Katalog

Cumhuriyet SöVYETLER Sahıbı Cumhurıyel Malbaacılık »c Gaznccılık Turk iınonım ^irkclı adına N»dir NMN • G«ıcl Yayın Muduru H B I I C'cmıl, Mue«ese Muduru Emane Işaklıgil. \az\ Ijlerı Muduru Ok»> Gonmsin. 9 Habev Merke/ı Muduru v»lçm B»tr. Sa>fa Du«nı Yoneımenr Ali Acar. # Temulııler ANKARA Yılçııı Dofcan. İZMİR Hikmtl Çttink»*. \D*NA Celal BışlangK. Klanbul Haberlerı hrhan AkjıMız, D15 Haberler Krgun Bftlo, Lkonomı t ragiz Turto»n, kuUur O4»l l ster, Spor Danı^manı. Abdulkadir >ueelınauı. Du7el[me Rrfîk Ourba^. Ara^mmd" Şakin Alpaj, 1 Sendıka ^uk> ran Kelraci, Yurt Haberlen Necdrl I)O£M. Dı/ı Ya/ılar krrrm (, »hşkan, % Koordınaloı Ahmrl Konıban, % Malı Ijlcr. Krol Erkal. # Muhascbc. Balrnl Yencr # BuivePlanlama St»Ri Arrnı 9 Reklam Torun. Ek Yayınlar Hnlyı Ak»ol # Idarc Havyın (Mirrr. Ijlclmc Onder^rlik. Bılgıljlcm Naal tn>l. Hasan vr VuvufL ( umhurıycl Mathaaoltk vc (jarctculık 1 \\ î urk Ocaftı <ad 39/41 Gagaloglu '4114 IM PK 24fi.Kunhul Tcl 512 05 05 (20 hatj, Tclcx 2224* 1a* Ml 526 60 72 # Hunıiur Ankara: /ıya (jOkalp Hlv tnkllap S No 19/4 Tcl 133 II 4147, Tele* 42344 Fax (4) m II 41,42* • lıaam H /ıya Blv l352S2'3,Tcl 13 12 30. Tdc» 52359 Fajı 151) 19 53 60 # Adana: Innnu < ad 119 S Nk. I Kat I. Tcl M455O.llV731.Tclc» 62l;5 Fa» C1|328O5« TAKVIM: 28 ARALIK 1988 Imsak: 5.49 Güneş: 7.21 Öğle: 12.10 Ikındi: 14.29 Akşam: 16.50 Yatsı: 18.16 Çok adaylı seçim kampanyası Dış Haberler Servisi Sovyetler Birliği'nde ilk kez bu hafta başmda çok adaylı bir seçim kampanyası başlatıldı. tlk gün 100 kadar Komunist Parti üvesinin ve sıradan vatandaşın Halk Temsilcileri Meclisi için adaylıklarını koydukları bildirildi. Aralannda emekli bir generalin ve bir reformcunun da bulunduğu adaylann yeterli oy toplayabilmeleri için 3 aylan var. Adaylar kampanya sırasında televizyonda sınırsız konuşabilecek veon kadar gönüllünün yardımlanndan ucretsiz olarak yararlanabilecekler. Sovyetler'de kasım ayında çıkan bir yasa, tek komunist parti adayı sistemine son vererek Halk Temsilcileri Meclisi'nin 2250 sandalyesi için yarışacak sınırsız sayıda aday dönemine kapılan açmışiı. Pazartesi günu başlatılan aday belirleme süreci bir ay devam edecek, seçimler ise 26 martta yapılacak. Bu gelişmeyle ilgili TASS raporunda, geçmişte seçimlerin birer "formalileye dönüştuğii" kabul ediliyor. Gorbaçov'un yeni uygulamasında ise Komunist Parti'den Bilim Akademisi'ne kadar çeşitlı gnjplar sınırsız sayıda aday gösterebilecekler. Kongre yılda bir kez toplanarak, kendi içinden, sürekli çalışacak parlamento üyelerini belirleyecek. Sovyetler'de ilk çok adaylı seçim deneyi geçen yılın haziran ayında yapılan yerel seçinılerde yaşannuş ve kimi bölgelerde Komunist Parti'si yerel iktidar koltuklarını elden kaçırmıştı. Isviçre'de yayınlanan VVORLD LINK Dergisi, perestroykanın "beyin takımı" ile görüştü Gorbaçov'un prensleri Dış Haberler Servisi tsviçre'de çıkan aylık WorldLink Dergisi'nin son sayısında Sovyetler Birliği'nde ekonomik ve sosyal reformlarda başı çeken üç tanınmıs reformcu ile yapılan söyleşiler yer alıyor. WorldLink Dergisi Davos toplantılannı düzenleyen "Dünya Ekonomik F o n ı m u " tarafından yayımlamyor. Derginin söyleşi yaptığı reformculardan Abel Aganbegyan, SSCB'de ekonomik perestroykanın (yeniden yapılanma) mimarlarından biri olarak tanınıyor. Aganbegyan Sovyet Bilimler Akademisi Prezidyumu üyesi ve akaderninin ekonomi böliimu başkanı. Derginin söyleşide bulunduğu ikinci reformcu Sergey Kapista, SSCB'nin en tamnmış fizikçilerinden biri. Kapista, bilimde açıklığın ateşli bir savunucusu. Üçüncü reformcu VHali Korotich ise, glasnost ve perestroyka politikalarına büyük destek veren Ogonyok Dergisi'nin Genel Yayın Müdürü Korotick aynı zamanda şiir ve hikâye yaayor. Vitaly Korotich, Sovyet Hava kirliliği tazminatı TOKYO (AA) Japonya'da hava kirliliği ve fabrika artıklan tazminat konusu oldu. Kirlilikten etkilenen 483 kişi, hükümet ve bazı fabrikalar aleyhıne toplam 11.79 milyar yen (yaklaşık 94.3 milyon dolarj tutarında tazminat davası açtılar. Davacılann avukatı Seiichiro Onuki, davanın, Japonya'da şimdiye kadar aynı kapsamda açılan en buyük tazminat davası olduğunu belirtti. Japonya'da 1984 yılında açılan kirlilikle ilgili bir davada talep edilen tazminat tutarı ise 8.6 milyar yendi (69.4 milyon dolar). toplumundaki eksikliklere büyük bir cesaretle işaret etmesi ve bürokrasiye sert hücumları Ue tanınıyor. Gözlemciler, Korotich'in yönetmenliğindeki Dergi'nin Gorbaçov'a büyük destek sağladığını belirtiyorlar. WorldLink Dergisi'nin, Sovyetler'ın bu önde gelen üç reformcusu ile yaptığı söyleşileri okuyuculanmıza sunuyoruz. Hedef fıyat reformu Bürokrasi Gorbaçov'un ekonomi danış manı Abel Aganbegyan'ın VVorldLink'in sorularına verdiği yanıtlar şoyle: Siz, ekonomik reformlann manevi babası olarak görulü>orsunuz. Rolünüzii nasıl tanımlayabilirsiniz? AGANBEGYAN Sizin tanımlamanız, benim mutevazı rolümün büyük bir abartması oluyor. 20 yıldır ben de diğer bilim adamları gibi ekonomik reformlar için destek çağnsında bulunuyorum. Ülkemizdeki bilim işçileri, perestroyka dönemindeki sorunları çozmek için çeşitli yollar arayışı içindeler. Ben, SSCB Bilimler Akademisi Ekonomi Bölümü'nün baskanıyım. Bundan başka, yönetim kadrosundaki hükümet komisyonunun da bir üyesiyim. Burada, Sovyetler Birliği'ndeki bilim adamlannı lemsil ediyorum. Aynı zamanda bu komisyonun bilim bölümUnün de baskanıyım. Doğal olarak reformlann tanımıyla uğraşıyorum. Yaygın şekilde bilindiği gibi Mihail Gorbaçov'un başdanışmanı değilim. Brejnev döneminde fıkirlerimin pek beğenilmediği bir gerçek, o zaman Sibirya'da yaşadım ve birkaç yıl iilke dışına çıkmama da izin venlmemişti. Yayınlarım da yasaklanmıştı. Gorbaçov, sizi Moskova'ya davet etmedi mi? AGANBEGYAN Evet, öy le bir yardım gördüm. Ama, ben yalnız değildim. Akademisyen tılmayı sağlayacağız. Bu iki üç yıl içinde Sovyet halkının, gerçekten perestroykanın Reformlar gecikiyor. kendilerine bir şeyler getirdiğini Bunun üç nedeni var. hissetmesini sağlamamız gereki1) Şu sırada yor. Günümüzdeki zorluklan durgunluk dönemi dikkate alırsak, basan şansını yaşıyoruz. 2) arttırmak için ne gibi yeni onlemBürokrasi ler gerekli? tahminimizden güçlü AGANBEGYAN Üç alançıktı. 3) Yeni yönetim da daha enerjik ve etkili önlemler gerekli. Once ekonomik gelişsisteminde biz de bazı memizi yeniden yönlendirmeliyiz. yanlışlar yaptık. Tarımda, radikal değişiklikleri yapmaya başladık. Ayrıca tukeEkonomiyi yeniden tım malları uretiminin hızlandıyönlendirmeliyiz. rılması için çalışrnalar yapıyoruz. Konut alanında da çabaları yosıralar yaşanan durgunluk döne ğunlaştırmak zorundayız. midir. tkincisi, burokrasinin diİkinci olarak, makine yapım renme gücü, bizim tahmin ettiği sanayiini yeniden orgütlemeliyiz. mizden daha büyük çıktı. Üçün Eğer ekonomiyi teknolojik açıcu neden için de yalnızca kendi dan yeniden yapılandırmak istimizi suçlayabiliriz. Çünkü yeni yorsak, modern ve daha randıyönetim sistemini tanmrken ba manlı makineler uretmek zorunzı yanlışlar yaptık. dayız. Perestroykanın döniilmez Son olarak da ekonomik yönebir noktada olduğunu ne zaman timde radikal reform yapmamız söyleyebileceksiniz? şart. 1989'da fiyat sisteminde reAGANBEGYAN Iki ya da form yapmaya başlayacağız. üç yıl sonra. O zamana kadar, si Bankalar artık kâr ve kendi kenyasi sistemde olduğu gibi adli ve dilerini finanse etme ilkelerine yasal sistemlerimizde de reform göre çalışacaklaı. Dünya pazarlar yapmış olacagız. Ekonomik lanndaki fıyatlarla uyum sağlareformumuzun ana noktalan da mamız gerekli. Rubleyi de konyerini bulmuş olacak. Ve yeni bir vertibl yapmaya hazırlanıyoruz. ekonomik mekanizmaya sahip Yabancı firmalarla ortak yatırımolacagız. Demokrasimizi daha da lar yapacağız. Avrupa Topluluğu çok genişletmiş ve derinleştirmiş (AT) ve GATT gibi uluslararası olarak siyasal sorunların tartışıl kuruluşlarla da ekonomik işbirmasında yönetime daha çok ka liği yapmayı duşünüyoruz. Sovyet ekonomisindeyenileşmenin mimarı Abel Aganbegyan Sovyet fizikçi Sergey Kapitsa Aganbeg>an: bitimi engeltiyor Kapitsa: Dışa satılan çiçekler ANTAL YA (AA) Türkiye'den çiçek alan ülkeler arasma Yunanistan ve Kuveyt'ten sonra ABD, Norveç ve tsveç de katıldı. Ihracatçılar Bırliği yetkilileri, Antalya'dan bu yılın 11 aylık döneminde 22 milyon 312 bin 171 adet çiçek ihraç edildiğini belirterek, bu ihracattan 2 milyon 633 bin 970 dolar döviz geliri sağlandığını bildirdiler. Ounya pazanna uyum POLONYÂ~ Özel gîrişîmde üstsınır kalktı Dış Haberler Servisi Polonya Parlamentosu'nda ekonomik reformlarla ilgili olarak geçen cuma kabui edilen iki yasa, "ulkede ekonomik sislemin radikal biçimde degiştirilmesi yolunda atılmış önemli adımlar" olarak niteleniyor. International Herald Tribune" Gazetesi'nin Varşova kaynaklı haberine göre Polonyalı yetkililer, 14 aylık bir tartışma döneminden sonra kabul edilen yasalan Polonya'da ekonomik politika değişikliğinin "ikinci döneminin anlamlı adımlan" olarak tanımlıyorlar. Yeni yasalara göre özel girişimciler. bundan böyle devletten izin almadan bir firma kurabilecekler. Herald Tnbune'e göre ekonomik faaliyetler konusundaki yasanın en ilginç yanı ise Doğu Avrupa ülkeleri arasında ilk kez özel teşebbüse konulan tum sınırların kaldırılması. Başka bir deyişle Polonyalı özel girişimciler, fabrikalarmda binlerce işçi çalıştırabilecekler. Yasalann kabul edilmesinden once Polonyalı özel girişimcilerin en fazla 150 işçi çalıştırmalanne htı veriliyordu. Hukümet sozcusu Jerzıg Urban, yasalann parlamentodan geçmesinden sonra yaptığı açıkiamada, "Artık radikal reformlardan korkmuyonız" dedi. Zavlavskaya da bu durumdaki birkaç kişiden biriydi. Gorbaçov'u genel sekreter olmadan tanıma sansını elde ettim. Eserlerimi okumuştu. Konuşmalarırnızdan da hoşnut olduğunu hatırlıyorum. Genelde Gorbaçov yoldaşın, bilim adamlarından gelen önerilere çok açık olduğunu soyleyebilirim. Şimdi de bilim adamlannı sık sık davet eder ve onlarla görüşür. Bazı fikirlerinizin u>gulandığını gormek nasıl bir duygu? AGANBEGYAN Her şey den önce, bu fikirlerin çok yavaş ve çok kötu uygulandığını söylemek istiyorum. Bu da tatminsizlik yaratıyor. Ama, perestroyka sürüyor ve artık öyle bir noktaya geldi ki durdurulamaz. Reformlann gecikmesinde uç neden goruyorum. Birincisi, şu KıpMsa Bilim içıne kapanamaz Araştırmalar, gülünç bir bürokrasi tarafından belirlenen plan çerçevesinde geliştirilmemeli. Projeler piyasaya göre çalışan sanayiler tarafından gerçekleştirilmeli. Bilimde gizlilik saplantısı yanlış. Dünya bilim alanının dışında kalamayız. lenmeli ve bu konuyu koklu biçimde yeniden düşünmeliyiz. Geleceğimiz ve ekonomi ve sosyal bilimler konusunda yeni bir düşünce biçimi geliştirmeliyiz. SSCB'de büyük bir bilim adamı ve muhendis bollugu var. Ama alınan sonuçlar bu bollukla orantılı değil. Neden? KAPİTSA Temel araştırmaların sonuçlannı uygulama konusunda çok yetersiziz. Bu soruna eğiliyoruz. Kabul etmeli ki, bu konuda şimdiye dek pek durüst davranmadık. Araştırmalarfn sonuçlannı uygulama yöntemlerimizi radikal biçimde değiştirmeliyiz. Mühendislerimiz, çok düşük ücret alıyor. Yeni bir şey icat edenlerin, aldıkları öduller gülunç. Bir bilim adamı, akademik ödüllerle onurlandırılır ve şöhretle, paraya kavuşur. Ama, bir şeyi icat eden kişi, Sovyetler'de eli boş bırakılır. Oysa Batıda, yeni bir sey bulan kişinin geliri, bir üniversite profesörünün gelirinden çok daha fazladır. Ayrıca isanlanmıza, yeniliği ve yaratıcıhğı teşvik edecek ekonomik ve endustriyel bağımsızlık tanınmıyor. Örneğin ABD'de araştırmalar genellikle muazzam firmaların tekelindedir. Ama buna rağmen, kendi başına çalışan bireyler ve gruplar da çok yararlı fikirler ve buluşlar üretiyor. Bu kişiler, yeni buluşlannı gerçekleştirmek için gerekli sermayeyi bulabiliyorlar. Oysa bizde boyle bir sistem yok. Her şey, gülünç bir bürokrasi tarafından belirlenen planın çerçevesinde geliştirilmemelidir. Peki, ya piyasa güçleri? KAPİTSA Komuta ekonomisi ile yapılan uzay gemileri gibi buyuİc projelerde Batılılar kadar randımanlı, hatta daha da randımanlı çalışıyoruz. Ama bu tur projeler, piyasaya gore çalışan sanayiler tarafından gerçekleştirilse, tüm sistem daha randımanlı olur. Komuta ekonomisine bağlı kaldığımız sürece, fiyatları saptayacak mekanizmadan ve randımanı arttıracak sosyal mekanizmadan yoksun kalıyoruz. Yeni ekonomik sistemde daha fazla açıklık ve piyasa guçlerinin gelişmesini sağlamamız şart. Sizin sisteminizde, gizlilik, gelişmeleri önleyecek boyutta mı? KAPİTSA Evet, gizlilik kaygısı hâlâ çok guçlu. Üstelik bilim alanında gizlilik saplantısı yanhştır da. Çünku bilimsel buluşları gizli tutamazsımz. Her yanda araştırmacılar, aynı şey üzerinde çalışıyorlar. Devlet biirokrasisine karşı güçlü bir direnme gelişiyor mu? KAPİTSA Evet, burada glasnost çok önemli. Örneğin bazı orgutlere baraj ve diğer kamu yatırımlannı gerçekleştirmeleri için muazzam paralar verilmişti. Ama bu projelerin ekonomik bakımdan gerekli olup olmadığı kuşkuluydu. Kaynaklar zorlanıyordu. Şimdi bu kuruluşlar kamunun denetimine açıldı. Halk bu projelerin kendi yaranna olup olmadığını inceliyor. Birçok Sovyet bilim adamı ulkeyi terk elti. Bu beyin göçunu durdurabilecek misiniz? KAPİTSA Bu olgunun nedeni, yenilikleri bulanların ve yaratıcı çatışma yapanlann içinde yaşadıkları olumsuz koşullardır. Bu insanlar sonunda isyan ederek ulkeyi terk eîtiler. Sovyet bilimi, dünya bilim toplumu ile >eterince işbiriigi yapmış mı? Entegre olmuş mu? KAPİTSA Hayır. Bana kalırsa bu çok önemli bir sorun. Hem bizim, hem de dunya bilimi için. Bilimde, içine kapanmak hiçbir kazanç sağlatnaz. TCDD'den olanaklar ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Devlet Demiryolları, yeni yıla gençlere sunduğu yeni olanaklarla giriyor. TCDD, 1989 yılından başlayarak 26 yaşından küçük gençlerin yararlanacağı '' Tren Tur'' kartı uygulamasma geçecek. Cençler 60 bin lira ödeyerek sahip olabilecekleri Tren Tur karüanyla 1 ay sureyle mavi tren, ekspres ve diğer ana hat yolcu trenlerinin birinci mevkileri ile banliyö trenlerınde yolculuk edebilecekler. TCDD Genel Müdür'ü Birkan Erdal, gençlere uluslararası ucuz yolculuk olanağı sağlayan "InterRail" kartı satışma devam edildiğini söyledi. Yeni yıl için InterRail kart ücretinin 447 bin 200 lira olarak belirlendiğini bildiren Erdal, kart ile 20 ulkeye seyahar edilebileceğini belirtti. Sovyet fizikçi Serge> Kapitsa WorldLink'in sorularını şö>le yanıllıyor: SSCB'deki değişiklikler sonucu, hayat Sovyet bilim adamları için daha kolaylaştı jnı? KAPİTSA Çok fazla değil. Çünkü bilim adamlarından istenenler arttı. Toplumun gelişmesinde bilim adamlannın çok önemli rolü var. İlk önceliği sosyal bilimlere tanımalıyız. Bu alanda yapılan yanlışlan düzeltmek için yeniden yazılması gereken çok şey var. Sosyal gelişmeleri açıklama şeklimiz yeniden ınce I ABD'den SSCB'yv dev kart CHICAGO (AA) James Lawlor adlı Iowalı bir Amerikalı'nın, yılbaşı dolayısıyla SSCB'ye 30 bin imzalı dev bir kart göndereceği bildirildi. Lawlor'm, 8 ABD kentinde imza topladığı ve ' 'A merika 'nın Rusya 'ya kutlama kartı" adını verdıği yılbaşı kartı, 13.5 metre uzunluğunda ve 3.5 metre genişliğinde. Karta, posta aracılığıyla, imza gonderenler arasında Demokrat Parti'den ABD Başkan adayı ve Massachusetts Valisi Michael Dukakis de bulunuyor. BdM DEVRİMİ 88 Bu yıl Kızıl Meydan'daki Ekim Devrirrri kutlamalan balonlar ve gitarlarla geçmiş yıllara göre çok daha "rahat ve neşelı" bir tablo çiayordu. ULGARISTAN Acîlen basın yasası gerekli Ogonyok dergisi genel yayın yönetmeni Vitaly Korotich, Vv'orldLink'in yaptığı röportajda şunlan söyluyor: Glasnost politikası demokratikleşme ve perestroyka süreci ne ne getiriyor? KOROTİCH Öncelikle glasnost bir kontrol sistemi. Yönetici durumdaki bazı kişiler glasnostun getirdiği denetim kavramının kendilerine de uygulanmasından rahatsızlık duyuyorlar. Bana göre glasnost evrensel bir düşünce. Irangate skandalı iyi bir örnek. Biz de yolsuzlukları araştırmaya başladık ki bu da iyi bir örnek. Parti konferansları sırasında bu konulan gündeme getiriyoruz, son olarak çok ciddi olaylara karışmış 4 kişi mahkemeye sevk edildi. Asıl olan eski suçları açıklayarak yeni suçları önleyebilmek. Glasnost Sovyet yöneticileri üzerinde bir kontrol sistemi oluşturuyor. Liderlerimizin özel yaşamları gibi bazı belirli konularda da glasnosta ihtiyacımız var. Benim ülkemde Margaret Thatcher'in her pazar kocasına yemek hazırladığı, Ayetullah Humeyni'nin yerde yattığı bilinir, ancak kendi liderlerimizle ilgili hiçbir şey bilmiyoruz. Sansasyonla ilgilenmiyoruz, ama eğer yaşamlanna ilişkin bazı aynntıları öğrenebilirsek birçok suiistimali önleyebiliriz. Brejnev'in yaşamı ile ilgili ayrıntılar bilinseydi iktidarı sırasındaki birçok suç önlenebilirdi. Parti konferansında glasnost ile ilgili bir kararname yayıralandı, bazı kısıtlamalar hâlâ var. Nekr yapılması gerekiyor? KOROTİCH Kararnamenin çıkartılması çok önemli. Glasnostu desteklemenin yasal zemini hazırlanmış oldu. Eskiden "burjuva sansasyon avcılığı" diyerek reddederlerdi, ancak şimdi glasnost konusunda ısrarlı olabiliriz. Glasnostun getirdiği ilerlemeler neler, Sovyet toplumunu nasıl etkiledi? KOROTİCH Şimdiye kadar milyonlarca insan siyasetten uzak durdu. Kendileri yerine karar verecek birileri olduğunu düşünüyor ve ilgilenmiyorlardı. Bugun ise çok daha fazla insan siyasi yaşama katıhyor. Bu çok iyi bir gelişme. Ülkemde olan bitenden hoşlanıyorum. Burokrasi, milyonlarca insanın siyasetle ilgilenmesi sonucu tehdit altında. Ermenistan, Azerbaycan ve birkaç bölgede bu surecin kendini gosterdiğini biliyoruz. Her yerde a>nı mı? KOROTİCH Gorbaçov'a karşı olangeldiğini öne surebilirler. Bundan sonra neler olabilir? KOROTİCH Gorbaçov'un duşünceleri yasalaria düzenlenmek zorunda. Bir liderin iyi niyeti çok önemli, ancak yasalann yerini tutamaz. Örneğin henuz bir basın yasamız yok ve acilen çıkanlması gerek. Eğer zorunluysa sansur de konulsun, ancak yasal prosedüre gore işlesin. Sansurün kapsamı açık ve net olarak belirlensin. Askeri sırlar açıklanamaz, ama her konuda da sansure izin verilenıez. Bir yazı işyazmalıyız. Sovyetler Birliği'nde sorumluluk adına gerçek hep ikinci plana atıldı. Şoyle diyorlardı eskiden: "Bakın bu doğru, ancak vazmasanız daha iyi olur." Bence gerçeğin ortaya çıkması bazı şeyleri zedeleyecek ya da yıkacaksa bundan kaçınmak yersiz. Glasnost konusundaki yaklaşımınız neden sık sık eleştirilere uğradı? KOROTİCH Birçok insan ulkede perestroyka istiyor. Ancak kişisel ayrıcalıklarını ve dokunulmazlıklarım kaybetmek istemiyor. Özgürlük istiyorlar, ancak bu sözde kalıyor, bu özgürlüğun onların çıkarlannı etkilemesini istemiyorlar. Kendi ayrıcalıklarına dokunulmadığı sürece, özel dükkânları açık kaldığı sürece her türlu reformu destekliyorlar. Brejnev tarzı sosyalizmde köklu bir değişikliğe gidilmez, ancak bizim bu tarz bir sosyalizrne ihtiyacımız olduğunu sanmıyorum. Devlet ve ordu sırlan dışında hangi tiir kısıtlamalara gidilmesinden >anasınız? KOROTİCH Gazete çalı&anlarına her zaman soylediğim gibi biz anayasaya ve ceza yasasına bağlıyız. Bu iki yasanın yasaklamadığı her şey serbesttir. Yasaları demokratik bir biçimde yorumlayabilmeliyiz, mahkeme yolu açık olmalı. Böylece yasalardan ne anladığımızı ortaya koyabilir, savunabiliriz. Daha once hiç avukatımız olmamıştı, ancak şimdi bir tane var. Bu avukat bizim yasal işlerimizi duzenleyecek. Eğer herhangi biri hakkında yanlış bir yayın yaparsak cezasını çekmeliyiz. Ancak bu, yasal işleme göre olmalı, "lelefon görüşmelerine göre" değil. Bu, ulke çapında yaygın bir olguydu. Biri tutuklanır, yüksek rutbelı biri telefona sarılır, "Suçlu olduğunu biliyorum, onu tanıyorum, ama yine de salıverin" derdi. Kimsenin bunu yapmaya hakkı yoktur. Suçlu olunup olunmadığına yasalar ve mahkemeler karar vermelidir. Reformun öncülerinden Ogonyok Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Vitaly Korotick Glasnost derneğine polis baskısı Dış Haberler Servisi Bulgaristan'daki aydınlar tarafından kurulan "Glasnost ve Perestroyka'yı Destekleme Dernegi", polis baskısına maruz kalıyor. Geçen kasım ayırun başında Sofya Üniversitesi'ndeki bir toplantı sonucu kurulmasına karaı verilen dernekte, Komunist Parti'den üyelerin yanı sıra Christo Radevski ve Blaga Dimitrova gibi şaırler. karikatürist Boris Dimovski, tarihçi Nikolay Gençev ve yazar Radoy Raline de bulunuyorlar. \maciru ülkenin ekonomik ve sosyal sorunlannı tanışmak, insan hakları ve bireysel ozgurlükleri savunmak, demografik, çevresel ve kultürel konulan araştırmak olarak açıklayan derneğin seksen kurucu uyesi bulunuyor. Derneğin kurulmasından sonra Narodna Kultura adlı dergideki Yazı Işleri Müdürlüğu görevinden alınan Stefan Prodev'in "Derneğin faaliyetleri yurürlükteki yasalaria sınırlıdır" açıklamasına ragmen, birçok uyenin tehdit edildiği, izlendiği ve telefonlannın kesildiği bildiriliyor. Le Monde Gazetesi'nin haberine göre 16 aralık günu yine yazar Veliçkov'un evini basan polis, buradaki uyeleri gözaltına aldı ve evlerinde arama yaptı. KoroUck Insarılar siyasetten uzaktı. K o r o t i c h : Eğer zorunluysa sansür de konsun, ancak yasal prosedüre göre işlesin. Liderlerin özel yaşamında glasnosta ihtiyacımız var. Eskiden "burjuva sansasyon avcılığı" diyerek reddedilen şeylerde, glasnost yardımıyla ısrarlı olabiliriz. Brejnev'in yaşamı bilinse bir çok suç önlenebilirdi. Kâğıt sorunu demokrasiyi kısıtlamamalı. leri müdiıru olarak haklarımın neler olduğunu bilmeliyim. Biz başından beri glasnostun yanında olduk, ancak yenilikçi düşüncelerin gerçeğe donuşmesi gerek. Şu sıralarda abonelik koşullarımızı kolaylaştırmak ve abone sayımızı arttırmak için uğraşıyoruz. Kâğıt sorunu da çok önemli. Kâğıl sıkıntısı, sanayimizin yetersizliğınden mi kaynaklanıyor yoksa demokrasiyi kısıtlamak için mi kullanıhyor bunu bilmek zorundayız. Ogonyok gibi dergiler glasnost yaranna nasıl bir rol üstlenebilir? KOROTİCH Biz yalnızca gerçeği lar şu anda gosterilerde olay çıkartıyor, pencereleri kırıyor, etrafa saldırıyorlar. Demokratik toplumlarda gösterilerin olması doğaldır. Eğer insanlar farklı görüşlerini soylemek istiyorlarsa gösteri duzenlemelerine izin verilebilir. Ancak bu özgürlük baz\ sorun çıkartan insanlarca zedeleniyor. Gösterilerin güvenlik güçleriyle çatışmaya girilerek bitmesi, katlıamlar yaşanması çok trajik; Sumgait'te olduğu gibi. Gorbaçov'a karşı olanlar demokrasinin bu olaylarda olduğu gibi duzensizlik, skandal, katliam anlamına