Katalog

27OCAK 1990*** HABERLERİN DEVAMI CUMHURİYET/17 ARDENDAKI Evren, ÖzaFı Çankaya için uyarmıştı: Rahat oturamazsınız GERÇEK (Baştarafı 1. Sayfada) ha yakın bır örnek vermek ıçın Kıbrıs çıkarmasını anımsamak yeterlıdır Kımılen "Ada'ya çıkı- vermişken Kıbns'i tumden al- mak gereğini" savunagelmışler- dır Bu gıbı durumlarda nerede ve nasıl durulacağını saptamak sa- mldığından çok daha guçtur Bunu tyı bılen devlet adamları duyarlı noktalarda kıtlelen kış kırtmaktan çekımrler Tepkılerı- mızı denetım altma alanıadığı- mız gunlerde uzuntu verıcı olay- lar yaşanmıştır Turkıye'de de\- let radyolanmn halkı durmadan köruklemesıyle 19S5'te vaşanan 6 7 evlul olayları da bu yolda çarpıcı bır orneklır Son gunlerde devlet televızyo- nu, Azerbaycan konusunda dık- katsız yayınlar yapmıştır \e bu uslubunu surdurmektedır Teievızyonun kıtleler uzerın- dekı etkısını hesap etmeden (ya da hesap ederek) surdurulen bu sorumsuzluğun yatınmları orta- ya kaygı verıcı bır göruntu çı- karmakta; Azerbaycan'dakı kar- deşlerımızle dayanışma ıçınde bulunduğumuzu gostermek ıçın duzenlenen mıtmglenn, amaçla- rının dışına saplığı ızlen- mektedır Her toplumda olduğu gıbı bu gıbı durumlarda bırtakım den- gesızlerın ortaya çıkması doğal- dır Panturkızm ya da Panısla- mızm yandaşlarının ayranları da kabarabılır Bunlar onemlı de- ğıldır. Onemlı olan, TRT'nın de\let kurumu nıtelığıyle kıtle- lere dönuk yaymiarındakı olçu- dur. Bu alanda ölçunun kaçırıl- ması, Azerbaycan'dakı Kardeş- lerımıze yarar yerıne zarar vere- bılecek sonuçlann ortaya çık- masına vol açabılır * * • Kıyak emekliliğe dava tehdidi4NKARA (Cumhuriyet Buro- su) — Mılletvekıllerıne "kıvak emeklüik" konusunda tum dık- katler Cumhurbaşkanı Turgul Özal üzennde toplandı Kıyak emeklıhk yasası bugun ABD ge zısınden dönecek özal'ın onayı- na sunulacak Bu arada kamuo- yundakı voğun tepkıler uzenne mılletvekıllerının emeklılıklerırıe >enı bır duzen getınlmesı ıçın bazı ANAP'lılar arasında bır çalışma başlatıldığı bıldırıldı Anavasa Mahkemesı'nın daha önce ıkı kez ıptal etmesıne karşın geçen hafta TBMM'de kabul edı- len kıyak emeklıhk yasası Cum- hurbaşkanlığı hukuk danışmanla- rınca ıncelemyor Pazartesı günu Çankaya'ya göndenlen yasa uze- nndekı hukukı ıncelemenın yanı sıra kamuoyundan gelen tepkıle- nn de dıkkate aiındığı bıldırüıyor TBMM kuhslerınde, özal'ın, "vatandaşların bu tepkısıni dık- kale alarak ve Çankava'da senı- patik gorunmek için" yasayı TBMM'\e gerı gönderebıleceğı >orumları yapılıyor Grubunda, yasanın ıptalı ıçın Anayasa Mahkemesı'ne başvur- ma kararı alan SHP ıse bu konu- dakı hazırlıklarını tamamlama aşamasında Başvuru ıçın nııllet- vekıllerının ımzalarını tamamla- yan SHP, >asanın Cumhurbaşka- nı tarafından ona>lanması duru- munda Resmı Gazete'de vayım- landığı gun Anayasa Mahkeme- sı'ne başvurmavı amaçlı\or Bu arada, kamuoyundan yuk- selen lepkıler ve yasanın veto edıl- mesı olasılığı karşısında ozellıkle ANAP'hlar arasında mılletvekıl lerırun emeklıhğı konusunda ye nı çalışmalar başlatıldığı oğrenıl- dı Onumuzdekı hafta bır yasa onensı olarak ANAP grubundan geçırılerek TBMM Başkanlığı'na sunulması duşunulen bu çalışma ıle mılletvekıllerıne, yasama go- revlerı sona erdığınde emeklı ma aşı bağlanması ongoruluvor Ote yandan ANAP Istanbul Mılletvekılı Adnan Kahveci, mıl- letvekıllennın erken emeklılığını ongoren "kjyak emeklilik" yasası alevhıne bolge ıdare mahkemesı- ne başvuracağını açıkladı Kah\ecı, vazılı açıklamasında, mılletvekıllerının, gorevını tam yapabılmesı ıçın aynı ve nakdı desteğe gereksmımı olduğu goru- şune katıldığını belırterek. "Araa çozum erken emeklilik degil" de- dı Kah\ecı, mılletvekıllığı sona erdıkten sonra çalışmayacak, kar- nını dovuramavacak, ahnterı dokmeyı yuz kızartıcı nıtehkte go- recek olanlann mıllet\ekılı olma- masmı da ısteyerek goruşlerını şovle ozetledı "Bız, Meclıs olarak mıllele or- nek olmakta>ız. \oksa, elımize geçirdiğımız gucu en ufak bır şe- kilde ıstısmar edcrsek, mılletin Meclise ve demokrasi>e inancı azalır." Kahvecı muhalefetı "iki >uz- lu davranmakla" suçla>arak, "Erken emeklilik ıçin ıdarı mah- keme>e gitmek nedense hic akıl- larına gelmivor" dedı Kahveu, amacın n Vleclısın uıbarını koru- mak olduğuna da ısaret ettı Mevcuı uvgulamada, kıvak emeklıhk \asasında yer alan mıl- letvekıllerı çıtte maaş ahyorlar Yenı düzenlemelerle mılletvekılı emeklı maaşı 2 mılyon 800 bın lı- ra>a vukseltılıyor (Baştarüfı 1. Sayfada) dır "resmen" oturuyor Evren'le TO arasında cumhurbaşkanlığı konusunda goruşme ya da göruş- meler olup olmadığı araştırılma- dı, açıklanmadı Evren bu konu- ya hıç gırmedı, tabu ışıne gelme- dığı ıçın TO hıç değınmedı Oysa cumhurbaşkanlığı seçımı konusunda Evren'le TÖ arasında- kı goruşmelerden haberı olan "çok guvenılir kaynaklar" yedın- cı cumhurbaşkanı ıle TO arasın- da bır değıl, uç kez sorunun ele alındığını bıze soyledıler, ayrıntı- lı bılgı verdıler Evren, TÖ'ye ne- ler soylemıştı bu konuda 9 Perdeyı araladık Önumuze çok ılgınç sahnelerçıktı AşağıdaEv- ren'ın gınşımıyle Köşk'te TÖ ıle arasında geçen göruşmelenn ılgınç yanlanylagelışımını bulacaksınız Faydalar ağır basıyormuş Çankaya Köşku'nde Evren'le TÖ arasında, cumhurbaşkanlığı sorunu ne zaman ele alındı 9 13 Eylul 1989 gunu Evren'ı gördu ğumde bana "hiçbir şe> soylemedıgini" ıfade ettığıne go re ılk göruşmenın bu tarıhten son- raya rastladığı anlaşılıyor TO. adayhğını 18 ekım gunu "resmen" açıkJadığına gore dramatık goruş melerın evlulün ıkıncı yarısıyla 18 ekım arasında yapıldığı varsayımı güçlenıvor Cumhurbaşkanı Evren, "aylar- dır cumhurbaşkanlığı konusu ve adaylıgınız yazılıyor, konuşulu- yor" dıye soze başladı "Bugune kadar, konuyu açmasını" bekle- mıştı Fakat TÖ "temas dahi" et- memıştı Oysa "hemen her konu- da o gune kadar Evren'e danışmış- tı." Cumhurbaşkanı, "boyle onemli bir konuyu baktım siz aç- mıyorsunuz, ben açmaya karar verdım" dıyordu Konu, boylece ılk kez ortaya geldı Evren, gerekçesını "haklı kılan" bır başka noktava daha değınıyor, "Goruştugum gazeleciler bana, si- zin cumhurbaşkanlığı konusunu açıp açmadığınızı sonıyorlar" dıye eklıvordu TO hemen "Açacaküm" dedı 1984'den bu yana olagelen gelış- melerı uzun uzadıya anlattı "1987 seçimlerine giderken yuzde 48 oy bekliyordu. Şayet bu oranda oy alırsa Meclisle 300 iskemleye sa- hip olacak ve anayasayı hemen de* giştirecekti. Buna gore 'beş yılda bir genel seçim ve cumhurbaşka- nı secimi kuralını' getirecekti. Cumhurbaşkanlan iki donem yani on yıl seçilebilecektı. TO, bugunku anayasanın Mec- lis içinden cumhurbaşkanı seçme- ye elverişli olduğunu vineledikten sonra. "çogunlukta olan ANAP- tan bir adayın çıkmasının kuvvede muhtemel" olduğunu soyledı Sonra kendı durumuna geldı "Cumhurbaşkanlıgına aday olur ve seçılmesı halinde 'favda ve zararlarını' uzun uzadıya kafasın- da lartıyordu. Henuz kesın karar vermemışti. Fakat eğılımını aşagı yukan duyurdu ve TO modeli cumhurbaşkanlıgının işaretini şu cumleyle verdı: "Meselelere mudahale edebile- ceginı ve hukumetın soyledıkleri- nı yerine getirecegını duşunuyor- du. 'Favdalar' agır basıyordu." Aday olmamanızı tavsi>e ediyorum Evren, TO'yu dınledıkten son- ra "Sizinle bır agabey gibi konuşacagım" dedı ve ekledı "Aday olursanız -kı olmamanızı tavsıye ediyorum- partı ıçinde mu- cadele başlayacak. Partı enyıp gı- decek. Bu da Sulevman Demirel'in ekmegine yag surecek. Sagda sol- da aldatıldık diyenler çıkacak. TO'nun gozu cumhurbaşkanlığın- daymış. bızı bırakıp gitti dıyecek- ler." Bır vurgulama getırdı "Bu ma- kamda rahat edemezsinız!" Ve TÖ'ye "nedenlenni" anlattı "Erken seçim olur ma olmaz mı, seçim 1990'da, 91'de mi. yok- sa normal sure sonunda 92'de mı olur, elbet bilemem. Fakat partı- ler çogunlukla gelsınler veya gel- mesınler. SHP ıle DV P, anayasa degişıkligıne gıdecek çogunlugu bulacaklar ve sızı 'oradan ındıre- cekler. Dikkatlı olmak. dıkkal et- mek gerekiyor." TO. "bazı degerlendırmeleriniz dogru" dıye yanıtladı Evren sur- durdu "Sıze partide oy verraeye- cekler de var. Bir kısmı size karşı oldugundan vermeyecek, bır kı>- mı ise partıyı bırakmamzı engel- lemek için vermeyecek." TO, "dogru" dedı yıne Fakat Evren bu konuşma boyunca "TO'nun cumhurbaşkanı olmayı 'çok' istediğıni" sezmıştı "Oyla- nnız 1& martta ynzde 21'e duştu. Aday olur ve seçılırseniz, ulke bır kaosa girmesin. Çok dikkatlı ol- mak gerekiyor" dıve bır kez daha uyardı TÖ'yu "Zor duruma düşersiniz" Ikıncı bır göruşmede konu >ı- ne ele almdı TÖ, bu kez söze gı rıyor ve "henuz karar vermedigi- ni" Evren'e soyluvordu Salı gunu grupta bır gızlı oylama yapmıştı Partının başında mı kalayım, >ok- sa cumhurbaşkanı olavım mı dı- ve sormuştu " Henuz tasnif etme- dim anketi, sonucu bilmiyorum" dıyordu. ama ağzmdan tasnif et- medığı anketın sonucunu kaçırdı "Çoğunluk cumhurbaşkanı olma- mı onaylıyor" demıştı 11. ılçe orgutle^ıyle ve merkez karar organında aynı anketi yapa- cağını soyluvordu Anketler gızlı olacaktı Evren, dınledı ve "Aday olma- manızı tekrar soyluyorum. Zor duruma duşersıniz. Bunu soyle- mevı vıcdani bır borç telakki edıyorum" dedı Fakat Tö'nün Evren'e verdığı ızlenım şuydu Cumhurbaşkanı olmayı "çok isti- vor." TO. "fiktrlerinize deger veririm" dıyordu Evren, adaylık- tan vazgeçmesı ıçın başka öğeler sıralıyordu "Son anda vazgecüği- nizi soylersenız. puan toplarsınız. 'Boşu boşuna yuklendık ustune' derler. \NAP grubunda cumhur- başkanı olacak yok ma, var isim soylemem, ama var." Başka ısımlenn varlığından söz edılınce TO'nun yuzu kızarmıştı Evren, bu ara başka konuyu da açtı "1987'de bana geldiniz. Su- renizi uzalalım, cumhurbaşkanlığı suresiyle 1992 seçımlerinı birleş- tırelım dedinız, halk seçsın dedı- niz. Çıktınız buradan, kapıda açıkladınız bu fikrinizi." TO, yanıtladı "Fakat muhalefet partileri karşı çıktı, kabul etmediler" dedı Evren, TO'nun ıkı buçuk yıl konuyu bır daha ge- tırmemesındekı garabete hemen ışaret ettı "Ama o tarihten sonra bana ge- lip bu konuyu veya fikirlennızı bir kez olsun sovlemedıniz!" "Bir nasihat" derler ama 18 Ekım 1989'da TÖ, grupta adayhğını resmen duyurdu. Konu -herhalde daha sonrakı bır tanhte- Koşk'te yenıden ele alındı Evren "Artık ış işten gecti. adaylıgınızı açıkladınız" dedıkten sonra, TÖ 1 den sonra başbakarun kım olaca- ğını sordu, fıkırlennı söyledı. "tş işten geçtikten sonra" son kez bır nasıhatta bulundu: ' "Cumhurbaşkam olunca parti ici işlerle ugraşmayınız. Tarafsız kalmaya, anayasanın çızdiğı sınır- lar ıçınde kalmaya çalışınız. Ten- kidler oyte olacak kı burada rahat oturamayacaksınız" dedı "Çok guvenilir kaynaklann" verdığı bılgılen, Marmans'te bu- lunan eskı Cumhurbaşkanı Ev- ren'e aktardık ve varutını bekledık Ehkkatle dınleyen Evren, "Ben gö- revini tam anlamıyla yapan insan- ların huzuru içinde koşemde otunıyorum" dedı Evren'ın yakın çalışma arkadaşı Ali Baransei'ı zorladık. "Ben Saym Evren'in anı- lanmn 12 Eylul Harekâtı'na ka- dar olan bolumunu okudum" dı- ye yanıtladı Guvenilir ayrıntılı bılgıler, cum- hurbaşkanı olayının bugune kadar bılınmeyen onemlı bölumunun us- tundekı perdeyı kaldırıyor TÖ'yu sadece partıler uyannamıştı Dev- letın bır numaralı ınsanı da bütün sakıncaları, getıreceğı bunalımı TÖ'nün önüne viç kez sermıştı Sonuç ortada! GÖSTERt — Gostericilerın Azerbaycan olay larını protestosu zaman zaman sag gostenye donuştu, gostericiler 'Şehit' yazılı bantlarla slogan atülar. (Fotograf: Fuat Kozluklu) Bakû'ya tekbîrli protesto(Baştarafı 1. Sayfada) gösterdığı gösterı sırasında, camı- nın on tarafına "tslam dınımız. ozgurluk yolumuz", "Şehitlerin kanı, kurtaracak Azerbaycan'ı" yazılı pankartlar asılds Bu arada, ırılı-ufaklı bırçok pankart açıldı Dısıplınlı bır bıçımde hareket et tıklen gozlenen göstenaler mega- fonlu bır çember sakallının belır ledığı sloganları attılar Bu arada, bazı kışıler alanın çevresınde "MÇP İstanbul Başkanlıgı". "Ce- zaevindekı ulkuculer", "Muslu- man kamuoyu" ımzalı bıldırılerı dağıtırken, yurttaşların kalabalı- ğa katılmadıkları goruldu Alın- larına Arapça kırmızı-sıyah uze- nne beyaz harflerle "şehıt" vazılı bantlar takılı bır gosterıcı gıup da "Amerıka. Rusya; işte şeytan uç- geni", "Muslumanlar kardeştir", "Kahrolsun Rusya", "Islam dını- mız, ozgurluk yolumuz", "Katil Gorbaçov" sloganlarını attı Gazetecilere saldırı tkı Sovyet bır de ABD bavrağı- nı tutuşturan gostencılerden bır grup "Milliyet" muhabırı Cem Yorulmaz'a saldırdı Yorulmaz'ı vuzlerce polısın gozlerı onunde verlerde surukleverek doven gös- terıcıler, gazetecının fotograf ma- kınesını de kırdılar ve gasp ettıler Olava mudahale etmek ısteyen ay- nı gazeteden Huseyin \kşıt de tar- taklandı Çev rede bulunan otekı gazetecıler de camının çevresınden uzaklaşarak saldırıdan kurtulmayı başardılar Gunavdın'dan Nebıl Ozgenlurk'un gazetesıne an telsız cıhazının da a>nı saldırgan grup tarafından gasp edıldığı oğrenıldı Arkadaşlarının dovulmesını protesto eden gazetecilere Çevık Kuvvet Şube Muduru Necmettin Yıldınm çıkıştı "Benim resmimi çekmcvin, gozume de oyle bakma- yın. Siz tahrik edryorsunuz bun- lan" dıve konuşan Yıldırım'ın, çevredekı göstencüere de "Yaptı- ğınız yeter, dagılm hadi" dıye "yumuşak" uyarıda bulunması dıkkatı çektı Turkıye Gazetecıler Sendıkası Istanbul Şubesı, Beyazıt'ta bazı tslamcı grupların Azerbaycan olavları ıle ılgılı düzenledıklerı gosterıyı ızleyen gazetecilere sal- dırılmasını kınadı TGS'mn açık- lamasında basın emekçılenneya- pılan fiılı saldınlara böylelıkle bır yenısının daha eklendığı, polısın ıse "saldınyı sadece seyreltiğı" kavdedıldı Halkalı'da çoğunluğu tranlılar- dan oluşan Azerı bır grup da Zey nebıve Camıı'nden çıktıktan son- ra bıtışıktekı top sahasında top- landı Yaklaşık 400 kışılık grup, Azerbavcan bayrağına sanlı bır ta- butun onunde cenaze namazı kıl- dıktan sonra çeşıtlı sloganlar ata- rak dağıldı Ankara Kocatepe Camısı'nde, Azerbavcan'da ölenler ıçın Kura- nıKerım okunarak hatım ındırıl- dı Venlen vaazda, "Zulum hiçbir zaman payidar olmaz, yıkılmaya mahkûmdur ve Muslumanlara cenab-ı hak yardım edecektır" de- nıldı Camı avlusunda toplanan çember sakallı kuçuk bır grup, gosterı \aparak SSCB bayrağını vaktı "Kahrolsun Amerika, Rus- ya", "Kan kan kan Afganıstan, \zerbaycan Filistin" sloganları ıle tekbır getırerek vurumek ıstedı Gostericiler arasında vaşh çember sakallılar yaşları kuçuk çarşaflı kızlar da ver aldı Polısın muda- halesı sonunda ara sokaklara da ğılıp tekrar toplanan gostericiler, "Ermeni-Moskova el ele", "Mus- lumanlar tek umıt" dıye bağırdı lar 45 dakıka suren gosterı emnı- yet guçlerının mudahalesıyle son buldu Ote vandan Dıyanet Işlen Baş- kanlığı'nın hazırladığı Azerbay- can'dakı olavları kınavan hutbe, Dıyanet Işlen Başkan Yardımcısı Seyfettın Yazıcı tarafından koca- tepe Camısı'nde okundu Yazıcı, namaza katılanları Dıyanet Işlen Başkanlığı'mn duzenledığı ve bu- gun saat 13 30'da kocatepe Camı- sı Konterans Salonu'nda gerçek- leşecek "Avrupa Topluluğu ve Turk Kulturu" konulu konferan- sa da çağırdı Namaz sırasında Ingılız ITN te- levızyonu camı ıçınde çekım yaptı Namaz çıkışında MÇP'nın, \zerbaycan'dakı olaylan kınayan bıldırısı dağıtıldı. Cemaatın kuçuk bır bolumu, namaz sonrasında "gosteri beklentisiyle" uzun sure avluda kaldı Ancak herhangı bır gösten gerçekleşmedı Çok sayıda sıvıl polısın çev rede önlem aldığı gozlendı Başbakan Yıldınm Akbulut ıse cuma namazını Başbakanlık mes- cıdınde kıldı Mesatte Dıyanet Iş lerı Başkanlığı'mn A.zerba\can konusunda hazırladığı hutbenın okunmaması dıkkat çektı Hacıbavram Camısı'nde kılınan cuma namazından sonra da ka- dınh erkeklı bır grup protesto gos terısı yaptı Topluluk tekbır getı- rırken, "kan, kan, kan, Fılıstın, \fganistan, Azerbaycan", "Mus- luraanlar el ele", "Ne Sunnı, Ne Şıi Musluman Musluman". "Ka- tıl Amerika" dıye slogan attı Kars'ın Iğdır ılçesınde 7 bın kı- şının katıldığı rmtıngte, Gorbaçov ve Moskova aleyhıne sloganlar atıldı "Ordu Bakû'ja", "tnsan hakları şampıyonlan nerede" gı- bı pankartlar taşındı Kars'ta bu- gun yapılacak mıtıng ıçın tnsan Hakları Kars Şubesı'nın dağıtmak ıstedığı bıldırılere "ırk, dil, mez- hep, kultur, dın temeline dayalı azınlıklar içerdigı" gerekçesıyle mahkeme ızın vermedı Kaysen'- de Turk Ocağı'nın 10 bın kışı top- layan mıtıngıne katılanlar "Ozal istifa", "Başbug gelecek" dıye bağırdılar, Sovyet bayrağını vak- tılar Konya'da Kapı Camısı onunde cuma namazından sonra toplanan 50 kışılık bır grup, ABD, Sovyetler Bırlığı ve Israıl bayraklannı yakarak "Kahrolsun Gorbi" dıye bağırdılar Nevşe- hır'de "Sovyetler BırhğYnı tel'ın mıtıngı"ne 15 bın kışı katıldı Turk Ocağı, sıyası partılenn ıl başkanlıkları ve beledıyenın or- taklaşa duzenledığı mıtıngte "Ka- til Rusya", "Bayrak inmez, ezan susmaz". "Gorbaçov'a olum", "Komunistlere olum" dıye slo- ganlar atıldığı ve Sovvet bayrağı- nın vakıldığı goruldu Turgutlu'da miting \zerbavcan olaylarmı ve Bul- garıstan'dakı Turklere vapılan baskıları protesto etmek uzere dü- zenlenen kınama mıtıngı dun ya- pıldı Hurrıyet Alanı'nda yapılan mıtıngden sonrakı yünıyuşe 3 bın dolayında yurttaş katıldı Mıtıng- de yapılan konuşmalarda Azer- baycan ve Bulganstan Turklenne yapılan baskılar, uygulamalar kı- nandı Mıtıng ve yuruyuş sırasın- da Turk ve Azerbavcan bavrak- HOUSTONdan AHMET TAN (Baştarafı 1. Sayfada) Ozallar'ı hastanenın otoparkın- da. hastanede gorevlı doktorlar dan Ismet Karacan karşıladı kendı doktoru DeBake> \uka- rıda bekliyordu Bazı gazetecıler bundan protokol garıplığı koku- su çıkartmaya çalıştılar Ama bu haksızlıktı Çunku Cumhurbaş- kanı Özal habtanevı denetlemeve gelmıyordu, kendı sağlığını denet letmevegıdıvordu Sıfatını ve un- vanını kapıda bırakmak ve tum Amenkalılar gıbı "hasta" sıfatı almak zorundaydı Nıtekım oy le oldu Ust kata çı- kınca elbıselerını çıkartarak has la gomleğı gıvdınldı Hastalann gıysı repertuvaılarını Baîı da Amerıka'da hastaneler belırlıvor du Çızgılı pıjamava ızın voktu Tam eşıtiık, tetkıklerın yapılma- sı sırasında sağlandı Ozalsedye ye vatırılarak laboratuvarlara ve konsukasvona goturuldu Teksas saatıv le sabah 09 00 da başlayan ışlemler akşam 18 00'e kadar surdu Sevındırıcı haber yazılı olarak Cumhurbaşkanı sözcusu tarafın- dan açıklandı "Özal'ın saglıgı yerindedır." Semra Harum ıse "çok şukur ıvi olduğunu" bazı gazetecilere kendısı açıkladı. bu açıklamavı vaparlen de dolaylı olarak eşının sağlık raporunu da onavlıvordu "Turgut Bey bıle benden sağ- lam çıktı." Semra Hanım bu guzel haberı almak ı^ın Rite Unıversıtesı'nde vapa^ağı sovleşıye varım saat geı, gıttı Dınlevıcıler arasında Turk ler de vardı Semra Hanım, Soyleşı" sozcuğunun ruhuna uv- gun duşsun dıve vazılı kağıt oku- madı, Ingıhzce konuşmaya da kalkmadı Çevırmen aracılığıyla Turkçe sovleştı Anlattıkları, Turkıye'de Turk kadını, kadının konumu ıdı. Sorulara geçıldı Pakıstan asıllı bır Amerıkalı, "Turkiye bir Mus- luman ulke. Islamda kurtaj va- sak. Oysa kı ulkenizde kurtaj ya- pılıyor. Bu nasıl olur?" dıye sordu Bu oncekı gun Ermenı asıllı Amerıkahlar'ın Cumhurbaşkam'- nı sıkıştırmak ıçın vonelttıklerı so- rulardan daha sıvrıydı Semra Hanım ne desın, Turkı- ye laık ulke, devlet bu ışe karış- mıvor, dıyemez Çunku kurtaj devlet hastanelerınde de yapılıvor Semra Hanım, eskı polıtıkacı eşı olmanın kıvrakhğıyla "Kurtaj Is- lamda yasak, ama aıle planlama- sı yasak degıl" dedı Soruyu so- ran vanıtı duşunmeye fırsat bula- madan bır başka Amenkalı el kal- dırdı Onun sorusu ıse 10 gundur süren gezının Türkrye'yı tanıtmak şöyle dursun, Turkıye'yı tanhın dennhklenne göturdüğunü kanıt- ladı Amerıkalı ve unıversıtelı ol- duğu anlaşılan bavan, Turkıye'- de dort kadın alınıp alınmadığını sordu Bu soru ıkı şey ortaya ko- yuyordu 1- Ortalama, ^merıkalının üm- versıtehsı bıle Türkıye konusun- da ılgı, bılgı bınkımı bakımından "eksi"dedr 2- Yurtdışında açılan, ancak bır suredır ara venlen Türk Kadını nı Tanıtma şubelerı ağına Hous- ton da dahıl edılmelıdır lanyla çeşıtlı pankartlar taşındı Protesto yuruyüşunde kefenı sını- geleyen beyaz gıysıler gıyen yurt- taşlar dıkkat çektı Mıtıng ve yu- ruyuş olay siz sona erdı Bu arada Izmır'ın Karşıyaka semtınde Azerbaycan olavlannı protesto etmek uzere tek başına yuruyuş yapan bır kadın gözaltı- na alındı Boynunda ve uzennde çeşıtlı sloganlar vazılı dövızler ta- şıyan Yeter Ozkan adlı genç ka- dın daha sonra serbest bırakıldı K.Maraş ve Osmaniye Azerbavcan'dakı olaylar Kah ramanmaraş ve Osmanıye'de du- zenlenen mıtmglerle de kınandı Kahramanmaraş'ta duzenlenen mıtınge, 10 bıne yakın vatandaş katıldı Kıbns Meydanf ndan tno- nu Meydanı'na ytıruyuşe geçen kalabahk, "Allahu Ekber", "ABD, Rusya Bir, tkisi Kâfir", "Katil Gorbaçov", "Esir Turk- lere, Azenme Hurriyet" slogan- ları attı Mıtıngde konuşan MÇP II Başkanı Ökkeş Kenger, "Haçlı- Hilal savaşının başladıgım" one surerek gerekırse Azerbaycan'a gitmek üzere gonullu olduğunu söyledi Mıtıng alanında ıkı bu- çuk saat kalan kalabahk, daha sonra slogan atarak dağıldı Osmanıye'de Tıcaret Borsası Yönetım Kurulu uyelerınce du- zenlenen kınama yuruyuşünde Sa- lıpazan Alanı'nda slogan atarak toplanan kalabahk, daha sonra dağıldı Sıyası partı temsılcılennın katıldığı mıtıngde, atılan slogan- larda, "Turknn Turkten başka dostu yoktur" dendı. Bursa'da Bursa'da Uludağ Unıversıtesı Kampusu'nda, "ulkucu" öğren- cılenn Azerbaycan olaylannı pro- testo etmek ıçın forum duzenle- mek ıstemelerıyle oncekı gun baş- layan gergınlık dtin de devam et- tı Ünıversıtenın Gorukle'dekı kampusunda 73 oğrencının once- kı gun gözaltına alınmasından sonra, dün arkadaşlarının salıve- nlmesım ısteyen 75 öğrencı de aç- lık grevı yaptıkları Halkevı'nde gözaltına alındı. Tophane semtın- dekı Bursa Halkevı Şubesı'ne ge- len 75 oğrenci, açlık grevı yapar- ken polıs, "kimlık kontrolu yapılacagım" ılerı sürerek ıçerı gırmek ıstedı Öğrencılerın kapı yı kılıtlemelerı üzenne kapıyı kı- ran polıs, açlık grevındekı öğren- cılerı gözaltına aldı Son gözaltı olayını protesto eden İsmet Kara- taş adlı unıversıte oğrencısı, ken- dısını atkısıyla elektrık dıreğının tepesıne avaklarından astı Polıs ve ıtfaıye ekıplerınce aşağı ındırı- len öğrencı de gözaltına alındı GOZLEM UGUR MUMCU (Baştarafı 1. Sayfada) dın Guven Gurkan ve DISK Genel Başkanı Abdullah Baş- türk'un aralarında bulundukları bır kısım mılletvekılı partı- den ayrılmış, boylece partı ıçındekı "sol muhalefet" şu ya da bu ölçüde zayıflamıştır Inönu, geçen kurultayda Denız Baykal'ın cıkardığı lısteye karşı sol kanadın ılerı gelenlerını lıslesıne almış, Baykal'a karşı "genel merkez, sol kanat koalısyonu" oluşturmuştu Bugün koşullar değışmıştır Değışen koşullarda "sol kanaf ıstıfalar nedenıyle partı ıçınde eskı gucunu ve ağırlı- ğını yıtırmıştır. Yenı yonetıcıler nasıl belırlenecek'' CHP'de genel başkanlar, kurultay gunu ıl başkanları ıle basına kapalı bır toplantı duzenlerler, bu toplantıda ılerı su- rulen onerıler değerlendırılır, ıl başkanları da gerekırse bır "ortak lıste" yapariar, bu lıste partı genel merkezının lıstesı olurdu Bu kurultayda da boyie olacak II başkanları toplanıp aday- larını önerecekler Inönü de buyuk olasılıkla Hıkmet Çetın, Guneş Gürseler, Abdülkadır Ateş ve Istemıhan Talay gıbı mıl- letvekıllerının partı yonetımınde görev almasını ısteyecek Kurultayın bır özellığı de "kadın kontenjanrnm partı yo- netımıne yansıtılış bıçımı olacak CHP'nın tek partı yonetımındekı "Satı kadın orneğı"nde olduğu gıbı "bızım de kadın mılletvekılımız olsun ' gıbısınden tepeden ınme yontemle mı belırlenecek, yoksa orgutun nab- zı tutularak sosyal demokrat kavgaya katkıda bulunmuş ve bulunacak olan kadınlar mı seçılecek? "Kadın konten/am" ya da "kotası" aldatıcı bır yapaylığa da dönuşebılır SHP, her bakımdan buyuk bır sınav karşısındadır 26 Mart seçımlerınden sonra ortaya çıkan "ıktıdar boşlu- ğu"ndan çok "muhalefet bosluğu"yöu Bu boşluk her gün daha da büyuyor Bu boşluk nasıl doldurulacaktır? Boşluğun doldurulabılmesı ıçın sosyal demokrat kesımt- nın en auçlü örgutü SHP'nın halka güven verıcı bır kımlığe kavuşması gerekır SHP güçlenırse, kısa bır surede sosyal demokrat kesımın güvenını sağlar, sonra da dağılacak oyları toplayabılır Yok eğer bu guvenı vermezse oylar SHP-DSP ve doğulu mıllet- vekıllerı ve DISK grubunda oluşturulmaya çalışılan yenı partı arasında dağılır Yürurluktekı seçim sıstemı, bu bolunmeyı daha da buyu- terek sıyaset sahnesıne yansıtır Sosyal demokrat kesımde var olan ve gıttıkçe kronık ha- le dönüşen SHP-DSP çekışmesı yetmıyormuş gıbı bu dra- matık bölunmeye son zamanlarda bır de SHP'den ayrılan doğulu mılletvekıllerı ıle DISK grubu eklendı Sosyal demokrat oyların bolunme ve parçalanmasının ge- tırdığı sıyasal sonuçlardan bın ve en onemlısı cumhurbaş- kanlığı seçımıdır 1987 seçımlennde SHP ve DSP ıkı ayrı partı olarak se- çımlere gırmemış olsalardı, ANAP cumhurbaşkanını tek ba- şına seçme şansina sahıp olamazdı Yapılacak ılk genel seçımlere sosyal demokrat kesım SHP- DSP ve yenı bır sol partı olarak uc parçayla gırerse, Turkı- ye, ANAP ve DYP'den oluşan "3 MC 'ye hazır olmalıdır Bu bölunme ve parçalanma sosyal demokrat kıtle taba- nında ıster ıstemez umutsuzluğa ve yılgınlığa yol acıyor SHP, sosyal demokrat kesımın en guçlu partısıdır Sos- yal demokrat kesımın en guçlu partısının kendı ıçındekı ça- tışmalara, çekışmelere ve dar hızıpçılıklere bır an once son vermesı gerekmez mı'? ABD'nin kıılağı Ankara'da (Baftarafı 1. Sayfada) de bu*konuya kafa yoranlann Cumhurbaşkanı Özal'ın argu- manlanyla ıkna olduğunu sovle- mek guç Cumhurbaşkam'nın bu çıkışının ardından Dışışlerı Baka- nı Mesut Yılmaz'ın Ankara'da SSCB Buvukelçısı Çernişev'ı ka- bul ederek Turkıye'nın kaygılannı dıle getırmesı, Washıngton'da ga yet anlamlı karşilandı VV'ashıngton'un, Cumhurbaş- kanı Özal'ın yaklaşımına "rezervli" davranmasımn başlıca nedenı, Sovyet Muslumanları ıle Anadolu Turklerı arasındakı ya kınlığın dıne değıl, "ırka" daya- lı olduğuna ınanmalannda vatı yor Geçen yıl sonunda Uall Stre et Journal Gazetesı nde konuya ılışkın yavımlanan bır yazıda, "Musluman Sovyet curahurivet- lerinde lıdeiieruı lslam degıl, uzun yıllar boyu bastınlmış Turkluk kulturu etrafında birleştiklcn" vurgulanıvordu "Sovyet Millet- leri Araştirması" Enstıtusu'nun başkanı Adrian Karatnycky tara- fından kaleme alınan yazıda şu göruşlere ver verıhyordu "Azerbaycan, Ozbekistan, Ka- zakistan'da alçakgonullu bır İsla- mi canlanma olduğu aşıkar: Ca- miler yenıden açılıvor, Kuran okullan pevdah oluyor. Ama 60 yıllık Sovyet yonelımı ve Stalı- nizm, lslam gecmişkriyle bu mıl- letler arasında buyuk gedıkler aç- tı. Bu bolge tslama degıl. moder- nizme ve laiklige bakıyor. Rafsan- cani çogunlugu Şiı olan Azerbav- can'da geçen yıl bir camıye gıtti- ginde, gunlerce onceden propa- ganda yapılmış olmasına karşın sadece 3000 kışi toplandı. Azeri, Ozbek ve Kazaklann vaşlı kuşak- lan kendilerinı MusJumanlıkla oz- deşleştıriyor olabılir, ama genç kuşaklar kendüennı, Orta Asya'- dan tstanbul'a kadar uzanan ke- sintisiz bir Turkluk zıncırimn hal- kalan olarak goruyorlar." Arnenkan vonetımımn yorumu da şu doğrultuda "Ozellikle Azeriler Turkiyeyı kabeleri olarak goruyor. Ozgur Turkiye'den kendılerine rehberlık etmesini beklıyor. Azeriler, Oz- bekler, Kazaklar, bir ailenin ee- şıtli kollan gibi. \ma hepsi Turk- luk ailesine mensup, Ozbekistan. cografik, kulturel ve larıhı açıdan İran'a daha yakın olmasına kar- şın Ozbekler Humevnı ve Humey- nıcılıge fazla aldırmıyor. Turk kimliklerinın İslam kımlıklerın- den vukarda olduğunu sovluyor- lar. Musluman milletler ıçınde bır tek Nahcıvan İran'a yakınlık du- yuyor, nufusun yuzde 70'i Şiı olan Azerbaycanlılar ıse kendıle- rini Turkiye ile daha çok ozdeş- leştıriyor." Amerıka'nın konuva canlanan ılgısımn en buyuk nedenını ıse, bu bolgede olan olaylann "SSCB'mn dekolonızasyon surecinin" bır parçası olduğunu duşunmelerı ve bu bolgedekı gelışmelerı Gorba çov'un vumuşamava olan taah hütlerının laboratuvarı olarak gormelerı, Kremlınologlar sosya- lıst devnmın, aradan geçen uzun zamana karşın Musluman cum hunyetlerı tam olarak etkısı altı na alamadığını gorunı.e bunun kaynaklarını araştırmaya başladı Bu topluluğun nulusunun surek- lı arttığı ve "Sovyet ordusundaki Muslumanlann Afganlı mucahıt- lere karşı çarpışmakta gonulsuz oldugunun" fark edılmesı Was- hıngton'da heyecan yarattı Sov- yet Muslumanlannın "model" olarak Turkıye've baktığı da hıs- sedılınce Ankara geçen vıllarda sık sık Sovyetler'dekı Musluman- lara donuk yavın yapacak "Ame- rika'nın Sesi" ıstasvonuna Turkı- ye'de anten kurma ıznı verılme- sı telkınlerıne muhatap oldu Bu yaklaşımlara olumlu vanıt verıl- mevınce VVashıngton, "bize yap- tırmıvorsunuz, bari siz yapın: Propagandaya dahı gerek yok, gurduk radyo yayınlannızın o bol- geden ızlenmesıni sağlayın yeter" turunden arayışlar ıçıne gırdı Bunlar puskurtuldu Fakat Azerbaycan'da meydana gelen son gelışmeler ABD yone- tımını jimdı de "farklı bır bo- yultakı" sorulara yanıt aramaya ıttı Bunlardan bınsı şu "Sovjet- lerin Azerbaycan'da gırıştıgi ha- rekât Turkıye'de ınfıal ıklımıne yol açarsa Turk sıyasi karar me- kanizmalan, bu iklimden ne ka- dar etkilenır?" ABD yonetımıne gore "Sovvetler Bırligı'nde Mus- luman olmayan Turkler de var. Ornegın Gagavuzlar". Sovyetler Hırıstıyan Gagavuzları ımha ha- rekâtına gınşirse, .Anadolu Turk- lerı, onları Musluman Azerılerle avnı statude gorur mu9 Yanıtı merak edılen dığer sorular da şun- lar Turkıve bugunku tutumunu hangı noktaya kadar korur 9 Turkıve'nın reaksıvon vereceğı optımal nokta neresıdır 1 Turkıve'nın Sovyetler Bırlığı'- mn toprak butunluğune gösterdığı hassasıvet VVashıngton'un meçhu- lu değıl Ikı ulke arasındakı tum eskı anlaşmaların bu temele daya- lı olduğu da malumları Aksıne bır şey yapıldığı takdırde, "Orne- gın, Dogu Anadolu'da Kurt ko- nusunda canlanma gorulebilecegı" konusunda da hemfıkırler Pekı ne ıstıvorlar'' "Biz bir şey ıstemıvonız, tarih do- gal akışını surdunıvor" dıvor DKTVİ \KB4L (Baştarafı 2. Sayfada) den kendı ısteklenyle ayrılmaya zorlamak, boylece ıkıncı bır sos- yal demokrat oluşum yaratılma- sına yol açmak Butun bunlar ıkı yıl önce ust yonetıme gelen dar bır arkadaş grubunun ışlen değıl mıdır'? Bugun toplanacak SHP Ola- ğanüstu Tuzuk Kurultayı'nı hep bırlıkte ızleyeceğız Yalnız, dele- geler, SHP'nın tum uyelerı değıl, sosyal demokrat bır ıktıdarı öz- lemle bekleyen, her seçımde SHP'ye oy veren halk yığınları da bu kurultayın sonuçlannı umut- la beklıyor Bu sonuc, SHP prog- ramının temel ılkelenne yakışma- lıdır Yok, yıne dar bır hızbın ege- menlığı ağır basarsa SHP'ye bağlanan umutlar da kısa sure- de sonup gıdecektır Delegeler buyuk bır sorumluluk yuku altın- dadırlar Bu gorevden yuzlerının akıyla çıkmalarını dıleyelım