Katalog

16 EKİM 1989 HAVA DURUMU Meleorokııı Genel Mudurtüğu'nden aftnan Mpye o&re. yuriun batıtesımtefiçok bukıDu, Trakya. Manraıa, Ege, Batı Akdeniz, Iç Anadolu'nun tabsı 9e Bat Karadeniz yağmur yer yer sajanak ve gHguunultJ saftanak ya&şlı dOer «rter az bukıftı oeçecek. H A * SCAkUÖ Vurdun batı kesinKerinda biraz artKak. Dıjef yerierde dejsmeyecek. RUZGAR: Guney ve bat yuntetden hafif. ara sra a *taıvvette.ywdun batı kesımlennde wwveBıw yer yer tea surelı fırhra şektmteesecek DeneAdana Adapazan Adıyaman B Y A y Alyon A Afln B Ankara B Antakya Y Antalya A Artvın Y Aydn Y Bahkesır Y Btleak A B<nföl A BıOıs Y Bolu Y Burea Çanaktale Y B Çorum Y Denıdı CUMHURİYET/17 TURKIYE'DE BUGÜN 30° 15° Dıyaraakır ft 26° 10° Mamsa 18" 13° Edıme Y 15° 10° K Maraş 23° 12° Erancan A 22° 8°Mersın 16° 9°Erajrum A 18° fUuija V 3°Eslu$ehn B 16° 9°Muş 17° 8°Ga2ianlBp A 25° 13° Nıgde 28° 18° uresun B 20° 12° Ordu 24° 14° Gumushane A 16° 8°Ftae 17° 12°Hatıkirı A 20° 8°Samsun 20° 12°bparta Y 1S° 8°S«rı 16° 10° bOnbul Y 1«°12°S«wp 16° 10° lznw Y 20° 14° Sıvas 20° 8°Kars A 18° 4°Tekm)a9 20° 8°Kastamonu Y V 6°lratBon 14° 8°Kaysen B 19° ySjflce» 17° 11° Kırtdaretı Y 16° 10° Uşak 18°14°Konya B 15° 6°Van 18° 6°Kutahya Y 16° 9°Yazgat 20° 10° Malatya A 25° 10° Zonguldak DUNYA'DA BUGUN Amstefdam B 16° Amman A 30° Y 22° Abna A 33° Barcetona A 22° A 15° Basel Y 16° Betgrat Bertai B 14° B 14° Bonn Brüksel B 17° Budape^e B 15° A 17° Cenevre B 27° usayır A 35° C^e A 35° Oubayı Frankfurt 3 16° ^ 28° ume Hösnkı Y 10° A 32° Kahm Kopenhag Y 14° KÛH B 14° A 28° Lenıngrad Y 10° Londra B 16° Madrıd A 24° Mılano B 18° Morareal 8 11° Moskova Y 13° Mumh B 17° NenrYbrk A 18° Y 8° Oslo Pans A 18° B 16° Prag Rıyad A 35° Roma B 22° Sotya Y 14° Sam A 31° Tel Avıv B 27° A 29° Tunus Y 15° Varsova Venedık B 22° B 18° Vıyana Washngton A 19° Zünh A 15° MEHMED KEMAL POLTTIKA VE OTESI Fenerin Işığında Solculuk... İzmir'in öğrenim gördüğü Karataş Lisesi'nde, komünizm propagandası yaptı diye DGM'ye verilen M.Ç. için 715 yıl arasında hapıslik istendi. Adını, yaşından ötürü, M.Ç. diye andığımız gencin serüveni büyüktür. Bir kez, daha dünyaya gelirken bizim alışmadığımız değişik bir durumda gelmiş. Baba Alman, ana Türktür. Bağnazhğın doruğunda dolaşanlanmız için böyle dünyaya gelmek suçların en büyüğüdür. Bir kadınımızın, bir Almanla evlenmesi içe sindirilir mi? Bir Alman kadınla bir Türk evlense, 'as/an' derler. Ama Türk bir kadın bir Almana varsa tlensizlik' olur. Şimdi gelelim M.Ç.'nin alınyazısına... Almanya'da okuryazartığa başla, sonra Türkiye'ye dön, orada gördüklerini burada sınamaya kalk.. Belanın katmerlisi gelir adamın başına... Suçlandıktan sonra Milli Eğitim Bakanhğı'nm onayı ile Karataş Lisesi'nden kaydı siliniyor. Bir süre açıkta, okulsuz kalıyor. Fakat bir vali arka çıkıyor. Nevzat Ayaz'ın aracılığıyla Eşref Paşa Lisesi'ne kaydı yapılıyor. Fakat bu da yetmedi. Bakanlıktan gelen bir yazı ile liseden uzaldaştırıldı. Konak ilçesi dışında herhangı bir liseye gırebileceği söylendi. M.Ç. ise şöyle diyordu: "Artık dayanamıyorum. Okuma hevesimi de yitirdim. Çocukluğumu, gençliğimi yaşatmadılar. Öğrenciiiğimi de yaşamamı istemiyorlar. Çok üzgünüm. Benden bu koca koca adamlar ne /stfyorlar?" MÇ son duruma göre Bornova, Buca ve Karşıyaka'daki 13 genel liseden birinde okuyabilecektır. Okumasına izin çıktı. Bakalım DGM'nin aklanma kararından sonra durum ne olacak? Tuvaletlere çekıçorak çizmek bir zamanlar çok modaydı Ne zaman ki solcuların üzerine saldırılacak, hemen okulların tuvaletlerinde orakçekiç resimleri boy gösterirdi. Ankara'da özellikle Ulus'taki sanat mektebinin helalannda orakçekiç resimleri gorünürdü. Bu haber gazeteiere bildinlir, gazeteler de hemen olayın üstüne saldırırlardı. "Sanaf okutunda çekıçorak resimleri... Komünistler, gene ortaya çıktılar..." Neden tuvaletler? Kökeninı bilmiyorum, ama böyle bir geleneği vardı... Ortaya çekiçorak çizmeler çıktı mı bilesiniz ki ardından tutuklamalar da gelecektir. Nitekim gelirdi de... Kimi tanınmış solcular da bu yüzden içeri alınır, çekiçorakların hesabı sorulurdu. Yıllar geçtikten sonra bir süre çekiçoraklar ortadan çekilmişti. Artık komünistler tuvalete çizilen çekiçoraklarda aranmıyordu. Son günlerde yeniden hortlamışa benzer... 1965'lerden sonra Adalet Partisi'nin içişleri bakanı komünist avcılığına çıkmıştı. Kırmızı ışık altında gitar çalan çocuklar yakalanmış, kırmızı ışık altında gitar çalmak komünistlik sayılmıştı. Ortaokulda bir çocuk, kompozisyon dersinde Atatürk ve Lenin en büyük adamlar yazdığından komünistlikle suçlanmıştı. Olayların karşısına dikılen İsmet Paşa, "uçan kuşta komünistlik arayan zihniyete" çatmıştı. Bir çocuk tutuklanmış, Atatürk ve Lenin'e büyük adam dediği için komünistlikle suçlanmıştı. Sonunda, bilirkişi raporunda devlet büyüklerine büyük demenin komünistlik olmadığı yolunda rapor verilmişti, Sanırım bu raporu göz önüne alan mahkeme çocuğu aklamıştı. Resimlerde, yazılarda, konuşmalarda komünistlik arayan düşünce çoktan başlatılmıştı. Bugün yeniden ihbarlarta horlatılmaya çalışılmaktadır ^ ^ Mamara ve Batı AMene'de 3 3 ^ 0 deno ırota hda ese E g e „ ^ A ^ ^ ac,ı,iannda çok fi K O T d e n B , ,.2 & „ Kandenız. Ege ıte Batı Akdenız yüksekllğ denatenmode günbattsı ve lodostan 46 Bat Karademz. Ege, Marmara ve Bat Akdenız'de 78 Kuvvetnde. saatte 1627 Bat ' , buluBu .9SİI Aaçık Bbulutfo Gguneşk K kart Saslı Yyaumurtu Kahıre» BULMACA SOLDAN SAĞA: 1/ Kasidelerde övgü bölümune geçişi sağlayan beyit. 2/ Güç, emek, çaba... Asık suratlı. 3/Kat kat dizilmiş hamur şeritlerinden oluşan, ttalyan mutfağına özgü bir yemek. 4/ Namzet... Mezopotamya'da kunılmuş en büyük sitelerden biri. /5 Magjıezyumun simgesi... Erden çavuşa kadar olan askerlere verilen ad. 6/ Budala... Göz. 7/ Sıcağa ve soğuğa karşı dayamklılığı kükürtle arttırılmış kauçuk... Ateş. 8/ Buğday tanesinin olgunlaşrnış içi... Yurdumuzun bir bölgesi. 9/ Kategori... tki kişilik bir yanş yelkenlisi. YUKARIDAN AŞAĞIYA: •1/ Koyun yatağı. 2/ Bir işi yerine ge'tirme... Babası belli olmayan çocuk. 3/ Bir tür pembe elmas... Parlaklığı birdenbire artan yıldız. 4/ Bir işi yapıp yapmamaya karar verme gücü... Yarı. '5/ Hayvanlara yedirilen bir çayır bitkisi. 6/ Cehennemde bulunduğuna inanılan bir kuyunun ya da derenin adı. 7/ Altından sopa gösterilir... Uzaklık anlatmakta kullanılan söz... Bir gıda maddesi. '8/ Derviş selamı... Bedene egemen olraa yoluyla ruhsal yaşama da egemen olunabileceğine inanan Hint çileciliği. 9/ Ayaklar üzerine kurulan ve tahıl, fındık gibi ürünleri saklamaya yarayan, Doğu Kat a d e n i z yöresine özgü yapı tipi. TÂRT1ŞMA Kentsoylu tabakîLSi hep vardı Sayın Mehmed Kemal'in 14 Ağustos 1989 günkü Cumhuriyet Gazetesi'ndeki 'Deyrimden Bu Yana...' başlıklı yazısını, her zaman olduğu gibi, büyük ilgi ve zevkle, ama bazı satırlann altını çizerek okudum. Sayın Mehmed Kemal o tarihte tstanbuldaki Fransız elçiliğindeki kadın ve erkeklerin coşkulu davranışlan ile ilgili olarak, "Osraanlı'ya bundan ne?" diye yerinde bir soru yöneltiyor. Ama hemen ekliyor: "Osmanlı'da aristokrathk yok ki; herkes köylüden geliyor. Hepsinin kılıgı da türlü türlii, tuhaf." Bu son değerlendirmeye katılmamak olanaksız; ancak Osmaniı'daki aristokratlık (beyzadelik) konusu, tartışılabilir. Köylü köken, doğnı; ya o köy ve köyler topluluğuna "baş" olmuş, sahiplenmiş ve her yönden ora halkını sömüregelmiş ağalar, derebeyleri, vd...? Osmanlı Sarayı ve çevresindeki uzak yakın unvanlılar, rütbeliler, ayanlar, beyler, paşalar? Bunlar aristokrat sınıfına girmezler mi?.. Fransa ve Ingiltere gibi saltanatlan yüzyülar sürmuş başı taçlılann kökeninde bile "köy" yok mudur acaba? Kaldı ki ğerek Osmanlı'da, gerekse Avrupa'nın başSayın Kemal, Devrim'in olumsuz etkilerinbca ülkelerinde kentsoylu tabakası hep vardı den söz ediyor. Bulgar komitacılığı (artı Yu MJ;KREM BAŞARAN ve vardır. nan başkaldınlan), Jöntürkler'in etkilenme Gayretlepelstanbul si, tttihat ve Terakki'nin Saray'ı resmen sollaması, ttalya'da Carbonari'lerin (Carbanori degil) eylemleri, Osmanlı mülkünde ayrıca bazı etnik kökenli "yerii" halkın özerklik ve giderek bağımsızJık isteklerini dışa vurmaları; gün ü m u z anlayışı çerçevesinde acaba "olumsnduk" olarak nitelenebilir mi? Törkiye'mizin Misakn Millî politikası ve ilkeleri, bir yerde aynı kapıya çıkmıyor mu? "Bizim olan, bizde kalsın" diye de özümsenecek bu doğal karşılanması gereken istemieri kınamak, kendi politikamızı da yadsımak olur. tşte kıbns, en yakın canlı örnek. Nedenleri ne olursa olsun, Türk halkı kendini bulmak ve öyle yaşamak istiyor. Rumlar eliyle perde gerisindeki Yunan'm emperyalizm kokan tüm cabaları bu nedenle gerçekleşemeyecektir. "Selfdetenninasyon", Birinci Dünya Savaşı sonunda Alman Fransız sınınndaki AlsaccLornüne bölgesinde nasıl doğal (daha doğrusu) ora halkının isteği doğrultusunda çözümlenmişse, Kıbns düğümü de Yunan dayatması ve inadına karşın, Türk halkının arzusu k o şutunda gerçekleşmeye "mahkumdur." OKURLARDAN Kurtuluş Postanesi açılmalı Yıllarca önce Istanbul'un nüfusu çok daha az iken Şişlı ilçesinde daha çok postane vardı. Önce en merkezi yeıdeki Osmanbey, ardından da Kurtuluş ve Dolapdere postaneleri kapandı. Şişli'nin kentsel bölgesinde kala kala Şişli Merkez, Mecidiyeköy ve Feriköy adlı postaneler kaldı. Şişli'nin bu postanelerden uzakta kalan Halaskârgazi, lnönü, Ergenekon, Bozkurt, Eskişehir ve Feriköy adlı mahalleleri ile Beyoğlu'nun Hacı Ahmet Mahallesi'nin birkaç yüz bin nüfuslu halkı, postane olanaklarından rahat yararlanamıyorlar. 200 liralık mektup, 50 liralık dergigazete, 100 liralık kart postalamak için bu üç postaneden birine ya da Taksim'e gitmek gerekir. Bu mahallelerde oturan bir vatandaşın bu postanelerden birine gidebilmesi için evinin bulunduğu yöreye göre gidiş ve dönüş 1000 ya da 2 bin liralık, 2 ya da 4 otobüs bileti almak zorunda kalır. Fazladan yol giderini ödemekten kaçınanlar, tabanvayla gitmek ve dönmek zorunda kalıyorlar. Ya da mektup, kart, yayın vb. göndermekten vazgeçiyorlar. Birkaç yüz bin nüfuslu bunca mahalle halkını bu sıkıntıdan kurtarmak lazım. Sayın başbakanın sık sık yinelediği cağdaş iletişim araçlarından yararlanmak bu mudur? Postaneleri peşpeşe kapatarak, yenilerini açmayarak mıdır? Çağ atlama bu mudur? Bu konuda önerim şudur: PTT İdaresi, Pangaltı'da Ergenekon Caddesi'nde 23 yıl önce telefon işleri için bir büyük bina kiraladı. Giriş kapısının sağ ve sol tarafında iki büyük dükkan boşluğu var. Bunlar küçuk bir düzenleme ile postaneye çevrilebilir. Bftylece kapanan Kurtuluş postanesi, yeni yerde ayn bir kira parası ödemeksizin yeniden açılır. Çevre mahalleler halkı da yıllar sonrasında yeniden mutlu olur. Bu hizmetin gerçekleşmesine doğru karar verecek PTT yöneticilerini de hayır duası ile anarlar. H.TURGLT ARIĞ Ermeydanı S99 Kurtuluş 6 0 YIL ÖNCE Cumhuriyet Graf Zeplin havalandı 16 EKİM 1929 Graf Zeplin Balkanlar üzerinde bir seyahat yapmak üzere dün Fridikshafen'den hareket etti. Balon bu seyahatinden •evvel resmen vaki davet üzerine Berlin'e gelecek ve orada •merasimle karşılanacaktı. M.Ştrezman'ın ani vefatı üzerine bu merasim ve 'Başmuharririmizin de iştirak edeceği bu seyahat tehir edildi. Bundan sonra Zeplinin Silezya üzerinde bir seyahat yapması takarrür etti. Bu seyahata iştirak etmesi için Yunus Nadi Bey için de yer tahsis edildi. Balon hareket etmek üzere iken, hatta yolcular binmiş ve yerleşmiş olduklan bir sırada tam son dakikada bu seyahat de tehir edildi. Yoh g t H k ı ı « W bir *•• Zeplinin Felemenk ve onu ılBiMia dtrhfttır edtsu. takiben dün başladığı bildirilen Balkanlar üzerindeki seyahati işte bu macerayı takiben vuku buluyor. Başmuharririmizden telsizle aJdığıtnız malumata nazaran, dün akşam saat sekizde hareket eden Zeplin'in seyahati Avusturya, Macaristan, Yugoslavya, Bulgaristan üzerinden Romanya ve oradan tekrar Viyana'nın şarkından Silezya'ya çıkarak Almanya'da devam edecektir. Programda maalesef Istanbul yoktur. KİT4P/YAYIN NİSAN YAYINLARI Babıali Cad. Sıhhıye Apt 19/12 CağaloğluIST Tel: 528 57 18 526 95 55 Dağıtım Akaşa. Arkadaş. Dost, özgür. Say, Tümda Özal Cumhurbaşkant olmalı mı, olmamah mı ? arkadâs :al'a laf sovletmenı :Yeni Polis Kanunu ' Büyük Millet Meclisi'nin bu içtimaında muzakere ve tetkik edilecek layihalar arasında yeni Polis Kanunu layihası da vardır. ' Polis Kanununun tanzimi hususunda Ankara'da bulunan polis mütehassısımn da fikir ve mütalealarından istifade edilecektir. Yeni kanunda polis teşkilatımızın ıslahı, polis ' mekteblerinin mütekamil bir hale getirilmesi ve polis istihbarat teşkilatımn Avrupa'daki usullerle idaresi gibi hususat ta bulunacaktır. Ecnebi polis mütehassısımn mukavelesi altı ay müddetle uzatılmıştır. OZAL'LA NELER YAŞADIK, NELER YAŞAYABILIRIZ.? kitabında hem güldürüyor hem düşündurüyor Isteme adresi: Say Dağıtım Ltd. Şti. Ankara Cad. 54 Sirkeci/lstanbul Tel: 528 17 54 512 50 80 1 Ender Arol 3 0 YIL ÖNCE Cumhuriyet Sıtkı Yırcalı aday 16 EKİM 1959 Büyük Millet Meclisi Başkanlığı için Refik Koraltan'ın tek aday olacağı . tahrnin edilirken ve bugüne kadar D.P. Demokrat Parti Meclis grubu ' kulislerinde sadece Koraltan'ın isminden bahsedilirken durum dün birdenbire değişmiş, Bahkesir ' milletvekili ve D.P. Genel Idare Sıtkı Yırcalı Kurulu uyesi Sıtkı Yırcalı ani olarak adaylığını koymaya 1 karar vermiştir. " D.P. çevrelerinden aldığımız malumata göre, Yırcalı bu "kararı D.P. milletvekilleri ekseriyetinin israrı karşısında "• vermiştir. Nitekim dün akşamdan itibaren milletvekilleri ' arasında Yırcalı lehine kuvvetli bir cereyan başlamıştır. "Sıtkı Yırcalı'nın adaylığını koyması üzerine, Koraltan'ın karşısında zayıf olmalarına rağmen, adaylık için çalışan bazı D.P. milletvekilleri de Bahkesir milletvekili lehine feragat etmişlerdir. ,rBu bakımdan Meclis'in açıîışı arifesinde D.P. grubu z çevrelerinde Koraltan'la Yırcalı'nın taraftarları arasında • başlayacak mücadelenin hayli çetin olacağı tahmin edilmektedir. Ancak D.P. çevrelerindeki kanaat halen ^ Yırcalı'nın Koraltan'a karşı daha şanslı olduğu fc merkezindedir. Bilındiğı gibi Meclis Başkanlığı seçimleri için Refik ..Koraltan'ın karşısına çıkan adaylar ve taraftarları 1950'den beri daima D.P. grubu içinde ayrı bir muhalefet halinde görülmuşturler ve bu yuzden mücadelenin mevzuu .kendiliğinden değişmiştir. n 3' ÖZAÜZM ÇIKMAZJNl AŞMAK İÇİN AltecnalH , GEÇEN YIL BUGU1N CumhuriYet .^Tek adam' kaygısı * 1 6 EKİM 1988 ^ Beş yıldan beri ekonomi yonetimi ve siyasal kararlarda tek ^ söz sahibi konumunda olan Başbakan Turgut Özal, aldığı son kararlarıyla "tek adam"lığını tartışmaya soktu. ' Başbakan Turgut Özal'ın son ekonomik ve siyasi kararlan " ' A N A P grubunda hareketçimuhafazakâr ittıfakı ile liberalleri '"güçbirliği arayışına" yöneltirken, ekonomi kurmayları da •" "kuşkulu" bir bekleyişe girdiler. Burokratlar, alınan ^ e k o n o m i k önlemlerin her şeye rağmen başarıya ulaşması için *• çalışırlarken, parti içindeki kanatlar ise Özal'ı önemli kararlarda daha "demokratik" bir çizgiye çekmek için birlikte harekete geçtiler. Zülal Antikacıoglu AYICın 1990 progranunı yazdı... VE... Ali Pasiner Soruyor: Nerede p eski lüferler? GeziNotlart: Güneri Cıvaoglu'n\uı kaleminden Çeşme'den Patmos'a... Surf Yelkeninden... Video ve Televizyona Armağan kampanyası 2. Kuponu Flaş... Flaş... Flaş: Teknoloji: Duoprop pervane devrimi... (aynı mil üzerinde zıt dönüşler yapan 2 pervanell sistem ile manevra üstünlügu...) Bizim Sularda: Belediye Başkanlığı, Semin Ancan, Üçgen rota, Genç İşadamları yarışları Yelkenin Mabetleri: İstanbul Yelken Kulübü... ssss: •••• işadamı Gözüyle Özal Ekonomisinin İçyüzü... 1 Enflasyon Neden Düşmüyor?.. 1 Gelir Dağılımı Nasıl Tabana Yayılır?.. 1 Geleceğın Türkiyesi'ni Yaratacak Genç Nesiller Nasıl Eğitilmeli?.. Iç Borçlanmada Tehlikeli Son... 1 Dış Borçlanmada Tehiike Çanları Çalıyor... Özal Hayali İhracattan Ne Bekliyordu?.. Banka Sistemi Çöküyor mu? Türkiye AET'ye alınacak mı? Türkiye'nin Kalkmması İçin Tarıma Dayalı Sanayi Gerekli mi? Türkiye Ekonomisi Nasıl Düzelir? Türkiye Ekonomisini Düzeltmek İçin Alternatif Politikalar... ARBA Yayınları 519 16 61 MÎMESÎS 2. SAYI ÇIKTI..! Mehmet Başaran 2000 lira (KDV içinde) Çağdaş Yayınları Türkocağı Cad. 3941 Cağaloğlulstanbul Ödemeli gönderümez. YASAKLI TİYATRO ÇEVİRİ v e A R A Ş T I R M A DERGİSİ ANTONIN ARTAUD SAHNEYE KOYMA ve METAFİZİK EUGCNIO BARBA AVRASYA TİYATROSU CESARET ANA v« ÇOCUKLABI ÜZERİNE BRECHTI» SÖYI£ŞJ / VENİİÇERİKÜ TİYATROOA BİÇİM ARAY1ŞLARI BERTOLT BRECHT LUKUU.US DAVA3 (OYUN) JERZY GROTOVVSKI DIŞSAL DÜZEN. İÇSEL MAHREMİYET/ SEN BİRİNİN OĞLUSUN JACKIE HORVVrrZ ESKİMEYEN 'ABSURO'LER EUGENE KDNESCO YtNE AVANTGAROE TİYATRO ÜZERİNE IONESCO H* RÖPORTAJ TtYATRO GEÇERÜLİĞİNİ YİTİRD) VSEVOLOD MEYERHOLO PAr>IAYIfî ÇADIRI / MEYERHOLD STÜDYOSU KONSTANTİN STANİSLAVSKİ AYAKTAKIMI ARASINDA Re)i Deften Ikinci Perdeden Bir Sahne MEHMET AÇAR YÖNETMEN TİYATROSU ÖMCR F.KURHAN BÜO veTİYATRODA STRATEJİ STtiniO /7.7/V R R S t M ÇAMŞMAl ARl 1I:ŞVİKİM. KAIIPVI SK !>•» « / 13 2 2 3 1 9 Denizi sevenlerin... Denizle sevişenlerin dergisL. Ekim sayısı bayinizde BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ OYUNCULARI V f/£SıSBoğceıÇı üniversıtesı Ovuncukan PK 2 Bebek / ıSIANBUL K.IAPÇiLAPDA Tükenmeden alınız... ESIMARINA YAYTNCILIK YYTNCILIK A ^