Katalog

13 NÎSAN 1986 EKONOMİ CUMHURtYET/U Geçen hafta EKONOMİDE DftALOG Arkadaşımız Osman Ulagay, yıllık izninin bir bölümünü kullandtğından yazılarına ara vermiştir. Otomobil üretiminde canlı döneıne girildi Yı/ın ilk üç ayında yerli otomobil üretimi yüzde 32 artış gösterdi. Üç yerli fîrmanm toplam araba üretimi 18 bin 319 adet oldu. Ûretimdeki artış, piyasa talebinin canlanmasıyla da destekleniyor. Ekonomi Servisi 1986'nın ilk üç ayında yerli otomobil firmaları toplam 18 bin 319 adet araba üretimi gerçekleştirdiler. Geçen yıhn aynı dönemine oranla bu yıl uretimdeki artış oranı da yüzde 32'ye ulaştı. Otomobil üretimindeki yükseliş, satışların da artışıyla desteklendi. Geçen yıl iki yerli firma ilk üç ayda toplam 13 bin 838 otomobil üretmişlerdi. Bu yıl Otosanın FordTaunus uretiminin de toplam sayıya eklenmesi, uretimdeki artış yüzdesini yükseltti. Oyak Renault ve Tofaş beraberce 17 bin araç üretirken, Otosan da 1316 adet FordTaunus modelin üretimini gerçekleştirdi. Otomotiv sektörunün başta traktör ve çekici olmak uzere ban üretim kollanndaki istikrarsızhğı gözönüne alımnca, otomobilin 1986'nm ilk üç ayında en iyi performans gösteren üretim koİu olduğu anhşılıyor. Traktördeki yuzde 55'lik üretim azahşının yanı sıra çekici üretimi, şubat ayında geçen yıhn şubatına oranla yuzde 93 artarken, mart ayında yeniden uretim düşüşü oldu. MAN ve Otoyol firmalannın üretimi beraberce ocakta 84, şubatta da 74 adet olurken, bu sayı martta 24'e duştü. Bu artışazalış da, piyasadaki talebin belli bir isükrar göstermediğini ortaya koyuyor. öte yandan otomobil üretim ve satış verilerine bakıhnca, piyasada yerli otoya talebin daha Ithalata doğprı gidişe dur denmeli tZMİR, (Cumhuriyet Ege Bürosu) Türkiye Ziraat Odaları Birliği Başkanı Osman Özbek, ureticinin tütünunün yüzde 70'ini tüccara, yuzde 30'unu devlete sattığım belirterek, "üretici tüccardan parasını alamadı, tüccarın peşinden koşuyor" dedi. İzmir Ziraat Odaları II Kongresi'nin açılışında bir konuşma yapan TZOB Başkanı Osman Özbek, şunlari söyledi: "Halkımızın gıda maddeleri ihtiyacı için Ortak Pazar iilkelerinin sübvansiyonlu tanm ürunlerinin ithali ile iç pivasada ucuz satışın serbest bırakılması ülkemiz için güç yaralar açmaktadır. Tavukçuluk, besi ve sut hayvanalığı, et ve siit tozu, peynir ve tereyağı, yumurta ithalatı ile hayvancılık ve tavukçuluk çökmek uzeredir. Damızlık kültur cinsi sut sıgırlan kasaba verilmiştir. Projeli akırlar ve kumesJer Ziraat Bankası'nca haciz edilip satılığa çıkanlmakta. kümesler bu>uk sermaye sahiplerinin elin« geçmektedir. Tarımsal sanayi kunıluştanndan et, sut, deri, konserve sana>ileri traktor ve ekipman imal eden fabrikalar satışlannda sıkıntı çekmektedirler. Bu durum devam ederse, ozel sektorun tarımsal sanayi kurmasına hiç kimse teşebbiis etrneyecektir." Osman Özbek, ithalata doğru hızh gidiş sürecine girildiğini, bu ters gidişin durdurulmaması sonucunda milli gelirden fert başına duşen payın kırsal alanda 250 dolardan 100 dolara düşeceğini vurgulayarak, "Bu durum tarımın ekonomiye katkısını azaltacaktır. Tanmda kalkınma hızı, 1984'te yüzde 3.7 iken, 1985'te yüzde 2 J'e düşmiıştiir. " biçiminde konuştu. TZOB Başkanı Özbek: 1985 Enflasyon Rakamları Dolara uygun yer bıdunanuyor Dolar sen paralar karşısında hâlâ kendine bir düzey tutturamadı. Özellikle Alman Markı karşısındaki değerinin hızlı ini> çıkışlar göstermesi, doların hangi düzeyde olması gerektiğı sorulannın yanıtlarını da guçleştiriyor. Haftanın ikinci günunde dolar beklenmedik bir şekilde 2.42 marka kadar ulaşınca, en azından hafta boyunca bu değere yakın olacağı beklenmişti. Ancak bu yükseliş kısa sürdü ve haftanın sonunda 2.30 marka indi. Kimi döviz alım satımcıları doların hızlı iniş çıkışı arasında zarara uğradılar. Diğer yanda ise uluslararası bankalar, doviz pozisyonlannı dolann belirsiz eğilimi kansında ayarlamakta zorlanıyorlar. Uluslararası mali piyasalarda dolar oyununa yön veren "Beşler Grubu" hafta içinde NVashington'da biraraya geldiler, ama bu göruşmede dolann nerede oturması gerektiği yolunda bir karar oluşamadı. Sadece Batı Alman mali otoriteleri markın dolar karşısındaki paritesinin daha da yükselmesinin arzu edilmediğini söylediler. Beşler Grubu'nun toplantısı mali piyasalarda ABD'de reeskonı faizlerinin dolayısıyia da dolara uygulanan faiz oranlarının düşeceği beklentisini guçlendirdi. Dolar bu beklenti nedeniyle haftayı bir önceki haftanın değerlerlerinin çok altında kapatırken, Libya ile ABD arasındaki gergınJik dolara guç Otomobil üretiminde ilk üç ay (adet) 6966 ÎSa Mongolfier Kardeşler balonu icat etmeseydi? $%£ bajmdan itibaren, en zengininden m yoksuhma tüm ütkelerin başına dert olan enflasyon yavaş >l yavofyentk düşmeye bafladu Ancak, bu savaşta her ülkenin yengiyenUgi" kavramUm farkh anlam tafiyor. F. Abnanya 1982'de yüzde 5.3 olan fiyat artiflannı yandan fazla düfürerek yüzde X2'ye ulapp bajanh sayıarken, Türkiye'de de hükümet "yüzde SOTik rukamı yüzde 45* düfürdüm" dtyerek kendtni başanh sayıyor. Batüı ülkeierin etterinde "boyram balonlan"ykı ayaklan yert basarken, Türkiye de Mongolfier Kardeşlerin uçan balonunda dolaşıyor. ÎSO raporuna göre 0c* SütHt Mart Imalat sanayiinin hızı kesildi Ekonomi Servisi Imalat sanayiinin 1985'teki reel buyume hızı yüzde 6.1 olarak gerçekleşti. Bir önceki yıl yüzde 11.9 buyüyen imalat sanayiinin 1985 yılındaki stok değişimi de yüzde 2.2 oldu. Yıllık kapasite kullanımı da yüzde 72.7 olarak gerçekleşen imalat sanayiinin bu orana yükselmesinde en etkili sektör de yuzde 86.1 ile lastik sanayii oldu. İmalat sanayiinin büyüme hızına en buyuk katkı, elektrikli makineler grubundan geldi. 1985 yılında yuzde 27.3 buyuyen elektrikli makineler ımalat sanayii sektöru, geçen yıl 458.3 milyar liralık uretim gerçekleştirdi. Bu sektörün satışlan da 469.7 milyar liraya ulaşarak uretimin ustüne çıktı. Elektrikli makineler grubunu yüzde 18.6 ile ana metal sanayii izledi. Bu sektorun 1985 üretimleri 436.7 milyar lira olarak gerçekleşirken, satışlan da 427.4 milyar lirayı buldu. Geçen yıl satışlan uretimin uzerine çıkan sektörlerin başında televizyon geliyor. 1985'te toplam televizyon satışlan, üretimi yüzde 1.4 geçerken, minibüs satışlannda bu oran yüzde 0.5 oldu. İmalat sanayiinde toplam fiyat aruşlan da yuzde 42'yi buldu. 1985 imalat sanayiindeki istihdamda ikinci ve uçuncü uç aylık donemlerde artış, birinci ve dörduncü uç aylık dönemlerde de azalış kaydedildi. Yılın birinci uç ayında binde 2.5 azalan istihdam, ikinci üç ayda yuzde 2.3, uçüncü üç ayda da binde 2 artış gösterdi, son üç ayda da binde 2'lı azalma kaydedildi. düzenli bir eğri izlediği görülüyor. Tofaş çeşitli tiplerden ocakta 2 bin 993, şubatta 3 bin 2, martta da 3 bin 316 adet üreterek piyasadaki talep artışına ayakuydurdu. OyakRenault'nun üretiminde de ocak ve şubata gore önemli yukselme oldu. Ancak 19851986 yıllan ilk üç ay oranlamalarında Tofaş'ın OyakRenault'ya göre d a h a y ü k s e k b i r üretim artış duzeyıne vardığı gözleniyor. Tofaş'ın uretim artış oranı yüzde 30, OyakRenault'nun da yuzde 15 olarak gerçekleşti. veren tek olay durumunda. Dış piyasalarda bu gelişmeler olurken, Turk bankalan da her şeye rağmen döviz pozisyonlannda ağırhğı "dolara" vermeye kararlı görünuyorlar. Öte yandan Merkez Bankası hafta içinde dolann lira karşısındaki döviz alış kurunu 671.45'e ulaştınrken, pazartesi uygulanacak kuru da 663.55 TL'ye indirdi. Bu arada markın kurunu ise hafta başına göre yaklaşık 8 lira arttırarak 288.25 TL'ye çıkardı. Tahtakale'de ise haftanın ikinci gunü dolar 707 liraya dayanmasına karşılık haftanın son gunünde 700 liranın altında alıcı buldu. Mark ise 300 liranın üzerinde satıldı. Altın, yükseliş eğüiminde Altın dış piyasalarda hafta başı ve hafta sonunda buyuk atak yaptı. Pazartesi günu New York borsasında bir önceki haftanın kapanış değerinden 4 dolar daha yukselerek onsu 33S dolara çıkan altın, haftanın son günunde de yaklaşık 6 dolar artış göstererek 345 dolar düze>ine yaklaştı. Altın fiyatları en düşuk değere, dolann hızlı yukselişinin yaşandığı salı günü 337 dolarla indi. Ancak altının bir önceki haftantn kapanış değerine kıyasla değer ahşı 10 dolara vardı. Dış borsalarda altın haftanın çeşitli günlerinde iniş çıkış gösterirken, Kapalıçarşıda da altın Tıyatları bu egilimi yansıttı. Cumhuriyet altını 52 bin 500 hra ile 53 bin 300 lira arasında satıhrken, 24 ayar kulçenin gramı da bir ara 7940 liraya varırken, dünku değeri 7870 lira oldu. Cumhuriyet altınının hafta sonundaki yükselişiyle nisan başına oranla artışı 2 bin liraya, kulçe altının da 300 liraya ulaştı. Ancak son 53 300 DoğnKamdeniz yuş çay kampanyası mayıs baştnda açüıyor RİZE (Cumhuriyet) 1986 Doğu Karadeniz Yaş Çay Kam panyası'nın 5 Mayıs 1986 tarihinde Rize'de açılacağı, ÇayKur Genel Müdüru Ydmaz Telatar tarafından açıklandı. Çay lşletmeleri Genel Mudurü Yılmaz Telatar 5 mayısta açılacak yaş çay kampanyasmm 6 ay devam edeceğini belirterek, bu dönem yaş çay fıyatına verilecek yeni fiyatın kampanyanın açıldığı gün ilan edileceğini soyledi. Geçen yıl kilo başına 140 lira fiyat uygulanmıştı. Doğu Karadeniz'de Artvin'e bağlı Hopa üçesinin Sarp sınır köyunden Ordu'ya kadar uzanan 654 bin dekar alanda 202 bin yaş çay üreticisi ailesi tarafmdan üretimi yapılan yaş çayı ÇayKur 45 çay fabrikasında günluk 6 bin ton kapasite ile işleyecek. İlk kez geçen yıl alımlara katılan özel sektör de bu donem 21 yeni fabrikasını devreye sokuyor. Cumhuriyet Altını günlerde dikkati çeken bir olay da altın fiyatlarının Kapahçarşı'da genellikle yuksek tutulması çabasının öne çıkması oldu. Dolann serbest piyasa değerine göre belirlenen altın fiyatları, çok kola> bir şekilde dolann karaborsa değeri yapay yollarla yükseltılerek "istenilen değerde" tutulabiliyor. Tecrübe Dış ticaret tecrübe işidir. Uluslararası, 98 yıldır, Tîirkiye'nin büyük ve köklü kuruluşlannm çetin dış ticaret problemlerini çöze çöze bugüne gelmiş bir ihtisas bankasıdır. Uluslararası, tecrübesinin verdiği güven ve güvenli portföyü sayesinde 400 milyar TL'nı aşan plasmanlarıyla kazanmaya ve kazandırmaya devam etmektedir. NELER OLDU? Bir haftada piyasaya 57 milyar aktı Merkez Bankası'nın 4 nisan günlu son haftalık durumuna göre 1 trilyon 463.7 milyar liralık rekor bir yüksekliğe çıkan emisyon hacmi, son iki hafta içinde 89.1 milyar lira artmış bulunuyor. Mart ayı sonuda 31.89 milyar lira genişleyen emisyon hacmi, nisan ayı başında da 57.20 milyar lira artmış bulunuyor. Mart ayı sonunda Hazine'nin Merkez Bankası'ndan 48 milyar liralık avans kuUanımmdan etkilenerek genişleyen emisyon hacmi, nisan ayı başında Hazine'nin 32 milyar liralık avans iadesine karşın, Merkez Bankası döviz mevcutlanndaki artış sonucu genişleme eğilimini sürdürdü. ö t e yandan geniş anlamdaki para arzı da 21 mart itibanyla 7 trilyon 94S.6 milyar liraya ulaştı. (ANKA) Ferdi konut kredisi ağustosta başbyor Bayındırlık ve lskan Bakanı Safa Giray, ferdi ve toplu konut kredüerinin verilmesine ağusıos ayında başlanacagıru soyledi. Bakanlıgıyla ilgili kuruluşlarda incelemeler yapmak Uzere Gaziantep'te bulunan Giray, "Bu yıl özeüikk fenli kredüere agıriık verecejiz. Çonkii ferdi kredi alacak vatMHtaşianınız konut yapacaklan arsayı ktndileri alarak maliyetin en azudas yüzde SO'dni karsüıyorlar" dedi. Ekonomi Servisi 1719 nisan tarihleri arasında yapılacak Iktisaıçılar Haftası ile ılgıli olarak, öncekı gun gazetemızde yer alan programm bazı bölumleri yanlış yayıralanmıstır Haftanın organızasyonunu yapan yetkıliler tarafından bildırildığine göre, programın doğrusu aşağıda yer aldığı biçimdedir. Duzeltir, özur dileriz. lktisat Fakiıltesi Mezunlar Cemiyeti'nin duzenlediği Iktısatçılar Haftası'nın Uk gunu olan V nısanda MaHye vc Gnmnik Bakanı Ahmet Kurteebe Alptemoçin, Prof. Akın Ükin ve Cemiyet Başkanı Ean Kııyulıdu bırer açılış konuşmas\ yapacaklar. Saat 9.00'da başla>acak açılışı ızleyen ilk oturumun başkanı Talat Orbon. Oturumda Prof. Hans Singer "Ithal tkamesi ve Kalkınma" konulu bir b;ldiri sunacak. Bu bildırinın yorumculan ıse Prof. Gıiiten Kazgan ve Prof. Erdogan Alkin. Öğleden sonra yapılacak oturumun başkanı Prof. Yiiksel Ülken. Oturuma panelist olarak Prof. Asaf Sava$ Akat, Prof. Kemal Kurtlaş ve Prof. İzzettin Onder katılacaklar 18 nisan gunku cturumları Dolet Bakanı Tınaz Titiz bir konuşmayla açacak. Daha sonra Halit Soydaoın başkanhğını yapacağı oturumda Prof. Paul Streelon "Tarihsel Perspektıf tçinde Kalkınma Duşuncesi" konulu bir bildiri sunacak. Bildıriyi Prof. Tansu Çiller ve Doç. Ömer Gokay yorumlayacaklar. ögleden sorjaki oturuma Cemiyet Genel Başkan Yardımcısı Fahmtin Ecevit başkanlık edecek. "Plan, Piyasa ve Demokrası" konulu panelın konuşmacıtan Yıldınm Akturk, Doç. Dr. Taner Berksoy, Doç. Dr. Bilsa) Kunıç, Dr. Ali Nail Kubalı ve DPT Musteşar Yardımcısı Ertan Yulek. Seminerin son gununün sabah oturumunu Prof. Memduh Yaşa yönetecek. AET Ttirkiye Temsılcisi Gwyn Morgan'ın bu oturumda sunacağı "Ekonomik Dçmokrasi" konulu büdırinin ardından, Prof. Nusreı Ekiu, Prof. TokUunç Aie», Umail Cem ve Prof. Nevzat YalçMta* birer konuşma yapacaklar. ögleden sonra yapılacak "Knz, Yönetim ve Demokrası" konulu oturumun başkanı Şeref Özgencil, konuşmacılar ise ANAP Istanbul Milletvekılı Bulent Akarcalı. Mehmel Diılger, Mehmet Barlas, Oktav Eksi ve Dr. Sofellin Gıırsd. Iktisatçılar Haftası'nda düzeltme Karayalçın: Kooperatif sayısındaki artıştan kaygılıyız KentKoop, Türkiye çapında yürüıtüğü ve parasal değeri 1 trilyon 440 milyar lirayı bulan konut projeleri zincirine Antalya ve Denizli'yi de ekledi. Belediyelerle işbirüğine giden KentKoop, Antalya'da 3 bin 609, Denizli'de ise 17 bin konut üretecek. KentKoop, Ar.kara, Elaağ, Van, Kastamonu, Bursa ve tstanbul'dan sonra Antalya ve Denizli'de de konut üretmek için her iki beledıye ile anlaşma yaptı. KentKoop'un yapımını sür Murat Karayalçm. > dürdüğü konut sayısı 141 bini geçti. ö t e yandan Tttrkiye'de 25 bin civarında konut kooperatifinin faaliyet gösterdigini bildiren KentKoop Başkanı Murat Kanyalçuı, "Bu sayıyı kıvanç ile değil kaygı ile izliyoruz" dedi. Karayalçu, yapay kooperatifçüik hizmetlerinin önlenmesi için Sanayi vç Ticaret Bakanhğı'nın denetiminı artınnasını istedi. (UBA) Merkez Bankası'nın dövizi 940 nıilyon dolar Merkez Bankası'nın mart ayı sonundaki 766 milyon dolarhk : döviz mevcudu, nisan ayı başı itibanyla yaklaşık 175 milyon d0larbk bir artışla 940 milyon dolar düzeyine yaklaştı. Merkez Bankası döviz mevcudundaki artışın 100 milyon doları, New York ticari senet piyasasındaki senet satışı karşılıgında sağlanan 100 milyon dolann yaru sıra, petrol alunlannın durdurulduğu lran'a olan borçlann ihracatla ödenebilmesinden de etkilendi. Alptemoçin: Tütün borsası kuruluyor VMSS/MO CAfi.VfELICH (Kredı Kontrol \c Takip) KEMAL ISCEL (KISJ \ jdelı Kredıler Yonetmeni) SAIT BILCE (Genel Müdıtr \rd.Kredı Tahsis) Maliye ve Gümrük Bakanı Kurtcebe Alptemoçin, tütün piyasasındaki bazı şikâyetlerin ortadan kaldınlması amacıyla borsa sistemine geçilmesi için çalışmalar yapıldığını, bununla ilgili kanuni değişiklikle teknik çalışmalann yakında tamamlanacagıru soyledi. Alptemoçin, Izmir'de bir Amerikan şirketinden tütün karşıüğı satın alınan yaprak tütün bakım ve işleme tesislerinin teslim töreninde yapuğı konuşmada, Türk tütüncülügünün daha ileriye götürülmesi için kalitesiz tütünlerin satın aunmayacağını belirterek kaliteli üretime teşvik için ureticinin yanında olacaklannı kaydetti. Maliye ve Gümrük Bakanı Alptemoçin, tütünde son 2 yıl içinde kalitede olumlu geüsmelerin oldugunu bildirdi. (UBA) INTERBANK ^ MERKEZ KARAKO^ B^HÇEkAPI \zlzta>fa Haun * < ltun t m d >L IT22OOO 141*100 511 Uı 7» >|SLI \>l.l M»«ıU, I4fı 71 77 KLM\D*(. Vtoufhr A 141 IW H3 B\KlBkl» >1? M 115 Î70 17ÎH Nıv^ı t.rıl.«jıı llı Ti ULUSLARARASI A>A MERN Empr F.rdıUo Srfuluttın BılgıiHT K) 52f. 13 S22 „„, , ISkENDERl N UHın Lrtmtııı 22 HW „,..„ (;\ZIA\TEP «hnvuı Tuıu lh«37 .^,... IZMIT Mehmrl Kitıtn 21262 bir dünya bankasıdır. Uulur El «lıhjıı C en«iı(Val 1)2.5 21 4S OVİ Gıda üreününde sorunlar tarbşılacak Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile Gıda Teknolojisi Demeği'nin ortaklaşa düzenledikleri "Türkiye 5. Gıda Kongresi", 1618 nisan tarihleri arasında Ankara'da yapılacak. TOBB yetkflîlerinden edinilen bılgiye göre, kongrede dunyada ve Türki' ye'de gıda üretimi, gıda sanayiinde hammadde somnlan, gıda ticareti, gıdadaki katkı maddeleri ve kalite kontrol, ambalaj sorunlan gibi konular ele alınaf ak.