Katalog

n PAMUKBANK Service Card ? Hizmette öncülük eleneğimiz sürüyor: hell Kredi Kartı... Cu m h u riyet 66. Yıl; Sayı: 23364 Kurucusu: Yunus Nadi Hemen Pamukbank'a uğrayın. PAMUKBANK iyi ba n kad ı r 600 TL. <KDVdah,ı>9 Eylül 1989 Cumartesi ANAPfa ANKARA (Cumhuri)et Bürosu) TBMM başkan adaylığı için başvuru suresinin bıinıesine iki gün kala ANAP'ta gerginlık sürüyor. Başbakan Turgul Ozal'ın, ada>ı Yıldınra Akbulut'a karşı direnişi 'hukumet bunalımı',"erken seçim' \c 'dUipliıt kurulu' tehditleriyle kırma>a çalıştığı ögrenildi. Özal'ın onceki akşam grup başkanvekilleriyle yapıığı toplantıda, parti içindeki ınuhaliflerin duşüncelerini &öz konusu 'tehditlcrie' değiştirmeyi gündeme getirdiği bildirıldi. ANAP Grup Yönetim kurulu da dün olağanustu bir toplantı yaparak Yıldırım Akbulut'u destekleme kararı aldı. WASHINGTÖN ANAP grup yönetim kurulu olağanüstü toplanarak Akbulut'u destekleme kararı aldı ö z a P d a n t e h d i t l e r Başbakan Özal'ın, önceki gün grup başkanvekilleriyle yaptıp toplantıda, adayı Yıldırım Akbulut'a karşı direnişı 'erken seçim', 'hükümet bunalımı' ve 'disiplin kurulu' tehditleriyle kırmaya çalışması, ANAP içindeki gerginliği arttırdı. tlyas Aktaş'ın 'muhalefetten de oy alabilecek bir aday' olarak nitelenmesi ANAP grubunun Akbulut çevresinde birleşmesine neden oldu. Çankaya gerghılik ve Özal senaryosu kurulunda 'birlik ve bütünlük' kararının çıkması Karaduman ve arkadaşları arasında şok etkisi yarattı. Karaduman, Gönen ve özalp ile görüşerek durum değerlendirmesi yaptı. Vehbi Dinçerler, adaylıktan kesinlikle çekilmeyeceğini açıklarken, Prof. Erol Zeytinoğlu adaylık kararını yeniden gözden geçireceğini söyledi. ABD başkenti bir temelsoruya yanıt anyor: rarına katıldılar. TBMM Başkanlığı'na önceki gün aday olan İlvas Aktaş'ın "muhalefetten o> alabilecek bir aday" diye nitelenmesi de ANAP grubunun Akbulut çevresinde birleşmesine neden oldu. Cumhurbaşkanlığı seçiminin "provası" olarak değerlendirilen TBMM Başkanlığı seçimleri pazartesi günü yapılacak. Pazartesı günü ANAP grubu da Başbakan Turgut Ö/al başkanlığında topla nacak. Başbakan Özal'ın bu toplantıda, ANAP'lılara Akbulut'un sevilmesi yönundc tdkinde bulunması bekleniyor. Öte yandan Başbakanır. bu telkinlerinc karşın, "muhalif adaylann" düşüncelerinde bir değişiklik olmayacağı kaydedildi. Adaylar Başbakan Özal'ın "disiplin tehdidine" rağmen dün de çekilmeyeceklerini vurguladılar. Adaylardan Vehbi Dinçerler, UBA'ya yaptığı açıklamada "TBMM Başkanlıgı adaylıgından (Arkası Sa. 16, Sü. 4'te) Karadnman ekiblnde şok ANAP grup yönetim Daha önce Özal'ın adayına karşı eski TBMM Başkanı Necmeltin Karaduman ile birlikte davranan grup yönetim kurulu üyeleri Mehmet Akdemir. Kemal Akkaya \e Mumta/ Güler, Akbulut'u desteklemek için birlik ve bütünlük içinde davranılması ka CUNEYT ARCAYÖREK INÖNÜ yazıyor Kuliste Son Günler ANAP cezasını çeker İZMtR (Cumhuriyet Ege Bürosn) SHP Genel Başkanı Erdal İnönii, halkın desteğini yitirmiş bir partinin tek başına cumhurbaşkanım seçmeye kalkışmasının yanlış olduğunu belirterek, "ANAP bunu yapmamalıdır, yaparsa cezasını çekecektir" ded. İnönü, cumhurbaşkanlığı seciminden önce yapılacak bir erken seçimin, ülke sorunlarının yanı sıra "cumhurbaşkanlıgı seçimi tartışmalarTna da son vereceğini öne surdü. Erken seçim isteklerini sonuna kadar sürdürmeye kararlı olduklarını bildiren İnönü, "Mücadelimizi TBMM'de sürdürecegiz. Meclisi terk etmeyi şinıdilik düsünmüyoruz" diye konuştu. İki gündür İzmir'de bulunan İnönü, Büyüksehir Belediye Mec(Arkası Sa. 16, Sü. 4'te) İZMİR'DE Veysel Atasoy Özal değil, parti hatalı ANAP Zonguldak Milletvekili Veysel Atasoy, tartışmalı Meclis başkanlığı seçimine girilmesine parti ve grup yönetiminin büyük yanlışlıklartnın neden olduğunu belirtti. ERBİL TUŞAlPtn haberi17. Sayfada YUSUF ÖZAL: MtLLETVEKÎLLERt VÎCDANLARINA GÖRE OY VERSİN 17. Sayfada "özalcumhurbaşkanı olacakmı?"Busoru, her düzeyde soruluyor. ABD'nin Ankara Büyükelçisi Abramomtz, soruyu bizzat Başbakan özal'asordu. Aldığıyanıt, "Olabilir de, olmayabilirde..."şeklinde ABD Dışişleri Bakanlığı'mn izlenimi şu: "özal bu belirsizliği sürdürdükçe, Köşk'e çıkacağına giderek daha fazla inanmaya başlıyoruz. "ABD Dışişleri'nin konuya ilgisi giderek artıyor. Kısa bir süre önce Ankara'daki misyondan merkeze bu konuda daha fazla değerlendirme iletmeleri istendi. UFUK GÜLDEMİR WASHINGTON Türkiyci nin VVashington Büyükelçiliği.. Masada ABD'nin sekiz yıl Ankara Büyükelçiliğini yaptıktan sonra daha yeni emekliye ayrılmış Robert Straosz Hupe, karşısında BüyUkelçi Dr. Şükrii Elekdag, ABD başkcntinin bazı ileri gelen Türkleri, Dışişleri Bakanlıgı'nın üst düzeyde iki mensubu öğlen yemeği yiyorlar. Yferel seçim sonuçlarırun yarattığı şok nedeniyle laf Türkiye'de hükümetın durumuna geliyor. Strausz Hupe, Türkiye'den henüz dönmüş, taze haberler onda. Laf a thsan Sabri Çaglavangil'den yakınarak giriyor. O günlerde Çağlayangil bir dergiye verdiği demeçte, Amerika'yı Demirel'in altından halıyı çekmekle suçlamış. Strausz Hupe, "Tabii, sabibinin sesi" diyor. Sonra yanındaki konuğa dönüp soruyor: "Bunlar mı özal'a alteraaüf olacaklar?" Strausz Hupe bugüri büyttkelçi olarak iktidarda değil, ancak Ozal'ın alternatifsiz olduğu inancı, Washington'daki iktidannı tfim gücüyle koruyor. (Arkaa Sa. 16, Sü. 7'dt) FETHİYE Kandırmacanın her türlösü görüldü ama, Turgut Bey'in sergilediği son aldatmacaya hiçbir dönemde rastlanmadı. Çankaya sorununda aylardtr belirginsizlik ve tartışma ortamı yaratan sanki kendisi değil. Adaylığa henüz karar vermediğini yineleyen Özal'a göre ülkenin onca sorunu varken Çankaya'yı 1987'den beri gündemde tutan, bunalım yaratacak senaryolar ya(ArkastSa. 16, Sü. l'de) SHP Genel Başkanı Erdal Inönü, "Cumhurbaşkanlığı seçimi bir erken seçimden önce yapılırsa, bugünkü sıkıntıları arttıran bir durum ortaya çıkar. Cumhurbaşkanlığı seçimi iki yıl sonra da yapılsa biz yine erken seçimi isteriz" dedi. İnönü, "Halkın desteğini kaybetmiş bir iktidar, uzun süre iktidarda kalamaz. ANAP tek başına cumhurbaşkanım seçmeye kalkışmamalıdır, bunu yaparsa cezasını çekecektir," diye konuştu. DEMİREL: ÖZAL DARBE ÜRÜNÜ 17. MUHALEFET BEKLEME EĞlLtMİNDE 17. Sayfada Hazine, vadesi gelen borcu ödeyebilmek için yeniden fazlasıyla borçlanmak zorunda kalıyor. Son dönemde, günü kurtarmak için bir ay vadeli iç borçlanmalara yönelindi. Hazine, 1415 eylülde Merkez Bankası'ndan 600700 milyar lira daha çekecek. Eylül sonunda emisyonun 9 trilyona yaklaşması bekleniyor. BtLAL ÇETtN ANKARA Bütçe açıklarının fınansmaru için önceki dönemlerde uygulanan buyük tutarlı ve yüksek faizli iç borçlanmaiar Hazine'yi kısır döngü içine soktu. Hazine, vadesi gelen borcu ödeyebilmek için fazlasıyla yeniden borçlanmak zorunda kalıyor. Son dönemde günü kurtarmak için bir ay vadeli iç borçlanmalara yönelindi. Hazine'nin borçlanma gereğinin artması yüksek faizle topladıklan mevduatı krediye dönüştürmekte zorlanan ticari bankalann işine y anyor. Hazine, önceki Rün ödediği Borç çıkmazı Deniz dibinde tarilı 934 milyar lira tutarındaki iç borç nedeniyle Merkez Bankası'na kalan yaklaşık 640 milyar liralık avans dışı borcunu kapayabilmek için dün de 500 milyar liralık yeni bir borçlanma yaptı. Söz konusu borçlanmanın 300 milyar liralık kısmı 9 ay vadeli Hazine bonoları ile yapıhrken, 200 milyar liralık bölümü ise bir ay vadeli bonolarla gerçekleştirildi. Bu uygulama, ekim ayında ödenmesi gereken iç borç tutarını 1.5 trilyon liradan 1.7 trilyon liraya çıkardı. Hazine, ilk kez 10 ağustos günü 1 ay vadeli borçlanma yapmıştı. 400 milyar liralık bu iç borcun vadesi 11 eylül günü dolacak. Bunun için 11 eylül günü ekstradan 400 milyar liralık bir ödeme yapılacak. Ardından da, 1.8 trilyon lira tutan, eylül ayı kamu kesimi maaş ve ücret ödemeleri yapılacak. Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı yetkilileri, maaş ödemderi için Ziraat Bankası'ndaki Hazine hesabında yaklaşık 500 milyar liralık bir kaynak bulunduğunu belirterek taşra illerinde yapılacak ödemelerin önemli bir bölümünün buradan karşılanacağım söylediler. Ay sonuna kadar başta KDV olmak üzere bir kısım vergi tahsilatlarından da nakit akımı geleceği belirtildi. Kamu kesimindeki maaş ödemeleri için Hazine'nin 1415 eylül tarihlerinde Merkez Bankası'ndan da yaklaşık 600700 milyar liralık bir çekiş yapması bekleniyor. Ay ortasında, aynca bir kısım özel sektör işyerlerinde de ikramiye ödemesi yapılacağı için (Arkası Sa. 19, Sü. 8'de) Iç borçta kısır döngüye giriliyor Kaş Uluburun'daki dünyanın bilinen en eski batığını günyüzüne çıkaran GeorgeBass, Cumhuriyet'e anlattı Sofya bastırıyor, Antalya' nin Kaş ilçesi Daha çok vîze verîn Türkiye'nin Sofya Büyükelçisi, Bulgar Dışişleri'ne çağrıldı. Bulgar tarafı, Türkiye'yi vize anlaşmasına uymamakla, vize isteyenlere vize vermekte güçlük çıkarmakla ve gerekmeyen belgeleri istemekle suçladı. ELEKTRÎĞE ZAM Ekonomide Siirgün üç ay SHP Genel Başkanı İnönü, partisinin Siirt il örgütü ile yaptığı görüşmede, "Sürgün olayı bizim sorunumuz. Bizzat ben ilgileneceğim. Sizlerin herhangi birgirişimi olmasın"şeklinde konuştu. Siirt'ten sürgün edilen Aydar ve Sevilgen, Başbakanlığa verdikleri dilekçede kendilerini Bulgaristan'dan sürgün edilenlere benzeterek kirayardımı ile iş talebinde bulundular. daki Uluburun' da denizin 4550 George Bass metre derinliğinde yatan gemi, bugüne kadar dünyada bulunmuş en eski batık. Batıkgemi ile ilgili arkeolojik SOFYA (ANKA) Türkiye'nin Sofya Büyükelçisi YaJçın çahşmaları yürüten Oral, dün Bulgaristan Dışişleri ekibin şefı A merikalı Bakanlıgı'na davet edilerek, Türarkeolog George Bass, kiye'nin iki ülke arasındaki vize geminin, bronz çağındaki anlaşmasını çiğnediği öne sürülisteyen ticaretin yapısını bütün dü. Türkiye'ye gitmekBulgarisBulgar vatandaslannın aynntılarıyla gözler tan'daki Türk konsolosluklarında büyük zorluklarla karşılaştıkönüne serdiğini larıru iddia eden Bulgaristan Dısöylüyor. şişleri Bakanlığı yetkilileri, "YaGeorgeBass, "Batıktan pılan yoklamalarda, yetkili Türk dünyanın en eski kitabı organlannın iki taraf arasında 1979 yıhnda imzalanan vize anlasçıktı. Aynca bronz masınd» vize vermek için kabul çağında belli tür cam edilen kurallan keyiflerine göre çignedikleri saptandı" dediler. işçiliğinin dünyanın Sofya Press Ajansı'na göre, sadece bir tekyerinde (Arkası Sa. 19, Sü. 8'de) yapıldığını öğrendik. Gemiden tütsü için Bağlantısızlar kararı yakılan binlerce ton reçine,fıldişiler, Kıbrıs çanak çömleği ve daha birçok şey çıktı" dedi. NERMİN BAYÇIN 1983'teki yuzey arastırmasında çekilen ilk fotoğraflara, çizimlere baktığmda adeta nefesi kesildi, bir düşü, bir arkeoloğun düşünü elinde tutuyordu. 3000 senedir denizin derirdiklerinde uyuyan bir deniz kızı gibi, şimdi elindeydi işte.. Söz konusu fotoğraflar ve çizimler, Kaş/Uluburun mevkünde 46 m. derinlikteki dünyanın bilinen en eski gemi batığına aitti. Ve George F. Bass, otuz yıldır Türkiye kıyüarında pek çok sualtı arkeolojik araştırmaiannı yurüten ve 1973'te Sualtı Arkeoloji EnsBatafadalmakUlubürunbaüğı, 1982 yıltnda bir sungwavcısıtarafındanbulundu. 1984yılında her çeşitteknikdotitüsü'nü kuran sualtı arkeolojinanımla George Bass ve ekibi bölgeye geldi, dalışlar başladı. Batk, dünyada bugune kadar bulunabilmiş en eski kalıntı sinin babası, artık bu batığı uyanolması nedeniyle dünyaca ünlu National Geographıc Dergisi'ne kapak konusu oldu. Ayrıca batıkla ilgili araştırmaiannı dınyordu. Günümüzden yaklaşık sürdüren George Bass, aynı derginin kuruiuşunun 100. yılı nedeniyle verılen ödüle değer bulundu. Yukandaki lotoörai da National Geographic'ın söz konusu sayısından alındı. yakınlarır\ Cumhuriyet Bilim Teknik'te bu hafta. Yaklaşma, burası benim! Uykuda solunum duraksaması Mantar zehirlenmeleri ADANA (Cumhuriyel Güney tlleri Biirosu) Olağanüstü Hal Yasası uyarınca Güneydoğu'daki 11 ili terk etmeye zorlanan dokuz kişinin, sürenin uzatılmaması halinde üç ay sonra geri dönebilecekleri bildirildi. SHP Genel Başkanı Erdal İnönü'nün Ziıbeyr Aydar ve Siirt tl örgütü'yle yaptığı görüşmelerde "Sürgün olajı bizim sorunumuz. Bizzat ben ilgileneceğim. Sizlerin herhangi bir girişimi olmasın" dediği öğrenildi. Sürgünlerden Zübeyr Aydar ve Mehmet Ali Sevilgen, Başbakanlığa verdikleri dilekçede. "Bnlgar sürgünleri gibi Güneydoğu sürgünlerine de yardımda bulunulmasım" istediler. Sürgün edilen Ayse Karabulut, Adana Otogarı'nda SHP eski Genel Sekreteri Fikri Saglar tarafından karşılandı. Siirt ve Tunceli'den "kamu düzenini bozduklan" gerekçesiyle olağanüstü hal bulunan sekiz il ve bolge sımrları içindeki üç mücavir ili terk etmeye zorlanan dokuz kişinin üç ay sonra geri dönebilecekleri bildirildi. Yetkililerden alınan bilgiye göre, Olağanüstü Hal Yasası'nda (Arkası Sa. 19, Sü. TOe) Dıs Haberler Servisi Belgrad'da yapılan Dokuzuncu Bağlantısızlar Zirve Toplantısı'nın kapanışmda yayımlanan sonuç bildirisinde, Kıbns'la ilgili karar dün sabaha karşı siyasi komitede yumusaularak kabul edildi. Rum görüşlerini benimseyen ifadelere geniş yer verilen karar, Rum yönetimi lideri Yeorgios Vasilin tarafından memnunlukla karşılanırken, Türkiye ve KKTC hükümetlerince olumsuz bulundu. KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, AA'ya yapüğı açıklamada Bağlantısızlar Zirve Top(Arkası Sa. 19, Sü. 4te) Denktaş: Federasyon yolları tıkandı (Arkası Sa. 19, Sü. Me) Olsa Ne Olacak, Olmasa Ne Olacak? Liumhurbaşkanlığına adayiığını koyacak mı Turgut Özal? Kimine göre evet, kimine göre hayır.' En yüksek düzeyde kulisi izleyenler arasında da görüş birliği yok bu konuda. "Evef'l de "hayır"ı da kendine göre inandırıcılığı olan gerekçelerle savunanlara rastlanabiliyor. Ama şimdilik terazinin evef kefesinin bir öiçüde ağır bastığı söylenebilir. Özal'ın Çankaya Köşkü'ne çıkmak istediğini düşünen gözlemciler bugün için çogunlukta. Ancak bütün bunların tahminden öteye bir değeri de yok. Zira Özal'ın kafasının içinde ne olduğunu bilmek olanaksız. Şu ana dek kesin bir şey söyiemiş değil ANAP lideri. Olurum da olmayabilirim de demeyi sürdürüyor hâlâ. (Arkası Sa. 16, Sü. l'de) HASAN CEMAL • 'Mafya savaşı' halkı ürküttü Kolombiya, lepkiler üzerine asker belediye başkanı uygulamasından vazgeçti. 3. Sayfada • Doğu Almanlar uzun bekleyişte Batı'ya geçmeyi bekleyen D. Almanlar arasında umutsuzluk artıyor. 3. Sayfada • ABD ve Fransa'nın yollan aynldı Fransa 'yla, Lübnan 'daki elçitiğini boşaltan ABD, soruna farklı çözüm anyor. 3. Sayfada • Umutlu acılann krallığı Eczacıbaşı Vakfı, Muhsin Ertuğrul'u konu alan 'Benden Sonra Tufan Olmasın' adlı bir kitap çıkardı. 4. Sayfada ^^ ^ , • Ana baba sorumsuzluğu TV l 'de 'Kahreden Gençlık' gösteriliyor. 4. Sayfada • Dış yatınm hamlesi Türkiye'nin devleri dış yatırım için alağa geçti. Ekonomide • Komşudan daha az petrol Ham petrol ithalatında Iran ve Irak'ın yüzde 90'lık payı bu yıl yüzde 68'e geriledi. Ekonomide • 1. ligde antrenör çorbası Türk futbolunda yabancı teknik direktör furyası devam ediyor. Sporda • Serbest seçim 93'ü beklemez Polonya Parlamento Başkanı Mikolaj Kozakievvitz ile Hadi Uluengin 'in söyleşisi. Arka Sayfada • Psikiyatride glasnost Sovyetler Birliği'nin 'Dünya Psıkiyatri Birliği'ne kabul edilmesi bekleniyor. Arka Sayfada • Fresk ve mozaikler üzerine beton Trabzon Fatih Camii'nde restorasyon yapıhrken tarih yok edildi. Arka Sayfada UGURMUMCU GOZLEM Ne Oldu?.. Başbakan özal, Çankaya yokuşurtu hızla tırmanıyor. Ozal, bu tırmantşa, geçen genel seçimlerin yapıldığı gün geçti. Tırmanış hızla sürüyor. Karşısında nasıl oisa bir engel yok. DYP ve SHP, bu tırmanışa engel olmak için el ele veremediler. Ne DYP, SHP'ye güvenebildi, Ne SHP, DYP'ye. Ne de SHP (Arkası Sa. 19. Sü. l'de)