Katalog

20 ARALIK 1989 HAYVANLAR İSMAİL GÜLGEÇ GÖRÛŞ Şükür Hep 'buna da şükür" diyorsak buna da şükür Kâmll Masaracı İNSANLAR F Ü S U N Ö Z B İ L G E N ı1 7 CUMHURİYET/7 ASKERİ VE SOSYAL ORDULARIMIZIN KARŞILASTIRMASl Haydi Memetçik, nöbete RAPOR 19871988 tarihlerini kapsayan 12. baskı. Dünyadaki tüm ülkelerin askeri ve sosyal harcamalannın karşüaştınnalı analizi. Raporu haarlayanlar da öyle pis komünistIer ve asker düşmanı anarşistler değil. Aralarında Prof. Galbraith'in de bulunduğu bir danışmanlar kadrosundan yararlanan Rockefeller Fonu gibi saygm, dördü ABD'li, biri tngiliz, biri Kanadah, biri Avusturyah olan gruplar hep birlikte bu rapomn hazırlanmasını fuıanse etmişler. Dünyadaki askeri harcamalar, eğitira ve sağhk harcamalan ve bunlann karşılaştırmalı çarpıcı örnekleri raporun temel konusu. 142 ülkenin kamu harcamalan ve insan kaynaklannın kullanımına ilişkin karşüaştırmalı tabloyu inceliyoruz. Ulkeler, Amerika, NATO, Avrupa, Varşova Paktı, Afrika gibi çeşitli gruplar içinde toplanmış. Türkiye, "Avrupa NATO" gnıbu içinde değerlendirilmiş. Türkiye'nin askeri harcamalan 1984 yılı rakamlanna göre 3 milyar 192 milyon dolar, eğitim harcamaları 1 milyar 828 milyon dolar. Sağlık harcamaları, 499 milyon dolar. Italya'nın ise askeri harcamaları 10 milyar 6S2 milyon dolar iken eğitim harcaması 22 milyar 217 milyon, sağlık harcaması 23 milyar 107 milyon dolar. Yani Türkiye sağlık ve eğitim harcamalannın toplamından daha fazlasını askeri harcamalar için ayınrken, ttalya eğitim harcama bütçesinin yansı kadar askeri harcama yapıyor. Sağlık harcaması daha da yüksek. Almanya 22 milyar dolarlık askeri harcamasına karşıük 31 milyar eğitime, 54.5 milyar doları sağhğa ayırmış. Fransa'da da askeriyeye 23 milyar dolar, eğitime 29.5 milyar dolar, sağhğa 37 milyar dolar ayrıhyor. Japonya'da askere 12.3, eğitime 63.5, sağhğa 57 milyar dolar. Halkın gırtlağindan, eğitiminden ve sağlığından kestiği paralan askeri harcamalara ayıran Ulke örnekleri ise şöyle: Irak askeri harcamaları 14 milyar dolar iken, eğitime 952 milyon, sağhğa ise 224 milyon dolarcık ayınyor (1984'te savaş halinde). Libya askeri harcamalar için 3 milyar 700 milyon, sağhk için 381 milyon, eğitim için 1 milyar ayırabiliyor (yine de ABD uçaklanndan sopa yiyor). Irkçı Güney Afrika rejimi askeri harcamalara 3.3 milyar dolar, eğitime 2.2 milyar dolar sağlığa ise sadece 450 milyon dolar (o da sadece beyazlar için olsa gerek) ayınyor. üörüldüğü gibi gelişmiş ülkeler boşuna gelişmiyor, kaynaklarını sağhklı ve eğitilmiş insan gucüne harcadıklan için gelişiyor. Diınya ortalamasına baktığımızda aynı rapordan şu bilgileri ediniyoruz. 1960 yıhnda dünyadaki gelişmiş ülkeler, gaynsafı milli hasılaiarının yüzde 7'sini askeri harcamalara ayınyorlannıs. Bu oran 1986 yıhnda yüzde 5.Tye kadar inmiş. Azgelişmiş ülkeler ise 1960'ta gaynsafı milli hasılalanmn yüzde 3.1'ini askeri harcamalara ayınyorlarmış. 1986'da bu oran yüzde 5.4'e kadar yukselmiş. Böylece dünyanın az gelişmişleri silahlanmaya ve askeriİeşmeye para dökerken, gelişmiş ülkeler silaha daha az para ayırıyorlar. Aynı rapordan bir de insan kaynaklan açısından karşılaştırmalı rakamlar verelim. Mrtar Turtaye Fransa Aimanya In^tltere ABD SSCB Macansün Japonya Çın Suriye 1te KİM KİME DUM DUMA BEHÎÇ AK ( saüfas/nı 6amm'ş/o™ f/enme yazar/n ısm/nı /» TURİZMDEYENİBİRAŞAMA PtKNtK P/Y^L£ M4D/U BULU>oeSUN BILM£M K l OiraL şu 34 301 571 122 507 487 147 487 336 78 538 2.244 499 2.245 3.850 1.136 2522 105 31 94 245 170 982 4.000 588 7326 642 6 150 m 815 Londra Kraliyel Tiyatrosu'nda görulen hajalet adam, eski giysileri ile ara sıra oyunlan izli>or ve hangi oyunun iyi sahnelendiğini onceden biliyonnuş. Kuşkusuz bu fotograf da hayalet meraklısı turistier için güzel bir aldatmaca... Hayaletler peşinde HAYALET şehirleri ve esrarengız şatolarıyla ünlü Ingiltere'de kent ve kasabalardaki efsanelere meraklı hayalet avcısı turistler Galler yöresine hücum ediyorlar. Turizmçirketleri de asilzade ve edebiyatçılann ruhlarının dolaştığı iddia edilen şatolara belirli zamanlarda turlar düzenliyorlar. Bu şatolardan biri lngiliz iç savaşında katliam yaşanan Little Dean. Şatomın yöneticisi D.Macer Wright sonbaharda şatoyu ziyaret edenlerin hayaletleri gerçekten gördüklerini iddia ettiklerinı söylüyor. Galler'in dışında tskocya'da da böyle şatolar bulunuyor. Buradaki efsanelere göre "Yfesil L«dy" adındaki hayalet yalmzca "Gordon" isimli ziyaretçilere görünurken, 8. Henry'nin ka' rısı Anne Boleyn'in hayaleti ise idam edilmesinin yüdönumilnde ortaya çıkıyormuş. Nottinghamshire'daki Nevrtead Manastın'nda da ünlu şair Lord Byron'nun köpeğinin hayali geziniyormuş. Asırlar önce insanlann kurban edildiği yörede bulunan tünelleri ile ünlu Chislehurst Caves'e gıden ziyaretçiler, bazı zamanlar çocuk kahkahaları duyduklarını söylüyorlar. Biz turistlere deniz ve güneş pazarlamaya çahşırken eiâlem "hayalet" pazarlıyor. Bizim hayali ihracatçılar lurizm işine el atsalar iyi olacak anlaşılan. Ülkelerin askeri sayüan ile öğretmen ve doktor sayılannm karşılaştırmasını görüldüğü gibi "jeopolitik konum" değil, gelişmişlik düzeyi ve "rejimler" belirliyor. Raporda 142 üîke askeri ve sosyal harcamalan açısından da sıralanmış. Türkiye 142 ülke arasında ekonomik ve sosyal kalkmma açısından 81. sırada. Okul çağındaki çocuklara düşen öğretmen sayısı açısından 90., üniversitede okuyan kadın yüzdesi açısından 86., çocuk ölümleri açısından 91., yaşam süresinin uzunluğu açısından 70., temiz su içebilen insan yüzdesi olarak 70., insan başına yapılan kamu harcaması açısından 86. sırada. Bütçe harcamalan içinde askeriyenin payı çok yüksek olmasına rağmen büyük bir ordu beslediği için bir askere düşen bütçe harcaması açısından da 120. sırada. Haydi Memetçik, nöbete... HIZLI GAZETEÖ NECDET ŞEN , 6U 6EA/EL 5E(C^ETE(? BE . ... . . \/BRİYOR KALAMAIOI. ÇOCUİC SC&YAUST CANLÛNPI AĞAÇ YAŞKEN EĞİLİR KEHAL GÖKHAN GÜRSES "OANKİ MUTİ YETERLİÜKSINAVLARI Din dersine 110 bilgisayara 2 öğretmen ÖĞRETMEN yeterlilik sınavları yılda iki kez yapılıyor. Her sınavda yaklaşık 52 branş öğretmenliği için 34 bin arası öğretmen ahnıyor. Bu yıl 10 eylülde yapılan ilk sınavda bazı branşlar için ahnan öğretmen sayıları şöyle: 3 araükta yapılan ikinci yeterlilik sınavında ahnacak olan branş öğretmen sayüannın bazıları ise şöyle: Dio Kültürü ve Ahlak: 110 Matematik: 45 Fızik: 45 Tarita:60 Din Kültiirii ve Ablak: 110 Felsefe: 10 Matematik: 45 Cografya: 20 Fizik: 45 Bilgisayar: 2 Kimya: 45 Harita, Kadastro: 3 Cografya: 20 Milli Eğitim Bakanlığı'nm Almanca: 7 ÖSYM'ye yaptırdığı sınavlarImam hatip lisesi: 90 la haftada 5 saatlik matemaBiyoloji öğretmenliği için tik, fizik gibi dersler için ahbu sınava yaklaşık 1950 kişi nan öğretmen sayısı ile 1 saatbaşvurdu, bunlardan sadece lik din kültürü gibi dersler için 45 kişi ahndı. Din Kültürü ve ahnan öğretmen sayısının denAhlak öğretmeniliği için 750 gesizliğinin, ilahiyat fakülteleri kişi başvurdu, 110 kişi ahndı. mezunlarına Milli Eğitim'de Kimya için de yine 1790 kişi ağırlık kazandırümaya çahşılbaşvurdu ve 45 kişi ahndı. lla dığını gösteriyor. Bakanlık hiyat fakültesi mezunlarından yetkilileri ise bu durum için her yedi kişiden biri yeterlilik " d a h a önce din derslerinin sınavıyla öğretmen olurken di branş öğretmenleri olmadığığer okul mezunlanıun, ancak nı, bundan boyle branş öğretyüzde 2 gibi bir oranı öğret menlerinin ders verecegini" gerekçe olarak gösteriyorlar. men olabilivor. Bar anıları Hayati Beyin değinmeleri BAR'lar, "Amerikan Bar" olalı çok zaman geçmedi. Önce Park Otel'in ban vardı. Sonra Kulis. Bu tür barların takılanlan da sayı, hydı. Daha sonra Papinis'ler ortaya çıktı. Kulis ise ikiledi. Park Otel yıkılınca o güzelim ban mimar Erkal, Bebek Oteli'nin o zamana kadar sinek avlayan lobisine götürmeyi akıl edince, Park Otel tutkunları bann ardından Bebek Oteli'ne taşındılar. 70'li yıllar, bir bakıma Bebek Bar yılları oldu. Hemen herkes oradaydı. Sanatçılar, sinemacılar, gazeteciler, yazarlar, ressamlar, işadamlanve sosyete entelleri. Yaz akşamlan Bebek Bar'da ve o enfes terasında yer bulanlara şansh gözle bakılırdı. O kadar ki yönetim, sonunda teras için müşterilerine sıra numarası vermek zorunda kalmıştı. Bu pek tath olmayan uygulama en çok "gediklileri" tedirgin etmişti. Gidilecek yeni bir bar arayışlan o sıralara rastlar. Bir gün sevgili Tunca Yönder kardeşimiz Sirkeci'den vapurla Bebek'e dönerken o zamanlar vapurlar vardı Boğaz'da şimdi yerinde yeller esen Bebek Gazinosu'nun o zamanlar çay bahçesi olan "lebider" bölümünde marangozlann hummalı bir biçimde bar yapmaya koyulduklannı görünce, Bebek Bar'ın kalabalığından ve zorunlu da olsa tatsız uygulamalanndan sıtkı sıynlan barcı takım bu kez, sonradan epeyce >ıl gündemde kalacak olan Şadırvan'a demir attılar. Şadırvanü zamanlar, tatlı anıları, keyifli sohbetleriyle, samnm, şimdi bile çoklarının belleğinde tüm canlıhğı ile yaşamaktadır. Epeyce uzun bir zamandan bu yana Ece Bar, Çiçek Bar ve Ziya'nın ünlü Yaz Bar'ı ilk günlerinin canlıhğını sürdürüyorlar. Bir bakıma uçü de bar klasikleri arasında. Müdavimler buralarda kendüerini evlerinde hissediyorlar. Âdeta ikinci adresleri. Çoklannm mektuplan onlara, evleri yerine bu barlarda ulaşıyor. Dost sohbetleri yanı sıra işler de çoğunlukla bu barlarda bağlanıyor, tasanlar, senaryolar buralarda şekillenip yaşama geçiyor. Kuskusuz başka barlar da yok değil. Hepsinin kendine göre özelliği, müdavimi var. Buna karşılık, birbiri ardından açılan barlara bakıhrsa, bir bar enflasyonu da kapıda. Ali Bar, Veli Bar, Barbar, Zıbar, yeni açılan barlar arasında. Yenileri de sırada. Bazılannda fiyatlar müdavimlerin altından kalkamayacaklan ölçüde aşın. Bu da işin pek tatlı olmayan yanı. Her neyse, lafı, yatılı okullardan arkadaşım sevgili Ali Sirmen'in kulağını çınlatarak bir bar hikâyesiyle noktalayalım. Bara bir kanguru girer. Gidip bara tüner. Barmene 'bir viski lütfen' der. Barmen, dehşet içinde söyleneni yerine getirir. Kanguru bir hamlede viskiyi gövdeye indirir. 'Bir viski daha lütfen' der. Sonra da hesabı ister. Barmen hesabı yazar, kangurunun önüne koyar. Olayı dehşetle izleyen bar sahibi, dayanamaz, o sırada hesabı dikkatle inceleyen kanguruya: Hayret bişey, ömrümde sizin gibi bir müşteri görmedim, der. ' Kanguru, aldırmaz, "kesesinden" para çıkanp hesabı öderken yanıtlar: tki viskiye kırk bin kâğıt alırsan. bundan sonra da bok görürsün. GARFIELD jm DAMS SBU İN NOEL 1 AA, 3 H A R B İ SEMİH POROY Pü YAPACAĞUH JİAU, MIMJ2LU4 £ l € GİTME&UÎ ?/NÖ2E>e 6ÖLE' lBULLKAW? TAN ORAL'IN SERGISI Susve dinle TARİHTE BUGÜN MÜMTAZ ARIKAIS 20 ARALIK Gazetemiz cizeri Tan Oral, dün Beşiktaş'taki Galeri Kare'de "Sus ve Dinle" isimli müzikal karikatür sergisini açtı. Karikatürleri belki müzikle ilgili, ama şu yayımladığımız, bize bugünkü devlet yönetımini hatırlattı. Ne dersiniz? İ913'DA 8UGÜN, UÇAKT»N S£MıX£ YAPtiMAYA gAŞlAUAti POSTA ILSlLI TEKMIK AÇ/KLAMA BASINDA YAYIMLAUMlŞrı. AM£#IKAH POSTA KURULUÇUNUtJ HAVACILIK T'KD<Ği SU /flZ*4£rı BSLlgLf SrR 774R/r=£Y£ Go/?£ KALKAN GEMILE£E,AIZADA OELEN POSyEr/şrnzıuuesi IÇINOİ. GEMI YE ^^i ~CO^7lMy4iJ^ OLAfAA/ UÇAK, SU GEÇıCMEZ POS7* TV Z (&H4^r^B^ ' /=^A/£ fiMSZ./ 7"£"^/ SAeX/r7YOR,UCUJNv ViT^ıV.aidfj^ggTSazJL P fA / KURÇUN SAĞLI PÛSKlİl?) 6£Ml /l T DıREtdEftl ASASIMPAK/ 7&LERE DO LAUtYOfZDu. DENIZE DÜÇ£AJ POSTA 5 r e S = ^ ^ ro/ ^/ P£^ 6EM/DEAJ Ç&CfLIYOGDÜ. 5 y^v^S^ ' ^ C") Puskujlun yed, uçiu o/*,*st * YBDl KUYRUKLU KEDİİ ^i v^v>^< ^ . ^ w ^ r ^