Katalog

5 ŞUBA T 1989 DIŞ HABERLER CVMHVRİYET/3 Taşkent"'te gösteriler MOSKOVA (A A) Sovyetler Birliği'nin Orta Asya cumhuriyetlerinden • Özbekistan'ın başkenü Taşkent'te 200'den fazla Müslümanın gosteri yaptığı bildirildi. TASS, Taşkent'tep geçtiği haberde, izinsiz olarak yapılan ve üç saat süren gösteri sırasında guvenlik kuvvetleriyle gostericiler arasında olay çıkmadığını duyurdu. Göstericilerin, Devlet organlarının din işlerine müdahale etmesini protesto ettiklerini bildiren TASS, TillaŞeyh Camii'nde namaz kılan göstericilerin daha sonra kent merkezine yöneldiklerini belirtti. Paraguay'da yeni dönem ASUNC1ON (Ajanslar) Paraguay'da önceki gün bir darbe ile yönetimi ele geçirerek devlet başkanlığı görevini ustlenen General Andres Rodriguez, yeni hükümeti de kurdu. Tum üyeleri iktidardaki Colorado partisinden seçilen hükümette kilit bakanlık olan Devlet Bakanhğı'na, partinin deneyimh yoneticilerinden 87 yaşındaki Juan Ramon Chaves getirildi. Yeni kabinede Dışişleri Bakanlığı'na eski Yüksek Mahkeme Başkanı L J s Maria Argana, Içişleri Bakanlığı'na General Orlando Machuca Vargas getirildi. Hükümete yakın kaynaklar, halen yurtdışında bulunan General Adolfo Samaneigo'nun Sav unma ve Sağlık Bakanlığı'na getirileceğini bildiriyor. Devlet başkanhğını ustlenen General Andres Rordiguez, ulkeyi "ılımlı" bir biçimde yoneteceğini ve demokrasiyi getireceğini soyledi. Rodrigue2, "Hukümetim ulkede demokrasiyi gerçeklesiirebiltnek amacıyla herkesin insan haklanna saygı göslerecektir" dedı. Paraguay'da 90 gun içinde başRodriguez önceki gün and içerek Devlet Başkanı oldu. Demokrasiyi getireceğini soyleyen Rodriguez parlamentonun feshedilebileceğin i soyledi. The New York Time gasetesi Rodriguez 'in uyuşturucu kaçakçüarını koruduğunu one sürdu. lenen darbede duşurülen Devlet Başkanı Alfredo Stroessner'in ulkeden aynlması emredilmişti. Şimdiye kac^ar doğrulanamayan haberlere gore Stroessner'in Şili'nin başkenti Santiago'ya gideceği sanılıyor. Darbe sırasında çıkan çatışmalarda ölenlerin sayısı konusunda ise çelişkili açıklamalar yapılıyor. Katolik Caritas Radyosu, askeri kaynaklara dayanarak verdiği haberde, darbe sırasında başkent Asuncıon'da ölenlerin sayısının 200250 arasında olduğunu bildirdi. Daha once yapılan acıklamada, coğunluğu polis ve asker olmak uzere 100 dolayında kişinin öldüğiı belirtilmişti. Radyo, Cumhurbaşkanlığı Muhafız Birliği'nde görevli 3 albayın da ölenler arasında bulunduğunu haber verdi. Resmi kaynaklar ise kesin ölu sayısı konusunda henüz bir açıklamada bulunmadı. Yasadışı "Gerçek Radikal Liberal Parti'nin" başkanı Domingo Liano ise ölenlerin sayısının 250300 arasında olduğunu one sürdü. tktidardaki Colorado partisi muhafazakâr kanadının açıklamasına göre de Stroessner'in yaveri General Guillcnno Clebsch de çarpışmada hayatını kaybetti. Muhaletet kaynakları da bu açıklamayı doğruladılar. Venezüela Devlet Başkanı Carlos Andres Perez'in yemin toreni için Caracas'ta bir araya gelen Latin Amerika ülkeleri liderleri, darbenin Paraguay halkına daha iyi bir hayat sağlamaMnı umduklanm açıkladılar. Nikaragua Devlet Başkanı Daniel Ortega, Paraguay'daki darbeyi ihtiyatlı karşılarken, bu eylemin Paraguay'a demokrasiyi getirmesini diledi. Küba üevlet Başkanı Fidel Castro da "Darbeyi diizenleyenleri tanınııyonım ve egilimkrini bilmiyorum, onun için bir yorum getiremeyecegim" dedi. Guatemala Devlet Başkanı Vinicio Cerezo, darbenin Paraguay için "iyi olduğunu" belirtti. Peru'nun eski Devlet Başkanı General Francisco Morales Bermudez de "Ülkeleri olarak en kısa zamanda benzer bir eylemin Peru'da da meydana gelmesini dileyelim" şeklinde yorum getirdi. 3 ay sonra başkanlık seçimine gidilecek Stroessner de Gitti 12 Eylül dönemtnde Paraguay'ı sık sık anmamızın nedeni, diktatörü Stroessner ile bizim yöneticiler arasında kurduğumuz koşutluk değildi. O günlerde hangi genç okur hukukçu olmak istediğini, hukuk fakültesine gıttiğini söylese, gülerek "Fena düşünce değil, Türkiye'nin bu ortamında hukukçu olmak Paraguay'da amiral olmaya benzer" diye yanıtlardık. Öyle ya, 12 Eylül Türkiyesi'nde hukuk olmadığı gibı Paraguay'da da deniz yoktu. Hoş hukuk da yoktu ya... Paraguaylılar kesıntisiz hukuksuzluk dönemini 35 yıl boyunca yaşadılar. Paraguay'da 1954'te iktidarı ele geçırip, bugüne kadar işbaşında kalan Alman asıllı General Stroessner'in döneminde ne oldu sorusunun yanıtıni kendı ülkemize bakarak görebiliriz. Diktatörün demır yumruğu herkesin kafasını eziyor, insan hakları çiğneniyor, yoksul daha yoksut, zengin daha zengin oluyor, yeni bir oligarşı türüyor, artan elektrik üretimı yüksek fiyatlar dolayısıyla halkın karanlığını aydınlatmada şifa olmuyordu. Sonunda Stroessner de önceki gün devrildi ve böylelikle Latin Amerika'nın son iki dıktatöründen bıri de gitti. "Dansı son diktatör Pinochet'in başına!" derken, Şili halkının da 35 yıl beklemek zorunda kalmamasını dileyelım. Çünkü Stroessner'in düşüşü bıraz da doktorların hasta burnunu illa keseceğiz diye tutturdukları garip hastanm durumuna benzıyor. Gittiği her doktorun, bu değerli organını "keseceğiz" demesinden umutsuzluğa kapılan ve yaşamı kararan zavallı adam, sonunda ülkenin en büyük uzmanına başvurmuş. Uzman hastayı lyice bir muayene ettikten sonra sormuş: Daha önce gittiğin doktorlar bunu kesmek gerekir dediler mi? Evet demiş garip, hepsi öyle söyledi. Kafasını iki yana sallamış uzman profesör. Ah demış, bunların hepsıni ben yetiştirdim ama görüyorum ki, bir şey öğretememişim Sonra gülümseyerek eklemış: Budala bunlar budala, bu hıç kesilir mi, demiş, zaten 15 güne kadar kendilığinden düşecek. İşte, Stroessner'in durumu da öyküdeki adamın değerli organı gıbiydi Hasta ve yaşlı olan dıktatörü bıraksalar, zaten sağlık nedeniyle kendiliğınden gidecekti. Darbenin nedeni, Stroessner'in giderayak iktidarı oğlu hava yarbayı Gustavo'ya bırakmak istemesiydi. Dünürü ve rejimin 27 yıllık has adamı olan ülkenin iki numaralı komutanı General Andreas Rodriguez'in iktidar koltuğunda gözu vardı. Stroessner'in Rodriguez'i saf dışı bırakma gırişimi ise kendisinm saf dışı kalmasıyla sonuçlandı. Şimdi artık Stroessner Şili yolcusudur. Paraguay'daki darbeden çıkarılacak iki evrensel sonuç var. Bunlardan birincisi, diktalarda yakın ve güvenilir adamların bir anda en büyük düşman olabilme durumlarıdır. Demokrasilerin iyice oturmadığı ülkelerde genelkurmay başkanları iktıdarlar için terör örgütlerinden de daha büyük bir tehlike oluşturuyorlar. Tek örnek de Paraguay değil. Çok acı, ama ne yaparsınız ki gerçek. İkinci sonuç ise artık dikta yönetimlerinin dünya tarihindeki dönemlerini doldurma sürecinin hızlanmış olduğudur. Gerçi Stroessner, bir saray darbesi ile devrildi. Gelen de gidenden çok daha değişik bir kişi değil. İkisi de aynı ekünnin yarışkanları, aynı ekolün öğrencileri, aynı yolun yolcuları. Ama değişen zaman, iki dünürün kamuya yönelik seslenişlerinı farklı kılıyor. Nitekim General Andreas Rodriguez, amacının ülkede demokrasiyi kurmak olduğunu söylüyor ve dost ülkeleri bu çabalarına destek olmaya çağırmak gereğini duyuyor. Çağırının ardında salt taktik nedenlerın yattığını söylemek, gerçeği tüm yönleriyle yansıtmaz sanınz. 1970 ve özellikle 1980'i yıllar, dünyanın çeşitli bölgelerindeki dikta yönetimlerinin başarısızlıklannın gün gibi açığa çıktığı ve diktatörlerin tarihin çöp tenekesındeki yerlerinı almaya başladıkları dönemlerdir. Gerçekten, sözü geçen dönem süresince yalnızca diktaların siyasal güçlerinin kınlmasına tanık olmakla kalmadık, aynı zamanda azgelişmiş ülkelerde ekonomik kalkınma ile demir yurjv ruklu yönetimler arasında uyum olduğunu soyleyen göruşJerın de ıflasını gördük. . . Bırbirleriyle iç içe olan bu ekonomik ve siyasal olgular sonunda diktatörlerin iktidarlarıyla birlikie, demir yumruklu militer rejimlerin ekonomik mucizeleri söylencelerini de gömdüler. Birer birer gidıyorlar diktatörler, artlarında kan, gözyaşı, skandal, yolsuzluk, kokuşmuşluk ve pıslik bırakarak. Böyle bir donemde demokrastnin kurumlarını ve kurallarını yeni bir hanedana can vermek için kullanmaya kalkışmak çağın gelişmelerine ters düşen bir şapşallıktan başka ne olabilir ki? Öyle değil mı efendım? AUSIRMEN Perestroykayn çeki düzen MOSKOVA (AA) Sovyetler Birliği'nde temel tüketim maüarında görülen sıkmtının had safhaya ulaşması ve bu malların fıyatlannın giderek yükselmesi uzerine, hükümet lüks ve fıyatı yüksek mallarımn üretiminin azaltüması kararı aldı. SSCB hükümetinin geçen ayın başlarmda aldığı, ancak yeni açıklanan kararına göre perestroyka (yeniden yapılanma) hareketi çerçevesinde kâr ve zararlanndan artık kendİleri sorumlu tutulan devlete ait işletmeler, pahalı olmayan mallardan mutlaka belli bir miktarda üretecekler. Paraguay'ın yeni Devlet Başkanı Rodriguez ülkeyı "ılımlı" bir biçimde yöneteceğını söyledi kanlık seçımi yapılacağı bildirildi. Darbeden sonra kurulan hükumetın yetkililerinden Juan Esleche Fenego dun yaptığı açıklamada, şimdiki parlamentonun da feshedilebileceğini soyledi. Bu arada ABD'de yayımlanan Cox Gazetesi ABD Dışişleri Bakanlığı raporlarına dayanarak verdiği haberde Rodriguez'in Paraguaylı hukuk otoriteleri tarafından "bir numaralı uyuşturucu kacakçısı" olarak nitelendirildiğini bildirdi. "New Vbrk Times" Gazetesi de İndiana Eyalet Üniversitesi Latin Amerika tarihi profesorü John Hoyt VVilliams'a dayanarak verdiği haberinde Kuzey Amerika'ya uyuşturucu kaçakçılıği yapanlann Rodriguez'in koruması altında olduğunu one sürdu. Paraguay'da önceki gün duzen PEKİN JBRIS ÇinSovyet zirvesi mayısta Tarihi an Çin Halk Cumhuriyeti'm 30 yıldır ziyaret eden ilk Sovyet Dışişleri Bakam olan Eduard Şevardnadze, Deng Şıaoping ile el sıkışıyor. (Fotoğraf: Reuter) Arnavutluk'ta değişiklik BELGRAD (AA) Arnavutluk Komünist Partisi birinci sekreteri Ramiz Alia hükümette geniş çaplı değişiklik yapıldığını açıkladı. Değişiklik çerçevesinde başia Içişleri Bakanlığı olmak üzere birçok bakanlığa yeni isimler atanırken, Parti Merkez Komitesi'nin iki sekreteri de gorevlerinden alındı. Yugoslav Tanjug ajansından alınan habere göre Arnavutluk Emek Partisi'nin toplantısında alınan karar uyarınca, enerji, maden, ulaştırma ve tarım bakanlıklarına da veni isimler atandı. PEKİN (Ajanslar) Çin ile SSCB arasında 30 yıldan bu yana yapılacak zirve toplantısı mayıs ayı ortasında gerçekleşecek. SSCB Dışişleri Bakanı Eduard Şevardnadze dün Çin'in güçlü adanu Deng Şiaoping'le görüştükten sonra yaptığı açıklamada, Sovyet lideri Mihail Gorbaçov'un rnayıs ayı ortasında Çin'i ziyaret «deceğini bildirdi. Üç gunlük bir ziyaret için Çin'de bulunan Şevardnadze, Pekin'den, ayrılmadan önce düzenlediği basın toplantısında, Gorbaçov'un kesin ziyaret tarihini açıklamadı. Şevardnadze, Pekin'den Pakistan'a gitti. Mayıs ayı ortasında gerçekleştirilecek gorüşme, 1959 yılında Sovyet lideri Nikita Knrusçev ile Çin lideri Mao Zedung'un Pekin'de bir araya gelmesinden bu yana ilk zirve olacak. Şevardnadze basın toplantısında ayrıca Asya topraklarındaki Sovyet birliklerinden iki yıl içinde 260 bin asker çekeceklerini ve Moğolistan'daki guçlerini de dörtte üç oranında azaltacakları Denktaş: ihsiHu'nun önerileri tutarsız LEFKOŞA (AA) KKTC Cumhurbaskanı Rauf Denktaş ile Rum yönetimi lideri Yorgo Vasiliu, yann yeniden bir araya gelecekler. Denktaş ve Vasiliu'nun, BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs özel temsikisi Oscar Camillion'un ara bölgedeki evinde yapacakları görüşmede, tarafların, Kıbrıs sorunun çözümü konusunda sundukları öneriler üzerinde tartışacakları bildirildi . Cumhurbaskanı Denktaş, Türkiye'den gelen bir grup öğrenciyi dün kabulünde yaptığı konuşmada, Vasiliu'nun belgesinin, Rumlann iç politik kavgalan içinde bir uzlasma ilrunü olabileceğini, ancak Kıbrıs sorununa çözüm arayışlannda ciddiye alınabilecek tutarlılıkta olmadığını belirtti ve "Rum belgesi, Kıbns meselesini ve Kıbrıs'ın gerçeklerini bilmeyenleri etkilemek için haarlanmış, bir belgedir" dedi. nı açıkladı. Şevardnadze yapılacak indirimin 200 bin kişilik bölümünün ülkenin doğusundaki birliklerinden 60.000'nin de güneyden yapılacağını belirtti. SSCB'nin Asya'daki kuvvetlerinden 260.000 kişilik indirim yapacağı haberi, "üçlü komisyon" olarak adlandırılan ve eski ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger, eski Japon Başbakanı Yasuhiro Nakasone ve eski Fransa Cumhurbaşkanı Valery Giscard D'Eslaing'den oluşan heyetin geçen ay Moskova'da Sovyet askeri yetkilileri ile yaptıkları görüşmelerde açıklanmıştı. Takeshitcfya Baker'den övgü WASHINGTON (AA) ABD Dışişleri Bakam James Baker, Japon Başbakanı Noboru Takeshita'nın sorunlan çözmekte usta olduğunu belirterek, Tokyo ile Washington arasındaki görüş aynhklanmn giderileceğinden umutlu olduğunu söyledi. Baker, "Noboru Takeshita'nın Japonya'nın başbakanı olması bize büyük umut veriyor" dedi. Dikkat! Temel Britannica'nın 8. fasikülünde yüzlerce armağan var. Temel Britannica, öğrencilere "başarmaları için sağlam bir temel" kazandırmakla kalmıyor, yüzlerce değerli armağan da sunuyor. İşte, Temel Britannica 'nın 8. fasikülündeki armağanlar: HlBlokFlüt HlMaketUçak 111 Ana Yazım ^ılavuzu 111 Pratik Test Yöntemleri Kitabı 55 Spor Seyircisinin Elkitabı 55 Sağlık İçin Spor Kitabı 11 Mandolin llElektronikOrg 11 Pergel Takımı Gerasimov, barışçı değişimi savundu Sovyet sözcü, Gorbaçov'un Türkiye'yi ziyaretı konusunun Dışişleri Bakanı Şevardnadze'nin Ankara'ya gelişinde ele alınacağını söyledi. Dış Haberler Servisi Sovyetler Birliği Dışişleri Bakanlığı Sözcüsu Gennadi Gerasimo> dun tstanbul'da düzenlediği basın toplantısında yeni Sovyet dış politikasının genel çizgilerini yumuşak bir üslupla özetledi. Dünyanın kaçınılmaz bir değişim içinde olduğunu vurgulayan Gerasimo\. kendilerinin bu değişimin banşçıl yollardan yapılmasını istedıklerini söyledi. Bu bağlamda nükleer savaş tehlikesinin tum insanlık için felaket olacağına değinen Gerasimov, "Kimyagerier yrkıntılar arasından kapitalistler ile sosjalLslleri ayırt edecek bir formul bulamadılar" dedi. Ülkesinin 15 cumhuriyeth bir devlet olduğunu anımsatan Gerasimov, Ruslann yirmi birinci yüzyılda azınhğa duşeceklerini, Azeriler gibi çeşitli halkların çoğalma hızının Ruslarınkinden daha yuksek olduğunu belirtti. Sovyet Dıişleri Sozcusu bu arada "Bir Rusu Tiirk hamamına sokun, keseleyin, altından Tatar çıkar" şeklindeki TürkRus "akrabalığı"na İstifa etti •ATİNA (Cumhuriyet) Yunanistan'ın ABD ile sürdürdüğü Savunma ve Ekonomik Işbirliği (SEİA) anlaşması görüşmeleri 13. ayını doldururken, Yunan heyetinin üyelerinden Amiral Liberis'in bu görevinden istifa ettiği açıklandı. Yunanistan Baf bakam Andreas Papandreu tarafından istifa talebi kabul edilen Liberis'in, Yunan göruşme heyeti başkanı Büyükelçi Hristos Zaharakis ile anlaşamadığı belirüliyor. Yunan gorüşme heyetinin ABD heyeti karşısında izlediği siyaseti daha unceleri de eleştiren Liberis, Ege'deki Yunan filosunun komutanlığını yapıyor. 11 Temel Britannica Eşofmanı 1 Eğitim Bursu (12 ay süreli) dikkatı çekti. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü tnal Balu'nun konuğu olarak 1 şubattan berı Turkıye'de bulunan Gerasimov. Sovvet Dışişleri Bakanı Eduard Şevardnadze'nin çok yoğun programından öturü Ankara'yı ziyaretinin geciktiğini kaydederek ancak ">akında" gerçekleşeceğini soyledi. Sovyet sözcü, SSCB lideri Mihail Gortoaçov'un olası Ankara ziyareti için de bunun henuz gundemde bulunmadığını. konunun ancak Şevardnadze'nin Türkiye'yi ziyareti sırasmda ele alınabileceğini soyledi. Bulgaristan Turklerinin durumu konusunda tavır almaktan "konuyu iki tarafın ağzından dinlemediği" gerekçesiyle kaçman Gerasimov, Afganistan sorununun ise şimdiki yöneüme Brejne\' doneminden kalma bir miras olduğunu anımsattı ve bu mirastan hoşnut olmadıklarmı ima etti. Gerasimov, Gazetecıler Cemiyeti'nce dün akşam Kalyon Oteli'nde onuruna verilen yemeğe katıldı. AFGANISTAN Nikaragua'da CIA planı MANAGUA (AA) Nikaragua, Amerikan Gizli İstihbarat Teşkilatı CIA'nın Sandinist yönetiminin El Salvador daki gerillaları desteklediğini göstermek amacıyla sahte belgeler düzenleme yolundaki bir plammn ortaya çıkartıldığını bildirdi. Nikaragua Devlet Güvenliği Başkanı Oscar Loza, düzenlediği bastn toplantısında planın gerillara silah sağlayarak Nikaragua'nın El Salvador'daki gerillaları tnühimmat ve parasal yönden desteklediğini göstermeyi amaçladığını açıkladı. 8. fasikülün ön kapağmın içine basılı özel şans numaranızı saklayın. Armağan kazananlar 10. fasikülde açıklanacak. Sovyet çekilmesi 4 gün içinde tamamlanacak LEFKOŞA (AA) Afganistan'daki Sovyet askerlerinin geri çekilme işlemlerinin önümuzdekı dört gun içinde tamamlanacağı açıklandı. lranlı yetkililer ve mucahit lıderleriyle görüşmek üzere Tahran'a giden SSCB Dışişleri Bakan Yardımcısı Yuli VoroıUsov, "Söz verildiği gibi SSCB Afganistan'daki askeıierini geri çekiyor. Dört gün sonra AfganisUn'da hiç Sovyet askeri kalmayacak" dedi. Yuli Vorontsov, Sovyet askerlerinin çekilme işlemlerinin tamamlanmasmdatı sonra Afganistan askerlerinin bir darbe duzenleyeceği yolundaki haberleri de temelsiz olarak nitelendirdi. SSCB geçen yıl nisan ayında Cenevre'de imzaianan anlaşma uyarınca Afganistan'daki Sovyet askerlerinin geri çekilme işlemlerini en geç 15 şubatta (amamlaması gerekiyor. Bu arada, Afgan mucahitlerinın başkent Kabil'e ilaç ve yiyecek getirecek BM uçaklarına saldırmak konusunda prensipte aıılaştıkları bildirildi. Çekılış. T C Mıllı Pıyango Idaresınin 27 1.1989tanhveBODB1989/136694sayılı ıznıyk Mılli Pıyango yelkilılen ve noter huzunında yapılacaktır TEMEL BRİTANNİCA TEMEL F.fiİTİM VF KtLTÜR ANSİKLOPEDİSİ Çatışmalar siirüyor Kandahar bolgesinde de hükümet askerlerijle mücahitler arasında çıkan çatışmalarda altı kişinin olduğu, beş kişinin de yaralandığı kavdedildi. Mucahitlerin Kandahar Havaalanı'nın bombalanmasına misilleme olarak, Afganistan uçaklarının Daman'daki mucahit hedeflerinı bombaladığı haber veriliyor. Saldında, 10 mücahitin öldurulduğu bildirildi. Ana Yayıncılık A.Ş. ve Encyclopaedia Britannica. Inc. işbirliği ile yayımlanmaktadır.