Katalog

2 ŞUBA T 1988 • • • • HABERLERİN DEVAMI CUMHURİYET/13 IMF'nin gîzlî raporu (Baştarafı 1. Sayfada) dış borç ödemderi üzerindeki endişderi gıdermek için çok iyimser gelişmelere ibtiyaç var. Eger dış gelişneler olumsuz olursa borç servisi ciddi sonın haline gelebilir." "güvenin" surdüğü de görüldü. Bir IMF mensubu "Türk yelkililerin son aylarda aldıklan kararlann" raporda dikkat çekilen tehditleri azalttığını kaydederken, "Önümüzdeki haziran ayına kadar belirli bir toparlanma beklendigini" kaydetti. Bir başka IMF yetkilisi, "Türkiye'nin şu anda Hazine, Merkez Bankası ve Devlet Planlamada son 10 yılın en iyi kadrosuna sahip oldugunu" belinirken, bu kadronun, yatırımlann kısılması konusunda "fikir birligine vardıgının" altıru çizdi. Aynı kaynak, şaka ile karışık "Tahtakale'nin batınlması gerektigi" sözcüklerini telaffuz ederken, bu alanda da bir düzenleme beklentisi içinde bulunulduğunu ima etmiş oldu. Faiz kavgası (Baştarafı I. Sayfada) rar, Başbakan Turgul Özal'ın Ankara'\a dönuşünden sonra ke^inleşecek. Alınacak kararlann Turk parasına olan talebi arttırarak döviz talebini kjnnak yönünde olacağın; belirten ilgililer, bunun için de kısa vadede en etkili önlemin faiz oranlarının yükseltilmesi oldugunu ifade ettiler. Faiz oranlarının yükseitümesi konusunda görüş birliği içinde olan ekonomi yönetimi, bunun için uygulanacak yöntem üzerinde anlasamıyor. Edinilen biigiye göre, Merkez Bankası geçici bir süre faizleri belirleme yetkisinin kendisine verilmesini istiyor. Devlet Balcanlan Yusuf Özal ile Adnan Kahveci ise, ekonomide müdahalecüiğin en aza indirilmesine paralel olarak faiz oranlannın da tümüyle serbest bırakılması gerektigi ni savunuyorlar. Konuya ilişkin olarak Davos'ta Başbakan Turgut özal'ın başkanlığında yapüan toplantılarda da kesin bir karar çıkmadığı beürlendi. Önceki gün Ankara'ya dönen Merkez Bankası Baskanı Rüsdü Saracoglu, döviz sorunuyla ilgili olarak ivedilikle aiınması gerekli önlemler konusunda uzmanlarla bir dizi toplantı yaptı. Merkez Bankası teknik kadrosu önceki gün Rüşdü Saracoğlu'nun başkanlığında yedi saat süren bir toplaıuı yaptı. Dün sabah da süren Merkez Bankası'ndaki bu toplantıdan sonra Rüsdü Saracoğlu, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Kaya Entcn'le görüstü. Bu arada, Kaya Erdem'in konuyla ilgili olarak Davos'u arayarak Başbakan Turgut özal'la da bir tdefon görüşmesi yaptığı öğrenildi. Devlet Bakanı Adnan Kahveci'nin de Davos'u arayarak faiz konusundaki görüşünü Başbakan Turgut Özal'a aktarmış olabileceği belirtiliyor. Ankara'da iki günden beri süren çalısrnalaria ilgili olarak bilgi veren bir yetkili, alınacak önJemlerin ekonomi üzerinde ne gibi olumlu veya olumsuz etkiler yapabileceğinin tartısıldığım söyledi. Aynı yetkili, "Yapılacak parasal düzenlemelerin banka sisUrainde fazla hasar yapmamaana da dikkat edflmesi gerekiyor. Yoksa öyle önlemler alırsınız ki, 1520 gün içinde döviz fiyatlannda istikrar sagianır, batta kuriar dusmeye bile başlar. Ancak o zaman da bazı bankalann batma tehlikesi ortaya çıkar" dedi. Düşünülen önlemler arasında, faiz düzenkmesinin en etkili yol oldugunu belirten bir yetkili, bazı bakanlann mevduat munzam karşılık oranlarının yükseltilmesini önerdiklerini beürterek, halen yüzde 14 olan munzam karşılık oranlannın "şimdüik" değiştirilmemesi gerektiğiru kaydetti. Dövize ilişkin olarak kambiyo mevzuatında da bazı düzenlemelere gidilebileceği belirtüerek, bunun için de bankalar için öngörülen zorunlu kur riski oramrun değiştirilebileceği bildirildi. Buna göre, halen alt sınırı yüzde 90, üst sının da yüzde 110 olan kur riski oranının üst sının yüzde 100'le sınırlandırılabilecek. Bu durumda bankalann ellerinde nakit döviz tutma olanaiı daraltılacak. Merkez Bankası'nın yeni önlemlerle ilgili teknik hazırlıklarım sürdüreceği ve faiz dışında alınacak kararları olgunlaştıracağı, faiz karanmn ise, Başbakan Turgut özal'ın dönuşünden sonra kesinleşeceği ifade edildi. Merkez Bankası Idare Meclisi'nin bugün Rüsdü Saracoğlu'nun başkanlığında toplanacağı öğrenildi. Başbakan Özal'ın toplantıya kadar faizier konusunda kesin kararıru vermesi durumunda yeni faizier bugünkü toplantının sonunda açıklanacak. Piyasa tedirgin (Baştarafı I. Sayfada) düny asında büyük bir kanamaya yol acacak" dedi. Zaten faiz/erin yüksekliğinden yakındıklarını vurgulayan Adıgüzcl, iç piyasanın daralacağını kaydederek şunlan söyledi: "Ama yannı kurtarmak için başka çare görülmüyor. Bu tedbirter bizim aleyhimize. fakal katbtnacagu. Yoksa TL'ye başka türiü itibar kazandıramayız. Bugiio gelinen noktada başka kapı kaimadı." Bugün yaşanan döviz darboğazının hayali ihracatçılann, bankalann ve bürokratların önlem almada geç kalmasından kaynaklandığını ifade eden Niyazi Adıgüzd, "Şimdi afanan öniemie bu hatalann külfeti sanayi ve ticarel kesiminin sırtına bindiriliyor" dedi. ITO Başkanı Adıguzel, döviz sorununa çözüm için, Merkez Bankası'nın devreye girerek ithalat transferini üstlenmesini, ihracatçüann yurtdışından döviz getirme sürelerinin 3 aydan 1 aya indirilmesini ve hayali ihracatın "kjnlması"nı istedi. tstanbul t'niversitesi ögretim üyesi Prof. tzzettin Önder: Hükümet yanhş teşhiste bulundu. 'Parayı çekeriz fiyatlar geriler' diye düşündüler. Belki kısa vadede fiyat artışları yavaşlayabilir, ama uzun vadede faize giden para yeniden tüketime yönelir ve enflasyonu kamçılar. Bu ise gelir dağılımını daha da bozar. Faizlerin yükselmesi, işletmelerin kâr marjım da arttırır. Yatırımların yavaşlamasıyla ihracat da olumsuz etkilenebilir. Hükümetin yatırımlan antırabilmesi için üst gelir gruplarım vergilendirerek kaynak' yaratmalıdır. lstanbul Üniversitesi ögretim üyesi Prof. Güllen Kazgan: Alınan kararlar, özel sektörün doğrudan üretken yatınmJannı olumsuz etküeyecektir. Türk ekonomisi her 10 yılın sonunda gelişiyor, ısmıyor ve hep sekizinci yılda tıkanıyor. Bugün alınan kararlar bir yerde soluklanma olarak adlandınlabilir. Önümüzdeki üç yıl içinde durgunluk beklenebilir. Bunun sonucunda ise işsizlik artacak, stokiar büyüyecek, bunun ardından ise yeni iflas dalgası başlayacak. Biz bu filmi daha önce de görmüştük. Hükümet, kaynak ısrafından vazgeçip, vergi dışı bırakıian sermaye gelirlerini vergilendirsin. Marmara Üniversitesi ögretim üyesi Doç. Dr. Taner Berksoy: Şu anda fevkalade spekülatif bir ortam var. Bu ortamda istenilen sonucun tam anlamıyla aiınması zor. Bu kararlar öncelikle yatırımlan yavaşlatır. Böylesi bir ekonomik paketin daha sonra gündeme gelmesi beklenirken, bunu önceye aldılar. Ekonomik paketin bir diğer etkisi uzun vadede tüketimi kamçılamasıdır. Yatınmlann yavaşlamasıyla ihracatın artışı da sınırlı kalabilir. Paketin enflasyonu önleyeceğini de sanmıyorum. Sosyalîst Parti kuruldu (Baştarafı I. Sayfada) alındı belgesini, "Hayiriı oğuriu oisun" diyerek, kurucu üye Nusret Senem'e verdi. Özyurt, parti kuruluş beyannamesinde yer alan belgelerin birer kopyasının Anayasa Mahkemesi ile Cumhuriyet Başsavcılığfna incelenmek üzere gönderileceğini söyledi. Sosyalist Parti'nin programında, parti ambleminin "emekçinin efindeki güneş", parti marşının da "1 Mayıs marsı" olduğu belirtüerek, partinin 12 Eylül 198Oöncesinde kurulan sosyalist partilerden herhangi birinin devamı olmadığı kaydedildi. Programda daha sonra özetle şu görüşlere yer verildi: "• Demokratik halk iktidan, MBlet Medisi ve bütun kademeierde yerel mcclisler aracıbgıyla kullanılır. Medisler doğrudan, genel, çok seçenekli özgür seçimlerle belirtenir. 18 yaşını bitirmis bütün yurttaşlar seçme ve seçilme özgürlügüne sahiptir. Millet Medisi toplantüan başından sonuna kadar tekvizyomian yayımlanır. MiUetvekUlerinin ve Meclis üyderinin ayhklan hiçbir şekilde en yüksek işçi ücretinin üzerinde olamaz. • Millet Medisi başkanı aynı zamanda devlet başkanıdır. Başbakan ve bakanlan Millet Meclisi seçer. Hükümet, Millet Medisine karşı sorumludur. Devlet başkanlığı ve parti başkanlığı görevleri aynı kışide birleşemez. Hayatta bulunduğu dönemde hiçbir devlet görevlisinin heykeli dikilemez; kentlere, kasabalara, köylere veya kamu kummlanna ismi verilemez, kamu kurumlannda resmi asılamaz. • Yönetimde halka zorlak yaratan formaliteler kaldınlacak, hizmetten yararlanmak basitleştirilecektir. Yerel yönelimlcrin ve kamu kuruluşlanmn besapian halkın inceleme ve denetimine açık olacaktır. • Askerler dahil herkes, bütün kamu mercılerine ve ordu kurumlarına tek başına ve toplu olarak dilekçe vermek hakkına sahiptir. Dilekçelere en geç 15 gün içinde gerekçeli yanıt verilir. • Tüm çalışanlans örgüüenme, sendika kurma, grev, dayamşına grevi, emekçilere yapılan haksızlıklan düzeltmenin bir araa olarak degerlendirilir. Lokavt yasaktır. • Devlet bütün yurttaşlarına yaşama ve geçinme olanaklarını, yeteneğine göre bir işte çahşma hakkını garanti eder. • Yurttaşlar, sosyalizm döneminde emeklerinin ürünü olan mülkiyet ve özel girişim haklanna sahipterdir. • Kimseye eziyet ve işkence yapılamaz. Insan onuruna aykın cezalar konamaz. tdam cezası kaldınlacaktrr. Cezalar hafıfletilecek, insanca koşullar sağlanacaktır. • NATO'dan çıkıbcak, başka bir askeri ittifaka kaülınmayacak, topraklanmız üzerinde vabana i s ve asker bulunmasına izin verilmeyecek, bilineo ve biiinmejen askeri anlaşmalardan aynhnacaktır. Avrupa dahil berhangi bir kapitalist bütünleşme içinde yer ahnmayacaktır. • Askerlik geneldir, yurt savunması kadınlar dahil her yurttaşın görevidir. Askerlik kadın ve erkek için 6 aydır. Askerlik hizmetini görenlere, işçiler kadar ücret verilir. Ordu, Millet Meclisi'nin emrindedir, halkın hizmetindedir, üretime ve hizmetlere katkıda bulunacaktır. • Hiç kimseye devieti, var olan topiumsal düzeni eteşürdigi, yeni biı toplum düzeni istegi için ceza verilemez. Devlet, etestireni konır v« eJeştiriyi özendirir. Herkes duvarlara yazı, resim asarak döşüncesini vc eleştirisini açıklamakta özgurdur." Içişleri Bakanhğı'na verilen beyannamede 84 kurucu üyenin de imzası yer aldı. Kurucu üyderin büyük çoğunluğunun işçi ve sendikacı olduğu gözlenirken; aralarında iki avukat, bir gazeteci, bir müteahhit ve bir de yazarın bulunduğu görüldü. Parti yönetiminde kimlerin yer alacağı, bugün düzenlenecek bir basın toplantısında açıklanacak. Sosyalist Parti'nin 84 kurucu üyesinin adları ve meslekleri şöyle: "Akif Ydmaz (işçiDlSK Bölge Temsilci Yardımcısı), lsmel Ögütçü (işçi), Hasan Mınk (işçieski Çağdaş Madentş yöneticisi), Dogan Gürz (işçi), Yalçın BMvükdagiı (mimar mühendis), Ali Tokgöz (işçi), Mehmet Ulusoy (fizikçi), özdemir Köroilu (işçi), Mahmut Sankaya (işçieski İleri Madenlş vöneticisi), Ibrahim Şabin (işçi), Ozcan Gölelçe (ekonomist), Hasan Ortatepe (işçi Darphane işyen baştemsilcisi), Hasan Arabaa (emekli öğretmeneski TÖS Genel Yönetim Kurulu üy«i), Salim Yaşar (işçieski Sinama Emekçileri Sendikası yöneticisi), Hulki Kolak (işçi), Hıdır H o U a (işçi), Atilla Aytemur (arkeolog), Giirbüz Çobadar (esnaf), Muzaffer Erdogdu (yayıncı), Mehpare Ydmaz (işçi), Hasan Dere (işçi), Hıdır Özcan (işletmeci). Ferit tlsever (makine mühendisi), Emine Saglam (muhasebeci), Seyit Soydan (eski İleri Madentş yöneticisi), Vedhi Timuroglu (yazarşair), Ali Kalan (avukat), Mehmet Alaubel (muhasebeci), Hüseyin Gökalp (İKİ). Ugur Özcan (müteahhit), Ziya Tator (emekli öğretmen), Ali Dogan (işçi), Mehmet HalU Gülçe (esnaf), R«m»7an Çank (marangoz), tsmail Durna (serbest), Nadir Eginler (işçi), Ahmet Seyran (işçi), Ismail Kara (çiftçi), Çetin Çaglayan (işçi), Yusuf Cadm (işçi), Mihafl Topçooglu (işçi), Şadiye Yeniyurt (ev kadını), Yavuz Alogan (ekonomist), Feyyaz Kurşuncu (yayıncı), Nusret Senem (avukat), Zekai Günal (işçi), Mehmet Emin Akgün (işçi), Rahmi Nallar (esnaf), Kamil Yakar (esnaf), Hüseyin Bayındır (esnaf), Ayhan Y eniyurt (işçi), Servet Gökçen (işçi), Halil Göçen (esnaf), Yusuf Çdİk (esnaf), Ali Yagn (işçi), Kamer Karahan (işçi), Ekrem Çalış (emekli öğretmen), H. Ali Karşılayan (gazeteci), Şahin Onuş (işçi), Nihat Hoşgit (işçi), Ahmet Ballı (işçi), Adnan Obay (işçi), Ferit Işık (inşaat mühendisi), Yusuf Ankanoglu (esnaO. Ibrahim Eryılmaz (çiftçi), Teldn Ulgur (muhasebeci), Alaaddin Oguz (işçiGerze Belediye Işçileri Baştemsilcisi), Vabdet Şimsek (işçi), Dervtş Güneş (işçi), Şükran Taşçı (işçi), Sadık Ekiz (işçi), Ismet Karakul (işçi), Hoseyin Akar (serbest), Osman Knruca (muhasebeci), Halil Aikan (işçi), Mustafa Birçek (işçi), Mehmet Akkoç (esnaf), Cengiz Varol (işçi), Hüseyin Şakaa (işçi), Remzi Çdik (işçi), Muharrem Pire (rcssam), Nevzat Kuloglu (muhasebeci), Nazmi Meün (işçi), Kahraman Taşgın (işçi), Güney Aslao (gazeteci)." SHP Genel Başkanı Erdal Inönü Sosyalist Pani'nin kurulmasını olumlu karşıladığım söyledi. tnönü "Partinizden yeni partiye katılacak olan var mı?" sorusuna şu karşılığı verdi: "Ben ber siyasi fîkrin kendi partisini kurmasını demokrasi anlayışının içinde oldugunu her zaman söylüyonım. Türkiye'de bizim solumuzda partiler kurulmasını ben istiyorum. Bu pariilerin siyasal göriişlerine uyan insanlar oraya giderier. Kimse durduramaz. durdurmaya da çalışmamamalıdır. Her Tıkir açıkça söylenmeli ve kendi taraftariannı bulmalıdır ki, tartışma kör dögüşü halinden çıksın. fikirlerin tartışması şeklinde yapılsın ve sonuç alınsın. Karanhkta vuruşmak yerine, aydınlıkta mücadele etmek yoldur." ANKA'nın haberine gore ANAP Genel Başkan Başyardımcısı Mehmet Keçeciler ise yeni kurulan partinin geçmişte sosyalist pani adıyla kurulanlar gibi olmamasını temenni ettiğini belirterek, "Çünkü geçmişte sosyalist parti adıyla knnılan bir çok partinin kurucusu ara dönemlerde yurtdışına kaçınca orada partisi olduklannı acıkladılar" dedi. ANAP Genel Başkan Yardımcılarından Ejiip Aşık da Sosyalist Parti'nin gelecek seçimlere dek örgütlenemeyeceğini iddia etti ve "Türkiye'de o sosyalist bollugu nerede, Türkiye'de bu kadar sosyalist yok" dedi. İhracat da sorunlu IMF raporunda 1991 yılına kadar olan dönem için yapüan projeksiyonda ihracat rakamlannda önemli ölçflde artış olmaması halinde doğacak sorualar şöyle anlatıldı: "Her ne kadar Türkiye yabancı sermaye muslukiannı açmayı başarnuş otsa da dış borç odemeterinin döviz gelirlerine oranı ve kısa vadeli borçian da kesin bir şekilde arttı. Eger ihracat aynı diklikte armanmazsa Türkiye dış uyutn Ue yeni iş sahalan açmak ikileminin yaratacagı sorunlarla yuz >üze kalacak. Veniden yaprfanmantn ha/jrianmakta olduğuoa ilişkin cesaretlendirici tşaretler *ar." thracattaki artışın iç tasarnıf ve ilhal mallara rakip kaliıeli urünlerin teşviki ile bütünieştirilmesi gereküğini savunan IMF raporunda rekabete dayalı ihracat sektörünün ancak esnek kur politikaiarının kararlılığı ile mümkün olabileceği vurgulandı. IMF'nin, Türk yetkililerini dış borçlar ve döviz hesaplarırun yaratabiiecegi tehdidi fazla ciddiye almamakla «uçladığı raporda, "Yıiksek dış borç duzeyi ve gelecekteki borç ödemeieriıun sonın yaralmaması için basiretli siyasi kararlara gereksinme var" denildi. Enflasyon oranının hesaplanmasında en güvenilir kaynak olarak "toptan eşya endeksinin" gösterildiği raporda, enflasyori oranının düşürülmesi zorunluluğu da vurgulandı ve enflasyonla mücadele için "daha hırslı bir program uygulanabilirdi" denildi. Döviz mevduatlannın, liraya alternatif dolaşım araçları ortaya çıkarmasından yakınılan raporda, bu sorunun "gkJerek artan tehliltesine" isaret edildi. Kamu sektörünun performansının "hayal kıncı" olduğunun ileri sürüldüğü raporda, genişlemeden yerel yönetim harcamaları ve bütçe dışı fonlar sorumlu tutuldu. Harcamalarda kararlı kısıtlamalara gidilmesi gereken dönemlerde, fonların "sosyal içeriğinin" sert karar ahnmasını önlediğinden de yakmıldı. IMF'ye göre sorunlar IMF uzmanlannın hazırladığı ve icra komitesi dışında dagmlmayarı raporda yer aian soruniar ve öneriler isc özetle şöyle: • Türkiye dış borç ödemelerinde rahatlamazsa tekrar "dış uyum" ile "yeni iş sahalan yaratmak" ikileminin doğuracağı sorunlaria karşı karşıya kalacak. • Türkiye'nin dış borç ödemelerinin döviz geiirlerine olan oranı konusundaki endişelerin giderilmesi için çok iyimser gelişmelere ihtiyaç var. • Döviz hesaplanndaki artış tehlikeli, bunlann da kısa vadeli dış borç sayılması gerekir. • Bütçe dışı fonların kullammı çok sıkı denetlenmeli ve kamunun \ harcamaları kısılntatı. • Enflasyon konusunda daha hırslı bir mücadele programı uygulanabilirdi. • Döviz hesaplanndaki bir paniğin getireceği ani > ve kitlesel çekilişler, Türk | yetkililerin sandığından daha büyük bir tehlike oluşturur. Coşkun: Yapay Türkiye Odalar ve Borsalar Biriigi (TOBB) Başkanı Ali Coşkun, döviz sorununun suni olarak yaratıldığını söyledi. Seçimler sırasında konvertibiüteye geçileceğine ilişkin açıklamalann devalüasyon beklentisi yarattığım, ihracatçının dövizini getirmediğini bankanın elindeki dövizi tuttuğunu, ithalatçının bir an önce talebini karşılamaya yöneldiğini anlatan Ali Coşkun, şöyle devam etti: "Koovertibiliteye gecilmesi yeterli döviz rezervine, dış ticaret dengesinin kurnlmasına ve enflasyonun makul diizeylere indirilmesine baglıdır. Bunlar böyle olmayınca dövize hücum basladı. Ve bugünkü tablo yaratıldı. Çözume ise sadece mevduat faizJerinİB yükseltilmesiyle vanlamaz. Bunun bir paket olarak aiınması gerekir." TOBB Başkanı Ali Coşknn, sorunun çözümü için Merkez Bankası'nın devreye girerek ithalat transferlerini üzerine alabüeceğini, bankalan transfer yapmaya zorlayabileceğini belirtti. Coşkun, " 2 bankacı, 3 ihracatçı bir araya gderek bir ulkeyi döviz darbogazına sokmamah" diye konuştu. Ege Bölgesi Sana>i Odası Meclis Başkanı Şinasi Ertan ise, ekonomi politikaiarının para ve vergi politikalanyla bütünleşmeden beklenen düzelmelerin zor sağlanacağını savundu. "Biz bu filmi daha önce gönnöstük" diyen Şinasi Ertan şöyle devam etti: "Ekooomide yeni tedbirler paketine ihtiyaç vardır. Ama, enflasyonu aynı mzla körükleyen politikalar devam Mtigi surece. temel mal ve hizmetlere KİT'lerin buyıik zamlan devam ettigi surece faizlerin yukan çekilmesi enflasyonu dizginleyecek talebi yavaşlatacak bir etki yapmaz. Benzer operasyonlar 1982'den bu yana bir defa yapıldı ve yine aynı noktaya vanldı." Şok paketi yorumlayan Demirbank Genel Müdürii Haluk Dayıgil ise, "Hem bankalar hem de firmalar için kötü günler geliyor" dedi. Yükselen mevduat faizlerinin kredi faizlerini yükselteceğini ve kullanıcıya yüzde 120'nin altında mal olmayacağına işaret eden Haluk Dayıgil, "Bu faiz oranı, kredi kullanan firma için de kötü, kullandıran banka için de. Firma borcunu ödeyemeyecek, banka ise geri alamayacak. Bir fasil daire. Maliyctler yüksdecek. Ama başka kurtuluş yolu da yok. Bu parasal önlemlerin yanında kamu harcamalan da kısıhrsa istenen sonuç saglanabilir" diye konuştu. Zorunlu tasarruf (Baştarafı 1. Sayfada) maddeyle, çahşanlann aytık ve ücretlerinde azalma olmaması için, BakanJar Kurulu'na yetki verih'yor. Buna göre, tasarruf kesintisi nedeniyle, memurların maaşlannda azalma olmaması için, kamu görevlilerinin aylıklanna uygulanan katsayı ve yan ödeme katsayısı ile yakacak yardımı miktannda gerekli düzenlemleri yapmaya Bakanlar Kurulu yetkili olacak. On ve daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde çalışmakta olan işçilerin, tasarruf kesintisine tabi tutulması gereken ücretleri, yeni bir toplu iş sözleşmesi aktedilineye kadar, toplu iş sözleşmesi bulunmaması halinde ise hizmet akdi ile beiirlenen ücretler yeniden tespit edilinceye kadar işverenlerince, bu kanunun uygulanmasına mahsus olmak üzere yüzde 2 orarunda arttırılacak. Arttınlan bu miktar hiçbir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın yüzde 3 orarundaki işveren katkısı ile birlikte TC Ziraat Bankası'nda işçiler adına açtınlacak tasarrufu teşvik hesabına yatınlacak. Ankara Merkez Şubesi'nde Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı tdaresi Başkanlığı adına açılacak, "çahşanlann tasamıflannı teşvik hesabına" aktanlacak. Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı tdaresi Başkanlığı, toplanan paraları Yüksek Planlama Kurulu'nca belirlenecek esaslar dahilinde hisse senetleri ve benzeri menkul kıymetlere, orta vadeli özel sektör tahvillerine, gelir ortaklığı senetlerine, fınansman bonoları, devlet tahvili ve Hazine bonoları na yatırmak ve gayri menkul alım satımına yönelik yatırımlar hariç, verimi yüksek yatınmlarda kullanmak suretiyle nemalandıracak. Giiven sürüyor 1986'dan 1987'nin ilk çeyreğine kadar olan dönemi inceleyen IMF raporunda dış borç konusunda alarm zilleri çalınmasına karşıhk, Cumhuriyet'in sorulannı yanıtlayan IMF mensuplarında Türkiye'ye karşı Dolar 26 lira, mark 20 lira (Baştarafı l. Sayfada) Mevduat faizlerinin yükseltileceği, sıkı para politikası izleneceği yolunda önlemler içerdiği sdylenen şok ekonomik paket, Tahtakale'de döviz fiyatlannın değer yitirmesine neden oldu. Piyasada dolar cumartesi gününe göre 26 liralık bir düşüşle 1343 liraya düşerken, geçen perşembe günkü zirvesine gore 36 lira değer yitirmiş oldu. Merkez Bankası 'nın bugün geçerli olacak dolar efektif satış kurunu 6.60 lira arttırarak 1141.01 liraya çıkarması üzerine serbest piyasa resmi kur farkı yüzde 17.7'ye geriledi. Serbest piyasada geçen cumartesi günu 815 liradan satılan Federal Alraan Markı dün 810 liradan açıldı. Gün içinde sürekli dalgalanan mark bir ara 785 liraya kadar düştü. Tahtakale'de günü 795 liradan tamamlayan mark geçen perşembe gününe göre 34 lira gerilemiş oldu. Serbest piyasada lsviçre Frany 25 lira gerileyerek 970 liraya düşerken, Ingiliz Sterlini 40 liralık bir kayıpla 2370 liradan satıldı. Kapalıçarşı'da altın fıyatlan da düştü. Cumartesi günu 145 bin liradan satılan Cumhuriyet Altını dün 143 bin liraya gerilerken, 24 ayar külçe altının gramı da 400 lira gerileyerek 20 bin 50 liradan satıldı. Bu arada AA'nın haberine göre, şu anda geçerli döviz fiyatlannın olması gerekenden 1015 puan daha yüksek düzeyde bulunduğunu savunan, adının açıklanmasını istemeyen hükümet yetkilisi, "Spekülatif amaçlarla piyasadan döviz toplayanlar. önümüzdeki gunlerde. Türk lirasına ihtiyaç duyacaklanndan bunlan bozdunna yoluna gideceklerdir. Piyasada dövize olan talep gerilerken, spekülatif amaçlarla yatınm yapanlar, fiyatlar bekledikleri olçüde yükselmeyeceginden bunlan ellerinden çıkarmayacaklardır" dedi. Serbest piyasa çevreleri mevduat faizlerinin arttınlmasıyla dövize olan talebin azalacağını ve döviz fiyatlarının düşeceğini söylediler. Sami Bakır adındaki döviz işlemcisi, "Faizier yüksclir, bankalanu döviz satışından aldıklan komisyon oranı düserse, bankaJann piyasadan döviz talebi de düşer. Ama bankalar, doNİzde yüzde 2225 orarunda komisyon almaya devam ederierse, Tahtakale'deki dövizin fiyaü bankalann verdiginin altındıkalır" dedi. Öte yandan dolar dış borsalarda, ABD Federal Almanya ve Japonya Merkez Bankalannın faiz oranlannı düsurecekleri yolundaki söylentiler ve ABD Maliye Bakanı James Baker ile Federal Alman meslektası Gerhard Slollenberg'in bu hafta içinde bulusacaklan haberi üzerine yen ve dolar karsısında değer kazandı. Tokyo Borsası'nda geçen cuma gününe göre 1.82 yen değer kazanarak 129.00 yenden kapanan dolar, Frankfurt'ta 1.6770 marktan 1.6930 marka düştü, Londra'da da 1.6760 marktan 1.6918 marka yükseldi. Londra'da dün altının onsu 455 dolardan 452.18 dolara kadar indi ancak daha sonra 454.65 dolara yükseldi. Ödeme nasıl yapılacak? Emeklilik veya ölüm halinde biriken tasarruf, kesinüleri ile devlet ve işveren katkılan ilgililere ve kanuni mirasçüanna neması ile birlikte ödenecek. En az 15 yıl tasarnıfta bulunanlara istedikleri takdirde biriken tasarruf kesintüeri, devlet ve işveren katkılan ile bunlann nemasının beşte üçüyle birlikte verilecek. En az 6 yıl tasamıfta bulunanlara ise, istedikleri takdirde sadece biriken tasarruf kesintileri ödenecek. En az 2 yıl tasarrufta bulunanlara da istedikleri zaman, tasarruf kesinüleri Ue devlet veya işveren katkılan toplamı üzerinden tahakkuk edecek nemanın üçte biri her yıl verilecek. Işverenler belirlenen miktarlan zamanı içerisinde ödemezlerse, gecikme zammı Ue birlikte bu miktar kendilerinden tahsü edilecek. Işverenlerin bu kanun hükümlerine göre sağladığı katkılar, gelir veya kurumlar vergilerinin hesaplanmasında gider olarak kaydedilebüecek. Tasannın önümüzdeki gunlerde Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görilşülmesi bekleniyor. Tasarrufu teşvik hesabı Kurumlar, çahşanlann aylık ve Ucretlerinden yapacakları tasarruf kesintisi Ue sağlanacak devlet katkılannı, ayhk ve ücret ödemesinin yapüdığı ayı takip eden ayın sonuna kadar Ziraat Bankası'nda personeli adına açtıracaklan '•tasarrufu teşvik" hesabına yatıracaklar. Işverenler de aynı şekilde kendi paylanyla birlikte ücretlilerden yapacakları kesintileri, aynı süre içerisinde işçilerin adına açtıracaklan hesaba yatıracaklar. BağKur üyeleri ise aylık tasarruf tutarlarım, ait olduklan ayın sonuna kadar kendi adlanna açtıracaklan hesaba yatıracaklar. Bu şekilde tahsil edilen paralar, tahsilatın yapıldığı ayı takip eden ayın sonuna kadar Ziraat Bankası Teftişe giden mtifettiş (Baştarafı Sporda) Başmüfettişlerden Yunus Emre San'nın bu raponından sonra, Isparta tl Müdürü Mehmet Cankalp, dön memuru Ue imzaladığı şikâyet raporunda şunlan dUe getiriyor: "b müdüriügümüzü teftiş eden Yunus Emre San, 15 Temmuz 1987 günü ögle üzeri hiç kimseye bilgi vermeden 32 AE 313 piakalı araca binerek yemege gitmiştir. Bu lutanak tarafımızca imzalannuştır." Genel mudurluk, bu şikâyeti göz önüne alarak basmüfettiş Yunus Emre San'nın soruşturması başhyor. Öte yandan Antalya Vali Yardımcısı Kâmil Ceylan'ın başkanhğındaki memurin muhakematı komisyonu, tuttukları raporda Antalya tl Müdür Yardımcısı Mehmet Cankalp'ın TCK'mn 343. maddesine göre cezalandmlmasını istiyor. Memurin muhakematı komisyonunun tuttuğu raporda şu görüşlere yer veriliyor: "Bakanlar Kurulu'na aykın olarak bir günde birdcn fazla musabaka görev ve ucreti aldıklanna dair dosyada yeterii delil bulunmadıgından, eylemlerine uygun görünen TCK'nın 343. maddesine gore cezalandınimak, Memurin MuhakemaD Kanunu'nun 5 ve CMLK'nun 136. maddelerine göre aynca bölge müdür yardımcısı Mehmet Cankalp ve arkadaşlannın aldıklan gubreleri 78 ay koruma altına aldırmadan açık havada bekleterek hacim ve nitelik kaybma sebebiyet vererek görevlerini ihmal ettikleri anlasıidıgmdan, adı geçenlerin TCK'mn 230. maddesine, MMK'nun 5 ve CMl Koun 196. maddeleri gereğince duruşmalannın Antalya Asli>e Ceza Mahkemesi'nde yapılmasına oy biriigi ile karar verildi. 1 E F E S P İ L S E N S İ Y A H BİRA Efes Püsen Sıyah Bira'yı deneyenler, o güzelim tadmı damaklannda hıssedenler, "bravo!"diyor, vazgeçemiyor... Efes Püsen Sıyah Bira'yı henüz tatmadıysanız, bugün siz de deneyin. Vazgeçemeyeceksiniz. ADANA 1. ASLİYE CEZA MAHKEMESİ ESAS NO: 987/142 KARAR NO: 987/427 C SAV. NO: 987/2034 HÂKİM: Mehmet Surgit 16546 C.SAV. Yrd.: Uğur Akgül 17788 KÂTİP: Yaşar Özdemir DAVACI: K H SANIK: Adem Yazar Mustafa oğ. Zohre'den olma 1961 D "lu Palu ilçesi Saman koyüC: 127/01, s: 55, No: 20'de Nuf K 'lı olup halen Adana Şehiıerkut Akbay Mah. 1259Sok 6No'da oturur. Evii 4 çocuklu, okuryazar, sabıkasız, Nadirler Fırını'nı işletir, T.C. Islam. SUÇ: Eksik vezinli ekmek imal ederek satışa arz etmek. SLÇ TARİHİ: 26.11.1986 KARAR TARİHİ: 21.5.1987 Eksik \ezinli ekmek imal ederek satışa arz etmek suçundan sanık Adem Yazar hakkında mahkememizde yapılan duruşması sonunda: G.D.: Sanığın hadise taribinde isletmekle oldugu Nadirler Fırını'nda noksan gramajlı pide imal edip satışa arz ettiği iddia, beledi>e zabıtası tarafından tutulan zabıt münderecaatı ve sanığın teMİIi ikrarı ile subuta erdiğinden hareketine uyan TCK'nın 2891 sa>ılı kanunla değişik 363/1. maddesi gereğince takdiren 6aj hapis ve 10.000 lira ağır para cezası ile mahkumiyetine, Suçun işleniş tarzına göre sanığa verilen kısa sureli hapi^ ce?aM 647 sayılı yasanın 4/1. maddesi gereğince takdiren 300 lira 1 gun hesabı ile ağır para cezasına çevrilerek ve TCK'nın 72. maddesi gereğince sanığın aynı neviden olan ağır para cezaları toplanarak, neliceten altmış dört bin lira agır para cezası olarak infazına, 1593 sayılı yasayı değiştiren 2890 sayılı yasanın ek 4. maddesi delaletiyle TCK 402/1. maddesi geregince sanığın 6 a> sure iie fırıncılık mesleğinin tatili \e 7 gün süre ile işyerinin kapatılması cezası ile mahkumiyetine, TCK 402/2. maddesi gereğince kesinleşen karar özetı bu\ük harflerle yazılmak suretiyle ve kapatma suresi kadar kalmak uzere k^ patılan işyerinin göze çarpan bir yerine yapıştırılması, ayrıca masrafı bilahere hükumlüden alınmak üzere Ankara. lstanbul. tznıiı'dc yayımlanan ve tirajı 100 binin üzerinde bulunan bir >e>a iki ga/cicde ve ayrıca Adana'da yayımlanan mahalli bir gazeıede derhal ılan ettirilmek uzere karar örneğinin C. Savcılığı'na te\diine, Aşağıda dokümü yazılı (1500) lira yargılama gidcrinin iamkıan lahsilıne, Sanığın >üzüne karşı C. Savcı Yrd.'sı Uğur Akşul huzuru ılc ta lep \eçhile ve Yargıtay yolu açık olmak üzerc \enlcn karaı UMIICÜ ve alenen tefhim olundu. 21.5.1987 Bugün siz de deneyin, vazgeçemeyeceksiniz! KARAR , EFES PİLSEN v "Susadıkça" Beşiktaş (Baştarafı Sporda) hareketleri yapabilmek çok zordur. Genç futbolcular her şeyi daha çabuk görmelerine karşın, psikolojik rahatlığa erişemedikleri için hareketleri amacına uygun olarak yapamazlar. Bu anlamda genç futbolculann gol kaçırmalarını ve başarısız hareketlerini normal karşılamk gerekir \e psikolojik olarak sahaya rahatlatarak çıkarmak gerekir. Genç futbolcular psikolojik dengelerini zorlayarak "ben, beni izlemeye gelenlere neler yapabileceğimi göstermeliyim. ben strese karşı koyarak başarıya ulaşmalıyım" diye kendi kendine telkinde bulunmalıdır (Otojen Treining). İnsanm kendini aşması şampıyonluğun veya elit sporculuğun ilk aşamasıdır. Çoğu kimse başansız olduklan zaman yaptıkları işten uzaklaşırlar ve "bahane bulma" şampiyonu olurlar. Genç futbolcular için buna meşdan \ermemek, sabretmek ve yeniden deneınek gerekir. Çünku, bugune katlanmak yarının başarılı olmasına neden olacaktır. I LET İ Şİ M PAZARLAMA SATlŞ öRGUTl'NDE MAAŞ + PRİM SlSTEMI İLE ÇAUŞTIRMAK UZERE BAY • BAYAN SATIŞ ELEMANLARI AF'YCR 1. Ordu Komutanlığı'nın vermiş olduğu 0948 no.lıı Orduevlerine giriş kartımı kaybettim. Hükümsüzdür. SUNA YARDIM Elbistan nüfus idaresinden aldığırrı nüfus cüzdanımı kaybettim. Hükümsîizdür. VLVî BÜTÜN İLPA A.Ş. Klodfsrer Cad ı*tışm Hai " 2 Caualoğij •