Katalog

PAMUKBANK Benzersiz bir kredi karfı! Shell Kredi Kartı... Batı île sıcak lıafta STRASBOURG WASHINGTON 66. Yıl; Sayı: 23380 Cumhuri Kurucusu: Yunus Nadi 600 TL. Hemfcn Pamukbank'a uğrayın. PAMUKBANK iyi ba n k a d ı r 25 Eylül 1989 Pazartesi NEWYORK însan hakları Özal'ı terletecek özal çarşamba günii Avrupa Konseyi Genel Kurulu'nda yapacağı konuşmada Türkiye'nin "Batıalığını" kanıtlamaya çalışacak. Strasbourg parlamenterleri ise demokrasi, insan hakları, Kürt sorunu ve Kıbrıs konulannda özal'ı soru yağmuruna tutacak. HADt ULUENGİN STRASBOURG Türk dış politikasının ağırlık noktası, bu haftanın ilk uç günü boyunca Strasbourg'da odaklaşacak. Bunun nedenini de önce yarın, Avrupa Konseyi Parlamenterler Asamblesi'nin "Bulgaristan sonınu"na ilişkin bir raporu oylaması, çarşamba günü ise Başbakan Itargnt Özal'ın aynı Asamble önünde konuşarak Avrupalı milletvekillerinin sorulannı yanıtlaması oluşturacak. "Bulgaristan raponı"nun önemi, hem soz konusu metnin ilk kez bu Ulkede resmen incelemeler yapan bir Batı kurumu tarafından hazırlanmış olmasından hem de raporun Ankara tezlerine fazla ağırlık vermeyen "dengeci" bir tutum içinde kaleme alınmış olmasından kaynaklanıyor. Başbakan Turgut Özal'ın önce Avrupa Konseyi Genel Kurulu (Arkaa Sa. 13, Sü. 5te) IMF ve Dünya Bankası ile yüz yüze Washington 'da dün başlayan Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) ortak genel kurulunda Türkiye'yi Güneş Taner, Rüşdü Saracoğlu, Ali Tigrelve Namık Kemal Kılıç temsilediyor. 7sanayileşmiş ülke doların dahafazlayükselmesini önleme kararı aldı. Ekonomi Scrvisi Dünya Bankası ve Uiuslararası Para Fonu'nun (IMF) ortak genel kurulu, Washington'da yuklü bir gündemle başladı. Washington'daki Türk heyeti, toplantıya katılan finans çevrelerinden destek arıyor. Toplantının ilk gününde bir araya gelen önde gelen 7 sanayileşmiş Batılı ülkenin (G7) maliye bakanlan, doların daha fazla yükselmesini önleme kararı aldılar. Bu arada loplantı oncesi dağı tılan yıllık IMF raporunda, ağır borç yukü altındaki kalkınmakta olan ülkelerin 1988'de "kayda deger gelisme kaydelmedigi" bazılarında ise gerilemeler gözlendiği vurgulandı. Uluslararası kamuoyunda "paranın palronları" olarak bilinen Dunya Bankası ve IMF'nin ortak toplantılarında Türkiye'yi Devlet Bakanı Giiaeş Taner, Merkez Bankası Başkanı Rüşdü Saracoglu, Devlet Planlama Teşrul konuşmasmda ağırlık vereceği (Arkast Sa.li.Su. t'de) Genel Kurulu için New York'ta bulunan Mesut Yılmaz, bu akşam ABD Başkanı Bush 'un akşam yemeğine katılacak. Yılmaz, Yunanistan Dışişleri Bakan Vekili Papulyas'la öğle yemeği yiyecek.De Cuellar, Mladenov'la Derebaşı köyünde inceleme yapan ANAP Yılmaz'ı bir araya getirmeye çalışıyor. milletvekillerinin bugün Başbakan özal ve en önemli kbnulann başında BulŞEBNEM ATİYAS Içişleri Bakanı Aksu ile göriişerek olayın garistan'daki Turk azınlığın karNEW YORK Dışişleri Ba şılaştığı sorunlar ve Türk Bul kapsamlı bir biçimde araştınlmasım kanı Mesut Ydmaz'ın 5 ekime ka gar ilişkileri olacağı daha önce de isteyecekleri belirtildi. dar sürecek BM ikili temasları açıklanmışti. bugun başlıyor: Japonya'mn başDiplomatik kaynaklardan edi SHP Genel Sekreter Yardımcısı Keskin, Silopi kenti Tokyo'dan dün New York'a nilen bilgilere göre BM Genel ölayını Meclise getireceklerini belirtirken, SHP gelen Yılmaz, bu akşam ABD Sekreteri Perez de Cuellar hem Başkanı George Bnsh'un NATO Mesut Yılmaz ile hem de Bulgar Mardin Milletvekili Ekmen bölgedeki birçok iıyesi ülkelerin New York'taki de Dışişleri Bakanı Mladenov ile gö öldürme olayının şaibeli olduğunu legasyon başkanlarına vereceği ruşerek iki dışişleri bakanının bir vurgulayarak, son üç ay içindeki öldürme yemeğe katılacak. Yılmaz'ın iki araya gelmcsi için ortam hazırlaolayları için geniş çaplı soruşîurma açılmasını li görüşmelerde ve BM Genel Ku maya çabalayacak. (Arkaa Sa. 13, Sü. S'de) Silopi Yılmaz, BM'de Sofya'yı Meclise zorlayacak geliyor istedi. 10. Sayfafe SHP, yöntem için bugün karar alacak Köşk referandumu BAYBURT NOTLARI DYP lideri DemireVden yeni öneri 2 . ULUSLARARASI ISTANBUL BİENALİ Ağaca bağlı pehlivan CELAL BAŞLANGIÇ ERZLRUM/BAYBL'RT Kop Dağı'mn doruğunda Bayburtlular, Demirel'i "Babaaa... Açız... Ezdi bizi bu Özal... Kurtar..." diye karşıladı. Demirel otobusün içinde güluyor: "Bu adam sizi il yapmadı mı?" Karnını gösteriyor "baba"nın "og«l"u: "İl olmak doyurmuyor ki..." Erzurum'dan Bayburt'a gelirken, bir yandan gazetecilerin sorulannı yanıthyor, diğer yandan da "ne olur çocuklar şu Kop Dagı'nı bir yazın" diyordu. Kop'tan Bayburt'a inen yolun büyük bir bölümu topraktı. Yoldan bir araç geçti mi ortalık toza batıyordu. Yol kenanndaki köyler pek öyle zenginlik çizgisi taşımıyorlardı. Yeşilden yoksun doğada tek yaşam belirtisi sulak alanlardaki kavak ağaçlanydı. Demirel özellikle Erzurum yöresinde yerel de olsa iktidar olmamn keyfini yaşadı. Kentin DYP'li belediyesine girerken, önüne kırmıa halıdan yolluklar seriliyordu. Gezisinin dünkü bölümünün ilk durağı olan llıca, kent merkezine birkaç kilometre uzaktaydı. 12 Eylül'den sonra belediyesı kaldı(Arkası Sa. 15, Sü. l'de) Gümüşhane ve Bayburt'ta halka hitap eden Demirel, "Yüzde 10 halk çoğunluğu ile Çankaya'ya çıkmakla, müdahale ile çıkmak arasında pekfark yok" dedi. 1 ekimde referandum yapılmasını öneren Demirel, "Halkın yarısındanfazlası cumhurbaşkanını milletseçsin diyorsa bu anayasa değişikliğidir. Bir gecede hallolunur" şeklinde konuştu. GÜNSELİ ÖNAL BAYBURT/GÜMÜŞHANE DYP Genel Başkanı Süley man Demirel, "Çankaya uze rinde toplanan bazıheveslerTiirkiye'deki rejimi patlatıvor. Arkasında yuzde 10 halk çogunluguyÇankava'va çıkmakla, mudahaile Çankaya'ya çıkmak arasında pek fark yok. İkisi de millele dayannııyor" dedi. DYP lideri Karadeniz gezisinin son gününde yaptığı konuşmalarda silahlı kuvvetlerin müdahalesi koııusuna da değinerek, "Şu anda öyl« bir emare yok" diye konuştu. Ikide bir her önüne gelenin silahlı kuvvetleri bu tartışmaya kanştırmaması gerektiğini Jtk çfe&m M k saçrin4 gunluk Karadeniz gezisini tamamtayan Demirel, dün söyledi. Demirel, "Silahlı kuvvetGümüşhane ve Bayburt'ta konuştu. Demirel, gazetecilere bugün başka planım ler bu çcşit işlere kanşmadıkça vardediğı halde yinecumhurbaşkanlığı seçimıne değınerekcumhurbaşkanının hem güçlerini hem de itibariannı halk tarafından seçılmesi isteğını yineledı. (Fotogral: AA) (Arkaa Sa. 15, Sü. 4te) ABD Başkanı Bush, Sovyet lideri Gorbaçov'la gelecek yıl ilkbaharda ya da yaz başında büyük bir olasılıkla Washington'da görüşeceklerini açıkladı. ABD'de bulunan Şevardnadze, ABD'li meslektaşı Baker'la göziemciler tarafından önemli olarak nitelenen silahsızlanma ve diğer alanlarla ilgili bir duj anlaşma imzaladı. WASHINGTON (Ajanslar) ABD Dışişleri Bakanı James Baker ile Sovyet meslektaşı Eduard Şevardnadze önceki gece tamamlanan görüşmelerin sonunda göziemciler tarafından "önemli" olarak nitelenen bir dizi anlaşma imzalarken, Busb Gorbaçov zirvesinin de gelecek yıl yapılacağı açıklandı. ABD Başkam George Bush, Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov'la gelecek yıl baharda ya da yaz başında buluşacaklannı söyledi. Bush, Kennebunkport'taki yazlık evinin golf sahasında gazetecilere yaptığı açıklamada, Dışişleri Bakanı James Baker'dan görüşmenin tarihi konusunda anlaşma sağlandığını öğrendiğini ve bundan çok memnun olduğunu kaydetti. Zirvede hemen her konunun ele alınacağını kaydeden Bush, göruşmelerden bir silahsızlanma an" laşması çıkmasının zorunlu olma(Arkas Sa. 13, Sü. l'de) Stiper zirve balıarda Bush ile Gorbaçov buluşuyor Çankaya için 5 denge 1 Z 3 4 5 Dış ilişkiler ve ABD'nin görüşü. Aile meclisinin vereceği karar. ANAP içi dengelerin durumu. DYP ve SHP'nin tutumu. Iş çevrelerinin konuya bakışı. ANKARA (Cumhuriyet Büroso) Siyasi gündem, Cumhurbaşkanlığı seçimi üzerinde yoğunlaşırken, siyasi kulislerde Başbakan Tnrgut Özal'ın, Cumhurbaşkanlığı adayhğının hangi dengelere bağlı olduğu tartışıhyor. Ozalın, "Dış ilişkiler ve ABD, aile, ANAP, siyasi ortam ile ekonomi yt iş çevreleri" dengelerini gözeteceğı belirtiliyor. Başbakan özal'ın Meclis Başkanlığı seçimiyle yaşanan "prova"nın sonuçlarını dikkatli biçimde değerlendirdiği ve bu değerlendirrnenin kararında etkili olacağı kaydediliyor. özal'ın karar vermesinde etkili olacağı dile getirilen dengeler şöyle: 1. Dış ilişkiler ve ABD: Çeşitli çevreler tarafından kaydedilen ABD'nin goruşlerinin "ABD'nin Tiirkiye'deki çıkarlan açısından Özal'la ilgili beklentilerin halen sona ermediği" noktasından kaynaklandığı dile getiriliyor. Bu nedenle Özal'ın cumhurbaşkanhğına soğuk, başbakanlığı sürdürmesine ise sıcak bakıyor. ABD'nin SHP'yi "halen gıivenilir bulmadığı", DYP'yi de "siyasi misyonunu lamamlamış bir parti olarak gördüğü" ifade ediliyor. Diğer ülkeler açısından da Türkiye'deki siyasi ve ekonomik istikrar konusu ön plana çıkıyor. Erken seçim olup olmayacağı ve Özal'ın Cumhurbaşkanlığına adaylığı konulan Türkiye"deki buytikelçilerin en merak ettikleri konulann başında yer alıyor. Elçiler, Türk yetkililere her defasmda bu sorulan yöneltiyor ve sonuçlar konusunda fıkir sahibi olmaya çalışıyorlar. Özal'ın Cumhurbaşkanhğı konusunda diğer ülkelerin kendi özgün değerlendirmeleri bulunuyor. Ancak AT üyesi ülkeler, Özal'ın tavnnı ve Türkiye'deki gelişmeleri çok daha yakından izliyorlar. Aynı dikkati bazı Arap ülkelerinde de gözlemek mumkün oluyor. Bunlar arasında Suudi Arabistan, Iran, Suriye gibi ülkeler bulunuyor. 2. Özal ve ailesi: Başbakan Turgut Özal'ın Cumhurbaşkanhğı için en önemli faktörler arasında sayılan bu dengeler, önümuzdeki günlerde Özal'ın adayhğını etkileyecek unsurlar olarak değerlendiriliyor. Özal ailesinin tüm bireyleri kırgınlıklara karşın bu konuda ortak davranıyorlar. Özal'ın Cumhurbaşkanhğı, aile içinde onaylanmış durumda. Semra özal ile araları açılan ve Özal'ın yakın çevresinden uzaklaşan Korkut Özal ve ona yaklaşan Yusuf Bozkurt Özal'ın Semra Özal ile birlikte özal'ın Cumhurbaşkanhğı için çalıştığı, bu konuda aile meclisinin istanbuTda toplantılar yaptığı, Özal'ın Cumhurbaşkanhğı için Korkut Özal'ın Arap desteği ve tarikatlarla yakın diyaloglar içinde olduğu öne sürülüyor. Ancak, ailenin hanedan olarak adlandınlan ve çok yoğun eleştirilere neden (Arkaa Sa. 15, Sü. 5te) Şaaatan mHleri İstanbul'da Cağcaş Fransız sanatının önde gelen adlanndan Daniel Buren (üstte sokta) Istanbul Bıenali'ne Süleymaniye Imareti'ndeki işiyie katılıyor. Ünlü müzeci ve sanat tarihçisi Pontus Hulten de (üstte sağda) dün Süleymaniye Kültür Merkezi'ndeydi. Fransız sanatçı Anne Poirier de (altta) eşi Patrick Poiner ile birlikte gerçeldeştirdtği yapıtnı Aya İrini'de sergileyecek. (Fotoğraflar: Yıldc Ûçok) Özalkararını etkileyecek faktörleri tek tek değerlendiriyor EGITDER Kurultayı Öğretmene 6 birleşîn9 çağrısı öğretmen hareketi konusunda görüşlerini açıklayan sendikacılar öğretmenlerin her şeyi örgütlü sendikalardan beklememeleri, bütünleşerek harekete geçmeleri çağnstnda bulundular. Türktş Genel Teşkilatlandırma Sekreteri Orhan Balaban: "Gerekirse, genel grev de, miting de, üretimi düşürme de yapılır. Yeter ki siz bütünleşin ve bu alana girin." 9. Sayfada IstanbuVda çağdaş sanat Kültür Servisi Istanbul Kültür ve Sanat Vakfı'nca düzenlenen 2. Uluslararası Istanbul Bienali, bugün Resim ve Heykel Müzesi'nde yapılacak bir törenle açılıyor. Açılış töreninde Kültür Bakanı Namık Kemal Zeybek ve Berlin Senatosu'ndan Prof. Dr. Pfarr birer konuşma yapacaklar. Kasım ayı sonuna kadar sürecek olan Istanbul Bienali'ne Daniel Buren, Jannis Koondlis, Rkhard Long ve Sol LeWitt gibi çağdaş sanatın önde gelen adlan da katılıyor. Daha çok "geleaeksel yapılarda ve cevrderde çağdaş sanat" temasım işleyecek olan Istanbul Bienali süresince Resim ve Heykel Müzesi, Dolmabahçe Sarayı, Hareket Köşkü, Resim ve Heykel Müzesi Kitaplığı, Aya trini, Ayasofya Muzesi, Ayasofya Hazine Binası, Basın Müzesi, Askeri Müze, Atatürk Kültür Merkezi ve Yıldız Universitesi'nde çok sayıda yabancı ve Türk sanatçırun yapıtları izlenebilecek. öte yandan, Istanbul sanat galerileri de bienale kendi salonlarında açacaklan sergilerle katılıyor. Aynntalı haber ve fotoğraflar 7. Sayfatfa SENARYOLAR YAZILIRKEN HİKMET ÇETİNKAYA'nuı yazısı 14. Sayfada Eğitim... U Ikemiz çağını yakalamak istiyorsa, eğitim alanında büyük bir atılım yapmaktan başka çaresi yoktur. Planlı, programlı, akılcı bir eğitim seferberliğini öngören köklü adımlar ne kadar gecikirse, mcxJernleşme yolunda o kadar geri kalmaya devam edeceğiz demektir. Çağımızda en değerli yatırım, insana, eğitime yapılan yatırımdır. En değerli sermaye ise eğitim yoluyla kazanılan bilgidir. Bir başka deyişle bugün bilgi çağını yaşıyor dünyamız. O yüzden eğttimi ctddiye almaksızın, bir yere varabilmemiz olanaksızdır. Bu çerçevede Türkiye'ye bakıldığı zaman, durumun hiç iç açıcı olmadığı biliniyor. Ülkemizde okur yazarlık bile hâlâ tüm insanlarımıza yayılabilrniş değildir. Sekiz değil, beş yıl süreli olan zorunlu ilköğretim, çağ (Arkası Sa. 15, Su. l'de) HASAN CEMAL • Belediyeler sırat köprüsünde Belediye• Kazakistan'da çatışma Sovyet haber lş Sendikası 'nca yapılan bir saptamaya göre, ajansı TASS'a gore Kazak ve Rus gençleri yalnızca işçilerin belediyelerden yaklaşık 9 demir çubuk ve sopalarla çatıştı. 3 kişi milyar lira alacağı var. 8. Sayfada öldü 5 genç de yaralandı. 3. Sayfada • Banka sermayesinde AIDS Bir • Silahlar sustu Lübnan'da ateşkese araştırmaya gore sektörde sermaye yetmezliği genellikle uyulurken, abluka nedeniyle ve erime ortaya çıktı. Sektörün mali yapısı yaklaşık 6 aydır kapalı olan Beyrut zayıflayan bir görünüm verdi. Ekonomide Havaalanı, yeniden açıldı. 3. Sayfada • Devlete kâğıt jesti Toprak Holding, • P e ş p e ş e düşüyorlar Arjantin'deki uçak kazasında bir bakan yaşammı yitirdi. ders kitabı için kâğıt bulamayan Milli Eğitim Hindıstan'da da bir uçak düştü. 3. Sayfada Bakanlığı'na Vt 30'luk jest yaptı. Ekonomide • B e ş sahnede perde Istanbul Belediyesı • Arf farkı Bütün dünyada matematiğe katkılarıyla Şehir Tiyatrolan, ekim ayı başında tanınan bilim adamımız Ord. tiyatroseverlere merhaba diyor. 4. Sayfada • Soydaşa sınav Bulgaristan "dan göç eden Prof. Dr. Cahit Arf, 'Genç kuşak yüzeyselleşiyor' diye soydaşların çocukları için dün üniversiteye konuşuyor. Arka Sayfada giriş smavı yapıldı. S. Sayfada Unlü firmalara 'hayali' gölg< çok sayıda gümrük görevlisi hakkında da Istanbul Devlet GüvenANKARA Maliye ve Güm lik Mahkemesi Savohğı'na suç durük Bakanlığı Teftiş Kurulu, Istan yurusunda bulunulduğu öğrenildi. Çok sayıda ünlu fırmanın ihrabul gumruklerinde geniş çaplı bir hayali ihracat operasyonu başlat cat larına hayali gölgesi dttştü. Söz tı. Bazı gümruk görevHlerine işten konusu firmaların ihracat işlenıel çektirildiği, hayali ihracat orga leri aynntılı incelemeye alındı. nizasyonuna karıştığı saptanan <Arkası Sa. 15, Sü. l'de) BİLAL ÇETİN