Katalog

CUMHURİYET/8 HAVA DURUMU Gan* Muduftitf'nfcn * m n Wgb« gtre, buojn bMgrimnz p a * * yar «•r çok tnMkı Mvnotfnn kuay « doJ t Juaı 6 f r l E M gl l ç a M y ç M Batı w Orta Kmfcnz y»#nurw ygr w satarak y ı f t * geçac*. H M SKNCUGI Dtftmyac*. RÛZÖfl: Kuay » dtftı )ftv Manhaftf an ara oro tamam. aınan aman kuvw*ce «Mcak. Demaenmafc riHpir Aktonzfe gfinbas * Wos. Mto d M C M n ü f yrtfc ve pcynabn 35. Mv ıran. Eje w to Kmfcflttfe anan oran 67 lamıtnde, atm K>21 Mvmtn Ega w Baa Kndenrt* anan 2W3 * Jtş mnda 35 km dotayıncla bulunacak Vfrı GStü nd» h M Parça* buMw Baa Kndenrt* nfem*lHh«MCfJt.D9IIZ .jt k geçacak. Sfeoir kuay w dogu ytatanltn ha«f an snıorta kuntOB tata « s a ı otocaK. CMga yOoaM» 05U *Qahffl«t*GMMft10l « f t t a M * • H Mvman va Eg« v* Baü Kmdmtrte ZS*to&tot*b1Q* vt " yajrvig İS.SJ açk Y 28° 18° ftyartatar Y VKPEdkne B 28° 19° E ı a * » Y 17° 7°Euunım B 12° O°EsM^Nr Y 1 ° r&nMp 7 Y 27°19°Qrasun Y a Y 16° S°H*t*ı Y 24 ClJpira Y 20°W°laa*ul Y 19° 9°bm» e 19° B 18° Y 17° Y 17° 9°K«ttaral 6 l8°12°KDnyı Y 17° riCBbnyı Y 22° 11° W*fi B Y B B Y B B B Y Y B B Y Y 2S°1f>Mansa 17° 10° K «taras 19° 5°M«3» 13° 0°MuOla 18° 8°Mu» Z3°M°Nı0de 19°14°0rtu 17° 7°Samsıın 20° 8°S«rt 1«°12°Smop 11° 18° 17° P t n c a i Y Y Y Y 8 Y Y B Y B Y Y Y HABERLERtN DEVAMI TÛRKIYE'DE BUGÜN 23° 12° 2S°M° 27° 19° 23° 12° 19° 7° 16° 7° 19° W° 19° 1*° 19° W° 24° 3° 17° 12» 15° 5° 17° 12° 20° 17° 16° 16° 16° 7° 8° 8° 5° 12° 18 EKIM 1988 DÜNYA'DA BUGÜN Lemngrad Mosfcova ADBlsnlam Y 13° B 3T> B 25° A 34° Baidat Y 23° Y 18° A 21° 0 14° B 15° Y 13° Bruteal B 18° Y 16° Canmre Ctaık B 27° A 38° Ckklt A 38° Outayı FmHurt 8 18° b 18° B 10° Ktfn B 30° Kopmnag B 12° Kttı B 15° B 19° Unngrad B 11° Y 14° ümdn Y 21» Madrid B 24° Y 10° B 12° B 16° NwVbrl( B 21° B 9° Oslo Y 17° Pans B 17° Pıag A 36° Rıvad 8 26° Roma B 14° Solya B 30° Şjm A 30° Vfm A 29° Tunus B 14° B 24° B 20° B 24° Zur*ı Y 16° MUSTAFA EKMEKÇİ AJNKARA NOTLARI Komunist Partisi Neden Yasak? *"*' JLondra ^JSL^ ^ i TIK^^V •Beriın B Y B Y 17° 7 ° * n Y 16° 0°ttBQ£ Y 8 22° rZongukUk Y • $am Kahlret A JÇk B bU'Utt; K ttft S İSI Y yajmu OLAYLARBV Memura mini zam ARDENDAKI GERÇEK (Boştorafı 1. Sayfada) tekı deneyımler, geleceğe donuk umuıları kırıyor, hukumeiın "guvemhrliği" ağır yaraiar al mtştır Iş dunyası tedırgındır, kuşkulu bır bekleyış surecıne gınlmış, lyımserlık eğılımlerı zayıflamtş tır Oysa hukumetçe alman son önlemlerm başarılı sonuçlar ver mesı ıçın psıkolojık or'am çok önemhdır Bu çelışkı kısa surede gıderılmezse pıyasanın bır yıkıma su rukleneceğı kuşkusu buyumek tedır Çoğu ışadamının ağzmı bıçak açmıyor ve tedırgın bek leyış suruyor Ancak bu tedtrgmlığm kayna ğının once Özal ve çevresınde odaklaştığını da soylemek gere kır Hukumet son ekonomık on lemlermı alırken kamuoyuna dönuk uyarılarını da gundeme getırmıştır Bankalar kesımınde soru ışaretlen yaratan konuşma lar yapılmış, tasarruf sahıplerı uyanlmıştır Ikırcıklı ortam yukandan aşağıya yaratılmıştır Merkez Bankası Başkanı'nın alı nan önlemlerm "sıyası kararlar" olduğunu söylemesı, gerçekçı bır yaklaşım da olsa ptyasayı, ışadammı, yurttaşı duşunduren ve kaygılandıran bır etkı yaratmıştır Sonuçta ış dunyasını saran te dırgıntık yoğunlaşmıştır Şımdı kuşkulu bekleyış suruyor Neym ne olduğu, ancak yaşa narak oğrenılebılecektır Bugun den yapdacak her vorum, ancak soru ışaretlerının harmanmdan oluşabılır • • • (Baştarafı 1 Sayfada) bır meraurun elıne geçen net ma aş yuzde 16 9'luk bır artışla 161 bın 151 lıra oldu 9 derecenın bı nncı kademesındekı bır memunın elıne geçen net maaş 136 bın 805 lıra, zam oranı yüzde 17 1 olarak behrlendı 15 derecenın bınncı kademesındekı bır memunın ma aşı yuzde 17 7 zamlanarak 126 bın 798 lıraya yukseldı lşçı emeldılennın maaşlanaa gelecek zam oranı, yakacak yarrfımınm 86 bın lıra düzeyınde gerçekleşmesı halınde yuzde 22.4*0 bulacak Memur emeklılerının zanımı ıse ortalama yüzde 22.5 düzeyınde gerçekleşü Malıye ve Gümruk Bakanı Ahmet Kurtcebe Alptemoçın, "M»dı •dan seçımkr olsa bıie polırjkamız değışmeyecek" dedı Bakan \lp temoçın, yenı ayaılamalarla en ust ve en alt maaşlar arasındakı >elpa zenın daraltıldığını söyledı Bakan Alptemoçın, basın toplanüsıaın ardından basın mensuplan ıle sohbet ederken bır gazetecının, "Son avarlama>ı nasıl bır başlıkla vereüm, 'memura mujde' dıye mi, yoksa 'memura darbe' diye m i ? " j>orusuna şu yanıtı verdı "Memura darbe diye yazmayın. Eldekı olanaklara gore >apılan bır avarlama dıyebılırsımz " Temel gıdada KDV oranının Başbakan Turgut Ozal tarafından yuzde 5'ten eskı oranı olan yüzde 3'e ındınlmesme anımsatmada bulunan bır gazetea, Bakan Aip temoçın'e, "Yeuı katsayının Başbakanla mutabakat saglanan kesin rakam mı olduğunu" sordu Bakan Alptemoçın, bu soruyu yarutlarken, "Hakumette bir gomş aynlıgı bulunmadığını, batunlnk içınde çalıştığını" sövledı Bakan Alptemoçm, kamuoyunda "zonınin Usarrnr' olarak amlan Tasarruflan Teşvık Yasası'nda bır kararname ıle değışıklığe gıdıleceğıru, halen maaş ve üc retlerden yuzde 5 oranında yapı lan kesmtının 1989'da yüzde 7 5 duzevınde uygalanacafını bıldır dı Var olan uygulamaya göre tamamj ış veren tarafmdan ddenen bu kesıntının bır bölümu, 1989 yı lında çalışanlara yansıyacak Yuzde 7 5'luk kesıntının >uzde 4 5'uğu ışveren, yüzde 3'lük bölümu ıse çalışanlar tarafından ödenecek Yenı uygulama 1 Ocak 1989'da yururluge gırecek Bakan Alptemoçın, dun TBMM'ye sunulan 1989 vılı bütçe ve progTamının komısyondakı takdım konusmasını 26 ekım gunu yapacağını belırttı Alptemo çın, yenı butçeye esas alınan mak ro büyükluklen şöyle sıraladı "Buyurae hızı: Yuzde 5, gavn safı mıllı hasıla: 161 tnlyon 400 raılyar lira, GSMH denafonı V ıude 49,1989 >ılı yılbaşıyılsonu fıyat arttş hızı tahmını Yuzde 38, ılbalat: 16 mıljar 320 mılyon dolar, ıhrecat: 12 raılyar 485 nııljon dolar, dış tıcaret açıgı 2 mıhar 860 mılyon dolar, ortalama dolar kuru: 2 bın 170 lıra, dış borç stoku: 36 mılvar 966 milyon dolar." 32 tnlyon 920 mılvar lıra tutannda bır buyuklüğe bağlanan 1989 yılı butçesırun dağılımı şöyle olacak "Personel ödenekleri 7 tnlyon lıra, dıger can harcamalar 4 tnlyon 240 mılyar lıra, vatınm ödeneklen 5 tnlyon 286 mılyar lira, traosfer odeneklen 16 tnlyoa 394 mttyar Ura." Katsayı aviklandığı gıbı 122'de kaldıgı takdırde, borçlanarak super emeklılıkten yararlanan ışçı İerın maaşlan da yükselecek Buna göre. şu anda geçıcı gösterge tablosunun 1 derecesının 5 ka demesuıden sosyal yardım zammı hanç 448 bın lıra alan bır süper ışçı emeklısının maaşı, ocak 1989'dan ıtıbaren sosyal yardım zammı hanç 546 bın 540 lıraya yükselecek (Baştarafi I Sayfada) hurbaşkanı daha sonra başbaşa bır süre görüştü ve bırhkte öğle yemeğı yedı Evren ögleden son ra Bonn Kuzey Mezarlığı'nda savaşçılar ve savaş kurbanlan ıçın yaptınlan anıta çelenk koyarak saygı dunışunda bulundu Cumhurbaşkanı yerel saatle 14 50'de çok sıkı güvenlık önlemlen aitmda Bonn'un "Pazar Meydanı"ndakı Beledıye Sara>i'na gıt tı Bu sırada bınanın önünde po lıs kordonu arkasındakı gruptan Evren ve Turkıye'ye yönelık sloganlar atıldı Alanın bu başka yennde de ellerınde Turk bayraklan ve bağlılık ıfade eden pankartlar bulunan bır başka grup ıse "Yaşasın Evren", "Yaşasıo Tarkıye" dıye bağınyordıı Evren, bınadan aynlırken göstencı grubun göstenlennın sürduğu gönildü Bu sırada topluluk arasından atılan bır yumurta, bır 1 arabaya çarptıktan sonra Evren ın sırtına sıçradı Evren, yıne koruma altında TC BonnBüyükelçüığı'ne gıderek burada düzenle nen toplantıda vatandaşlarla sohbet ettı Evren, büyükelçılıktt üzenndekı elbıseyı degıştırdı, Evren'e yumurta atanlann dört kışı oldu ğu ve lehte gösterı yapanlann ara sına kanştığı anlaşıldı Bunlardan 24 yaşındakı Türkun yakalandı gı, dığer uçıinun ıse arandığı öğ remldı Cumhurbaşkanı Evren, daha sonra Weızsaecker'ın onuruna verdığı yemeğe katıldı, VVeızsaecker saray kapısında mesaleler altında karşıladığı Evren'den yumurta atma olayından öturü üzuntulerını bıldırdı ve özür dıledı Cumhurbaşkanı Evren yemekte konuşurken, Weızsaecker'ın özur dılemesınden çok mütehassıs olduğunu belırterek şunlan söyledı "Aslında devlet adamlannın alınlannda her zaman boyle şeyier yazılıdır Bu bır kurşun, bır bomba olabılırdı Nıtekım bızim kendı memleketimızde bır deli, başbakanımıza kurşun sıkabilmıştır Bu nusallen çogaltabiliriz. VVeızsaecker de konuşmasında yenıden ozur dıledı ve Evren'ı, "demokrasiye donuş konusunda beyan ettigi (akvinıe tam riayet ettiği" ıçın övdu VVeızsaecker, Turkıye AT üışkı lenne değınerek "A>rupa'nın Turkıye'ye, Turkıye'nın Avrupa1 va olduğu kadar ıhtıyacı vardır" dedı ve gerçekvı bır bakış ve sabır dıledı Yumurta atma olayı gece ust duzeyde dıplomatlar arasında görüşme konusu oldu Dışışlen Ba kanı Yılmaz'ın Alman Cumhur başkanhğı Genel Sekreten Klaus Bleche'e, "Benzer olaylan önlemek sızın içın problerase, Sayın Cumhurbaşkamınız, programın devamından sarfinazar edebiiirler" dedığı öğrenıidı Bu arada Dışışlen Bakanı Mesut Yılmaz ıle F Almanya Dışışlen Bakanı Hans Dıetnch Genscher bır araya geldı Vızenın yumuşa tılması konusunda ışbırlığı yapılması ıçın mutabakata vanldığı açıklandı Evrerfin ANKARA'dan YALÇIN DOĞAN anapara ödemelerı eklendığınde, açık rakamı 11 tnlyon 700 mılyar lıraya yukselıyor Yanı eskı bütçe hesaplarına gore açık rakamı daha başlangıçta yüzde 30'a dayanıyor Daha başlangıçta' Aldatmaca çaresızlıkten kaynaklanıyor Yuzde 80'lerı aşan enflasyonda bütçe yapmanın çaresızlığını kanıtlıyor 1988 butçesı 22 tnlyon lıra ıle bağlanıyor 1989 butçe tasarısı 33 tnlyon lırayla Fıyat artışını dıkkate alırsak yenı bütçenın en azından 40 trılyon lıra olması gerekıyor Yanı sadece fıyat artışlarını karşılamak üzere, devletın bır yıl içınde yapacağı harcamaların 40 tnlyonu bulması gerekıyor Oysa, 33 tnlyonda kalan bır bütçe daha fryat artışlarını bıle karşılamaya yetmıyor O zaman da çaresızlık ıster ıstemez kendını bellı Bütçe tasansındakı ıkıncı al edıyor datmaca önumüzdekı yıl ıçın heÇaresızlık halka gerçeklerı ansapianan ortalama dolar kurunda yatıyor 1989 yılı ıçın hesap latmak yerıne, butçe tasarısı lanan ortalama dolar kuru 2170 üzennde hesap oyunlarına başlıra Yanı butçedekı tüm hesap vurulmasıyla gıderılmeye çalışılar 1989 yılında doların ortalama lıyor Gerçek değışmıyor, sadefıyatının 2170 lıra olmasına go ce aldatmaca ve göz boyama re düzenlenıyor Doların en geç yeğlenıyor ocak ayı başında 2100 lırayı aşAldatmaca sonucunda ortaya ması beklemyor Butçedekı tum çıkan bütçenın mtelığı bellı oluhesapları bu kadar duşuk bır do yor Önemlı açık veren butçe ıle lar kuruna bağlamak onemlı bır ıç ve dış borç ödenecek, memur aldatmacayı sergılıyor maaşları ödenecek, yatırımlara DPT'de kamu kesımıne dönuk dengeler tam uç kez değıştırılıyor Üç kez yenıden hesaplanıyor Çünkü gelecek yıl ortalama dolar kurunu hükumet bır turlü belırteyemıyor Belırledığı zaman da, ortalama kurun ne kadar gerçek dışı tutulduğu ortaya çıkıyor Bır yandan memurlara verılen katsayı, bır yandan doların ortalama kuru bır araya geldığınde asıl büyük aldatmacayla karşılaşılıyor Bütçe açığını düşük gostermek Bütçe açığını düşük gostermek ıçın doların kuru böylesıne düşuk tutuluyor Yıne bütçe açığını düşük gostermek ıçın aslında sadece altı ay ıçın geçerlı olan 122 katsayı, sankı bır butun yılın katsayısı ımış gıbı ele alınıyor Borç ödemelerı ve memur ucretlerı ıçın odenekler bu hesaplara gore düzenlenıyor Aldatmaca kendılığınden sırıtıyor Önumüzdekı yılın ortalama dolar fiyatı ne 2170 lırada kalır, ne de memuriar ıçın ayrılması gereken odenek 122 katsayıya göre düzenlenen mıktarla sınırlanır Bu aldatmaca beraberınde bır başka aldatmacayı getınyor O da dun Malıye Bakanı Alptemoçın tarafından dıle getınlen butçe açığı ıle ılgılı Malıye Bakanı bütçe tasarısının 4 tnlyon 480 mılyar lıra açıkla bağlandığını söylüyor Buna ıç ve dış borç para kalmayacak, Türkıye önumüzdekı yıl küçülecek * • * Savunma Sanayıı ıle ılgılı 9 ekım tanhınde bu sütunda yayımlanan yazıya Savunma Sanayıı Başkan Yardımcısı Ahmet Soylemezoğlu bır açıklama ğonderdı Soylemezoğlu'nun açıklaması aynen şöyle '9 Ekım 1988 tarıhlı yazınızda belırttığınız ıstıfa ettığım ve bunun durdurulduğu yolundakı haberınız gerçeğı yansıtmamaktadır Ayrıca yazıda bana atfedılen sözier de tarafımdan sarfedılmemıştır Şöyle kı, 1 10 Ekım 1988 tanhı ıtıbarı ıle Fon'un çeşıtlı kamu bankalarındakı vadelı hesaplannda 170 mılyar 850 mılyon ve çeşıtlı vadelerde 325 mılyar 398 mılyon lıra Hazıne bonosu ve tahvılatta parası vardır 2 Idaremızde ışler lcra Komıtemızın dırektıflerı doğrultusunda yürütülmektedır Yazınızda şahsım hakkında çeşıtlı fırmalarda çalışmış ıbaresı de doğru değıldır Şımdıkı gore vımden önce, New York Eyalet Ünıversıtesı'nde Ekonomı ve Fınans Profesörluğü yapmakta ıdım Yukandakı hususların kamuoyuna duyurulmasını saygılarımla rıca ederım " (Baştarafi 1 Sayfada) maca memurlara uygulanacak katsayı artışında ortaya çıkıyor 1 Temmuz 1989 tarıhıne dek uygulanacak katsayı yan ödeme ve yakacak artışıyla biriikte memurlara yuzde 22 dolayında bır artış sağlıyor 1988 yılında memurlara verılen artış toplam yuzde 60 dolayında 1988 yılı enflasyon u ıse yüzde 80'lerı aşıyor Memuriar önce 1988 de enflasyonun altında kalıyor Buna şımdı yuzde 22 İık artış eklen yor OcakTemmuz 1989 enflasyonunun da en az yüzde 3035 dolayında gerçekfeşmesı beklemyor 1988'de enflasyonun gerısınde kalan memuriar, önümüzdekı altı ay içınde de yıne fıyat artışlarının gerısınde kalıyor Dolayısıyla, ' Bız memura enflasyonun üzennde artış sağlıyoruz' sozu, aldatmacadan ılerı gıtmıyor UĞUR MUMCU GOZLEM (Baftarafi 1 Sayfada) Şubat kararları sonuç vermedı, şımdı 12 ekim kararlarında, duşürülen faızler, şımdı serbest Enflasyon banka faız oranlarını aşınca, yurttaş, parasını dövıze ve altına yatırıyor özal, faızlorı serbest bırakarak, paralann yenıden bankalarda toplanmasını sağlamaya çalışıyor Bankalarda 5 mılyondan çok parası olan yurttaş, 120 bın 35 kışı Artan faızlerden yararlanacak olanlar 50 mılyonluk toplumda ıste bu 120 bın kışıdır 1 dolar 2000 Turk Lırası'na dayanmış, 1 Alman Markı 1000 lıraya yaklaşmış, bır Ingıhz Sterlın'ı 3000 lırayı geçmış Ve enflasyon yüzde seksenlerden doksanlara doğru yol almış Bu ekonomı hıç dıkış tutar m ı 7 Özal, panık içınde son bır deneme daha yapıyor Bakalım bu deneme tutar mı? Tutmazsa, bankalar ve sırketler, bırbın ardından bırer bırer batacaklar Tıpkı "banker facıası"nöa olduğu gıbı 12 Eylül rejımı içınde patlak veren "banker facıası"nın toplumsal malıyetı henüz hesaplanmadı O günlerde arkasına Mıllı Güvenlık Konseyı'nı alan özal, bankerler aracılığı ıle toplumun yoksul kesımınden ış ve sermaye cevrelerıne "kaynak trznsten" sağlamış ve facıadan sonra olayı, gerçekten çok ucuz atlatmıştı O günlerı anımsayın, askerı hukümet, "ödeme güçlüğü ıçıne düşen bankerler" ıle ılgılı kaç tane kararname hazırtamışt? Bırı olmamtstı, haydı bır daha1 O günlerde uygulanan ekonomık modelın hukuksal çerçevesı bıle çızılmemış, yetkıler ve sorumluluklar akla gelmemış ve ış hanı çaycılığından devşırılen "köşe başı bankerferf'ne dayalı bu çılgın faız yanşına 1930'lu yıllann yosun tutmuş yasaları ıle gınlmıştı O günlerde özal ve ekıbının yaptığı yanlışlan, malıye meslek lısesının ıkıncı sınıfından üçuncu sınıfına geçen öğrencılen bıle yapmazlardı Kim eleştırecektı dup brtenlerı'' Askerı dönemde yaşıyorduk; gazeteler art arda kapanıyordu herkes susmuş ve susturulmuştu Bu modelı eleştren bırkaç kalem dışında basın da asken hükümet önünde "esas duruşa" geçmıştı Her bın bır ışadamının kasasına bağlı "holdıng profBsörleri" ağızlarını bıle açmamışlardı özel sektör ve bankalar "Her holdınge bır general" ve "Her holdmge bır profesör' formülu uygulamışlardı Bugün Türkıye bu "panık ekonomısı" ie yenı bır bunalımın eşığındedır vergı yükü emekçı kesımın sırtından alınıp varlıklı kesımlere bındmlrnedıkçe, buna koşut, yapısal degışıklıkler gerçekleşmedıkçe, bu bunalımdan kurtuluş yoktur Bıryandan "tasarruf genelgelen" yayımlayıp hastanelerdekı yemekJerden kesıntı yaptlacak, öte yandan, Başbakan'a mılyarlık uçaklar ve arabalar alınacak! Bır gün faızler ındırılecek, bır başka gün serbest bırakılacak' Dolar yükselecek Mark yükselecek Sterlın yükselecek Donuk banka kredılerı trılyonlara ulaşacak' Hayalı ıhracattan mılyarlar vurulacak' ve bu devlet dolandırıcıları cezasız kaiacak! Bu "ahval ve şeraıt içınde" enflasyon yüzde doksanlara tırmanacak! özel sektörün devlet bankalanndan "cebren ve hıle tie" aldığı kredıler gerı gelmeyecek ve özal yıne de başarılı sayılacak' Bunca ıç ve dış borca karşın şu arabesk lıberalızmın alafranga sozcülerınce alkışlanacak Bır yanda sıyasal hac seferlerı öte yanda Göcek koylannda yat gezılerı ve Hılton Otelı'nde bınbır gece masalları gıbı kutlanan yaş günlerı Ve Ege kıyılarında koruma dışında tutulan ahbap ve dost koyları Nakşıbendı tarıkatına tanınan ayncalıklar, AlBaraka ortaklıklan ve dolar mılyarden bıraderler' ve muhafazakâr hükümetın Başbakanı'nt TRT'de yerlere kırmızı halılar sererek karşılayan eskı Marksıstler' ve TFÎT'de bugünkü kanyertennı ANAP'ın "Seiametçr ve "Hareketçı" kanatlarına borçlu "eskı devnmcıler", yenı "ANAP burokratlani" Sosyalıst aydınlara "erılmeven pasaportJar Yurtdışında sürgünde yaşayan aydınlar Kursülerıne döndurulmeyen 1402'lık ögretım uyelerı Ve bırer manevı ışkence halını alan güvenlık soruşturmalan! Bu panık ekonomısimn çevreye saçılan fotoğraflarıdır bunlar (Baştarafi 1. Sayfada) ra sıkışıklığı tMKB'yı de etkıledı Borsada ışlem gören 40 hısse senedınden 39'u değer yıtırdı ve endeks 362 02 puana düştu Dolar dış borsalarda da 126 yen ve 1 80 mark düzeyıne düştu Serbest faız ve Merkez Bankası'nın bankalararası pıyasalara müdahalesıvle başlayan dövızlerdekı çökuş, dun de Tahtakale ve Merkez Bankası'nın denetımındekı pıyasaları etkıledı Tahtakale1 de sabah saaüennde 1790 lıradan satılan dolar, gun içınde süreklı genleyerek öğle saaüennde 1750 lıraya duştu TahtakaJe'de dolar daha sonra hızlı bu düşüşe gece rek günü 1710 lıradan kapadı Tahtakale'de Federal Alman Markı ve dığer dövızler de önemlı ölcude değer yıtırdıler Güne995 lıradan başlayan mark, bır ara 955 lıraya kadar duştukten sonra gunü cumartesıye göre 54 lıralık kayıpla 946 lıradan kaparken tsvıçre Frangı 20 lıra değer yıtırerek 1130, Ingıhz Sterlını de 30 ura genleyerek 3070 lıradan satıldı Tahtakale'dekı dünkü duşuşle bırlıkte dolar 23 eylüldekı, mark ıse 4 ekımdekı düzeyıne dönmüş oldu Kapalıçarşı'da altın fıyatlan da düştu. Cumartesı günu 160 bın lıradan satılan Cumhunyet Altuıı 155 buı 500 lıraya genlerken 24 ayar kiilçe altının gramı 700 lıra iık düşüşle 23 bın 400 lıradan sa tıldı. Dolar: 1710 CUNEYT ARCAYUREK yaz.yor (Baştarafi 1 Sayfada) şı çıktığıru da bebrten Bush, Ermerulerle "var olan gönış aynhklannı çozmeleri" ıçın Turk lıderlenne dünya Ermenı cemaaünın temsılcılen ıle dıyaloga gınnelennı telkın edeceğını söyledı Bush, "NATO eerçeyesımle" Türkıye'ye yapılan asken ve ekonomık yardımın sürmesını destekledığı m de beürttı Bush'un " N A T O çerçevesinde" seklmdekı vurgularaasının, Turkıye'ye yapılan yardımdan kendı yönetımım soyutlayıp bunun bu* NATO yükumlulü|ü olduğu ızlenunı vermek olduğu kaydedıldı Demokrat Partı'nın başkan adayı Dukakıs ıse aynı soruya, "Tanhi reddedcn ya da yeniden yazraak isteyen ber torlu çabalara karşı dırenecegı" yanıtını verdı, "Seçecefıoı dıştsierı baiuuu ile biriikte Kongre'nnı Ermenı soykınmı karanıu kabnl etmesini destekkvecegim" dıye konuştu Ermenîlere Yugoslavya (Baştarafi 1. Sayfada) makla karşı karşıya bulunduklannı belırten Suvar, "Knzi ya hep biriikte atlatacaklannı ya da hep biriikte batacaklannı" söyledı Yugoslavya'nın Sırbıstan Cumhunyetı'nın KP lıden Slobodan Milosevıç ıse bölgesındekı etnık nıtelıklı gösterılerı savundu Milosevıç Sırplann düzenledığı göstenlenn ya&oklanmasının "kabul edılemez" olduğunu söyleyerek protesto göstenlennın toplumda huzursuzluğa yol açtığı yolundakı görüşlen de reddettı Toplantı sonunda, partı üst düzey yönetıcılennden yaklaşık uç te bınnın görevden alınması beklenıyor (Baştarafi 1 Sayfada) kez yatırım koşulunu bır yana atıseç seçebıldığını, begen beğen yor, buna karşın dün,' ışsızlığın dığını, bankasına göre faız yüz azahnaya devam edeceğını" delerı boy boy sergılendı söylüyordu O gün telefonun her Tasarruf sahıplennden kımılen eve gıreceğım bıldırıyor, yenı "bır bılene" sordu, kımısı gaze bütçede bu hızmete ayrılan patelerde çıkan öğütlerı satır satır rayı kısıyordu Hele 24 eylülde ış(Baştarafi 1. Sayfada) lar ıse son bır yıl içınde ülkelerı okudu Dün sabah saat 8 30'da çı, çıftçı, memur ve emeklının (Baştarafi l Sayfada) kası'na gıden Başbakan ö z a l da ne 5 bın Türkun sızdığını, aldık pekçoğu banka kapısındaydı "daha güzel gunlere kavuşa yetkıuye, başka şubelerde 1 yıllık çalışmalara katıldı ları önlemlenn haklılığına temel Genei mantıkta eskıyenı faız cağı" mujdesı faızın yuzde 80 olarak ılan edıl Ankara Büromuzun habenne Başbakan tatlı vaatlerı öylesı dığım söyledığunızde "Hesabınua kanıt olarak göstenyorlar Buna oranları karşısında "zararın negöre, Başbakan Turgut özal, dün resınden dönülse kârdır" ılkesı ne dağıtıyordu kı yenı bütçede Karşı bızun yanıtunız ıse şu "S bın actınn, bakalım ne kadar faız ala saat 15 40'ta Merkez Bankası'na sızmacı vuzunden yuzbınlerce ın harekete geçmıştı Ankara Tah memura yuzde 21 zam venrken, cak«nni7. Muduriyet befli şahıslara gelerek Interbank ve serbest dösanı magdur etmeyebm. Gerekır takalesı'nde dun sabah, dolar kuşkusuz bır ay öncekı sözlen yuzde 80'e kadar faız verebüıyor" vız pı>asalannı gezdı ö z a l pıyanı anımsamıyordu Hele "mutlu dedı Şubede hesap ışlenne bakan se, ıhtıyacımız olan onlemler için 1815 lıradan satılıyordu salarda bankalann dunımu, faız Bankalarda muşterıye genel frazınlık süper emeklıler" ıle bu banka çalışanlan ıse genel merışbırlığı yapalım." ve kurlann gelışunı konusunda sıltı şöyleydı 1 kasımdan ıtıba gün çalışan ya da emeklı yaşa kezden ögleden sonra faızlerın Almanlar, bu konuda bazı kobılgı aldı Başbakan Özal, Merkez laylaşancı onlemler duşunmuyor ren faızler yenıden gozden geçı yanlara reva görülen adaletsız yüzde 80'e çıkanldığma ılışkın ta Bankası kur belırleme seansına nlecek, bankalann dayanamaya lık! Tüy dıkıyordu hmat geldığmı belırtüler Yenı he katıldı Para Pıyasalan ve Fon değıller cağı yüksek yuzdeler bugün uySüper emeklı adıyla ünlenen sap açtıran tasarruf sahıplennın Yönetımı Genel Müdürü Yaman Avrupa Topluluğu'na tam uyelık konusunda ıse Federal Alman gulananın altına çekılecektı Adı 50 bın dolayındakı mutlu azınlı 1 mılyon, 2 mılyon lıralık hesap Törüner ıle masaya oturarak bu"gışe ya'nın tutumu VVeızsaecker'ın ko "devlet kadar sağlama" çıkan ğın maaşı ıkı yüz bın lıraya ya defterlenne yüzde 75 >enne, "Yıl gun geçerlı oiacak nuşmasında en net şekılde ortaya bankalarda bıle, güya tasarruf kın artış gösterıyordu Süpeıierı hk faız oranı yozde 8 0 " vazıldığı kurlannı" saptadı özal, daha sahıbının lehıne bu türden finanse etmek ıçın ışçıden, bız gönildü Bu arada tş Bankası'nın sonra Merkez Bankası Başkan çıkıyor "Sabredin." "tavsıyeler" duyuluyordu Tah lerden aldığı 90 bın lıraya yırmı bazı şubelerının camlanna " 1 7 Yardımcüan Bedır Demıray, RuBonn, 1989'da Avnıpa Toplu takale'de ıse bugün dolar alma bın lıra daha ekfıyordu Böylece ekimden itibaren geçerlı olacak hı Haseskı, Kadır Günay, Genel luğu Bakanlar Konseyı gundemı nın yarına göre çok daha yaraıiı 50 bın kışıye pembe yaşam sağ faızler: \ adesu «/„ 25, 1 aylık % Sekreter Ercan Kumcu ıle Genel ne gelecek olan Turkıye'nın AT' olduğu söylenryordu Saracoğlu, lamak ıçın Özal, mılyonlarca ın 45, 3 aylık Vo 65, 6 ayhk Vı 68, Müdür Yaman Törüner'ın katılye tam uye üyelığı konusunda yıllık % 8 0 . " yazılı ılanlar asüdı dığı bır toplantıya başkanlık ettı. bılemedınız on gün içınde pıya sanın kesesıne el atıyordu açık bır destek vaat etmıyor Ansaya dolar sürer fiyat yükselışıÖzal, ıktıdan ıle ılgılı yutturma ğı da gözlendı Toplantıda serbest faız uygulacak, bu tutumun önurnüzdekı kaMerkez Bankası'na bıldınlen masının süreceğını kaydeden Başsım ayında Batı Avrupa Bırhğı' nı önler ya da düşmeyı sağlardı calarda enflasyonu, cumhunyet ne üyelık konusunda değışmesı Ya sonra' Dolar 2 bın lıraya yı tanhınde görülmemış kalkınma faız oranlarını fiden aşma konu bakan özal, uygulamaya ılışkın ne tırmanırdı Ekonomıye yaşam nın bedelı dıye anlattı durdu Or sunda Iş Bankası'nın gelıştırdığı olarak bazı dırektıfler verdı Zıbeklemyor güdüsüyle mıkro düzeyde ba tadırek, dar gelırlı ya kalkınma fonnülun, müştenye, yıllık geh raat Bankası'nın 1 yıl vadeh mevAsken yardım konusu ıse te nnı yüzde 80'de tutacak bazı duat faızı yüzde 80 düzeyınde bemelde bır sorun olarak ele alınmı kanlar, kredı faızlerı yüzde ya evet dıyecek ya da enflasyonmenkul değerler ;>unmak olduğu lırlemesınden sonra aynı vade ıçın yor Ancak, ABD'den sonra en 120'ye yükselınce çeşıtlı tüketım suz yaşayacaktı Şımdı çevırdı yüzde 75 faız veren tş Bankası, buyuk asken yardımı aldığımız maddelerının fıyatlannda yıne kazığı, yıne bız yandık Bugün açıklandı Iş Bankası Genel Müdür Yar Akbank, Yapı Kredı başta olmak F Almanya, daha önce bu yardı yükselmeler olacağını öne sürü enflasyonu aşağı çekmek ıçın dar gelırhnın, ortadıreğın "feda dımcısı Sezai Akın dünku gelış üzere büyük bazı özel bankalann mı 18 aylık paketlerle venyordu yorlardı melerle ılgılı olarak Cumhunyet'e "mevduat kanaması" ıle karşı Şımdı ıse 36 ayhk paketlerle 36 Kısa aralıklarla halk zorlanır kârlık yapması" gerektığını göaylık bır dönemde 360 mılyon ken, hıç kımsenın Özal dün ne nül rahatlığı ıle söylemenın kı şu açıkJamayı yapü "Biz faizle karşıya kaldıklan gündeme geldı ri erken ilan rttigıaiz için diger Bu bankalann yakınmalan dıkkaDM önemlı bır tutar Ama, dö demış, bugün ne yapıyormuş, vancını yaşıyor bankalann altında kaldık. Ama te alınarak serbest faız teblığınde nemın uzunluğu "erozyona" uğ aradtğı sorduğu yoktu Daha dün Altan Öymen yazıyor Özal, rayan kalemlerde "revizjon" ola grbı, 24 Eylül geces TVden konu yaş günunde konuta gönderılen bizim eu'nuzde ıkı guçlu sılah var. değışıklık yapılması kararlaştınlnağını kaldınyor Bu gıbı teknık şan özal Turkıye'nın ılerteme kımbılır kaç mılyonluk çıçekler Biri, işbrakimız olan Dışbank'm dı Teblığ şımdıkı seklıyle bankakonular bugun bır araya gelecek ye devam edeceğını" ılan edı arasında mutlu ve rahat görünü en yııksek faızı vermesı, dıgen ıse lann serbestçe ılan ettıklen fau olan genelkurmay ve dışışlen he yordu Bu, yatınmlar enflasyon yormuş Adalet Bakanı nın kızını menkul kıymetlenmız de yer alan oranlarını bır ay süreyle uyguladevlet tahvdleri ve köpnıbaraj p maları zorunlulugunu getınyor>etlerı arasında ele alınacak pahasına sürecek demektı Ay evlendırdığı gun gelen çıçeklerın du Tebhğde yapılacak değışıklıkö?elükle PKK'nın F Alman nı Özal, ekım ortasında "dar toplam değerı 25 mılyon muş, he m gelır ortaklıgı senetlen. tşte biz le bankalara Merkez Bankası'nın 'repo' dedıgımiz bu işlemkrle ya'da ıyı örgütlenmış olması ve gı bütçe" dıyor, yatirımları asağı saplayın Ozal'a gıdenlerı Guya onayını almak koşuluyla bu ayderek faalıyetlennı gemşletmesı çekıyor, kalkınma hızını yüzde tasarruf yapılacak Dar gelırlı mevdnat kacışuu onledık ve tasar lık sure dolmadan faız oranlarını ruf sanibıne yuzde 75 yenne yuıTürkıye'nın önemlı bır rahatsız 7'den 5'e ındırıyordu Enflasyo bütçe açığı kapanan dıye ha badeğıştırme olanağı tanınacak lıgı Bunu da Cumhurbaşkanı nu aşağı çekme programından bam de babam vergı ödeyecek de 80 fau verebüdik Aslında bu Teblığ değışıklığı ıle isteyen banışlemde mevdaat faızıne makbuz Evren, doğrudan ve açık bu bı ödün verılmeyeceğını bır ay ön Üst duzey gelırlı saray yavrusu ka 1 kasıma kadar uygulayacağı çımde Alman Cumhurbaşkanı'na ce açıklayan Ozal, son kararla konutlarda az vergı, bol para ıle vermemiz gerekırdı. Ama vadeli faız oranlannın Merkez Bankası tasarnıfunu bozduran mevduat ılettı nnda, ortadıreğın sırtına bındır durumdan halk adına yakınıcı" onayını alarak bugün ve yann yesahibı banka cuzdanında ısrar Bugün yapılacak Evren dığı vergılen ust duzey gelırlerın olacak nıden belırleyebılecek Başbakan edince, cnzdan da verilmiş." Genscher, EvrenKohl ve dışışle den almak ıçın parmagını bıle oyözal'ın zıyaretı sırasında Merkez Inanan ınansın Özal'a Oyuna Öte yandan gelışmeler Merkez Bankası Başkaıu Ruşdü Saracoğn bakanlannın ıkıiı göruşmelenn natmıyordu ınanç öğesı bır kez daha gırıyor Bankası tarafından yakından ız de aynı konular yıne gündemde lu Londra'da bulunuyordu Işsızlığın azalabılmesı ıçın bu Bendenızden yıne pes ve passs' lendı ögleden sonra Merkez Banolacak ATiçin Geçen hafta üç toplantıya gıttım, bın, Enver Hoca'nın 80. yaşı kokteylı, Amavutluk Etçılığı'nde, öğle saatınde verılmıştı, orada,' 1 Hınthorozu Erdal Bey, Celıl Gürkan, Hüseyın Günday, Tahsın Saraç, Yasar Çallı, daha bırçok kışıyle söyleştım Arnavut Elçılığı'ndekı kokteyllenn bır özellıgı mı ne, Arnavut kökenlı olanlar hemen htçbır kokteylı kaçırmıyorlar Kokteylde hükümetten pek kımsenın olmayışı gözume çarptı Ankara'da "Hılton lnternatıonal"ın açılışına gıderken, ıkircıkIrydım Çağnda, "resmı kıyafet" denıyordu 'Herhalde koyu renk grysı" demek ıstıyorlar, deyıp rahatladım "Sryah bır ayakkabım vardır nasıl olsa" dıye düşünürken, gızlı pençe yaptırdıgım, boyalı ayakkabıyı gıydım Cüneyt Arcayürek'lerie bırlıkts gıttık Haldun Ozen'tenn oturdukJan Brilur Sokak, Hılton'un sokağj oialı ben, lyıce kapanmış Araba ne gırmıyor Güvenlık önlemlennden kımse göz açamıyor Demek, Hılton burası' Koca salon anababa günü Tanıdığım da öyle az kı Bır ara eşımle, bırbırımızı yıtırmeyelım mı' Herkes açık sofraya uşüşmuş durumda Yanımdakıne soruyorum Bu domuz mu? Yüzüme bakıyor Domuz balığı dabılır' dıyor Turgut Bey'le, Semra Hanım gelmışler, ben göremıyorum! Turgut Bey, kısa bır açış konuşmast yapıp ayrıldı, Adalet Bakanı Topaç'ın kızının, Dedeman'dakı düğününe grtmış, dönecekmış Ajda Pekkan da sahneye çıkmak ıçın onun dönmesını beklıyormuş Bız, Ajda'yı dınleyemeden ayrtldık Evde, Albay Saıt Beyle tavla oynadıkl Sabah erkenden yazıya oturacağım sırada öğrendim, biam mahallede, gazetecı Erdoğan örtülü ölmüş Erdoğan'la, yıllarca biriikte çalıstığımız oldu Dışarı çıkıp kardeşı Süha'ya, arkadaşlanria başsağlığı dıledım Cuma günü Derya Sıneması'nda, Bılar'ın düzenledığı "Demokrası, Düşünce ve örgütlenme özgürlüğü" konul J açıkoturuma grttim Toplantıyı, Ozcan Kesgeç yönetıyordu SHP'den Menmet Moğultay DYP'den Ahmet Nusret Tuna, bılım adamlarından da Sadun Aren'le, Alpaslan Işıklı konuştular Prof Sadun Aren'ın konuşması bana çok ılgınç geldı Türkıye'de komünıst partısının kurulmasına neden ızın venlmıyor, onu anlatıyordu Şöyle dıyordu özetle "Bugün ülkemızın ekonomık ve demokratık gelışmesı yolunda ayağımıza takılan en büyük engel, komümzm uzenndekı bu yasaklamadır örneğın güvenlık soruşturmalan bunun ıçın yapılıyor Basın davalarının çoğu, komümzm propagandası gerekçesıyle açılıyor Ayrıca, komünızmle ılgılı olmayan bırçok fıkır ve örgütlenmeler de belkı oyledır ya da olmaya yol açar endışesryle baskı altına alınıyor Bu nedenle komümzm yasallassa, büyük ferahlık olacaktır "rasal bır komünıst partısının halkımıza ne yaran olacaktr?' dıye sorulabıhr iktıdara gelınce, ne yapacağı bılınıyor Ama bu, uzak bır olasılık olduğu ıçın muhalefetteyken, yanı hemen ku < rukfuktan sonra, neler yapabıieceğıne değınmek ısbyorum Başka partılenn ele almadıklan haksızlıMan ele alacak ve bu konuda emekçılen harekete getırecektır Bu durumda, ıktıdar söz konusu toplumsal haksıziıkları, kendı mantığı ıle bağdaştığı ölçüde düzeltme yoluna gıdecektır Çünkü, düzenın yarattığı haksızlıkların boyutları sabıt değıl, esnektır Bır komünıst partısının haksıztıklara karşı göstereceğı hassasıyet sayesınde, bunların boyutları azaltlabılır Bablı ülketer, bu bakımdan güzel bır örnektır Bu ülkelerde ışçı sımfının ve dığer emekçı İerın bugünkü yüksek geçım durumlarında ve ınsan haklarının bugünkü yüksek düzeyınde komünıst partılerının verdıklen mücadelelerın çok büyük payı vardır Bızde de yasal bır komünıst partısının ülkeye sağlayacağı en büyük yarar bu olacaktır Bır ülkede toplumsaf haksızlıklar olması zaten kötu bır şeydır Fakat bundan da daha kötü olanı, bunlarta mücadele etmenın yasaklanmış olması ve bu yasağı bıraz zorlayanlann hapıslere atılması, ışkencelere reva görulmesıdır Türkıyemız, artık bu ılkellıği gende bırakmalıdır Komünızmın yasaklanmasını stratejık durumumuzdan kaynaklanan tehlıkelerı önlemeye dayandırmak ısteyenler vardır Bunlar düpedüz, 'eğer komünıstler iktıdara gelırlerse ülkemızı satarlar' demek ıstemektedırler Bır kere, düşüncelen uğruna bunca baskı, hapıs ve ışkencelen guze alan kımselerın iktıdara gelınce ülkelenm satmalan düşünülemez Böyle bır sey akla btle gelmemelıdır Kaldı kı bu yasağı koyanlar, ülkemızde komünızmın, hele bundan öncekı yıllarda iktıdara gelemeyeceğını çok ıyı bıiırier Demek kı komünıst partıye yasal olarak kurulma olanağı vermeyenler, onun, demın sözünü ettığım, muhalefettekı demokratık ışlevını yerıne getırmesınden korkiukları ıçın böyle yapmaktadırlar Yanı, komünıst parttyı yasaklamanın hıçbır mıllı, ulvı, yüce gerekçesı yoktur Gerçek gerekçe, sermayenın kârının arttırılmasına hızmet etmektır Benım buna bır dıyeceğım yoktur Sermayeden yana olanlar elbette kı böyle düşünür Benım dıyeceğım, bu gerekçenın böylece herkes tarafından bılınmesıdır ANAP ıktHJannın bu konudakı düşuncetennın bınsı, 141142'nin cezalarını hafıfletmektır Bu önlem, komünıst partısıne yasallık kazandırmaz, sadece bu konudakı haksızlığın boyutunu azaltmış olur Komümzm, bır hafta hapısle bıle cezalandınlsa, gene de yasaklanıyor demektır Onun ıçın, bu yöndekı adımları olumlu karşılamıyorum Dığer önlemı de ANAP'ın bu maddelenn kaldırılmasım halkoyiarr asına sunmaktır, bu da kabul edılebılecek bır yol değıldır Komt mın yasallaşması, bır demokratık haktır Bu tür haklar, halkoylamasına sunulamaz Doğrudan Büyük Mıllet Meclısı'nde kaldırılır " Faiz kıran kırana