Katalog

20 ARALIK 1989 Büyiik ihracatçılar • Ekonomi Servisi Dış ticaret sermaye şirketlerinin ocakcylül dönemini kapsayan 9 aylık ihracat performanslan belirlendi. Buna göre GSD Dış Ticaret 325 tnilyon dolarla en çok ihracat gerçekleştiren dış ticaret sermaye şirketi oldu. Ihracatları 150 milyon dolan aşan fırmalaı sıralaması şöyle: GSD 325 milyon dolaf, Çukurova 313 milyon dolar, Ram 287 milyon dolar, Eksa 242 milyon dolar, Alpet 192 milyon dolar, Tekfen 183 milyon dolar, Çolakoğlu 182 milyon dolar, Cam Pazarlarna 160 milyon dolar, TPAO 153 milyon dolar. Itktırımcıya uyarı Sermaye Piyasası Kurulu Başkanı Mehmet Şükrü Tekbaş, borsaya girerek fiyatları yükselten yabancıların, önümüzdeki dönem arzı arttırarak fiyatları düşürmesinin de mümkün olduğuna dikkat çekti. Ekonomi Servisi Sermaye piyasasına yabancıların gelmesiyle doğan ek talepten büyük kazançlar sağlayan yerli yatırımcılar, Önümüzdeki dönem için dikkatli olmaya çağnldı. Serraaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Mehmet Ş i k n i Tekbaş, "Bngün gelmeieriyle birükte talebi arturan ve piyasaya ivme kazandıran yabancılar, önümüzdeki dönemlerde arzı da arttarabilirler. Bu, gözden kaçınlmamab" dedi. dönttştürmek saklama sisteminin geliştirilmesini gerektirir. Ancak ondan sonra insider trading yasaklanabiiir veya kontrol altına abnabilir. Yoksa kanuna ko> makla önlenemez. Ve korkanm bundan önceki tedbirlere benzer." istikrarsızlık yarattığını ve piyasaMuharrem Karsh, Borsa'nın da dalgalanmalara yol açtığını önümüzdeki yıl terminalli sisteme kaydetti. geçme hazırfığında olduğunu, bu Istanbul Menkul Kıymetler yeni sistemin "yıgilmayı" önleyeBorsası Başkanı Muharrem Karsh ceğini, uyelerin borsaya gelmeden da içeridekilerin ticaretinin önemli bilgisayar terminalleri ile alım vebir olay olduğunu "hisse senedi ya satım emirlerini verebileceklepiyasasında zaman zaman sarsıa rini bildirdi. sonuçlar vertigini" vurguladı. Serraaye piyasasuun gelişmesiHisse senetlerinin yüzde 95'inin nin özelleştirmenin halka satışı hamiline olduğunu hatırlatan yoluyla gerçekleştirilmesi olanağıKarslı, 'insider trading'in denet nı doğurduğunu kaydeden Karslı, lenmesinin güç olduğunu, önle "Şimdi hisse senedi piyasasının menin en iyi yolunun hisselerin derinleşmesiyle özelleştirmeden nama yazüı olmasını sağlamaktan çok daha uygun ve elverişli bir dugeçtiğini anlattı. Karslı şöyle de nıma gelinmiştir. Üst duzeyde de, vam etti: bundan boyle özelleştirmenin "Hisselerin nama yazılı olması Borsa yoluyla yapdması konusunpiyasayı olumsuz etkileyebilir. da göriişler vardır" dedi. sında araatör yatınmcüann korunmaya ve bilgilenmeye ihtiyaçlan bulunduğunu belirtti. Bu konuda şirketlerin yıl sonu raporlarının yeterii olmadığını kaydeden Birch, bunun için değerleme şirketlerinin kurulması gerektiğine işaret etti. Birch, bu değerleme şirketlerinin her üç ayda bir sermaye piyasasmda yer alan şirketlerin değerlendirme raporlannı yayımlayacaklannı ve hisse senedi sahiplerini büyuk kayıplara karşı koruyacağını bildirdi. Hazine ve Dış Ticaret Musteşan Namık Kemal Kılıç da konuşmasında Türkiye'nin sermaye piyasası yönunden arzu edilen düzeye geldiğini belirterek Ziraat Bankası, Halk Bankası ve Emlak Bankası naricinde diğer bankalann özelkştirilmesi için Toplu Konut ve Karau Ortaklığı Idaresi Başkanlığına devrettiklerini hatırlattı. Doğu Avrupa ulkelerinin sermaye piyasası açısından Türkiye ile rekabet edemeyeceklerini kaydeden Kılıç, "Önemli olan kunımsallaşmayı gerçeklestirmektir" şeklinde konuştu. EKONOMİ CUMHURİYET/13 MERAL TAMER TUKETICI Bu hafta köşemizde söz tümüyle tuketicüerin. Geçen hafta ele aldığımız ön ödemeli taksitli satışlarla iigili tüketici şikâyetlerini sergilemeye bu hafta da devam ediyoruz. Amacımız taksitli satışlan düzenleyen tebliğe bir madde eklemek için bizden 1520 gün süre isteye^Merkez Bankası yetkililerinin dikkatlerıni bu könu üzerine yeniden çekmek. Kendilerine ulaşmayan tüketici sorunlarını bu köşeden dile getirmek. Parasını ödediği halde malını teslim alamayan tüketicinin muhatabı kimdir? Bu durumda üretici ve satıcıya uygulanacak müeyyide yok mudur? Tüketicinin mağdur olmasında devletin sorumluluğu yok mudur? Bu mağduriyeti önlemek devletin görevi defiil midir? Biz lafı daha fazla uzatmadan mektup lara geçelim. GOZUYLE daki telefonlarını tam 6 kez aradıktan sonra bana tüm radyatörlerin depoya teslim edildiğini gösterir irsaliye suretinin kendilerine geri gelmediğini söylediler. MİLPA'dan adının Esra olduğunu söyleyen bir hanım, "Bu durumda yapacağınız tek şey beklemek" dedi. Bana "Yurtiçi Kargo Firması" Ue çalışmadıklannı söyledikleri halde Istanbul Yurtiçi Kargo Bayrampaşa Şubesi'ni aradım ve MlLPA'nırî 7 aralık günü bu fırma aracıhğryla Sıvas'a radyator teslimi yaptıklannı öğrendim. Sonra radyatörüm nerede olabilir diye MtLPA'yı yeniden aradım. tstanbul Express diye bir firmanın adım aldım. Orayı aradığımda ise 9 aralık günu MİLPA'dan malı alıp dağıtım yapacaklannı ve onlann dağıtım yapıp yapmadıklarını bir hafta kadar sonra Sıvas'taki SıvasElazığ ambarlanndan öğrenebileceğimi söylediler. Yani işi benim takip etmemi istediler. Sonuçta vaat edilen teslim tarihinden 2.5 ay geçmiş ve param 2 aydır MİLPA tarafından kullanılırken, ben ise radyator peşinde günlerce mesai harcamaktan yorgun olarak hâlâ radyatönımiin nerede olduğunu aramak durumundayım. 10 yıllık Cumhu' riyet okuru olarak bu mektubumu sütununuzda yayımlayarak radyatörümü bulmama yardımcı olmaruzı rica ediyorum. (Dr.HALUK M I D O Ğ LUSIVAS) Devletin sorumluluğu Polonya'da yatmm • ANKARA (ANKA) Türk fınnalanmn, büyük siyasi ve ekonomik değişmeler içinde olan Doğu Avrupa ülkelerine açüması yönünde önemli bir adım atüıyor. Türkiye ile Polonya arasında yatınmlann karşılıkb korunması ve teşviki anlaşması ile ilgili görüşmelerin ilk turu bugün Varşova'da başlayacak. Döviz varlıklan • ANKARA (ANKA) Merkez Bankası'nın kasım ayının başmdan beri sürekli iniş ve çıkışlar gösteren döviz varhklan, arabk ayının ilk haftası itibanyla 380.7 milyar lira artarak 10 trilyon 646.9 milyar lira düzeyinde gerçekleşti. Merkez Bankası'nın geçici verilerine göre aralığm ilk haftasında altın mevcudu 2.8 milyar lira daralarak 3 trilyon 225.1 milyar liraya indi. Böylece altın ve döviz varbklan 8 arabk itibanyla 13 trilyon 872 milyar lira olarak belirlendi. YASED'in düzenlediği "Uluslararası Finansal Pazarlarda Getişmeler ve Tiirk Sermaye Piyasası" semineri Istanbul'da yapüdı. Panelde konuşan SPK Başkanı Şükrü Tekbaş, yabancı fonlann başlangıçta talep yaratarak fîyatlann Oaun için piyasanın gelişmesi Dünya Bankası'nın yan kuruludaha vüksek bir düzeye çıkması belüendikten sonra hisseler nama şu olan IFC'nin danışmanı Lesli* na yol açtıklannı söyledi. Türki dönüştürülebilir. Hisseleri nama Michiel Birch ise sermaye piyasaye Fonu'nun devreye girmesinin Türk Sermaye Piyasası'nın uluslararası boyutlar kazanmasına yol açtığını ve bunu öteki fonlann izleyeceğini bildiren Tekbaş, insider trading olayının (içerdekilerin tıcareti firmaya, kurumlara ilişkın bilgüere görevleri gereği sahip olanlann ve ortaklannın borsada oynaması) yasaklanmasının Meclis'e sunulan yasa değişikliği tasansında yer aldığını kaydetti. Hisse senetlerinin hamiline olduğu bir ortamda içeridekilerin ticaıetinin kontrol altuıa aunmasının çok zor olduğuna işaret eden Tekbaş, "Buna sadece kanuna koymak yeterii değiL Aynca düzenlenmesi gerektigioe inanıyorum" dedi. • AEG'ye yakışır mı? Mayıs Borsa yine rekor kırdı Ekonomi Servisi Türkiye Fonu ile başlayıp Akdeniz Fonu ile yükselen ve son olarak Asil Nadir'in pıyasaya girmesiyle yoğunlaşan talep sonunda borsa, tarihinin fiyat rekorunu kırdı. Borsa endeksi dün 2000 puan sımrına dayandı. İMKB Endeksi dün 59 puanlık artışla 1934 puana çıktı. Endeks hafta başından bu yana iki günde yüzde 9.7 ile 171 puan kazanmış oldu. Borsada işlem hacmi 252 milyar lira, sadece birinci pazarda ise 24.9 milyar lira oldu. ö n ceki günkü işlem hacmi 18.8 railyar liraydı. tşlem miktan da 3.1 milyon adede çıktı. Dünkü seansta ağırlıklı olarak Yapı Kredi Bankası satıcı olurken Asil Nadir'ın İmpexbank'ı ahcı oldu. Yapı Kredi'nin satışa koyduğu Erdemir hisselerini, önce kayıtsız kalan AOG Tiirk fnvest, seansın sonuna doğru toplamaya başladı. 5 milyar liralık bir fon kuracağı belirtilen lmpexbank ise Koç ve Sabancı hisselerini toplamaya devam etti. Büyüklerin bu kapışması ve hisse senetlerinin son günlerdeki hızlı değer artışı pek çok kuçük yatınmcıyı borsaya çekti. Küçük yatınma grubunun kalabalık olması yanında hızlı değer artışmdan d o layı kânn yeterli görülerek bazı bankalar ile büyük yatınmcüann ellerindeki hisseleri boşaltmaları bekleniyor. Endeksin 2000 sımrına dayanması ve yıl başma göre yüzde 500'ün üzerinde prim yapması büyük yatınmcüann satışa geçmesi için en büyük etken gösteriliyor. Sermaye piyasasırun en önemli zorluğunun arz talep dengesinin bir türlü kurulamaması olduğuna YASED'in düzenlediği paneide SPK Başkanı Mehmet Şükrii Tekbaş, Borsa Başkanı Muharrem Karslı, işaret eden Tekbaş, bu durumun "Türk Sermaye Piyasası"nı tarbşular. 1989'da AEG'nin Türkiye çapmda açtığı kampanyaya bulaşık makinesi için yazıldık ve banka kanalıyla AEG'ye 3 taksidi ödödik. Anlaşmaya göre bulaşık makinesi bize temmuzda teslim edilecekti. Fakat bayi ile yaptığımız her görüşmede bize "10 gün sonra, S gün sonra" dendi. Böylece bayi bizi 2.5 ay oyaladı. Bu arada bayinin degiştiğini gördük. AEG ile kendi bayisi arasındaki sürtüşme ve kopuklugun faturası bize çıkmışb. Butçemizden para ayırdığımız halde makinemizi alamadık. Tabii öncelikle kaptırdığımız parayı kurtarmaya uğraştık ve paramızı bölük pörçük alarak bu işi hallettik. Biz bayi ile uğraşırken, AEG bize bir haber, bir uyan bile yapmadı. Bu arada AEG 1 nin Istanbul'daki ana dağuım şirketi Grünberg A.Ş:ye taahhutlü mektup yazdık, ama cevap alamadık. Ardından AEG Güneydoğu Bölge Müdürlüğü'ne telefon açtık. Telefonda görüştüğüm Selçuk Bey, bizim kendi açımızdan haklı olduğumuzu, ama AEG'nin de ticari bir şirket olduğunu ve enflasyon nedeniyle malımızı aynı şartlarda vermesinin mümkun olamayacağını söyledi. Şaşkınlıktan donakaldım. Çünkü karşımda Türkiye çapında değil, dünya çapmda bir kuruluş vardı ve ben bir şahıs ya da bayiyle değil, AEG fırmasıyla satış sözleşmesi imzalamıştım. Tüketicinin de hakları olmalıydı ve AEG gibi bir fırma böyle bir durumda benimle temasa geçmeli ve malımı başka bir bayi kanalıyla bana teslim etmeliydi. (SABRİYE GÜLERGAZİANTEP) kayıp JFi987de Güneş Pazarlama tarafından düzenlenen CosmozSanyo ürünleri kampanyasına başvurdum. Senetlerimi 14 ay düzenli olarak Vakıflar Bankası Mersin Şubesine ödedim. 15 Ocak 1988 günü Güneş Pazarlama tarafından televizyonumun Mersin Boynueğriler A m b a n ' n a geldiğini bildirdiler. Ambara gidip televizyonu aldık. Ancak kutuyu açıp da inceleme yapmamıza izin verilmedi. Kolilerin uzerinde isimler yazılmıştı. "tsminiz yazıb olan koliyi abp belgeyi imzalayın" dediler. Ben de söyleneni yaptım. Televizyonu eve getirdiğimizde kabininde bozukluklar olduğunu gördük. Kenar ve üst çerçevenin montajı eğriydi, çatlaklıklar vardı. Köşeler tam kesişmemiş, alt ucu dışan doğnı çıkıktı. Hemen aynı gün ambara gidip durumu bildirdik. Gunlerden cumartesiydi. Istanbul'daki Güneş Pazarlama'ya erişemedik. Pazartesi sabahı tekrar aradık. Aym ambara malı geri vermemizi, tamir edılip adresimize tekrar gönderileceğini söylediler. Söyleneni yaptık ve 28.11.1989 tarihli teslim kartını alarak televizyonu Boynueğriler Amban'na teslim ettik. Kalan taksitlerimizi de ödeyip borcumuzu biürdik. Ama televizyon bir daha geri gelmedi. Defalarca taahhutlü mektuplar yazdım, Istanbul'daki Guneş Pazarlama'yı telefonla aradım. Ama bana hıçbir cevap verilmedi. Namuslu ve dürüst tüketicinin ve sade vatandaşın hakkını arayan kurumlann Türkiye"de var olacağı inancımı hâlâ yitirmiş değilim. Arayışa devam ediyorum. Saygüanmla (PERİHAN İNCİMERSİN) •İkiyudır Toprak dagıtımı • CEYLANPINAR (AA) Şanlmrfa'nın Ceylanpınar ilcesinde, 2 bin 400 aileye nisan ayında 40 dönUmü sulu, 60 dönümü sıısuz olmak üzere 100 dönUm arazi dağıtılacak. Bu arada, Türkiye Fonu'ndan sonra dış fonlardan biri daha çalışmaya başlıyor. Yerli danışmanlığını Osmanlı Bankası'nın yaptığı Akdeniz Fonu'nun 18 aralıktan itibaren Londra Borsası'na kaydolduğu öğrenildi. Financial Times Gazetesi'nde yayımlanan ilanda fonun 55 milyon dolar tutannda olduğu görulüyor. Akdeniz Fonu adım taşıyan fona Yunanistan, ltalya, Portekiz, Güney Fransa, Ispanya ve Türkiye'den menkul kıymetler konulacağı beliniliyor. • MİLPA'dan radyatörzede MtLPA'nın "Kış GeByor" kampanyasına 26 eylülde 95.350 iştirakçı numarasıyla 160 bin lira yatırarak katüdım. Ekim ayında bana teslim edilmesi gereken radyatörün toplam bedeli 420 bin liraydı. Bana malın faturası da gönderildi, ama hâlâ radyatörden haber yok. Bugün 8 aralık (mektubun yazıldığı gıin). MlLPA'nm Istanbul AEROSPATIALE AVRUPA'YA UZANAN ÜÇÜNCÜ KÖPRU AEROSPATIALE, naklen televizyon ve fe'ekomünikasyon alanlarında işbirliği isteyen ülkelere,ajydu yapımı konusundaki deneyim ve bilgisini aktarmaktadır. AEROSPATIALE, uyduların yapım ve uzaya fırlatılmaları dışında, yeryüzünde yönelik EUTELSAT uydularmı başarıyla m denetim merkezlerinin inşası ve personellerinin eğitimini de üstlenmektedir. Arap ülkeleri Ligine hizmet veren ARABSAT ve Avrupa'ya devreye sokon AEROSPATIALE, Türk PTT'lerine TÜRKSAT uydusunu önermektedir. ALCATEL ESPACE'dır. Her biri 16 Üınallik Avrupa grasında telefon, teleks, projeye katılan diğer kuruluşlar, alman MBB, ve Türkiye'deki ortağı TELETAŞ ile birlikte iki uydudan oluşan bir sistem, Türkiye ile veri nakli ve televizyon ulaşımını telekopi, sağhyacak. AEROSPATIALE'ın TÜRKSAT uydusu, Avrupa'ya uzanan üçüncü köprüdür. TÜRKSAT aerospatiale A E RO S PA S Y A L AEROSPATIALBFUST DUZEY HÂVACILÎK VE UZAY TEKNOLİDJİSİ