Katalog

17NİSAN 1986 REAGAN UYARDI: HABERLERÎN DEVAMI CUMHURİYET/13 'Umarım Kaddafi bizi bir daha 9 yanlış anlamaz Başkan Reagan, Hukuk Günü nedeniyle yaptığı konuşmada, "ABD çok geç öfkeye kapılır. Diplomasiyi, kamuoyu yoluyla kmamayı, ekonomik yaptınmları denedik ve nihayet askeri gücümüzü gösterdik" dedi. WASHINGTON, (AP) ABD Başkanı ROMM Reagu, dun bir konuşma yaparak, "Libya, ABD'aia terortae bofföfti götferaeytctfi yotaad* Tertljl ipretleri yralif deterteMUrdi" dedi. '<Unwıw, Kaddail bU bir daha jraaht ı d u a ı " dryen Reagan, "öifirHftt»« hBk«k« korammk icfaı verika •ttcadele baa dmnfavAı M, ı da strtftıtbMÜdb" seklinde konuştu. ABO'de Hukuk Günü nedeniyle düzenlenen bir törende konujan Baskan Reagan, ABD'nin geç öflcelendigini ve siddeti son pkar yoi olarak gardojunü söyledi. Reagan. "1)11110101171, kaMoya yotayh knaamayı, ekMonik yapOnmlan dcaedDc »e aihayet aakcri gtdl•ttıi ı M m c j f l deaedik. Aan Kaddafi ajaafauuı aumut bnaaten Mdtnaekri tçta tttaı dtayay* yotajrarak krM* amvnı ierietti' dedi. Reagan, sAzlerine jöyle devam eöi: "Kaddafifcfataban*a otaa •fkuun, yatatara Te unaa haklanaa aayguun yaahş deterieadML •• V V W B ^BWVB • ^M ^ ^ VV V ^ ^ ^ ^ ^ W^^u **V ^ ^ * ^ ^ "•• B Trablus'ta silalılı çatışma (Baştarafı 1. Sayfada) Kaddafi'nin iki oğlunun kollannın koptuğu haber verildi. Libya'da Amerikan saldınlannın yol açüğı gerilim korkulu bir bekleyişe yol actı. Trablus'tan telefonla elde ettiğimiz bilgilere göre, dün öğleden sonra meydana gelen esrarengiz gelişmelerin de etkisiyie Libya başkentinde bir panik havasırun yayılmakta olduğu anlasılıyor. Dün de çok sayıda Trabluslu, şehri terkederck, 120130 kilometre güneydeki Diryan bölgesine çekildi. Trablus'ta devlet mekanizmasının durduğu, birçok devlet dairesinde ya ise gelmemek ya da ihtiyat olarak silah altına ahnmak nedeniyle çahşmalann aksadığı bildiriliyor. Trablus sokaklannın çeşitli bolttmlerinde 1819 yaşlanndaki genç Devrim Muhafızlan barikatlar kurdular. Libya lideri Kaddafi kamu önünde Amerikan saldmsından bu yana görünmedi. Kaddafi'ye karşı bir darbe girişimi söylentilerine yol açan çatışmalar, dün yerel saatle 13.00 (TSİ 14.00) sıralannda meydana geldi. Başkentte limarun hemen yanı başındaki ElKebir Oteli'nnde kalmakta olan 70 kadar yabancı gazeteci topluca bir otobüse bindirilerek Libya lideri MuammeT Kaddafi'nin duzenleyeceği basm toplantısma katümak Ozere, Libya liderinin karargâhına götürüldükleri sırada, karargâhın bulunduğu Bab ElAziziye mevkiinden çatışma ve silah sesleri duyuldu. Gazeteciler bunun Ozerine otele geri götüruldüler. Silah sesleri yanm saat kadar sürdü. Gazeteciler daha sonra tekrar Bab ElAzüiye'ye götüruldüler, ama Kaddafi'nin karargâhta olmadığı görüldü. Trablus'la yaptığımız telefon görüşmesinde diplomatik çcvreler, Bab ElAziziye ve buraya üç kilometre uzaklıkta, deniz kıyısmda ve Türk Büyükelçisi'nin rezidansına yakın bir noktadaki Trablus Radyoevi yakınlannda hafif silahlarla bir çatışmamn meydana geldiğini doğruladılar. Washington muhabirimiz TMJU Akerson'un bildirdiğine göre, Libya'dan gelen darbe girişimi haberleri üzerine, ABD Savunma ve Dışişleri Bakanhklannda durum değerlendirilmesi yapümak üzere toplantüar düzenlendi. NATO Güneydogu Müttefık Kuvvetleri ve ABD Akdeniz Kuvvetleri Komutanı Amiral Crowe da televizyonda bir konuşma yaparak, "Darbedlere yarduna hazır oMuklaruu" açıkladı. Kahire'de sürgünde bulunan eski Libya başbakanlanndan Abdul Bakkuş Trablus'taki olaylarla bir ilişkisi olmadığını, bir birlik ayaklanması olduğunu sandığını söyledi. Bakkuş, kendilerinin hazırladığı geniş çaplı bir darbe için şartlann henüz olgunlaşmadığını, şu sırada Kaddafi'nin kendisine karşı girişilecek bir hareketi basuracak güçte olduğunu sözlerine ekledi. OLAYIN ARDINDAKİLER Trablus'taki diplomatik lcaynaklar telefonla verdikkri bflgide, dün öğleden sonra Libya başkentinde meydana gelen olaym, bir süre önce ülke içinde kapalı kapılar ardında cereyan eden iktidar mücadelesinde ağırhğını yitiren Devrim Muhafızlan ile askeri güçler arasında meydana gelmiş olabileceği üzerinde duruyorlar. Bu kaynaklar, Amerikan saldınsından sonra iktidar cihazı ve lider Kaddafi üzerinde ordunun denetiminin guçlendiği, Devrim Muhafızlanmn lidere ulaşabilmek amaayla harekete gecmiş olabilecekleri, ancak askeri birlikler tarafından bu cabalanrun sonuçsuz kalmış olması ihtimaü üzerinde duruyorlar. Trablus'ta dünkü mevzii ve kısa süreli catışmadan başka sık sık uçaksavar ateşi açıldığı, limanda demüii bir hücumbotun da havaya açılan ateşe katıldığı aynı kaynaklarca belirtildi. Yabana ajanslar, dün geçtikleri ve Trablus'ta çatışma meydana geldiğine üişkin haberlerinde limandaki hücumbotun da kente ateş actığını bildirmişlerdi. Libya başkentindeki diplomatik kaynaklar, bu haberlerin doğru olmadığuu, Batılı gazetecilerin biraz heyecana kapılarak, biraz da sansasyon kaygısıyla yamldıklannın, hücumbotun uçaksavarlarla birlikte havaya ateş açtığını kaydettiler. Libya havaalanlan ve kara sınırlan hâlâ kapah bulunuyor. LAMPEDUSA'DA TAHLİYE öte yandan Libya'mn önceki gün füze saldınsı düzenlediği Italya'mn Lampcdusa Adası'ndaki ABD seyir istasyonunda bulunan Amerikalılann tahüye edildikleri açıklandı. Lampedusa'da yaklaşık 5 bin kişinin bulunduğunu açıklayan yetkililer, Amerikan vatandaşlarmın götürüldükleri yerin güvenlik amacı ile gizli tutulduğunu belirttiler. Filistinli terörist Abu Nidal, ABD'nin Libya'ya saldınsına karşı misilleme yapacaklanm ve ABD hedeflerini vuracaklanm açıkladı. ltalya'da görevli Libya Büyükelçisi, Libya'mn "ABD taraftndan kendüerUK karşı kullaıutnuş ya da koJlanılacak olan her yere" saldıracağuu söyledi. Roma'daki Libya Büyükelçiliği'nde bir basın toplantısı yapan Abdul Rahman Şalgam, Libya'mn "masom ve shülerin öidüriUmesİDe fcarşı" olduğunu, ancak ABD'nin, Libya halkına karşı kullandığı Avrupa'daki üslere saldıracaklanm belirtti. öte yandan Avusturya'mn başkenti Viyana'da bulunan Libyalı diplomatlar, Kaddafi'nin Amerikan diplomatik misyonlanna herhangi bir saldın yapmayı planlamadığım ve sadece askeri hedefleri seçüğini söyledi. Bir gazetecınin ABD'nin Flll bombardıman uçaklanrun havalanması için lngiltere'yi kullandığına dikkat çekerek, burayı bombalayıp bombalamayacaklan yolundaki sorusunu Şalgam "Neden ofanasııı?" diye yanıtladı. ABD'DE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ Washington muhabirimiz Tanju Akerson'un bildirdiğine göre, Libya'ya karşı girişilen hava saldınlanndan sonra olası terör eylemlerine karşı ABD'de olağanüstü güvenlik önlemleri ahndı. Washington'da özel ve resmi kuruluşlann girişleri elektronik aygıtlar ve takviyeli güvenlik güçleri ile sıkı denetim altına alınırken, Beyaz Saray'ın damına dürbünlü gözcüler yerleştirildi. Havaaalanlannda yolcular ve bagajlan titizlikle aranıyor. Kanada ve Meksika sının teröristleıin sızması olasüığına karşı sürekli denetleniyor. ABD'de yaşayan yansı öğrenci 3271 Libyalı FBI'nin "y»km idencsi" altında. Buna karşüık ciddi bir kriz olup ohnadığının en iyi göstergesi olarak kabul edilen Wall Street'de borsa normal işliyor. Peuol ambargosunun gerçekleşmemesi petrol fiyatlan üzerinde spekulasyonu önlerken hisse seneüeri sakin bir çizgide seyrediyor. GORBAÇOVDAN DESTEK Sovyetler Birliği lideri Mihail Gorbaçov, dün yaptığı açıklamada, Kaddafi'ye ABD'ye karşı tam desteğini belirterek, "Libya'mn savunmasını güçlendirmek için yardım edecegimize Uişkin sozümüzü tutacağız" dedi. Gorbaçov, Sovyet resmi haber ajansı TASS tarafından yayımlanan mesajında, "Sovyetler Birliği Libya olayının tehlikdi bir şekilde gelişmesini önlemek için birçok girişimde bulunmuştur. ABD yönetimini, Libya aleyhtan politikasının sadece Akdeniz'de degil, tiım dünyada tehlikeli sonuçlara yol açacagı konusunda uyarnuştık" dedi. UĞURMUMOJ GOZLEM Beyaz Saray sözcüsü Lany Spemke» de, ABD'nin saldın sırasında Kaddafi'nin evlathk kızının Olfip olmediği ve Libya liderinin nerede olduğu konusunda acıklama yapabüecek dunımda olmadığmı, ancak Kaddafi'nin saldından bu yana ortada görülmemesinin garip olduğunu söyledi. ABD Dısişleri Bakanı Gcorge Shottz, dün Avnıpalı gazetecUerie uydu araalıgryU dOzenledigı basın toplanüsında, "E|cr ABD, Libya'ya takhrmftiu karan tltaydı, bo teröristlerl rahattatıa bir karar ABD yOnetuninin bir yetkilisi de dün yaptıgı açıklamada, ABD'nin gerektigi zaman terorizme askeri yollardan yanıt vermekten kacınmayacagını ve Kaddafi'nin terörist planlannı tflm dOnyada uygulamaana engel olacaguu söyledi. 'dedi. Margaret Thatcher muhalefet ttderini ikna edemedi Neil Kinnock, Libya'mn terorizmi desteklediğine Uişkin gösterilen belgeleri doyurucu bulmadı. RAGIP DURAN LONDRA tngiliz Avam Kamaraa, dün Libya olayını ve hükometin bu olaydaki tutumunu aynntüı biçimde görüşmek üzere toplandı. Parlamentodaki siyasi parti liderleri de Başbakanhğa çağnlarak, kendilerine Libya'mn uluslararası terorizmle bağlantısını kanıtladığı öne sürüien bilgi ve belgeler, açıktanmamak kaydıyla gosterildi. Başbakan Thatcher, daha önce yaptıgı bir açıklamada, Kaddafimn uluslararası terörun ba$ koruyucusu olduğunun belgelerle saptanmış olduğunu, ancak bu belgelerin yayımlayamayacağmı söylemiş, belgelerin yayunlanması halinde tngiliz istihbarat servislerinin kaynaklannın ortaya çıkacagını belirtmişti. Bu arada dün alcşamustü, Beyaz Saray*ın Londra'ya yeni 'çok gİzü' kayıtlı belgeler gönderdijp Ueri sürüldü. Başbakan Margaret Thatcher, Avam Kamarası'nda dün yaptığı konuşmada, Libya'da ABD saldınsı sırasında meydana gelen ölüm ve yaralanmalardan çok Ozgün olduğunu kaydederken, Uk günkü değerlendirmesinden farklı olarak ABD'ye üsler konusunda yardımcı olmalan konusunda da "Ofauı yeai bir harekât d n u n d ı konayn ycai bir yaklajunla ete abaddafinT söyledi. Muhalefetteki Işçi Partisi lideri Neil Kinnock da hükümeti eleştirdiği konusmasında, kendilerine gösterilen belgeleri kastederek, "Llkya'au terorinde baftlaatısuı kaaıtlayacak SOBMI bir Ulgi TC beJfe«" beürtti. Bazı iktidar partisi miUervekillerinin de bükümet aleyhinde konu$malar yapukian dünkü oturumdan sonra Avam Kamarası'nda oylama yapüdı. tNGtlİZ BASINI KAYGILI Dünkü tngiliz gazetelerinde yer alan haber ve değerlendirmelerde önceki günkü sasjonkk ve "terorizme karsj karanılan zafer sarhosjuğu" izierine rasüanmıyor. Daha çok "ŞİBMU oe olacak?" sonısu geliyor gundeme. FtaiMdal Time» gazetesi, "T7 Arap Ukcd de ea u ABD kadar tertrdea arar gtaMi, aacak Şİ>MU kepdtertrekarşı aakeri harekât teçcMtM reddeüyor" diyor. D J y Trleffmplı'daki, Roaakl PŞJFne imzalı yazıda ise Kaddafi'nin misülemede bulunacağı belirtildikten sonra, Filistinli radikal gruplann önümüzdeki dönemde Batı Avrupa bajkentlerinde ABD ve Ingiliz çıkarlarına lcarsı saldınya geçmesinin olası olduğunu yaayor. Sol eğilimli "Mirror" gazetesi birinci sayfasmda Trablus'ta yaralanan 6 yasındaki bir çocuğun fotografını Reagan'ın resmiyle birlikte kullanmış. Resim alonda ise "yapmmmıu gcrekeni yapOk" cümlesi yer alıyor. Bu arada Londra'da önceki gun 2 bin loji ABD aleyhinde bir protesto gösterisi düzenledi. Göstericilerle polis arasında çatışma cıktı ve 200 kişi tutukiandı. Ingilterc'nin güneyindeki Oxfordshire'deki ABD üssü önünde 15'i kadın 20 kadar nükleer sava; aleyhtan gösterici tutukiandı. Libya'yı bombalayan Amerikan Flll ava bombardıman uçaklan bu üsten havalanmışlardı. Suffolk'ta da 7 kişi ABD üssüne girmek isterken gözaltına ahndı. POLtSGÖSTERlCt ÇATIŞMASI Batı Berlin'de yapılan Amerikan aleyhtan gösterütr arasutda polisk göstericiUr çatışn. Fotoğrafta çatışmalardan bir an. (FotoğraJ: AP) (Baştarafı 1. Sayfada) tek sayılmıştır. OğrencUerin beslenrm.. kultuml.. sportit faaJiyet/eri He dğer sosyal ihtiyaçtar... ODTU'de gerçi bir "fon" vardır; bu fbna öğrenciterden alınan harçlar başta oimak uzere birçok geür kaynağtndan gelen para da aktanlmaktadır ama, bu fonun adı, "öğrenci Harç Fonu" değil "Üntversite Fonu'Uur. V© bu "Ûnfvorsite ftnt/"ndan rekiur Prof. Mehmet Gönlübol'un dış gezi masraflan, her türlu malzeme alımı ve onanmı için de para aynlmaktadır. Bu '700": Yüksek Oğretim Vteaa'nın öngördüğü "öğmnd Harçlar Fonu" ise, taşrt alımlan ile rektör gezileri için bu fondan para aynlması yasaya aykırtdır. Yok eğer, bu fon, yasanın öngöfdüğü "fofi"dan b a ^ a bir fon ise; o zaman da "Saytştay denetimi dtşmdaJd bu mali kaynağm hukuksal dayanağt nedir?" diye sorulur. Evet, nasıl yaptlryor bu harcamalar? ODTÜ rektöriuğü için alınan taşıtlar, hangi yasaya dayanılarak alınryor? Yüksek Oğretim Vasası'nın 66'ncı maddesi ODTÜ Yasası'nı tümü ile ortadan kaldırmıstır. \âsa kakjınlmıssa, bu yasaya göre çıkanlmış yönetmelikler de kendilikierinden hukümsüz sayılırtar. ODTÜ Rekt&riuğÛ, alımsatımlan, yürurlukten kalkan ODT Ü Yasası'na göre çıkanlmış ' OOTU IhaJe yönetmetiği" gereğince yapmaktadtr. Oysa, bu alımlarda "Devlet Ihale >fesas/"nın uygulanması gerekmektedir. "ODTÜ Üntversite Fonu" öğrenciterden alınan harçlardan, akademik personelin zorunlu hizmet borçlanndan, yabancı öğrencilerden dolar olarak alınan harçlardan, öğrencitere verilen kimlik kartlanndan elde edilen gelirden, bağışlardan, ODTÜ Eymir Gölü'nden, Cumhurbaşkanlığı KoşkV ne, Dışişleri Bakanltğı'na, fen lisesine, Ebru Yapı Kooperatifi'ne, ODTÜ Işçileri Yapı KboperatifiTie, PTT Ahlatlıbel Sosyal Tesisleri'ne, Milli Savunma Bakanlığı'na, SAP Enstitusü'ne sattlan su gelirierinden oluşmaktadır. Üniverstte fonundan, rektöriOğe taşrt ahnmakta; rektörun yurtdışı gezileri için para aynlmakta; rektör Mehmet Gönlubol'un yürüttüğü "AsyaAfrika Pro/esT'ne de 6000 poundluk ödenek "tahsis" edilmektedir. Bu fon 31.10.1986 tarihinde 698 milyon 339 bin 804 lira 93 kuruşu bulmuştur. 83 ile 85 yıllan arasındaki getir bu kadardır. Gider de 666 milyon 826 bin 397 lira 22 kuruştur. 31 milyon 509 bin 407 lira 71 kuruş da 1985 yılında kalan paradır. 1966 yılında bu harcamalar devam etmistir. Oğrenci harçlanndan elde edilecek gelir, öğrencilerin "beslenme, kulturel ve sportH faaliyetieri He diğer sosyal ihtiyaçtan" için kullanılması gerekirken başka alanlarda kullanılmaktadır. Sözgelişi, rektöriuk, 22 Ocak 1986 tarihinde Istanbul'da Trans PetroT adlı bir şirketten 15 milyon 200 bin liraya 1986 model bej renkJi "Toyoto Land CnJser minibus" satın almtşrjr. ikjilenenler için şirketin 22.1.1986 tarihli faturasının numarasını da verelim: 061. Bu araba alımı için daha başka "tekHfferöe gelmiş; "Uitsubishrnin 750O000 liralık, "Ormak"m 6 L 6 0 O 0 0 0 TL'lık ve S870.000 TL'lık "teklif mektubu" ile önerilen "Ford transit dizel minibüs" yerine hemen hemen iki kat fiyata, 15 milyon 200 bin liraya "Toyotçf marka minibüs alınmıstır. Bu alım için ODTÜ Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanı Mim. Ünal Ozüak'm rektörtük makamına yazdığı 20 Ocak 1986 gün ve 700/86 sayılı yazıda, araç bedelinin, "Makamm uygun göreceği bir harcama kahminden karşılanması" istenmektedir. Nedir bu "fon"? hangi yasaya göre kurulmuştur? Kim denetter bu fonu? Nasıl yapılır bu harcamalar? Ve ne anlama gelir satın alınan araç bedellerinin, "Rektörlükçe uygun görülecek bir fondan karşılanması"? öğrenci harçlarından elde edilen paralarla rektörlüğe bugüne kadar kaç araba alınmıstır? Bu küçücük soruya yanıt bekleriz. Sudan'da (Baştarafı 1. Sayfada) öne sürdü. ABD Birleşmiş Milletler temsilcisi Vernon Walters, BM Güvenlik Konseyi'nde yaptığı açıklamada, Libya'mn planmın iki gün önce ortaya çıkarıldığını öne sürdü. Walters, "Libya'ya karşı saldırıya girişügimiz sırada Viyana'daki Libya Büyükelçiligi 17 nisanda biHnmeyen bir hedefe saldırmayı planlıyordu" dedi. Libya ise bu iddiayı yalanladı. Viyana'da geniş güvenlik önlemleri almdı. Vernon VValters, Libya'mn gelecek nafta Avrupa, Afrika, Latin Amerika ve Ortadoğu'daki Amerikan hedefierine saJdıracağına ilişkin kanıtlar bulunduğunu öne sürdü. Ankara'nın tııtıımunda Jfbshington ağır bastı Türkiye'nin Libya'ya kuvvetli bir destek vennemesine yol açan faktörler arasında bu ülkenin bazı davranıslanndan duyulan rahatsızlıklar da buluANKARA özal hükümetinin ABD'nin Libya'ya karşı giriştiği saldın nuyor. Bu rahatsızlıklann basında da Libya'mn terorizme destek verdiğiyoı lunda yaygm bir inancın A nkara 'da yerleşmis olması geliyor. özal hüküm*> karfisında takındığı tutumda, ibrenin Washington'a kaydığı gözleniyor. özal hükümeti, bu iki ülke arasında belli bir dengeyi gözetmek istemekle birlikte, ti, yapdan bütün uyanlara karşı, Libya'mn davranışlanna "çekldüztn vtri mtdiği", Türkiye de dahil olmak üzere birçok ülkeyi rahatsız ettiği g0rüşün sonuçta tercihini ABD yönünde kullanmak zorunda kaldı. özal hükümeti, ABD'nin gerçekleştirdiği saldından sonra son derece yu de. Son olarak geçen hafta Istanbul'da yakalanan iki Arap terOristin Libya tarafından eğilildiğiyolunda ciddı kamllann bulunması, Ankara açısından muşak ifadelerie kaleme alınmif bir açıklama yapmış, bu açıklamada ABD'nin isminigeçirmemiş, aynca ABD'nin hava harekân için "saldtn"sıfatını kul bardağı taşıran son damlalardan bıri olarak görülüyor. Aynca, ABD'nin, bir lanmayıp "hava akınian" demeyi yeğlemişti Açıklamada ABD kınanma Türkün de Olümüne yol açan Batı Berlm'deki bir diskoteğe düzenlenen bommış ve yalmzca bu ülkenin "devletler hukuku ilkelerini çiğnediği" belirtil balı saldınnın Libya tarafından tasarlandığı, emrin Trablus'tan verildiğinin tespit ediidiği yolunda elinde bulunan kamllann Sağlamhğı" konusunda Anmişti. Böylelikle Ankara, ABD'nin davramşını onaylamamakla birlikte, eleşkara'yı ikna ettiği anlasılıyor. tirisinin tonunu oldukça düfük lutmuştu. Hükümet açıklamasmda, ABD eleştirilmekle birlikte Libya'ya sıcak bir Bir ikincifaktör de Libya 'nın uzun bir süreden beri aynükçj unsurlara oçtk destek vermekten kaçmılmasmın bu haliyle de Reagan yönetimini memnun bir destek veriyor olmasu Libya'da oluşturulan "Devrbnd Arap Kurtuhif Ctphesi" adındaki bir orduda aynlıkçı Kürt gruplannm da yer alması, aynettiğı anlasılıyor. Libya ise, bekledıği desteğı guremedîği için kızgın. Ankaca Libya lideri Albay Kaddafi'nin yaptığı bazı konuşmalarda aynlıkçı unra'daki Avmpalı diplomatlann kanısı da Türkiye'nin takındığı tutumun surlardan "özguriuk savafçtlan" şeklinde söz etmesı Türk makamlannı cid"üanb" olduğu yolunda. di Yetkili çevrelerden alınan bilgi ve izlenimlerin ışığında özal hükümetinin şekilde rahatsız etmekteydi. Bu faaliyetieri nedeniyle Libya Ankara tarafından birçok kez sert bir dille uyanlmıstu takındığı tutumda belirleyici olan faktörler şöyle sınUanabilir SEDAT ERGİN Saldın Stiper teröre (Baştarafı 1. Sayfada) nan 200 kişi, Amerikan saldırısını protesto etti. Yetkililer, gösterinin yasadışı olduğu gerekçesiyle 22 kişinin gözaltına alındığını belirttiler. Kıbns'ta da ABD'nin Lefkoşe Elçüiği önünde Libya'ya karşı gjrişilen saldınyı protesto için bir gösteri düzenlendi. Kıbns Rum yönetimi îçişleri Bakanı Miballides, ABD ve İngiliz tesislerine karşı düzenienebilecek saldırılara karşı Rum güvenlik güçlerini alarma geçirdi. Rum îçişleri Bakam'nın talimatından hemen sonra Rum polisleri, özellikle ABD Büyükelçiliği başta olmak üzere, Batılı ve Arap ülkelerinin büyükelçilikleri çeyresinde sıkı güvenlik öntemleri aldılar. Lefkoşe'nin Rum kesiminden gelen haberlere göre, Güney Kıbns'taki îngiliz üslerinde başlatılan teyakkuz durumu devam ediyor. Ûslerin giriş çıkış kapdarının tamamen kapatıldığı, İngiliz ailelerinin üs dışına çıkışlarına müsaade edilmediği, askerlerin izin"erinin kaldınldığı, İngiliz uçak ve helikopterlerinin bölgede sürekii devriye uçuşları yaptığı bildirildi. tngiliz askerlerinin eş ve çocukJannın, bavullan hazır dunımda adadan aynlma emri bekledikleri belirtildı. ABD'nin saldınsına tepkiler ise devam ediyor. Malta, Yeni Zelanda, Çekoslovakya, Nikaragua ve Küba saldınyı kınadılar. Çekoslovakya saldınyı, "barbariık" olarak nitelerken, Küba da saldın için "korsanlık" sözcüğünü kullandı. Iran Devlet Başkanı Ali Hamancy, ABD'nin Libya'ya saldırdığı için cezalandınlması gerektiğini söyledi. Hamaney, önceki gün Kaddafi ile yaptığı telefon görüşmesinde, "GMayın, ABD'yi yöneten delinin gerçek yüziinö ortaya çıkardığını" söyleyerek, "Islama karşı gelenlerin burnunun kınlması gerek" dedi. Tahran Radyosu'nun haberine göre Hamaney daha sonra Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad'ı da telefonla arayarak, "Direniş gösteriimezse ABD'nin yeniden saldıracağına inanıyoruz. Ortak bir harekata hazınz" dedi. Hafız Esad da Hamaney'in görüşüne katılarak, "Eğer Avrupa'da bir kişi oldürıilürse bu terorizmdir, bütün bir ulus yok edilirse degildir" sözleriyle ABD'nin terorizm anlayışını eleştirdi. Malta, Yeni Zelanda, Çekoslovakya, Küba ve Nikaragua da ABD saldınstru kınadılar. Saldın Çekoslovakya tarafından "barbarlık", Küba tarafından da 'korsanlık" olarak nitelendj. Sov^et Resmi Haber Ajansı TASS, İngUtere'nin ABD saldırısını eieştirmemesini sert şekilde kınadı. TASS ajansının yorumunda, Amerika'nın saldınya iki değil üç uçak gemisiyle katıldığı savunularak, İngihere "batmayan uçak gemisi" olarak nitelendi. Saldınyı, Corai Sea ve America'daki uçaklar değil de tngiltere'deki Amerikan üssünden kalkan F111'lerin gerçekleştirdiğine dikkat çeken TASS, bunun, saldırıda İngUtere'nin doğrudan yer aldığını kanıtladığım savundu. Komünist Partisi yayın organı Pravda da NATO ülkeleri ve özellikle Ingiltere'yi önceki günkü hava saldmsından sorumlu tuttu. Pravda, saldınya karşı çıkmak konusunda kararsız davranan NATO hükümetlerinin ABD'nin terörist eyleminin doğuracağı sonuçlardan sorumlu olacaklannı kaydetti.' (Baştarafı I. Sayfada) nistan'daki ve muhtemelen Italya ve Türkiye'deki Amerikan elçilikleri de saldın hedefleri arasındaydı. Üç Libya ajanı ABD elçisini kaçırmak üzere bir Afrika ülkesine sızmıştı. Ortadoğu ülkelerinden birindeki ABD elçisi öldürülmek üzere izleniyordu. Bir Latin Amerika ülkesinde Libya diplomatik plakalı bir otomobil, Amerikalı öğrencilerle dolu bir otobüsü takip ederken yakalanrmştı. Batılı haber alma örgütleri, Kaddafi'nin, Lübnan'daki İslami Cihad örgütüne ellerindeki altı Amerikah rehine karşılığında 100 milyon dolar teklif ettiğini bildiriyordu. Ayrıca, Libya ajanlannın Avrupa ve Ortadoğu'daki Amerikan şirketlerine ve bankalanna saldınlar duzenleyeceğine dair de istihbarat alınmıştı. Ulusal Güvenlik Kurulu toplantısında Amiral Crowe, uçak gemilerinden yapılacak bir saldınnın yeterli olmayacağını, daha büyük bir vurucu güç kullanılması gerektiğini söyledi. CIA Başkanı WUUam Casey de Amerikan ajanlannın Libya'dan tahliye edilmesini istedi. Ancak herkes, "Yeterince da\ak yedik, artık harekete geçmek zorundayız" diyen Dışişleri Bakanı George Shultz ile aynı görüşteydi. Taktik açıdan, saldınnın uçak gemilerinden yapılması fikri benimsendi. Başkan Reagan, askeri operasyon için uç koşul öne surdü: Kaddafi'nin diskotek saldınsına kanştığının kesin olarak kanıtlanması, operasyonda sivillerin mümkün olduğu kadar az zarar görmesi ve verilecek zararın Amerika'nın uğrayabileceği kayıplarla orantıh olması. Saldınnın zamanının ve uygulanacak planın kendisine bildirilmesini istedi. Nevar ki kararın alındığına dair haberler basına sızdı. Bu, uygulamanın ertelenmesi zorunluluğunu doğurdu. 11 nisan cuma günü öğle saatlerinde yeniden toplanan KuruTda Başkan Reagan ertelemeyi onayladı. Ancak kararın sızdınlmasına büyük bir tepki gösterdi. Ertelenen saldın, bilindiği üzere 15 nisan salı günü ilk saatlerde gerçekleşti. Arap ülkeleri buyukelçileri: Türkiye'nin tepkisi yetersiz' SEDAT ERGİN ANKARA ABD'nin Libya'ya düzenlediği hava saldınsımn diplomasi alanında Türkiye'ye dönuk yansımaları dun de sürdu. Aralarında Libya temsilcisinin de bulunduğu bir gnıp Arap büyükelçisi dün Dışişleri Bakan Vekili Mesut Yılmaz'ı ziyaret ederek, Türkiye'nin takındığı tutumdan dolayı teşekkür etmekle birlikte daha kuvvetli bir tavır beklentisini ilettiler. Bu arada Washington'dan Ankara'ya ulaşan haberler, Amerikan yönetiminin Özal hükümetinin ABO'nin harekâtını kınamayıp yalmzca onaylamamakla yetinen açıklamasını "ılımlı" bulduğunu gosteriyor. Yetkili çevrelerden edinilen bilgilere göre Ankara, Libya'mn uğradığı saldın karşısında, önceki gün yapılan hükümet açıklaması dışında daha kuvveth' bir tavır almamayı yeğliyor. Bu çerçevede Libya Lideri Albay Kaddafi'ye herhangi bir jest yapılması tasarlanmıyor. Önceki gün hükümet adma yr.pılan açıklamada, 1 ABD'nin ismi geeirilmeksizin Libya ya yapılan "hava akıniannın" devletler hukuku ilkeleri ile bağdaşmadığı belirtilmişti. Açıklamada ABD'ye dönuk sert ifadelerin kullamlmaması dikkat çekmişti. Hükümet açıklamasmda saldırıda hayatlannı kaybeden sivil halk içın herhangi bir "taayrt" ifadesine yer verilmemişti. Ancak, dun Ankaranın tutumunda gözlenen kuçük bir değişiklik bu taziyetin gecıkmiş olarak ifade edilmesi oldu. Dışişleri Bakan Vekili Mesut Yılmaz, dün Arap buyukelçileri ile yaptığı görüşmede kendilerine olayda sivil halkın ölumunü Türkiye'nin "uzüntuyle" karşıladığını beUrtti. Yılmaz, gecikmenin nedenini açıklarken de "Dün açıklamayı yaptığımız saatlerde sivil halktan ö)üm olduğu konusunda bügimiz yoklu" dedi. Ancak önceki gün oğle saatlerinde yapılan hukumet açıklamasından çok önce sabah saatlerinde saldırıda sivil halkıan insan'ların olduğu basına yansımış olduğundan Mesut Yılmaz'ın gerekçesi inandırıcı bulunmadı. Edinilen bilgıye göre, dünkü gorüşmede Arap misyon şeflerinin duayeni(en kıdemli) sıfatıyla FKÖ Temsilcisi Ebu Firas söz alarak, ABDnin saldınsımn hıçbır haklı nedene dayanmadığım belirtti ABD'nin tutumunu "saldırganlık" olarak nitelendirdi. Abu Fıras'ın Arap buyukelçileri adına Turk hükümetinin yaptığı açıklamadan dolayı teşekkür ettiği, ancak aynı zamanda Arapların haklı davası için Turkiye'den "daha kovvetli bir tavır" beklediklenni soylediği öğrenildi. Mesut Yılmaz ise yanıtında önceki gün yapılan hükümet açıklamasını tekrarladı, ayrıca saldında sivillerin ölmesinin "fizüntüyte" karşılandığını bildirdi. DIŞİŞLERİ AÇIKLAMAYI SAVUNDU Dışişleri Bakanlığı, hükümet tarafından yapılan açıklamanın yetersiz olduğu yolundaki eleştiriler karşısmda dun "herkesi memnun etraenin mümkün olmadığını" bildirdi. Dünku olağan basın brifinginde gazetecilerin basında çıkan eleştirileri hatırlatmaları uzenne Dışişleri SozcüsO, "Bugünkü (dnnkB) gantcfere göz atarsanız. bnsmda da farklı goruşlerin bulunduğunu gorursunuz. Herkesi memnun etmek mümkün degil" şeklinde konuştu. Sozcu, "Türkiye, tsrail'in Tunus'a yaptığı ha\a saldınsı nı sert bir dille kınamıştı. ABD, Libya'yı bombaiayınca aynı tepki neden gosierilmedi?" şeklindeki bir soru uzenne de aynı çizgide bir yanıt verdi. Başkan Reagan'ın saldınyı haklı göstermek amacıyla yaptığı açıklamanın Ankara'da nasıl karşılandığı yolundaki bir soru uzenne "yorum yok" diyen Eralp, saldınnın siyasi sonuçlan konusunda da "Şu anda kimse bunun siyasi boyutlannı göremiyor. Kısa vadede ne getirir, ne goturiır, bunun bilançosunu yapmak kolay değil" şeklinde konuştu. BULGARİSTANTİAKİ TÜRKLER VE LİBYA Libya'mn Ankara'da yarattığı en büyük düş kınklığı, bundan iki ay kadar önce Fas'ta yapılan tslam Konferansı topUmtısmda Bulgaristan'daki Türklere yapılan baskılan kınayan karar tasansına çekince koyması oldu. Türk hükümeti, Bulganstan'ı köşeyesıkıştırmak bakımından tslam ülkelerinin desteğine büyük önem atfetmekteydi. Ancak Türk heyetı konferansta karann çıkartılması konusunda Libya'mn perde arkasından karşı kulis yürütmesi ve Türk diplomatlanmn ifadesiyle bir anlamda BulgarisUm'ın sözcülüğünü yapmast Ankara'da "hasmant" bir tutum olarak görüldü. Dünyanm dört bir tarafındaki MüslümanJann durumuyla yakmdan ilgilenen, hatta Filipinier'deki tslama hareketlere maddı yardımda bulunan Libya'mn Bulgaristan'daki MOslümanlann durumuna gözlerini kapaması ve bekknen desteği vermemesi Ankara'da Libya liderliğine dönük ciddı bir soğukluğun doğmasma yol açlu Hatta kizgmltk yarattı. ABD'YE PÜRÜZ YARATMAMAK Ankara'nın son olayda Kaddafi rejimine destek vermek konusundaki isteksizliğini yalmzca Libya'dan kaynaklanan bu rahatsızlıklarla açıklamak kuşkusuz yeterti değil. Betki daha çok belirleyici olan nedenler, özal hükümetinin ABD yönetimini ve Özellikle kongredeki Yahudi Iobisini karşısına almak istememesinden kaynaklamyor. Bu gruptaki faktörleri de şöyle sıralamak mümkün: 1) özal hükümeti Reagan yönetiminin kendisi açısından hayati gördüğü Libya Ue mücadelesinde "çatlak ses" çıkartmak istemiyor. özal hükümeti, Libya'ya verilecek destek nedeniyle Washington'da Ankara'ya dönük bir rahatsızlığın yaratılmaması konusunda son derece hassas. ABD'yi gücendirmemek, rahatsız etmemek kaygısı Ankara'nın son olaylarda sessiz kalmasında rol oynayan ağırlıklı nedenlerden birl Ankara, ABD'nin Kaddafi rejimini devirme stratejisinin kendisini aştığı kanısında ve bu nedenle kanşmamayı yeğliyor. YA YUNAN LOBtSl 2) Ankara nm Libya'yı desteklemekteki çekingenliğinde Amerikan yönetiminin yanı sıra Yahudi lobisine hoş gözükmek çabası da yatıyor. özal hükümeti Libya yamnda tavır aldığı takdirde Türkiye'ye yapılan yardımlarda kilit bir rol oynayan Yahudi lobisinin şimşeklerini üzerine çekmekten çekiniyor. Ankara'nın dikkate aldığı bir başka faktör de, Yunan lobisi. Son zamanlarda ABD ile balayı yaşayan Yunanistan'dakı sosyalist hükümetin Libya'ya düzenlenen saldın konusunda beklenenin aksine yumuşak bir tavır aldığı hatırlatıldığında, özal hükümeti Yunanistan'dan daha sert bir tavır içinde gözükmek istemiyor. Çünkü, gözüktüğü takdirde bu kez Yunan lobisinin Türkiye'nin bu tutumunu Kongrede istismar edeceğini hesaplıyor. 3) Özal hükümeti, ABD'nin saldından sonra Avrupa'da beliren lepkilerin doğrultusuna ayak uydurmaya, tutumunu Avrupa'ya göre ayartamayı tasarlıyor. Ancak bunu yaparken hesabı tam olarak tutturamadığı ve Avrupa ülkelerinin önemli bir bölümünün gerisine düştüğü gözleniyor. 4) özal hükümetinin dış politikada önemli bir koz olarak kullandığı Ortadoğu ile Batı arasında "köprü" olma tezinden son olayda vazgeçtiği anlasılıyor. Başbakan özal, "köprü kuramı "naan hareketk gecmişte ABD Ue Libya arasında arabuluculuğa da soyunmuştu. Geçen yıl Washington'a yaptığı ziyarette Başkan Reagan'a Libyalıtann bir mesajım ileıen özal, Amerikan yönetımınin bu girişimi "aieritk" karşılaması üzerine meydandan çekilmişti. Ancak Türk diplomasisi daha sonra ABD'nin Libya'ya karşı sertlik yanlıst tutumunun Ortadoğu'da çözümsüzlüğü ve istikrarstzlığı daha da aritıracağı yolunda fVashington'a perde arkasından telkinlerde bulunmuştu. Buna karşüık geride bıraktığımız haftalarda bu telkinlerden vazgeçti ve susmamn daha uygun olacağına karar verdi. Aynca ABD'nin misillemesiyle dünya kamuoyunda bütün dikkatleri terorizme yöneltmesımn terttrle mücadelede yeni veduyarlı bir platform yaratabUeceğı beklentisınin de Ermeni terörünün hedefı olan Türkiye'nin tutumunda etkili olduğu anlasılıyor. Sonuçta, özal hükümetinin tavnnı betirlerken teraziye koyduğu ağırlıklar bu şekilde özetlenebUir. Televizyonun yayımına Arap diplomatlarından tepki ANKARA, (Cnmhariyet Birosa) TKTnin Aıap Buyukelçileri Konseyi üyelerinin dün Dışişleri Bakanvekili Mesut Yılmaz'a yaptıklan ziyareti yainızca bir teşekkür ziyareti şeklinde yansıtması Arap diplomatik çevrelerinde tepki yarattı. Ankaradaki Arap Buyukelçileri Konseyi adına dün gece yapılan açıklamada, büyükelçilerin söz konusu ziyareti esas itibarıyla Türkiye'nin daha kuvvetli bir tutum alması için gerçekleştirildiği bildirildi. Ankara'daki Arap diplomatik misyon şeflerinin duayeni FKÖ temsilcisi Abu Firas, dün gece televizyonun yayımından sonra Arap Buyukelçileri ile yapuğı danışmalann ışığında şu açıklamayı yaptı. "Ankara'da görevli Arap büyükdçflcriniıı bir uraya g koaaey, dün ymptı|ı toplanüda Türk hiikometine aşafıdaki öç noktada beUrtikn görüsleriıı UetUmesi amacryla 6 kisüik bir komhe kunılmasuu karariaştınnışur. Türk hikümetine UetUen bn üç nokta gnnlardır; 1 ABD'nin, Libya'ya karşı giriştiği saldırganlıkla ilgili Arap ülkelerinin görüşlerini ve bu saldınnın bütün bölge ve dünya barışı açısından yarattığı tehlikeleri kardeş Türkiye've açıklamak. 2 Turkiye'den Arap davası Ue dayanışma içinde sağlam bir tutum ve bu saldın karşısında daha kuvvetli bir destek istemek. 3 Kısmen ancak esas amaç olmamakla birlikte, Türkiye'ye yapılan resmi açıklamadan dolayı teşekkür etmek."