Katalog

20MAYIS 1989 EKONOMİ CUMHURİYET/U TÜRKİYE'den Faizde%65 tabanı delindi tSTANBUL (AA) Mevduat faizinde, daha önce belirlenen yüzde 65 sınınnın altına inildi. Caranti Bankası, 1 yıl vadeli mevduat a uyguladığı faiz oranını yüzde 64"e indirdiğini açtkladı. Garanti Bankası'dan yapılan açıklamada, yeni faiz orammn 22 mayts pazartesi güniinden itibaren açılacak mevduat hesaplanna uygulanacağı bildirildi. Oteki bav çok şubeii Ozel bankalann da yülık mevduat faizini yüzde 64'e indirme konusunda Merkez Bankası'na yazı gönderdikleri öğrenildi. Hafta başından itibaren bav çok şubeii bankalann yülık faizi yüzde 64'e düşürmeleri bekleniyor. Ortak gelire tırpan Pazartesi günü Barajların ilk üç aylık üretimleri (KWS) piyasaya Ocak * ıtart çıkarılacak gelir m•t 19U 19M 19M 19St 199S IHt ortaklığı 552.710 701.240 481.000 628.450 717.883 668.120 senetlerine 119.561 66.351 101.746 33.869 97.538 78126 lyMpMr ödenecek gelir 649.780 685.640 745.230 601.540 640.220 Kvateya 581.300 payı, yüzde 132.647 130.424 243.642 1720'den yüzde Matan Not: Altmkaya geçen temmuz ayında devreye girmiştîr. 5'e düşürüldü. ABDURRAHMAN YILDIRIM Yaklaşık 1.5 yülık aradan sonra pazartesi günü piyasaya çıkartılacak olan ve heyecanla beklenen gelir ortaklığı senetlerinin tasarruf sahiplerini hayal kınklığına uğratabileceği hesaplandı. Geçen yularda yüzde 150'lere varan getirileriyle tasarruf sahiplerinin büyük ilgisini çeken gelir ortaklığı senetlerinin pazartesi günü piyasaya çıkartılacak olanlannın gelirlerine "tırpan vuruldu". Yüzde 150'lere varan getirileri sağlayan eski senetlerde barajlann toplam gelirlerinden A tertiplerine yüzde 20 ve B tertiplerine de yüzde 17 olarak yapılan gelir dağılımı, yeni senetlerde yüzde 5'e düşürüldü. Bu yılki kurakük nedeniyle barajlann üretimlerinin düşmesi ve dolayısıyla senetlere dağıtılacak gelirlerin azalması bekleniyor. Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı Idaresi (TKKOİ) tarafından tstanbul 1. Boğaziçi Köpriisü, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, Keban. Karakaya, Oymapınar ve Altmkaya barajlannın gelirlerine endekslenen 100 milyar liralık gelir ortaklığı senetlerinin satışına lş, Vakınar, Halk, Garanti, Osmanlı bankalan ile Esbank, Dışbank, Citibank ve Yatmm Finansman aracıhk edecekler. TKKOt tarafından gazetelere verilen ilanlarda, "Dev köprüler, verimli barajlar yine kazaodınyor" ifadesi kuüanılarak bu köprü ve barajlann toplam gelirinin yüzde 5'inin gelir payı olarak ödeneceği duyuruldu. Bir yıl vadeli olacak senetlerin gelir paylan da vade bitiminde ana parayla birlikte ödenecek. Eski gelir ortaklığı senetleriyle yeni gelir ortaklığı senetleri arasında en büyük farkı, endekslendikleri baraj ve köprü gelirlerinden ödenecek pay oluşturuyor. Yüzde 150'lere varan gelir payı ödendiği için zamamnda elestirilen bu uygulamadan vazgeçen TKKOİ'nin belirlediği yeni oran yüzde 5 üzerinden yapılan hesaplama, tasarruf sahiplerinin yeni senetlerden elde edecekleri geliri büyük orar.da duşürdüğünü gösteriyor. Barajlann kuraklık nedeniyle başlayan ve önümüzdeki aylarda surecek olan üretim düşuklüğü dikkate alındığında, baraj gelirlerinin geçen yılkı seviyelerini tutturmalan ancak fıyat artışlarına bağlı bulunuyor. Dört barajın geçen yılki toplam geliri 777 nulyar lira olmuştu. 44.4 milyar lira olarak gerçekleşen Birinci Boğaziçi Köprüsü gelirinin de bu yıl ikiye katlanacağı ve bunun yarısı kadar da henüz çevre yollan tamamlanmayan Fatih Sultan Mehmet Köprüsü gelirlerinin olacağı dikkate alındığıada 910 milyar liralık toplam gelır bulunuyor. Bunun kâr payı olarak dagıtılacak yüzde 5'i alındığmda ise 45.5 milyar lira elde ediliyor. Gelir ortaklığı senetlerine yatınm yapacaklar boylelikle yıl sonunda ana paralanyla birlikte yüzde 45.5 oranında bir gelir payı almış olacaklar. Bu oranın en iyimser tahminlerle, elektrik fıyat artışlanrun çok yüksek oranlarda tutularak ancak 10 puan daha artabileceği ve yüzde 55'e çıkabileceği kaydediliyor. Bu da bugünkü Hazine Bonosu ve Devlet Tahvili faizine esit bulunuyor. Bu durumu yorumlayan piyasa uzmanlan, geçmişte yüksek gelir veren TKKOl'nin bu kez de düşük gelir vermede ölçüyü kacırdığında birleşiyorlar. Bu uzmanlar gelir ortakbğı senetlerinin geçmişteki yüksek getirilerine bakarak yeni senetlerden de aynı getirileri beklernemeleri ve aldanmamaları konusunda yatınmcılan uyardılar. EKONOMDE KULIS Denizcilik sektörü *dalg2ilı' özal'la armatörlerin yakınlaşmasına Cerrahoğulları 'nin damadı olan Güneş Taner araa oldu. Bu yeniyakınlık, armatörlerin yıllarca desteklediğiDYPile olan ilişkilerini "serinletti". Denizcilik sektörü, şu sıralar Başbakan Turgut özal'ın yeni "gözdelerinden". Sektörün hoşuna gidecek tedbirlerle ilgili vaatler peş peşe geliyor. örneğin nhtım resminin yüzde 5'ten bir iki puan aşağı çekilmesi ve kara nakliyesine de yaygınlaştınlması gibi. Örneğin ithal gemilerden alınan yuzde 5'lik fonun kaldırılması gibi. Örneğin gemi ithalat ve ihracatuun GATT hükümlerine göre liberasyona ahnması gibi. örneğin Istanbul'da deniz taşımacılığına daha fazla ağırlık verileceği gibi... Hatta özelleştirilmesi planlanan Denizcilik Bankası'nın armatörlere satışıyla ilgili çalışmalar gibi. Kulislerde dolaşan haberlere göre Hazine Denizcilik Bankası'nı armatörlere satmak düşüncesindeymiş. Deniz Ticaret Odası'mn yeni yönetim kurulu da bu teklif üzerinde çalışıyormuş. Denizcilik Bankası'na ortak olmaya talip olan ya da kendilerine teklif götürenler arasında Cerrahoglu ve Kaptano|lu'nun yani sıra Denizcilik A.Ş.'nin sahibi Pekin Baraa ve Sohtorik'ler varmış. "Bayram degil, seyran degil, bu muhabbet niye?" diye duşünulebilir. Bu muhabbetin bir nedeni, Başbakan özal'ın çeşitli kesimlerde yitirdiği desteği, kendisine barış çubuğu uzatan başka kesimlerle telafi etme telaşıysa, diğer nedeni de Deniz Ticaret Odası yönetımindeki değişiklik gibi görünüyor. Kulislerde anlatıldığına göre bir ay önce görevinden istifa eden Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu üyelerinin çoğunluğu, yülardan beri DYP lideri Süleyman Demirel'e iyi gıinünde de kötü gününde de destek vermişler ve belki de bu nedenle Başbakan Turgut özal tarafından mağdur durumda bırakıldıklan inancındalar. Hatta hükiımetin Mersin'de Deniz Ticaret Odası kunna izni vermesini de Başbakan özal'ın tstanbul Deniz Ticaret Odası'na karşı aldığı tavnn bir parçası olarak yorumluyorlar. Buna karşıhk tstanbul Deniz Ticaret Odası'nda Cengiz Kaptanofln Eşref Cerrakotln ikilisinin başım çektiği yeni Yönetim Kurulu'nun hükümete "dogal yalunhgı" bulunduğu hatırlatılıyor. Bu "dogal yakınlık", Devlet Bakanı Güneş Taner'in Cerrahoğullan'run damadı oluşuyla açıklamyor. Eski Yönetim Kurulu'nun Başbakan özal'la görüşme taleplerinin sonuçsuz kalmasına karşıhk, yeni Yönetim Kurulu'nun derhal Başbakan'la görüşmesi de Devlet Bakam Guneş Taner'in aracılığına bağlanıyor. Bu görüşmenin ertesinde denizcüik sektörüne mavi boncuklann dağmlması ise bir yanda özal'ın destek arayışına, diğer yanda ise yeni yönetimin Demirel'i terk ederek özal'la yakınlaşmasıyla açıklamyor. MERALTAMER Mutfak harcaması ANKARA (ANKA) Ankara'da yaşayan 4 kişilik bir işçi ailesinin aylık gıda ihtiyacmı karşılayabilmesi için 318 bin 720 lira harcaması gerektiği bildirildL Türk Metal Sendikası'nın yaptığı araştırmaya göre, gıda harcamasının nisanda yüzde 3.4 arttığı belirlendi Harcamamn yükselmesinde, temel maddelerden ekmek, meyve, sebze ve patates ile bakliyat fiyatlarındaki artış Onemli rol oynadı. Taban fiyata büyük tepki tZMİR (Cumhuriyet Ege Burosu) Hububat destekleme fiyatlan üreticiler arasında yoğun tepkiye yol açtı. Türkiye'de kuraklık nedeniyle bu yılki hububat üretiminde önemli düşüş yaşandığını, özellikle birim alandan sağlanan verimin düşmesiyle maliyetlerin arttığım belirten üreticiler, "Verilen fiyat maliyetinin altında" dediler. Samsun'da serbest piyasada buğdayın kilosunun 415 lira, Edirne'de 415 lira, Konya'da ise 440 lira olduğunu belirten T20B Yönetim Kurulu Başkanvekili Reşit Kurşun, "Hükümet siirekli serbest ekonomi diyor. Serbest piyasada buğday fiyatfan 415 il« 450 lira arasında degişirken, açıklanan taban fiyat 340 lira. Yani serbest piyasanın alünda bir fıyat veriliyor" dedi. Geçen yıl buğdayda verim ortalamasının 200 kilo olduğunu belirten Kurşun şunlan söyledi: "1 dekar bugday için yapılan masraf bu yıl 55 bin liraya ulaşü. Üstelik geçen yıla göre verim yüzde 30 duştu. Yani dekarda 140 kilo verim saglandı. Bu, bir afettir. Türkiye genelinde yaşanan bir kuraklıgın sonucudur. Böyle bir durum yasanırken yetkililer sulamaya yüzde 40 zam yapülar. Sonra da bu gördugumüz taban fiyatlar açıklaııdı. Bu politikayta üretici iflas eder." DYP incelemede Öte yandan, DYP Genel tdare Kurulu'nun önceki gün aldığı karar doğrultusunda kuraklıktan etkilenen bölgelerde tnceleme yapacak olan milletvekillerinden Ismail Köse ve Ahmet L'ncu, Yozgat'ta Ziraat Odası Başkanı Dursun Ydmazcan ve çiftçilerle birer görüşme yapülar. Yozgat ve Sıvas'ta incelemelerde bulunacak olan DYP'li milletvekilleri şöyle dediler: "TürViye Ziraat Odalan Biriigi, hüknmetten 600 lira taban fiyat istemişler, fakat hükümet çiftçiye 325 lira fiyat vermiştir. Bu T\yat gorunüyor ki çiftçimizi tatmin etmemiştir. tşçilerimiz seslerini yüksdtmişler, hükümet korkudan işcinin kısmen hakkım vermiştir. Sizler de sesinizi meşnı zeminlerde yükselterek hakkınızı arayınız." Yozgat Ziraat Odası Başkanı Dursun Yılmazcan ise, bölge çiftçisinin kuraklıktan yüzde 7 etkilendiğini belirtti ve "Biz hazıriadığımız bir raponı Tanm Bakam'na verdik. Taban fivaün en az 500 lira olmasını istemiştik. Ancak açıklanan taban fiyat gereefcten gölüııç" dedi. Bu arada, Mersin'de bulunan Tanm Orman ve Köyişleri Bakanı Lötfullah Kayalar, buğday taban fıyatlannı eleştirmeye kimsenin hakkının bulunmadığım belirterek, "Biz bu taban fıyatı ayarlamaya masa başında karar vermedik. Odamızdaki kara tahtada günlerce hesap yaptık" diye konuştu. Tüketiciyi bilinçlendirme ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Türk Standartları Enstitüsü Cenel Sekreteri Hilmi tsmailoğlu, tüketiciyi bilinçlendirmek ve hakkını aramasını sağlamak amacıyla önümüzdeki öğretim yılında orta dereceli okullara ders konulması için çalıştıklarmı söyledt TSE'ye tüketici başvurusunun yüzde 10'un altında olduğunu belirten Îsmailoğlu, yapacaklan bir dizi çalışmayla tüketiciyi hakkını arayabilmesi için bilinçlendirmeye çalışacaklannı bildirdi Özal, Abdülaziz'le teselli buluyor Turgut Özal, Başbakan Yardımcısı olarak ekonomi yönetiminin başına geçtiğin|den bu yana Türkiye'nin dış borçları 13 milyar doSuttan Aböülazız lardan 40 milyar dolara çıktı. Başbakan, zaman zaman dış borçlar nedeniyle çeşitli çevreler tarafından eleştirildi. Dış Ekonomik tlişkiler Kunılu DEİK'in hafta başındaki genel kurulunda bir konuşma yapan Başbakan özal, bu eleştirilerden epey etkilenmiş ol raalı ki, dış borçlann Osmanlı'dan bu yana süregelen bir sorun olduğunu hatırlattı ve padişahlardan bazı örnekler verdi: "Abdülaziz çok para harcayan, epey eti açık bir padişahmış. Onun döneminde Osmanlı'nın dış borçlan 13 mihon sterlinden 200 mil>on sterline fırtayıvermiş. Ama ondan sonra padişab olan Abdülhamit çok sıkı bir pazariıkçıymışve yabancılarla yaptığı pazariık sonucunda Osmanlı'nın borçlannı 100 milyon sterline indirtmiş." Ancak yabancılar bu durumdan pek tatmin olmamışlar ki, Düyunu Umumiye'yi kurmuşlar ve tstanbul'a gelerek borçlannı buradan yönetmişler. Asil Nadir'in 'gönlü' Kıbns'ta Kamu mekânları tasarım ödülü Haber Merkezi Mimar Sinan Üniversitesi'nde başlayan "Kamu mekânları tasarımı ve kent mobilyalan sempozyumu" çerçevesinde üniversitenin "Uygulayıcı Başan ödülü 1989" Yapı Merkezi'ne verildL Seçici kurul, Yapı Merkezi'nin özellikle Kadıköy Yeldeğirmeni semtinde gerçekleştirdiği yol ve çevre düzenleme çalışmalan kapsammdaki şehircilik tasanmlan, üretim ve uygulamalanm ödüllendirdi. Aym konuda Ankara'daki çalışmalanndan ötürü Dokap firmasına da ödül verildL Ziraat'ın dışişleri Ziraat Baakası'nın bugüne kadar pek aktif olamamış bir birimi olan "dışişleri" canlandırılıyor. Hatta dışişleriyle ilgili birimlerden"biri, yabancı bankaalann ve işadamı heyetlerinin nabzının attığı lstanbal'a taşınıyor. Ziraat Bankası'nın genç Genel Müdürü Coşkun Ulusoy, bugüne kadar geri planda kalmış olan "dışişleri"ni Pamukbank'ta yönetimden hoşnut olmayan deneyimli elemanlarla güçlendiriyor. Fon yönetiminin başına getirdiği Pamukbanklı Reşat Dnren'in ardmdan, dış ilişkiler müdürlüğüne de Pamukbank'ta 7 yıldır dış ilişkiler ve yurtdışı pazarlamadan sorumlu müdur olarak çalışan tlhan Tayman'ı getirdi. Tayman, dış ilişkiler birimini Ziraat Bankası'nın tstanbul'daTünel'deki binasına taşıyacak ve orada bir kadro kuracak. Bu arada Pamukbank'ta dış ilişkiler bölümünde yeni çözülmelerin de beklendiği belirtiliyor. Hasat maliyeti yükseliyor Kuraklık ve düşük taban fıyatının kıskacındaki ttreticiye bir de maliyet yükü biniyor. Kuraklık nedeniyle hasadın erken başladığı bölgelerde ziraat odalannca belirlenen 2.800 liralık biçerdöver ücreti az bulundu. Biçerdöverciler, harcamalannın hızla arttığını öne surerek, 2.800 lira yerine 5.000 liralık ücret istediler. Üreticüerin, banka ve tefeciler dışında sezon öncesinde biçerdövercilerden de tarlalannı hasat etme sözü vererek borç para aldıklan belirtildi. Çukurova'da buğday sezonunda uygulanacak hasat ücretleri, biçerdöverciler tarafından yetersiz karşılandı. Geçen yıl iki bin lira olarak uygulanan hasat ücretlerinin bu yıl 2.800 liraya yükseltilmesine rağmen mazot fiyatlan karşısında bu ücretlerin yetersiz kaldığmı söyleyen biçerdöverci yurttaşlar şöyle konuştular: "Geçen sezonda mazot 215 liraydı, şimdi ise 640 lira. Mazot fiyatlannda bir yüda üç kat artış olmasına rağmen bu yıl biçerdöver ücretlerine ancak 800 lira zam yapıldı. Oysa ücretlerin beş bin liradan az tutulmaması gerekirdi". (Fotohaber: Mehmet AKA/ADANA) Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyeti'nin ekonomi kulislerinde şu günlerde konuşulan en popüler konu Asil Nadir. Diyeceksiniz ki bunda ne gariplik var... Asil Nadir zaten Kıbnsh, aynca Kıbrıs'ta pek çok yatınmı var. Tabii ki Kıbrıs'ın ekonomi kulislerinde adı en sık geçen kişilerin başında gelir... Ama bu kez konu, ekonomi yatınmı değil, "gönül yaünnu". Kulislerde konuşulduğuna göre Asil Nadir, Kıbnsh eski bankacılardan Macit Ferdi'nin kızıyla geçen günlerde gizlice nişanlanmış. Gelin adayı Narin Ferdi, Londra'da eğitimini tamamladıktan sonra Girne Kaza Mahkemcsi'nde hâkimlik yapıyormuş. Narin Ferdi Lefkoşa'da yaşıyormuş. Asil Nadir'le tamşıklığı ise Londra'da eğitim gördüğü yıllara dayanıyormuş. Narin Ferdi'nin 3 yıl kadar önce ölen babası Macit Ferdi uzun yıllar Türk Bankası'nı yönettikten sonra son dönemde Kıbns Kredi Bankası'nın Yönetim Kurulu Başkanlığı görevinde bulunmuş. Dolara müdahale freni Ekonomi Servisi Sanayileşmiş 7 Batıh ülkenin merkez bankalan, son günlerde 2 rnark ve 140 yen sırunnı zorlayan dolan frenlediler. 1.98 ve 139 yene kadar tırmanan dolar, müdahalelerle 1.96 mark ve 138 yene geriletildi. Dolann, ABD ekonomisine olan güvenin artması ve Federal Almanya Merkez Bankası Bundensbank'ın faiz oranlannı yükseltmeme karan ile de guç kazanarak, dün 1986 aralık ayından bu yana en yüksek düzeye, 1.9875 marka çıkması üzerine, çok sayıda ülkenin Merkez Bankası piyasalara dolar sürdüler. yatları da gerilemeye devam ederek son 33 aym en düşük düzeyine, 370.30 dolara kadar ındi. ABD'de hisse senetleri de değer kazamyor. Dow Jones Endeksi, 1987 ekim krizinden bu yana en yüksek düzeye ulaşarak 2.470.12 puana çıktı. Tokyo borsasında ise ABD'deki bazı gözlemciler, F. Nikkei Endeksi 136.12 puan kayAlmanya başta olmak üzere ABD dederek 33.856.33 puana indi. hızı önceki akşam saatlerinde New York borsasında gerileme eğilimine girdi. Borsada, çarşamba gününü 1.9715 markun kapatan dolar, perşembe gunü 1.9680 marka gerüedi. Japon Yeni karşısında da 139.25 yenden 138.70 yene duştü. KISA KISA • RAMADA otellerinin otelcilik bölümünü "New World Development" tarafından almıyor. Hong Kong'da bulunan New World Development şirketinin Ramada INC'in otelcilik işleri bölümünu 540 bin dolara satın alacağı belirtildi. • HALK Sigorta 45. yıldönümü nedeniyle Kıbrıs'ta dtizenlediği acenteler toplantısında "Süper Yaşam Sigortası"m acentelere tanıttı. • UNITED Technologies Corpontion (UTC)'nin yan kuruluşu, Pratt Whitney 1 milyar dolarhk jet motoru siparişi aldı. • FILATURA di Crosa 50. kuruluş yıldönümü nedeniyle "Dünyamn En Güzel Kazağını Yaratınız" adıyla örgü yarısması düzenledi. • MUTLU AKÜ tarafından her yıl düzenlenen seminerlerin yedincisi 2931 mayıs tarihlerinde Aden Oteli'nde yaptlacak. • EGE Yıldız'ın lstanbul Bölge Bayiler Toplantısı 16 mayısta gerçekleştirildi. Pullman Etap lstanbul Oteli'nde gerçekleştirilen toplantıya 190 bayi katıldı. '• KURTSAN Suudi Arabistan şirketi Al Haya ile 300 bin dolar tutannda teknoloji ve lisans anlaşması imzaladı. . • COCA COLA grubunun I EHet Coke olarak bilinen (İ kalorili alkolsüz içeceği) Diet Cola'nm 1989 ilkbaharında Özellikle yiyecek satan mağazalarda rekor satışa ulaştığı bildirildi. • YAŞAR grubu şirketlerinden Batı Sigorta'mn 5. Acenteler toplantısı yapıtdı. Toplantıda Yaşar Holding tdare Meclisi Başkanı Selçuk Yaşar yaptığı konusmada "1989 hedefımiz. yurdumuzun en büyük ilk 5 sigorta şirketi arasına . katılmak olmaltdır" dedi. ni raporunda dolann değerinin 100 yene ve 1.30 Alman Markına kadar gerilemesinin gerektiğiııi bildirdi. Aym kunıluş, dolann devalüe edilirken enflasyonist baskıların etkisiz hale getirilebilmesi için ABD'nin bütçe açığının azaltılmasının şart olduğunu kaydetti. Korumacdık daha da artar nu? American Express Bank tarafından yayımlanan bültene göre, Institute For International Economics raporunda, Avmpa para sistemi üzerindeki baskıların artacağı da öne sürülüyor. Institute For International Economisc yetkilileri, ulusal para birimlerinin marka karşı devalüe edilmemesi halinde Fransa ve ttalya'nın dış açıklarının daha da artacağını, bunun sonucunda tek pazar uygulaması Yapsatçı muteahhitier başladıkları inşaatlan bir an önce bitirmeye çalışıyorlar çerçevesinde AT'de korumacıhk politikalanmn daha da yoğunlaşmasının beklenebileceğini savunuyorlar. İsviçre bankalan da mtidahaleye katıldı G7 ülkelerini oluşturan ABD, Japonya, F. Almanya, tngiltere, Fransa, ttalya ve Kanada'nın merkez bankalannın yani sıra, bazı tngüiz ve tsviçre bankalan da müdahaleye katıldılar. Müdahaleler üzerine, dolann F. Almanya Merkez Bankas Bundesbank'ın faiz oranlannı yükseltmeme karanyla da güç kazanarak 1.9875 marka kadar tırmanan dolar, ABD, Japonya, E Almanya, Ingiltere, Fransa, ttalya ve Kanada merkez bankalannın ortaklaşa müdahalesiyle aşağıya çekildi. dışmdaki bazı sanayileşmiş ülkelerde faizlerin bir miktar yükseltilmemesi durumunda, dolann yükselişinin önune kolay kolay geçilemeyeceğini öne sünıyorlar. Dolar dün Tokyo Borsası'nda yen karşısında, 138.88 yenden 138.77 yene indi. Bu arada New York'ta altm fiöte yandan dolann Japon Yeni ve Alman Markı karşısında devalüe edilmemesi halinde ABDnin dış ticaret açığının 1992 yılmda 150 milyar dolara ulaşacağı savunuldu. Merkezi Washington'da bulunan Institute For International Economics adh etkili kuruluş, ye Ziraat Bankası'nda tayin operasyonu ANKARA (Cumhuriyet Bıiros«) Ziraat Bankası Yönetim Kurulu'nun onayından geçen " y e r ve görev değiştirme yönetmeUgi" ile banka bünyesinde geniş bir tayin operasyonu başlatıldı. Personelin dörtte birinin görev yerleri değiştiriliyor. Yönetim kurulunca kabul edilerek yürürlüğe giren yeni yönetmelik bankada personel terfı ve atamalarını Silahlı Kuvvetler ve emniyet personelinin terfı ve tayin yöntemiyle aynı paralele getiriyor. Buna göre çahştıklan şuALTINGOllOŞ Ahş Cumhuriyet Reşat 24 ayar afön 22 ayar bilezik 18 ayar atbn 900 ayar güm. 166 000 175.000 25 000 22 300 18.750 Sabş 168 000 180.000 25100 24 800 18 825 ABD Dolan Batı Alman Marta İsviçre Frangı Hollanda Rorini ingjliz Sterlinı Fransız Frangı TC ZİRAAT BANKASI 20 MAYB 1989 TARÜIİMIBd DdVtZ KHMAM J£ liapsatçı satamıyor Piyasadaki durgunluk nedeniyle satışlan kesilen yapsatçı muteahhitier, vadeleri 24 aya kadar uzatırken yeni inşaata da başlamıyorlar. FARUK BESKİSİZ tnsaat piyasasında yapsatçılar yeni inşaat yapımını "askıya aldı", vadeleri 24 aya kadar uzattı. Piyasadaki durgunluk yüzünden ehnde yuzlerce daire stoku biriken yapsatçı nıüteahhit kuruluşlar bir yandan vadeleri uzatıp ellerindeki daireleri satmaya çalışırken öte yandan sadece yıllar önce başladıklan inşaatlan tamamlamaya bakıyorlar. Bu arada, piyasadaki krizin yapsatçılarm daire fıyatlannı maliyet artışı ölçüsünde bile arttırmasına olanak tanımadığı öğrenildi. Yapsatçı müteahhitlerin özellikle 1988 yıh şubat ekonomik kararlannın ardından piyasalarda başlayan durgunluk dalgasından sonra yavaş yavaş dairelerini satamaz durumuna düştükleri belirtiliyor. Kooperatif evlerde inşaat yapunı oldukça yavaşlarken inşaatlanru hızla bitiren yapsatçı muteahhitier bu kez talep duşuşüyle karşılaştılar. Beytaş firmasından bir yetkili satışlann yüzde 40 civannda düştüğünü, artık "sokaktan geçenlerin daire saün alması" devrinın geçtığini belirterek "Biz çevremizie bu acıgı kapatmaya çalışıyonız. Çevresi olanlar, yani elindeki parayla belli rantlar elde etmeyi diışünen kirai çevrelerie ilişkisi olanlar dairelerini yine de sabyoriar. Bu da ozellikle lüks daireler için soz konusu. Ama şimdi kimse yeni inşaata başlamıyor, elindekileri çıkarmaya bakıyor" dedi. 350525 milyon lira arasında değişen fıyatlara sahip lüks daireler, villalar üreten ve pazarlayan AJarko Holding'e bağlı Alkent'in Pazarlama Müdürü Atalay Yıldız, satış zorluğu çekmediklerini, ama 1988 boyunca maliyetlerin artışı ölçüsünde fıyatlannı arttıramadıklarıru belirterek "Maliyet arüsı yüzde 90'lara yükselirken fiyatlanmızı ancak yüzde 50 arttırabildik. Bu da kfirdan zarar demektir" diye konuştu. Yaptığımız araştırma, birçok yapsatçı kuruluşun yeni inşaata başlamak yerine eskileri tamamlamaya çalıştığım ortaya koyarken daire satışlarında da giderek taksitli satışlara yöneldiğini ortaya çıkardı. Piyasada satışlann canlı olduğu dönemlerde vadeler en çok 12 ay iken durgunluğun ardından vadeler 24 aya kadar yükseldi. Türkiye İnşaat Müteahhitleri Işverenleri SendikasıTlMSE Genel Başkanı Sami Sarı, "çok zor duruma düsen" yapsatçı müteahhitlerin maliyetlerin altında satış yapabildikleri gibi satışta vadeyi 24 aya kadar da çıkarabildiğini söyledi. Sarı, bu gibi müteahhitlerin genel içindeki sayısının yüzde 5'e bile ulaşmayacağım ifade ederek "Esasen çok zor durumda olmayan kuruluşlar 12 aya kadar vade yapıyoriar. Şu anda yapsatçı müteahhitlerin yani sıra, kamu işlerinde de bir sıkıntı oldugu için >eni inşaata başlanmıyor, daha çok eskiler tamamlanmaya çalısılıyor. Bu piyasada daire stoku artmaktadır. Bunlar sonuçta elden çıkanlacaktır tabii ki, ama yeni inşaat yapımı askıya alınnuşür" dedi. belerde üç yüını dolduran müdür, ikinci müdür, müdür muavini ve muhasebeciler başka şubelere atamyorlar. Yeni yönetmelik, Türkiye'yi üç bölgeye ayınyor. Birinci ve ikinci bölgelerdeki hizmet süresi azami altı yü, Doğu ülerini kapsayan üçuncü bölgedeki zorunlu hizmet süresi de üç yıl olarak saptanıyor. Yönetmeliğin yürürlüğe girmesi üzerine 1240 şubesi ve 42 bin personeli olan Ziraat Bankası'nda büyük çaplı bir tayin başlatıldı. SERBEST PİYASADA DÖVİZ Alıs 2100 1068 1190 Saöş 2105 1070 1095 DÖVİZİN CİNSİ I ABBDMJUU 1 AVSSTMLYA DOUUU 1 AVUSTIMYA S U r i 1 BATI A1MAN MAKKI 1 BELÇİM FRAMS1 DÖVİZ AUŞTL 2083.95 1572.32 150.47 1056.50 50.40 271.16 473.97 312.67 936.40 312.56 1184.06 145.14 14.98 1744.34 7062.08 291.82 3363.50 554.61 2088.11 1578.62 150.77 1058.61 50.60 272.24 475.86 313.29 938.27 31381 1186.42 145.72 15.04 1751 33 7090 38 292.98 3370.22 556.83 EFEKTİF 2083.95 2104.78 1542.49 1591.22 150.47 151.97 1056.50 1067.06 50.40 51.00 271.16 274.41 464.97 479.66 312.67 315.79 936.40 945.76 311.93 316.32 1184.06 1195.90 142.38 146.88 14.70 15.16 1711 26 1765.31 6928.13 7146.99 286.28 295.32 3363.50 3397.13 544.08 561.27 SATIŞTL AUŞTL SATtŞTL 1 luakııuu HAMU 1 rİM MABKKfltl 1 HUUBB FRAMI 1 HOUMDA FUMM 1 İSVEÇ KJMMU ibvKwniAMi 100 İTALTAII ÜHETİ 1MPOHVHİ 1 KAHAOA Dtt.AH 1 KUVEYT BtaAM 1 MRVEÇ^KMMN ISTBBJN 1 S. ARABbTU RİYAÜ 943 3410 946 3440 423 T.C. ZİRAAT BANKASI "Gucüne e r i j i l m e z " 427 313 314