Katalog

13 NÎSAN 1986 Ozetle DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Teröre karşı uluslararası polis Teror olaylarının tum dtinyada giderek artması karşısında, uluslararası terorle mucadele polisi kurubnası dnerildi. Öneriyi, Alman Sosyal Demokrat Partisi'nin tarörle mucadele konusunda uluslararası une sahip bulunan eski bakanlanndan Wischnevski yaptı. Alman Kızıl Ordu Frakâyonu (RAF) teröristlerinin kaçırdığı Lufthansa uçağınm Mogadishu'da kurtarılması operasyonunu başan ile yoneterek büyük bir un yapan fVischnevs', "Terörle mucadele için miUi poüsler yetersiz kalmaktadır'" dedi. Alman politikacı, terörün boyutlanrun ulkelerintsınırlannı astığını, bu yüzden milli polislerin dış ülkelere tasan terörle yeterince savaşamadıklannı beiirtti. (a.a.) Waldheiırfa baskılar artıyor ŞEBNEM ATtYAS NEW YORK Eski BM Genel Sekreteri Kurt Waldheim'a, Avusturya'da 4 mayısta yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinden çekilmesi için ilk kez doğrudan baskı yapıiırken, BM Orgutu, VValdheim'e ilişkin belgeleri, tsrail ve Avusturya'dan sonra ABD'ye de verdi. Dunya Yahudi Kongresı ise, Waldheim'la ilgili yenı belgelerı açıkladı. Kongre'nin yaptığı açıklamaya gore, yeni belgeler, ikinci Dünya Savaşı'ndan sonra savaş suçlulannı yargüayan, Nürnbergteki askerı mahkeme kavıtlan arasında bulundu. DUNYADA BUGUN ALtSİRMEN Neredeyse ritmik bir biçimde birbirini izleyen sansür, baskı ve geçiş dönemlerinde çoğu zaman imalar, telmihler, cinaslaria bezenmiş yazılar yazardık. Amaç, meramımızı okuyucuya anlatırken, baskıcmın, sansürcünün, buyurganın tepkisini çekmemek, hiç değilse öfkestnin somut baskıya dönüşmesini, gazetenin kapanmasını engelleyecek önlemteri almış olmaktı. Gelin görün ki, çoğu kez sansürcü, buyurgan, baskıcı, ne söyledığınızı hemen anlar, hiçbir şey yapmasa bile öfkesmi size iletirken, kimi fazla duyarlı ve alıngan okuyucu da, imanın ardında yatan amacı başka türlü yorumlar ve yazarı kınardı. Belirli dönemlerin kaçınılmaz yazgısı olmuştu neredeyse bu durum. Ne var ki, okuyucu çoğunluğuyta diyaloğun, bütünleşmenin verdiği güç, bu tür "iş kazalarırta" daha kolay katlanmayı sağlardı. Birkaç hafta oluyor, Canakkale E Tipi Cezaevi'nden bir mektup aldım. Dışardan ya da içerden ya da yurtdışından, taadünyanın öbür ucundan akjığım, yüreklendirici birçok mektubun yanında, tanışmadığım bu mafikum arkadaştan akjığım mektup beni çok düşündürdü. Kendisi büyük bir açıkyureklilikle belirtmiş olmasma karşın yine de adım burada vermeyeceğim bu genç arkadaş şöyle yazmış: "Sayın Ali Sirmen, Pazar günü Cumhuriyet dergideki "krem karamel"li sdyleşinizi okudum. Yatılı okul talebesi gibi anlattığınız yaşamınızdan bu ölçüde mernnun olduğunuzu daha önce bilseydik, "milletçe" o kadar üzülmezdik. Hatta kendi derdimizi bırakıp, sizin sıkıntılannızla dertlenmezdik. Bence haksızlığın güzel tarafı olamaz. Kişi haksızlığa prensip olarak karşıdır Eğer haksızlığa uğramış bir kişi, başına gelenlerı askerlik hatırası, yatılı okul macerası gibi ballandırarak anlatırsa, hem o haksızlığa karşı çıkanların duygularını istismar etmiş olur, hem de gelecekîe bu gibi baskıların "yol almasına" neden olur; " Madem bu ölçüde memnunlar, o halde devam edelim" diyenlere zemin hazırtar. Sayın Ali Bey, herkes sizin gibi büyük reklam imkânlarına sahip değildir. Çoğu kişi sessizce başına gelenlere katlanmak zorundadır. Üstelik herkes, kurtulunca el üstünde tutulacak bir durumda sayilamaz. Bu yüzden "yüzünüzde güller açarak" anlattığınız "küçük yaramazlıklannız" belkı size, "Çektiklerime değdi doğrusu" dedırtebilir ama, böyle bir mesajı yaymanız, başkalarına sadece acı verir. Hete sizinle aynı cins bir haksızlıkla karşı karşıya bulunup, bundan yakasını kurtaramayanlarda bu acı daha da derinleşir. Sanırım biraz dinlenip, soktan kurtulunca daha bir sorumlu davranırsınız." Mektubu okudum, tepkitenmi denetlemek için bir kenara bıraktım. Sonra yeniden alıp okudum. Acaba bir yanlışlık yapmış, yanılmış ve tanımadığım arkadaşın ileri sürdüğü gibi sorumsuzluk mu etmistim? Düşündüm, boşa koydum dolmadı, doluya koydum almadı. Sonunda, şu anda güç koşullar altında olan bir kışiye vereceğım yanrtın, onun durumuna ve duygulanna saygı gösterrne zorunluluğum dolayısıyla, benım için oldukca kısıtlaytcı kosulları getireceğinin bilincinde olmama karşın yine de bu mektubu karşılıksız bırakmamaya karar verdim. Oyle anlaşılıyordu ki, benim iletmek istediğim mesaj yanlış gitmişti? Her şeyden önce, "krem karamel"in ya da yaşı elliye merdiven dayamış kişilerın basketbol oynayarak kendılerini sağlıklı tutmaya çalışmalannın neden "yaramazlık" olarak algılandığını hiç mi hıç anlayamadığımı söylemek isterim. Eğer bu öykude, duvara takılmış bir basket çembennın nice güçlükler ve mıhnetlerle elde edildiğinı, krem karamel yapmak için gereklı sut, yumurta ve limonun bıraraya gelmesı için nasıl aylarca bekledığimızı anlatmadıysam, olaylara dramatik bir görünüm vermek istemedığim içındir. Çünkü, Türkiye'deki öbur tutuklu ve hükümlülere kıyasla daha elverişli koşullarda yaşamış olan bizlerin, halimizden yakınmamızın, onlara karşı çok ayıp olacağını düşünmüşümdür hep. Soyieşilerde hep bizim çok özel bir statüde olduğumuzu, bunun Türkiye'deki öbür tutuklu ve hükümlülerin durumlarıyta karşılaştırılmaması gerektığini belirttim. Bu arada, bize koşullarımızı sorunlara ve "Eh, koşullarınız iyiymiş" diyenlere hep bir gerçeği anımsatmayı görev bildim. Bizim durumumuzc a esas sorun, hapishanede nasıl olduğumuz değil, neden hapıshanede olduğumuzdu. Sorumsuzluğun bunlann neresinde olduğunu doğrusu hiç göremediğimi açıklıkla soylemelıyım. Tutukluluk gunlerımizı bir yatılı okul öğrencisi gıbı anlatmış olmama gelınce: Tutukluluk günierımize gülerek bakmak, bize yapılanları haklı gördüğüm anlamını taşımaz. Şu sırada gorülmekte olan bir dava hakkında konuşmayı yasalar engellediğınden bu konuda daha fazla söz edecek değilim. Ama şu noktayı özellikle beiirtmek isterim ki, bu dava bıtince herşey noktasına virgülüne, en küçük ayrıntısına kadar yazılacaktır. Ne var ki, bize haksızJık yapıldı diye ağlanıp sızlanıp, dramatik sahneler yaratmanın hiç bir anlamı da olmadığı kanısındayım. Söyleşı sırasında adından sözettiğim iki kışı, Prof. Dr. Metin özek ile Huseyın Baş, altmışına merdiven dayamış iki Türk aydınıdır. Prof. Ozek uluslararası ünü olan değerini dünyanın dört bir yanında kabul ertirmiş bir psikiyatrdır Bu iki kişinin yaşamından verdığım kesitlerın, yatılı okul öğrencileri oykülerini anımsatması, onların ya da benim neden yartığımızın bilincinde olmamamız sonucunu doğurmaz. Sadece bu aydınlann, bu değerli bilim adamlarının, başlarına gelene nasıl gülerek ve umursamazlıkla, nasıl teslım olmadan ve morallerini bozmadan dırendiklennı göstenr. (Bu olgu adı anılmamış tüm öbür arkadaşlarım için de geçerlidir doğal olarak) Söyieşıde, hapishaneyle korkutulan Türk insanına, Türk aydınına, bunun sanıldığı kadar korkutucu olmadığı. 'çerde serbest olmadan bile özgur olunabıleceği mesa, • iletmeye çahştım. öte yandan da göstermek ıstedim t , * k aydınını » hapishaneyle korkutmak ya da cezalandırarak susturmak çabalan boşunadır. Bu tür davranışlar ıstenfc.i sonucu vermemektedir. Onun için yapılacak en akıilıca ış, cereksız baskılardan vazgeçmektır. Belkı bunları anlatırken, arkadaşlarım ao.na ya da kenOı namıma, böbürlenıp, hamasi bir havaya girmemış okluğuTi için genç arkadaşımla aramızda bir anlaşmazlık oldu. Ama sanıyorum ki, önemli olan direnmektir, böbürlenmek değil. Bu açıklamayı belki de, Canakkale E Tipi Cezaevi ndeki arkadaş benzeri, derdimi iyi anlatamadığım, mesajırr.' iyı ıletemediğım bazı başka kişıler olmuştur diye, bir yanlış anlamayı düzeltmek için yazıyorum ve kendimden sözettiğim için çok da sıkılıyorum. Eger bu açıklamadan sonra da, bana mektup yazan arkadaş kendi derdini bırakıp, bizim için boşuna üzüldüğünü düşünüyor ve yanılgısına hayıflanıyorsa, ona söyleyebıleceğim tek şey, bu yanılgısını da öbürlerinın yanına koyması olacaktır. Avusturya'nın eski başbakanlanndan Bruno Kreisky, Waldheim'ın cumhurbaşkanlığı seçimlerinden çekilmesini istedi. MKinya Yahudi Kongresi Waldheim'la ilgili yeni belgeler açıkladu Nazi avcısı WiesenthaU "Waldheim hakkındaki suçlamalarla ilgili ciddi kanıtlar olduğunu sanmıyorum" dedi Kreisky'nin çağnsının, bir dizi Avusturyalı politikacı tarafmdan desteklendıği bildiriliyor. Bu arada BM Orgutu, Waldheim'a ilişkin belgeleri, Avusturya ile Israil'den sonra ABD'ye de verdı. Waldheim'ın Israil, Avusturya ve ABD tarafmdan BM arşivîerinden alman dosyası 4 sayfadan ibaret ve Ingjlizce daktilo edilmiş. Dosyada, VValdheim 1944 Nisam'ndan 1945 Mayısı na kadar Yugoslavya işgalinde ve diğer Balkan ulkelerinde partizanlara karşı her turlu kampanyayı yurüten Alman ordusu birimi Grup E'de istihbarat gorevlisi olduğu kaydedilmekte. Bu bilgiler, 25 Arahk 1947'de 17 uyeli BM Savaş Suçları Komisyonu'na Yugoslavya'nın gonderdiği rapordan aktanhyor. Komisyon o tarihte Yugoslavya'nın raporunu inceleyerek, raporda VValdheim'a yöneltUen "oldurme, rehinelere ateş etme ve ozel mıilkiyete yakarak zarar verme" şeklindeki suçlamaları kabul etmiş. İlginç olan, Yugoslavya'nın bu tarihten sonra bir daha olayın üstune gitmemiş olması. Ayrıca, artık her gün konuşulan bir konu haline gelen VValdheim'la ilgili olarak şimdiye değin Yugoslavya'nm hiçbır açıklama yapmamış olması. Şimdiye değin VValdheim'a iki suçlama yoneltildi. Bunlardan belge oluyor. Bu arada, tanınmış Nazi avcısı Simon Wıesenthal, "Waldheim hakkında yapılan suçlamalar için ciddi kanıtlar olduğunu sanmıvorum. Çok dikkat (etmek gerekir" dedi. Kongre sözcusu, bu belgenin, Avusturya'nın önde gelen poWaldheim'ın savaş sırasında go litikacıları Waldheim'a çağnda revli bulunduğu birimin, Yahu buiunarak, hakkındaki savaş dilerin toplu kıyımıyla bağlantı suçlusu suçlamaları nedenı ile sını açık seçik ortaya koyduğu cumhurbaşkanlığı seçimlerınden nu öne surdü. çekilmesini ıstediler. Eski AvusBelge, Waldheim'dan söz et turya başbakanlanndan Bruno memekle birlikte, onun bağlı bu Kreisky, •'VValdheim. hakkındalunduğu istihbarat biriminin Ya ki suçlamalar yuznnden yıpranhudi kıyımından haberdar oldu dı. İnandırıcılıgını jilirdi. Cumğunu kanıthyor. Bu belge, Wald hurbaşkanı seçilmesi, Avusturheim'ın biriminin toplu kıyımlar ya'nın prestijine zararlı olur. Sela ılişkisini kanıtlayan ikinci çimlerden çekilmelidir" dedi. biri, geçmışıni tümüyle açıklamadığı ve geçmişi uzerine yalan söylediği; diğeri ise, sivillere yapılan saldırılardan öturü Yugoslavya tarafmdan savaş suçlusu olarak arandığj. Üç gun önce BM Genel Sekreteri ile gorüşmek üzere BM'ye gelen ünlu Nazi avası Simon Wiesenthal'ın görüşme sonrasında yaptığı açıklama, beklenenin aksine, Waldheim'ın lehine yorumlandı. VViesenthal, "Yapılan suçlamalar için kesin kanıtlar olduğunu sanmıyorum. Çok dikkatli olmak gerekir" dedi. VValdheim başlangıçta, ilk kitabında ve BM'deki biyografısinde, 1942'de Rus kasabası Orel yakınlarında yaralandıktan sonra Avusturya'ya donerek hukuk eğitimine devam ettiğini iddia etmekteydi. Basında çıkan haberlerin ve son tartışmalann etkisıyle Waldheim biyografisini değiştirdi. Yeni biyografide, 1942 Nisanı'ndan 1945'e değin Yugoslavya ve Yunanıstan'da Alman ordusuyla birlikte çahştığı belirtiliyor. Waldheim, katliamlara katıldığı yolundaki diğer suçlamayı ise tümüyle reddediyor. Yanılgı Benazir Bııtto^ıııın evine salclırı söyleyen saldırgamn üzerinde, istihbarat Marcos: yetkilileri ve generallerin adresleri bulundu. Filipinler'in yusal LAHOR, (AP) Pakıstan onunla evlenmek için evine devlet başkanı da surgunden yenı donen muha geldigini" iddia etti. Kayum, . ilipinler'in Havai'de bulunan devrik diktatörü Ferdinand Marcos, dün federal mahkemeye başvuruda buiunarak, "FilipinlerHn yasal devlet başkamnm kendisi olduğunu" iddia etti. Marcos, servetinin kendisine geri verilmesini istedi. Marcos, ABD federal mahkemesine yaptığı başvuruda, ülkesinde 7 şubatta yapılan seçimleri kendisinin kazandığını, meclisin 15 şubatta zaferini onayladığını ve 25 şubatta devlet başkanı olarak yemin ettiğini belirterek, bu kanıtlann, kendisinin FiUpinlerin yasal başkanı olduğunu gosterdiğini one sürdiL (a.a.) lefet lideri Benazir Butto'nun evine öncekı gun saldırıda bulunuldu. Butto'nun evine kendisinin bulunmadığı sırada giren kişi iki nöbetçiyi yaraladı. Butto'nun lideri olduğu Pakistan Halk Partisi yetkilileri, olayın muhalefet liderine bir suikast girişımi olduğunu söylerken, adının Abdul Kayum olduğu açıklanan emeklı subay, "Benazir Butto'ya aşık oldugum için onu gormek istedim" dedi. Butto'nun koruma görevhlerı tarafmdan yakalanan Abdul Kayum adlı kişi olaydan sonra gazetecilere yaptığı açıklamada, "Benazir Butto'yu sevdiğini ve " S a d e c e basit bir tören yapılacaktı" dedi. Ancak Kayum'un üzerinde bulunan defterde Pakistanlı istihbarat yetkililerinin, iki generalin, polis ve subaylann adreslerinin bulunduğu bildiriliyor. Pakistan Halk Partisi yetkilileri, Abdul Kayum'un geçen a> Londra'nın Heathrovv Havaalanı'nda Benazir Butto'nun çok sayıda fotoğrafını taşıdığı için şuphelı göriılerek gözaltına alındığını açıkladılar. Benazir Butto öncekı gün Lahor'da bir basın toplantısı duzenleyerek ülkesinde derhal ozgur seçimlere gidilmesini istedi. Pakistanlı muhalefet liderine aşık olduğunu SSCB, her an nükleer deneme yupabiHr NEW YORK, (IUL) Sovyetler Birliği'nın nükleer denemelere her an başlayabileceğı bildirildi. Sovyetler Birliği'nın BM nezdmdeki Buyukelçisi Yun Dubının, dun yaptığı basın toplantısında, Sovyetler Birliği'nin moratoryumu kaldırması konusunda acıklamalarda bulundu. Dubinin, açıklamalan sırasında, moratoryumu kaldırmasının Sovyetler'in nükleer denemelere yakında başlayacağı anlamına mı geldığini soran gazetecilere, "Nükleer denemeler her an yeniden başlayabilir" yanıtını verdi. Dubının Sovjetler'in moratoryumuna son verme kararının ABD lideri Reagan ile Sovyet lideri Gorbaçov arasındaki zirve goruşmelerine "yeni bir unsur" getırdığinı bildirdi. Pakistan Halk Partisi lideri Benazir Butto, önceki gün Lahor'da düzenlediği basın toplanüsmda ülkesinde derhal özgur seçimlere gidilmesi çağnsı yaptı. Butto, Ziya Dl Hak yönetiminin devrümesinin kaçmümaz olduğunu söyledL Şevardnadze ABD'ye gidiyor Sovyetler Dısişleri Bakanı Eduard Şevardnadze'nin resmi bir ziyarette bulunmak ve zirve için hazıruk yapmak amacıyla 14 mayısta ABD'ye gideceği bildirildi. Amerikan Dısişleri Bakanüğı yetkilileri, Şevardnadze 'nin George Shultz 'un yanı sıra, Baskan Ronald Reagan ile de bir araya geleceğini belirttiler. Şevardnadze 'nin ziyareti, iki ülke liderini ikinci kez bir araya getirecek olan zirve toplantısuun yapuması konusunda anlaşma sağlanması uzerine gerçekleşiyor. (ANKA) Israil ordusu ve Suriye füzeleri Israil ordusunun, Suriye'nin eündeki Sovyet yapısı uzun menzilli fuzelerle kendi imkânlanyla basa çıkabüeceği bildirildL tsrail 'fçaksavar Komutam General ariv Eitan, Maariv gazetesine yaptığı açıklamada, ülkesinin Sovyet yapısı SS21 füzeleri ile basa çıkmak için yeni cihazlar ürettiğini, ancak bunlann uçaksayar füzeleri nü, yoksa elektronik tedbirler mi olduğunu beürtmedL (a.a.) Pencap'taki Kongre Partisi lideri öldürüldü Hindistan 'da iktidardaki Kongre Partisi'nin Pencap eyaletindeki lideri Seva Sing, dun Sih militanlar tarafmdan olduruldu. Saldınnın, Kongre Partisi'nin lideri Basbakan Rajiv Gandi'nin Sih Festivali nedeniyle barış çağrısı yapmasıyla aynı gune rastladığı belirtiliyor. (AP) Lavamat'ın deterjan çekmecesiüç gözlüdür. İki göz deterjan, üçüncü göz yumuşatıcı için. Yıkamaya başlamadan önce, deterjanla birlikte yumuşatıcıyı da koyabilirsiniz. Böylece, Lavamat çamaşırınızı yıkarken, bir daha yanına uğramazsınız. Lavamat gerçek tam otomatik çamaşır makinesidir. 30.000 lira peşin, 25.000 lira taksitle! ( 1 7 a y ) Fiyatlara KDV dahildir. Eski Sovyet liderlerinden Joseph Stalinin Amerika doğumlu torunu Olga Peterse, oğrenimine devam etmesi için ülke dışına çıkma izni verilebileceği bildirildL Sovyet Dısişleri Bakanhğı sözcüsü tarafmdan yapılan açıklamada, annesi Svetlana AUiüıyeva ile Amerika ve Ingiltere'de kaldıktan sonra ülkesine dönen ve vatandaşlığa ahnan 14 yaşındaki Peterstn, yalnızca eğitim amacı üeyurtdışına çıkmak istediği ve °'uwn 'iltica" anlamına gelme.ceği belirtildl (UBA) StalirCin torununa ülke dışına çıkma izni Kimyasal silaha sahip ülkelerin sayısında son yülarda buyük ar1f olduğu ve kimyasal silah kul'anımının endişe verici boyutlara ulaştığı bildirildL ABD Senatosu Savunma Alt KomitesVne kimyasal silahlarla ilgili geniş bir rapor sunan "Silahsızlanma Ajansı" Başkan Yardımcısı David Emery, 1963 ytiında kimyasal sttahlara sadece 5 ülke sahipken, bugün bu saymm 16'ya çıknğıru belirtti. Kimyasal silah kultanımı ynygınlaştyor AEG tam otomatik!" LAVAMAT "Tek Yakınınızda AEG Yetkılı Satıcısı yoksa Bolge Mudürluklerımcın telefonlarmı araym ya da kuponu cioldurup PK533 Lavama!" SırkecıIstanbul adresıne gondenn Lavamat'ınızı alacağmc AEG Yetkılı Satıcısı nı sıze hemen bıldırelım Başvuracağınız özel tetefon rtumaralan: Istanbul (1)51219 53 Ankara (41)27 73 50 Izmır (51) 25 04 69 GıneyAnadotu (761)11 178(Tarsus) Karadenız (361)15626(Samsun) . 30 000 lira peşın, 25 000 lıra taksrtI le AEG Lavamat almak ıstıyorum Lutfen başvuracağım AEG Yelkılı I Satıcsı'nı bıldırın Adım soyadım Adresım Td Yaz 86 Turları Otdbüsle Avrupa Turu (25gün) 13 Haziran/7 Temmuz Avrupa Başkentleri Turu (16 gün) 419 Haziran I I Ispanya/Kanarya Adaları (14 gün) 418 Haziran Her Hafta Kıbrıs 23 Nisan ve 19 Mayıs'ta Bodrum/Marmaris gezileri Not Gıruplara ozel ındırim uygulanır HATTUR TURİZM VE SEYAHAT A Yıldız Posta Cad 52/4 80700 Esentepelstanbul Tel 172 41 17 (4 hat) Telex 31291 Hatr Tr. A1373 I Mesleöım Imza I