Katalog

17 ARALIK 1989 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Şili'de halk, 16 yıllık Pinochet diktatörlüğünün son bulmasını kutluyor Kumandan Tato yakalandı • SAN SALVADOR (AA) Salvador yetkilileri, hükümete karşı savaşan solcu gerillalann önemli bir Iiderinin yakalandığını açıkladılar. Ordu sözcüsü, yaptığı açıklamada polisin gerilla komutanı Carlos Morales Carbonell'i geçen pazar başkent San Salvador'da yakaladığını söyledi. Kumandan Tato ya da Kumandan William olarak bilinen CarboneU (30), hükümete karşı savaşan Farabundo Marti Ulusal Kurtuluş Cephesi'ni (FMLN) oluşturan beş gerilla grubundan biri olan Halk Kurtuluş Güçleri örgütü'nün lideri. Pinochet'den uyarı General Augusto Pinochet, ordunun 'rejimingarantisi' olmaya devam edeceğini belirtti. Aylvvin'in cumhurbaşkanlığını kutlayan halk ile polis arasında catışmalar çıktı. SANTtAGO (Ajanslar) Şili'de 16 yıllık diktatörlüğü geçen perşembe günü yapılan cumhurbaşkanlığı ve Meclis seçimleriyie son bulan General Augusto Pinocbet, ordunun ulkedeki rejimin garantisi olmaya devam edeceğini söyledi. Pinochet, cumhurbaşkanı ve Meclis'le işbirliği yapacagına dair de söz verdi. Başkent Santiago'da önceki gece cumhurbaşkanı seçilen Patrkio Aylwin taraftarlan ile polis arasında catışmalar çıktı. Aylwin, "Silahlı kuvvetler, cumhurbaşkanma bağhdır ve itaat etmekle yükümludür" şeklinde konuşarak General Pinochet'ye mesaj gönderdi. Seçimlerin sonuçlanmasından ve Aylwin'in cumhurbaşkanı seçilmesinden sonra önceki akşam radyoda konusan General Pinochet, "Ordu, ülkede rejimin garaatisi olmaya devam edecektir" dedi. AP'nin haberinde Pınochet'nin bu sözleri "yeni cumhurbaşkanı•a uyan" şeklinde nitelendirildi. Pinochet konuşmasmda seçimle işbaşına gelenler "ulke menfaatteri" doğrultusunda sadakat gösterileceğini belirterek seçimlerden başanyla çıkanlarla işbirliği yapacağına dair söz verdi. DUNİADA BUGUN AUSIRMEN İki Kişi Dün gazetelerini açanlar iki haberi bir arada okudular Pinochet iktıdarını yitirmişti, Sakharov ise yaşamını. Bu iki kişi arasındaki benzerlik ise her ikisinın de uzun süre dünya kamuoyunun gündeminde kalmış oimalanyla sınırlıdır. Yoksa Pinochet ile Sakharov'un adlarının bir arada anılması bile ünlü fizik bilgini ve insan haklan savunucusu açısından büyük bir haksızlıktır. Şili'de seçimle işbaşına gelmiş meşru iktidarı, yabancı güçler adına silahla deviren Pinochet'nin 16 yıllık karanlık, baskı, zulüm ve kanla sirngelenmiş iktidarı önceki gun, ulkedeki muhalefetin binbir zorluklardan sonra, bir aday üzerinde, bir ölçüde de olsa bırleşebilmesıyle, bir dereceye kadar son bulmuştur. Gerçekte, Şili'de diktaya karşı tam değil, yarım bir zafer kazanılmıştır. Çünkü Pinochet, Uğur Mumcu'nun da belirttiğigibi,hak> ettiği yere, yani yargı önüne değıl, Genelkurmay Başkanlığı makamına gitmiştır. Özelliğı yasal iktidarları silahla devirmek olan bir kanlı diktatörün böyle bir görevi hâlâ elinde tutması, Şili'de rejimin hâlâ vesayet attında olması anlamını taşıyacaktır. Bugün varılan yarım zafer noktası, yalnızca dış güçlerin ya da Pinochet diktasının ulkedeki tüm muhalefet odaklarını baskı altında tutmasının ürünu değil, ama aynı zamanda muhalefetın ana çizgiieri belli btr*demokrasi platformunda tam olarak bütünleşmekte geç kalmasının ve bunu hâlâ bütünüyle becerememesinin sonucudur. Bu noktayı böylece vurguladıktan sonra, Pinochet'nin davayı yitirip yitirmediği sorusuna geçebiliriz. Diktatör Augusto Pinochet, yargıdan kurtulduğuna ve bir tür yumuşak inişi gerçekleştirirken, ıpleri yine bir ölçüde elinde tuttuğuna göre, kendi açısından başarı kazanmış demektir. Ama öte yandan, halkın nefretını üstüne çekmış olması ve baş iktidar koltuğunu yitirmesi, nafile basktsının sonuç vermediği biçiminde de yorumlanabilir. Ancak burada bir noktaya dikkat etmek gerekmektedir. Pinochet'nin başanlı olup olmadığına, bir de onun iplerini, hiç değilse başlangıçta elinde tutan, onu iktidara taşıyan dış guçler açısından incelemek zorunlu oluyor. Olaya bu açıdan baktığımzda, Pinochet'yi Şili halkının başına bela edenler, amaçlarına ulaşmışlardır. Çünkü Şili demokrasisi bugün hâlâ vesayet altındadır ve yarın bu vesayet bittiğinde de, Şili'nin gelişmesı Salvador Allende'nin bıraktığı yerden değil, çok daha geri bir çızgiden başlayacaktır. Bu yüzdendir ki Pinochet, benzerlerının örneğinde de olduğu gibı, kendısıni iktidara taşıyan güçlerin kendısınden beklediklerini yerine getirmiştir denebilir. Burada Pinochet'nin ya da seçilmış iktidarı silah gucüyle deviren öbür dıktatörlerin kişisel basarısı değildir söz konusu olan. Asıl önemle üzerinde durulması gereken, onlara kendi çaplarını çok aşan bir master planı uygulatanlann amaçlarına ulaşmakta ne denli başanlı olduklarıdır ki, bu konuda ıpleri ellerınde tutanlar oyunlarını başanyla oynamışlardır. Piyonun ne olduğu ise onlar açısından o denlı önemli değildir. • * * Andrei Sakharov ise Pinochet'nin tersine, zaman zaman yanılgılara düşmüş bile olsa, tüm dünyanın saygıyla andığı bir insan haklan savaşımcısıdır. Nitekim ölümü ülkesinde de dünyada da büyük üzüntüyte karşılanmıştır. Sakharov'un öldüğu sırada Sovyet Parlamentosu üyesi olması, ülkenin en üst yöneticilerinin dahi kendisinden ve eylemlerinden saygı ile söz etmeleri, bir zamanlar karşı çıktığı Çekoslovakya müdahalesinin yanlışlığının resmen kabul edilmesi, uğrunda savaşım verdiği «isan haklan alanında ülkesinde büyük adımlar atılmış oiması, dünyada uyandırdığı saygı, onun savaşımının başanlı olduğunun bir kanıtıdır. B« başannın yanında yanılgılan, örneğin, Vietnam Savaşı'nda Amerikan emperyalizminin olumsuz rolünü göremeyıp, Sam Amca'nın özgürlük adına müdahale etmiş olduğunu ileri sürmüş bulunmasr, (Bakınız Andrei Sakharov'un "Ülkem ve Dünya" adlı yaprtı) bir ölçüde de olsa, önemini yitiriyor Sakharcv'u kendi ülkelerinde de insan haklan ve demokrasi uğruna sawa$ım vermiş olanlar saygı ile selamlıyorlar. Gerçi, Sakharov'un konumu, onu saygı ile selamlayanlann yal* nızca bu güçlerle sıntrlı kalmaması sonucunu doğuruyor Gerçekten ülkelerinde insan haklan ve demokrasi ayaklar altına alh nırken, hiç seslerini yükseltmemiş olanlar bile, bugün Sakharov'a övgüler düzmektedirler, ama bu övgülerin gerçek değeri acaba nedir? Böyleterine sorulacak bir tek soru vardır: Hadi söyle bakalım bize, bugün Sakharov'u alkışlayan sen ülkende insanlar içeri atılır, asılır, işkence altında tutulurken ne yapmış, ne etmıştin? Acaba bugün bile hâlâ diktatörün önerdiği. dili mı konuşuyorsun? Böylelerinin övgüleriyle değil, doğrusu ve yanılgısıyia bir bütün olarak, Sakharov'u, kendi özdeğeri ve başarılı savaşımı \\»4 yargılamak gerekir. İki yüzlü övgüler içinizi bulandırsa da bt, özgürlük savaşçısına duyduğunuz saygıyı azaltmamalıdır. Irantia insan haklan • BAĞDAT (AA) 333 Avrupalı parlamenter ve bakanın, ıran yönetimine karşı mücadele veren Halkın Mücahitleri'nin bir temsilcisinin, BM delegasyonuna rehberlik etmesinin sağlanması için BM Genel Sekreteri'e çağnda bulunduğu bildirildi. Hindistan'da aşın sag • YENİ DELHt (ANKA) Hindistan'da yapılan son seçimlerde beklenmedik bir güç kazanan aşın sağ eğilimli Bharatiya Janata Partisi'nin (BJP) ülkede nükleer silah üretimini destekleyen tek parti olduğu bildirildi. Hindistan'da 1974 yılında yapılan ilk ve son nükleer denemenin ardından iktidardaki çeşitli hükümetlerin Hindistan nükleer programmın banşçı yönünü öne çıkararak, Güney Asya'nın nükleer silahlardan anndırümış bölge önerisini desteklediklerini hatırlatıyor. HALK MEMNUN ŞUi haJkı, Patricio Aylwin'in ctnnhurbaskanı secilmesini, "Pinochet diktatörlügii"niin sonu olarak kutluyor. da polisin, göstericiler üzerine göz yaşartıcı bomba ve tazyikli su ile saldırdığını kaydettiler. Ajanslar, olaylarda çok sayıda kişinin yaralandığını ve tutuklandığım bildirdiler. Şili'nin 16 yühk askeri yönetimden sonra seçilen sivil Cumhurbaşkam Patricio Aylwin de, düzenlediği bir basın toplantısında "Ordudan tam itaat bekliyorum" şeklinde konuştu. Aylwin, Şili'deki tüm güçlerin cumhurbaşkanına bağlı olduğunu belirterek şunlan söyledi: "Artık ordunun politik rolü son bulmalıdır. Bu nedenle ordu, cumhurbaşkanına itaat etmek zorundadır. Biz ordunun kendi profesyonel gorevine donmesini görmek isti\oruz Ordu, artık kışlasında cumhurbaşkanına itaatli, disiplinli bir konuma gelmek zorundadır." Başkent Santiago'daki diplomatik gözlemciler, Aylwin'in "zor ve yoğnn problemlerie" karşı karşıya olduğunu belirtiyorlar. Gözlemciler, General Pinochet'nin anayasa gereğince 8 yıl daha Kara Kuvvetleri Komutanı olarak görev yapacağını behrterek ülkede "iki başlı" bir yonetim olasılığı üzerinde duruyorlar. lamak amacıyla Santiago sokaklanna dökülen binlerce kişi, polis barikatıyla karşılaştılar. Ajanslar, göstericilerin Alameda Caddesi üzerindeki çeşitli mağazalara taşlar attıklarını, trafıği uzun süre kestiklerini belirtıyorlar. Daha sonra, cadde üzerinde yer alan polislere karşı taşlarla saldıran göstericiler, sık sık "Pinochet deBu arada önceki gece Ayrwin fol", "Diktatörtüğe son" dıye bain cumhurbaşkanı secilmesini kut ğırdılar. Görgü tanıkları, olaylar Türkiye^nîn modernizasyon sancısı AKKUM çerçevesindeki takas bile Türkiye'nin modernizasyon açığını kapatmıyor. Askeri çevreler, AKKUM mutabakatı çerçevesinde yapılacak indirimin, sadece 5 kategori silahı kapsamasından endişeli. ANKARA (Cumhuriyet Büron ) Turkiye'run modernizasyon acığraın, AKKUM mutabakatından sonra gerekleştırilecek indirimler çerçevesinde NATO ülkelerinden belirli miktarda silah ve teçhizat transferinin yapılması ha Silah ve teçhizat transferinde kalitede denge aranıyor Noriega'ya tepki • \VASHINGTON (AA) ABD, Panama'nın fıili lideri General Manuel Noriega'nın başbakanlığa getirilmesine karşı çıktı. Beyaz Saray Sözcüsü, Noriega'yı, Panama'nın meşnı lideri olarak görmediklerini bildirdi ve "Başbakanlığa tayin karan, Noriega'nın, kendi rejimini Panama halkına dayatma girişiminden başka bir şey değildir" dedi. NATO ittifakı içerisinde silah transferi olması yönünde ahnacak bir siyasi kararı sevindırici olarak nitelerken AKKUM mutabakatı çerçevesinde yapılacak indirimin sadece 5 kategori silahı kapsaması linde bile kapanmayacağı bildiril konusunda tereddUtlerini dile gedi. Askeri çevreler bu transferin tirdiler. Bir askeri yetkili bu kogerçekleşmesi halinde bile bir sa nudaki endişesini şöyle anlattı: yısal eşıtliğın sağlanacağını, ancak "Sttahsızlanma sadece beş kabunun kalitede bir denge yaratma teg oride yapılıyor. Onun dışındayacağını söylediler. Idler indirim kapsamında degil. Türkiye'nin silah transferi yapaKonu ile ilgili askeri çevreler, Nedir onun d^ındaküer? Mesela, bileceği ulkeler arasında ise ilk sıralarda ABD, F.Almanya ve Fraıv sa yer alıyor Bihndigi gıbi indirimler tank, top, zırhü personel taşıyıcı, savaş uçağı ve savaş helikopterleri üzerinden yapılacak. Türkiye'nin elinde zırhlı piyade savaş aracı ve silahlı helikopter bulunmadığ] için bu silahlarla ilgili indirimler şimdilik Türkiye*yi ilgilendirmiyor. ö t e yandan Türkiye'nin elinde bulunan ve bir kısmını da kullanmadığı 750 adet M47 tankı, hemen hemen buna yakın miktarda top ve 200'ün üzerinde F104 mevcut. Türkiye bunlann yanya yakm miktarını ortadan kaldırmakla uzerine düşen yüzde 15'lik indirimi gerçekleştirmiş olacak. Şili'de geçen persembe günü yapılan secimlerde halk, cumhurbaşkanı ve parlamento için sandık başına gitmiş ve Patriao Aylwin, oyların yüzde 55.2'sini alarak cumhurbaşkanı seçilmişti. General Augusto Pinochet, Şili'nin sosyalist Devlet Başkanı Sİlvador Alknde'ye karşı giriştiği bir askeri darbe ile 1973 yılında işbakomuta kontrol muhabere bona şına gelmiş ve o tarihten bu yana dahil degil. Bu kuvvetlerin muha ulkesini tam bir diktatörlükle yöberesini desteklevecek bir unsur. netmışti. Bir lojisük, sefer stoklan, ıuzekr, deniz kuvvetleri, hava savunma birttlüeri, ikaz sistemleri, gözetleme, bunlar indirimlere dahil değil. Bu konaiardaki fari aynen devam edecek. Dolayısıyla kuvvet benim seviyeme üıdi diye bir şey söz konusu değil." BREZJLYA ~~ Başkanhk seçinübugün Dış Haberier Senrisi Güney Amerika kıtasmın en büyük ülkesi Brezilya'da bugün başkanlık seçimi yapılıyor. 148 tnilyonluk ülkede yapılacak seçimlere katılan solcu ışçi lideri Luplis Inpiacio (Lula) da Silva Federal Alman Der Spiegel Dergisi'ne verdiği demeçte, seçimleri kazandığı takdirde, köklü değişımlere girişeceğini söyledi. " L a l a " sosyalist olduğunu, ancak çoğulcu sisteme ve demokrasiye saygısı bulunduğunu ve tasarladığı köklü reformlan çoğulcu sistem ve demokrasinin sınırlan içinde gerçekleştireceğini söyledi. "Lula" şöyle dedi: "Seçimleri kazandıgımız takdirde, Brezilya pek çok şeyin pratige geçirileceği dün>adaki ük ülke olacak tır." VelayetTden Irak'a mesaj • BtRLEŞMtŞ MtLLETLER (AA) îran Dışişleri Bakanı Ali Ekber Velayeti, yakında ban Irakh hasta ve yaralı savaş esirlerini, ülkelerine iade edeceklerini açıkladı. Velayeti, düzenlediği basın toplantısında, iade edilecek savaş esirlerin sayısı ve iade tarihi konusunda kesin bilgi vermedi. "Güneydogu'da hep hcrtalıydık II tnönu nun tilkileri Kurultay'a giderken SHP'de yeni yönetım hesapları. İnönu, iki seçenek peşınde: Kafasındaki iki tilkinin de kuyrukları Denız Baykala dokunuyor. La Toya Jadcson kendini anlattı "Menaıerim kocam değıl!. Cok katı dındarım, dınımın ne olduğunu açıklayamam Evlenınceye dek cinselliğe hayır' Mıchael'la özdeşleştinlmekten bıktım..." Olağanustu Ha! Bölge Valiliği'nde Asayiş Komutanlığı'ndan emekliye sevk edilen Ismail Selen, ilk te konuştu: "Aşiret düzenini bozmak yanlıştı.. Bölge valiliği yanlıştı.. Köy koruculuğu yanlıştı. . Gerillaya karşı duzenli orduya dayanmak yanlıştı..." Çin uçağı kaçmldı • TOKYO (AA) Çin HavayoUan CAAC'a bağh Boeing 747 tipi.bir yolcu uç&£ı dün sabah PekinNevv York seferi sırasında kaçınldı. Içinde 223 yolcu bulunan uçağın önce Güney Kore'ye yöneldiği, ancak yetkililerinin buraya inmesine izin vermemesi nedeniyle Japonya'nın Fukuoku Havaalanı'na indiği belirtildi. •* Olüm cezası BOTde Bütün AEG Soğutucular kısa bir süre daha peşin fiyatına taksitle! Yararlanın! YIKIUYOR... Nokta'nın universiteli genç kızlar ve İmren Aykut'tan Prol. TDrkan Saylan'a, Retıa İsvan'dan Prol. Aysel Ekşi'ye, bugün TDrkiyetie etkin bir konuma sahip kadınlar arasında gerçekleştirdiği anketler, carpıcı bir sonuç verdi: Bakirelik tartısması artık cagdısıdır! Nokta'ya görüşlerini açtklavan gençler arasında "Bekâretimden utanıyorum" diyenter de vardı, "Bakire bir hatunla bklikte olmam" diyenler de... • BtRLEŞMtŞ MtLLETLER (AA) Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda, dünyada ölüm cezasının kaldırılmasıyla ilgili protokolun imzaya açılması konusundaki karar tasarısı kabul edildi. BM Sosyal Komitesi tarafından desteklenen protokolun imzaya açılması konusundaki karar tasansı için yapılan oylamada, 59 olumlu, 26 olumsuz ve 48 çekimser oy kullanıldı. Kabul edilen kararda, protokole imza koyan ülkelerin, ölüm cezasının kaldınlması için gerekli önlemleri almalan istendi. AEG Yosam gercekten "Batı Yakasının Hikayesi" başladı.. "Julia and Julıa'da Sting ve Katleen Turner oynuyor.. Roger VVaters ıkinci bahannda.. Her yer kıpır kıpır. Nokta sızler ıçın izJıyor Sınemadan konferansa, alışvenşten tıyatroya haftanın şehır rehberı. HEMEN TESLİM Ayrıntılı bilgi AEG Yetkili Satıcılarında. Çantakır cöpe! Işte aiternatıf ilkokul Istanbul'da ogrencıler okula çantasız gıdıyor. Üstelık ödev de yapmıyorlar HAFTALIK HABER DERGİSİ n©K • TBKP liderleri ile söyleşi: "İstanbui il yönetimını acıklayıp dteki partileri ziyaret edeceğiz." • 141, 142. 163 icin NoktaHa acıkoturum. SHP ile ANAP bu maddelerin kaldınlması icin her konuda anlastı. OYP kısmi değisiklikten yana. • turkiyede ve dünyada ücretler... Hıngi meslekler revacta? Kim ne kadar kazanıyor? Reklamcılar. bankacılaı, turizm, basın ve diğerleri...