Katalog

29 ARALIK 1985 Ozetle DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Arafat iyileşiyor Filistin Kurtuluş Örgütü lideri Yaser Arafat'ın sağlık durumunun iyiye gittiği bildiriüyor. FKÖ liderinin doktoru Asraf el Kordi, Tunus'ta yaptığı açüdamada, Arafat'ın sağlık durumunda belirgin bir düzebne olduğunu, ancak uzun bir süre dinlenmesi gerektiğini söyledi. Bu arada, Filistin Haber Ajansı "WAFA" da Arafat'ın perşembe gecesi Rommya Devlet Başkanı !\'ikolay Çavuşesku 'nun özel temsilcisM^ kabul ettiğini bildirdi. Harekete geçebiliriz Suriye, BM Genel Sekreteri de Cuellar'a gönderilen bir mesajda, tsrail'in Lübnan üzerindeki keşif uçuşlanmn Lubnan'ın egemenliğine ve Suriye'nin güvenliğine bir tehdit oluşturduğunu belirtti. tlrdün Kralı Hüseyin, Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad ile 1979 yılından bu yana ilk kez Şam'da yapacağı görüşmeyi yanna erteledi. Dış Haberter Servisi tsrail ile Suriye arasında yeniden alevlenen füze bunalımı, tarafların karşılıkh suçlamalan ile devam ederken, Suriye yönetimi, İsrail jetlerinin Lübnan üzerinde yaptığı keşif uçuşlarma üişkin Birleşmiş MilleUer Genel Sekreteri Perez de Cuellar'a şikâyette bulundu. Bu arada Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad ile Ürdün Kralı Hüseyin arasında altı yıldır ilk kez dun yapılması tasarIanan görüşme yanna ertelendi. İsrail Başbakam Şimon Peres'in, Suriye'nin Lubnan'ın doğusundaki Bekaa Vadisi'ne uzun İsrail Savunma Bakanı îzak Rabin, Suriyeyi tehdit etti: Farkı Fark Etmek SAMİMLÜTFÜ Bizde nedense, herkesin aynı tomadan çıkmış gibi düşünüp davranması, bir biriik beraberlik göstergesi, sağlıklı yapı öğesidir sanılır. Herhalde bu yanlış kanı, çoğulcu toplumu henüz tam olarak benımseyip oturtamamış olmamızdan kaynaklanıyor olsa gerek. Oysa gerçekten sağlıklı bir yapının göstergesi çeşitli görüşlerin açıkça yapıcı bir biçimde tartışılmasıdır. Kuşkusuz, en 1emel ilkelerde, kavramlann tanımlarında bile anlaşılamayan ve sürekli ınatlaşılan bir kakafoni ortamını kastetmiyorum. Ama temel ilkelerde birleşmek demek, herkesin, tomadan çıkmışçasına, aynı kalıpları yıneledikleri bir emir kumanda kurumu içinde yaşaması demek değilir. Çoğulculuğu savunan ve ancak o koşul gerçekleştiğinde güçlü bir toplum oluşturabileceğimize inanan Cumhuriyet ailesi de bövte, tartışmaya açık bir topluluktur. Okuyucusu ve yazarı ile bu topluluk, gerçekten sorunların açık yürekle ve dostça tartışıkjığı, bu tartışmalardan yapıcı sonuçlar elde editdiği bir ailedir. Anımsıyor musunuz? Bu yaz Melih Cevdet Anday ile Ergun Balcı, apartheid ve çağdaşlık sorununu gazetemiz sütunlarında tartışmışlardı. Ne de iyi etmışlerdi. işin ilginç yönü, aynı konu birkaç hafta sonra ABD'nin ciddi yayın organlannda uzman k'ışiler arasında da gündeme gelmişti. Doğaısu, ben Melih Cevdet Anday ile Ergun Balcı'nın bu tartışmayı, gazetenin bir odasında ya da deniz kıyısında bir masa başında, kendi aralarında geliştirmek yerine, gazetede hepimizin önünde yapmalannı çok daha yarartı buldum. Nitekim, Sayın Anday'ın arkadasımız Balcı'ya söylediği sozlerden kendime de pay çıkardım. Ve daha o gün, benzer herhangi bir durumda aynı şekilde davranmaya karar verdim. 24 aralık günü Ergun Balcı arkadaşımızın "Pravda, Afganistan ve Komünizm" baslıklı yazısını görünce de bu kararımı anımsadtm. Çünkü Afganistan konusunda Ergun Balcı arkadaşımla anlaşamadıgım, üstelik de kendimce çok önemli saydıgım bir rtokta var. Afganistan konusunda, Balcı üe anlaşamadığımız nokta, Afganlılann komünizmi kabul etmediğı konusunda başgöstermıyor. Ben de, onun gibi, bu ülkede yaşayanların komünizmi kabul etmedıkleri ve daha hiç degilse uzun bir süre bu durumun değişmesinin beklenmesinin boşuna olacağı kanısındayım. Ben de, Ergun Balcı gibi, Sovyetler'in Afganistan'a müdahalesinın, bu ülkede sosyalizmi kurmak amacına yönelik olduğunu düşünemiyorum; bu müdahalenin daha çok, etki alanlan payiaşımı çekışmesinin bir ürünü olduğu kanısını olaytn başından berı taşıyorum. Ben de Ergun Balcı gibi, insanlann tepesine bomba yağdırarak, ithal mali bir sosyalizmin kabul ettirilebileceğine inanmıyorum. Yalnız ben, çok ufak gibi görünse de, kanımca son derece önemli olan bir noktada Balcı'dan ayrılıyorum. Gerçekten, kanımca, Afgan "mücarifWeri"nın savaşlarınm Mustafa Kemal öndeıiığindeki Ulusal Kurtuluş Sayaşımızla ortak bir yönü olduğunu söylemek olanaklı değildir. Her iki savaşın da ülkedeki yabancı güçlere karşı veriliyor olmalan, ikisinin bir arada anılmalan için yeterii sebep olamaz. Eğer öyle olsaydı, tarihteki bütün savaşlann hemen hemen birbirlerinin aynı olduğunu söylemek durumunda kalırdık ki, böyte bir durum söz konusu değildir. Mustafa Kemal önderlığındeki Türk Kurtuluş Savaşı bir ulusal kurtuluş savaşıydı Bu savaş sırasmda Türkler, uluslaşma süreçlerınin ileri bir aşamasına varmışlar, bu savaş boyunca, ulusal devletin kurumlarının önemli bir bölümünün temellerini atmış ve laik devletin geiecekteki genç kadrosunu bu savaşın savaşçılan arasından bulup çıkarmışlardır. Türk Kurtuluş Savaşı, Türk ulusunu ve laik Turkıye Cumhuriyeti'ni doğurma amacına yönelikti ve bu amacı gerçekleştirmişti. Bu sırada, eşrafla, hocalarla isbirliği yapılmış olması, eylemin belirleyici niteliğini değiştirmemiştir. Ve bu ittitaklara bakarak bu laik amaçlı eylemi, dinsel tabana dayalı olan ve gerici niteliği, gericiler dışında, kimse tarafından yadsınamayacak olan Afgan mücahitlerinin eylemiyle kıyaslamaya, onların aralarında var olmayan koşutluklar ve benzeriikler arayıp bulmaya yönelmemelıyız! Unutmamak gerekır ki, Afganistan'a ilk Sovyet askerı ayak basmadan önce, hatta bu ülkede Cumhuriyet ilan edılmeden de evvel, bugün silah eide çatışan güçlerin önemli bir bölümünü oluşturanlar, yine çatışmanın ıçindeydıler. Bunlann bir ulusal kurtuluş savaşı vermediklen açıktır. Çünkü Afganlılar, hâlâ uluslaşma sürecine gırememışlerdir. Afganistan'ın sosyal yapısının son zamanlara kadar, hâlâ yüzyılın başına oranla çok önemli bir farklılık göstermediğinde hemen hemen tüm kaynaklar birleşiyorlar. 1930'lann Afganistanını ise Mustafa Kemal Atatürk, kendi imzasını taşımıyor da olsa, onun tarafından yazıldığını herkesin bildiği Yurtbılgisi krtabında şöyle anlatıyordu: "Efganlılar bir ulus muduriar? Hayır". Görülüyor ki bir türlü uluslaşma sürecınde yol alamayan Afganlıların "mücahitleri"n\r\ savaşları da bır ulusal kurtuluş savaşı değildir. Yanılmıyorsam, Ragıp Duran'ın yine bu sonbaharda gazetemizde yayımlanan röportajı da bu konuda olduğu kadar, eylemin gerici niteliği açısından da çok ılgı çekıcı gözlernleri dile getıriyordu Afganlıların, Sovyet müdahalesi de dahil olmak üzere, başlarına gelen birçok musibette, uluslaşma sürecınde gecikmiş olmalarının çok büyük payı vardır. Evet olayın bu yönü Sovyet askeri harekatının, onaylanmasına olanak bulunmayan bir dış müdahale olduğu gerçeğini ortadan kaldırmıyor, ama sanınm Afganistan olgusuna ışıktutacak çok önemli bir başka gerçeği aydınlatıyor ve bakışımıza yeni boyutlar kazandırıyor. Balcı ile ayrıldığımız nokta, Sovyet müdahalesmin niteliği değil, Afgan toplumunun ve Afgan mücahitlerinin savaşının niteliği. Bu niteliğin, acı da olsa, doğru tanımlanması. Afganistan'da olmuş olanlar, olmakta olanlar ve olacak olanlara ışık tutar. Türk Ulusal Kurtuluş Savaşı ile bağnaz dincilerin başını çektiklerı Afgan mücahitlerinin "c/hao"1annı kıyaslarken, farkı fark etmek gerek. Mali birliklerinde yabancı asker MatiBurkina Fasso arasında önceki geceyansı uygulanması gereken ateşkes antlaşması ihlal edilirken, Burkina Fasso, savaş sırasmda Mali birliklerinin yanında yabancı beyaz askerlerin de çarpısnğım iddia etti. Burkina Fasso hükumetince yayımlanan savaş bildirisinde dort gün önce başlayan çarpışmalann yeni bir boyut kazandığı ve bir Mali birliğinin tümu üe "tenüzlendiği" büdirüdi. Savaş bildirisinde Palamana sınır bolgesinde Mali askerlerinin yanında beyaz yabancılann da çarpıştığtnın görülduğü betirtilerek bunlann kimlikleri konusunda bir açıklama yapumadı. (a.a.) SAM6vt SAM8füzelerinin Lübnan'ayerleştirümesi, IsraüSavunma Bakanı Rabin'in Suriye'yeyöneUksuçlamalarma neden oldu. menzüli SAM6 ve SAM8 füzeleri yerleştirdiğinı haber aldıklarını açıklamasının ardından İsrail Savunma Bakanı tzak Rabin Suriye'ye yönelik yeni suçlamalarda bulundu. a.a.'nın Fransız AFP ajansma dayanarak verdiği habere göre Rabin, "Şam yönetiminin bu lulumuna karşılık ne pahasma olursa olsun. kendileri için uygun bir zamanda ve en bekienmedik şekilde harekete geçecekJerini" söyleyerek tehdıtte bulundu. AP ajansının verdiği habere göre de, Savunma Bakanı Rabin, "Suriye kontrdündeki Lubnan'ın dogu kesiminde Filistiıtli ve Lübnanlı gerilia üslerioi denetlemek için yaptıkları keşif uçuşlannı sürdureceklerini" soyledi. Rabin, "tsrail, füze sorununa nasıl ve ne zaman çoziım bulacağı konusunu kendine saklıyor" dedi. Bu arada Hafız Esad yönetimi, BM Genel Sekreteri Perez de Cuellar'a gönderdıği mesajda, "Suriye'nin Lübnan'da 25 bin kişilik biriik bulundurmava kararlı olduğunu" belirterek, "Israil'in bölgede gerginliği arttırdığı" yolunda şikâyette bulundu. Suriye yönetimi, mesajda , "tsrail'in Lübnan üzerindeki keşif uçuşlanmn Lubnan'ın egemenliğini çiğnediğini ve Suriye'nin güvenüğini doğnıdan tehdit ettiğini" belirtti. Ürdün Kraü Hüseyin, 1979 yılından bu yana ilk kez Hafız Esad ile göruşmek üzere yapacağı Şam zıyaretini yanna erteledi. Huseyin'in görüşmeyi Suriye'deki Lübnan banş anlaşması calısmalan nedeniyle ertelemiş olabileceği belirtiliyor. UrdünSuriye ilışkileri 6 yıllık gerginlikten sonra yumuşamaya başlamıştı. Gözlemciler, bu buluşmanın Arap dunyasının içinde bulunduğu durumu değiştirebilecek kadar önemli bir adım olduğu göruşünde. ROMA\İYANA BASKEVI ABDSSCB direkt ııçcık seferleri nisanda Sovyetler Biriiği Sivil Havacıhk Bakanı Boris Bugaev, ülkesi üe ABD arasında direkt uçak seferlerinin 27 nisanda başlayacağım açıkladı. Başkan Reagan, 1981 yılında Polonya 'da sıkıyönetim ilan edilmesi uzerine Aeroflot'un Washington seferlerini iptal etmişti. (AP) Papandreu, Gorbaçov'a mesaj gönderdi Yunanistan Başbakam Andreas Papandreu, Sovyet lideri Michaü Gorbaçov'a "gerilim sorunları" ile ilgili bir mesaj gönderdi. Papandreu, mesajında, Cenevre'de yapılan SSCBABD gorüşmeleri, nükleer silahlann azaltılma«, Balkanlar'daki isbirliği ve YunanSovyet ilişkilerinin geliştirilmesi İconulanna değindL ABD ve Sovyetler'den karşılıklı çağrılar Reagan: Afganistaiıda işgal son bııkurı Gorbaçov: rfükleer denemeler dondurulsun Reagan, Afganistan konusunda Moskova 'yı eleştirerek, Sovyet birliklerinin bu ülkeden çekilmesini istedi. Gorbaçov, nükleer denemelerin dondurulması çağrısını yineleyerek, "I986'yı barış için çaba harcanan yıl yapalım" dedi. Sovyet basını nükleer denemeleri dondurma önerisini "tarihsel fırsat" olarak değerlendiriyor. MOSKOVA/WASHINCTON (Ajn&r) ABD Başkanı RonaJd Reagan Sovyetler Birnği'nin Afgarustan'ı işgalini kınayarak Sovyet birliklerinin bu ülkeden çekilmesini istedi. Sovyetler Biriiği Komunist Partisi Genel Sekreteri Michaü Gorbaçov de nükleer denemelerin dondurulması çağnsında bulunarak 1986'nın "banş yılı olması" için çaba harcanmasını istedi. Başkan Reagan, Afganistanın işgalinin 7. yıla girmesi nedeniyle yayımladığı yazılı bildiride, Sovyetler Birliği'nin Afganistan GORBAÇOV: Çtkar hesapUmnı bırakabm. da "barbarca savaş yöntemleri" uyguladıklannı belirterek, Sovyet birliklerinin bu ülkeden çekilmesini istedi. Afgan direniş hareketinin etkınliğini giderek arttırdığını öne süren Reagan, "Sovyetler'le Afgan yardakçdan, direnişçileri ezebümek için barbarca savaş yöntemlerine başvuruyorlar. Sivil bölgeler fark gözetilmeden havadan ve karadan bombalanıyor. Mucahitleri desteklediğinden şiıphetenilen sivil halka karşı vahşi misillemeler yapılıyor, koylünün bnınü ve sulama sistemleri REAGAN: Afganistan'da barbarca savaş. soyledı. Bilındiği gibı, Moskova, temmuz ayında nükleer denemeleri tek yanb olarak 6 ayhk bir süre için dondurmuştu. Gorbaçov, sözlerini şöyle sürdurdü: "1986nın,tarihte, nükleer patlamaların azaldıgı ve insanlann sağduyulan ile dar çıkar hesaplanndan kurtularak banşa vardım ettikleri bir >ıl olmasına çalışalım." Komünist Partisi organı Pravda'da çıkan bir yazıda, Gorbaçov'un nükleer denemeleri dondurma çağnsırnn önemine işaret edildi. Gonzales: Avrupa NATO'da kalmamızı istiyor hpanya Başbakam Felipe Gonzales, Avrupa ülkelerinin lspanya'ntn NATO üyeliğinin sürmesinden yana olduklannı söyUdL Gonzales, televizyonda yaptığı konuşmada, "Avrupa Ekonomik Tbpluluğu" (AET) ülkelerinin, lspanya'nın NATO'ya üyeliğini Avrupa'da guvenlik ve banşın sağlanması konusunda Madride düşen sorumluluklann bir parçası olarak değerlendirdiğini ifade etti. Sosyalist Parti ekim 1982'dekigenel seçimlerin öncesinde yürüttüğü kampanyada, iktidara gelmesi halinde NATOya üyeliğinin referanduma sunuîacağı konusunda söz vermistL imha edUiyor" dedi. Reagan, binlerce Afgan gencinin "yeniden eğitilmek" üzere Sovyetler Bırhğı'ne gonderildiğini de öne surdü. Reagan, ABD ile Sovyetler Biriiği arasındakı ilişkilerde bir yumuşama olduğunu ve bu gelişmeyi olumlu görduklerini de kaydetti. Sovyetler Biriiği Komünist Partisi Genel Sekreteri Michail Gorbaçov, Kremlin'de yaptığı konuşmada, Sovyetler'in nükleer denemelere koyduklan moratoryumu uzatmak istediklerini Dış Haberler Servisi ltalya'nın başkentı Roma \e Avusturya'mn başkenu Vıyana havaalanlannda önceki gun İsrail Ha\ayolları EL AL burolarına karşv gınşılen saldınları önce "Filistin Şehitleri" adlı bir örgutün gerçekleştırdiğı bıldırildı. Bunun ardından "Kızıl Ekim" adlı bir başka orguı de Vıyana Havaalanı saldmsından sorumlu olduğunu ılen surdu. FKÖ ve israil 17 kişının öldüğü ve 100'den fazla kışinın yaralandığı kanlı eylemleri kınadı. Roma'da AP ajansına bir açıklama yapan Italyan polisı, ele geçınlen terönstlenn sorgulanmalan sonunda eylemi 1 ekimde Israil'in Tunus'takı FKÖ karargâhına duzenledığı saldınya misılleme amaayla gerçekleştırdıklerının anlaşıldığını bıldırdı Roma saldınsıtu duzenleyen 5 teronstten uçu polısin açtığı ya>lım ateşınde öhiıuş, diğer ikisı ise yakalannuştı Yakalanan teröristlerden bırinın adının Muhammed Sarman olduğu ve cebınden çıkan bir mesajda "Filistin Şehitleri" unzası bulunduğu kaydedıldı. Öte yandan Roma Havaalam'na duzenlenen kanlı baskında yaralanan bır Amerıkalının daha hayatını ka>bettığı, böylece Roma'da ölenlerin sayısının 15'e yukseldiğı bıldırıldı. İsrail Başbakan Yardımcısı David Levj de Tel Aviv'de yaptığı açıklamada saldırılann öcunün alınacağınıve saldınları gerçekleştıren gerillalarla nerede olursa olsun mucadele edıleceğıni sö>ledı. Ankara buromuzun habenne göre Turkıye, önceki gün ıki havaalanına duzenlenen saldınlan şiddetle kınadı. Dışışlen Bakanhğı Sözaisu Dışişleri sözcusü Eralp, olayı "canıyane" olarak niteledi ve 1986'da uluslararası alanda terorizme karşı işbirliğinin onemini vurguladı. israil: Saldırının • •• • • • ocunu alacağız Valım Eralp, "Yeni bir yılın eşiginde mevdana gelen tedhiş olaylan. l<)86'da uluslararası alanda terorizmle mucadek konusunda etkin bir isbirligi geregini bir kere daha gös tenniştir" şeklinde konuştu. Körfez barışı için yeni bir adım Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Dışişleri Bakanı Raşid Abdullah Al Nuaimi'nin Körfez savaşını sona erdirmek girişimlerinin bir parçası olarak dün Tahran'a gittiği açıklandL Nuaimi'nin Tahran 'da iki gün kalacağı ve Iran tiderleri üe tranIrak savaşvun sona erdirilmesi için Körfez tşbirliği Konseyi'nin altı üye ülkesi tarafmdan verilen barış teklifini görüşeceği büdirüdi. (a.a.) Hindistarıda soğuktan 50 kişi öldii Hindistan 'm kuzeyinde sıfinn altında 15 dereceye kadar düşen hava sıcaklığı, son 4 ay içinde yaklaşık 50 kişinin ölümune yol açtu Ulkenin kuzeyindeki şiddetlifırtına ve kar yağışı, çok sayıda evin yıkumasına ve bazı yollann kapanmasına neden oldu. Türk Borsacılık Sisteminde yeni bir dönemi başlatan Istanbul Menkul Kıymetler Borsası'na basarılar dileriz. 7 Israilliyi öldüı^en Mısırlı polise ömür boyu hapis Mısırlı polis, ekim ayında cinnet geçirerek tsrailli turistlere ateş açmıştı. SUEZ C1TY (a.a.) Mısır'da ekim ayında cinnet geçirdiğı bir anda 7 Israilli turısti olduren polis memuru, omur boyu hapis cezasma çarptırıldı. Polis memuru Suleyman Hater'in avukatı, asken mahkeme kararının Savunma Bakanı Abdulhalim Ebu Gazala ve 3. Ordu Komutanı Hasan EI Zayat tarafından onaylanması gerektığını soyledi. Bir başka yetkili de kararın uygulanması için Devlet Başkanı Husnu Mubarek'in onayının gerekebıleceğını belirtti. Mısır yasasına gore hukumlunun kararı temyiz hakkı yok. Ancak Mısır'da omur boyu hapis cezası suçlunun, "i>i hali" gozonune alınarak genellıkle 25 >ıl hapse çevTiliyor. İsraıl uçaklarınm FKO'nun Tunus'taki karargâhını bombalamalanndan beş gun sonra. 24 yaşındakı polis memuru Hater, Sina Yarımadasının sınırına yakın bir yerinde yedi Israilli turıste ateş açarak oldurmuştu. Olay uzerine israil ile Mısırın ilişkileri gerginleşmiş ve Taba sınır şendiyle ilgili ikili goruşmeler bir sure kesilmişti. Mısır, İsrail'in ölen Israillilerin ailelerine tazmınat verılmesi isteğıni kabul etmişti. Devlet Başkanı Mubarek'in, Hater'in davasımn daha çabuk sonuçlanması amacıyla askeri mahkemede gorulmesini ıstemesı de lsraıl'le ıhşkilerini daha fazla gerginleştirmekten kaçındığı biçiminde yorumlanmıştı. Japon hükümetinde 11 bakan değişti Japonya'da Başbakan Yasuhiro Nakasone hukumet kabinesindeki 17 bakanı değiştirdi. Dışişleri Bakanı Shintaro Abe ile Maliye Bakanı .\oboru Takeshita ise yerlerini korudular. Ticaret ve Sanayi Bakanlığı'na iktidardaki Liberal PartVnin tanmmış isimlerinden Michio Vatanabe'nin getirildiği belirtildi. Daha önce bu gorevde Keijiro Murata bulunuyordu. (a.a.) T.CZİRAAT BANKASI