Katalog

6 TEMMUZ 1986 EKONOMİ CUMHURİYET/U ÂYDAN AYA EKONOMÎ DUNYASI Dünyada ve Türkiye'de ayın ilginç ekonomik olaylannı yansıtmayı amaçlayan "Aydan Aya Ekonomi Dünyası" sayfasının birincisini bugün yayımlıyoruz. Her ayın ilk pazar günü "Ekonomide Diyalog" yerine bu derlemeyi sizlere sunmaya çalışacağız. Bu sayfada son bir ay içinde dünyada ve Türkiye'de yaşanan ilginç gelişmelerle, bu gelişmeler içinde adından söz ettiren kişilerin yanı sıra, ayın dikkati çeken ekonomik göstergelerini de bulacaksınız. Ayrıca ekonominin içinde yer aldıkları halde adlarından fazla söz edilmeyen insanlarımızla yapılan röportajlar ve teknoloji dünyasındaki gelişmelerden •bir kesit de bu sayfada yer alacak. Ekonomi Servisi şefi Osman Ulagay 'ın "Ekonomide Diyalog "u ise her ayın ilk pazar günü dışında her pazar yayımlanacaktır. Düııya Kupası Ekonomisi FIFA Dünya Kupası yoluyla büyük bir gelir sağladı. FIFA'nın işadamı Başkanı Brezilyalı Hayelange elde edilen geliri açıklamaya yanaşmıyor. NECMİ ÇELİK Dünya Kupası son Meksika örneğinde de görüldüğü gibi, artık sadece önemli bir spor olayı olmakla kalmayıp, aynı zamanda büyük bir ekonomik organizasyon haline de geldi. öyle ki, Uluslararası Futbol Federasyonu FIFA, kuzeyden güneye, doğudan batıya dünyanın dört bir yanındaki futbol meraklılannın 1 ay süreyle zihinlerine egemen olan, siyaseti, ekonomiyi ikinci plana iten, uluslararası gerilimi hafifleten "bu en büyük spor olayT'ndan azami kârı sağlamak için yeni yöntemler geliştirdi. FIFA, bu politika değişikliği sonucu Meksika Dünya Kupası'nın organizasyon işini "ekonomiyi bilenlere" bıraktı. Dünyanın en'büyük spor gereçleri üreten firması "ADİDAS", kupanın ekonomik örgütlenmesinde önemli rol oynadı. Daha önceki Dünya Kupalarına kıyasla bu kupada kazananların sayısı daha da kabardı. Kupa'nın sembolü 24 ayar som altından yapılmış kupa Arjantin'e gitti. Ancak Arjantin'in dışında kazananlar daha çoğunluktaydı. FIFA, gerek televizyon yayın hakları, gerek bilet satışları hasılatından elde ettiği pay, gerekse de oyunların yapıldığı stadyumlardaki reklam haklarından 1 ayhk silrede belki de hiçbir kuruluşun bu kadar kısa zaman içinde sağluyamayacağı geliri kazandı. Dünya Kupası'na sanatsal bir görüntü kazandıran Maradona, kendi değerini 20 milyar gibi bir düzeye cıkarırken, birçok ünlü futbolcu da 1 milyarın üzerinde değere sahip oldular. lngiliz futbolcu Lieneker 3.5 milyara tspanya'nın Barcelona takımına transfer olurken, Arjantin'in Burruchaga'sı, Meksika'nın Negrete'si, Federal Almanya'nın Briegel'i Dünya Kupası sayesinmaktan çok gelirlerini en Ust noktaya çıkarmaya çalışmakla suçladı. DUnya Kupası Meksika'da yapıldı, ama herhalde en az kazanan Meksika oldu. Meksikaya beklenen futbol seyircisi gelmedi. Şayet tüm stadyumlar dolsaydı bile Meksika'nın buradan geliri 50 milyon dolar civarında olacaktı. Bu miktar da toplam 98 milyar dolara varan dış borcunun, ancak üç günlük kısmını karşılamaya yetiyor. Meksika, Kupa'ya daha çok turizm potansiyeli açısından baktı. Petrol gelirlerindeki azalmayı karşılamak üzere Meksika, Dünya Kupası dolayısıyla yabancı turistlere hoş. görünerek önemli bir turizm geliri sağlamayı amaçlıyordu. Ancak Avrupa'dan beklenen turist akışı olmayınca Meksika'nın ümitleri suya düştü. Daha önemlisi 20 ile 50 dolar arasında değişen maçlara giriş biletleri de ortalama Meksikalı için oldukça pahalı geldi. Haftada ortalama 30 dolar kazanan Meksikalı bir işçinin 20 doları maç için harcaması bekIenmezdi. Biletlerin pahalı olması yabancı seyirciler açısından da olumsuz etki yaptı. Nitekim Arjantin'le Bulgaristan arasında başkent Mexico Citynin 75 bin kişilik Olimpiyat Stadyumu'nda oynanan maçı sadece 43 bin kişi izledi. Hatta ev sahibi Meksika'nın Belçika ile 119 bin kişilik Azteca Stadyumu'nda yaptığı karşılaşmada yerlerin dolmaması dikkati çekti. DUnya Kupası'nın arasında kaynayan en önemli olaylardan biri de, hiç şüphe yok ki 1982 dış borç krizini atlatan önemli sima Silva Herzog'un Maliye Bakanhğı'ndan sessiz sedasız ayrılmasıydı. IMF'ye karşı sert tutumuyla tanınan ve Meksika'nın dış borç faiz ödemelcrini durduracağı tehdidinde bulunan Herzog, futbol heyecanı içinde belki de dış baskılann sonucu görevinden çekilmek zorunda bırakıldı. Yeni bakan Petricoli ise, 17 haziranda göreve geldikten kısa bir süre sonra IMF ile görüşme masasına oturdu. Hatta IMF'nin taze para vaadi karşısında Meksika, 600 milyon dolar faiz ödemesi yapmayı da başardı. Haziranın ekonomik panoraması Yaz sıcaklarımn bastırması, ekonomide oldukça hareketli sayılabilecek bir ay yaşamamızı önleyemedi. Sayın Başbakan'ın muhalefeti şaşırtan "sahur kanunlan" sagnağından sonra çıktığı GAP ve Kıbrıs seferleri, emisyonun artık geleneksel hale gelen "bayram patlaması", Odalar Birliği seçimleri ve TÜSlAD Başkanı Sakıp Sabancı'nın ilginç şovları son bir aya renk katan olaylar arasında yer aldı. TURlZMDE SUYA DÜŞEN PATLAMA Haziran ayında yaşanan en çarpıcı gelişme ise Türkiye'nin turizmde beklediği büyük patlamanın suya dUştUğünün artık gizlenemez biçimde ortaya çıkmasıydı. Pek çok tatil yöresinde iç turizmin doruk Iş âleminde ise Türkiye Odalar Pirliği seçimlerinde yaşanan heyecan, Anadolu kökenli bir tstanbullu sanayici yöneticinin Ali Coşkun'un başkan seçilmesiyle noktalanıyordu. ITO Başkanı Nuh Kuşçulu'nun yarışçılık deyimiyle "startta kalması" Ali Coşkun'un potayı oldukça rahat geçmesini sağhyordu. TÜSİAD Başkanı S.kıp Sabancı ise düzenlediği bir basın toplamısında dcrncğin "zenginler kulübii" olarak nitelendirilmesine karşı çıkıyor ve TÜSİ AD'ı "Kızılay"a benzetiyordu. Türkiye'ye gelen yabancı konukları evinde ağırlama geleneğini sürdüren Sabancı, televizyondaki şovlarıyla da dikkatleri üzerinde topluyordu. KOTA SAVAŞI A£T tekstil kotalarının paylaşımı konusunda, tekstil dünyasının büyükleriyle küçükleri ve ihracatçı sermaye şirketleri arasında yaşanan paylaşım savaşı ise Pakdemirli'nin sihirli degneğiyle laılıya baglanıyordu. ÖZALIN SEÇtM HAZIRLIf.I Seçim dönemine canlı vc "ısınmış" bir ekonomiyle girmenin daha iyi olacağı sonucuna varmış görünen özal bir yandan Güneydoğu Anadolu Projesi'ni ve Kıbns'ı propaganda malzemesi olarak kullanmanın denemesini yapıyor, basının ve iş âleminin "kaymak tabakası"m bu gezilere götürerek kamuoyunun dikkalini üzerinde toplamaya çalışıyordu. Tütün tekelinin kaldınlması, KlT'lerin özelleşti Turizm Bakanı Mükerrem Taşçıoğlu da turizmde beklenen patlamanın gerçekleşmeyeceğmi anladı. noktasına tırmandığı, bayram günlerinde bile boş yer bulunurkcn bu yılı kurtaracak unsurlar arasında sayılan turizm dövizi girişlerinde de oldukça acıklı bir tablonun ilk işaretleri ortaya çıkıyordu. Politik olayların etkisinin henüz tam hissedilmedigi ve Çernobil patlamasının gundemde olmadığı yılın ilk Uç ayı sonunda sağlanabilen turizm dövizi girişi bu yılın düşük değerli dolarıyla 130 milyon dolarda kalıyor ve geçen yılın 154 milyon dolarlık rakamını aratıyordu. Türk turizmini "pallalmak" için btltUn önlemleri aldıklarını söyleyen yetkililerimiz ve yabancı turistin ne pahasına olursa olsun Türkiye'ye gelmek zorunda olduğu yanılgısına düşen turizm işletmecilerimiz, iş işten geçtikten sonra fiyatlarının çok pahalı olduğu nu keşfediyor, bu gecikmiş keşif ise patlama şöyle dursun normal bir turizm geliri artışını bile sağlayamayacak gibi görunUyordu. DÖVİZ BOLLUĞUNA NE OLDU? TUrizmden umduğunu bulamayan Türkiye'nin yurtdışındaki işçi dövizlerinden sağladığı gelir de bu yıl düşük seyrediyor, Özal iktidannın en büyük övünç kaynağı olan "döviz bollugu" yerini pek de geçici olmayan bir döviz sıkışıklığına bırakmış bulunuyordu. tthalat transferleri bir aya kadar varan gecikmelerle yapılıyor, bankalar ithalatçının kârına ortak olmak için yeni yömemler geliştiriyorlardı. TUrkiyc'nin döviz durumu kritikleşirken iç talebin oldukça iyi geliştiği ve çeşitli mallara yapılan zamların özellikle haziran ayında iyice yaygınlaştığı göıu lüyordu. Ekonomide bir "ısınma"nın belirtileri açık seçik ortaya çıkarken yetkililer enflasyon konusundaki iyimserliklerini koruyorlar ve bazı mevduat faizlerini yeniden düşürmektcn çekinmiyorlardı. seferi, sahur kanunlan, emisyonun bayram patlaması, Odalar Birliği 'nin yoğun kulisli seçimleri, TÜSİAD Başkanı Sabancı 'nın şovları sayesinde hareketli bir ay yaşandı. rilmesi ve Fakir Fukara Fonu da hükümelin ses getirecek girişimleri arasında yer alıyor ve futbolda Dünya Kupası ateşinin her tarafı sardığı haziran ayında özal'ı Arjantinli yıldız Maradona'ya ben/eten karikatürler yapılıyordu. özal'ın kendisi ise.F. Almanya takımını beğendiğini söylüyordu. Çok eleştirilcn fakat sonuca gitmesini bilen Almanların yaklaşımı belki özal'ın yaklaşımına daha çok benziyor ancak bu yaklaşım kupayı almaya yelmiyordıı. özal'ın GAP Dünya Kupası 'nın gerçek sembolü "altın kupayı" Arjantin evine götürürken, Maradona da paha biçilmez oyuncu oldu. Coca Cola, Camel, Gilette, Canon gibi uluslararası dev firmalar da ilk kez Dünya Kupası'ndan alabildiğine yararlandılar. de ekonomik değerlerini arttırma şansını buldular. Kuşkusuz Dünya Kupası'nın kazananları arasında futbolla uzaktan yakından ilişkisi olmayanlar da vardı. Bunlann başında Coca Cola, Camel, Canon, Fuji Film, Philips, Citizen, Opel, Bata, Gilette gibi uluslararası dev firmalar geliyordu. Televizyondan oyunları izleyen 1 milyarı aşkın futbol meraklısı, bir Maradona, bir Platini, bir Burruchaga kadar Coca Cola, Bata, Citizen, Canon isimlerine de 1 ay süreyle iyice aşina oldular. PENALTILI KÂR Dünya Kupası'nın organizasyon giderlerini üstlenmenin karşılığı olarak oyunların yapıldığı stadyumlardaki reklam haklarını satın alan 13 çokuluslu şirket, televizyon ekranlarından dünyanın dört bir yanındaki futbol meraklılanna, nihai tüketiciye kendi ürünlerinin mesajını ilettiler. Dünya Kupası'nın sponsorlan olarak adlandmlan bu firmalar, kendilerine 10 milyon dolara mal olan bu hakkın satın almmasının karşılığını fazlasıyla çıkardılar. Birçok maçın yeni uygulama sonucu 90 dakikayı aşarak 120, hatta penaltılarla 130 dakikaya ıılaşması, bu firmalara televizyon ckranlarında daha fazla göriinme şansı verdi. Yapılan hesaplamalara görc, bir sponsor firmanın reklam panosu 15 dakikada iki kez ekranda görünme şansına sahip. Dolayısıyla 90 dakikada televizyon izleyicileri, Coca Cola, Camel ya da Citizen ismini 12 kez göreceklerdi. Sürenin 120 dakikaya uzamasıyla televizyonda sponsor firmalardan birinin görünme şansı 16'ya çıktı. Böylece Dünya Kupası'nın hamisi 13 sponsor firma 154 ülkedeki televizyon seyircisinin, futbol meraklılarımn belleklerine iyice yerleşme şansı bulabildiler. Son kupada sponsorluk işinin iyi bir Urün pazarlama aracı olmasını fırsat bilen birçok firma, 1990'da ttalya'da yapılacak Dünya Kupası için şimdiden kolları sıvadı. Aynı şekilde 1SL firması da daha Meksika'nın teri soğumadan 1990 Dünya Kupası'nın sponsorluk haklarını satışa çıkardı. Dünya Kupası'ndan FIFA, ne kadar bir gelir sağladığını açıklamaktan kaçınıyor. Ayrıca FIFA'nın Başkanı Brezilyalı işadamı Joao Havelange'ın da artık futbol festivaline tipik bir işadamı gözüyle baktığı ileri sürülmeye başladı. Hatta ABD'nin ünlü haftalık dergisi Newsweek, FIFA'yı sporun saflığını koru Teknolojide gelişmeler Manyetik disklerin pabucu dama atılıyor Dilgisayar dünyasma 30 yıldan beri hizmet eden manyetik disketlerin pabucu dama atılıyor. Geliştirilecek bir sistemle plakaların üzerine kaydedilmiş bilgilerin lazer ışmlarıyla okunması olası hale gelecek Sısic min esası lazer ışınıyla çalınan plaklara (compact disk) dayanıyor. Bu yeni sistemin günümüzde kullanılan bilgisayar depolama araçlannın çok üzerinde randıman sağlaması bekleniyor. CDROM diye adlandmlan yeni sistemle plaka üzerine 200 bin sayfalık bilgi kaydı yapılabileceği aynı bilginin depolanması için halen 1.500 adetfloppy disk kullanıldığı belirtiliyor. Manyetik disklerin aksine, CDROM'ların bilgi depolamak için kullanılamayacağı daha çok "statik" bilgilerin depolanmasında kullanılacağı ifade ediliyor. EKONOMİ VE İNSAN Haziranda neler zamlandı? Ûrünün adı KEO AEO1300 model buzdolabı Mlnl kunıtma maklıusl Vamplr 408 eltktrlk tOp. EREfiLİ DEMİR ÇELİK ÜRÛNLERİ Kütök demlr (ton) demlrl (ton) Plk damlr (ton) ETBALIK ÜRÛNLERİ (kllo) Brftek Rosto Plrzola (kllo) EREÖLİ DEMİRÇEÜK ÜRÛNLERİ Teneke (ton) Soiuk tac Sıcak tac SOmerbank OrOnlari Emprime (metre) Basma (matre) Erkek pl|aması Maklne halısı (m<'tl) Takım alblse HALIİPLİĞİ 2 nolu boyauz totinll yAn Ipllftl Eskl Ylyatı Yeni flyatı Irb» ««(H) 189.860 62 250 70.400 150.000 177.000 120.000 1250 1350 1400 260.000 180.000 140.000 425 360 3100 13.310 17100 1980 198.880 69.080 79.750 160 000 192.000 125.000 1500 1650 1700 300.000 210.000 150.000 495 400 3400 14.520 19.800 2948 Sokaklardan kâğıt toplayarak hayatını kazanan Ali Özen TRÜMLER 4.7 11 13.2 6.6 8.4 4.1 20 22.2 21.4 15.38 16.6 İthalat serbestisi bizi de yıktı MERAL TAMER Ali Özen içimizden biri. 41 yaşında. Sokaklarda dolaşıp hurda kâğıtları toplayarak hayatını kazanmaya çalışıyor. Ama bu yıl işler iyice kötüye dönmüş, çünkü Ali Ozen'in deyişiyle "Hükümet hurda kflğıl ithallni serbest bırakınca, yerli hurda kâgıtlara talep" azalmış. "Eskiden burada çalıştığımla biitiin ailemi geçindirebiliyordum. Bu yıl ne oldu anlamıyorum. Sabahlardan akşama sukaklarda dolaşıyorum. Kazandığım bir kendi boğazıma yetiyor" diye yakınıyor Ali Özen. Ali Özen 41 yaşında. Karısı ve en büyüğü 16, en küçüğü 7 yaşında 5 çocuğu Tokat'ın Almus ilçesine bağlı Kuruseki köyünde yaşıyorlar. Hoş kendi de lstanbul'da yaşıyor sayılmaz ya... Yılın 8 ayını Kuruseki köyünde, 4 ayını da tstanbul'da geçiriyor. Ali Özen'in İstanbuPdaki günleri ise Sultanahmet'teki bekâr odasında 34 arkadaşıyla birlikte kalarak ve sırtında beyaz naylondan kocaman bir çuval sokak sokak dolaşıp kullanılmış kâğıtları toplamakla geçiyor. "20 yıldır düzenli İstanhul'a gelirim. tşler hiç bu yılki kadar kötii olmamıştı. Eskiden buradayken hem kendiııı geçinir, hem de ailemin rıskını çıkanrdım. Hatta köye döndüğiimde 23 ay karnımızı doyuracak para bile kalırdı. Ama bu yıl işler felaket" diye yakınıyor Ali Özen. Pekiyi işler birden bire neden bu kadar kötüye dönmüş? Ali Özen'e göre suçlu ithalat rejimi, yani hükümet. "Daha gecen yıl" diyor Ali Özen "Haftada 2025 bin lira para kazanırdım. Bunun 5 bin lirasını kendim yerdim, gerisini de çolugum çocugum için ayırırdım. Bir de bu yıla bak. İthalat serbest olunca kimse bizim topladıgımız kâğıtları istemlyor. Talep yok. Fiyatlar düştü. Şimdi ancak haftada 1015 bin lira kazanabiliyorum. Her şey de ateş pahası olmuş. Geçen yıl haftada 5 bin lirayla idare ederken, şimdi kazandığım 1015 bin liranın hepsi de ancak bana harçlık oluyor inan. Üstelik sokakta yemek yemem. Bekâr odasında arkadaşlarla pişirip yeriz. Sigarayı da bıraktım." 16.4 11 9.6 15.7 48.8 Lazerle çalan pikap S^izilmis, hasar görmüş plaklanmzı atmayın." Bir Amerikan fırmasınm yeni geliştirdiği reklam sloganı böyle. Klasik plakları lazer ışmlarıyla çalacak yeni bir pikap geliştiren Finial Technology Inc. firması, yeni ürününü yılbaşına kadar ABD pazanna sürmeye hazırlanıyor. Lazer ışını pikap şöyle çalışıyor: Klasik pikap iğnesi yerine pikap kolundan çıkan iki lazer huzmesi kullanıyor. Plağın sathına çarpan laser ışınları oradan yansıyarak "beyin"e gidiyor ve burada yansımalar sese dönüşüyor. Ses, plak iğnesine bağlı olmadığından, klasik pikaplardan elde edilemeyecek kadar net bir ses çıkıyor. Karısı ve 5 çocuğu Tokat'm Kuruseki koyunde yasayan Ali özen, "Ne sigortamız var, ne de baska güvencemiz. 1$ bulduğumuz gün karnımız doyuyor. İş bulamazsak 7 nüfiis açız" diyor. Gıdadan. dayanıkh tüketim mallarma, demir çelik, sac UrUnlerinden Sümerbank basmasına kadar bir dizi UrUn fiyatının zam görmcsiyic haziran tam anlamıyla bir zam ayı oldu. Ara seçim hesapları içinde olan hükümetin bir anlamda "zam patlamasına" öncülük etmesiyle Ozel sektör firmaları da birbiri ardına zamlarını sıraladılar. öyle ki birçok üründc zam oranı, haziran ayındaki fiyat yükseltmelerinin de etkisiyle 1986 için hedeflenen yilzde 25'lik enflasyon oranını şimdiden aştı. Haziran zam ayı oldu »Koç Yatırım KOÇ YATIRIM v» SANAYİ MAMULLERİ PAZARLAMA A.Ş. Ücretliler Geçinme Endeksi Yıllık ortalama artış Türkiye Tüketici Fiyatları Endeksi Yıllık ortalama artış 49.5 | ~ Cunıhuriyet yüzde 5 değerlendi 45.0 | ORTAKLARA DUYURU 1. 14 Ocak 1985 tarihli Olağanüstü Genel Kurul'da ortakla nmızın ellerinde bulunan 1,2., 3., 4., 5. tertip hısse senet lerinin değiştirmeye tabi tutulması ve bu ortaklarımıza ay nca bir hisseye bir hisse bedelsiz hisse senedi verilmesi kararlaştınlmıştır. Bu işlemlere 8 Mart 1985 tarihinde baş lanmış olup halen devam edilmektedir. Hisse senetlerini değiştirmemış ve bir hisseye bir hisse bedelsiz hisse al mamış olan ortaklanmızın Şirket Merkezine müracaat et melerini rica ederiz. Istanbul dışında oturan ve yukarıda bahsedilen değislirme işlemlerini henüz yaptırmayan orraklanmız, bulunduklan mahale en yakın T.tş Bankası II Merkezi Şubesine ya da T.Garanti Bankası Şubesine hisse senetleri ile başvurabileeeklerdir. 2.1986 yılında sermayemizin 3 milyar TL.'dan 4 milyar TL a yükseltilmesi dolayısıyla ortaklara verilmesi kararlaştırılan 500 Milyon TL. (altı hisseye bir hisse) bedelsiz hisse senedi dağıtılması işlemlerine, 14 Nisan 1986 tarihinden itibaren başlanmış bulunmaktadır. Henüz altıda bir bedelsiz hisse senedini almamış bulunan ortaklanmızın Şirketimize, T.lş Bankası Menkul Kıymetler Grup Müdürlüğü (Bahçekapı) ve T.Garanti Bankası Harbiye Şubesine müracaatlarını rica ederiz. Istanbul dışında oturan ortaklanmız ise bu bankalann bulunduklan mahale en yakın şubelerine baş vurabileceklerdir. 3. Ortaklanmız, henüz bürünletemedikleri altıdabir hisseyı temsil eden IVA tertip Pembe renkli kesir makbuzlarmı, Şirketimize uğramak yada postalamak suretiyle bize ulaş tırdıkları takdirde, bunlar kendileri adına borsa rayicine uygun olarak değerlendinlecek, bedelleri ödenecekyada banka hesaplanna veya adreslerine gönderilecektir. Büyükdere Cad. Osmanbey Apt. 52/2 Mecidiyeköy Istanbul 166 22 60 166 22 61 46.7 f 45.4 f III \) <=> Ua ti < 8 A a 1985 z a 5 1986 e Ui i 1985 t s 1 X 1986 Bir yandan parasal büyüklüklerdeki hızlı genişleme, dtğer yandan birçok ürün fiyatına yapılan zamlar nedeniyle haziranda enflasyon tartışmaları alabildiğine yoğunlaştı. DİE'nin "önce açıklama" ilkesiyle Türkiye genelinde tüketici fiyatlarının haziranda yüzde 2.4, istanbul Ticaret Odası'nın yüzde 2.7 arttığını bildirmeleriyle enflasyonun GİJNÜN HABERLERİ yükseleceği beklentileri iyice güçlendi. DİE'nin haziran sonuyla tüketici fiyat artış oranı yüzde 11.4e ulaştı. Temmuz 1985Haziran 1986 arasındaki 12 aylık dönemde yıllık ortalama artış DİE tüketici fiyat endeksine göre yüzde 38.5, İTO endeksine göre de 38.6 oldu. Boylece her iki endekse göre de enflasyon grafiği haziranda yükseliş eğilimi sergiledi. Yılın ilk altı ayı sonu itibarıyla en fazla değer artişı sağlayan altın haziran ayında kendisine yatırım yapanların yüzünü güldürdü. Yılbaşından bu yana değer artışı yüzde 33'e ulaşan Curphuriyet Altını haziranda büyük yükseliş göstererek yüzde 5 gibi önemli bir tırmanış kaydetti. Dış borsalarda altın fiyatlarının bir ara 350 dolara yaklaşması üzerine 23 haziranda Kapalıçarşı'da Cumhuriyet Altını 56.000 lira ile tarihinin en yüksek değerine çıktı. Ayrıca 24 ayar külçe ile 22 ayar bilezik altının gramının da yine aynı günlerde 8 bin liranın üzerinde işlem görmesi haziran ayına ayrı bir özellik kazandırdı. Doların serbest piyasadaki değerinin artışıyla güçlenen altın fiyatları haziranın son günlerinde gevşemeye yüz tuttu. Cumhuriyet 55 bin liranın üzerinde kalmasına karşın, genellikle düşüş eğilimi içinde oldu. Doların ayın son devresindeki düşüşü Kapalıçarşı'da da altın fiyatlarının gevşemesine yol açarken, bu eğilim temmuzun ilk günlerine de sarktı. Hâlâ en kârlı yatırım aıacı olarak gOrülen altın fiyatları piyasadaki para akışımn yoğunlaşması ile yeniden tırmanmaya aday görülüyor. Ayrıca piyasada sahte altın bulunduğu söylentileri de Kapalıçarşı fiyatları üzerinde olumsuz etki yaptı. 39.6 38.5 38.5 Cumhuriyet Altını 16 Haziran 23 2.55 Dolar (döviz alış) 675 35 Doların gerileyişi Amerikan Doları haziran ayında gerek tasarruf sahiplerini gerekse ekonomistlen yeniden düş kırıklığına uğrattı. Uluslararası döviz piyasalanndaki gerilem.nin etkisiyle dolar haziran ayında yüzde 1 oranında değer kaybetti. Doların haziran sonundaki değeri ay başına kıyasla 7 lira daha düşük gerçekleşti. Hatta ay ortasında doların döviz alış kuru 670 liraya kadar geriledi. Alman Markı'nın aynı sürede değer artışı da yüzde 3.6 ile 11 liraya yaklaştı. Haziran başında dış piyasalarda 2.35 marka kadar yaklaşan doların ayın son günlerinde 2.20 sınırının altına inmesi büyük ölçüdc ABD ekonomisinin kötü performans göstermesinden kaynaklandı. Yılın ilk çeyreğine ilişkin büyüme göstergeleri ile mayıs ayına ilişkin dış ticaret rakamlarının piyasanın beklentilerine uygun çıkmaması, doların aşağı çekilişine zemin hazırladı. DİE toptan % 1 Devlet lstatistik Enstitüsü toptan eşya fiyatlarının haziran ayında Türkiye çapında ortalama yüzde 1 artış gösterdiğini açıkladı. Toptan eşya fiyatlarıyla DlE'nin yıllık ortalama fiyat artış oranı da yüzde 34.1 düzeyinde seyrederken 12 aylık artış da yüzde 30.9 oldu. A1X) Başkanı sert Ankara Ticaret Odası Başkanı Turgut llhan, borcu borçla ödemenin devlette alışkanlık haline geldiğini yılın ilk yarısı geride kalmasına karşın enflasyonla mücadelede gerekli önlemlerin alınmadığını söyledi. llhan, yıl sonunda enflasyonun yüzde 25'e düşmesinin mümkün olmadığını söyledi.