Katalog

YAŞAMA FELSEFESİ Prof. Nermi Uygur 2. bası, 350 lira, Çağdaş Yayınlan Ttirkocağı Cad. 39/41 Cağaloğlu/tstanbul Cu m h u riyet 61. Yıl; Sayı 21768 Kurucıısu: Yuıuı* Nadi TO TL. Nisaj/t?85 Sâh R VE SÖYLEŞÎLER *. v Ahmet Rasim 300 lira, Çağdaş Yayınlan Turkocagı Cad 39/41 Cağaloğlu/tsıanbul Sağda iç hesaplaşma & ANAP: Ilımlılar atakta ANAP: "WiDYP: Yazar tartışması alevleniyor DYP: Yazar tartışması alevleniyor Yıldınm Avcı: Kocayusufpaşaoğlu: &İMDP: Tedimn &&.MDP: Tedimn ÖzaTa 47 imzalı mektup KeçeciUr Keçeciler'in de desteklediği ılımlılar, "milliyetçi" eğilimin temsilcisi durumundaki yöneticilerin uzaklaştırılmasını istiyor. Bir bîlerfi tanınuyonun Avcı 6 \eşilışık hiçyanmadı K. Pasaoğlu 56 başkan adayı var Sunalp: Partiyi raya oturtmak için çaba sarfediyorum. Bakarsınız bir kriz gelir biri daha istifa eder, tutamazsınız. kaydı ile sonuçsuz kaldı. MDP cephesinde ise bir sure önce başlayan istifalann haziranda yeniden başlamak üzere şimdilik durmuş olduğu belirtiliyor. Partisini rayına oturtmak için çaba harcadığım söyleyen Genel Başkan Turgut Sunalp, bu sessizliğe guvenemediğini belirtirken "Bir kriz gelir, bakarsınız biri daha istifa eder. onleyemezsiniz" dedi. Sunalp, partisinde 56 başkan adayı bulunduğunu da söyledi. Haberteri 7. Sayfada Inönü: Erken seçim gündeme gelecek Jjmalatya'da bulunan SODEP Genel Başkanı, "Ben, onumüzdeki yaz ve sonbaharı, erken seçim konuşmalannın dorukta olacağı gunler olarak göruyorum" dedi. Erdat Inönü, siyasi ortamla ilgili bir *soruyu yanıtlarken, "Ben, bu demokrasinin içinde partilerin yerinin neresi olduğunu pek anlayamadım" diye konuştu. Haberi 8. Sayfada • \azar'ın Genel Kurul'a bir ay kala ortaya çıkması planlı bir davranışm varlığını ortaya koyuyor. Doğru Yol'da kim genel başkan olacak bilmiyorum, ama kim olmayacak onu çok iyi biliyorum. ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Siyasal yelpazenin sağ kanadında yer alan partilerde parti içi hesaplaşmalar güncellik kazandı. îktidar partisi ANAP'ta hareketlenme Genel Başkan ve Başbakan Turgut Özal'ın yurt dışmda resmi temaslar için Türkiye dışında bulunduğu sırada ortaya çıktı. ANAP'h 47 milletvekili özal'a verilmek üzere "muhtıra niteliğinde" ikinci bir metnin hazırlıklarını tamamlayıp, genel başkana sunuluş biçimi konusunda seçenekleri gözden geçiriyorlar. Parti yönetiminin aşın uçlardan temizlenmesi istetniyle yola çıkan milletvekillerinin bu hareketinin Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Keçeciler tarafından desteklendiğirü belirlendi. Türkiye Odalar Birliği Başkanı Mehmet Yazar'ın DYP saflarında fiili siyasete atılması ve Genel Başkanlığa aday olmast konusundaki ilgili girişimleri DYP Kayseri örgütüne üye kaydını yaptırmasına üç gün kala DYP yöneticüeri tarafından somut gerekçelerle reddediliyor. DYP Genel Başkan Yardımcısı Narif Kocayusufpaşaoflu, "Yeşil tşık Türkiye'de bu partinin her üyesine yanar, ancak Mehmet Yazar'a hiçbir vakit yanmamıştır ve yanmayacaktır da" dedi. Genel Başkanı Yardımcısı Mehmet Gölhan ise, "Sayın Yazar treni kaçırdı" diye konuştu. Genel Başkan Yıldınm Avcı, Yazar'm bir ay kala ortaya çıkmasını "enteresan ve planlı bir davrantş" olarak niteledi, "bir bilen"in kim olduğunu bilmediğini, DYP'nin bir odaktan yönetilmediğini söyledi. Ankara'daki evinde yakın çevresi ile siyasi çalışmalarını sürdüren Mehmet Yazar'ın "bir bilen" olarak adlandırılan eski bir liderle görüşrne olanakları aramasına ilişkin girişimleri ise şimdilik ÇEKLER GECİKTt Emektiye 1 nisan Temmuz çeklerini kırdırmak isteyen emekliler dün bankaların önünde uzun kuyruklar oluşturdular Haber Merken Temmuz çeklerinin geç gelmesi yüzünden ernekliler dun sabah yine banka önlerinde uzun maaş kuyrukları oluşturdular. Ankara'da çek dağıtımı diğer illere oranla daha düzenliydi. Istanbul'da ise birçok emekli bankaların önunde oluşan kuyruklarda akşama kadar bekleşti. En uzun kuyruklar lzmir'de görüldü. lzmir'de bir banka yetkilisi: "Maaşları dagıtabilmek için cumartesi, pazar gunii fazla mesai yaptık" diyordu. Ama yine de birçok şubede maaşını kırdırmak ya da almak isteyen emeklilere paraları verilemedi. Sabahın erken saatlerınde banka önundeki kuyruğa gıren emekli memur Fuat Ökçe: "Neden ilk gun maaşınızı almak istiyor vc bu kadar erken kuyrufa giriyorsunuz?" sorusuna, "Yaşam şartlan... Ben bu parayı bugiın almak zorunda olmasam neden sabahın köründe kuyruğa gireyim bu yaşta." yanıtını verdi. Fıyat anışlarının emeklileri ilk günde maaşlannı alnıaya zorladığmı belirten ökçe, " H e r yıl bankaya ilk günde gelip maaşını almak isteyen emekiilerin savısı artıyor" dedi. 60 yaşındaki Saadet Birdemir bugune degın hiç boylesine uzun bir kuyruk görmediğini belirterek şoyle konuştu: "Bu yaşta üç saattir kuyrukta bekliyorum. Herkesin para>a ihtiyacı var. Bu ihtiyacı acele olmasa ne diye ilk gun gelsin de bu kadar eziyet çeksin. Bekler. ikinci uçüncu gunde gelir. Ama bırakın b«kleme>i, birçogurnuz bir sonraki dönemin maaşını almak için kuyruga girdik." (Arkası Sa. 13. Sü. Tde) 6. Füo'ya bakım teklifi ABD'nin Akdeniz'deki savaş gemilerinin bakım ve onarımı için yapılan teklifın ticari olduğu kadar askeri ve siyasal önemi de olduğu kaydediliyor. Türk ve ABD'li işadamları arasmda İşadamları Konseyi kuruluyor. Bu kuruluş, ortak ticaret odası için bir ön hazırlık olacak. YALÇIN DOĞAN CHICAGO Türkiye, ABD savaş gemilerinin, bu arada da Aliıncı Filo'ya ait gemilerın bakım ve onarımını üstlenmek istiyor. Ege ve Marmara kıyılarındaki tersanelerde yapılabileceği duşunulen bu bakım ve onarım işlemlerı için Turk tarafımn teklifi VVashington'a iletildi. Türk ve ABD'li işadamları arasındaki "yakınlaşma" konusunda da somut bir adım atıldı. Ortak ticaret odası çauşmalanna bir ön hazırlık olmak üzere, Türk işadamları ile ABD'li işadamları arasında duzenlenen bir anlaşmayla "TürkAmerikan İşadamları Konseyi" kurulması kararlaştmldı. ABD'nin Akdeniz'de seyreden gemileri ve özellikle Altıncı Filo'ya ait gemilerin bakım ve onarı(Arkası Sa.ll, SüJ'te) "ABD savaş gemilerinin bakım ve onanmını biz yapalım" YEMEK VE GORUŞME 2 SAAT SURECEK ÖzaUReagan bugün buhtşuyor CHICAGO, (Cumhuriyet) New York ve Chicago temaslannı tamamlayan Başbakan Özal, bugun Vv'ashington'da ABD Başkanı Ronald Reagan'la göruşuyor. VVashington saatiyle sabah saat 11.30'da kaldıgı otelden helıkopterle Beyaz Saray'a gidecek olan özal, bahçede Başkan Reagan tarafından karşılanacak. Yarım saat ile 45 dakıka kadar surmesi beklenen resmi göruşmeden Dışişleri Bakanı Vahit Halefoğlu ile Amerıkan Dışişleri Bakanı George Shultz da bulunacak. Goruşmeye, aynca iki (Arkası Sa. 13, Sü. 4'te) SÜMBÜL HAMM 35TEN 94 MİLYONA ÇIKTI Vergîler açıklanıyor 3 milyar 435 milyon lira gelir beyan eden Sabancı Kardeşler, 2 milyar 58 milyon lira vergi veriyor. Şarık Tara'mn gelir vergisi 642 milyon liradan 601 milyon liraya inerken, ENKA'nın diğer ortağı Vildan Gülçelik ve çocuklarının toplam vergisi 573 milyon lira. Bursalı işadamı Ali Osman Sönmez, 533 milyon, oğlu Celal Sönmez de 232 milyon lira vergi ödüyor. Ekonomi Servisi İşadamı Sakıp Sabancı'nın başlattığı "Sümbtil Hanım" tartışması sonucu bu yıl sanayicilerin odeyecekleri vergiler daha da guncel bir hale geldi. Geçen yıl 35 milyon lira vergi ödeyen genelev patronu "Sümbül Hanım" lakaplı Yaşar Akarsu, bu yıl odeyeceği 91 milyon lira vergıyle pek çok tanınmış işadamına meydan okurken, geçmiş yıllarm vergi rekortmenlerinin bu yıl ödeyeceklen vergiler de belli olmaya başladı. Ödediği 642 milyon lirahk vergıyle geçen yıl Türkiye rekortmeni olan ENKA Holding Yonetim Kurulu Başkanı Şank Tara, bu yıl 41 milyon lira daha az vergi ödemesıne rağmen yine başa oynuyor. Şarık Tara, bu yıl 601 milyon lira vergi odeyecek. Tara'mn ortağı Vildan Gülçelik ve üç çocuğunun odeyecekleri toplam vergi ise 573 milyon lira (Vildan Gülçelik 186 milyon lira, Ali Gülçelik 129 milyon lira, SevdaErdoğan Barlı 130 milyon lira, AyşeEngin Bora 128 milyon Bursa'nın yıllardan beri değişmeyen vergi rekortmeni Ali (Arkası Sa. 13, Sü. 4'te) YALÇIN DOĞAN CHICAGO'dan ABDİİ yatıruncı Türkiye'ye gel! Güvence OzaTdan... CHICAGO Bugun başlayacak resmi görüşmelere dek koşulan maraton süresince Başbakan Turgut Özal ısrarla üç noktanm altını çizdt 1) Türkiye Ortadoğu'nun en istikrarh ıdkesıdır, 2) Türkiye kendi içinde siyasal ıs(ArkasıSa. 13, Su. l'de) BVLGAR YORUMU: ÖZAL, TÜRK DIŞ POLİTÎKASININ GELENEKSEL İHTtYATLILIĞINI UNUTMAMAH Haberi 10. Sayfada SENDtKALARA BOYKOT KARARI BİLDİRİLMEDİ TürkIş'in şaşkın boykotu M ürktş'in 15 nisana değin sozieşme boykotuna ilişkin kararı, 10 nısanda yapılacak Başkanlar Kurulu ile 11 nisanda yapılacak TürkIş Merkez Yönetim Kurulları toplantısınm gündemlerinde de yer almadı. Mürkİş Yönetim Kurulu, kamuda toplusözleşme görüşmelerinı sürdüren sendikalara '15 nisana kadar, görüşrnelere katılmaym" biçiminde bir karar bildiriminde bulunmadı. Dlorrnal toplusözleşme görüşme süresini tamamlamamış ve uyuşmazlığa gitmemiş olan sendikalarınyöneticileri, Türklş'in kararımn kendilerine iletilmediğini, bu durumda görüşmelere katılmamaları halinde doğacak hukuksal sonuçların sorumluluğunun Türktş tarafından yüklenilip yüklenilmeyeceğini sordular. IŞIK KANSU ANKARA Kamuda sözleşme göruşmelerini sürdüren sendikalar, Türklş'in 15 nisana değin toplusözleşme göruşmelerine katılmama boykotu karşısında çelişkiye düştüler. Türktş Yönetim Kurulu, kamuda sözleşme göruşmelerini surduren sendikalara, "15 nisana kadar görüşmelere kaülmayın" bici(Arkası Sa. 13, Su. 3'te) TÜRKİŞ'İN TAVRI GÖSTERMELİK Haberi 10. Sayfada TÜRKAMERİKAN DERNBĞİNDE Başbakan Turgut Özal.Chicago 'da TürkAmerikan Kültür Demeği üyelerine hitaben bir konuşma yaparken Dışişleri Bakanı Halefoğlu da kendisini ilgiyle dinliyordu. (Fotoğraf: APOM.) ABD şîrketi Türk ortağı ile adliyelik oldu türk Hava Kuvvetleri'nin kullandığı cihazların onarımını yapmak amacıyla kurulan HavelsanAydın A.Ş., Amerikan şirketinin ortaklıktan çıkarılması için mahkemeye başvurdu. ERHAN AKYILDIZ Türk ve ABD sermayesiyle, "Türk Hava Kuvvetieri'nin kullandığı elektronik sistem ve cibazlann uretim. bakım ve onanmını yapmak" amacıyla kurulan "HavelsanAydın AŞ."nin yabancı ortaklanrun tutumu yüzünden, Türk Hava Kuvvetlerini Guçlendirme Vakfı'nın buyük maddi zarara uğradığı belirtildi. HavelsanAydın AŞ. Genel Müdürlüğü, yabancı şirketlerin ortaklıktan çıkarılması için mahkemeye başvururken, Aydın Investmenls ve Aydın Corporation adlı ABD şirketlen de mahkemede "ihtiyati tedbir" kararı aldırdı. 13 Temmuz 1982 tarihinde kurulan 1 milyar lira sermayeli Havelsan A.Ş.'nin yuzde 51 hissesi Türk Hava Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı'na ait. Şirketlerin öteki Türk ortaklannı da yuzde 10 hisse ile TESTAŞ, yuzde 0.5 hısse ile TUSAŞ oluştururken, Genel Müdurlüğunu Ayhan Hâkimoğlu adlı Turk işadamının yaptığı Aydın ln\estments ve Aydın Corporation adlı ABD şirketleri de yabancı ortakları oluşturuyor. ABD şirketlerinin şirketteki toplam hisseleri ise yüzde 38.5. Kurulma aşamasında, şirketin Türk ortaklarının 615 milyon lira tutan sermaye borçlarının tamamını nakit olarak ödediği, 385 milyon lira sermaye borcu olan vabancı ortakların ise 2,6 milyon dolar karşılığı ayni sermaye (makine \e teçhizat) koyma taahhudünde bulunduğu, güvence olarak da banka teminat mektubu verdiği belirtildi. Bu anlaşma gereğince şirketin yabancı ortakları Türkiye'ye makine ve teçhizat getırmeye baş(Arkası Sa. 13, Sü. Vde) Özal Güvercin mi? Şöyle düşünülebilir mi: Yunanistan sertiikten anlar, diyen Şahinler bugün için Türk dış politikasında anlaşılan pek etkili olamıyorlar; duruma uzunca bir süredir Güvercinler hâkim... Türk dış politikasında şahingüvercin ayrımı yapılabilirse eğer, Yunanıstan'a karşı ikincilerın ağır bastığı kolaylıkla söylenebilır. Başbakan Özal, kımı zaman "tek taraflı iyi nıyet politıkası" olarak nitelediğimız çizgiyi inatla sürdürmektedır. Amerika'daki temasları da bunu göstenyor. Ortodoks Kilisesı lideri Yakovas ve Rum lobisi Başkanı Zambetis ile değişik kaynaklı eleştirileri göze alıp New York'ta görüşmüş olması, benimsenen çizgiden şimdilik sapılmayacağının bir işaretidir. Sayın Özal'ın bu kadarla da yetınmeyece(Arkası Sa. 13, Su. 3'te) Kronik dert Ilaçlar zam hastası oldu İlaç sanayicileri istedi. Bakanlık kabul etti. Ilaca yine zam geldk Yüzde 1520 İSTANBUL, (UBA) İlaç sanayicilerinin son zam isteği Sağhk ve Sosyal Yardım Bakanhğı'nca kabul edildi. Yaklaşık 400 kalem Uaca yüzde 1520 ora(Arkası Sa. 13, Sü. 4'te) UGUR GOZLEM Mimıcu Sansürcüier 3 oldu Okurlara... Cumhuriyet Gazetesi Babıalı basını içinde tek başına bir adaya benzer. Kaynağı, kökenı, yapısı, bıçimı ötekı gazetelerden çok farklıdır. Gazetenin bu kendıne ozgü özelliğının nedenı ve sonucu aynı sözcükle açıklanabilir: Cumhuriyet, "bağımsız" bir yayın organıdır. "Bağımsızlık" gazetenin hem geçmışini hem de bugününü anlatan bir kav(Arkosı Sa. 13, Sü. Tde) DIE'nin kapısı da 205 sözcüğe kapandı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) özturkçe 205 sözcuğun kullanılması Devlet Istatıstik Enstitüsü'nde de yasaklandı. Belirli aşamalarla Türkiye'de tüm devlet kurumlannca yasaklanmaya başlanan 205 sozcük önce TRT'de daha sonra da Emniyet Genel Müdurlüğü'nde yasaklanmıştı. Öğretim üyeleri Doç. Dr. Ahmet Bican Erdlasun ile Doç. Dr. Hamza Zülfıkâr tarafından hazırlanan 205 sözcüğun, çoğunluğu Arapça, Farsça ve Fransızca kökenli karşıuklarırun kullanılması bir yazıyla Devlet lstatistik Enstitüsü'nun tüm birimlerine dağıtıldı. HASAN CEMAL