Katalog

CUMHURİYET/12 EKONOMI 20 ARALIK 1989 Dövız Saüş 2319.00 1819.72 190.12 1336.98 63.78 344.09 564.37 391.79 1185.28 369.41 1492.28 179.94 16.12 7892.05 3716.20 618.28 Efektıf Alış Efektıf Satış 20 ARALIK 1989 DÖVİZ KURLARI Dövizin Cinsı 1 ABO Doları 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Marta 1 Belçika Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fin Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Ronni 1 isveç Kronu 1 İsyiçre Frangı 100 İtalyan üreti 1 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinan 1 Sterlin 1 S.Arabıstan Riyali Dövız Alış 2314.36 1816.08 189.74 1334.31 63.65 343.40 563.24 391.01 1182 91 368 67 1489.30 179.58 16.09 7876.27 3708.77 617.04 2312.05 1785.21 189.55 1332.98 62.57 339.97 553.66 390.62 1181.73 364 98 1487.81 176.53 15.93 7742.37 3705.06 606.55 2325.96 1825.18 190.69 1340.99 63.97 345.12 566 06 392.97 1168.64 370.52 1496.76 180.48 16.17 7915.73 3727.35 620.13 Ekonomistler de 'bunalıma' girdî Şimdiye kadar yaptıkları önerilerin hükümet tarafından dikkate alınmadığını belirten ekonomistler, enflasyonu aşağıya çekmede iki yıl önce yakalanan fırsatın kaçırıldığını bildirdiler. "Şimdi ekonomide durgunluk var, ne önerelim?" dediler. ABDURRAHMAN YILDIRIM TÜSlAD'ın ekonomide istikran sağlamaya yönelik öneriler toplamak için bir araya getirdiği ekonomistler, kötümser bir tablo çizerek öneri geıinnede isteksiz davrandılar. Şimdiye kadar yaptıkları önerilerin hUkümet tarafından dikkate alınmadığını ve enflasyonu kontrol altına almada, ekonomide istikran sağlamada 2 yıl önce ekonomi canh iken yakalanan fırsatın kaçırıldığını belirten ekonomistlerin, "Şimdi hem biiyük bir durgunluk var bem de enflasyon daha >üksek. onun için enflasyonu aşağı çekmek çok zor. Biz şimdi ne önerelim" dedikleri öğrenildi. TÜSlAD'ın ilkini bu yıl başında gerçekleştirdiği üniversite öğretim üyeleriyle danışma toplantüanmn ikincisi dün yapıldı. "Piyasa Ekonomisi Uygulamalan ve Sorunlan, Ekonomik tstikran En Kısa Siirede Sağlayıcı Orta Vadeli Para, Maliye ve Dış Ticaret Politikalan Ana >c Ara Hedefleri"ni belirlemede ekonomistlerin isve kötıimseriik gostermeleri fizerine toplantıyı yöneten TÜSİAD Başkanı Cem Boyner şöyle dedi: "Bu yılın başında yaptıgımız ilk toplantıda iyimser bir hava vardı. Şimdi bakjyorum da o hava gitmiş. 89'da olumsuz gelişmelerin yanında olumlu gelişmeler de vardı. Ancak bu olumlu gelişmelerin 90'da devam edeceği konusunda ciddi tereddütler bulunduğunu göruyorum." TÜSİAD'm Sheraton Oteli'nde saat 11.00'de başlayıp öğle yemegiyle süren ve saat 14.30'da sona eren basına kapak toplantısına, çağnlı 16 öğretim üyesinden 9'u katıldı. Toplannda, ekonomi profesorleri Erdogan Alkin, Erol Manisalı, Akın tlkin, Gülten Kazgan. Demir Demirgil, İzzettin Önder, Selçuk Abaç, Emre Gönensay ve Tansu Çiller bulundular. Başkan Cem Boyner'in yönettiği toplantıya TÜSİAD Yönetim Kunılu üyeleri Vural Akışık, Güler Sabana, Yıldınm Aktürk, Bülent Eczacıbaşı, Erkunt Yüceoğlu, Yüksel Pulat ve Genel Sekreter Ertugnıl İhsan Özol, Yüksek Istişare Konseyi üyeleri Feyyaz Berker ile Melita Özakat katıldılar. Edindiğimiz bilgiye göre yönetim kurulu üyelerinin az konuştuğu ve daha çok profesörlere soru sorduğu topiantıda, istenen orta vadeli ekonomik politika önerileri net olarak belirlenemedi. Öneri getirmede öğretim üyelerinin isteksiz davranmasını Prof. Akın tlkin şu şekilde dile getirdi: "Ekonominin düzelmesi siyasi faktöriere baglı. Siyasi destegi azalmış ve her an hukümet içi degişiklikler olacak bir ortamda gerekli tedbirierin abnabOeceğini sanmıyorurn. Onkmleri ancak guçlü hukümet alabilir. Siyasi islikrar şartür." Ilkin'in bu sözleri, toplantıya katılanlarca tartışılrnadan kabui gördü. Prof.Erol Manisalı ise "Temel sonuüar varken, uygulanacak politikalar etkiii olmayacak. devlet piyasa ekonomisiDi yönlendirmeli" derken Prof. Gölten Kazgan, "Bu şartlarda enflasyonun düşürülmesi kolay olmayacak" diye konuştu. Topiantıda ağırlıkh olarak ekonomideki durgunluk ve gelir dağılımmın bozukluğu üzerinde de duruldu. Gelir dağılımının aşın bir şekilde bozulmasından dolayı alım gücünün düştüğii ve ekonomide genel bir canlanma sağlanamadığı konusunda da yine ortak bir görüş oluştu. Prof. Akuı tlkin, bu konuda da şunlan söyledi: "Şn an kapasiteler düsük. Talebi artırarak üretim artışı sağlanabilir. Ama lalep yetersiz. Neden? Çiinkö gelir dağılımı son derece bozuk. Bozalan bu gelir dagılımın TÜSÎAD'ın 'ekonomide istikrar tedbirlerV toplantısında profesörler çözüm önermede isteksizd da, gelirier arttınlsa bile bu artış ancak gıda ve günlıik harcamalara gidiyor. Caırianma olsa bile bdli sektöıierde oluyor, genel canlanma sağlanamıyor." İç borçlanma İç borçlann da ağırlıkh olarak ele alındığı topiantıda iç borçlann emisyona veya dış borca dönüştürülerek eritilmesi, hatta KİT hisseleriyle takas edilmesi önerisi de getirildi. Prof. Emre Gönensay, sadece bir defa olmak üzere emisyona gıdilerek iç borç sorunun çözümlenebileceği önerisini getirdi. Gönensay'ın "Nasıl olsa iç borç yükü yine toplumun sırüna bindiriliyor" görüşünden hareket ederek getirdiği bu önerinin kabul görmediği, hatta katılanlar tarafından biraz tepkiyle karşılandığı kaydedildi. Güler Sabancı'nın iç borç stokunun azaltılmasında KİT hisselerinin alacaklılara teklif edilmesi istegine ise Prof. Tansu Çiller, "piyasanın bunu kabul edecegini sanmadığını" belirterek karşı çıktı. ÇAPRAZ KURLAR $ $ $ $ 1.7345 5.9189 1.9564 1.5539 B Alman Markı Fransız Frangı Hollanda Florini Isviçre Frangı $ 1288.76 İtalyan Lireti $ 143.86 Japon Yeni $ 3.7507 S. Arabistan Riyali £ 1.6025$ ALT1NGÜMÛŞ Alış Ctımhunyet 206.000 Resat 230.000 24 ayar altın 30.850 22 ayar bıleak 27.200 18 ayar altın ^ 23 135 900 ayar gumuş 450 Vakrtbank Altını 174.500 Ziraat Altını 173 500 M.Bartas 1 Ons S 413.55 TL Intertanlo Ort Fu(%) = Saüş 211000 240.000 30.950 30.300 23.215 465 175.500 175.000 29.67 SERBEST PİYASADA DÖVİZ Alış 2330 ABO Dolan 1348 Bah Alman Markı 1500 Isviçre Frangı Hollanda Flonnı 1192 3730 Ingikz Sterlını 394 Fransız Frangı 190 A.ŞİHni 178 100 İtalyan üreti 615 S A Riyali Doviz Int. ($) = 2328.00 Satış 2335 1352 1505 1197 3770 398 193 181 620 Turizm içîn yeni arayışlar Doğu Bloku ulkelerinden gelen turist sayısı (OcakEkim) 27.038 43.805 149 347 Otelciler ve Işletmeciler Derneği AKTİD yetkilileri de AKSAD'ın önerisine olumlu baktıklannı, artan yatak kapasitesini doldurmanın böyle olası olacağını bildirdiler. AKTİD yetkilileri, turizmde de yenilenmenin gerekli olduğunu, böyle giderse birkaç sezon sonra çoğu tesislerin kapısına kilit vurulabileceğini söyleyerek, "Bu fırsatı Türkiye turizmi için iyi kullanmamız gerekir. Bunun için tesis yöneticilerine henüz bağlantı aşamasındayken programlannı belirlemelerini öneririz" dediler. BÜLENT ECEVtT ANTALYA Türkiye turizminde 1989 sezonunda yaşanan durgunluğun 1990 yılında da yaşanmaması için dünyaya açılan Doğu Almanya, Çekoslovakya, Macaristan ve Sovyetler Birliği ülkelerinin insanlarının, " b a n ş paketi" adı aJtında özel fiyatlarla Türkiye'ye çekilebileceği bildirildi. Azerbaycanh bir turizmci, Pamfılya Seyahat Acentesi'ni karşılıklı turist alışverişine çagırdı. Akdeniz Seyahat Acenteleri Derneği (AKSAD) Yönetim Kunılu üyesi Abdullah Tekin,4990 yılı için olağanüstü bir beklentinin olmadığını bildirerek, "Yeni yılın sonuna kadar tek yıldızlı ve 5 yıldızlı tesisler dahil yatak sayısı 87 bini bulacak. AT nlkeleri 1990 yılını turizm yılı ilan ettiler. Türkiye'nin de bundan yararlanması gerek. Yani ogrencilere, yaşlılara özel fiyatlı paket programlar hazırlayarak iyi niyet jesti yapılabilir" diye konuştu. Avrupa'daki gelişmelerin ardından Türkiye'nin de turizm alanını genişletebileceğini söyleyen Tekin, turizm şirketlerine çağrıda bulunarak, "Şimdiye kadar kapalı kalmış ülkelerin insanlanm 'banş paketi' adı altında özel fiyat TÜSİAD açıklaması TÜSlAD'dan yapılan açıklamada topiantıda altyapı yatırımlanna ağırlık veren bir büyüme modelinden üretime ağırlık veren bir kalkınma modeline geçişin zorunlu olduğu vurgulandı. Ekonomik yönetimde muhtelif kesimlerIe uyum içinde çalışmanın başan için önemli bir faktör olduğunun dile getirildiği topiantıda, bütçenin mevcut açıklar, iç ve dış borçlanma yükü nedenleriyle önerrdi politika aracı olmaktan çıktığı vurgulandı. Konuşmacılar, rekabet sağlama amacıyla Türkiye'de temel girdi fiyatlannın AT ülkeleri seviyesine indirilmesi gerektiğini, iç ve dış borçlann olumsuz etkilerini gidermek üzere orta vadeli çözümler araştınlmasımn zorunluluğunu dile getirdiler. Etkin bir enflasyon kontrolü için toplumdaki enflasyonist beklentilerin önlenmesi ve hükümet politikalarına olan güvenin sağlanması gerektiğine de işaret edilen topiantıda aynca 1989'da alınması gereken arzı artırmaya yönelik önlemlerin gecikmeli olarak da olsa hemen uygulamaya konması yoluyla enflasyonun bir ölçude kontrol altına alınabileceği ifadesine yer verildi. BORSADA İŞLEMLER Onoeta se 8ugünkü 3ugunku Bugunku anstyan endüşrt sıyüteek kapanış Akçnnento Alarto HokSng AmMuCam 11 ARALIK 1989 En çok sözTÂÖirîıidı Işlem mıktan Yapılan fty. ort.fiy Brisa CHıkHalat Çimsa Ç.EIefctr* Dttlaş E.Başı YaUrım Egg &racılık EoeGübre Enjf Demr C * EreflB D Ç (N) GoodYear Gubfe Fabnka. Guney BüaaMc HtkUş bnrD.Ç. tzocarn Kartonsan Kav Kepez Elektnk Koc Hoklıng Koç Yatınm Kordsa Koruma Tanm Kftytaş Maret MensucatSant T.lş Bank. (B> T4M|Q(*m TtmıCKv T.Siemens T. ŞışeCam T.SmaiKalB Otosan PıarSüt Rmaş Potylen Rabak SarVuysan Srtaş Tridas Obnufcsa T OemtOökum Yasaş Yapı Kredi B. 3900 4300 5700 17750 5500 29000 6000 8500 7200 14250 6400 7200 11500 2300 10000 8600 8300 1100 5900 5700 1750 8700 5800 19000 11500 17750 7700 9300 7700 4000 3450 4900 925 1550 6500 13000 5800 2400 3500 6300 17250 5600 8200 8700 2400 2400 2100 20500 4150 2050 4750 2800 2200 3850 4850 5700 18000 5500 29000 8200 8500 7700 14000 6300 7200 11750 2200 10500 9000 8000 1050 6000 5800 1750 8700 5800 19250 11500 18500 7800 9700 7700 3900 3500 5000 950 1550 6800 14250 5500 2550 3500 5700 17250 5600 8300 8300 2200 2350 2100 21500 4000 2100 4700 2650 2100 4150 4850 6000 19000 5700 29000 6400 8700 7800 15000 6700 7700 12500 2300 10900 9500 8500 1100 6400 6100 1900 9400 6100 20500 11750 19250 8100 10100 8000 4000 3700 5300 975 1650 7000 14250 6000 2600 3500 6600 18000 6100 9000 8500 2200 2500 2100 22000 4200 2200 4900 2800 2200 3900 4850 5900 18000 5700 29000 6400 8500 7800 14000 6700 7200 12000 2200 10900 9200 8000 1100 6300 6000 1750 8700 6000 19250 11500 18750 8000 9600 7700 3950 3500 5000 975 1550 7000 14250 5500 2600 3500 6100 17500 5600 8700 8300 2200 2500 2100 22000 4050 2150 4700 2650 2100 182816 4850 20050 35380 119150 1850 25283 38975 31230 216145 15600 6906 44106 5800 798950 63040 124500 82784 26200 62280 51225 7608 142959 7015 5400 27500 44641 71915 33460 3400 16200 25600 165320 61400 28629 16330 15300 1800 2425 73460 88057 13600 32060 3400 5060 3480 6040 12743 28150 14000 54700 41890 5400 4100 4850 6000 18750 5600 29000 6400 8700 7800 14750 6700 7700 12250 2300 10900 9200 8200 1100 6300 6000 1850 9400 6000 20000 11750 19000 8100 10000 7700 3900 3500 5200 975 1600 7000 14250 5700 2550 3500 6500 18000 5800 8600 8500 2200 2350 2100 22000 4150 2150 4900 2700 2100 4045 4850 5878 18619 5558 29000 6387 8639 7788 14503 6596 7613 12177 2282 10751 9190 8172 1098 6192 6012 1842 9068 5944 11697 11697 18829 8037 9908 7841 3945 3560 5172 966 1604 6983 14250 5730 2564 3500 6324 17793 5773 8682 8425 2200 2367 2100 21828 4132 2155 4814 2698 2136 113.362 229.728 368 068!"*' Doğu blokundan 368 bin turist Bu yılın ilk on ayında Doğu bloku ulkelerinden Türkiye'ye gelen turist sayısı 368 bin 68 oldu. Bunun üç ytiz bini aşkın bölümü Polonya ve Macaristan'dan geldi. Macaristan'dan gelen turistlerde bir önceki yılın eşdönemine göre yüzde 241 artış oldu. Doğu bloku ulkelerinden Türkiye'ye gelen turistler toplam turistler içinde yüzde 9.2'iik bir pay sahibiler. Bu oran geçen yıl yüzde 6, önceki yıl da yüzde 4.4'tü. Bu yılın ilk on ayında Türkiye'ye 4 milyon 2 bin 661 turist geldi. Yeni Fiyat 12 650 10150 9.900 9.900 9.900 9.650 6 650 Deftlshn (ymde) 2.69 3.33 3.41 3.41 6.16 3.50 1.02 4 76 4.76 4.88 4.88 larla bir program hazırlayarak cekebiliriz. Bu Türkiye için altın bir fırsatür" dedi. Türkiye'nin yenilenen dünyada turizmle siyasal yapıyı bağdaştırarak bir köprü oluşturabileceğine inandığını belirten Tekin, duvarları, tabuları yıkılan ülkeler Doğu Almanya, Çekoslovakya, Macaristan, Sovyetler Birliği'nin Türkiye'yi de tanıma şansına sahip olabileceklerini söyledi. Tekin, bunun saglanabilmesi için tanıtımın arttınlması gerektığine inandığını da sözlerine ekledi. Merkezi AntaJya'da bulunan Denîzciler umııtlu Ekonomi Servisi Deniz ticaret i döviz girdisinin 1988 yıhnda 780 milyon dolar olduğu ve bunun 1989 yılında yüzde 90 artışla 1.5 milyar dolara yükselmesinin beklendiği açıklandı. Deniz Ticaret Odası'nın dün duzenlediği, yeni yönetimin ilk basın toplantısında konuşan Oda Başkam Cengiz Kaptanoğlu, l.S milyar dolarlık bu rakamm yiiksekliğine dikkat çekerek "Gönlümüzde yatan, Türkiye'ye ihracattan sonra en yüksek döviz girdisini saglamaktır" dedi. Kaptanoğlu, Türkiye'nin yabancı bayraklı gemilere 1.5 milyar dolar navlun ödediğini belirttı. Yann Hilton Oteli'nde yapılacak 1. Ulusal Denizcilik Kongresi hakkında bilgi vermek üzere yapılan basın toplantısında Türk denizciliğinin sorunlarına da değinen Deniz Ticaret Odası Başkam Cengiz Kaptanoğlu, Deniz Ticaret Filosu'nun yetersezliğinden yakındı. Dünya ticaret hacminin giderek geliştiğini ve ulaşımın yüzde 85'inin deniz üzerinden yapıldığım belirten Kaptanoğlu, "Bu iyileşme yanında mevcut filomuzun ahl kapasitesi yoktur. Filomuzun yetersizliği. tonajın az olması nedeniyle pastadan gereken payı alamıyoruz. Dünya deniz ticaretindeki payımız şu anda yüzde l'dir" dedi. Altıncı 5 yıllık planda filonun 6.5 milyon DWT olmasımn öngörüldüğünü söyleyen Kaptanoğlu, hedefin çok düsük olduğuna dikkat çekti. Kaptanoğlu, son 78 ayda Türkiye'nin gemi kapasitesinin 4.5 milyon DWT'den 5.2 milyon DWT'ye çıktığım belirtirken bu artışın istedikleri hızda olmamasından yakındı. Oda Başkam, "Şimdiye dek bu konuda çıkan kararlann hepsi olumlu, ancak kararlar gemi alınmasına kâfi değU" dedi. Son yıllarda Türkiye*de gemi inşa edilmediğini de vurgu Pamfilya Seyahat Acentesi'ne Azerbaycanlı bir turizmcinin karşılıklı çalışma önerdiğini de belirten Abdullah Tekin, bu gibi pazarlann artacagını söyledi. Acente yetkilileri de teklife olumlu baktıklarım açıkladılar. Öte yandan Akdeniz Turistik Adı 0 40 mm 0 70 mm. 0 80 mm. 0.90 mm. 1 00 mm. 1.20 mm. 2.00 mm ve üstü Eski Hyat 13.000 10.500 10.250 10.250 10.550 10.000 9 750 TÜSİAD anketi Toplantıya çağnlan 16 öğretim üyesine aynca bir anket de uygulandı. Yanıtlamarun serbest bırakıldığı ve isim yazılmaması istenen TÜSİAD anketinde ekonomistlere yöneltilen 9 soru şöyle: • Sizce TUrk ekonomisinin önemli sorunlan nelerdir? • Alınması gerekli ekonomik önlemler nelerdir? • Para, maliye, dış ticaret ve kur politikalannda yapılması gereken ilk dört tedbir nelerdir? • • Sizce yatınm açısından öncelikli sektörler ve ürünler nelerdir? • Genel eğitim politikasında alınması gereken önlemler nelerdir? • Güney Doğu Anadolu'nun kalkınması için önemli konular nelerdir? • Türkiye'de piyasa ekonomisi uygulamalarında bugüne kadar sağlanamayan önemli konular nelerdir? • Enflasyonla savaş konusunda yapılanlara ek olarak özel sektör başka neler yapabilir? • Savunma büyüklükleri bütçesi tartışılmalı mıdır? Niçin? v 304 KAÜTE PASUIMUZ ÇELİKdd) h/tm rnmam 3J21.1M 1M4J4 fDMti: 1I7M3) Iftaı kacai: J4.I36.3SO.000 SfahtM sıym:. 2438 DÜNYA BORSALARI Londra 1.7318 Mark 15546 is.Frangı 1435 Y H I 55185 F.Frangı 15533 H.Ftonra lbkyo 1418 Vfen New York 1.72 Mark 14065 Yen 1542 İs. Frangı f9 ARAUK 1989 AMn (ons = 311 gr.) Londra: 4113 $ Zurih. 411.25 $ Hong Kong: 4123 $ * New Ybrk: 4113 $ * New Ybrk (şubat): (ons = 31.1 gr.) Londra: 557 * New York. 556 PETROLOtarf) * Londra (Brent) 19.4 * Londra (Dubai): * Ne* York (WTI): Borsa Endefcsterl Tokyo (Nikkeı Dow): 38439.1 Londra (FT100): 2355.4 * Nevv York Dow Jones 2697.53 layan Cengiz Kaptanoğlu, "Gemi tnşa Sanayii içler acısıdır. Gemi inşaatına önem verilirse, Türkiye Bad dünyasının Koresi olabilir" diye konuştu. 1. Lflusal Denizcilik Kongresi yann 10.00'da tstanbul Hilton Oteli'nde yapılacak. Türkiye"deki tüm resim ve özel denizcilik kuruluşlannın bir araya geleceği kongre, sektörün sonınlarını dile getirmeyi, 89 envanterinin ve 199Cfdaki beklentilerinin açıklanmasını amaçhyor. Aynca kongre sonucunda Türk Denizcilik Sektörü Ulusal Beyannamesi niteliğinde bir sonuç bildirgesi belirlenecek. Devlet Bakanı Işın Çelebi ve Ulaştırma Bakanı Cengiz Tuncer'in açüış konuşmasını yapacakları kongreye, eski başbakanlardan Bülent Ulusu, SHP Genel Başkanı Erdal Inönü ve DYP Genel Başkam Süleyman Demirel, Türkiye Denizciler Sendikası Genel Başkam Emin Kul da katılacak. fcÇMT OEMtot (Xg) 8'lık 10'luk 12'lık 14'lük 840 840 820 820 800 800 780 780 DemirÇetik'te indirim tSTANBUL (AA) tstanbul'da inşaat malzemeleri ile temel sanayi ürünlerinin işlem gördüğü Salıpazarı ile Perşembepazan'nda alınıp satılan tuğlaya zam yapıhrken, demir ve çeliğin bazı türlerinde indirime gidildi. Daha önce 85 liradan satılan 8.5 cmîlik tuğlanın fiyatı yüzde 17.65 oranmda arttınlarak 100 liraya ve 100 liradan satılan tuğlanın fiyatı da ytizde 20 oranında yükseltilerek 120 liraya çıkarıldı. Aynı piyasada satılan çeşitli ebatlardaki 304 kalite paslanmaz çeliğin fi>atlarında yüzde 1.20 ile yüzde 6.16 arasında değişen oranlarda indirime gidildi. * Londra 1.6038 dolar Nevv York 1.606 dolar* Onctki kapantf değerieridir. Doğu Avrupada özelleştirmerüzgârı 0.29 0.20 YATIRIM FONLARI NE GETİRDI? KaMna bdgesla* Iş tttınm1 Iş Yatmm2 İş Yatnm3 ikteat Yat1 İktısat Yat2 İkfjsat Dolar Fon iktısat Mark Fon Iktsat Atılım Fon Garantj YaM Garanti Esbank Fon1 Esbank Fon2 YKB Yat. Fonu YKBSektörFon YKB Hisse Fon YKB Kamu Fon YKB Likjt Fon YKB Karma Fon YKB Doviz Fon Vakıf Fon1 Vakrf Fbn2 Vakıf Fon3 Dışbank Mavi Fon Dışbank Beyaz Fon Tütünbank Fon Mitsui Fon1 Mıtsui Fon2 Rnans Fon1 Hnans Fon2 Rnans Fon3 Ziraat Fon HalkFon 1107.87 14.0389 09.1089 16.0937 10.0238 08.0239 2aO239 11.1239 22.1037 10300 20.000 10.000 9.764 9306 9596 9.890 10.000 9.976 41.081 28832 10.964 28420 24.038 12.114 11.450 1Q145 31.251 41.199 21891 10385 24463 24.081 12.107 11.486 11245 31.295 1 9 ARAUK 1989 Çrioş Ç * ç Dünkü Bugunku Deitsim 019 0.15 0.18 0.06 0.31 0.98 0.14 0.15 iaO339 mi1B7 31.1039 02.1137 07.0338 07.0338 07.0338 07.0338 07.0338 02.0139 09.0538 24.0439 181039 28D638 100439 04.0738 15.0738 201089 2O0339 2007.89 18.1239 09.1089 01.1139 1731 10319 10.000 10477 9.785 9.713 9.795 9.693 9328 9.294 1O0O0 48.279 10444 10057 20558 11.021 40.000 10.000 9546 9556 10428 1O100 11397 14.954 32.132 10.595 30459 24.351 24603 24116 20590 24.404 12.097 23303 63.452 11.280 21.798 28.263 22964 86586 10727 14.240 12.128 10.428 11.140 12.301 14576 32.259 10636 30473 24359 29345 24.142 20612 24.439 12105 23334 63526 11.294 21828 28.302 21005 86.695 10.740 14 289 12.144 10441 11.196 12.329 039 039 0.04 0.03 4.43 0.11 0.11 014 O07 0.13 0.12 0.12 0.14 0.14 Ekonomi Servisi Doğu Avrupa'da Batılı yaürımcıların en çok ilgilendiği iki ülke Polonya ve Macaristan yabancı sermayeye ve özelleştirmeye kucak açmayı hızla sürdürüyor. Batı'nın Doğu Bloku'ndaki yatınmlan ilk kez 'duvar' yıkıldıktan sonra ortaya çıkmadı. Newsweek Dergisi'nde yer alan bir habere göre 1977'den bu yana Batıh yatınmcılar Polonya'da 400, Macaristan'da ise 600 ortak yatınm gerçekleştirdiler. Polonya'da geçen pazar açıklanan radikal ekonomik pakette yer alan özelleştirme hedefinin yanında Macaristan'da gelecek hafta açıklanması beklenen "kemer sıkma paketinde" sübvansiyonlann yüzde 20 oranında azaltılması ve dengeli bütçe hedefınin yanında, zarar eden 50 fabrikamn kapatılması da planlanıyor. Gözlemciler Macaristan'da gelecek baharda yapılacak seçimlerde piyasa ekonomisi yanlısı bir koalisyon hükümetinin işbaşma gehnesi halinde halen yürürlükte olan özelleştirme programının genişleyebileceğini belirtiyorlar. Bu arada Price VVaterhouse ve Ernst and \Vhitney gibi Batılı denetim firmalarırun yetkilileri gelecek yü Budapeşte"de faaliyete geçecek olan Doğu Bloku'nun ilk hisse senedi borsasında işlem görecek Macar şirketlerinin mali durumlannı kontrol etmeyi sürdürüvorlar. Gözlemciler, özellikle Macaris Özelleştirmetan'm son yıllarda Batılı sermaye de Polonya ve ye karşı sıcak tavrına dikkat çekiyorlar. Fortune Dergisi, Macaris Macaristan tan'da yıl sonuna kadar 1 milyar başı çekiyor. dolar değerinde 850 yabancı ortak Yönelim yatuımın faaliyete geçeceğini vuröncelikle guluyor. yabancı özellikle Amerikan sanayi devi General Electric'in, Macar sermayeye. ampul üreticisi Tungsram'ın >ilz Ancak de 50 hissesinden fazlasını 150 kurulması milyon dolara satın almasına dikkat çekiliyor. Fortune, bunun II. planlanan Dünya Savaşı'ndan bu yana Ma Macar borsası caristan'daki en büyük Batıh ya aracılığıyla tınm olduğunu belirtiyor. 12 fab bazı rikasında 18 bin kişiyi ıstihdam şirketlerin eden Tungsram, ihracatırun iki katına çıkması durumunda yüzde 20 hisselerinin hissesini de satma konusunda Ge çalışanlara ve neral Electric ik anlaştı. Tlmg halka sram, üretuninin yüzde 40"mı AvPolonyalılar, eski ve yerimsiz çelik fabrikarupa Topluluğu'na (AT) yüzde satılması da lan için 'Stalin'in ıntikamı' diyorlar. 4O'ım da Dofu Avrupa'run ticaret planlanıyor. bloku COMECONPa ihraç ediyor. mobil üreticisi Ikarus'un belki de lirterek, Macarlann Doğu AvruNewsweek Dergisi, Macaristan Doğu Avrupa'nın en 'erimli ku pa'mn ilk işletmecilik okulunu ın lastik üreticisi Taurus ile oto nıluşları arasında yer aJdığını be açarak verimlilik sonınuna daha akıla bir şekilde yaklaştığım vurguluyor. Bu arada Macar turizm şirketi Ibusz'un hisselerinin yüzde 40'ının özelleştirilerek yüzde 30'luk bölümünün Avusturya'nm Viyana Borsası'nda, kalan yüzde 10'unun da çalışanlara ve halka satılmasının planlanmasına da dikkat çekiliyor. Polonya Polonya'da da dayanışma ağırlıkh hükümet Macaristan'da olduğu gibi ekonomideki merkezi yapıyı yıkmaya çahşıyor. Newsweek Dergisi Polonya'run "ep«y ileri gjderek" Gdansk'taki verimsiz Lenin tersanesini Polonya asıllı Amerikalı milyoner Basia Johnson'a sattığıru vurguluyor. Ancak geçen hafta Polonya'dan dönen ABD'li işadamlan buradaki iş imkânlan konusunda fazla iyimser değiller. ABD'li uzmanlar vatmm bankacılığı ve yatırımları teşvik sisteminin geliştirihnesinden yanaJar. Yabana yatırımcılar, Polonya'da fiyatlann değişmemesinden, işçilerin işten çıkartılamamasından, bürokratlann inatçılığından ve haberleşme sisteminin bozukluğundan şikâyet ediyorlar. Ekim ayında Varşova'da 502 odalı uluslararası bir otel açan ABD'li Marriott oteller zincirinin bir yetkilisi, Pepsi Cola için yerel şişeleme tesisine şeker, bira için üreticiye arpa, hatta meyve \e sebze ihtiyaa için çiftçilere tohum vermek gerektiğini ifade ediyor. Ancak tüm bunlara ragmen Fortune Dergisi, Polonya'da 1921'den beri Fiat hsansı ile otomobil üreten FSM firmasının 1991'de ilk kez Italya dışında komple üretilecek olan Fiat Mikro modellerinden Batı'ya 50 bin adet ihraç etmeyi planladıgını belirtiyor. Bu arada bir başka sanayi devi ABB, iki Polonyah türbin üreticisi ile yedek parça üreterek Doğu ve Batı Avrupa'ya satma planlarını görüşüyor. ABD'li Eastman Kodak'm da 3035 milyon dolar değerinde ortak bir yatınm planladığı gelen haberler arasında. Yugoslavya'da yeni düzen çağrısı Ekonomi Servisi Yugoslavya da Doğu Avrupa'daki reform rüzgâflanndan kendini kurtaramadı. Yugoslavya Başbakam Ante Markoviç yeni bir konvertibl para birimi de dahil olmak üzere tamamıyla yeni ekonomik ve politik sistem çagrısında bulundu. Yugoslav hükümetinin parlamentoya sunduğu yeni reform programı, ülkenin tarihinın en kötü ekonomik ve politik krizi ile kronik hale gelen enflasyonu aşmaya çahşıyor. Hükümet, refonn paketinin parlamentoda kabul 018 012 012 0.34 GEÇMİŞLE GELECEK Sabahattin Kudret Aksal 2. bası 2000 lira (KDV içinde) Çağdaş Yaymlan Türkocağı Cad. 3941 Cağaloğlutstanbul Ödemeli gönderilmez. 0.13 012 050 023 FAX GONPAAS ÇOK HIZLI U ÇOKFARKLI' G IST 1343456» 161 2206 «132 S7 61 ANK 136 39 65 • 137 25 65 IZM.225215 edilmemesi halinde istifa edecegini açıkladı. Reform paketinin parlamentoda görüşülmesi bugün sona erecek. Markoviç, Yugoslavya'mn içinde bulunduğu krizin tam özgürlük ve insan haklanna dayalı siyasi deraokrasi ile ekonomik verimlilik sağlayan yeni bir siyasi ve ekonomik bir düzen olmadan çözülemeyeceğini söyledi. Yugoslavya'nın çoğulcu ve demokratik toplumun tüm normlarına uyacağım söyleyen Markoviç sadece piyasa ekonomisıne dönük reformlarla yetinil memesi, radikal politik reformlar da gerçekleştirilmesi cağnsında bulundu. Markoviç, ayrıca Yugoslavyanın yeni krediler alma konusunda Uluslararası Para Fonu (IMF) ile görüşmelerini 'başarüV bir şekilde tamamladığım söyledi. Yugoslavya'nın, yeni reform parketini uygulamak için IMF'den 300 bin dolar, Dünya Bankası'dan da 700 bin dolar aradığı belirtiliyor. Reform paketiyle teklif edilen yeni para biriminin (konvertibl dinar) eski 10 bin dinara eşit olacagı ve Yugoslavlann bankalardan rahatca dinar verip döviz alabileceği belirtiliyor. Yeni sistenıle 7 dinarın bir F.Alman Markı 1 na veya 12 dinarın bir dolara eşit olacağı belirtildi. Yugoslavya'da yüzde 20OO'e ulaşan enflasyon nedeniyle dinarın hızla defer kaybetmesi sayesinde bir dolar 120 bin dinardan işlem görüyordu. Yeni uygulamanın, parlamentonun reform paketini kabul etmesi halinde gelecek yü başından itibaren geçerli olacağı belirtildi.