Katalog

27 TEMMUZ 1986 EKONOMÎ Geçen hafta CUMHURİYET/U Irak yine sorunlu pazar İhraç bedellerinin ödenmesi konusundaki belirsizlik, Pakdemirli'nin Irak tarafıyla yaptığı anlaşmaya bağlı olarak iki ülke arasındaki ticaretin canlanacağına ilişkin umutları boşa çıkardı. Irak'a yapılan ihracat bedellerinin eskisi gibi bir bölümü Merkez Bankası'ndan anında ödenecek, kalanı Irak borcunu ödediğinde ihracatçıya teslim edilecek. ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Irak'a yönelik ihracat bedellerinin ödeme koşullarına ilişkin uygulama acıklık kazanmadı. Ekonomik İşler Yüksek Koordinasyon Kurulu'nun kararını bekleyen Merkez Bankasi Irak'a mal satan Türk ihracatçılarının mal bedellerini ödeyemeyeceğini duyurdu. İhraç bedellerinin ödenmesi konusundaki belirsizlik eski Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarı Ekrem Pakdemirli'nin Irak tarafıyla yaptığı anlaşmaya bağlı olarak iki Ulke arasındaki dış ticaretin canlanacağı yolundaki umutlan da boşa çıkardı. Irak'ın Türkiye'den yaptığı ithalat bedellerini ödememekte direnmesi üzerine soruna iki yoldan çözüm aranmaya başlandı: 1. Eski Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarı Ekrem Pakdemirli'nin 4 ay süren temasları sonucunda önceki hafta Irak'ta imzalanan anlaşma ile Irak borçlarının yarısının peşin olarak tahsil edilmesi karara bağlandı. 1.5 milyar dolarlık alacağın yuzde 4O'ı da petrol ile karşılanacak. 2. Ancak Pakdemirli'nin temaslarının geleceğinin belirsiz olduğu günlerde, Merkez Bankası 14 Mayıs 1986 günkü Resmı Gazete'de yayımlanan bir kararı ile Türk ihracatçılarına yönelik yeni bir ödeme planını açıkladı. Buna göre, Irak'a yapılan ihracat bedellerinin eskisi gibi tamamı değil, bir bölümü Merkez Bankası'ndan anında ihracatçıya Türk Lirası olarak ödenecekti. İhracat bedelinin yüzde 77'si bu cerçevede anında ödenecek, kalan yüzde 20'sı Irak borcunu ödediğinde ihracatçıya teslim edilecekti. İhracat bedelinin yüzde 3'U oranındaki bir tutar da fona kcsılecektı. Bu fon kaynakları ile Dünya Bankası'ndan sağlanan finansman ile bir ihracat sigortası sisteminın kurulması da duşünülüyordu. Söz konusu sigorta, Irak'a yapılan ihracat bedellerinin tahsil edilememesi halinde devreye girecekti. TOP KİMDE? Ancak söz konusu yeni ödeme planı aradan geçen yaklaşık 3 aylık süre içinde işlerlik kazanamadı. Merkez Bankası kendisine başvuran ihracatçılara, "konuya ilişkin açıklayıcı bir yönetmelik bekledigini" duyurdu. Biigısıne başvurulan Ust düzey bir yetkili, bu bekleyişin gerekçesini şöyle açıkladı: "Yeni ödeme planı, Ekonomik İşler Yiiksek Koordinasyon Kurulu (arafından hazırlandı. Merkez Bankası sadece uygulayıcıdır. Ancak planda açıklık kazanmayan bazı hususlar var. Örnegin biz Irak'tan paramızı alamazsak, ihracat bedelinin yüzde 20'sini ödemek zonında mıyu, degil miyiz belli olmuyor. Bu plana gore uygulamayı başlatırsak, işadamlannın hukuki karşı çıkışlan sistemi zedeleyebilir. Dolayısıyla kurulun konulara tam açıklık getirecek yeni bir duzenlemesi gerekiyor." Dolar ABD'yi memnun etti Dolar geçen pazartesi günl tarihsel bir düşüş daha yaşama sına karşın, haftayı kârlı kapat tı. Daha geçen haftadan, ABD ekonomisi büyüme hızına ilişkin ikinci üç aylık göstergelerin bekleyişine giren döviz borsaları, pazartesi günü Merkez Bankası'nın karamsar bir açıklamasıyla karşılaştılar. ABD Merkez Bankası, ekonomik büyümenin beklenenin de altında gerçekleşeceğine ilişkin bir açıklama yapmasının hemen ardından inişe geçen dolar, aynı gün 2.12 mark ve 154 yen gibi tarihiniıı en düşük değerlerini gördü. Gerçekten de salı günü açıklanan yüzde 1.1'lik ikinci üç aylık rakam şok etkisi yaptı. Ancak ilk üç ayın büyüme hızına ilişkin daha önce açıklanan yüzde 2.9'un gözden geçirildikten sonra yüzde 3.8'e çıkması, yatırımcıların yüreğine biraz su serpti. ABD yönetiminin hoşuna giden bu gelişmelerin, F. Almanya, Japonya gibi ulkelerde "Merkez Bankası müdahalesi"ne yol açabileceğini bilen yatırımcılar, sonraki günlerde oldukça "ihtiyatlı" davrandılar. Bir de Japonya'nın yeni Maliye Bakanı Mlictıi Miyazawa'nın dolarda 160170 yenlik bir değerden yana olduğu da öğrenilince, dolar haftanın son günü değer kazanma CM.2S Dolar (Dövlz alış) J » L Ttmma » X Petkim plastik hammaddesinde indirimi durdurdu Spekülasyona darbe Petkim'in 1 milyar lira nakit yatırana yüzde 10 indirim yapacağma ilişkin açtklama yapmasınm ardmdan tüccar ve sanayiciler Ankara'ya giderek durumun haksızlığa yol açacağmı söylediler. Bunun üzerine, Petkim uygulamayı yalmzca plastik hammaddeleri için durdurdu. FARUK BESKİStZ Petkim, geçen hafta içinde açıkladığı indirimli satış uygulamasını plastik hammaddeleri için kaldırdı. Plastik sanayicileri ve tüccarlarının, böyle bir kararın piyasada karaborsaya yol açacağı ve sonuçta bir iki büyük kuruluşun bu uygulamadan büyük paralar kazanacağı şeklinde uyarıları sonucunda Petkim'in böyle bir karara vardığı belirtiliyor. Geçen hafta içinde Petkim yetkililerinin, 250 milyon liradan 1 milyar liraya kadar nakit para yatıran firma veya kuruluşa Ürün fiyatlarında yuzde 610 arasında değişen oranlarda indirim yapılacağını açıklamalarından sonra, piyasada bu uygulamanın ucuzluk yaratmaktan çok yeni fıyat yükselmelerine ve spekülasyona yol açacağı yolunda endişeler belirdi. 250 milyon değil 510 milyon nakit parayı bile zor bir araya getirdiklerini belirten küçük ve orta boy plastik sanayici ve tuccarları bu uygulamanın piyasada kısa sürede tekelieşmeye bile yoi açabileceğini savunarak harekete geçtiler ve uygulamanın ne gibi "haksızlıklara" yol açacağı konusunda Ankara'daki yetkililerle görüşmeye gittiler. Görüşmelerin sonunda Petkim ile sanayicitüccar heyeti arasında bir anlaşmaya varıldı ve indirimli uygulamanın plastik hammaddeleri için kaldırılması kararına varıldı. Ankara'ya giden sanayicitüccar heyetinde bulunan Teriş Plastik Sanayii sahibi Ali Tacir önceleri Petkim'in felakete yol açabilecek böyle bir kararı nasıl aldığım anlayamadıklarını belirterek, "Göriişmemizde ellerinde büyük stoklann bulundugunu ve bu yüzden boyle bir karara vardıklannı açıkladılar. Biz de böyle bir uygulantanın bir iki firnıaya yarayacagını anlattık. Yani uygulama kaldınlmasaydı bir iki kuruluş bu işten biiyiik voli vuracaktı" şeklinde konuştu. Heyette bulunan Tek Plastik sahibi Muammer Yelten ise Petkim yetkililerinden spekülatif harekete girebilecek kuruluşları değıl, devamlı müşterilerini korumalarını istediklerini hatırlatarak, "Petkiın'de buyuk stoklann oluştugu deterjan hammaddesi, kauçuk hammaddesinde kademeli indirime gidebilirler. Ama plastikte böyle bir uygulama tekelleşmeye yol açabilirdi" dedi. Petkim yetkilileri ise, Petkim'in, müşterilerinin çıkarlarını her zaman koruduğunu ve müşterilerle her zaman diyalog içinde olduklannı belirterek, "Bu olayın iizerindeyiz ve olayı inceliyoruz. Şu anda alınan karar plastik için uygulamaya konulmadı" şeklinde konuştular. ya başladı. Hafta basmda 2.12 mark, 154 yen, 1.72 Isviçre ve 6.88 Fransız Frangı'ndan işlem gören ABD para birimi kapanışta 2.15 mark, 157 yen, 1.73 Isviçre ve 6.95 Fransız Frang'ına ulaştı. Hafta başında 1.49 dolar olan sterlin de cuma akşam saatlerinde t .48'e geriledi. önceki hafta, pazartesi günü için 671.25 lira dolar döviz alış kuru açıklayan Merkez Bankası, yarın da geçerli olacak kuru 675.95 lira olarak belirlcdi. Dolar gerek dış borsalarda, gerekse Merkez Bankası'nda son gün yukselmesıne karşın Tahtakale'de düştü ve 707 liradan 704 liraya çekildi. Tahtakaıe'de hafta başında 330 lira olan mark da dün 327 liradan işlem gördü. Altin fiyatlarında yükseliş durdu Altın fiyatları geçen hafta dolardaki gelişmelere bağlı olarak önce iç ve dış borsalarda sıçrama yaptı, ancak daha sonraki günlerde sistemli olarak geriledi. Pazartesi günü Londra Borsası'nda 353.50 dolara fırlayan bir ons altın, haftayı 349 dolarlık değerle kapattı. önceki hafta sonuna kadar dış borsalarda sürekli yükselerek 350 dolara kadar tırmanan altın fiyatları, geçen hafta bu ivmesini yitirdi. Altın iç piyasada ise iniş çıkışlı bir hafta yaşadı. Dış borsalarda 353.50 dolarlık değerlere ulaşılması üzerine, pazartesi günü Kapalıçarşı'da Cumhuriyet altını 58 bin 750, 24 ayar külçe altın da 8 bin 330 liradan satıldı. Ancak, bundan sonra çarşamba gününe kadar fiyatlar düştü ve hafta ortasında Cumhuriyet altını 58 M.7B0 .5» 700 M.S00 Rio De Janerio 'nun kenar mahaUelerlyle, görkemli yapılannm yanstttığı "yoksul kesim orta sını/lar" arasındaki hızla büyuyen uçurumu hafifletmek amacında olan BreıUya hükümeti, tüketicilerden üç ytllık "zonınlu borç" almayı kararlastırdı. M0O0 Cumhuriyet altını Tsmmuz bin 500, külçe altın da 8 bm 250 liraya çekildi. Perşembe günü Cumhuriyet altını 300 lira değer kazanırken, külçe altındaki düşüş sürdü. Dış borsalardaki inişlere paralel olarak yaşanan gerilemeler sonucu, Cumhuriyet altını, hafta başına göre 750, 24 ayar külçe altın da 190 lira yitirdi. Dün Kapalıçarşı'da Cumhuriyet altını 58 bin, 24 ayar külçe altın da 8 bin 140 liradan satıldı. Piyasadan üçyılda 25 milyar dolar çekilecek Brezilya'da sünger operasyonu Brezilya hükümeti aldığı yeni kararlarla ülkedeki tüketim patlamasını frenlemeyi ve kabaran borçlarla başına dert olan kamu kuruluşlarım düzene sokmayı hedefliyor. Dünya tarımmda kalıcı çözümler peşinde olan Dünya Bankası'nın raporunda, "Afrika'da insanlar açlıktan ölürken, ABD*nin çiftçisine ürününü toprakta bırakması Içtn para ödemest çelişkileri derinleştiriyor" deniüyor. Ekonomi Servisi Brezilya hükümeti toplam 25 milyar dolarlık (17 trılyon lira) para emme operasyonu başlattı. Şubat ayında ücret ve fiyatları dondurarak yürurlüğe koyduğu Cruzado İstikrar Planı'nın boyutlarını genışleten hükümet, yeni ekonomik kararlarla ülkedeki tüketim patlamasını frenlemeyi ve kabaran borçlarıyla başına dert olan kamu kuruluşlarım düzene sokmayı hedefliyor. Bu amaçla bazı mal ve hizmetlere yüzde 2530'lara varan ek tüketim vergilerı getiren Brezilya hükümeti, toplayacağı vergileri de üçdört yıl içinde geri ödeyeceğinı duyurdu. 102 milyar dolar borcuyla bu alanda dünya şampiyonu olan Brezilya'da hükumet, köklu çözümü halkına kemer sıktırmakta buldu. Devlet Başkanı Jose Sarney'in bir radyotelevizyon konuşmasıyla açıkladığı 25 milyar dolarlık boyutlara ulaşan "uç yıllık kalkınma programı" kaynağını, otomobil, akaryakıt, uçak biletı gibi mal ve hizmetlere koyulan yüzde 2530'luk vergılerden sağlayacak. Bu mal ve hİ7metlerden topladığı vergileri üçdört yıl sonra iade etme vaadi de veren hükumet, açıklamasıııda, iade sırasında faiz ödenip ödenmeyeceği konusuna açıklık getirmedi. Beklenenden çok daha radikal bulunan plan öncelikle ülkedeki tuketım patlamasını frenlemeyi öngörüyor. Böylece "ücretfiyat" dondurmakla enflasyon karşısında ilk zaferini kazanan hükümet, bunu kalıcı hale getirmeyi amaçlıyor. Enerji, dcmirçelik ve petrol alanlarında uzun vadeli yatırımların kapısını da açan Brezilya hükümeti, uç yıl içinde toplamayı hedeflediği 25 milyar doları bu alanların yanı sıra, geniş bir tarımsal reform paketinde de kullanacağını açıkladı. Hukumetin uç yıllık planı içinde, kamu kuruluşlarımn kabaran borçlanna da yer veriliyor. Buna göre, bu kuruluşların harcamalan kontrol altına alınırken, kuruluşlarda yapılması planlanan modernizasyon ile bütçeye daha çok yük olmaları engellenecck. Ayrıca, gayri safi milli hasılanın yarısını bulan bu borçların bir bölümü de, toplanan vergilerden karşılanacak. Devlet Başkanı Sarney'in radyotelevizyon konuşmasından sonra yapılan yorumlar, hükümetin sosyal adalete ağırlık vereceği yolunda. Ancak ülkede hızla derinleşen "yoksul kesimorta sınıflar" uçurumunu hafifletmeyi hedeflediğıni açıklayan Sarney hukumeti, programında yeni ucret artışlarına yer vermedi. Sarney'in açıkladığı programın içerdiği diğer kararlar da özetle şöyle: Uzun vadeli mevduatı teşvik etmek amacıyla kısa vadeli mevduata ek vergi, Brezilya'da hısse senedı alacak yabancı yatırımcılara vergi muafiyeti. Merkez Bankası kanalıyla, tasarrufları enflasyon erozyonundan koruyacak bir faiz politikası, Mal mübadelesinde yeni vergiler. Ulusal Emlak Fonu'nun Merkez Bankası'na devri. NELER OLDU? Para arzı 10 milyar azaldı Dünya tanmında serbestlige doğru Dünya Bankası gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasındaki uçurumun hızla büyümesi üzerine, tarım politikalarına müdahale etme kararı aldı. Bankanın raporunda, "Afrika'da insanlar açlıktan ölürken ABD yönetiminin çijtçilerine ürününü tarlada bırakması için para ödemesi çelişkileri derinleştiriyor" denildi. Ekonomi Servisi Dünya Bankası, tarım politikalarının Iiberalleştirilmesi için atağa geçti. Gelişmiş ve gelişmekte olan ulkeler arasındaki uçurumun hızla büyümesi üzerine, tarım politikalarına müdahale etme kararı alan banka, bu amaçla yoksul ve zengin Ulkeleri bir araya getirip sorunların tartışılacağı bir dizi toplantı düzenleyecek. Dünya Bankası'nın geçen günlerde yayımlanan Dünya Kalkınma Raporu'nda, nüfusunun yüzde 75'i tarımla uğraşan gelişmekte olan ulkelerde yönetimlerin tarıma karşı tutum içinde olmalarına karşın, köylü nüfusu yüzde 9'u geçmeyen gelişmiş Ulkelerin aşırı teşvik uyguladıkları ve korumacılık içinde bulundukları vurgulandı. Bu durumdan dünya ekonomisinin yılda en az 40 milyar dolar zarara uğradığının da kaydedildiği raporda, "Afrika'da insanlar açlıktan ölürken, ABD yonetiıninin çiftçilerine, ürününü toprakta bırakmaları için para ödemesi çelişkileri derinleştiriyor" denildi. Böylece, dünya tarım politikalarını liberalleştirmeyi gundeminin birinci maddesi durumuna getiren Dünya Bankası, bu yolla gerek gelişmiş gerekse gelişmekte olan ülkelerdeki sosyal dengenin biraz olsun duzeleceğine inanıyor. Dünya Bankası'na göre liberalleşme görüşmeler yoluyla sağlanabiiecek. Ancak bankayagöre en önemli sorun, her iki tarafın da yapılacak önerileri dikkate alarak ülkelerinin tanm politikalarında değişikliğe yanaşmaları. Koç Holding sırruamasında 173'üncü Ekonomi Servisi "Fortune" dergisi tarafından her yıl yapılan ve ABD dışında en büyük 500 sanayi ve ticaret şirketini belirlemeye yönelik çalışmanın sonuçlarına göre, Türk özel sektöründen Koç Holding 1985 yılında gerçekleştirdiği 2 milyar 958 milyon 301 bin dolarlık satış ile 173'üncü sırada yer aldı. Satışlara göre yapılan sıralamada, Türk özel sektöründen Hacı Ömer Sabancı Holding 2 milyar 933 milyon 606 bin dolar ile Koç Holding'ten hemen sonra 174'üncü sırada bulunuyor. 500 sanayi ve ticaret şirketi Iistesine Türkiye'den iki özel sektör kuruluşunun yanı sıra, bir kamu kuruluşu olan Türkiye Petrolleri A.Ş. de 63'üncü sırada yer aldı. Bankanın gelişmiş ülkelere yönelik önerilerinin başında buyuk toprak sahiplerini fazla uretimden caydırmak amacıyla ek ver ( gi koyulması geliyor. Gelişmiş ülkelerden küçük ölçekli çiftçilere de yardım yapılmasını isteyen Dünya Bankası, gelişmekte olan ulkelerde de hem çiftçiyi hem de tüketiciyi destekleyici önlemler alınmasını öneriyor. Banka, ulkelerin bunu sağlayabilmesi için de, üreticinin üzerinden vergi yükünü kaldırıcı tedbirler alınması, yoksul tüketicilere de bedava yiyecek dağıtılmaM gercktığinı belirtiyor. Raporda, mevcut tarım politikalarından yalmzca sosyalist ulkelerin etkilenmediği de ifade edilerek, ^u görüşlere yer verıldi:"Bu yanlış politikalar sonucunda, AET ulkeleri 18 sente malettigi şekeri 5 sentten satmış, bunun ardından da 18 sentten şeker dışalımı yapmak zonında kalmıştır. Yine AET ulkeleri GAIT'nin tonunu 1200 dolardan düşük fiyatla dışsatımının yapılmasını yasakladığı tereyağını Sovyetler Birligi'ne 450 dolardan satmıştır." Ulusoy: Taşunacdık ölüm döşeğinde ISTANBUL (UBA) Uluslararası Nakliyeciler Derneği Başkanı Saffet Ulusoy, 1980'den beri ekonominın temel direği olan ihracat maliyetlerinin düşürülmesi için bilinçli olarak bazı çarelere başvurulup başvurulmadığını merak ettiklerıni belirterek, "Bir post çıkacak koyundan on post çıkarılmak istenmesine karşıyız" dedi. Uluslararası Nakliyeciler Derneği Başkanı Saffet Ulusoy, duzenlediği basın toplantısında uluslararası kara taşımacılığında 1986 yılının ilk altı aylık değerlendirmesini yaptı. Ulusoy, uluslararası kara yolu taşımacılığının ölüm döşeğinde olduğunu belirterek, "Uzun süredir devam eden feryatlarımıza karji uluslararası karayolu taşımacıları hasla kaderine (erk edilnıişlikten kurtulamamakladır" dedi. Ulusoy, 1986 yılının ilk altı ayında uluslararası kara taşımacılığından sağlanan döviz girdilerının 195 milyon 43 bin 64 dolar olduğunu, bunun ise 4 milyon 450 bin ton mal taşınarak elde edildiğini belirtti. Sözlerini Avrupa'ya yönelik taşımalardan örnekler vererek sürdürcn Ulusoy, bu taşımalarda Türk araçlarının pazar payında küçuk bir artış olduğunu ancak navlunlardaki büyük düşüş nedeniyle bu artışın hiçbir anlaın ifade etmediğini vurguladı. Ulusoy, navlunlarla ilgili olarak görüşlerini şöyle açıkladı: "Türkiye'de hizmeti her geçen gun daha ucuza satmak zorunda kalan tek sektor ne yazık ki uluslararası kara taşımacılıgıdır. Seklorumuzde son dort yıldır navlıınlar dolar bazında ortalama yuzde 45 oranında gerilerken ulkenıizde bazı önemli girdi maliyetleri lira bazında tutulamaz bir yükseliş içerisindcdir. Aynı süre içinde örnegin lastikteki artış yüzde 200, mazotta yuzde 195'dir." l.U.B.Y.Y.O. şebeke ve pasomu yitirdim. Hukumsu7duı. 27 haziran 4 temmuz tarihleri arasındaki bir haftalık sürede 10.1 milyar lira azalan geniş anlamda para arzı, 8 trilyon 703 milyar lira düzeyine indi. Son bir haftalık sürede para arzı kapsamındaki, dolaşımdaki para, vadeli ve vadesiz mevduat ile Merkez Bankası'ndaki mevduatta artış kaydedilmesine karşın, para arzının azalmasında vadesiz ticari mevduattaki gerileme etkili oldu. 27 haziran 4 temmuz tarihleri arasında vadesiz ticari mevduat 164.1 milyar liralık bir büyüklüğe konu oldu. Bu arada, geniş anlamda para arzının artış hızı yılbaşından bu yana yavaş bir eğilim gösteriyor. Yılbaşından 4 temmuz tarihine kadar geçen sürede para arzı yüzde 17.8 oranında artış gösterdi. Oysa, geçen yılın ilk yansında geniş anlamda para arzı yüzde 25.1 oranında bir artış kaydetmişti. (ANKA) Ziraat Odası'ndan fındıkçılara çağrı Giresun Ziraat Odası Başkanı Halil Akbaşlı, "Fiskobirlik bu yıl da fındık alamaz" dedi. Para Kredi Kurulu'nun fındık taban fiyatı için tavsiye ettiği 700 lira, Fiskobirlik Yönetim Kunılu'nda görüşülerek kabul edildi. Bu açıklamadan sonra Ziraat Odası Başkanı, bu fıyat karşısında Ureticiden ürünlerini zonınlu olmadıkça ellerinden çıkarmamalannı önerdi. Akbaşlı, Fiskobirlik'in geçen yıl yağlığa ayrılan fındığı işleyerek çalışanlarırun maaşlarını ödeyebildiğini, ancak 1986 ürünü için benimsedikleri 700 lira taban fıyattan sonra kesinlikle fındık alamayacaklanna değinerek, "Bu yıl eUerinde yaglık fındık da yok. Fiskobirlik'in ayakta kalabilmesi için 3 bin ton olan tahmini rekoltenln en az yansını alması gerekir. Bu fiyatla kendi knynsann kaznuş olur" şeklinde konuştu. Ziraat Odası Başkanı Akbaşlı, fındık üreticisinin mağduriyete itildiğinı de ileri sürdü ve "Dolann yılbaşına dogru yükselmesinin beklendigini ve dolara göre ayarlanan fındık flymtının da 12. ayda bin liraya kadar yükselebUeceglni" söyledi. Domateslerde görülen ve Ureticiler arasında "erkekleşme" olarak bilinen "solbar" hastalığı, Ezine ve çevresinde Uretimi tehdit etmeye başladı. Ezine'de yaklaşık 10 bin dekar alanda yapılan domates üretimini etkileyen "erkekleşme" hastalığı, domateste verimi dUşürUyor ve meyveleri sertleştirerek olgunlaşmasını engelliyor. Hastalığın etkeninin mycoplasmadenen tnikrop olduğunu belirten ziraat yetkilileri, "Erkekleşme bastalıgı görülen tarlalarda haşere mucadelesi yapılmalıdır. ÇUnkü hastalık mikrobunu bir sinek bulaştınnaktadır" şeklinde konuştular. Ezineli çiftçiler ise, hastalık nedeniyle verünin dUştüğtlnü belirterek, "Salça fabrikalanna verdigimiz ürttnün panuını almakta zoıiuk çekerken, bir de hastalık karşımıza çıktı, ne yapacagımızı şaşırdık" dedi. (a.a.) Domates üretiminde tehlike TZOB: Tütün piyasası erken py lın açılsı SAMSUN (Cumhuriyet) Türkiye Ziraat Odaları Birliği Karadeniz Bölgesi Yurutme Kurulu ve Samsun Ziraat Odası Başkanı Şevki Yücel, "Karadeniz ekici tütün piyasasının geçen yıl oldugu gibi bu yıl da erken açılnıasını istiyoruz" dedi. Üreticiye ürün bedelıni aldıktan sonra yeni üretime başlama imkânı sağladığı için tütün piyasasının geçen yıl olduğu gibi bu yıl da erken açılmasında üretici açısından maddi manevi fayda olduğunıı söyleyen Samsun Ziraat Odası Başkanı Şevki Yücel, "Tekel mademki tüccar gibi hareket edecek, onun gibi avans vermelidir, lum lulunun piyasa öncesi kalite tespitini yapsın, üretici tüccann insafına terk edilmesin" dedi. Enüsyon beklenenin üstünde ANKARA, (a.a.) Merkez Bankası Başkanı Yavuz Canevi, "tlk 6 aydald parasal genlşleme, beklenenin çok üzerinde oldu" dedi. Yakın zamanda art arda alınan parasal önlemlere ilişkin olarak açıklamada bulunan Canevi, alınan kararların parasal genişlemenin denetim altına alınması amacını taşıdığını söyledi. Son olarak bankalara resmi mevduatın yüzde 65'ini Hazine bonosu veya devlet tahvüine yatınlması zorunluluğunun getirildiğini kaydeden Canevi, bankaların bundan böyle resmi mevduatı istedikleri gibi kullanamayacaklarını ve yatırılan resmi mevduatı normal mevduat gibi kullanarak kredi yaratamayacaklannı söyledi. Canevi, "Resmi mevduatın ticari bankalara yaünlmasını çogaltan etkisi yaratarak kredi genişlemesine neden oldu. Kredi hacmi çok arttı. Bu nedenle resmi mevduatın denetim altına alınmasına gerek duyuldu" dedi. Alınan parasal önlemlerin isabetli olduğunu vurgulayan Canevi şunları söyledi: "GeÜrilen düzenlemelerle Uk Canevi, yeni kararları anlattı: Yanlış gübreleme zararb Toprağın cinsine ve taşıdığı su oranına göre seçim yapılmadan kullanılan gübrelerin, yüzde 50 ile yüzde 80 arasında değişen verim kaybına neden olduğu bildirildi. Köyişleri Üçüncü Bölge MüdürlüğU Planlama Proje Şube MUdürü Necatl tzgi, verdiği bilgide, "Tariaya fazla aülan gobrenln urttnde verim ve kalite düşmesine neden olduğu bir gerçektir. Ancak, bundan daha önemlisi, toprağın cinsine ve kalitesine uygun seçim yapılmadan gerçekleştirilen gübrekmedir. Bunun da yol actıgı verim kaybı, yüzde 50 ile yüzde 80 oranında degişmektedir" dedi. Köyişleri Bölge Müdürlüğü'nde, yılın ilk altı ayında 4 bin toprak numunesi analizinin yapıldığını belirten lzgl, yıl sonuna kadar tahlil edilecek toprak numunelerinin 15 bine ulaşacağını bildirdi. Alınan önlemlerin bütçe harcamalarını yüzde 20 kısmaya yönelik olduğunu hatırlatan Canevi, DPT'nin acil yatırım dışındaki teşvikleh daha sıkı denetimden geçireceğini söyledi. olarak cari bütçe harcamalannın yüzde 20 kısuması öngöriildü. tthal Ulebinin artması üzerine, ithalat teminatlannın artınlması ve kamu sektörü İÜıalatının belli ölçüde kısuması yoluna gidildi. Devlct Planlama Teşkilatı'nın çok acil yatırım dışında teşvik belgelerini ciddi bir incelemeden sonra vermesi saglandı. özdlikk belediyelerin yaptıklan harcamaların ne ölçüde üretime yönelik oldugunun araştınlmasına başlandı." Yavuz Canevi, belediyelerin harcamalarına ilişkin olarak Türkiye genelinde, Devlet Planlama Teşkilâü'nca bir anket düzenlendiğini, yakında sonuçlanacak anketin belediye yatırımları için yapılacak harcamaların Pep8İ Cola en büyük lokantacı Pepsi Cola şirketi, ABD'nın ikinci en büyük lokanta zincirine sahip Kentucky Fried Chicken'ı yaklaşık 850 milyon dolar nakit karşıüğı satın almaya karar verdiğini açıkladı. Kentucky Fried Chicken McDonald's grubundan sonra 6500 lokanta ile ABDnin ikinci büyük yiyecek zinciri. Pizza Hut ve Taco Bell lokantalarına sahip Pepsico Kentucky Fried Chicken'ı da alınca, 14.000'den fazla lokantayla dUnyanın en büyük lokanta grubuna sahip olacak. Kentucky Fried Chicken ayrıca, ABD dışında 56 ülkede 1800 lokanta işletiyor. Pepsico'nun anlaşmayı yakında imzalaması bekleniyor. Yavuz Canevi DÜZELTME Dün yayımlanan "Ekonomide Kulis" köşesinde arkadaşımız Meral lamer'in imzası, bir dizgi hatası sonucu koyulmamıştır. Düzeltir, özür dileriz. kontrol aJtına alınmasına imkân vereceğini söyledi. Merkez Bankası meclisinin aldığı vadesiz mevduat faiz oranının yüzde 20'ye çıkarıbnası yerine yüzde 10'da tutulması kararı konusuna da değinen Canevi, bu kararın gerekçesini şöyle açıkladı: "Vadesiz mevduatta paralar aşırı derecede likite dönuşüyor. Çok liklt bir mevduat kategorisi yaratmamak için bu karan aldık." Merkez Bankası Başkanı Yavuz Canevi, bankacılık sektörünün kredi talebinin önemli ölçüde arttığına işaret ederek, kalkınmakta olan bir ülkede krediler artarken, bunu karşılayacak bir tasarruf getirmenin gerekli olduğunu da sözlerine ekledi. §il Çeliküniversite işbirliği Üretimde 7. yılını geride bırakan Asll Çelik fabrikası, daha çok Uretimi hedef aldı. Asil Çelik ile Boğaziçi Üniversitesi'nin işbirliği sonunda gerçekleştirilen "kalite çemberleri" eğitimi Ust yönetiminden işçilere inen bir yelpaze sistemi de başlatıldı. Asil Çelik Fabrikası MUdürü Ali Zengil, "Giderek ve hemen ber konuda kendisini yenileyen bir dünyada yaşıyoruz. Bu açıdan her kuruluş gibi, bizim de kendimizi yeniliklere uydurmanuz ve daha iyi kalitede daha çok Uretlm için neler yapmamuı araşbrmamız gerekiyordu. Bn açıdan harekete geçerek, Boğaziçi Üniveristesi Madencillk Fakttltesi ile isbirUglne glrdik ve kalite çemberleri egltimini başlattık" dedi. A. HALUK ERGENÇ