Katalog

3 HAZIRAN 1988 KÜLTÜRYAŞAM CUMHURIYET/5 İSMAIL GULCEÇ StNEüU ATILL4DORSAY HAYVANLAR Tarkovski dünyasına gîrîş fvan'tn Çocukluğu (tvanovo Detstvo) / Yonetmen. Andrey Tarkovski / Senaryo: Vladımır Bogomolov, Mıknaıl Papava / Goruntu Vadım Yussov / Oyuncular: Kolıa Burlıaev, Valentın Zubkov, Larıssa Tarkovskaya, E. Jarıkov, S. Krılov, N. Gnnko / Mos Fılm yapımı / 1962 (Ortakoy Sanat MerkezıJ 196O'ta yaptığı bır kısa filmı sa> mazsak, "Ivan'ın Çocukluğu" Tarkovski adlı buyük sinema ustasının ılk filmı Çejrek yuzyılm ardından bu filmı, Tarkovski'nın daha sonrakı venmım de tarumış olarak buyuk bır keyıfle ızlemek ve sonrakı tematiğının, anlatım özellıklermın fıhzlerını araştırmak oldukça ılgınç bır çaba Tarkovski, kuçuk bır çocuğun, Ivan'ın gözuyle savaşı anlatıyor bıze. Hemen hıç savaş sahnesı ıçermeden, tum klasık savaş filmı özelhklennı dışlayarak, kendıne özgu bır film ortaya koyuyor Senaryo, Tarkovski'mn deyışıyle "Savaşın asıl atmosferıni jeni bır biyimde, >enıden sergıleme olanağını adeta elımıze ttıtuştunıyordu." (Tum alıntılar, Tarkovskı'nın "Muhurlenmış Zaraan" adlı kıtabından) Ivan, savaş yuzunden "çocukluğusureklı duşlennde gorduğu annesı) arasında geçen övku/film, olum ve dehşet dekoru uzerınde ınsancıl ılışkılerın ustaca orulduğu bır yapı ıçenr han, o en korkunç anlarda çocukluğunu, annesını, yıtıp gıtnuş mutluluk ve masumluk gun lerını anımsar Geçmış ve şımdıkı zaman, Tarkovski'de hep olduğu gıbı avrılamaz bıçımde iv ıçedır Tarkovski, bır kez daha (aslında ılk kez) olavlann ve bolumlerın arasındakı bağlantıvı mantık ve entrıka bağlantısı olmaktan çıkarıp, kendı deyışıyle "şiirsd baglanblar" halıne sokar (Ve "konu baglantılannın yenne şıırsd bağlantılan geçırmeye calıştıgı anda, sinema yetkılılennın protestosuyla karşılaşır"). Fılm, kuşkusuz Tarkovski nın daha sonrakı filmlerımn çok zengın tematığıne ve alabıldığıne suzulmuş, ustalaşmış anlatım duzeyıne sahıp değıldır. Ama gunumuzun en onemlı sinema sanatçı lanndan bın ve sinema yoluvla çok kışısel, ozgun bır dunya>ı perdeye yansıtmayı başaran bır buyuk "auteur"un ılk filmı olarak kuşkusuz tum yapıtını çozumlemeye yarayacak anahtarları ıçınde taşır.. Olağanustü bır sıyah bevaz dunya kuran görüntulen ve tum oyunculan da "İvan'ın ÇocukluğıT'na katkıda bulunur "Ivan'ın Çocukluğu", kuşkusuz Tarkovskı sınemasına ve dunyasına gırmek ıçın çok uygun bır ılk adımdır "han'ın Çocukluğu" büyük sinema ustasının ilk filmi KİM KİME DUM DUMA BEMÇAK İVANIN tfZÜYLE SAVAŞ Andrey T .an ın Çocukluğu" adlı ılk fil mınde, kuçük bır çocuğun Ivan'ın gözuyle savaşı anlatıyor na aıt bır suru şeyı sonsuza dek yıtirmiş"t>r Tarkovski ıçın önemlı olan, savaşın kahramanlık ve heyecan oğelerı değıldır kuşkusuz. O "Olaylann vuzevsel ortusu altında saklı duran butun o coşkuyu, o sınırsel genlımi" yakalama peşındedır Bu açıdan filmın malzemesını "Keşif kollannın kahramanlığı değıl, ıkı e>lem arasındakı dınlenme oluşturur.." Ama bu tavır, fil mın savaşın dehşetını dolaylı, ama alabıldığıne etkıleyıcı kımı bölumlerle vermesını engellemez alacakaranlıkta gökyuzunden sureklı yağan ateş vağmuru ıle aydınlanan çayırlar, Nazılenn tutsak ettığı kışılerce duvarlara yazılmış vazılara eşhk eden korkunç çığlıklar, vb Bırkaç kışı (Ivan, bırkaç subay, Ömer Polat'tan uyarlanan "Dilan" tipikbirErdenKıralfılmi PİKNÎK PtYALE MADRA Kişisel üsluba giden yonetmen SENI SEMMBfUZI (STI>ORSUW Dilan / Eser: Omer Polat / Yonetmen: Erden Kıral / Senaryo: Ömer Polat ve Erden Kıral / Goruntu: Martın Gressmann / Muzık: Nızamettın / Oyuncular: Derya Arbaş, Hakan Balamır, Yılmaz Zafer, Mehmet Erıkçı, Guler Ökten, Dılaver Uyanık, Kerıman Ulusoy / Bır Turk Alman Isvıçre ortak yapımı (Dunya, Moda) 198788 sinema mevsımi, tam anlamıyla bır Erden Kıral yılı Bır mevsım ıçınde seyırcı karşısına çıkan tam dörduncu Kıral filmı bu Bunun nederu Kıral'ın venmhlığınden çok, bu değerlı yönetmenımızın filmlerının çeşıth nedenlerle yıllardır Türkıye'de gösterılememesı ve ancak bu mevsım bu ganp döngunun kmlması Bov lece "Hakkâri'de Bir Mevsim " , "Ayna" ve "Av Zamam"ndan sonra, yenı bır Erden Kıral filmı karşımızda Bu guzel bır şev, an cak seyırcımızde bır Erden Kıral hazımsızlığı da doğabılır' Omer Polat'ın romanından yola çıkan Kıral, "DUaıT'da ana çızgılenyle klasık bır öyku anlatıyor Bırı yoksul çoban, oburu ıse zengın bır ağa oğlu olan 2 erkek arasında kalan guzel bır kızın öyküsu Ancak film üerledıkçe bu bıldık temalara yenı kışılıkler, >em duyarlılıklar katılıyor. Ağa oğlu HIZLI GAZETECİ NECDET ŞEN [ 'API, t 'ÇHRHE ZtııT. KApıı, 9Acı ( ^ ) P£N P£ ÇOCUKURIN Af&LAtHNDA ToPLÛVlP 70 8lN LlR&l ÇOK İ İKİ ERKEK ARASINOA Başrollennı Derya Arbaş'la Hakan Balamır ın paytaştrğı "Dilan bın yoksul çoban, ötekısıyse zengın bır ağa çocuğu olan ıkı erkek arasında kalan guzel bır kızın öyküsü Ancak film ılerledıkçe bu bıldık temaya yenı kışılıkler ve duyarlıklar katılıyor Paşo'nun (Yılmaz Zafer), çoban Mırkan'ın (Mehmet Enkçi) devreden çıkması ıçın yardımını ıstedığı bır dığer voksul kövlunun, Kerım'ın (Hakan Balamir) ıç hesaplaşması ve çeşıth duygular arasında bocalama serüvenı, öykuyu bambaşka vollara doğru suruklüyor "Dilan", Erden Kıral sınemasımn artık bıldık sayılan ozellıklerını bır kez daha yınelıyor Bu "bildık olma" olgusunu, olumsuz bır eleştırı olarak değıl daha çok bır övgu olarak belırtıyorum Çunku Kıral, her filmınde değışık bır anlatım tutturmaya, öykuye göre bır uslup kumıa>a çalışan >onetmenlerden çok, kendı kışısel uslubunu oluşturmayı ve her filmınde bu usluba yenı aynntılar kat mavı deneyen bır yonetmen tavrını yeğlıyor Nedır Erden Kıral uslubu 1 Ben şöyle dıyeceğım Genel de gerı kalmışlık surecı ıçınde yakaladığı ınsanlara, onların goründuğunden çok daha zengın olan ıç dunyalarım araştıracak bıçımde yaklaşmâk ve boylece temel ınsancıl tavırlara, çelışkılere, ıkılemlere evrensel duzeyde bır yaklaşım getırmek Bu genel tavır, bıçım olarak alabıldığıne yalın, duru, şıırsel, ama şıırsellığını "sus"ten değıl sadehkten alan bır anlatımla somutlaşıyor <<^ r T 1 r h m ÇİZGİLİK KÂMİL MASARACI Başar Sabuncu'nun Vasıf Öngören uyartaması 'Zengin Mutfağı'nda 5 kişi Zengin Mutfagı / Eser: Vasıf öngoren / Yonetmen: Başar Sabuncu / Senaryo: B.Sabuncu / Goruntu: Erdal Kahraman / Dekor: Osman Şengezer / Oyuncular Şener Şen, Nılufer Açıkahn, Oktay Korunan, Gökhan Mete, Osman Görgen / Bır Erler Arzu Fılm yapımı (Emek, Kadıkoy Ocak, Çemberlıtaş Ipek) " 2 0 yıldır sokağa adımını atmamış" Lutfu Ağa (bu tıp, ınsana Hal 4shb>'nın "Merhaba Dunya"sındakı Chance Gardener'ı anımsatıyor), evlat edındığı guzel bır kız, onun nışanhsı, kendı halınde bır sıkılgan gençken evın sahıbı Kenm Bey'ın masası ve ışçı / öğrencılere karşı tahrık eylemlennın vurucu gucune dönuşen Selım, evın şoforu ve zaman zaman gozuken emekçı Ahmet Ağa TARİHTE RUGÜN MUMTAZ ARIKAN 3 Haziran "Zengin Mntfağı", pek de zengın sayılamayacak modern tıyatromuzun unlu ve varı klasık savılan bır oyunu Zamanında ne yazık kı goremedığım bu unlu oyun, 1516 Hazıran 1970'te ışçılenn toplu bır grev ve yuruyuşle yonetıcılerımıze sıkıntılı anlar yaşattığı gunlerı bır "zengin evinin mutfagV'na yansımasını anlatıyor Yalnızca 5 kışı arasında geçıyor oyun "Pehlivan" dıve anılan ve DİRENİŞİN MUTFAĞA VMNSIMASI Başrolünü Şener Şenın ustlendığı, Gök han Mete'mn oe oııemli rolierden bırınde oynadığı 'Zengın Mutfağı 1516 Hazı ran 1970'te ışçılenn gerçekleştırdığı grev ve yüruyuşun bır "zengın evının mutfağı na yansımasını anlatıyor bey Tum bu kışıler, dışardan gelen köpek havlamalan, çığlık ve bağrışmalar, panzer ve polıs duduklerı gıbı seslerın eşhk ettığı bır seruvenyaşıvorlar Filmın amacı, elbette oyunun da olduğu gıbı, fa şızme doğru gıdış ıçın bahane oluşturan zor bır donemı sımgesel dıizeyde yansıtmak, sergılemek ve özellıkle aşçının kışılığınde, ola> lara seyırcı kalmak veva karşı çıİc mak ıkılemı uzerınde ınsanı du şunmeye yöneltmek 1yı, guzel de, Sabuncu'nun fil mı bunları yapabılıyor mu? Doğrusu kuşkuluyum Sabuncu, Ongören'ın oyununu olduğu gıbı korumuş, bır sozcuk bıle eklememış Keşke öyle yapmasaydı1 Batı'da örneğın Shakespeare'ın oyunları bıle fılme alınırken kımı ekleme veyaçıkarmalar vapılabıhyor Ongoren'ın ovunu sahnede nasıl duruyordu bılmıyorum (herhalde çok daha ıyı duruyordu), ama perdede yetersız kalıyor Kışılıkler gereğınce ışlenmemış (Sabuncu'nun oyuncu seçımı ve tıplemesı de bu eksığı gıdermede yardımcı olamıyor), boylesıne kısıtlı bır konu ıçın yetennce mızahla da beslenmemış Insanın aklına, ne bıle>ım, baş kışısı aşçı olan bır oyun/film, en azından yemek, mutfak, Turk mutfağı uzerıne bırkaç esprı, benzetme, huner numarası fîlan nıye yok dı>e gelıyor Tek bır mekânda (mutfak) valnızca 5 kışı arasında geçen bır fılm yapmak olanaksız değıl Nıtekım, ılk aklıma gelen örneğı Mankiewıcz'ın tek bır ev dekorunda ve yalnızca 2 kışı arasında geçen, TV'de de oynamış unlu filmı "HafıveSleuth"u anımsatayım Ancak Sabuncu'nun filmı, vumuşak kamera hereketlerıne, ustaca sağlanmış bır sureklılığe ve dekorun olabıldığmce ıyı kullanılmasına karşın, sonuç olarak seyırcısıne temel bırduygu verıyor Sıkıntı Bu da, dığer erdemlerı ne olursa olsun, bır fılm ıçın hıç de ıyı bır nıtelık değıl HAPİSUK, UASRErÜK I/E ŞffRLE GEÇEN BİR OMUR., &UGUM, BUYUK OZAU MA2tM U/ICMET(/SAU) 61 YAŞ/A/ÛA KALP OLMUÇTU YıRM/NCI YUZYIL 7UGIC Ştl&Nl ÇOK ETKl/DEOLOTfYE SAĞLIUĞl NEOBNiYLE, ru/S<ıy£'DEldı yAŞANTtSI KISA AfSALIKLAfZU* TUTV/CLU OLA&4K GEÇMlŞTr SUtZEKU BASICl YAPlLIYOeOU 13S&'PE*a OAl'AjgUKjLAe.tAJ OMEML/S/YO/ GUUUMUZDE BlLE,UZEG.tH0£KI KÜŞKUNUM l/£ 7ARTIŞMAMIM BırMEDlGı Br/<Z YA&GlLAMAPAN SONBA 28 YfL HAPSÇMAMtOJM ei>LM/ŞTI 1Z y/L YA777X:K4A/ SOAJ/BA İ9&O/1F yASAS/Y^A ÇIKMIŞ, AMCAK BASK/LA&//V SUCMESl UEPENIYLE GlZİlCE YUSTmsJ AYe/LM/Sn SONZAK/ OZAN, SEPBESr NAZ/MIU DA OA/CUSUYDU MAGCSIST Sabıriı yonetmen "Dilan", bu açıdan tıpık bır Kıral filmı Hele ılk yarıda, gerek konunun ve tıplerın "bildıklığı" gerek Kıral uslubunun (belkı bıraz aşırı) yalınlığı, ınsana bellı bır sıkıntı ve duş kırıklığı vermıvor da değıl Ne var kı bu yalınlığın özellıkle ıkıncı yarıda gerçek bır usluba donuştuğunu fark etme mek olanaksız Sabıriı bır yonetmen Kıral; ınsanlara, onların dunyalanna yaklaşmada alabıldığıne sabıriı Ancak sevırcısınen de benzer bır sabn ıstıyor Gen kalmışhk surecını yaşayan ınsanlara, çevredekı her turlu pıtoresk ve egzotık oğeyı atarak, yalnızca bırer msan ola rak yaklaşmâk ve boylece oykulerdekı evrensellığı vurgulama tavrını, aynı zamanda ozenlı, dıkkatlı ve aranmış kamera hareketlenyle mantıkh bır bıçımcılıkle eleştır mek, Kıral'ın sınemasının artık ayrılmaz bır ozellığı Ne vazık kı "Hakkân'de Bır Mevsim" gıbı "super" bır filmden sonra Kıral'dan hep daha ıyısını bekleyen bır seyırcı de var Kıral, bızce ıyı şey ler yapıyor Gıderek son 10 yılda sınemaya başla>an vonetmenler arasında kışısel bır usluba doğru gıden tek ısım bızce Ancak "Hakk i n " başansını bır "yuk" gıbı sırtında taşıması da Kıral'ın yenme sı gereken bır engel SEÇMifn KAeşır DUÇLJUCEU OIA/V£A~R rAe/ır/NPAAi SHE YAÇAMI SOSYALIST ULKELEG.PE GUÇLU Bf/S OZAM KA8ÜL ED'LEM NAZ/M H/KMET 'IN CtŞ UL KELESDE GEÇEN SON Y/LLAR/MDA YAZDISl HASBEr Şı/£L£K/ OZLEMINI YAMSlTlM'AfCT'AYOt 1938 50 YIL ÖNCE Cumhurıyet J Haziran 19381988 yolların ıstıkametlerı, hem de ıstımlâk bedellerı uzerınde muessır olacaktır Sonra, mutehassıs venı vapılmak ıstenen mşaatın da planla telıfını, ılerıde plântn tatbıkatım tşkâl edebılecek şektldekı ınsaata musaade olunmamasını ıstemektedır Dığer taraftan M Prost, ımar plânı şekhne gore Dnanvolunun alacağı ıstıkamet uzerınde meşgul olmağa başlamıştır Bılhassa Dıvanvolundakı Karamustafapaşa lurbesının ıkı yanı açılarak ıkı tarafından da avrı ayrı ıkı yol geçecektır Bu yollar daha ılerıde ana vollc bırleşecektır Kuynmcular da akın ahp satabüecek Bundan bır muddel evvel hukumet, altın alım ve satımını kontrol altına almak ıçın, bır kararname hazırlamıştı Bu kararnameye gore, sıkke halındekı altının alım ve satımı beş bankaya verılmış, alım alım ve satımmı meslek ve sanat halme getırmış bulunan dışçıler ve kuyumcuları da yalnız masnu \eya ışlenmış halde altın alım ve satımma mezun bırakmıştır Ancak, kararname bu ışle meşgul olanların, alım ve satımlarını alıcı ve satıcınm ısım ve adreslerını bır deftere kaydetmelen mecbunyetmde koymuştur Malıye Vekâletı şımdı bu vazıyette değışıkhkler yapmtştır Bundan sonra kujumcular da sıkke halınde veya zınet altını şeklmde bulunan altmları alabıleceklerdır Fakat bunları aldıkları şahsm ısım ve adresıle beraber defterlerıne yazacaklar ve bunları derhal erııeceklerdır Altını alan kuvumcu aynı mıktar altını nerelerde kullandığını ve masnu halde kıme sattığmı yazmağa da mecbur lutulmuştur Yol programı Şehıralık muıehassısı pro/esor M Prost, ımar planınm tatbıkatına aıt bazı hususat hakkında Beledıvenm nazarı dıkkatını celbetmıştır Belednenm verdığı bır karara gore, beş senelık yol programmm tatbıkatına geçılmek uzeredır Halbukı, mutehassıs, evvelâ ıcab eden yerlerdekı ıstımlâk ışının bıtınlmesını ıstemekte ve ancak ondan sonra \ol mşaatına geçılmesının doğru olacağını ılerı surmektedır M Prost 'un fıkrıne gore, ıstımlâk ışınden evvel yol yapılması, hem İZMİR 4. İCRA TETKİK MERCİİ HÂKİMLİĞİ'NDEN Dosva No 1988/526 Alacaklıları ıle konkordalo akdelmek uzere mulılel lalebınde bu lunan Izmır Şehıtfethıbey Caddesı No 3/A adresınde grup eleklrık adı allında elektnk malzcmeleıı alım satımı ıle ışlıgal eder Bulenı Erkın ve Ibrahım Oner Buzcu vekılı Av Fıkret Şahın'ın lalebı ııze rıne ve vapılan ını.eleme sonucu alacaklıları ıle konkordalo akdet mek uzere IIK'nın 2 * ve muteakıp maddelerı geregıru.e 'Kl A S> V MUHLET VERILMES1NE \e Izmır avukalUrıııdan Lrdoğan kı. ser'ın koımer olarak (a\ınınc 16 5 1988 tarıhınde u 198^ ^26 sayı ıle karar verılmışlır Kcyhyeı ılan olunur 16 5 1988 Basın 20299 KAYSERİ 1. SULH CEZA HÂKİMLİĞİ'NDEN Esas No 1987/269 Karar No 1988/454 Gıda Maddelen Tuzuğu'ne muhalefet etmek sucundan sanık Pınarbaşı ılçesı Cınlıyurt köyünde N K 'lı, halen Kayserı Karpuzatan mevkıı No 48'de ıcraı faalıyette bulunan Tamet pastırma sucuk ımalathanesı mesul mudurıi Mustafa oğlu Orhan DEMİREL'ın, müsnet suçtan doiayı yargılaması sonunda TCK 398,402/1 2,647 sa 4/1, CK 72 maddelen gereğınce 32 000 TL ağır para cezası ıle cezalandırılmasına ve 3 ay süreyle cürme vasıta kıldığı meslek, sanat ve tıcaretınm latılıne ve 7 gun süreyle İŞYERİNİN KAPATILMASINA karar verılmıştır Ilan olunur ,, „ Basın 20401 GEÇMÎŞLE GELECEK Sabahattin Kudret Aksal 2 bası 1400 lıra (KDV ıçınde) Çağdaş Yayınları Turkocağı Cad 39 41 Lagaloğlu htanbul