Katalog

1 HAZIRAN 1986 EKONOMİ Gecen hafta CUMHURtYET/11 EKONOMÎDE DÎYALOG OSMAN ULAGAY AHMET BA YRAK 192O'de doğdu. Istanbul Üniversitesi Iktisat Fakültesi'ni bitiren Bayrak, Çalışma Bakanlığı Müfettişi olarak memuriyete girdi. 1951 yılında Hesap Uzmanlar Kurulu'na kattlan Ahmet Bayrak, 1976 yılında emekli olana dek Hesap Uzmanlan Kurulu 'ndaki görevini sürdürdü. Halen Marmara Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olan Ahmet Bayrak, aynı zamanda serbest müsavirlik yapıyor. gerek yok. Bütün iş bilinen teknikleri, yöntemleri ülke gerçeklerine uygun bir biçimde sabırla uygulayabilmektir. Belge düzenini yerleştirmek için vergi iadesi yöntemi bizim buluşumuzdur, denüiyor. Doğnıdur, servet beyanını kaldınp yerine vergi iadesi yöntemini koymak akıllılığını bizden başka kim gösterebilirdi ki? Kısaca, vergi iadesi yükümlülere de, idareye de, Hazine"ye de sadece yük getirmiştir. Zaman yitirmeden kaldırılması gerekir. Bunlarla vergi kaçakçılığı önlenemez. Ashnda bu vergi iadesi vergi kaçakçıhğını önleyemez. Ancak yükümlülerin beyan etmiş olduğu vergileri toplar. Yani vergicilik yapamaz, tahsildarlık yapar ancak. Yapılan da budur. Vergi almanın temel koşullan nelerdir ve bu açıdan vergi idaremizin ne gibi noksanlan vardır? BAYRAK Gereği gibi vergi almak güç bir iştir. Ancak güçlü bir vergi idaresi başarabilir. Güçlü bir vergi idaresi gayretli, bilgili bir personel kadrosu demektir. Bu da, doyurucu bir ücret rejimini gerektirir. Vergi memurlarına bir şok etkisi yapacak, onları harekete getirecek ölçüde bir ücret düzeyi sağlanmadıkça kim zelirse gel Dolar zirvede sallanıyor Amerikan Doları, haftanın sonunda büyük bir atağa kalkarak daha önceden yap.lan tüm tahminleri tersine çevirdi ve Batı Alman parası karşısında 2.33 sınırına dayandı. Böylece doların uluslararası döviz piyasalarındaki eğilimine önemli gösterge teşkil eden mark karşısmdaki değerinin beürli bir süre 2.15 ile 2.40 arasında sayretmesine izin verecegi anlaşüdı. Haftanın ilk gününü 2.28 markla iyi bir parite ile açan dolar, hafta boyimca tüm paralar karşısında yüksek değerlerden işlem gördü. Dolara güç veren en temel neden, ABD dış ticaret açığının uzun zamandan beri ilk kez beklenenden daha iyi bir rakam çıkması oldu. Dış ticaret açığının marttaki 14.5 milyar dolarlık düzeyinden, nisanda 12.1 milyar dolara inmesiyle dolar hızla tırmanmaya başladı. Önce 2.30'a daha sonra da sırasıyla 2.31 ve 2.3290 marka ulaştı. Dolar, aynı performansını Japon parası karşısında da gösterdi ve 175 yen düzeyine yaklaştı. Geçen haftalarda dolar karşısında 1.55'e kadar ulaşan Ingiliz Sterlini, geçen hafta içinde 1.47 dolara kadar indi. Doların yeniden yükseliş eğilimi içine girmesi, faiz oranlannın daha fazla düşmesini engelliyor. Ayrıca dış ticaret açığındaki düşuşe karşın, doların tırmanmasının Reagan yönetiminin uzun dönemli dış ticaret açığını kapatma planını aksa Holdinglerden vergi almayan Ozal, yükü ortadireğin sırüna vurdu Sayın Baynk, Ansvatan iktidan öç yüdan kısa sürede vergi ymsalarnda önemli defişiklikler yaptı. Siz genel olarak ANAP iktidarnun vergi politikasııu aasıl degeriendiriyorsonuz? BAYRAK ANAP hükümetinin vergi politikasını 1985'ten önce ve 1985'ten sonra olmak üzere iki aşamada değerlendirmek gerekir. Sayın Özal iktidara gelmeden önce şöyle diyordu: "Vergileri arttırmak önemli defildin önemli olan gonttllü tasamıflann arttınlmasıdır." özal, bu anlayış içerisinde iktidara geldi, vergi politikasını da bu anlayış içinde biçimlendirdi. Servet beyanını kaldırdı, bağışıklıklan, istisnalan, indirimleri arttırdı; defter tutma sınırlannı genişletti, bir vergi rahatlığını getirdi. Bu tutumuyla özal, özel sektöre şu mesajı iletiyordu: "Vergiyi dilediginiz kadar ödeyin, önemli dcgil, yeier ki ödemeâikkrinizi yaünmlara götürun." Özal, vergi boşluğunun fonlarla, borçlanmalarla, zamlarla doldurulabileceğine inanıyordu. Ne var ki 1984 uygulaması ülkemizin öyle fonlarla, borçlarla, zamlarla yönetilemeyeceği, hele hele sıkı para politikasınuı laçka bir vergi politîkasının eşliğinde asla yürümeyeceğinı kesinlikle ortaya koyuyordu. Enflasyonun °?o 20'lere çekileceği vaat edilmişti; *o f 50'yi aşıyordu. özal, 23.12.1984'te bu kez şöyle diyordu: "1985 yıknda iktidann en önemli mesetesi vergi olaeaktır. Çünkü sosyal adakti saglamanın en iyi yolu, herkesten göcii oranında vergi almaktır, kesin olarak vergi denetimkri yapılacaktır." Çok ilginçtir, ne sağdan ne de soldan kimse çıkıp da geçen yıl neredeydiniz, dernedi. Bu gecikmenin ülkeye faturası kt 50 enflasyondur. özal'ın bu yanılgısı bağışlanmaz bir yanılgıydı; vergisiz ekonominin, özellikle sıkı para politikasının yüriltülemeyeceğini bilmek için büyük bir iktisatçı ya da maliyeci olmaya hiç gerek yoktu... Peki, szin ifadenize göre Saym Özal, vergüemeye gereken önemi Termeden sorunu çözemeyecegini anlayınca, vergi politikasını nasıl degiştirdi? 1985 yılından itibaren uygulama hangi yönde degişti? BAYRAK özal vergiyi alacaktı; ama kimlerden nasıl alacaktı, sorun buydu. Büyük işletmelerden, holdinglerden vergi almak özal'ın ekonomi politikasına ters düşerdi. Bu nedenle onların vergisini türlü indirim ve bağışıklıklarla fiiliyatta % 20*ye indirmişti. Ucretliler yeterince vergileniyordu, onlara daha fazla yüklenemezdi. Tasarruf sahiplerinin vergi yükünü ağırlaştıramazdı; gönüllü tasarnıfları arttırma politikasına ters düşerdi. Böylece vergi alınması gereken kesim büyük holdinglerin altında kalan tüccarlarla, çiftçi ve serbest meslek sahipleriydi. Bu kesimi de ikiye ayırmak gerekiyordu; yılhk gelirleri iki milyonun üstünde olanlar, yıllık gelirleri iki milyonun altında olanlar. Gelirleri iki milyonun üstünde olanları gereği gibi vergilemek zordu; zaman ve gayret istiyordu. özal hükümetinin ise zamanı yoktu, Hazine bunalım içindeydi. Tek yol yıilık gelirleri iki milyonun altında bulunan tüccarlan, serbest meslek sahiplerini ve çiftçileri vergilemekti; bunlan vergilemek kolaydı. özal hükümeti Gelir Vergisi Yasası'nda yaptığı bir değişiklikle, temel hayat standardı ölçülerini Vn 400, evet yüzde dörtyüz arttırarak bu işi kolayca gerçekleştirdi. Ve bu yoldan iki milyonun altındaki gelir gruplan içinde yer alan tüccarlan, çiftçileri, serbest meslek sahiplerini, yani bu kesimlerin ortadireklerini gereği gibi vergilemiş oldu. Buna bir de peşin vergiyi ekleyerek 1986 yüını kurtarmayı planladı. Böylece özal, bir taşla iki kuş vuruyordu. Hem devlete gelir sağlıyordu, hem de ortadirekler arasında vergi adaletini gerçekleştiriyordu; vergi yükülümü peşin vergilerden kaynaklanmaktadır. Maliye Bakanı, gelir vergisinin üç ayhk tahakVukunu 930.9 milyar TL. olarak verdi. Bu verginin geçen yılın ayru dönemdeki tahakkuku ne kadardı söylenmedi. Bu tutann ne kadan peşin vergi, ne kadan stopaj, ne kadan yılhk gelir vergisi bilemiyoruz; rakamlar kapalı kutu. Bu ayıklamalan yapmadan yapılacak karşüaştırmalar yamltıcı olur. Aynntılı rakamlar verilmiyor. Ikd olasılık var. Ya gelir idaresi bu bilgileri toparlayamıyor, ya da toparlıyor, fakat gizliyor; açıklamıyor. Toparlayamıyorsa, bu bilgileri toparlayamayan bir idare vergi patlamasını gerçekleştiremez. Eğer gizliyorsa, o zaman da rakamlar gönül açıcı tablolar cizmiyor demektir. Bu nedenlerle vergi patlaması olayına inanamıyorum... Katma Deger Vergisi'ndeki gelişmeyi nasıl degeriendiriyorsunuz? BAYRAK Katma Değer Vergisi (KDV)'deki başan, aslında bu verginin yapısından kaynaklanan bir sonuçtur. KDV, kaldırılan gider vergisinden daha kapsamh bir vergidir. Bu niteliji gereği daha randımanlıdır. özal hükümetinin bu vergiyi getirme cesaretini göstermiş olması kuşku yok, bu hükümetin aktifıne yazılması gereken bir puandır. Uygulama başansına gelince, gelirden alınan vergilerle harcamalardan alınan vergiler bir bütündür. Vergi uygulamasında ya başanlısımz ya da başansız. Harcama vergilerinde basanlıyız. Gelir vergilerinde başanlı değiliz, sözü çelişkilidir. Hükümet vergi incelemesini yeminü mali muşavirlere yaptırmak istiyor. Bu konuda ne düşünüyorsunuz? Ulagay sordu, Bayrak yanıtladı: A.yrıntılı vergi istatistikleri 1983 yılından bu yana yayımlanmıyor. Bu nedenle toplumun hangi kesimi ne kadar vergi ödüyor, vergi yükünün ne kadannı hangi kesimler taşıyor bilemiyoruz. sin, ne yaparsa yapsın gereği gibi vergi alamayacaktır. Daha somut konuşmuş olmak için şöyle diyelim, bugünkü koşullar içinde bir vergi dairesi müdürüne ayda net 500 bin TL. ücret ödenmedikçe gereği gibi vergi almanın yolu yoktur. Böyle bir ayncalık rejimi uygulamak mümkün mü? Vergi dairesi müdürüne 500 bin TL. öderseniz; Adliye Bakanı, Milli Savunma Bakanı da yargıcına, subayına aynı parayı vermek zonında kaJmaz mı? BAYRAK Böyle dunımlarda Maliye Bakanı'nın yanıtı şu olmalıdır: "tki yıl daba bekleyiniz, iki yıl sonra en yüksek ücreti yargıcınıza, subayınıza ödeyecegim. Ama bugün ısrar ederseniz, yargıcınıza, subaymıza layık olduklan ücreti hiçbir zaman ödeyemem." Kısaca, geçici bir süre için vergi yönetiminde çalışan personele ayncalıklı bir ücret rejimi uygulanması zorunludur. Buna herkesin katlanması gerekir. Almanya, 90 yıl önce aynı şeyi yapmıştı. İyi bir vergi yönetiminın iki temel özelliği vardır: Vergi kaçakçısına karşı amansızdır. İyi niyetli vergi yükümlüsüne karşı hoşgörülüdür. Bizim vergi yönetimimizin özellikleri ise tamamen bunun tersidir. Vergi kaçakçısına karşı son derece hoşgörülüdür. Rahatsız olmasınlar diye ikide bir af çıkarır, kolay kaçırsınlar diye servet beyanını kaldınr. Vergi yasalarımız hileli vergi suçu diye bir suç tipini öngörür. Caydın a etkisi çok güçlu bir önlemdir. Gelişmiş Batı ülkeleri bu önlemi özenle uygular. Elimde bu uygulamalarla ilgili bazı rakamlar var: lsveç"te 1980'de 152, 1981'de 169; lngiltere'de 1976'da 175, 1977'de 194, 1978'de 145, 1979'da 184 kişi hileli vergi suçundan hüküm giy tabilecegi öne sürülflyor. Bu yüzden dolann geçici iniş çıkışlannın büyük ölçüde teknik nedenlerden oluştuğu ve geçici yükselişlere bakılmaması gereğinden söz ediliyor. Ote yandan Merkez Bankası da dolann döviz alış kurunu hafta başı ile sonu arasında, 674.40 TL'den 682.55 TL'ye yiikselterek 815 kırruş arttırdı. Haftanın en ilgi çeken gelişmesi, dolann dış piyasalarda hızü yükselişine rağmen, Tahtakale'nin bu tırmanıştan yeterince yararlanamamasıydı. Hafta içinde 716 liraya kadar çıkan dolar, Tkhtakale'de "para yokluğu ve ay sonu olması" nedeniyle dün, 713 liraya kadar geriledi. Alman Markı ise 307 liradan satıldı. Altın,yutırımcdarı sevindiremiyor Altın fıyatlan dış borsalarda bir önceki haftanın kapanış değerinin üzerine çıktı. Hafta içinde 340 dolara kadar gerileyen altın fıyatlan, haftanın son gününde Londra ve New York borsalannda 343.50 dolardan işlem gördü. Altın fıyatlan hatfa boyunca sürekli iniş çıkışlar göstermekle beraber, haftalardır 340 ile 345 dolar arasında gidip geliyor. Bu özelliği nedeniyle de kendisine yatınm yapanların yuzünü fazla güldüremiyor. Altının bu eğilimi Kapahçarşı'da da aynen gözleniyor. Cumhuriyet altıru hafta ortasında 53 bin liranın üzerine çıkmasına karşılık, hafta boyunca genellikle düşuk değerlerden işlem gördü. Cumhuriyet altını, haftanın dört günü 52 bin 900 liradan satılırken, dun sa Büyük işletmelerden, holdinglerden vergi almak özal'ın ekonomi politikasına ters düşüyor, ucretliler ise zaten yeterince vergilenmiş. özal bu durumda vergi gelirlerini arttırmak isteyince, holdinglerin dışında kalan tüccara, çiftçiye, serbest meslek sahibine, daha doğrusu bunlann da yıllık gelirleri iki milyonun üstünde kalanlarına yüklendi. Böylece orta direkler arasında vergi adaleti sağlanmış oldu. BAYRAK Bilindiği gibi vergi incelemesi işi tipik bir kamu hizmetidir. Bu işin özel eller aracılığı ile yürütülmesi dünyada ilk kez bizde denenecektir. Böyle bir düzenlemeye gidilmesinin başlıca nedeni şudur: Vergi yönetiminde kalifiye vergi inceleme elemanı sayısı bir türlü yeterli düzeye çıkanlamamaktadır. Yetiştirilenlerin önemli bir bölumu özei sektöre geçmektedir. öyle bir noktaya gelinmiştir ki, dışardakilerin sayısı, içerdekilerin sayısını kat kat geçmiştir. İşte bu düzenleme ile halen özel sektörde müşavir olarak çalışan vergi uzmanlannın tekrar inceleme kadrosuna alınması istenmektedir. Bu müessesenin kuruluşunda, her türlü politik hesaplann ötesinde, "işi ehline verme" görüşü egemen kılınırsa, başanlı sonuçlar alınabilir. öyle değil de işe bir ekmek kapısı gözüyle bakılır, bu işi kimlere, nasıl dağıtalım görüşu egemen olursa, bu iş ülkeye yarardan çok zarar getirir. Vergi iadesi uygulamasuun vergi kaçakçüığını önlemede bir yaran olmuş mudur sizce? BAYRAK Karumca olmamıştu. Olamazdı da. Sanıldığı gibi vergi iadesınin özünde oto kontrol mekanizması yoktur. Çünkü alıcı ile satıcı arasında bir menfaat çelişkisi bulunmamaktadır. Aksine, menfaat ortaklığı bulunmaktadır. Faturasının verilmemesinde satıcının 1o 10 KDV avantajı, alıcmın ise en az % 25 gelir vergisi avantajı vardır. Anlaşma dururken neden çekişsinler ki. Vergi iadesi nedeni ile düzenlenen belgeler zaten düzenlenecek belgelerden ibarettir, hepsi o kadar. Çağdaş vergiciliğin Batıda 150 yılı aşkın bir tarihi vardu". Bu vergi düzenleri oya gibi işlenmiştir. Vergi kaçağı hangi yöntemle, hangi teknikle önlenir, bilinmektedir. Yeni bir şey keşfetmeye Sosyal demokrat partilerimizin programlanm okudum, yuvarlak lafların ötesinde bugünkü vergi politikasına alternatif oluşturacak somut bir öneriye rastlamadım. Benim bildiğim kadar dünyadaki sol partiler ya Marksisttir ya da vergici. Bizimkiler Marksist değiliz diyorlar, ama vergici de değiller. Doğrusu siyasi yelpazede bir yer bulup oturtamıyorum. miştir. Sayın Özal, 1985 yılının başında "Vergi kaçırma vatana ihanettir" diyordu; doğrudur, ben de katıhyorum bu yargıya. Ama lütfen soralım, 1985 yılında bu sözu edilen vatana ihanet suçundan kaç yükümlü hüküm giymiştir? Yanıtını hemen verebiliriz: Hiç. Vergi yönetimimizin iyi niyetli yükümlülere karşı tutumu ise son derece katı ve rahatsız edicidir. Bugün bir vergi memuru olmadık olaylardan, akıl almaz yorumlardan yükümlüye dilediği vergiyi koyabilir. Dilerse hatasını düzeltir; dilerse düzeltmez, vatandaşı yıllar yılı mahkemelerde süründürebilir. Kimse bunun hesabını sormaz. Bunun başlıca üç temel nedeni vardır: Birincisi, Gelirler Genel Müdürlüğünün tutumu, ikincisi Maliye Teftiş Kurulu'nun tek yanlıhğı, üçüncüsü de maliye bakanlanrun vergiyi doğru dürüst bihnemeleridir. Gelirler Genel Müdürlüğü'nün yükümlülere mesajı şudur: Vergi dairesi ne tür haksızlık yaparsa yapsın, şikâyet için bana gelme; vergi mahkemelerine git, ben sana hak veremem. Karışık vergi yasalarıru anlamakta zorluğun olursa, sakın görüş almak için bana başvurma, yorumlann en katısını ve akıl almazını yapanm; kendi yorumunu kendin yap. Teftiş Kurulu'nun vergi memuruna mesajı şudur: Hazine'nin beş kuruşuna dokunma, canına okurum. Yükümlüye istediğin kazığı atabilirsin. Teftiş Kurulu için "Hazine yaran" ile "kamu yaran" kavramları her zaman çakışır. Bu zihniyetin sonucudur ki, Hazine'ye verilen 50 liralık zararın hesabı sorulur da yükümlüye verilen 50 milyon lira zararın hesabı sorulmaz. Tüm kovuşturma ra 26 27 X 29 S) 3 tış fiyatı Kapaüçarşı'da 52 bin 800 lira oldu. 24 ayar külçenin gramı da 7850 lira ile 7820 lira arasında değişen değerlerden satıldı. Dolardaki yükseliş eğiliminin sürmesi halinde, altın fiyatlannın bir zaman daha zayıf kalacağı belirtiliyor. NELER OLDU? Emisyon 1.5 trilyonun altında Merkez Bankası 1623 tarihleri arasındaki bir haftalık sürede piyasadan yeniden 26,1 milyar lira çekti. Böylece, önceki hafta piyasaya sürülen 24,3 milyar liranın tamamı geri çekilmiş oldu. Merkez Bankası, son bir haftada gerçekleştirdigi daralmayla, emisyon hacmini de yeniden 1,5 trilyon liranın altuıa düşürdü. Emisyon hacmi 23 mayıs tarihi itibariyle 1 trilyon 492,3 milvar lira olarak bclirlendi. Gültekin: AET pazarında yenilere ytizde 30 pay Avrupa Ekonomik Topluluğu, ilk Türk hazır giyim ihracatı kuruluşlan arasında geçen çarşamba günü imzalanan "otoümitasyon" anlaşmasının 9 haziranda yürürlüğe girmesi nedeniyle ihracatçı birliklerde telaşlı günler yaşanıyor. Otoümitasyon anlaşması konusunda görüşlerini açıklayan tstanbul Hazır Giyim thracatçılar Birliği Başkanı Sım Gültekin, "otolımitasyon" anlaşmasının uygulanmasında büyük bir önem taşıyan kota dağıttm sisteminin önümüzdeki haftanın başında kesinleşmesini beklediklerini söyledi. Gültekin, kota dağıtım sistemine ilişkin olarak Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'na sunduklan öneri İktidara gelmeden önce "Vergileri arttırmak önemli değil, önemli olan gönüllü tasarrufların arttırılmasıdır" diyen Sayın özal, bu anlayış içinde birçok vergi kolaylığı ve istisnalar getirdi. özal, bir yıllık uygulama sonunda ekonomiyi zamlarla ve borçlanmayla yönetemeyeceğini anladı, ama bu gecikmenin ülkeye faturası yüzde 50 enflasyon oldu. nü taşımakta ücretlileri yalnız bırakmıyordu. Yıllık gelirleri iki milyonun üzerinde olanlara özal hükümeti hiçbir şey yapamadı. Onlar yine diledikleri gibi vergilerini kaçudılar. özal'ın ekonomi politikası holdingler aracılığıyla kalkınmadır. Izlenen vergi politikası bu ekonomi politikasına uygundur. Ama ortadirek politikasına ters düşmektedir. Bu tür bir vergi politikasının gelir dagüımı iizerindeki etkileri nder olabilir? BAYRAK Ne yazık ki toplumun hangi sınıfı, hangi kesimi ne kadar vergi ödüyor bilemiyoruz. Ayrıntıh vergi istatistikleri 1983 yılından bu yana yayımlanmamaktadır. Bu nedenle izlenen vergi politikasının gelir dağılımı üzerindeki olumsuz etkilerini sayısal bir biçunde ortaya koyma olanağımız yoktur. Ne var ki üst gelir gruplannı ekonomi politikasına ters düşer diye çok hafıf vergileyen, orta veya ortanın üstü gelir gruplarmı güç diye vergilemeyen ya da vergileyemeyen, vergilenmesi kolay geldiği için sadece alt gelir gruplanna, yani ortadireğe yüklenen bir vergi politikasının gelir dagüımı açısından etkilerinin ne yönde olduğunu söylemek için istatistik sayılanna pek gereksinme de yoktur. Bu işlerin çok dışında bulunan şair bile o şiirsel sezgisi ile gerçeği yakalayabilmiştir: "Vardakiler vergi vermez, para küpü / Dardakiler taşır durur vergi yukii." Aynnüiı vergi istatistikleri 1983 yılından bu yana neden yayımlanmıyor? BAYRAK Herhalde istatistikler iyi şeyler söylemiyor da ondan. Ama esas neden bana göre sosyal demokrat partilerimizin "Vergi istatistiklerine ne oldu, neden yayımlamıyorsunuz?" diye hükümeti sıkıştırmadıkları için... Sosyal demokrat partilerimizin hükttmetin sergUemiş olduğu bu vergi politikasına karşı ortaya koydoklan somut bir alternatif politika var mı? BAYRAK Sosyal demokrat partilerimizin programlanm okurum, konuşmalannı dinlerim. Ne yazık ki ". etkili bir vergi denetimi gerçekleştirilecektir. vergi diizenimiz kalkınmayı engelleyid unsurlardan anndınlacakar." türünde yuvarlamaların ötesinde bugünkü vergi politikasına alternatif oluşturacak somut bir öneriye rastlayamadım. Siyaset bilimcisi değilim, ama izninizle şunu da vurgulamadan geçemeyeceğim. Dünyadaki sol partiler ya Marksistir, ya da vergici. Bilirsiniz fskandinav ülkelerindeki sosyal demokrat uygulamalan vergi sosyalizmi diye adlandırılır. Bizim sosyal demokrat partiler Marksist değiliz diyorlar; doğrudur. Vergici de değillerdir; belli. Doğrusunu isterseniz siyasal yelpazede yerlerini bulup oturtamıyorum. 1986 yılmda bir vergi patlaması olacak deniyor, bu konuda sirin göriişünüz nedir? BAYRAK Aslında vergicilikte "patlama" diye bir şey olmaz; gelişme olabilir ancak. O da sabırla, gayretle, zamanla ulaşılabilen bir sonuçtur. Patlama genel olarak beyana dayanan vergilerin tahakkukunda bir önceki yüa göre enflasyonun üstünde önemli ölçüdeki artışlan anlatır. Açıklanan rakamlar, böyle bir patlamanın işaretlerini taşımıyor. örneğin lstanbul Defterdarlığı, tstanbul için gelir vergisi artış oranını °7» 37 olarak verdi. Bu vergi 1985 gelirleri ile ilgili. 1985 yüında enflasyon % 45 olduğuna göre ortada patlama şöyle dursun, gerçekte daralma vardır. Kaldı ki bu artışın önemli bir bo Gereği gibi vergi toplamak, ancak güçlü bir vergi idaresi kurmakla mümkün olur. Bu ise bilgili, gayretli ve işine bağlı bir kadroyu gerektirir. Bugünkü koşullarda bir vergi dairesi müdürüne ayda 500 bin lira net ücret ödenmedikçe böyle bir kadro kurmak ve gereği gibi vergi almak mümkün değildir. porlannı tarayın, yükümlüye karşı işlenmiş suçlan saptayan tek bir kovuşturma raporuna rastlayamazsınız! Vergi yönetuninin bu tutumu vergileme açısından ne gibi olumsuz sonuçlare yol açıyor? BAYRAK Önce iyi niyetli yükümluleri vergilerinı doğru ödediklerine bin pişman etmekte, vergisini odemeyen kötü niyeilileri de gönül rahatlığına erdirmektedir. "Oh, ne iyi olmuş da vergi kaçırmışım" dedirtmektedir. Bütün bunlar toplumda vergiye karşı direnci arttınr. Vergisini doğru verenlerin sayısını gıderek azaltu'. Bugün ülkemizde vergiyi kaçumayan yok, kaçırmayanlar var dersek pek abartma yapmış olmayız, sanuım. Özal iktidarı daha oncekiler gibi bu konuda hiçbir şey yapamamıştır. 528 66 29 512 05 05 412 lerde eski ve yeni ihracatçılar arasında uygulanması istenen 70/30 Hazine tarafuıdan kabul edilmesini beklediklerini de söyledi. TİYATROGOSTERI Şehir Tiyatroları bizim tiyatro ıkınn dun\ı §a \rdı la Kundf kura ile bırbırlmıu >rmr /<HL tiundr kurtarıldı&larında gprur saft hılınrı vrrındf vuzba^ının >«/gıl«nrr GENCLİK GUNLERI 128 Mayıs 1986 FUAYE SÖYLEŞİLERİNDE Hılmı YAVUZ Atıf YILMAZ Ayşe OUZKAN Sedel ÖZTüRK Izzettın ÖNDER Pınar Tendu Uural BELGE FLSun AKATLI Tomrıs UVAR Osman $ENGEZER Jak DELEON Izet ÖZ Prof Engıtı GECTAN Muraman MUNGAN Ismel ÖZEL Janet ARNOLD Ertu^rul OZKOK Prof Öîcan KÖKNEL PINAR SÛT Iran'a peynir dışsatmıı yapıyor. Pmar Süt Genel Müdüru Rıza Kibar, 180 tonluk ilk parti beyaz peynirin dışsatımının gerçekleştirildiğini, gelecek günlerde de 320 ton daha sevkedileceğini söyledi. DAİMLER BENZ A6 Yönetim Kurul ve Otomarsan A.Ş. Idare Meclisi üyesi Edzard Reuter, Ankara Üniversitesi'nin davetlisi olarak yann Türkiye'ye geliyor. DOSAN cayda dünyanın en tanınmış Lipton'u piyasaya sunmava hazırlanıyor. KONSERLERDE Gulbenız ŞENTAY (Gılar) HIGH WAY PIRAMIT YENI TÜRKÛ DINLENCE TIYATRO MUZIKLERI PAINTED BIRD LOKOMOTIF Erhan ŞAKAR iGıtar) Ayta ALGAN DEVIL EPSILON ASANSOR I Sınema Gunleri 86dan IKISIGNIF1CANCE LA V1E EST UN ROMAh • 1la,n «esra 5 MON ONCLE DAMERtOUE • Aıa.n Resn^.s REDL EZDERES • v . a r S^aoo NARAYAM* BUSHI KO LA HISTORIA OFFICAL • Luü Puen/c RUMBLE FISH • F C o rd COpüü a BRITANNIA HOSPITAL • L^rdsay AndefSCO A PASSAGE TO IND4A • Oa.ia Lear lOscar 86dan OUT OF AFRICA WITNESS • Pele Ve r KISS OF THE SPIDEfl * O M E N VVHITE NIGHTS PRIZZI S HONOR LA HISTORIA OFFICAL • ıJlıı»* ın o\unu \ortetfn zafrr dıprr ukudar tel 133 06 1S »untr tıvgtrosı Cu 19 00 CtrPz 15 00 YARGI DENEYSEL GOSTERI SANATLARI .BAKYOZÖ B0MOLSUN AKDENIZ'DE TATIL BİR BAŞKADIR. YAŞAYIN. Her Cuma hareket Kendı ışletmelenmızde Ecnebı konuklarla birhkte, batı tarzı bir taül. Avrupa'dan gelen aıumatorlenn eşbğınde tenis, sorf. cımnasük, masa tenisı, çeşitli eğlenceler Plaj, yuzme havuzu ve konforlu odalar. PANELLERDE Türkıye de Genç Otmanın Sorunlan (LTEKIf+ZOLCA*C MANSUR4J GULDEMIR S YULAM MUNGAt^O KAYADOR Y TURKER) • Sınema ve Gençl* (F ÖZGUVENN ULUSOY B PtRHASAN Y ZAFER T BULUT) • Genç Yonetmenler (I ALTINSAY S ÇETINU ELÇI) • Konuk Gunu (D ASENAB ERENUS N ERBERKY KARAH SOYGAZI D TURKALI E AFŞARN YARGICI) • Turkjye'de Gençiık Dergılen (T BORAA AKFIRATR DAĞLI) • Gençlık Tıyatrosu Nedır'' (Z BERKSOYA CANDANT OZÇELIK A LEVENTOĞLUE KESKIN) BETAVHS. Başafı Soh No 61 AkDank SoHag Te* 5 Û 3 8 ' T 1 Otel BAKIRKOY ESENTEPE KADIKOV incıriı DıtuMaş SERGİLERDE Türtuye'dc Genci'k Dergılen Turtcıye de Şur Der^len Kadm Kıtaolan Denu SILGIN (BATIK» Muslata DORSAY (FOTOGRAF) Fatoş 6EYKAL (KOLAJ) Emre SENAN |Karıkalur) Oğu2 PEKER ıKarıkatur) Oyun Makeılen ve Koslum Cızımler Isılac KJR (Resımj v a z Posta Cad DeOeman T.ca*el Mer^e; 52 15 Teı ı 72 46 05 1 No 92 Te> 338 82 96 A(i yci E'es Çat$<st Kat MERHABA Muak Topluluğu "HasretlMten Prangalat EskitUM" Şıır Beste T u r k u dınletısı 31 Mayıs Cumartesı Yer Ortaköy Kultur Merkezı Saat 14 00 • MOCASİKCMAa ^ 337 01 28 Türfc Fllmleri Haftası • AdıVasfiye • ÇıpU* Vatandaş * Selda Bağcan Sadık Gürbüz Arif Damar Mehmet Kemal Ömer özgeç Gülbeniz Şentay Bulutsuzluk Ozlemı Grup Yorum Yer: Şan Ttyatrosu 7 Haziran 1986 Saat: 15 Aspendos PEŞİNAT 46.000,33.000,145 000,PEŞINAT Turtaş 36 000. Otel 3AY TAMAMI 3AY TAMAMI 18.000. 90.000. VAOE FARKI YOKTUR KDV ILAVE EDILIR. Yukandakı fıatlara, tesısıerde 7 gece 8 gun konaklama • Kahvaltılar ve akşam yemeklen • Lux aırcondilıonlu otobuslerle gıdış gehş • Ulusoy rehberlık hızmetlen dahıldıı %JH%Jt^9\JjJ TURİZM SEYAHAT A.Ş. ILAN TUV GBUPLAR GENCLİK GUNLERi MIZ SI2LERIN VE \C ^00 I ASKl SEYIRCIMItJ I ASKIN KATILMAS1YLA GUCLEND1 VE SliREKLILiK' « •''Z.V'l ICTEN TEŞEKKURLERIMIZI SUNARIZ • Bekçi PBMIVM S«anslar 12 0015 0019 00 21 15 GENCLİK DINLETISI Inönu Caa 67 Taksım Tet 143 10 9495149 35 41