Katalog

8 NİSAN 1987 EKONOMİ CUMHURİYET/9 ÖNCEIİK KEMEK SIKMA DEGİL BÜYÜME TÜRKIYE'den Doların rekor düşüşü sürüyor konomi Servisi Dolar dün yeniden düşüş rekoru kırdu Bir süre önce Tokyo Borsası'nda 144.70 yene kadar gerileyen dolar, dün de Londra Borsası'nda 145.20 yene kadar düştü. Dolann bu değeri, bugune dek Londra Borsası'nda kaydedilen en düşük dolar/yen paritesi olarak belirlendi. Dolar, Tokyo Borsası'nda da günü 14535 yenden kapatîu Dolar, dün çeşitli borsalarda da 1.82/1.81 marktan işlem gördü. Japonya Merkez Bankası'nın dün de, piyasalara girerek belirlenemeyen miktarda dolar alımı yaptığı gözlendi Dolardaki bu gerilemeler, Beşler Grubu olarak bilinen sanayileşmiş beş Batılı ülkenin yann Washington'da yapacağı toplantı öncesinde, yatmmcılann, daha düşük dolar beklentisinden kaynaklandığı bildirildu Dolar dün Tahtakale'dt de 789 liradan satıldı. 1 SovyeÜer'e ihracat çıkarması başladı MOSKOVA (Cumhuriyet) Türk ihracatçılannın Sovyetler Birliği çıkarması, dün Moskovada açılan ihraç ürünleri sergisiyle başladı. Dış Ticaret Derneği Başkanı Mustafa Süzer, Sovyetler Birliği'nden doğal gaz alımının başlamasıyla, Türkiye'nin bu ülkeye yönelik ihracaünın artacağını söyledi. Türk ihraç ürünlerinin tanıtıldığı sergi, dün Sovyetler Birliğinin başkenti Moskova'da açıldı. Dış Ticaret Derneği'nin düzenlediği sergide, 26 dış ticaret firması, 600 dolayında üretici firmanın Urünlerini sergiliyor. Serginin açılışında, Dış Ticaret Derneği Başkanı Mustafa Süzer, İthalat Genel Müdürü Hamit Cemiloğlu ve Sovyet yetkililer bulundu. Sergi, Moskova'daki Sovincenter'da açıldı. Sergi, Sovyet dış ticaret firmalannın yanı sıra Sovyet vatandaşları tarafından zivaret ediliyor. Serginin açılış öncesinde bir basın toplantısı düzenleyen Dış Ticaret Derneği Başkanı Mustafa Süzer, iki ülke arasında ticari Serginin açılışmdan önce bir basın toplantısı düzenleyen Dış Ticaret Derneği Başkanı Mustafa Süzer, SSCB'den doğal gaz alımının başlamasıyla, bu ülkeye yönelik ihracatın artacağını söyledi. ilişkilerin gelecek yıllarda hız kazanmasının beklendiğine işaret etti. Süzer, SSCB'den doğal gaz alımının başlamasıyla bu ülkeye yönelik ihracatın artacağını kaydetti ve "Bu önemli pazarda yerimizi arttırmak için tanıtıma önem vermemiz gerekir" dedi. Süzer, 1985 yılında 190. milyon dolar olan Türkiye'nin SSCB'ye yönelik ihracatının 1986 yılında 140.6 milyon dolara gerilediğini hatırlatıı ve 1987'de ihracatın arttırılması için ihracatçıların çabalarını arttırdıklarını vurguladı. Dış Ticaret Derneği Başkanı, benzeri bir serginin de bugün Çekoslovakya'da açılacağını kaydetti ve "Bu yıl içinde dernegimiz, Polonya, Cezayir, Yugoslavya, Macaristan, Romanya ve Çin Halk Cumhuriyeti'nde düzenlenecek sergilerie tanıtım faaliyellerine devam edecektir" dedi. Türkiye'nin doğal gaz alımı karşıhğı SSCB'ye bu yıl içinde nebati yağ, canlı hayvan, alüminyum mamulleri, deri ayakkabılar, süper fosfat, trikotaj ürünleri, otomobil aküsü, iç ve dış lastik satması öngörülüyor. Ayrıca, SSCB'nin finansman katkısıyla geçmiş yıllarda Türkiye'de kurulan tesisler için kullanılan kredilerin geri ödenmesi için de bu ülkeye, narenciye, tütün, kuru incir, kuru üzüm, fındık, salça, makarna, alumina, sinter manyezit, öğütülmüş barit, deri mamulleri ve kaban, kumaş, havlu, alüminyum folyo ve çeşitli sanayi ürünlerinin ihracı hedefleniyor. Moskova Türk thraç Ürünleri Sergisi açıldı Yeııi başkandan güleryüzlü JMF .****>,. MMF'yi borçiu ülkelerin korkulu rüyası olmaktan çıkartmak isteyen Camdessus, yeni başkan olarak sahneye ilk kez bu hafta çıkıyor. Ekofiomi Servisi Uluslararası Para Fonu (IMF)'nin yeni direktörü Micheî Camdessus, IMF'yi borçiu ülkelerin korkulu rüyası olmaktan çıkartmak istiyor. Bu hafta Vr'ashington'da yapılacak olan IMF komite topianttlarına ilk kez IMF Direktörü sıfatıyla katılacak olan Fransa Merkez Bankası eski Başkanı Camdessus'nün, IMF'yi "yalnızcs kecner sıkma poUtikaia naı desiekleyefl, k»tı ve «sık yüriti bir kanılus" görüntüsün den kunararak ekonomik büyümcye öncelık veren bir kuruluş haline getirmeyi amaçiadığını ve bu nedenle Baker Planı'nı desteklediği belirtüiyor. Üçüncü Dünya ülkelerinin trilyon doiarı aşan dış borçlarının yarattığı sorunlar bu hafta Washington'da ele almacak konuiar arasında bulunuyor. Sanayileşmiş ulkelerdeki büyüme htzınm IMF tahminlerine göre ancak yüzde 2.5 dolayında gerçekleşebileceğinin anlaşılması borç sorununun çözümünü de güçleştiriyor. Zengin, sanayileşmiş ülkeierin yavaş büyümeleri ve ithalatlarını smırlamalan, borçiu ülkelerin döviz gelirlcrini arttırarak dış borçknnı odemelenni güçleştiriyor. Washington'da bir yandan bu soruna çözüm aranırken, diğer yandan toplam dış borçlan 45 milyon doları bulan en yoksul 27 ülkenin borçlannın 1520 yıllık bir süreye yayılması yolunda bir karara vanlması bekleniyor. Ziraat Bankası Genel Müdürü: Her borçlu şirketi kurtarmayız Dış ticaret açığının dağılımı nkara (anka) DtE verilerine göre, ocak ayında Türkiye 'nin dış ticaretinde önemli bir yeri bulunan AET ülkeleriyle ticarette sadece 4 milyon dolar açık verildi. AET'ye karşı verilen 4 milyon dolarlık açık, ocak aymdaki 202.3 milyon dolarlık toplam açığın sadece yüzde 2'sini oluşturdu. Açıkta OECD ülkelerinin payı yüzde 34, Islam ülkelerinin payı yüzde 23, sosyalist ülkelerin payı da yüzde 16 oldu. Buna karşılık, söz konusu ülkelerin dışında kalan çok sayıdaki küçük ülkeye karşı verilen 54.2 milyon dolarlık açığın toplamdaki payı yüzde 27'ye ulaştı. Türkiye, OECD ve Islam ülkeleriyle sosyalist ülkeler dışında kalan ülkelere ocak ayında 8.3 milyon dolarlık ihracat yaptı, bu ülkelerden gerçekleştirilen ithalat ise 62.6 milyon dolar oldu. Özgüneş: Taban fiyatlar yetersiz T? rzurum (Cumhuriyet) Hı Toprak Mahsulleri Ofısi Genel Müdürü Ahmet özgüneş, hükümetin taban fiyatlan belirlerken, enflasyonu da hesaba kattığını bildirerek, "Buna rağmen, hububat taban fiyatlan yeterli değil" dedi. özgüneş, TMO'nun bu yıl hububat ithalatı yapmayacağını, yalnızca Pakistan 'dan ucuz prinç ithal edilip 225 liradan halka Ozzünef TMO Gend Müdürü satılacağını söyledi. Ankara'daki Sovyet heyetinin önerisi Tariş'ten bir pamuk zammı daha / zmir (Cumhuriyet Ege Bürosuj Tariş "tüccar gibi" davramp zam yapınca, pamuk fiyatlan borsada 1825 liraya fırlâdı. Fiyatlann durdurulabilmesi için yaklaşık 50 bin ton ithalata gereksinim duyulduğu öne sürüldü. Dün borsadaki satış fiyatlannı 2550 lira artıran Taris, fiyat patlamalanna yol açtı. Doğal gaza karşılık yeni tesis kuralım ANKARA («.a.) Sovyetler Birliği, Iskenderun Demir Çeük Fabrikalan'nın (İSDEMİR) modernizasyonu için yeni bir proje önerdi. TUrkiye Demir Çelik Fabrikaları Genel MüdUr Yardımcısı Kadri Kızd« , Türkiye'de bulunan Sovyet he>eti ile göruşmelerin sürdüruldüğünü belirterek, "Önerileıı projeyi bir bülün halinde inceliyoruz" dedi. Sovyetler Birligi'nin Ankara Büyükelçiliği Sanayi Müşaviri Viklor LhVİDOV, Sovyet heyetinin İSDEMİRL deki incelemeleri hakkında dün basına bir brifıng verdi. Utyinov, brifingde yaptığı konuşmada, Türkiye1 nin kendi metalurji endüstrisini geliştirmede önemli adırnlar attığını belirterek, "Endüstrinin bu önemli dalında erişilen düze>, Türkiye'nip metalurji ekonomisinin başany* olaştıgını kanıtlıyor" dedi. Türk derair çelik sektörilnde iki ülke arasındaki işbirliğine değinen Litvinov, SSCB ile Türkiye'de ortaklaşa gerçekleştirilen sanayi tesislennden geçen yıl 100 milyon dolarlık ihracat yapıldığını söyledi. Daha sonra gazetecilerin sorulannı yanıtlayan Viktor Litvinov, Türkiye1 de, doğal gaz karşıhğı yeni tesisler kurabileceklerini söyledi. Litvinov, doğal gaz bedelinin bir bölümünün Türk ihraç ürünleriyle karşılanacağını hatırlatarak, "Ancak, söz konusu üninler gaz bedelinin karşdanmaana yetmez göriinüyor" dedi. Viktor Litvinov şunları söyledi: "Tarkiye'nin, satın alacağı doğal gaz bcdeHni sadece klasik ihraç uninleriyle karsılamak zorunda kalması sonucu yeni yeni alternatifler getişüriliyor. " Rekkuna üç ayda 35 milyur lira ammm!MA YAPM 10 FtH «tMupını AlfMK Ecacteşı MMU 640.097 361.690 288.631 277.775 274.932 236278 204.046 170.858 151091 128940 BASIN, UÇ AYDA 1986 TOPLAMININ % 401NA ULAŞTI t)ç aylık toplam reklam hareamalan, tüm 1986'nın yüzde 31.7'sine ulaştı. Mart ayında 640 milyon lira ile en çok harcamayı Unilever gerçekleştirdi. Ekonomi Servisi Reklam hareamalan bu yılın ilk üç ayında büyük bir artış göstererek sadece basın ve TV'de 34.9 milyar liraya ulaştı. Basın ve TV'de reklam harcamalannın 1986'da toplam 110 milyar lira olarak gerçekleştiği düşünüldüğünde, ilk üç aylık verilerin bu yıl reklam harcamalannın büyük oranda artacağı ortaya çıkıyor. İlk üç aylık reklam hareamalan içinde basının payı 16 milyar 70 milyon lira, TV'nin ise 18 milyar 909 milyon lira öldu. Bu arada. TV reklam hareamalan şubat ayına göre yüzde 13.2, basın reklam harcamaları ise yüzde 27 artış kaydetti. Bileşim Piyasa Araştırma Merkezi'nin hazırladığı araştırmaya göre, hem TV hem de ba Mısır radyasyon sınırını yükseltti / zmir (Cumhuriyet Ege Bürosuj Mısır tanmsal ürün ithalatında radyasyon limitlerini yükseltti. Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müşteşarlığı tarafmdan Ihracatçı Birlikleri'ne gönderilenyazıda, daha önce tanmsal ürünlerin ithalatında 600 bekereli radyasyondaki üst sınır olarak kabul eder Mısır'm bu sının 1330 bekerele çıkardığı açıklandı. 8te AETTürkiye kota görüşmeleri sürüyor İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon thracatçıları Birliği Başkanı Gültekin, geçen yıl kotaların yüzde 25 'inin kullanılmadığını söyledi. MERSİN (Cumhuriyet) AET Türkiye arasındaki, tekstil ihracatında "kullanılamayan kotalar" konulu toplantı dün de sürdü. Toplantının dünkü bölümünde, Türkiye'den AET ülkelerine ihraç edilen giysiierden hangilerinin folklorik özellik taşıdığı belırlenmeye çalışıldı. İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkanı Sırrı Gültekin de, geçen yıl AET'nin " h a t a l a n " nedeniyle, kotaların yüzde 25'inin kullanılamadığını söyledi. Türk özel sektörü ile AET temsilcileri arasında önceki gün Mersin'de başlayan ve tekstil ihracını düzenleyen İdari İşbirliği Anlaşması'ndaki "aksayan yönleri gidermeyi" amaçlayan toplantı devam ediyor. Dünkü toplantılarda, AET ülkelerine yönelik folklorik giysi ihracatındaki sorunların giderilmesi konusu ele ahndı. Yetkililer, folklorik nitelikli giysilerin kota dışında tutulduğunu, ancak bazı AET ülkeleriyle 'tanımlarda anlaşma sağlanamadığını' kaydediyorlar. Verilen bilgiyegöre, toplantılarda ayrıca 1986 yılında gerçekleştirilemeyen kota dahili ihracatın bir bölümünün 1987 kota limitlerine eklenmesi, fason kotasının arttınlması ve idari işbirliği anlaşması hükümlerine, tarafların uyması için yeni tedbirler alınması konuları ele alınıvor. sın medyasında ocak ayından bu yana reklam harcamalarında başlayan artış mart ayında da devam etti. TV'deki reklam hareamalan şubatta 5 milyar 336 milyon lira iken, bu mart ayında 6 milyar 45 milyona ve basında şubatta reklam hârcaması 6 milyar 347 milyon lira iken mart ayında bu 8 milyar 76 milyon liraya çıktı. Bunun sonucunda şubat ayında basın ve TV reklam hareamalan toplam 11 milyar 683 milyon lira iken, mart ayında bu yüzde 21 artış göstererek 14 milyar 121 milyon liraya yükseldi. Geçen ay, basında en fazla reklam hârcaması sırasıyla Interteks Fuarcılık (178 milyon 665 bin TL), Tuborg Bira (140 milyon 946 bin TL) ve Renault 9 GTE (121 milyon 400 bin TL) reklamlarında görüldü. TV'de ise Arçelik Full Automatik çamaşır makinesi (135 milyon 537 bin TL), Aksu Kumaş (133 milyon 091 bin TL) ve ABC toz deterjan (122 milyon 185 bin TL) en fazla reklamı yapılan Urünler oldu. Sektörler olarak ele alındığında ise basında BankSigorta reklamı 1 milyar 145 milyon lira ile başı çekti. Bu sektörü ikinci sırada Eğlence sektörü 686 milyon lira ile ikinci ve BasınYayın 470 milyon lira ile üçüncü sırada izledi.TV'dedeterjansabun reklamı 1 milyar 51 milyon lira ile birinciliği alırken, bankasigorta, (951 milyon) bisküviciklet (681 milyon) sektörleri ise ikinci ve üçüncü sırada yer aldılar. İSTANBUL (a.a.) ziraat Bankası Genel Müdürü Kemal Akkaya, "Şirket Kurtarma Yasası" olarak anılan yasa kapsamında, bankanın alacaklı olduğu şirketlerin tümüne ortak olmasının söz konusu olmadığını bildirdi. Akkaya, yürürlüğe giren yasanın uygulanmasında "dikkatli" olunacağını belirterek şunları söyledi: "Bankamızdan geçmişte kredi almış, ancak daha sonra mali yapısı bozulunca borçlannı ödeyememiş fabrikalar, bu uygulamayla çalışın hale getirilecektir. Bu konuda dikkatli bir uygulama yapılacak ve neticede bankamız için olumsuz herhangi bir durum ortaya çıkmayacaktır." Ziraat Bankası Genei Müdürü Kemal Akkaya, "Sermaye piyasasının teşviki, sınai mülkiyetin tabana yaygınlaştırılması ve ekonomiyi düzenlemede alınacak tedbirler" hakkındaki yasayla, çeşitli olumsuzluklar nedeniyle üretimini durdurmuş tesislerin ekonomiye kazandınlmasımn amaçlandıgını hatırlatarak şöyle konuştu: "Bu yasa>la ayrıca, çalışan işçilerin işsiz kalmaması, fabrikalann durma nedeniyle korazyona uğramalannın önlenmesi ve atıl kalmalarının neticesi, ortaya çıkan ürün açığının yeni kaynaklar aktanlarak giderilmesi ve ihracata yöneltilmesi amaçlanmaktadır. Ancak bu yasayla, borçlu işletmelerin tümüne ortak olmanuz söz konusu degildir." Üretim üç ayda yüzde 32 düştü Çimentoda tehlike sinyalleri ANKARA (a.a.) Kamu ve özel çimento fabrikalannda bu yılın ilk üç aymdaki çimento üretimi, geçen yıl aynı dönemdeki üretimin altında gerçekleşti. Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği yetkililerinden alınan bilgiye göre, bu yıl ilk üç ayda toplam çimento üretimi 3 milyon 216 bin ton olarak gerçekleşti. 1986 yılı aynı döneminde 3 milyon 305 bin ton çimento üretilmişti. Mart ayındaki çimento üretiminde ise, geçen yılın aynı ayına göre belirgin bir azalma gözlendi. Geçen mart ayında fabrikalarda 1 milyon 56 bin ton çimento üretildi. Geçen yılın mart ayında ise, kamu ve özel fabrikalarda 1 milyon 544 bin ton çimento üretimi gerçekleştirilmişti. Yetkililer, çimento uretimindeki yaklaşık yüzde 32'lik düşüşün çetin kış şartları nedeni ile bazı fabrikalann üretim yapamamalarından kaynaklandığını belirttiler. 1987 yılı çimento tüketimi de geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3 artış gösterdi. GENEL KURULLAR ^ ^ M M M Kelebek Mobilya kârını % 75 arttırdı Tfelebek Mobilya ve Kontrplak Sanayii 1985 yılına J\. oranla cirosunu yüzde 31 arttırarak 7.4 milyar liraya yükseltti. Kârını ise yüzde 75 arttırarak 352 milyon 600 bin liraya çıkardı. Düzce'deki mobilya fabrikasmda film çekimleri için kendi stüdyosunu kuran şirkeün 52. Genel Kurulu'nda Yönetim Kurulu Başkanlığı'na Temiz Üstün, murahhas üyeliğe de Cavit Çıtak seçildiler. Mal tanımında anlaşmazlık Kusurlu davranışların önemli bir bölümünün AET'ye ve ait olduğunu savunan Sırrı Gültekin a.a.'ya yaptığı açıklamada, "Kotalı ihracat bizim için yeni bir uygulama idi. Bizim de hatalanmız olmuştur. Ancak daha çok AET üyesi ülkelerin davranışları, anlaşmalarla belirlenen ihracatın gerçekleştirilmesini engelkdi" dedi. 1986 yılında gerçekleştirilemeyen ihracatın bir bölümünün, 1987 yıh kota limitlerine eklenmesini istediklerini bildiren Gültekin, Mersin'de devam eden toplantılarda, görüşmelerin ağırlığını " k o t a kaydırması"nın oluşturduğunu belirtti. Gültekin, AET temsilcilerinin de bu hatalar üzerinde durduklannı ve düzeltilmesinden yana olduklannı sövledi. La Suisse'ın primleri 5 milyar a Suisse Umum Sigorta'mn 1986 prim istihsali 5 milyar lira olarak gerçekleşti. Isviçre kökenli firma, 39 sigorta şirketi arasında 12. sıraya yükseldi. Türkiye'de 1926 yılından bu yana faaliyet gösteren La Suisse, yabancı sigorta şirketleri arasında ise birinci sırada bulunuyor. DUNYA'dan ABD'de en büyük General Motors T7 konomi Servisi Fortune dergisi, ABD'nin Hı en büyük 500 şirketini belirledi. ABD'de yayımlanan dergi, firmaların 1986 durumlarına göre yaptığı değerlendirmede, geçen yıl 102.8 milyar dolarlık satış gerçekleştiren General Motors Şirketini "en büyük" ABD'li şirket olarak ilan etti. Dergi geçen yıl da, 69.9 milyar dolarlık satışı ile, ünlü petrol şirketi Exxon'u birinci seçmişti. Derginin bu yılki sıralamasmda ilk 10 şirket arasına giren diğer firmalar da söyle: Ford Motor, IBM, Mobil, General Electric, American Telephone And Telegraph, Texaco, Du Pont ve Chevron. DÖVİZ KURLARI Dovizin Cinsi 1 ABD Doları 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 isveç Kronu 1 isviçre Frangı 100 itatyan Lireti 100 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinarı 1 Stertin 1 S.Arabistan Riyali Sejbesl piyasada 0<ar: ° ^ Mark: ^ ISADAMININ NİSAN GÜNLÜĞÜ HAZIRLAYAS: H.TVRGLT ARIĞ 10 NİSAN'A KADAR • Boş video ve ses kaselt imal ya da ithaUnden geçen ay kesilen %2 vergi kesinlUeri Ziraat Bankası 'na yatırılır. • TV satifkın banctrot ilcreti tutart bankaya yaıınhr. BiUUrimi TRT Genel Müdürlügü'ne göıttkritir. • Yılhkgeiir vergisi beyannamesinin ilk (1/3) mksidi gecikme fpizsiz ödenir. 1$ NtSANA KADAR • Geçen ayın Banka ve Sigorta Işiemleri Beyannamesi vergi daıresine veriiir ve ödenir. 20 Nİ&ANA KADAR • 20'den fazla işçi çahştımn isyerlerinde vergı kesintileri, muhtasar beyanname ile bildirilir ve ödenir. • Ücretlilenn geçen ay Vergi tade Beyannamesı vergı daıresine bildirilir. • Kendi adlanna reklam yapanlar ve reklamctiann geçen aya ail ilan ve reklam beyannamesi belediyeye veritir ve ödenir. • Geçen ayın eğlence, yangın sigorta ve akaryaka tüketim beyannameleri, belediyeye verilir ve ödenir. • Kurumlar vergisi kesimiiertnin beyannamesi verilir ve ödenir. VI NtSANA KADAR • Geçen ayın KDV beyannamesi w gı daıresine veriiir. Varsa, fazla vergi kesintisi ile peşin vergi biriikte ödenir. 36 NtSANA KADAR • BağKur'un nisan aylık primi bankaya ya da posta çeki hesabma yaHniır. • Geçen ayın aylık sigorta bildirgesi SSK Bulge Müdürtuğune verilir ve aylık prim yattnbr. • Meslek Vergistım ilk yan taksidi beiediyeye ödenir. Göturü usü/de vergilendiriten ticaret veserbest meslek sahiplerinin ılknin ilk (1O) vergi taksidi ödenir. yanlar, yıllık KDV beyannamesi verirfer ve öderier. • 1986 yıllık kurumlar vergi beyannamesi vergi daıresine verilir ve ilk (U3) vergı taksidi ödenir. • Anonim ve limited şirketlerin 1986 Bilanço ve kârzarar tablolannın birer örneğı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığt İç Ticaret Genel Müdiirlüğü'ne gönderilir. • Ticaret, Sanayi ve Deniz Odaları ile borsalarına yıllık ödeneklerin vartsi ödenir. Reagan, Üçüncü Dünya'dan yapılan ithalatı kısıyor konomi Servisi ABD yönetimi, üçüncü dünyadan yaptığı ithalatı sınırlandırıyor. Reagan yönetimi aldığı bir kararla, başta Tayvan, Meksika, Hong Kong, Brezilya, Güney Kore ve Şili olmak üzere, bir dizi ülkeden yaptığı ithalatı yaklaşık 4 milyar dolar sınırlandıracak. Uzun süredir, büyük dış ticaret açığını kapatmak için çeşitli formül arayışı içinde olan ABD'nin aldığı bu önlem, özellikle Reagan yöneıiminin bu konuda en büyük adımı olarak nitelendîriliyor. Bu smırlandırmadan, en çok 1.6 milyar dolarla Tayvan etkilenecek. ABD, Tayvan'dan mobilya ve telefon, Meksika'dan oto yedek parçaları, Güney Kore'den teyp, Şili'den de bakır ithalatını sınırlandıracak. 1 Döviz Alış 784.50 556.21 61.29 430.60 20.79 114.19 129.46 381.66 123.64 519.19 60.46 540.66 2874.68 1271.13 209.20 Döviz Satış 788.42 558.99 61.60 432.75 20.89 114.76 130.11 383.57 124.26 521.79 60.76 543.36 2889.05 1277.49 210.25 Efektif Efektif Alış Satış 784.50 796.27 545.09 564.55 61.29 62.21 430.60 437.06 20.37 21.10 114.19 115.90 129.46 131.40 381.66 387.38 123.64 125.49 519.19 526.98 59.25 61.37 529.85 548.77 2817.19 2917.80 1271.13 1290.20 205.02 212.34 • Emlak vergisinin ilk yan taksidini ödemede ikinci ay. Betediye vezne• Göttirü yöntemSe vergilenen tica sine, ilgili banka hesabma ve postaret ve.serbest meslek kazanç sağla neye ödenebilir. ÇAPRAZKUR 1 ABD DOLARI 1.8218 BAIman Markı 6.0697 Fransız Frangı 2.0554 Hollanda Florini 1.5110 İsviçre Frangı 1297.55 İtatyan Lireti 145.10 Japon Yeni 3.7500 S.Arabistan Riyali 1 Sterlin 1.6203 ABD Doları AITIN GÛMOŞ Cumhuriyet Reşat 24 ayar kutçe 22 ayar bilezik 900 ayar gümüş ALIŞ 72.500 96.000 10.830 9.740 153 SATIŞ 73.500 100.000 10.850 10.600 155 KONUK YAZAR İSMET ÖZTUNALI I AET ile ticarette teknik engeller Ülkemizde kalite befgesi düzen/enmesı konusunda bir dağınıklık ve etkisizlik vardır. 79807/ yılların başlarında UNYDO destekli ulusal kalite kontrol sistemi kurulmasına dair proje ile bu dağınıklık giderilmek istenmiş, ancak sonuca varılamamıştır. Türkiye'de halen •ulusal belgeleme kurumu" yoktur. Böyle olunca, uluslararası belgeleme kurumlannın muhatabı da yoktur. Ortak Pazara girıp girmeme tartışmalan geriöe kalmtş, ne zaman tam üye olarak gireceğimiz konuşulur olmuştur. Son haberlere gore, bu yıl içinde başvuru yapılacaktır. Konunun siyasal yönü üzerinde çokça durulmakta, ekonomik ve özellikle ticaret boyutu yetennce tartışılmamaktadır. Bu yazıda. GATT çerçevesinde yürütülen Çok Taraflı Ticaret Müzakereleri ıçeriğinde "Ticarette Teknık Engeller" konusu üzerinde durulacaktır. Ticarette Teknik Engeller Kod'u", paketteme. markalama, etiketleme dahıl tüm teknik kural ve standartların, belgetendirme yöntemlerinin, uluslararası ticarette gereksiz engel yaratmaması amacı ile düzenlenmiştir Kod'a taraf olan ülkelerin ithal ettikleri mallara uyguladıklan standart ve teknik kurallann kendi ülkelerinde o mallar için uyguladıklan standartlar ve teknik kurallardan farklı olmaması önerilmektedir. Buna göre, teknik özellikler (spesifikasyon) tıcarete engel olmayacak ve malın özelliklennde yerli ve yabancı ayrımı yapılmayacaktır. Standartlarının Uygulanması Hakkında Tüzük" hükümlerine göre, yürütucü Bakanlar Kurulu'dur. Standartlardan ayrı olarak, Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı (Gıda Maddelen Tüzüğü); Sanayi ve Ticaret Bakanlığı (Imalat Sanayii Yönetmeliği); Tarım ve Oıman Bakanlığı (Orman ürünlen): Bayındıriık ve iskân Bakanlığı (şartnameler); Hazine ve Dış Ticaret Müşteşarlığı (Tarım ürünlen ihracatı) örnekleh verilen konularda uyulması zorunlu teknik kurallar koymuşlardır. Belirtilen standart ve teknik kurallara uygun üretim ve ürün için belgeleme gerekir. Belge, yetkilı bir örgütün ya da bağımsız bir kuruluşun gözetımi ve denetimi altında ürünlerin standartlar, şartnameler, teknik, estetik özellıkterle koşullara uygun olduğunu gosterır. Böyle bir belge, "kalite belgesıdir" Böylece alıcının mali kolay ve rahat alması sağlanır. Dünya yün krizinin eşiğinde konomi Servisi Dünya yün piyasaları hareketlendi. Geçen ekim ayında 5 dolardan satılan yün, 7.5 dolara kadar tırmandı. Fiyatlann birkaç ayda yüzde 50 . artması, Çin Halk Cumhuriyeti ve Sovyetler Birliği'nin büyük alıcılar olarak piyasalara girmesi, Japonya'nm da dış ticaret fazlasından elde ettiği paraları yüne yatırmasma bağlandı. Beş yıldır 5 dolar düzeyinde seyreden yün fiyatlanmn kısa sürede tırmandığını hatırlatan borsa gözlemcileri, bu durumun yeni kırkıp donemine kadar sürebileceğini savunuyorlar. Bu arada, Avustralya Wool Corporation'un geçen yıldan elinde kalan 1 milyon balya yünün tükendiği de gelen haberler arasında. T.C. ZİRAAT BANKASI 8 NİSAN 1987 T M M N K K İ DÖVİZ KURLARI DÖVİZİN CİNSİ 1 AVUSTRALTA M U M DÛVİZ AUŞH SAnfTL 784.50 788.42 556.21 558.99 61.29 61.60 430.60 432.75 20.79 20.89 114.19 114.76 129.46 130.11 381.66 383.57 123.64 124.26 519.19 521.79 60.46 60.76 540.66 543.36 600.24 603.14 2874.68 2889.05 115.07 115.65 1271.13 1277.49 209.20 210.25 EFEKTİF AUŞTL unşn. 784.50 796.27 545.09 564.55 62.21 61.29 430.60 437.06 20.37 21.10 114.19 115.90 125.46 131.40 381.66 387.38 123.64 125.49 519.19 526.98 59.25 61.37 529.85 548.77 588.14 609.14 2817.19 2917.80 112.77 116.80 1271.13 1290.20 205.02 212.34 1U0MUM geleme kurumlannın muhatabı da yoktur. GATT Ticaratte Teknik Engeller Kod'a hakkmda Sanayi ve Ticaret Bakanlığı nda (18 Aralık 1985) bir toplantı yapılmıştır. Bu toplantıda, söz konusu Kod'un 10'uncu maddesinde belirtilen standart, teknik kural, belgelendırme yöntemlen hakkında GATTa btlgı venvekle yukümlü "Enguiry Point" görevinin nasılyerıne getirileceği konuşulmuştur. Görevin Standartlar Enstitüsu'ne venlmesi önensine karşı, enstitü temsilcisı haklı olarak, hazırlanan standartlar hakkında GATTa bılgi verebileceklennı, ancak diğer kunıluşlar tarafından hazıhanıp uygulanan teknik kurallar ıçın GATTa bılgi veremeyeceklerini belirtmıştir. Gerek bu toplantıda. gerekse zaman zaman belirtilen görüşlerde bir hata yapılmaktadır. Bu da, "Türkiye'de standart hazırlama ve uygulama görevinin Türk Standartlan Enstitüsu'ne verilmiş olduğu " görüşüdür. Yukarıda yasal olarak belirtildiğı gıbı enstıtünun standart hazırlama görevi vardır. Uygulama yoktur. Uygulama, ilgili bakanlıklann yetkisindedir. Hem kendi ülkesinden gelen sorulara hem de diğer ülkelerden yöneltilecek sorulara yanıt vermekle yukümlü (enguiry poınt) organ konusunda da da sonuca vanlmamıştır. Beliren bu boşluğu en kısa zamanda doldurmak tüm dış ticaret ve iç piyasa için de gerekliliğini kabul ederek. Ulusal Kalite Kontrol Kurumu kurulmalıdır. Kurum. tüketicinin korunması, ureticiler arasında haksız rekabetin önlenmesi, dışsatımın kaliteli ürünle yapılması için; üretim yerlerinde kalite kontrol sisteminin kurulmasını, ürün ve hızmetlerin kalitesinin gelıştırılmesıni, belgeleme ve denetım hizmetlerinin izlenmesını, belgeleme ve test kuruluşlarının saptanıp onaylanmasını, kalite kontrol alanmda eğitim ve danışmanlık görevlerinın yürutülmesinı, kalite bilincinin oluşmasını, gereken eşgüdumu sağlamak görevlerini yerine getırmek üzere kurulup Başbakanlığa bağlı bir statüde olmalıdır. İsmet Öztunalı Makine Mühcndisltri Odası 'Kalite' Komis>onu Başkanı 1 AraTURYAfUİ 1 MTI JkLMM MMKI IBaCkAFMMI 1 DMNMAJKA KMMU 1 HIAR8Z FRAMI 1İSVEÇKMMI 1 İSVİÇRE HUUM 1M İTJU.YM ÜRETf Japonya'da oto üretiminde rekor J okyo (anka) Japonya'da motorlu araç üretimi mart ayında yeni bir rekor kırdL Japonya Otomobil Bayileri Derneği'nce yayımlanan verilere göre, mart ayında toplam 588 bin 697 motorlu araç üretildi. Bu rakam, 1986 yılının eş ayına göre yüzde 3 oramnda bir artışa işaret ediyor. Mart ayında üretilen araçlar ile birlikte 1986 mali yılmdaki toplam motorlu araç üretimi, 4 milyon 120 bini aştı. Böylece, Japonya'nm motorlu araç üretimi, mart ayında sona eren 1986 mali yılında 1985 mali yılına göre yüzde 2.4'lük bir artış gösterdL Japon firmaları, mart ayında 437 bin 976 otomobil, 146 bin 880 kamyon ve 3 bin 481 otobüs ürettiler. Böylece, otomobil üretimi, yüzde 1.7, kamyon üretimi, yüzde 6.9 ve otobüs üretimi, yüzde 3.9 oramnda arttı. IMJVNYBri KAMAPfl DtLAM 1 KİVEYTDİMİJ 1 NMVEÇ KRONU ISTEMJN 1 S. AMBtSTJUI IİYAlJ T.C. ZİRAAT BANKASI "GDCÜOC erifiliDcz" il" Ülkemizde, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Sanayi Odaları. Türk Standartlan Enstıtusü, Hazine ve Dış Ticaret Müşteşarlığı. Türk Muhendıs ve Mimar Odaları Birliği (özellikle Makıne MühendısÛlkeiıizde, 132 sayılı yasanın birinci maddesı leriOdası), "belge" duzenlemektedır. Herbirının ne göre "Her türlü madde ve mamuller ile usul düzenleme yöntemlen, belgelerın içehklen, yeterve hizmet standartlannı yapmak görevi" Türk lılikleri tartışılabılir. Sonunda gorüiecektir ki bu Standartlan Enstitüsu'ne vehlmiştir. Enstitü, "ka alanda bir dağınıklık ve etkisizlik vardır 1980'li yıtbul edilen standartlan yayımlamak ve ıhtiyari ola lann başlarında UNJDO (Birleşmış Milletler Ulusrak uygulanmalarını teşvik etmek. mecburı ola lararası Kalkınma Örgütü) destekli, Ulusal Kalite rak yürürlüğe konmalarında fayda görulenleri il Kontrol Sistemi kurulmasına daırpro/e ile bu dagıli bakanlığın onayına sunmak" durumundadır. ğınıklık giderilmek istenmıs, ancak sonuca varıBöylece ensOtünün "standartlan uygulamak" gö lamamıştır. Türkiye'de halen "Utusal Belgeleme revinın olmadığı anlaşılmaktadır. Nitekım, "Türk Kurumu" yoktur. Böyle olunca, uluslararası bei