Katalog

8 TEMMUZ 1988 KÜLTÜRYAŞAM CUMHURtYET/5 İSMAİL GÜLGEÇ SINEMA ATİLLÂ DÖRSAY HAYVANLAR Bîröz Afjrt Bir Dünya (A World Apart) / Yönetmen: Chris Menges / Senaryo: Shawn Slovo / Göruntü: Peter Biziou / Müzik: Hans Zimmer / Oyuncular: Barbara Hershey, Jodhi May, David Suchet, Linda Mvusi, Jeroen Krabbe, Tim Roth, Albee Lesothe / Bir Working Title yapımı / 112 dakika (Site, Kadıköy) Güney Afrika'run "mureffeh" beyaz topluluğundan Roth ailesini ülkedeki beyazlann çoğu gibi günlerini gun etmek yerine zencilerin ezilmeye ve sömüruye karşı direnişinin yanında yer almaya ıten nedir? "Komimist" olmaları rru? Ama Guney Afrika'daki koyu ırkçılığa karşı çıkmak ıçın ılla da komünıst olmak gerekmez... Bıraz "insan olmak", çevreye bakabilmek, kara derıli çocuklan da beyaz derililer kadar sevmek yeterlidir... Roth çifti, bu anlamda "lüMuı"dır. 60 yüdır bu ülkenin üzerine çökraüş olan ırkçı ve zalim "uygarük" görunümunün altındaki vahşeti görmekte, buna karşı savaşmaktadırlar. Bu "vahşet", açık ve kaba sömüruden her alandaki sayısız yasa ve uygulamayla da belirmektedir: Zenci hizmetçi Elsie, çocuklanyla birlikte oturamaz, zencilere içki verilmez, bir partide servis yapan genç zenci delikanh, küçttk ve sarışın çocuklar için adı olmayan bir "boy" olmakla kalır... "Ayn Bir Dünya" sesini yükseltmeden ırkçılığı anlatıyor lük şarkısı KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK 0 U 6 A I Ö S T Ü BİR OYUNCU "Ayn Bir Dünya' 'da Diana Rottı'u canlandıran Barbara Hershey (ortada), Jane Fonda, Geraldine Chaplin, Sıgoumey Weawer kanşımı olağanüstu bir oyuncu Hershey, aynı filmde Jodhı May ve Lm da Mvusi'yie Cannes'da En İyi Kadın Oyuncu Ûdülü'nü paylaşmıştı First.. Filmde Molly adıyla karşımıza çıkan kıa Shawn Slovo, yıllar sonra çocukluk anılarına dayanarak yazmış senaryoyu ve böylece Guney Afrika ırkçüığının ve buna katşı savaşımın 1960'lardaki gönınümünden ılginç tablolar perdeye gelebilmiş.. Slovo'nun senaryosu ve ilk kez yönetmenliği deneyen, "Yerel K a h r a m a n " , " T h e Killing Fields" (sahi, Rotand Jeffe'nin bu politik sinema basyapıtını ne zaman görebüeceğiz ülkemizde?), "Gorev The Mission", "Ata Yurdu Fatherland" vb. filmlerin usta göruntüleyicisi Chris Menges'in yönetimi, bu filmın çeşitli duzeylerde birden gehşmesıni sağlıyor. Rodezya zencilerinın özgurlük çabasına adanmış bir sıyasal film olmarun yam sıra "Ayn Bir Dunya", ilk gençliğin ve anakız ilişkisinın zorluklan uzerine bir film... 2 ayn kLlturün ve uygarlığın birleştiği ve ayrıldığı noktalar üzerine bir film. (Molly'nin Elsie'nin ailesıne yemeğe gitmesı ve tabağında bır "tavuk ayagı" bulması sahnesinde belırdiğı gibı..). Aynı zamanda, tutuklu/polis ilişkisi ve bu ilişkinin bir kurban/ceUat ilişkisıne dönüşmesinin surecini de veren bir film... Tüm bu katmanlar, filmde oldukça ustalıkla kaynaşmış ve filme özgun bir yapı kazandıran biçimde karşımıza çıkıyorlar. Barbara Hershey denen, Jane Fonda, Geraldine Chaplin v e Sigonrney VVeawer kanşımı olağanustu oyuncunun yam sıra, Molly'de genç Jodhi May ve hizmetçi Elsıe'de Lin da Mvusi, Cannes'da aldıklan ortak ödulu doğrulayan bir gösteri sunuyorlar. Menges, görüntu yonetmenliğini başkasına bırakmış, bu ilk yönetmenlık denemesınde... Ama göruntü kalitesi, onun filmlerindeki denli yuksek değü... Evet, dunya artık iyiden iyıye küçüldü. Çağdaş üetişim teknolojisinın neler getırip göturduğu üzennde çok şey söylenebilir ve göturduklerinin önemınin altı da çızılebılır. Ama bu teknolojinin dunyanın herhangi bır yerındek baskı, kıyım, sömürü, vb. olayları tum insanlığa mal etmedeki ışlevı azımsanamaz Bu sayede değıl midır ki Etiyopya'daki açhk, Güney Afrika ırkçılığı veya hapıslerde çurüyen Nelson Mandela, geniş bir TV haberciliğının, filmlerin veya görkemlı " p o p " konserlerınin konusu olabiliyor? "Ayn Bir Dünya", yerküremiz üzerinde ne yazık ki sürüp giden insanlıkdışı davranışlardan bızlere sanat yoluyla etkileyici bır yansıma getiriyor. Filmın önemi, her şeyden öte bu nıteliğınde... çocuklar, özellikle de tam yenıyetme çağında bulunan Moliy açısından gelişir. Anababasının siyasal etkirtliklerinden hep uzak tuttuklan Molly, birden düşmanlaşan çevrenın, kendisinden uzaklaştınlan en yakın arkadaşlanmn getirdiği şok kadar, anababasız kalmanın da şokunu yaşar. Diana dışarı salınır .. Hemen sonıa yeniden tutuklanmak için... Genç kadın, uzun aylar sonunda bıtık halde gerçekten serbest bırakılır. Koşullu olarak... Ama bu onun savaşımını sürdurmesine ve artık iyiden jyiye başlamış olan kara Filmın başında ülkeyi terk et derililerin özgurlük eylemi içinde mek zorunda bırakılan Gus'ın gi yer almasına engel olmayacakdisinden sonra Diana, annesi ve tır... 3 çocuğuyla yalnız kalır. Ama "Ayn bir Dunya"yı Cannes genç kadın, yazılarıyla sürdürdü kargaşasından aylar sonra tstanğü siyasal etkinlığınden hiç ödun bul'da sakin kafayla izlerken, filvermez. Bu, ona Guney Afrika min kimi erdemlerinin daba çok Cumhurıyetı tarihınde "anarşist farkına vardım. Filrn, tıpkı Lais lik" suçundan tutuklanan ilk Pucnzo'nun "Resmi Tarih'M gıbeyaz kadın olma onurunu kazan bi, geniş çaplı bir toplumsal / sıdırır. "90 gunluk gozaltı" hakkı yasal taban üzennde bireysel nıpolise veren yasa gereğince Dı dramları incelikle, özenle öruyor ana, mahkeme kararı olmaksı ve toplumsal / bireysel dıyalektızın içerde tutulur, ifade verme ğıni son kerte saglam biçimde kusi için zorlanır. Ama bu ıncecık ruyor. Bir "özgurtük şarkısı" bu kadının zayıf gorunumu altında film: Ama bildırısinı sesini yükdemir gıbi bir ıstenç gizlıdir. seltmeden, bağırıpçağırmadan Diana, cellatlarını bıle şaşır venyor. Film, gerçek bir öyku>u tan biçimde direnir. Ama dram, anlatıyor, kahramanlanmn tümu öte yandan anasızbabasız kalan yaşamış.. Diana'nın asıl adı Ruth P İ K N İ K PtYALE MADRA HIZLI GAZETECÎ NECDET ŞES Aii'ne PEK UYOSAMAP/NIZ YORMLAR FARKL! 0L$4 BİLB OÖHYA 6ÖRÜ$İJNİ/ PA1; İMANlAt?!N P£ TARfıŞA9ER5İN? 0BLKİ dâSlN'a KtRöfNS/tJ, O 7AHMU GEL.D06MUNU YAIALIM Aytmatov'dan ortak yapım Cengız Aytmatov an "Gün Uzar Yfe Yıl Olur" adlı yapıtı SovyetTürk ortak yapımı olarak beyazperdeye aktarılıyor. Sovyetler Bniığı'nden Sovınfilmle Türkmen Film ve Turkıye'den Tuğrafitm'ın ortaklaşa gerçekleştırdıklerı filmın yönetmen ı Hocakulu Narlıyev Çekımlerı Sovyetler Bıriığı ve Türkıye'de yapılacak olan filmde Maya Ahmedova, Tarık Tarcan, Maısa Almasova ve Yılmaz Duru başlıca roilen paylaşıyorlar Bu yıl sonuna kadar tamamlanması tasarlanan filmın çekımlen SovyetJer Bırlığı'nde Türkmenıstan'da ve Türkıye'de Kapadokya, Antalya ve Aksu'da yapılacak Türkmen yönetmen Hocakulu Nariıyevin "Gelın", 'Karakum 45", "Cemıl'ın Afiacı" gıbı filmlen 1987 Istanbul Sinema Günlen'nde göstErtlmıştı ÇİZGİLİK KÂMİL MASARACl "Beyin Yıkama"Amerikanvari birpsikolojikfantezi AĞAÇ YAŞKEN EĞİLİR KEMAL GÖKHAM Meraklısı için psikanaliz Beyin Yıkama (Brain Wash) / Yönetmen: Bobby Roth / Oyuncular: Yvette Mimieux, Christopher Allport, Cindy Pickett, John Considine, Walter Olkewicz / Bir Ambassador Pictures yapımı (Emek). Yaşama uyumsuz, yeteneklenniz yükselme hırsınızın gerisinde kalan, "yönetici" olma sevdası>la yanıp tutuşan, ama olamayan bir adam (veya kadın)smız... Ne yapacaksımz? Eğer Amerika'da iseniz kolay: "Mystique" adlı kuruluş, sizi kısa zamanda "eğitip" özlediğinız uyum ve "yönetici niteliği"ni kazandıracaktır. Nasıl? Toplu psikanaliz seanslarıyla: Bu seanslarda, kişiliğiniz üzerinde önceden hayli araştırma yaptığı anlaşılan yonetıciler ve özellikle ilerleyen yaşıyla bırlikte daha da guzelleşen, soğuk ve guvenli tavrıyla adamakıllı etkileyici bır Yvette Mimieıu'nun canlandırdığı "mudire", size en zayıf noktalarınızı, geçmişte kalan komplekslerinizi, bilinçaltınızın gerisine gömdüğünüz en gızli sırlannızı ıtiraf ettırip rahatlamanız için her şeyi yapacak, "grup"takı arkadaşlannızın önunde sizi ıyıce bir rezil ettikten sonra, "bakla"yı ağanızdan çıkardığıruzda, sonucu hep birlikte 'paylaşmanızı" önerecektir. Bu oldukça şıddetlı tedavı yönteminden kaçmak isteyen genç bir çiftin başı ıse iyice derde gırecektir... mu diye sorasınız gehyor!.. Bir sinema salonu yerine dünya TV'lennin (bugunlerde de bizimkmın) geç saatlerde gösterdiği "yeüşkinler için" gerilim filmleri arasma daha çok yakışacak, önemsiz bir deneme.. Oldukça kaba çizgileriysine abartılı biçimde vurguluyor le inandıncı olmadığı gibı, yer yer ki, acaba yapımcılan bır tür Psi alabildiğine kaba ve zevksiz bir kanalistler Birliği vb. bır kuruluş düzeye iniyor. Özellikle "şişman" ın psikanaliz sahnesinde.. (Ama ne tuhaftır ki fılmden akılda kalan başlıca bölum de bu sahneler oluyor). tlginç bir erkek tiplemesinin yanı sıra, bir aralar Roger Vadim'in une kavuşturduğu Cindy Pickett de, genç çiftin dişisi olarak oldukça goz dolduran bır o>"un venyor. Ancak meraklılan için... TARIHTE BUGUN MVMTAZ AMKA\ USrURALAR B/LEM/YOR.. 1868'D S/LSME yA\V ŞOYLE '£YA tz&ıe US \ P£MEMM/f, ÇO*: 1Y1 SONUÇ AL(MMrŞnt< " "' T£KN/< g/LG( VE G£YAUDAKt KOL ÇEVGİUHCE, OMUNDEKt APA J R£Y£ <£S<w A&Z/ AL7?\ Ç'MDE StfC/ŞTVSitLAN USTU&4 8 Temmuz Ct'L £T), 2O. YU2 YtL 5 0 YIL ONCE Cumhurİyet « Temmuz 1938 19381988 Füistinde vaziyet çok vahitnleşti Londra 7 (Hususi) Fılıstınde bugün yeni bir iğtışaşat zuhur etmişttr. Vaziyet vahım bir şekil aldığmdan Ingıliz donanması Hayfaya hareket etmek emrmı almıştır. Ayrıca Mısırdan da ıkı tabur lngıliz askerı Filistine gonderilmiştır. Resmen bıldınldığine gore dunku Hayfa hadıselerinde 20 kişı ölmuş ve 38 ı olmak üzere 100 kışı yaralanmıştır. Dun bır musademe esnasmda mnsellah çeteler ağır zayıata uğramışlardır. Devrıyeler bır petrol borusunu lahrıb Amerikan sinemasının son yıllarda çokça orneklerinı verdiği türden bır psıkolojık fantezı, çok hafif bilimkurgusal öğelerle de donatılmış bır tür psikanaliz savunucusu... Özellikle Amerikalılann psıkanalize, hele grup psıkanalizine duşkunlukleri (yine sinema ve TV dizileri sağolsun) bılındığınde, filmın ıçeriğı hıç de şasır GENÇ ÇIFTIM DİŞİSİ "Beyin Yıkama", Amenkan sinemasının son yıllarda çokça örneklennı verdığı turden bır psıtıcı değıl . Film, psikanalızın öne kolojık fantezı, bır lur psikanaliz savunusu Bır zamanlar Roger Vadim'in üne kavuşturduğu Cindy Pickett, filmdekı minı, gıderek yaşamsalhğını öyle genç çıftın dışısı olarak oldukça göz dolduran bır oyun çıkarıyor eımekte olan tethışçilere ateş tamamlandı. Etımesud Postanın anteni T şeklindedir ederek içlerinden dokuzunu Ankaraya 2021 kilometre ve 250 şer metre öldürmuştür. mesafededır. Istasyon 15 gün yukseklığınde olan iki pilon ] sonra tesellum edıyor. Dünya tarafmdan taşmmaktadır. Dun akşamki vahim hadiselerden sonra bır Ingiliz yüzünde sayılı muazzam Aynı mükemmeliyette istasyonlardan bıri halinı alan yapılmış olan "Radyo evi" polıs müfrezesmm buraya gelmesı stikuneti iade etmiştir. ve radyo teknığının en son Ankaranın ıçınde, Hava tekamullerıne gore kurulan Bırçok tevkifaı yapılmıştır. Kurumu Merkezinin yanında, bu tesısatla hem kısa, hem de asfaltm uzerindedir. Ölenler ıçın bu sabah cenaze uzun dalga uzerinden neşriyat alayları tertib edilmıştir. yapdacaktır. Uzun dalgalı posta 1639. kısa dalgalı posta ıse gunduzlen 19,74 geceleri 31.70 metre uzerinden çalışacaktır. Fakat uzun dalga postası o şekılde kurulmuştur kı, lüzumu halınde 1000 C. B P A R ı S M O D A S I Ankara 7 (Telefonla) metre ıle 2000 arasında Etımesud kasabasında herhangi bır dalga uzunluğu C • PAR.S KOTONIARI kurulan buvuk radyo CB PASADIR üzerinde ışleıılebılecektır. ıstasyonunun ınşaatı Ankarada kıırulan büyiik radyo istasyonu