Katalog

19 KASIM 1989 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Salvador'da açlık • SAN SALVADOR (AA) El Salvador'un başkenti San Salvador'da, hükümet karşıtı gerillaların sekiz gündür duzenlediği saldınlann bugün yavasladığı, ancak başkentte evlerinden çıkamayan halkın açbk tehlikesiyle karşı karşrya olduğu bildirildi. San Salvador'da dün bir tngiliz gazetecinin öldürülmesinden sonra çaüştnalann eski hızını kaybettiği, kenttc ara sıra silah sesleri duyulduğu belirtiliyor. DemokratikAlmanya boşaldu FederalAlmanya'ya haftasonu akını var Göç ve birleşme tartışması Demokratik Almanya'da Yeni Forum grubu, hükümeti ve politikasını eleştirerek Federal Almanya'dan gelecek malların istilasına karşı önlem alınmasını istedi. Yeni Forum, Batı'da çalışmak isteyenlere karşı da önlem ahnmasından yana. DtLEK ZAPTÇIOĞLU BONN Demokratik Almanya halkı, hafta sonu tatilinden yararlanarak Batı'ya akarken, her iki Almanya'da da göç ve birleşme konulannda çeşitli endişeler dile getiriliyor. Dün toplanan Demokratik Almanya Parlamentosu, Modrow'un kurduğu hükümeti onayladı. Parlamento aynca anayasa değişikliği ve yolsuzluklann soruşturulması amacıyla birer komisyon kurulmasını kararlaştırdı. Rejim aleyhtan "Yeai Forum" grubu, D. AJmanya'nın Leipzig kentinde açık bir toplantı duzenledi. Kent halkı çoğunlukla Batı'ya gittiği içın, sokak toplantısına yalnızca birkaç bin kişi katıldı. Federal Alman Televizyonu tarafından naklen yayımlanan toplantıda, Yeni Forum grubu üyeleri, halka hitaben konuşmalar yaparak hükümet ve politikasını eleştirdi. "Demokratik Aimanya h«lkı srtık Dogn'da otorap Batı'da ybjmak isteyecektlr. GMmriik yasalan yeterii olmadıgı için ulke B»ü rnallan tarafından istila edilecektir ve sonocta, kontrobtiz gelişme ynznnden MOcemiz Iflasa süriiklenecektir" diyen muhalefet grubu, devleti acilen önlem almaya çagmyor. "Bfa halluz" sloganları altında gerçeklesen toplantıda, üretim araçlanmn nihayet halka verilmesi, serbest seçim ve çok partili sisteme geçiş talep edildi. AJmanya'nın batısında halk, Demokratik Almanya'daki gelişmelere çelişik duygu ve düşüncelerle bakıyor. Ekonomik olarak nispeten geri kalmış bir ülkeden 17 milyon insanın yukünün kendi omuzlanna yukleneceğinden korkan halk, Doğu Alman göcmenlere 'ekooomik mülteci' gözüyle bakıyor. Bu bakışa göre, 3. Dünya ülkelerinden, bu arada Tttrkiye'den de gelen ve siyasi iltica talebiyle resmi makamlara başvuran göçmenler de tamamen ekonomik refah içın buraya akıyor. Şimdı Doğu Almanlan da bu gözle değerlendirenlerin sayısı hayli fazla. ö t e yandan, duygusallığın ağır bastığı bir bakış açısıyla, "Alman halkını ayıran yapay sınır ortadan kalkmalı; Alman nlusu savaşın faturasını 6demeklen kurtulup birteşmelidir" duşüncesınde. Geçen hafta 9 kasım akşamı saat 19.04'te Federal Alman Haber Ajansı DPA, "Demokratik Almaaya sının a ç ö " haberini verdiginde, Bonn'da meclis toplantı halindeydi. Haberi alan milletvekilleri ayağa kalkıp bir ağızdan Alman Milli Marşı'nı söylemeye başladılar. Milli marş söylenirken ayağa kalkmayan, hatta meclisi terk eden milletvekiUeri oldu. Bunlann hepsi Yeşil Parti'dendı. F. Almanya'da sol, 'laritain yeniden yazıldıgY bir anda tarihsel bir hata işleyerek, Alman ulusunun yeniden birleşmesine kesinlikle karşı çıkıyor ve milliyetçilik duygusunu neredeyse Hitler faşizmine bağlamaya kadar gidiyor. ö t e yandan, Demokratik Almanya Parlamentosu dün toplanarak yeni Başbakan Hans Modrow'un hükümetini onayladı. Parlamento ayrıca anayasa değişikliği ve yolsuzlukların soruşturulması amacıyla birer komisyon kurulmasını da kararlaştırdı. Demokratik Almanya'da ilk komünist olmayan başbakan unvanına' sahip Modrow'un kabinesinde 28 bakan bulunuyor. DUNYADA BUGUN ALİSİRMEN O zamanlar ayırdında değildik, ama sanıyorum biraz da olsa "hababam sınıfını" andırıyorduk. Biraz da diyorum, çünkü sınıfın yarısı başka tekden çalıyordu, ama öbür yarısı cıddı çalışıyordu. Muzıplıklertmız de yaşlarımızla orantılı incir çekirdeğı doldurmaz ufak tefek şeylerdı. Ama durum, 4. sınıfta Necdet Hoca'nın gelmesiyle değışiverdi. Hoşsohbetliği mı, sevecen yaklaşımı mı, arada derse oyun katması mı bizi etkilemıştı bilemıyorum. Ama sınıfın iki yarısı artık bir araya gelmeye, aynı düzeyde buluşmaya başlamıştı. Herkeste bir gayret, bir çaba, eskıden kulak asılmayan kurallar artık cıddiye alınıyordu. Hâlâ ayak direyen üç kişi vardı. Bunlardan birincisi, "H"leri söyleyemeyen Şadan'dı. Şadan'ın "H"leri söyleyememesi daha birkaç yıl önce ailesiyle bitiikte Bulgaristan'dan göçmesındendi. Kendisi komşu ülkeye Bukjarya dedığınden adı da "Bulgarya" kalmıştı. Kendine yeniden çekidüzen vermekte direnen ıkıncı kişi, durmadan bir zamanlar babasının yaşadığı Romanya öyküleri anlatan Sulhi idi kı, onun adı da, Romen Sulhı'ye çıkmıştı. En azılı, en değişmeye direnen ise Konyalı Hadi ıdi. Hadı'nın ailesinın oldukça tutucu, hatta bağnaz olduğu söylenirdi. Hadi de ailenin etkisiyle ağdalı Osmanlıcaya Ğzenirdi. Garip bir adamdı Necdet Hoca, sınıfta iyılerin, hatta çok iyilerin bulunmasıyla yetınmez, ılla herkesın belli bir düzeyi tutturması içın çabalardı. Bazılarının lyi olması yetmez, hepiniz belırti düzeyi aşmalısıntz derdi. Sonra da eklerdi: Bu vatan yalnız bazılarınızın değıl, yaşam gibi o da hepinizın, onun için hepiniz ortalamanın üstüne çıkmalısınız. Bıkıp usanmadan yinelenen bu uyarılar, özenli izlemeler inanılmayacak sonuçlar vermeye başladı. Önce, "Bulgarya" kendinı toplama yolunu tuttu. Sonra Romen Şadan'da da bir kıpırdanma başladı. Ama bizim Hadi'de hıç değişme yoktu. Necdet Hoca çabalarının boşa gıtmesıne kızıyor, zaman zamah öfkesıni yenemeyıp hıçbır düzelme gosteremeyen Hadi'ye çıkışıyordu: Bir tek eşek sen kaldın Hadi. Hadi'nın inadı kendisine pahalıya patladt, hocanın öfkeyle soylediği sözler adına takılıp kaldı. Aradan yıllar geçtıkten sonra bile öyle anılır oldu. Hangi Hadi diye sorulduğunda canım bizim "bir tek eşek sen kakjın Hadi" derierdi. Tanrı insanlan da toplumları da "bir tek eşek sen kaldın Hadi"nin durumuna düşürmesin. • * * : Dünya hızla değişiyor ve Avrupa bu değişikliğin odak noktasını oluşturuyor. Gelişmeler öylesıne başdöndürücü ki, Paris'te hükümet ve devlet başkanları bir hafta önceden yapılan bir çağn ile gündemsız bir akşam yemeğınde buluşuyorlar. Böylesıne alelacele toplanan, böylesine garip bir görüşme şimdiye dek hiç olmadı tarihte. Avrupa'da bunlar olurken, Türkiye'nın televızyonunda parlamentoda temsilcısı bulunan partiler, hâlâ duşunce suçlarını tartışıyorlar. "Kaldırahm mı kaldırmayalım mı"yı konuşuyorlar. Herkes düşünce suçlanna 141142 ve 163. maddelere karşı görünüyor. SHP'nın karşıtlığı icten. Zaten parlamentoya bir değişiklik Önerisi sunmuşlar btle. Ama ıktidar hâlâ parmağını kıpırdatmıyor ve bir türtü kaldıramıyor bu yasakları. Ne var ki artık esen rüzgârlar karşısında daha fazla direnemeyecek sözu edilen yasaklar, Behin Duvarı gibi yıkılıverecek, ler birden. Çünkü yasakları kamu vicdanı çoktan yadsıdı bile. Ama 141142 ve 163. maddelerin kaldırılmasının bir adım, demokrasiye doğru atılmış, sadece bir ilk adım olduğunu unutmamak gerekır. Böylesi bir girjşim olumlu olacaktır ve çoğunluk ta. rafından desteklenecektir kuşkusuz. Ancak bu yasakların kalkmasını, başka yasakların kalkması, insan haklarına yapılan başka saldırıların son bulması izlemelıdir Karakollarda kötü davranışlara. pasaport yasaklarına, 1402 uygulamalarına, hapıshanelerde baskıya, zulme, ışkenceye son verilmedikçe, en aşağı ILO ölçüt(Arkast 16. Sayfada) Yetmez... F.Almanya'da catıgma • GOETTINGEN (AA) Federal Almanya'ıun Goettingen kentinde çıkan çatışmada bir kız öğrenci öldü. Goettingen Üniversitesi öğrencilerinden oluşan sol görüşlü bir grubun duzenlediği gösteri, aşırı sağcı dazlaklar tarafından engellenmek istendi. Karşıt görüşlü gruplar arasında çıkan çatışmada, 24 yaşındaki kız öğrencinin bir otomobilin çarpması sonucu hayaunı kaybettiği bildirildi. Romanya sınırı kapatü • BUDAPEŞTE (AA) Romanya, Macaristan ile sınırını kapattı. Macaristan Radyosu tarafından önceki gun verilen haberde, Romanya Macaristan suur kapılarından geçiş yapılamadığı bildirildi. Macaristan ile Romanya arasmdaki ilişkilerde, Romanya'da yaşayan Macar azınlığa baskı yapıldığı gerekçesiyle soğukluk başlamıştı. Sınır kapılannın Romanya Komünist Partisi'nin yann yapacaga kongre toplantısı için önlem almak amacıyla kapatılmış olabileceği bildiriliyor. MEYVELERE HÜCUM Hafta sonu tatillerini artık Batı Berlin'de alışveriş yaparak değerlendiren Demokratik Almanlann ilgi gösterdigi mallann basmda, taze meyveler geliyor. 100 marklık 'hoşgeldin parası'nı alan Demokratik Alrnanlar, muz ve ananas gibi meyvelerin saüldıgı kamyonlann onunde kuynıklar otuşturu>or. (Fotograf: Renter) Çekoslovakyada kaıı dökiüdü B/> kız öğrencinin polis tarafından dövülerek öldüriilmesini protesto amacıyla 2 bin kişi dün anma gösterisi yaptı, önceki gün gözaltına alınanlar arasında eski lider Dubçek de vardı, Dubçek 3 saat sonra salıverildi. Dıs Haberler Servisi Çekoslovakya'da gerginlik artıyot. Ba$kent Prag'da önceki gün yapılan ve en az S0 bin kişinin katıldığı yönetim karşıtı göstenlerde yaralananlardan birinin ölmesi üzerine dün yeni gösteriler duzenlendi. önceki akşam Naziler tarafından öldürulen Jan Opetal adlı ögrenciyi anmak amacıyla düzenlenen gösteri kısa sure sonra yönetim karşıtı eyleme dönüştü. Göstericiler Çekoslovakya Komünist Partisi lideri Milos İakes'in istifasuu istemişler, güvenlik güçleri ile gftstericiler arasında çıkan çatışmalarda aralannda Batılı gazeIçişleri Bakanlığı gösterilerde 17 kişinin yaralandığını, gözaltına alman 143 kişiden 9'unun tutuklandığını belirttı. Gözaltına alınanlar arasında Komünist Partisi eski lideri ve Prag Baban'nın başlatıcısı Alexander Dubçek' in de bulunduğu bildirildi. Görgü tamklanrun bıldirdiğine göre 3 saat gözaltında tutulan Dubçek daha sonra serbest bırakıldı. Gösteri sırasında fotograf çeken baa Batılı gazetecilerin polis tarafından copla dövüldüğü ve kimliklerinin alındığı belirtildi, Batılı gazetecilerden 2 Amerikalının hastaneye kaldınldığı da haber verildi. Önceki gün bir kişinin ölmesi üzerine yeni gösteriler yapıldı ciler 4 kişinin öldüğünü öne sürüyorlar. Kent merkezindeki özgürİuk ve ulusal bağımsızhk sembolü Saint Venceslas Anıü cevresinde toplanan öğrenciler ölenlerin anısına bir dakikalık saygı duruşunda bulundular. Göstericiler 27 kasımda ulkede Uç günlük genel greve gidilmesi için çağn yaptılar. Kürtaj karşıtı gösteri • WASHINGTON (AA) ABD'nin başkenti Washington'da önceki gün düzenlenen kürtaj aleyhtarı gösteri sırasında 700'den fazla kişinin gözaltına alındığı bildirildi. Gözlemciler önceki akşamki gösterilerin Çekoslovakya'da 1968'den bu yana düzenlenen en büyük yönetim karşıtı eylem olduğunu belirtiyorlar. öldürulen öğrencinin 20 yaşındaki unıversite ikincı sınıf öğrencisi Martin Smid olduğu bildirildi. Arkadaşırun ifadesine göre polis genç öğrenciyi cop, yumruk ve tekme darbeleriyle öldürulünceye kadar dövdü. Polis görevlilerinin botlanyla Martin Smid'ın başını ezdikleri ve tanınmayacak hale getirdikleri belirtildi. önceki günkü gösterilerin şiddet kullanılarak bastınlması sırasında bir kişinin öldüğü bildiriliyor. Yaklaşık iki bin öğrenci dün yeniden sokaklara dökülerek potecilerin de bulunduğu çok sayı lisi bir kişinin ölümünden sorumDUBÇEK Göder, yineüzerinde. da kişi yaralanmıştı. lu tutan gösteriler yaptılar; öğren AnaBritannica'nın 16. cildi ve Temel Britannica'nın 7. cildi tamamlanıyor! Cilt kapaklan bayilerde! Bugün ülkemizde bilgi ve genel kültüre önem verenler için, kendi dilimizde iki ansiklopedi yayımlanıyor: AnaBritannica... Türkiye'nın gerçek anlamda tek evrensel bilgi kaynağı. Temel Britannica... Türkiye'de ilk ve ortaöğretim için eksiksiz başvuru kaynağı. AnaBritannica'nın 16. cildi ve Temel Britannica'nın 7. cildi yann çıkacak fasiküllerle tamamlanıyor. Özel cilt kapakAnaBntannıcanın 1f> cih kapağı KDV dahil 6 M D U Temel Bntannicd'nın 7. cılt kapagı KDV dahi! 5 ( M TL K t Not: I. AnaBnlanmca'nın 16 cildi ve Temel Bntannıca nın 7 aldı 20 Aralık 1989 tanhine kadar abonelerimıze taahhutlu posla ılc gondenlecektır 2. Cıltlennı elden alan lstanbullu ve Ankaralı abonelenmiz 5 Aralık 1989 tanhınden ılıbarcn Ana Ydyıncılık Cıll Dağıdm Merkezlen'ne (Gayretlepe ve Kavaklıdere) kımliklerı ya da Abone Taahhutnamelenyle gelerek cıltlennı alabılırler lan da yine aynı gün satışa sunuluyor. AnaBritannica ve Temel Britannica... Alanlanndaki büyük boşluğu en mükemmel biçimde dolduran bu iki önemli ansiklopedi; genciyle yaşlısıyla, öğrencisiyle çalışanıyla "bilgiye ihtiyacı olan" herkesin kütüphanesinde yerini alıyor. Yarın AnaBritannica'nın 160. fasikülünü, Temel Britannica'nın 49. fasikülünü ve cilt kapaklannı almayı unutmayın. AnaBritannica ve Temel Bntannıca okurlan. eksik fasikul ve cılt kapaklan içın Ana Ydyıncılık Satış Merkezlen'ne başvurahilırler. Aaa Yayuıcıhk Satış Merkezteri: I.BüvükdereCad 86Beyaat Han GayrettepetSTANBULTel 174 31 25 2. KlodfarerCad. Dr. Şev'kıbeySokak6/A DıvanyoluİSTANBULTel: 5160826 3. KlodfarerCad. lletısim Han 7/1 CağaloğlulSTANBULTel: 516 22 60 4 Tunalı Hılmı Cad. 121/3 KavaklıdereANKARATel 127 06 86 ANAYAYINCILIKA.Ş. AnaBritannica ve Temel Britannica, Ana Yayıncılık A.Ş. ve Encyclopaedia Britannica, Inc. işbirliği ile yayımlanmaktadır.