Katalog

21 MAYIS 1988 KÜLTÜR YAŞAM KİM KİME DUM DUMA BEHIÇ AK ğ ını okudum puşvnsune. t»r Sabah uuandigmda fiM*M80C£6Tokırl M CUMHURÎYET/5 41. ULUSLARARASICANNES FILMSENLİĞ1 Cinayet ve idamın vahşeti Polonyalı yonetmen Kıeslowskı, "Hıç Öldurmeyeceksın" adlı filmınde nerdeyse bır başyapıt sunuyor. "Hıç Oldurmeyeceksın", gerek oldurme, gerek ıdam cezasmın korkunçluğu ustune yapılmış en guçlu ve sonımlu fılmlerden bırı. Çinlı yonetmen Chen Kaıge'nın "Çocuklann Kralı" adlı yapıtı ıse, her turden kolaylığı ve klışeyı yadsıyan bır Kultur Devrımı eleştmsı. ATİLLÂ DORSAY CANNES Cannes 41'ın yansmalı bölümunden bırkaç fılm daha. Polonvalı Krzystof Kıeslowski'mn "Hiç Oldurmejeceksin" filmı şenlıkte gerçek bır heyecan yarattı Kıeslowskı, 85 dakıkalık bu kısa, ama yoğun filmınde yazgılan ganp bıçımde bırbınne bağlanan 3 kışının öyküsunu anlatıyor Yönetmenın koyu renklerle bezenmış, Varşova'nın açık mekânlarını, meydan vc sokaklannı, sankı bır fantastık sınemanm tedırgın edıcı dekoruna dönüştüren kamerası, bıze sokaklarda avare, amaçsız dolaşan bır genç adamı, gunluk uğraşını sürduren bır taksı şoförunu, ve avukatlık dıploması almanın sevıncıru nışanlısıvla kutlayan, çıçe ğı burnunda bır avukatı tanıtıyor "Kader ağlannı önıyor" ve delıkanlı, oldukça amaçsız bıçımde, bındığı taksırun şoförünü (hem de en kanlı bıçımde) öldurüyor Davayı, tahmın ettınız, genç avukat alacak ve bu korkunç cınayetten elbette kı muvekkılını kurtaramayacaktır Fılmdekı ıkıncı "cmayet", bu kez toplumun onayı ve desteğıvle ışlenen "idam" olayıdır ve de lıkanlının asılması, ıçerdığı yasallık ve sıradanbğın bağışlatamayacağı bır dığer "vahşi" ve kanlı eyiemdır Kıeslovvskı, hep ınandığımız gı e ıHiqıfTı& ne ooreytm? fiBoovy/ trs</ru 6R£6OR MiSfl \ fiamann möthış eikısındeuım hıGfc&f'Jar, öldvrmemeye tvror Verdım. /Ve öaormemen, ü erme Ş,mdı /»vfhi btr nrehmde. ustehk R ınonmaya basbdım. P t K N Î K PIYALE MADRA GERÇfctf BIR HEYECAN YARAni Potonyalı yonetmen Krzystof Kıeslovvskı'nın (sağda) yanşmalı bölümdekı "Hıç Öldurmeyeceksın adlı filmı şenlıkte gerçek bır heyecan yarattı Mıroslav Baka'nın (solda) basrollerden bırını üsttendığı filmın alabıldığıne kanlı ve şnJdetlı cinayet sahnesı, kırm seyırcılenn salonu terk etmesıne yol açtı (Foto§rat AP) bı önemlı bır sınemacı Fılmı, gerek öldurme, gerek ıdam cezasımn korkunçluğu uzerıne yapılmış en guçlu ve sorumlu fîlmlerden bırı Ozellıkle ılk yanda oluşturduğu ve hem rastlantıların gucunu hem de bır fantastık sınemanın atmosfenm duşünduren anlatımı tek sözcükle görkemlı Filmın ıkıncı yarısı, bellı bır atmosfer değışıklığı ıçenyor ve bu açıdan seyırcıyı şaşırtıyor Ayrıca cinayet sahnesının alabıldığıne kanlı ve şıddetlı oluşu, buradakı gösterıler sırasında bırçok seyırcının salondan çıkma sı sonucunu getıren bır tedırgınlık duygusu verıyor Buna karşın Kıeslowskı'nın tilmı bızce neredeyse bır başyapıt Yıne seyn zor bır film, seyırcıden hoşgörü ve sabır ısteyen, ama sonuçta .nsanı ödüllendıren Yenı uyanan Çın sınemasının "San Toprak" \e "Buyuk Geçit" filmlenyle en önemlı adı sayılan Chen Kaıge'nın fılmı "Çocuklann Kralı." Yonetmen, filmde ılk gençlık anılanna dönüyor ve Mso'nun Kultur Devnmı sırasında bır köy oğretmenı olarak göndenldığı Çın taşrasında, çevreyle, ozellıkle kuçük öğrencılerle olan ılışkılenm anlatıyor Kultur Devnmı'nı eleştıren, bu sert ve haşın uygulamalann, bürokrasının de etkıstyle gerçek bır devnme, topluma gerçek bır ıvme kazandıracak ılerıcı bır eyleme dönuşemedığını savlayan bır film "Çocnklann Kralı." Filmın bugunku Çın'ın eleştınye açık yapısı ıçınde yapılabılmesı doğal Daha da önemlı olan, Chen Kaıge'nın, fîlmını, her turden kolaylığı ve klışelen yadsıyan, Antonıoni ve Angelopulos'tan etkıler taşıyan, ağır, dıngın bır tempoyla, uzun plansekanslardan oluşan bır dılle anlatmayı seçmesı Bıraz Batı sıneması özentılen taşıyan, ama sonuç olarak sanatçının kendı damgasını vurmayı başardığı, özgün ve önemlı bır fılm Ve Çın sınemasından gelen ılk kışılıklı yönetmenı, ılk "auteur"u selamlamamızı da gerektırıyor Yanşmadakı ıkınci Amerıkan filmı, Broadvvay'den gelen Gar> Sınise'ın ılk filmı olan "Evden UzaktaMiles From Home." Babalan ornek bır çıftçı olan, Knışçevın Amerıka'yı zıyaretı sırasında (1959"da) zıyaret ettığı tek çıftçı olma onurunu taşıyan bır büyuk toprak sahıbının ölümunden sonra, 2 oğlunun elıne geçen topraklann, gerek kötü yönetım, gerek Amerıka'da ozellıkle 1970'lerde çıftçının ve çıftçılığın yedığı buyuk darbeler sonucu elden çıkması Ağabey, bu duruma dayanamayarak evı, ahın, toprakları, her şeyı ateşe verecek ve 2 kardeş, ozellıkle ağabeyın gıtgıde bozulan dengesı sonucu, tam anlamıyla bırer kanun kaçağı, çağdaş bır Jesse James kardeşler durumuna du^eceklerdır Fılm, oldukça klasık bır sınemavla, kardeşlık, babaoğul ıhşkısı, başarıbaşarısızlık ıkılemı gıbı tıpık Amenkan temalannı ışlerken, aynı zamanda "derin Amerika"da tarım ve çıftçılığın vakın yıllarda yaşadığı büyuk sorunlara da el atıyor Ancak tum bunları bır Amenkan "road movieyol fllmi" ve bır tur çağdaş western kalıpları ıçınde vermesı, fılmı belkı rahat se>redılır kılıyor Ama a>ru zamanda kaçınılmaz olarak gıicunu azaltı yor Bu halıyle kolayca ızlenen, ama ız bırakmayan bır film "Evden Uzakta." Ricbard Gere'ın varhğı filme katkıda bulunuyor Ama filmın sonuçlarda yer alması. ancak Robert Redford'un "Mılagro Savaşı" filmınde görulen mucızelerden bırıyle mumkun olabılır ÇİZGİLİK KÂMtL MÂSARACI AĞAÇ YAŞKEN EĞİLÎR KEM4L GOKHA* TARİHTE BUGÜN MVMTAZ ARKA* 21 Mayıs O/ÇyANUSU ASTL y AME/?IKALI P1LOT CHARLES AU6USTVS UNOBERGHj UÇAĞI "SPtRlT OF ST LOUIS"l (STLO&S RUUu) PARİS'TE LE 8OUR6ET HAVA ALANINA INDIff,MI$Tf. OKYANUSU T£K 8AÇINA AŞAA/ IL< P/LOT OLAN LINDŞEmhljAMERlKA 'DAN S2jSSA Amsterdamda kaldığı otelın penceresınden düşerek C3VDI petçıChetBakerasonsaygılannısunanlararasında ölen Amenkalı trom daha once unlu cazcıyla çalmış oları Belçıkalı saksofoncu Jacques Peizer de vardı Amsterdam polısı, sanatçının ölümunden sonra yap tığı açıklamada Baker ın pencereden düşmeden önce eroın almış olabıleceğını açıkladı Polıs yettolılen Baker ın odasında bır mıktar eroın bulundugunu vurguladılar Sanatçının menacerı Peter Huyts da intıhar edecek bırı ıkıncı kattan atlamaz Sanınm uyuşturucu aldıktan sonra pencerede oturuyordu uyuya kaldı ve duştü dedı FİRMAS.I TARAPfNDAbi ÖZEL OLA RAK IMAL EPİLENjTEKPERVANİLl,22O 8EY&İR GÛÇLU' KÜÇÜK UÇA&IN KAStNİUl &EN2İN OEPO SU KAPLAP/ĞIHDAN^ ÖN CAMI YOİc. TU [/£ LIMDBER6 Ö'NÜMÜ Bi? PE~fi.iSK.OPLA GÖtZEEıÜYORDu. AT Ö'AJCE yoLA ÇJKMIŞTI.'RYAH" Meksikalı yazar Carlos Fuentes, Amerikalılara sesleniyor: 50 YIL ÖNCE Cumhuriyet 21 Mayıs 1938 Bu layıhamn mucıp sebeblennde denıhyor ku "Dunya sıyası vazıyetının doğurduğu sebebler karşısında cıhai de\letlerımn mustakbel bır savaş ıçın butun ku\vetlerıle sılahlandıkları malumdur Coğrafı ve sıyası durumu ıtıbarıle pek muhım bır mevkıde bulunan Turkıye Cumhurıyetının de esasen tarıhı ve yuksek mevcudıyete sahıb bulunan ordusunun da daha zıyade kuvvet\s"dırümesı zarurı gorulmuş ve bunun ıçın yenı bır teslihat programı hazırlanmıştır Teklıf edılen 125,5 mılyon lıralık fevkalade tahsısatla bu program tahakkuk ettırılecektır 19381998 Bunda bılhassa ağır çapta sahıl toplanmızı, hava mudafaa vasıtalarımızı, denız kuvvetlerımızı, ağır ve hafif eslıhamızı tezyıd ve askerı fabrıkalarımızm ntubrem noksanlarmı tamamlamak esasları duşunulmuştur" ABD, belleği zayıf bir ülke yazarlann aldığı, Nıkaragua'nın en saygın edebıyat ödulu Ruben Dano ödulü'nü aldığında ıse şunları söyleyecektı "Nikaragua'nın savunulması, yankuremızdekı hegemonyacı guce butun Latın Amerika'nın savunulmasıdır." Geçenlerde Madnd'de Ispanya Kralı'mn elınden Cervantes Ödulu'nu alan Fuentes, bugünlerde bır ABD unıversıtesıyle sözleşraesı gereğı Washıngton'da 1 hazıranda da bır oyununun provalarına katılmak uzere Berlın'e uçacak En cıddı romancılar arasında olmasına karşın en çok satan yazariar arasına gırmeyı de başaran Fuentes, ABD'de verdığı dersler ve yaptığı konuşmalarda Kuzey Amerıkalıları geçmışlerınden kopuk olmakla eleştınyor, bunun da şıddetu bır belleksızlığe yol açtığını sö> luyor "ABD belleksu bır ulke" dıyor "Llkejı kuran atalannızın temel bir ozellığını. bır zamanlar devnmci olduğunuzu unutujorsunuz. Bu \uzden de Amerika'da başka bır ulke kendı devnmıne giriştiginde, 'Hey, ne yapıyorsun! Bu ne biçim iş!' dıjorsunuz. Eee, devnmler bo>ledır ışle, sizin devriminiz de boyle>di." "Meksika Devnmi'nin birçok romanının Pancho Villa'nın yandaşlan tarafından at sırtında yazıldığım" soyleyen Fuentes, ABD'lı yazarlann sıyasal konularda daha "sakın" olmalan konusunda ne düşunuvor9 "ABD'de yazar bu tur sornnlann siyasal ve toplumsal kurumlar, basın, Kongre ve sendıkalar tarafından yeterince ele alındığını duşunujor. Ama yine de bu > Ikenın dunyada ne olmayı istedığıne karar verraesi gerekecek anın yaklastığı kanısındayım, çunku gucu azaltyor. ABD eninde sonunda şu ikilemle yuz yuze gelecek: Bır demokrası mi olacağız, >oksa bır imparatorluk mu?" Son olarak, "thtıyar Gringo" adlı romanı yayımlanan Fuentes, babasının Meksikalı bır dıplomat olarak görevlı bulunduğu Panama Cıty'de dunya>a geldığınden bu yana "goçebelige" alışkın Çunku çocukluğu ve ılk gençlığını geçırdığı kentler arasında ılk ağızda Santıago, Buenos Aıres, Quıto, Rıo de Janeıro, Montevıdeo ve Washıngton'u savabıhyor Sonradan Pablo Nenıda ve Octavıo Paz gıbı Latın Amerıkalı yazarlann dıplomallık yapma geleneğıne kendısı de uymuş Amatumuçyıl Meksıka'nın Parıs Buyukelçılığı görevmde bulunmuş olmasma karşın, dıplomatlığın kendısınde bır tutku olmadığını, dıplomatık yaşamı hıç ozlemedığını söyluyor Ama daha da onemlısı göçebe lıkten, yersız yurtsuz bırı olmaktan artık bıktığını söyluyor Fuentes Yakında bır yere kesm olarak yerleşeceğını vurguluyor Pekı nereye mesela, dıje sorulduğunda da şu yanıtı verıyor "Meksika'da taşrada bir yere yerleşmeyı duşunuyorum. Ama oraiarda bulunmayan bazı şeylere de ihtıyacı oluyor insanın. Mesela haber alma. TV'nın duğmesıne basıp isledığıni izlemek, sokaga çıkıp dılediğın bir kilabı almak, bır kırtasıyeciye uğramak. Yalnızca Anglosaksonlann lyi kırtası>ecılen var. Benim iş aletlerım de yalnızca kırtasıyecilerde bulunuvor: Kâğıl, daktılo, daktilo sendı..." Alfabe ve okuma kitablan değişiyvr Alfabe ve okuma kıtablarmın 1940 yılında değışmesı mukarrerdı Fakat bunların bu sene değıştırılmesı daha muvafık gorulmuş \e alakadarlar arasında bır musabaka açılması kararlaştırılmıştır Fuentes artık bir ülkenin "yurttaşı" olmaktan çok, konferansların ve üniversite kampuslarının "yurttaşı". Bugünlerde Washington'da bulunan Meksikalı yazar, yaptığı konuşmalarda, Amerikalılara, "Bir zamanlar devrimci olduğunuzu unutuyorsunuz" diye sesleniyor. Knltur Servisi Ulkemızde "Artemıo Cruz'un Olnmu", "Deri Değıştirmek" gıbı romanlarıyla tanınan Meksikalı yazar Carlos Fuentes, bu vılın kasımında altmı şına basacak Ama Fuentes, "VVashıngton Posf'tan Charles Trueheart'ın dedığı gıbı, altmışına gelmesme karşın, yıllardır romancılığı, oğretım uyelığı, oyun yazarlığı ve dıplomathğıvla kazan dığı uluslararası unun kanatlany la bır ulkeden oburune, bır kentten otekıne uçup duruyor Bugun artık herhangı bır ulkenın yurttaşı olmaktan çok, konferanslann ve üruversıte kampuslarının yurttaşı Fuentes tster ıstemez kendıru bu göçebe vaşamına ahştırmış "Nerede olursa olsun >azmayı oğrendim artık. Motelde, uçakta, otobusle, her yerde yazabılrtorum. Yazmama ozru tanımıvorum kendime." Fuentes "anayurtsuz" bırı gıbı ulkeler arasında gidıp gelıyor, ama edebıyatının anayurdu hep Meksıka Latın Amerıka'dakı sıyasal savaşımlar, Kuzev Amerıka'nın guneydekı etkınhklerı, Fuentes' ın değışmeyen ılgı odağı Bu yuzden de bır tur "halk kahramanı" sayılıyor unlu yazar Tıpkı yuzyıl başlannın ulusalcı Nıkaragualı ozanı Ruben Dario gıbı Nıtekım geçen ocak a>ında Fuentes'le bırlıkte, "devnmci Nıkaragua"vı zıyaret eden Amenkalı yazar William Styron da, "Çoğu Latin Amenka ulkesınde kahramanlar edebiyatçılar arasından çıkmıştır" dıyor Perulu romancı Mario Vargas Llosa da, kısa bır sure önce, belkı de bu yuzden şunları söylemıştı "Yazariar teblikelı ınsanlar olarak gorulurler, çunku tehlıkelidırier. Kamuoyunu harekete geçirme olanağına sahıptirier." Aslında Fuentes, Somoza'nın devnlmesınden once de Nıkaragua devnmının "vakın dostları"mn başında gelıyordu Daha once Graham Greene ve Marquez gıbı başkanlığmdakı Ankara Şehır Tîyatrosu grubu Bağdadda yedı temsıl vererek donmuş ve Dıyarbakırda uç temsıl verdıkten sonra şehrımıze gelmıştır Hevet burda temsıller verdıkten sonra Malatvaya gıtmıştır Ordıunuzıın >eni teslihat progranu Ankara 20 (Telefonla) Mıllı mudafaa ıhtıyaçlan ıçın 125,5 mılyon lıraya kadar taahhude gırışılmesı hakkındakı layıha Mıllı Mudafaa ve bulçe encumenlerınden geçtı ve Meclıs ruznamesıne alındı Ankara Şehir Tîyatrosu Elazığ (Hususı) Bağdad turnesıne çıkan Raşıd Rızanm KONKORDATO KOMİSERLİĞİ'NDEN ÇAĞRI VE TOPLANTI İIANI Konya'da karaman Cad Çevre Yolu Ka\şağı No 65'te Hayvan >emulığı tııareu ıle ıMıgal eden CAFER ŞIMŞEK vekılı A\ ALI k \ RAÇELIK'm konkordato projesıvle Kon>a lcra Tetkık Meruı ne mu racaatla lalep ettığı konkordato aktı ıı»ın mehıl venlmesı hususu tetkık meruınce kabule şayan addedılınıj ve 8 4 1988 iarıh 1988 372 esas 1988/354 sayılı kararı ıle muştekıye karar tarıhınden ılıbaren ılk konkordato aktı ıçın İK1 AY mehıl verılmesıne karann ılanına, konkor dato komısen olarak tetkık Mercn Zabıl Kânbı MEHMET ÇALIKUŞU'nun tayınıne karar verılmıştır Yukarıda ad\ ve adresı vazılı C\FER ŞlMŞEk'ten alacakh olan hakıkı ve hukmı şahısların alacaklarını levsık eden evrak ıle her gun (cumartesı pazar) harıv saat 14 00 ıle 17 00 arasında komıser MEH MET ÇALlkUŞL'nun konva'da lcra Tetkık Meruı kalemmdekı ad resıne muracaatla alataklarını kayıt etıırmelerı ıcap ettığı \e bu kayıı muamelesının bu gun bu gazeıede ışbu ılanı takıp eden ılk gunden başlayıp 20 gunu akşamına kadar devam edeceğı bu sure ıı,ensınde alacaklarını kavıl cttırmeyenlenn konkordato muzakeresıne kabul edılmeyoeklerı alaı.aklıların ıbraz edılen vesıkaları avnı verde ve sa atlerde loplantıva tekaddum eden 10 gun ı«,erısınde tetkık edebıle ceklen, alaeaklılar loplantısı ve muzakeresının 24 6 1988 gunu saat 14 30'da lcra Tetkık Mercıı duruşma salonunJa vapılacagı, konkordato muzakeresı neticesınde venleı.ek karara vakı ıltıhakların 10 gun iLeriMnıie konkordato komısenmn adresınde aynı saatler ıçınde ka bul edıleceğı ılan olunur Basın 18730 T.C. UZUNKÖPRÜ SULH CEZA MAHKEMESİ KARAR Esas No 987/ 367 karar No 987/649 SI Hâkım Yılmaz Şengur19734 / katıp Hasan Arabacı Dasacı k H Sanık Mahmut Gezerler Mehmet ve Nefıze'den olma 1956 do lu Mes«,u Mahallesı nufusuna kavıtlı ve halen avnı mahallede oturur, evlı 2 cocuklu okur vazar %abıkasız sucuk ımalatvisı Suv Gıda maddelerı tuzuğune aykın davranısta bulunmak Suv tarıhı H 4 1987 Y ukarıda avık kımlığı vazılı sanık hakkında mahkeınemi7ce vapılaıı vargılanıa sonunda G.D.: Sanık Mahmut Gezerler'ın gıda maddelerı mzuğune avkırı davranıştd bulunmaktan (bozuk sucuk ımal eımekıen) evlemıne uvan TCk nun 3%,402.64^ Sa kanunun 6 TCk nun 94 maddeierı ge reğınce 32 000 lıra ağır para cezası ıle cezalandınlmasmu, Uc av sure ıle curnıe vasıta kıldığı nıesiek saojııııın ve ticarelının verılen hapıs cezası kadar musavı bır sekılje T\T1LINE, ^ edı gun uıre ıle ijverının kjpanlmasına \erılen cezalarııı ertelenmesıne karar verıldı 16 11 1987 Basın 19'2S