Katalog

Yeni "îyi" gelir. PAMUKBANK iyi ba n ka d ı r 65. Yıl; Sayı: 23043 Cu m h u riyet Kurucusu: Yunus Nadi 400 TL. 18 Ekim 1988 Salı CUHEYT ARCAYUREK yaı.yor Pamukbank'a dahışın... PAMUKBANK iyi b a n k q d ı r Faiz kıran kırana DöVİZDEDÜSÜS Bankalar ilk günden kendi oranlannı deldiler J Serbest faiz uygulamasının ilk gününde ğ Merkez Bankası yetkilileri, Özal'ın tasarruf sahibi, parasına en yüksek faizialmak /başkanlığında bir toplantı yaparak serbest Hçin \f faiz tebliğinde değişikliğe gidilmesi kararını \fiçiı banka banka dolaşıp düşük faiz veren f bankadaki mevduatını çekmeye girişince, T aldı. Buna göre, bankalar 1 kasıma kadar bankaları da faiz oranlannı delmeye mecbur bıraktu uygulayacaklan faiz oranlannı yükseltebilecekler. Dolar: 1710 Mark: 946 Merkez Bankası'nın 50 milyon dolarlık müdahalesiyle Amerikan para birimi, bankalararası döviz piyasasında 1700 liraya kadar geriledi. Katsayı 122'de kaldı, bütçenin yarısı borca gidecek Memura ıııiııi zam ANKARA'dan YAtÇIN DOfiAN Aldatmaca ANKARA Devlet kendt kendinı aldatır mı?.. Evet, ortaya koyduğu yeni bütçe tasarısıyla devlet kendi kendisini aldatıyor. Bu aldatmacaya halkı da ortak ediyor. Halkın gözünü boyayarak halkı ortak ediyor. işin propagandaya dönük yönü oldüğu için bu belki yeni bir şey değil. Ancak devlet kendi bürokratlarını da aldatıyor. Yeni bütçedeki ilk aldat(Arkası Sa. 8, Sü. 5'te) Ekonomi Servisi Uygulan serbest faiz uygulamasının ilk gflmaya başlandığı ilk günde, serbest nünde, banka şubeleri hem müşfaizin "çivisi çıktı". Vülık faiz teri kaçırmamak hem de Tttrk Lioranlannı yüzde 75 olarak açık rası'nın son günlerde iyice kıtlaslayan ve Merkez Bankası'na bil ması yüzünden hesap bozma tadiren Türkiye Iş Bankası, geliştir leplerini karşılayamaz duruma diği bir formülle, müşterilerine düşmernek için ter döktüler. ANKARA Seçim sistedün sabah saatlerinden itibaren Bazı mevduat sahiplerirıin, vamini ekonomik kurallara yüzde 80 faiz ödemeye basladı. deli mevduatlannı bozarak başka uyaıiayarak bir kez daha çağ Belirledikleri faiz oranlanyla ya bankaya yatınna girisimlerinin attadık. Biltyorsunuz; yasaya nşta geride kalan ve önemli ölçü sonuçsuz kaldığmı büdirmeleri göre halkımız günlerce parde mevduat kaybeden bazı banka üzerine kendilerini hesap sahibi tilerin propagandasını dinliEkooomi Servisi Dövizlerdelar da bu geüşme üzerine faiz olarak tanıtan Cumhuriyet muhayor, sandıktan önceki son 24 ki "büyük çökiış" dün de sürdü. oranlannı arttırma eğilirni içine birleri, çeşitli banka şubelerini saat "vicdanı ile baş başa" Dolar, Tahtakale'de cumartesi gügirdi. Gelişmeleri yakından izle arayarak bilgi aldılar. Bankalar kalıyor, saptadığı oyu gtdip nüne göre 90 lıralık dttşüşle 1710 yen Merkez Bankası yetkilileri, genellikle yeni hesabın kendilerinveriyor. liraya gerilerken Merkez Bankası, Başbakan Özal başkanlığında bir de açılması halinde eski hesaplaSon iki gün pek farklı dedolann bugün geçerli olacak efektoplantı yaparak serbest faiz teb n bozmayı kabul ettiler. Ancak ğil. Halkımız bu kez "cüzdatif satış kurunu 44 lira düşürerek lığınde bir değişikliğe gidilmesi hesabın başka bankaya kaymasını ile baş başa" kaldı. Ban1703 lira olarak açıkladı. Bankakarannı aldı. Buna göre, banka nı önlemeye çalıştılar. kalar geçen cuma serbest lararası döviz piyasasına Merkez 1ar bugünden itibaren Merkez Dün gün boyunca birçok banfaiz düzeninde uygulayacakBankası, 50 milyon dolar satarak Bankası'na başvurarak 1 kasıma ka şubesinde vaddi mevduat heları oranları belirledi. Cumarmüdahalede bulunurken, dolar bu kadar uygulayacaklan faiz oran saplannı bozmak isteyen müştetesi ve pazar gazetelerinde piyasada 1700 liraya geriledi. Lilannı yükseltebilecekler. rilerin, şube müdürünün odasın(Arkası Sa. 8, Su. S'te) (Arkası Sa. 8, Sü. 3te) Tam bir kargaşa içinde geçen da " b i r çay içmeye davet edilmkieri" de büdirildi. Yapüan pazarlıklarda yuzde 8085 'e kadar faiz verilebileceği belirtiliyordu. Ancak bu pazarlık, gizli tutuluyor ve hesap cüzdanlanna yansıtılmıyordu. Faiz farkının odenmesi için değişik yöntemler öneriliyordu. Dün bu kuralın dışına çıkan tek banka tş Bankası oldu. Muhabirlerimiz, telefonla, Iş BankaGÖSTERİCİLERE POLİS EN'îEÜ Cumhurbaşkanı Kenan Evren'ın dün Bonn Beledıye Sarayını zıyareti sırasınsı'nın ilan ettiği gibi yüzde 75 deda protesto gösterileri yapıldı Karşı göstericiler, polis tarafından zor kuilanılarak dağıtıldı (Fotoğraf: AP) Y a k a c a k 70 binden 86 bin B ü ç aeıgı 4.5 trilyon ğil de yüzde 80 faiz uyguladığmı liraya çıktı. öğrendikten sonra tstanbul'da bu ödeneeek borc 11.7 trilyon bankanın şubelerine bir tasarruf Yeni borçlaama 12.2 trilyon Böyüme hızı Yüzde 5 sahibi gibi başvurdu. tş Bankası Yatınmlar Bütçenin yüzde Vergi tahmini 24.4 trilyon Nuruosmaniye şubesi mevduat K a t s a y ı Yüzde 22 artışla 122 16'sı bölümü yetkilileri yülık faiz oranoldu. Memurun eline geçecek artış Zorunla tasarruf Yüzde 7.5'a larının yüzde 80 olduğunu bildirirken, tş Bankası'nın Aşirefendi yüzde 17'de kalıyor. çıktı. şubesi yetkilileri önce faiz oranANKARA (Cumhuriyet Büro murların eline geçecek net zam nındugu göriilmüştür. 1989da da lannın yüzde 75 olduğunu açıklasu) 1989 bütçesi Ue önce me yüzde 17. Toptan eşya fiyatla enflasyona karşı korunacağı ddar. Şubeden bir yetkilinin "Ne kadar yatıracaksuıız?" sorusuna murun ceketi daraldı. Maliye ve n artış hızının 1988 sonu itibany muhakkaktır" dedi. Gümrük Bakanı Ahmet Kurtcebe la, memura ve emekliye öngörüYeni ayarlama ile memur maaş "10 milyon liranın üstünde" diAlptemoçin, 1989 ilk yarıyılında len yılhk yozde 65.9'Iuk zam ora larındaki net artış yüzde 17 ile 18 ye yanıt verince, faizin pazarlık uygulanacak maaş katsayısını nının altında kalacağı inarıcı arasında gerçekleşti. örneğin 4. usulüyle yüzde 80'e kadar yüksel122, yan ödeme katsayısını 41 ve nı dile getiren Maliye ve Gümrük derecenth birinci kademesindeki tılebilecegi oğrenildi. Tasarruf sahiplerinin her zaman büyük ilgi yakacak yardımını da 86 bin lira Bakanı Alptemoçin, "Bir laraftan Cumhurbaşkanı Evren, Belediye Sarayı gösterdikleri Iş Bankası Yenicami olarak açıkladı. Böylece memur geriye, bir (araftan ileriye doğnı (Arkası Sa. 8, Sü. 2'de) şubesinde ise yetkililerin söyledikönünde protesto gösterileri ile karşılaştı. maaşl&nna 1989 yıhnın ilk 6 ayı bakıhyor ve kavram karmaşası İeri birbiriyle çelişti. Şubeden bir için yapılan ortalama zam oranı dognyor. Geçtiğimiz yıllarda me KtM NE KADAR MAAŞ Göstericiler arasından atılan yumurta, yüzde 2022'de kaldı. Ancak me murun enflasyon karşısında ko ALACAK? 6. Sayfada (Arkası Sa. 8, Sü. Tde) SÜRÜYÖR Pes ve Pas... Cumhurbaşkanı'na yumurtalı protesto gösterisi Evrerfîn gezisi olayh başladı ATiçin sabredin OKAY GÖNENSİN DİLEK ZAPTÇIOĞLU BONN Cumhurbaşkam Kenan Evren, Federal Almanyadaki resmi temas ve görüşmelerine dün başladı. Görüşmçlerin ana konularım Türkıye'nin AT üyeliği, vize sorunu, askeri yardım ve EAlmanya'daki Türk örgütlerinin faaliyetleri oluşturdu. EAlmanya Cumhurbaşkanı Richard von Weizsaecker, akşam verdiği yemekte, Cumhurbaşkanı Evren'i "demokrasi takvimine" uyduğu için överken Türkıye'nin demokrasi yolunda daha aşamalar kaydetmesi gerektiğini ima etti. Cumhurbaşkanına karşı duzenlenen gösterüer sırasında atılan bir yumurta Evren'in ceketine sıçradı. Evren geceyi geçirdiği Gymnich Sarayı'ndan dün sabah "Villa Hammerscnmidt" Sarayı'na giderek Cumhurbaşkanı Weizsaecker ve eşi tarafından askeri törenle karşılandı. İki cum(Arkası Sa. 8, Sü. 4'te) 3 bilim adamına Nobel Tıp Ödülü ABD 7/ Gertrude Elion ve George Hitchings kanser ve organ nakli tedavisi çalışmalan, İngiliz Sir James Black ise "Propranol" adlı kalp ilacı nedeniyle Nobel Ödülü aldılar. Tasarı Mecliste Danıştay 9 ın yetkilı lerı Danıştay Yasası'nda değişiklik yapan bir yasa tasarısı hükümet tarafından TBMM'ye sunuldu. Tasarı ile Danıştay'm ilgili dava daireleri ilk idare mahkemesi haline getiriliyor ve verdikleri kararlar için Danıştay Genel Kurulu'nda temyiz yolu açılıyor. Yine tasarı Danıştay'ın tüzükler konusunda yetkisini istişari inceleme yetkisi haline geüriyor. 7. Sayfada daraltılıyor arabaya çarparak Evren 'in ceketine sıçradı. Eylemi gerçekleştirenlerden biri yakalandı. F.Almanya Cumhurbaşkanı Weizsaecker, olayla ilgili olarak Evren'den özür diledi. Vfeizsaecker, Evren 7 demokrasi takvimine uyduğu için överken 'tam demokrasi' de ima etti. STOCKHOLM (AA) 1988 Nobel Tıp Ödülü, biri İngiliz, ikisi Amerikalı üç bilim adanu arasında paylaştırıldı. İsveç'teki Karolinska Enstitüsü Nobel Kurulu'nun yaptığı açıklamaya göre Londra'daki King's College Üniversite Hastanesi'nde görev yapan Sir James Black, kalp hastalıklanmn tedavisinde kullamlan "Propranol" adlı ilacı bulmasından, 1945 yılından bu yana ortak çalışmalar yapan Amerikalı Gertrude Elion ile George Hitchings de kanser tedavisinde kullamlan bazı ilaçların yapımına katkılanndan dolayı ödüle layık görülduler. Ödül Komitesi, Amerikalı bilim adamlarırun, kan kanseri ve sıtma tedavisi ile organ nakli vakalarında vücudun yeni organı reddetmesine karşı yeni ilaçların geliştirilmesine ortak çalışmalarıyla katkıda bulunduklarını bÜdirdi. Black, Elion ve Hitchings, bu yıl 390.000 dolar tutarındaki para ödülünü, 10 aralıkta düzenlenecek törenle alacaklar. Para ödülü, üç bilim adamı arasında eşit olarak paylastırılacak. EVRENİFTKOMÜNİST PARTİSİ KURULMALIDIR' SÖZÜNE TEPKİLER 7. Sayfada BONN Federal Almanya, Türkiye ile üiskilerine gerçekten önem veriyor. Bu önem, Cumhurbaşkanı Evren'in gezisinde sokaklara asılı Türk bayraklanndan, Weizsaecker'in konuşmasındaki inceliklere kadar birçok yerde vurgulanıyor. Ama bu durum, Almanya'nın Türkiye'nin tüm taleplerine çok olumlu baktığı anlanıına da gelmiyor. örneğin, vize sorunu. HoUanda'da oturan her şeyi düzgün ve yasalara uygun bir Türk vatandaşı, Almanya'ya girebilmek için Türkiye'deki Federal Alman konsolosluklarından vize almak zorunda. Federal Almanya için tstanbul'dan vize almanın güçlüğü de sir değil. Alman(Arkası Sa. 8, Sü. 4'te) ANAP iki ayrı öneri hazırladı Bush ve Dukakis, 'Ermeni soykırımı tasansım onaylayacaklarını açıkladılar ! DESTEN Sırbistan Cumhuriyeti'nin KP lıden Miloseviç, bölgesındeki etnik nitelrtrteki gösterileri savunarak bunlann yasakJanmasının kabul edilemez olduğunu açıkladı. (Fotoğraf: AP) seçmı yusası ABD'de 2 başkan adayı da seçildikleri takdirde Kongre'nin 'Ermeni soykınmı' konusunda alacağı İki turlu sisteme ve halen uygulanan sisteme göre hazırlanan iki erken seçim yasa önerisi, cuma günü toplanacak ANAP Başkanlık Divanı ve MKYK'da karara bağlanacak. Her iki öneride tarih 25 mart olarak belirtildi. Oltan Sungurlu 25 Mart 1989'un cumartesiye rastlamasının sorun olmadığını savunarak, "Biz Başbakan'm açıklamasını aynen metne koyduk" dedi. 7. Sayfada UEUK GÜLDEMİR Ermeııilere destek sözü kararı onaylayacaklarını açıkladılar. Bush soykırım müzesinde 'Ermeni soykınmı'na da yer verilmesi gerektiğini söyledi. Dukakis ise Ermeniler konusunda Türkiye ilk aktif diyaloğa gireceklerini açıkladı. Ermeni politikalan konusunda bir anket uygulamıştı. 6 sorudan oluşan anketin, "Ermeni soykınmını tanıyan bir karar tasansım Tfirkiye'den sert tepki gelse dahi oaaylar nusınız" sorusuna Bush, şu yanıtı verdi: "Eger böykane bir dehşetin yinelenmemesini istiyorsak Amerika Birleşik Devieüeri, Osmanlı tmp«ratorlngu'nun son ydlannda Ermenilere dönük soykınmı girişimiai tanımmbdır. Amerikan devieti ve Bush yönetkni, siyasi baskılann, insanlıgı karşı işlenmis suçlan telin etmemizi engeliemesine izin vermeyecektir ve Kongre'ye o dönemin kurbanlannı anmakta kablacakür." Yamtmda Türkiye'nin o dönemin "soylun m " olarak adlandınlmasına kar Komünist Parti Merkez Komite toplantısı dün başladı Yugoslavya'da karar günü Yugoslayya Komünist Partisi Merkez Komitesi toplantısında, parti lideri Suvar, "Sosyalizmin köklü bir biçimde yenilenmesine gereksinmemiz var" dedi. Dış Haberier Servisi Yugoslavya Komünist Partisi Merkez Komitesi'nin dünyada merakla beklenen toplantısı dün başkent Belgrad'da başladı. Komünist Partisi lideri Stipe Sovar yaptığı açış konuşmasmda, ülkenin içine düştüğu ekonomik ve sosyal bunalımdan kurtulabilmesi için "sosyalizmin köklü biçimde yeniknmesi" çağnsım yaptı. AFnin Belgrad kaynaklı haberine göre Suvar, "Komünist Partisi, reformlann ardrnda bnrünleşmiş biçiıııde dnrmazsa bepimiz yıkıma dognı gideriz" dedi. Komünist Partisi lideri konuşmasma şöyle devam etti: "Sistemimizde cağın gerisinde kalmış ve kötü oün her şeyi atıp yerine yeni yöntemleri getirecek bir anlıma, sosyalizmin köklü biçimde yenilenmesine gereksinmemiz var." Vatandaşların bir seçim yap(Arkası Sa. 8, Sü. 3'te) KIBRIS'TA GERGİN TOPLANTI 3. Sayfada yana olduğunu bildirdi. Demokrat Parti'nin başkan adayı MJcWASHINGTON ABD Baş had Dukakis ise başkan seçilmekan Yardımcısı ve Cumhuriyetçi si halinde Amerikan Dışişleri BaParti başkan adayı George Bush, kanlığı'nın Ermeni konusunda başkan seçıldiği takdirde Kongre' Türkiye ile aktif diyaloğa girmenin sözde Ermeni soykınmı konu sini sağlayacağmı söyledi. sunda alacağı karar tasansım, Washington'daki Türk diplo"Başkan olarak onaylayacagım" matik çevrelerinin, "töylerini açıkladı ve "TörkttderlerineEr nrperten" bu açıklamalar, dün menüerle diyaloğa girmderini td Ermeni Assamblesi tarafından kin edecegini" söyledi. Bush, ay basına dağıtıldı. Amerika'daki nca Washington'da inşa edilecek, Ermeni lobisinin önde gelen ku"soykırım mozesinde" Ermeni ruluşu "Ermeni Assamblesi", gesoykınmına da yer verilmesinden çen aylarda Amerikan liderlerine (Arkası Sa. 8, Sü. 3'te) adımım atarken tedirginleşir, ka bırakır. rakolun kapısmdan içeriye girer Bugün Türkiye'de egemen ken tedirginleşir, adliyeye çağrıl duygu tedirginliktir. dığmda tedirginleşir. Hayatta En güvencede olnıası gereken çoğu kişi böyle anlar yaşamıştır. işadamlan bile soru işaretlerinin Güvensizlik tırtılı insanm yüre çengellerine yakalarım kaplırğini dut yaprağı gibi yemeye mışlardır. Ekonomi dunyasında başladı mı, yaşam buruklaşır. yoğunlaşan belirsizlik "görüş Belirsizfik denizinde kulaç at mesafesVni kısalımıştır. Özal m<fya başlayan yüzüciinün mo hükumetinin aldığı ekonomik rali bozulur. Karanlıkta el yor önlemlerin olumlu sonuçlar vedamıyla yürümek elbette hoş receğine "piyasa"da inanılmıyor. Daha başka deyişle, "Özal değildir. ve kurmayları" inandınalıklaUygar toplumlarda bunun nnı yitirmişlerdir. Yakın geçmişiçindir ki saydamlık ve açıkhk " ' Insanoğlu kimi zaman tedır yeğlenir, belirsizliğin tedirginliginleşir. Hastanenin eşiğinden ği güvencenin huzuruna yerini (Arkası Sa. 8, Sü. Vde) OLAYLAREN ARDENDAKI GERÇEK "Görüş Mesafesi" Kısakrkeru.. • İsrall Başbakan tzak Şamir seçimi partisi kazandığı takdirde Gazze Şeridi'ni banş karşılığında Filistinlilere vereceğini söyledi. 3. Sayfada • Gorbaçov'un tercihi Bush Sovyet lideri, 'süreklilik garantisine ihtiyacımız var' dedi. 3. Sayfada • Kazancakis'in intikamı 'Günaha Son Çağrı', Yunan Kilisesi'ni çileden çıkardı. 4. Sayfada yaptığı bir anket çalışmasma göre, tstanbul'da bir haftada 344 bin kişi dışarıda yemek yiyor. Bunlann yüzde 79'u tstanbullu. Ekonomi'de • Dışanda yemeyi sevtyoruz PİAR'm basınında G. Saray'ın Rapid'i elediği maçın fotoğrafı UEFA Dergisi'ne kapak olurken, France • Çağdaş karmaşaya nesnel karşılık Football Dergisi, Tanju Doğumunun yüzüncü yıldönumünde şair için bir sayfa ayırdı. T.S. Eliot'a saygı. 4. Sayfada Spor'da • F16 projesinde offset problemi • THY: Tehirll Hava Yollan THY'de SAGEB Başkanı Vahit Erdem'den açıklama. uçağa binecek yolcuların sabırlı olmalan Ekonomi'de. gerekiyor. Arka Sayfada • Tanju ve Galatasaray, Avrupa UĞURMUMCU GÖZLEM Panik Ekonomisi... Faizlerin serbest bırakılması birçok çevrede şaşkınlıkla karşılandı. Oysa olay çok basit... Başbakan öza/çaresizlikten kaynaklanan bir "panık ekonomisi" uyguluyor. Kararları tek başına veriyor. Ne Maliye Bakanı ile görüşüyor ne Merkez Bankası başkanıyla.. Daha birkaç ay önce banka faizleri düşürülmemiş miydi? 4 (Arkası Sa. 8, Sü. Vde)