Katalog

CUMHURÎYET/8 HABERLER HALKÇI P A R T f MN SON KO1NGRESr>DE?S 3 EKİM 1985 jüınıluş: 6 Hazıran 1983 Ilk ktınıcular. Erdal tnonu (Genel Başkan), Turkân Akyol (Gnl Bşk Yrd ), Atıla Sav (Gnl Bşk Yrd ), Cezmı Kartay (Gnl Bşk Yrd ), Muzaffer Saraç (Gnl Bşk Yrd), Ahmet Durakoğlu (Genel Sekreter), Oktay Eksı (Gnl Sek Yrd ), Yığtt Guloksuz (Gnl Sek Yrd ), Cevdet Setvı (Gnl Sek Yrd ), Tekın Alp, Hıcrı Fışek, Korel Goymen, Erhan Işıl, Kemal tnan, Kamıl Karavelıoğlu, Saım Kendır, îbrahım Onen, Gunduz Pamuk, Rafet Tuzun, Kazım Yenıce, Cahıt Talas, Halıl Akyuz. Turker Alkan, Uğur Batmaz, İsmaıl Hakkı Bırler, VecdıÇapa, Ahmet Salıh Çebı, Hasan Çetınkaya, Mehmet Kıcıman, Şevket Koksal, Erol Kose, Zıhnı Kutlar, Cahıt Kulebı, Şukran Nasuhoğlu, Hudaı Oral, Unal Ozan, Suleyman Sarıalıoğlu, Kemal Sarısoy, Cemal Seymen, Metın Şahın, Guler Tanyolaç, Seyfı Turagay Veto edilen kurucu sayısı: 53 VetD edilen kunıcular Erdal tnonu, Turkân Akyol, Atıla Sav, Muzaffer Saraç, Yığıt Guloksuz, Cevdet Selvı, Îbrahım önen, Tekın Alp, Hıcrı Fışek, Korel Goymen, Erhan Işıl, Kemal Inan, Kamıl Karavelıoğlu, Kazım Yenıce, Cahıt Talas, Turker Alkan, Hasan Çetınkaya, Cahıt Kulebı, Şukran Nasuhoğlu, Guler Tanyolaç, Halıl Akyuz, Akbulut Alatan, Selahattın Canbay, Ferruh Guven, Doğan Könel, Üstun Kusefoğlu, Zıya Tınel, Yaşar Alıçlı, Naıl Gurelı, îsmaıl Inan, Bakı Kuru, Çetın Soyak, Vahıt Yılmaz, Orhan Asena, Turgut Atalay, Mustafa Bakı, Husnu Rıza Çımen, Bırgen Keleş, Refık Oral, Mehmet Kemalettın Ungan, Şerafettm Uzuner, özkal Yıcı, Yaşar Özal, Cevat Tolgay, Necmettın Erkan, Hatıce Demet Işık, Mehmet Saraçoğlu, Enıs Tutuncu, Faruk Marşan, Lutfı ömerbaş, Mustafa Gunaydın, Hasan Basrı Kurdoğlu, Mehmet Guneş, Mehmet Guneş Topsat Vetototann yerine kurucu olantar Doğan Okdemır, övun Önder, Haydar Ozkın, Haluk Turksoy, Ertuğrul Ünluer, Ekrem Yurdakoş, Çetın Remzı Yureğır, tsmaıl Hakkı Zarakol, Nurı Aslantaş, Adıl Esmer, Taner Gucuyener, Aslan Kaya, Tolga Yarman, Alı Emıroğlu, Nevm Dağlı, Rustem Kaptan, Özgen Kara\eğen, Olcav \iıs İkinci Gene» Başkan: Cezmı Kartay (Erdal tnönu'nun veto edılmesı uzerıne 27 Hazıran 1983'te Genel Başkan oldu 17 Aralık 1983'te SODEP Kurucular Kurulu toplantısında Erdal Inönu venıden Genel Başkanlığa getınldı) 25 Mart 1984 yerel seçımlennde kazandığı ıl beledıye başkanlığı sayısı 8 (Ârtvuı, Bıtlıs, Burdur, Kırklareh, Muğla, Kars, Ordu, Tuncelı) 25 Mart seçımlennde aldığı oy ve oranı 3 milyon 669 bın 977, yuzde 22 93 25 Mart seçımlennde kazandığı ılçe beledıye başkanlıgı sayısı 101. Hazıran 1984'te yapılan buyuk kongresınde seçılen yenı yönetıcıler Erdal tnonu (Genel Başkan), Atıla Sav (Genel Başkan Yrd), Turkân Akyol (Gnl Bşk Yrd ), Cezmı Kartay (Gnl Bşk Yrd.), Muzaffer Saraç (Gnl. Bşk. Yrd ), Hıcrı Fışek (Genel Sekreter), Guler Tanyolaç (Gnl Sek Yrd ), Naıl GÜrman (Gn\ Sek Yrd ), îbrahım önen (Gnl Sek Yrd ), Uğur Satmaz (Genel Sayman), Meıın Şahm, Kazım Yenıce, Turgut Atalay, Halıl Akyuz, Hasan Çetınkaya, Bırgen Keleş, Erol Kose, Cahıt Kulebı, Suleyman Sanalıoğlu, Cahıt Talas, Erhan Işıl, Kemal tnan, Ekrem Yurdakoş, Enıs Tutuncu, özkal Yıcı, Mustafa Gunaydın, Saım Kendır, Kamıl Karavelıoğlu, Vedat Dalokay, Mustafa Gundeşlıoğlu, Suphı Karaman, Kamer Genç, Mustafa Tımısı, HızırEkşı, Fıkret Ünlu, Tevfik Ça\dar, EdıpDevnmcı, Cahıt Angın, Cemal Seymen, Mehmet Moğoltay, Yığtt Guloksuz. HP'den ihraç edilmişti Babacan^ Bahşan Eeevit'le gorüştu ANKARA, (Cumhuriyet Burosu) HP'den geçen hafta ıçınde ıstıfa edeceğıni açıklayan, ancak önceki gün partıden ihraç edılen Şukru Babacan, Rakşan Ecevifîe görüşme yapuğuu söylcdı. Babacan, "DSP kttnıcusu oteeak mıanız?' sorusuna "B« koaulan koouşmadık' yanüıru verdi Gurkan'ın "ihraç kriri**ne tutulduğunu öne süren Babacan, dün telefonla gazetelere yaptığı açıklamada "Amaç beni karultaydan bir gun öoce ihraç edertk konustunnamaktır. Korultayd» detege arkadaşianma yapmak ıstediğim (DSP'de topianalun) çagnma maai olraakür" dedı HPTi gİrdüer, SHPTi çıktdar Başkan Yardıması Nehrozoğlu, Calp'in kongreye kaîılmayışını şoyle değerlendirdi: "Kendı başına karar alamaz. Herhalde kongreye gelip gelmeme konusunda kendisine talimat vermediler, onun içın gelmemıştır." CANAN YAZGANGİL HASAN UYSAL ANKARA "Hangi akıllı burda kongre yaptlmasuu istemişse, kesüen elektriği de o onarsın." HP Genel Başkan Yardımcısı Bans Can, sınırlı sınırlı boyle dı yordu. Ankara'da Tunah Hılmı Caddesı uzenndekı sınema salonuna delegeler ve partı yönetıalen dahıl, 5 bıneyakm konuk gelınce, tistelık salonun elektrıklerı konuşmalar sırasında art arda iiç kez kesılınce Barış Can, hakh olarak sıtem edıyordu Salondan, salondakı kalabalıktan, sıgara dumamndan, havasıziıktan şıkâyetçı olmayan yoktu. Üstelık salona gıren ve ayakta duranlar kadar, bır grup da ya sınema gınşınde kalmış, sokaklara taşmış, ya da gerı dönmuştu Kımler yoktu kı salonda. Kapatılan CHP'nm neredeyse tüm parlamenter ve bakanları, eskı beledıye başkanları, bır grup eskı ıl başkan ı salondaydı. Buyük çoğunluğu ıse, balkonda oturmayı tercıh etttler HP kurultayında SODEP'le bırleşme konusunda bır püruz çıkarmt dıye merak etmışler, bıraz da havayı koklamaya gelmışlerdL HP'lı delegeler daha kurultaym başında SODEP Genel Başkanı Erdal tnonu ye uzun sure tempo tutup "Halkçı Inonü" sloganı aımaya başlayınca, ağır ve pıs havadan kurtulmak ıçın salondan erken aynlmışlardı Sonuç başian bellı olmuştu. "Bırleşme tamam"dı. Coşkuyu ve kalabalığı, özellıkle eskı parlamenter ve bakanları bır arada gören HP Genel Sekreter Yardımcısı Sun özbek, şoyle dedu "Ne yalan soyleyeyim, HP milletvekili olduğum halde, içim HP'ye tam ısınamamıştu SODEP'e de ısınamamıştık. Kendileri de oyle soyluyordu. Eskı partımizi anyorduk. HP de SODEP de ne alıştığımız yercu, ne de tam partimiz diyemiyorduk. Şimdi dışında tum delegeler ıttıfakla Irmak'ı Dıvan BaşkanlıÇ 'na seçtıler Irmak, uzermde "lşkence insanhk suçudur" bez pankartı asılı dıvan masasmda yaptığı konuşmada, "Ozgurluğe susamış halka özgurlük verecek ve iktidarma çok az sure kalan SHP, Turkıye'yi işkencehanelerden ve Ziverbey Koşklen'nden kurtaracaktır" deymce buyuk alkış aldu •k * • Kongreye tutuklu aılelerı adına gelen bır grup ana baba Gurkan'a başanlar dıledıler Kısasurede delegelerle kaynaşan tutuklu aılelerı, Gurkan, "îdam cezalanna karşıyız Turkıye işkenceler ulkesi ohnaktan kurtanlacaktır" deymce delegelerle bırlıkte ayağa kalkarak bu sözlerı alkış ladılar Salonda "Genel af istiyoruz", "Zindanlar boşalsm" sloGurkan, "HP'den isti/a eden ganları atıldı Kongreyı HP'nın \etolu ılk kurucularından Engin mületvekiUeri 1.5 milyon oyu Aydın, Aytekın Yıldız, Teoman temsil edıyordu" deyınce, deleYalahan, ismet Turhangü, Niyazi geler bu kez, "Oylanmız haram Araz oturacak yer olmadığı ıçın olsun" dıye bağırdılar ayakta ızledıler HP'yı kurduk• • • tan sonra dışarda kalan ılk kuruculardan Engın Aydın, "Hem • * • Dıvan Başkanlığı'na Konya canu, hem kaiabahk, hem birieşMilletvekili Sabn Irmak aday meyı onaylayan, ustelik Calpsiz Kongre başlamadan önce salonda Rahmı Saltuk'un parçalan göstenldığınde, Calpçı olarak bı kongnden onur auydum " dıyorçalındı Muzık sUrerken, Rahmi lınen Konya ll Başkanı ayağa du Engm Aydın, "Bu gunlere kalkarak, "Bizle ilgilenmeyen ulaşüacağmı bıliyordutn, Yann Saltuk'un da kongreyı ızlemeye Konyalılann elini büe sıkmayan da iktidann geleceğini bilıyogelmesı surprız oldu. Ozan ve SODEP MKYK uyesı Cahit Ku Irmak, seçümesın" dıye ıtıraz et rurri" dedı lebi de kongreyı ızleyenler arasm tı Vecıhı Atakh, sert bır çıkış Bır saat 20 dakıka konuşan daydı. Kongreye ANAP adına yaptı ve "Oylamada oyunu vermezsin, bu muhteşem ve tarihi Gurkan konuşmasında yenı ASAP milletvekili Eyup Aşık geldu Aşık, Gurkan'ın konuşma kongrede boyle suçlama ve ko program ve tuzuğu de anlattı larmı dıkkatte dmledı ve bazı bo nuşmalar yakışık almaz" dedı Konusurken ter ıçınde kalan Konya ıl örgutundekı altı delege Gurkan'ın konuşması uzayınca. lumlerı not ettı. Adı Calpçıye SHP ile partimize kavuşuyoruz. Bugun CHPyeniden kuruldu." • • • SODEP Genel Başkanı tnönu, SODEP'lı MKYK uyelertyle bırlıkte salona gırdu Salona SODEP'li olarak gıren MKYK uyelert, salondan daha sonra SHP MKYK uyesı olarak çıktılar SODEP'lı MKYK uyelennden bazılannm HP'lı delegelerce seçılmeyeceğı söylentısı uzun sure kulıslerde konuşulmuştu. Dünkü kurultayın bırleşme açısından tek tehhkelı bölumu de zaten bu seçımdı Ama soylentıntn aslı çıkmadı. Kurultaym açış konuşmasım yapan ve delegelerce "Demokrat Paşa" dıye tempo tutulan HP Genel Başkan Yardımcısı Vecihi Atakh, "Baştan beri boyle bir tehlike yoktu. Bazı delegelenmiz ve ü başkanlannuz SODEPTe MKYK uytlerinın bir kısmma oy vermeyeceklennı soylemişlerdL Kendüenne boyle bir şey yaparsanız, bırleşmeyı kabul etmıyorsunuz anlamına gelır dedik" dıyerek durumu açıkladt. çıkmış ve ıstıfalan beklenen mılletvekıllerınden bır bölumu de urkek geldıklerı kongrede kendılennı urkutecek bır tepkıvle karşılaşmadüar HP'nın kurucu başkanı ve pazartesı günu partıden ıstıfası beklenen İVecdef Calp ıse, partısının kongresıne katılmadı HP Genel Başkan Yardımcısı Kenan Nehrozoğlu, Calp'in gelmeyışını, "Kendi başına karar alamaz. Herhalde kongreye gelip gelmemek konusunda kendisine talimat vermediler, onun için gelmemiştir" bıçımmde yorumladı HP kongresmde Calpt ın adı geçmezken, Gurkan konuşmasında ıstıfa edenlere değındı Gurkan, ıstı/acılardan söz ederken, salonda, "Kurultay karan Ue kalanlan da atabm", "Geri gelirlerse kabul etmeyelim" benzert sozler yuKseldı. havasızlık ve sıgara dumanı ılgısızlık yarattı Gurkan konusurken, bır grup delege, "Başbakan Gurkan" sloganı ıle sessızhğı bozunca, bızzat Gurkan ve Genel Sekreter Halıl îbrahım Şahın, I bağtranlan engelledı Bunun uzerıne "Halkçı Başbakanlar" sloganı atıldı Gurkan'dan sonra "Kürsuye kursuye" tezahuratı ıle karşı karşıya kalan tnönu, çok kısa bır konuşma yaptı tnönu'nun uzun stire HP'lı delegelerce ayakta alkaşlanması, SODEP'lı MKYK vönetıcılennın buyük çoğunluğunun memnunıyetıne yol açtı. • * * Dun konrede SHP amblemı konusu neredeyse sorun yarattı En ön sırada tnonu ıle bırlıkte oturan Gurkan, Mengu Ertel'm hazırladığı SHP amblemlerını înönu'ye gösterırken, SODEP Genel Sekreter Yardımcıları Naıl Gtirman ve Guler Tanyolaç aracüığıyla genel başkanlara SODEP'tn hazırlattığı amblemı gonderdı HP'lılerın hazırladığı amblem hem zeytın dalını, hem altıoklu guneşı ıçenrken, SODEP'm hazırlattığı SHP amblemı ıse, bır sade yuvarlak uzermde yer alan zeytın dalını ıçerıyordu. Sonunda ış, bır "amblem belirleme komitesı"ne havale edıldı Bırleşmeden sonra da yenı sorunlar çıkacağmın ışaretıydı bu HP, MKYK uyesı Ağrı Milletvekili Îbrahım Taşdemir, amblem çekışmesını görunce başını saPayarak, "Amblem konusu btle problem yapıuyorsa, gorulecek daha çooook ışınüz var" dıye söylendu Dun SHP kuruldu. Ama aşılması gereken hem partı ıçı, hem partı dışı çok sorun yenı partı SHP'nın yönetıcılennı beklıyor. SHP tuzuğu okunup oylandıktan sonra kongreye katılan 782 delegemn oyu ıle ayakta alkışlanarak kabul edıldı Boylece HP, SHPadını aldı Alkışlar sürerken, ıkı gorevlı sahnenın önunde SHP yazılı buyuk bez pankartı açtılar Alkışlar daha da arttı Delegelerın arasında oturan Gurkan, butün salonda bulunanlarla bırliKte "SHP" dıye tempo tuttu. Kâğıt SHP rozetı ılk Gurkan 'ın yakasma takıldı. Rozetlerı delegeler Gurkan 'a ımzalatmak ıçın sıraya gırdıler tmzalama ışlemı kongrenın yurumesını engelleyınce, Gurkan, en ön sıraya geçerek, bunu sona erdırdı. HP'nin son kongresmde delegeler tnönu ve Gurkan'a "Halkçı Başbakanlar'''diye slogart atıüar. SODEP'in tarihçesi F. Alman gazetesi: SHÇsola iktidar yolunu açacak Frankfurter Rundschau, SHP'nın gelecek seçımlerde başaralı olacağını, Başbakan Ozal'm uyguladığı ekonomtk program nedentyle populerlığını gıderek yttırdığmı one sıırdu FRANKFURT, (aju) F Alman gazetelerınden "Frankfurter Rundschau", HPSODEP bırleşmesınden oluşacak SHP'nın gelecek seçımlende Turk soluna ıktıdar yolunu açacağını yazdı Başbakan Turgut Ozai'ın uyguladığı ekonomık program nedenıyle populerlığını gıderek yıtırdığını öne suren gazete, DSP'nm kuruluşundan da soz ettı ve kuruluşundakı gecıkmenın Rahşan Ecevit'ın HP'dekı kopmalan beklerr.esınden kaynaklandığını iddıa ettı Gazete bu konudakı yonımunda ıse, "Gorunen odur kı Bıdent Ecevit, politik karantınada olmasına rağraen DSP kulısleriodc iplen etınde tutmaktadır" detfi. Dk birleşme: "İttihat ve TerakkTye karşı "Hürriyet ve Itılaf" Siyasal tarihimizde birleşmeler * AMKARA'dan YALÇIN DOĞAM (Baştarafı 1. Sayfada) Dunun Halkçı Partı Genel Başkanı, ama bugunun artık Sosyal Demokrat Halkçı Partı (SHP) Genel Başkanı Aydın Guven Gurkan, partısının olağanüstü kurultaymda daha sözlertnın ba, nda bu gerçeğı özenle vurgulama gereğı duydu Yukarlarda "bir evde" bır başka partı ıçın delegelerın saptanması ve "partinin tavandan kurulması" çalışmaları sürerken, sosyal demokrat tabanın bır butun olarak ıkı ayrı partıyı bırarayagetırme çabası dun yaşama geçırıldı. Bu bırleşmeyı ıçıne sındıremeyenlerın, dünku gerçek karşısında bır kez daha duşunmelen gerekıyor Bu nedenle olsa gerek, Gurkan konuşmasının başında bılmçlı bır bıçımde "bolunmuş olan sosyal demokratlar" deyımını kullanmak zorunluluğunu duydu Halkçı Partı dun tarıhe karıştL SHP tarıhe adımını altı Dun HP'nın ılk olağanustu kurultayına katılan delegeler, aynı zamanda SHP'nın, yanı yenı partının "kurucu delegeleri" nıtelığını kazandılar Bu nedenle de toplantının duzenlendığı sınemada, hem coşku, hem heyecan, hem de bılınç vardı. Öylesıne kı, Gurkan konuşmasında partısınden ayrılan mılletvekıllerının ıs~ terlerse partıye yenıden dönebıleceklenm soylerken, delegeler "Hata edersin, onları kabul edersen, kim isterse gitsin, istemiyoruz onları" dıye bağırdılar Istıfaların sadece ve sadece "sosyal demokrat hareketin armmasına" yaradığı dunku kurultayda bır kez daha ortaya çıktı. Dunku bılınçlı kıtleyı gorunce, Gurkan da dayanamadı vi "ışte, halk harekeıı bu değıl de nedtr" dıyerek sormadan edemedı KÖTÜ ORGANtZASYON Tabandakı coşkuya rağmen, SHP'nın yenı program ve guçbırItğı ıle "iste altematıf" dedırten kımhğıne rağmen, ınsanı duşünduren noktaları da yok değıl. Herşeyden once kuçuk bır sınema salonuna sığmak zorunda bırakılan delegelerın ve konukların buyuk bır bölumu ıster ıstemez dışarda kaldı "İktidar altematifl" yenı bır partı kuruluyor, delegeler ve konuklar dışarda kalıyor' Olmaz boyle kötu bır organızasyon. tkıncı nokta, sınemada ışık duzenı öylesıne bozuktu kı, ıkıde bır sıgorta patladı, sınema karanlığa gömuldu, kurultaya ara venldu En azından ılk saatler böyle geçtı Işıkların sdnmesı lyımserler ve eleştırel gözle bakanlar tarafmdan ayrı ayrı değerlendırıldı. lyımserler "Bizım taşkınhğuruza ışıklar yetmiyor" derken, olaya serınkanlı yaklaşanlar "Bugun böyle beceriksiz bir organızasyon yapanJar, yann iktidarda acaba Turkiye'nin sigortasını da mı attınrlar" demekten kendılerını alamadılar. tşm sakası yok SHP hem "iktidar alternatıjı ' olarak ortaya çıkacak, hem de basıt, gunluk ışlerlıklerı yerıne getıremeyerek, becerıksızce dtizenlemelere gıdecek Coşku gayet yerınde, kursude hıtabet azametlı ve yol gösterıcı, tabanda ve halkın ıçınde kaynayan öfke tktıdara kanalıze olma rayına çoktan oturmuş, buna rağmen becerıksızlık dız boyu Işte bu da olmaz. IRMAK'A TEPKİ Tabanın ısteğı doğrultusunda gelışen bır hareketin duzenlendığı kurultayı ınsan yıne de daha başka duşunuyor örneğın Kurultay Başkanhğı'na seçılen Sabn Irmak, daha once partısmden ıstıfa etmış oır milletvekili Konya'dan gırmış Meclıs'e. Dun Sabrı Irmak'ın adı okunduğunda, salondakı Konya delegeleri ayağa kalkarak protesto ettıler ve "Irmak bir kere büe Konya'ya gelıp, bızim ehmizi sıkmadı, şundı nasıl oüır da boyle bu kurultaym başkanı seçilır" dıye ayağa fırladılar Salona derın bır sessızlık çöktu Konya delegeleri haklıydu Madem Irmak'ı Kurultay Başkanlığı 'na uygun gören yönetıcıler, bu ıncelığı duşunememışlerdı, o zaman Irmak'a dun duşen hemen o anda kurultay başkanlığından adaylığını gerı çekmektu Çunku kendı seçıldığı ılın delegeleri kendısını ıstemıyordu Bır kurultayda böyle bır olay ancak "skandal' olarak nıtetenebılır PROGRAMDAN... Aydın Guven Gurkan, yaptığı uzun konuşmada, önce genel haklara ılışkm duşuncelerını açıkladt, ardından da "belki de delegelere kolaylık olması" açısından, SHP'nın program ve tuzuğunu uzun uzun özetledı Anayasanın değıştınlmesı gerektığı duşüncelerınden tutun da, "Daha çok demokrasi ve daha çok orgutlenme ozgurluğune" kadar uzanan ılkelerle donanmış yenı program sık sık alkış topladı. tdamlara karşı olunması, "korkmadan ve urkmeden devrimciliğin" savunulması, ozerk TRT ve unıversıte, yenı bır ekonomık program, var olan dış sıyasal ıttıfaklar ıçınde kalarak, ama bağımsız ulke onurunu ko ruvarak, katılımcı veçoğulcu bır demokrasıye uzanılması, sanırız bugun ıçın sessız çoğunluğun umutla sarıldığı ılkeler Kâğıt uzermde herkesı cezbeden vepeşınden surukleyen bu ılkelerı kımler, nasıl yerıne gettrecek''. ANAP karşısında, "işte altematif" olacağını hangı kadrolarla \urgulayacak7 Ilk aşama bu ılkelen belırlemek ve bırleşmektu Bu gerçekleştı. Şımdı "beceriklı kadrolara" şans tanıyıp, aralanmış iktidar kapısını sonuna kadar açabılecek somut programlara, neı polmkaiara gerek var Bunun ıçın de, o kadar fazla zaman yok. CUNEYT ARCAYÜREK yazıyor (Baştarajı I. Sayfada) nılgılann duzeltılmesını ıstıyorAydın Gurkan'ın "çatı du, belkı de HP'nın TBMM'de birleşmesi" sataşmalarına daha ana muhalefet grubu olmaktan sozlerının başında ağırltk verme çıkmasmı önlemeyı amaçlıyordu. Delegeler haklıydı. Gıden 1.5 sı kuşku yok ku "karsı kıyıdakı milyon oy yoktu bu mılletvekılbir benzer yapıya" atılan bır taşlertyle bırlıkte. Eğer bu oylar hâtı Delegelerın vörelerınde halk tarafından seçıldığını söylemesı lâ HP'nın gucunde saklıysa, ılk ıse, bırleşmenın halktan kaynak seçımde gene HP yanında yer landığını vurgulamaktı bıryanıy alırdu Milletvekili sıfatıyla gıden la, ama ötekı yanıyla bütunleş sadece 27 adet ovdan başka bır me ıradesını elınde tutan delege şey değıldı Delegeler, ıstıfalan lere cömertçe uzatılan bıryucelt böyle göruyor, bu nedenle Gurkan'ın "Çekip giden milletvekilme stratejısıydı HP lıderı bırleşmenın "sınır lerinin oylan geri iade etmek ıçın sız kışisel ozveriier"le gerçekleş tekrar partıye donmelerini" ıstetığını belırlerken, delegelere uzat yen davranışım onaylamadıklatığı çıçeğın bır bölumunu Erdal nnı yukselen seslenyle gosterıvorlardL Inönu'ye sunuyordu. KonuşmaSHP'nın genel pohtıkasını sı başlarda kıvraktı, yerıne gore okşayıcı, yerıne gore anımsatıcı açıklarken söyledıklerı sosyal demokrasıye ınananlarca elbette ya da eleştırıcıydı Bırleşmeyı ıçıne sındıremedık yadsınamazdı Polıtıkanın yalnızca TBMM'ye hapsedılmemelen ıçın HP'den avrıldıklarını söyleyenlere karşı ortaya koydu sı gerektığı, Ankara'da estirılen rejımle ılgılı kımı kuşkulann ğu tavırda kımı vurgulamalar halk katmanlanna yansıtılmaağırlıklıydı Anayasanın 84 ması, demokratiK rejım daha maddesını yommlarken, "partıaçıldığı gıbı ozenle kurulmw den istıfa eden kişmm" mılletvekıllığımn duşeceğım one surme cumlelerıyle başanlıydı. Turkıye'dekı demokrasi kavsı, çekıp gıdenlere karşı bır çeşıt ^ehdit" oğesını taşıyordu Fa gasının ana kuralım özlu bıçımde ortaya koyması, Gurkan'ın kat, ıstıfalannı gonderen kımı mılletvekıllerının partılenn bır başarılı yanlarmdan bırıydı Az geıışmış ekonomıye az geleşmestyle parlamenterlık yaşamlannm sona ereceğı kaygısın lışmış demokrasi gerekeceğını savunanlara karşı, az gelışmış ekodan harekete geçtıklerını anlatnomıye çok gelışmış demokrası ması, hele kımilennın eğer 84 madde ışiemez, mılletvekıllıkle ılkesıyle karşı çıkıyordu Bırleşmeden doğacak SHP'nın rı duşmezse yenıden partıye donebıleceklerım bıldırdıklenm ekonomık ve sosyal ılkelerını açıklaması, sıyaset adamlığı açı anlatırken, neredeyse bır \uzyita \arun zaman ıçınde Turk avdısından hazın bır tablo çızıyordu nının, Turk ınsamnın kımı ozGurkan bu ıstıfalan ılkesel bulmuyor, kışisel çıkar uğruna lemlenm yenıden dıle getınvapılan bır gınşım olarak nıtelı yordu. Insanı haytflandıran oğe, yordu. Özde demek ıstedığı buy sıyasetı en azından ellı yıla vakın bır suredır ızleyenlerın, devletçı, du Ne var kı, olağanustu kongmıllıyetçı, halkçı polıtıkalar kore delegelerıyle ters duşen bır nusunda Gurkan'ın soyledıklerımgntık dızısı kurması, ıstıfalan nı bılınmez kaçıncı kezdır dınleyadsıyan kıtle ınsanlanmn ruhsal, hatta ılkesel tvtumlanyla ko mesıydu Devlet ağtrlıklı, ozel gırışımı reddetmeyen bır anlayışm şut değıldı Istıfa edenlerı belkt egemen olması ıçın yapıtagelen gerı çağırmayı amaçlıyordu, yasavaşımların oykulen kıtaplara sığmayacak olçude olduğunu bı528 66 29526 10 00/412 lenler ıçın Gurkan'ın anlatımlan eskıden dınlenen tezlerın yenı NERİMAN ERKUT bırsesle, yenı bır usiupla yınelenSanat Galerisi mesıydı Sanat Galerisi Fakat, başta gelen önemh ol11 Ressamımızın * 1 Ito gu Turkıyede ılk kez aynı doğyenı ve secme rultudakı ıkı partmın sanasız, eserlerı kavgasız, art hesaplar yapmakUMtgraii Ozgin Baskı Sergıst 1 2 6 Kastm 1985 sızın bırleşmelerı ve butunleşme 19 Ekla 19 Kasııa Rumelı Ciö Ua 'uin GsmanDey S 3 V 2 yolunu açmalarıydı. Uorti Cad Zutui Sok Erkui A j Osmaıbe» 1*5 05 4 Hacettepeli öğrenci vapurdan atlayarak intihar etti Istanbul Haber Servısı Ruhsal bunahm \çınde olduğu sanılan bır unıversıte oğrencısı, kendısını şehır hatlan vapurundan atarak ınuhar ettı Bekır Altıncan adlı genç saat 11 30'da Karaoğlanoğlu vapurunun Uskudar ıskelesınden 200250 metre açılmasından sonra ceketını çıkararak denıze atladı Hacettepe Uruversıtesı Sosvolojı Bölumu 3 sınıf oğrencısı olduğu belırlenen Bekir Altıncan'ın kurtanlması ıçın yapılan çalışmalar sonuç vermedı ve cesedı bulunamadı Canına kıvan gencın denıze atlatnadan once ceketıvle bırlıkte bır mektup bıraktığını sovleyen Karaoğlanoğlu varupunun kaptanı Recep Lçak, olavı şovle anlattı "Lskudar ıskelesınden Eminonu ıstıkametıne hareket etmıştik. Bırden bagınşmalar dınduk. Vardımcım geminin arka kısrnından bırının denıze atladıgını soyledı. Kurtarma>a çalıştık. Ancak genç su>un \uzunde bırkaç kez gorunduklen Minra dıbe battı." Beki. Allıncan'ın bıraktığı mektubu okuvan Recep Uçak, gencın mektupta sıvası fıkırlerı nedenı>le kendısını oldureceklerını. oldurulmektense ıntıhar etme>ı tercıh ettığını sövledığını anlattı Olaya el ko\an Sultaniepe ka rakolu yetkılılerı ıse mektupta bazı şnrlenn ve genun kendısıvle ılgılı taşlamalarının bulunduğunu sovledıler Mektubun Uskudar Emnı>ei Amın Osman Araç taratından okunmasından sonra gazetecılere go^ıerılmemesı ı^ın emır verıldığı, meUuptakı anlatımın tutarsız olduğu ve ruhsal bunahm geçıren bırının du\guları taşıdığı ızlenımını verdığı, ancak sıvası şube ekıplerının "de olayı araştıracakları bıldırıldı GALERİLER AEDPA Mustafa Turgut Tokat festaı Sargbl 120 Kasa Husrev Gerede Cad 126 Tesvıkıye MeydamlST Te) 141 27 1i GALERI BARAZ SeHm Turan RetmpeMH Scrfisl 1341 Kasm 1985 Kurtulus Cad W Istanbut 1404783 KEMAL SÖNMEZLER Nttp*oy* Cad «4/2 Tualsstı Resln Scrgtsi 16 Ekia 2 Kaam Tml 165 19 35 FEVZI TÛFEKCİ So 11 1 KadıUv Te 3451994 SATILIK OFSET Solna 124 1969 model Tel 526 % 36 1 HÜSEYİN BİLIŞIK Resim Serglsı 19 Ekim 7 Kasım ÜMtTTRSAR SANffTGALEl P i ) « * ı ı ' r ı n îatkoı Çrtmuı Vtpıkur Han KM 1 No 27 M Imgkı Istanbul / Ttfatoo M4MS Moda ve Stıiıstlık Resım Seramık Vıtrav Çocuklarla Resım Resım Sergısi 1 • 8 Kasım Nazmı Zıya Güran GALERI . LEBRİZ EvUm CaH 16 tottava Apt 0 24 Tel| 140 22 82 14 09 84 Centrally heated, 4 bedrooms, one bathroom, 2 shower and WC, one laundry room, fully furnıshed 4th floor luxur> flat (ıncludmg, telephone, v,ashıng machıne, dısh washer, colour tv and vıdeo, and BNO and stereophonıc sound equıpment Please contact 1482679 betueen 912 and 1417 hours Flat for rent in Nişantaş ANKARA, (Cumhuri)el Burosu) Türk sıyasal vasamında parlılenn bırleşmelerı genellıkle ıktıdara vönelık oldu Demokrasi tanhımızde ılk çoğulcu sıyasal yaşam 1908 İkıncı Meşrutıyetle baslı>or ikıncı Mesrutıveue egemen olan kuşkusuz İttihat ve Terakkı ıktıdan Organık olmasa da ılk "Biritşme". "İttihat ve TerakkTye karşı "Hunrvet v« İıilaf" partısının kurulması ıle gerçekleştı tttıhat ve Terakkı'yı vıkmak ısteven meclıs ıçı ve dışındakı partıler Hurnyet ve ltılaf ı destekhyorlardı Bır anlamda tmhat ve Terakkı'ye karşj Hurrıyeı ve ltılaf bır koahsyon tttıhat ve Terakkı'ye karsı muhalefeue bırlesen meclıs ıçı ve dışı partı ve gruplart şoyle sıralamak olası "Ahali Fırkası, Mustakıl Hurnjet Perveran Fırkası, Osmanlı De•okrat Fırkası, Sosyalıst Parüler, Arap, Rum, Ermenı ve Balkanlı Mılletvekülerı." Mutareke donemınde Sulh ve Selamet Partısı ıle Selamet ı Osmanıye Partısı'nın birleşmesi dıkkat çekı\ordu Bafımsızlıkçılar, 1919'da Rumelı Mudafaaı Hukuk Cemıyetı ıle Anadolu Mudafaaı Hukuk Cemıyetrnı bırleştırmeyı başan>orlardı Cumhunyet sonrası CHP ıktıdarına karşı olan Celal Bayar, Refik Koraltan, Adoan Meoderes ve Fuat Koprulu'nün kurduğu DP kurulurken, 194849 yılları arasında Emlak ve Teşebbüs Partısı ıle Mustakıller Bırlıgı bırleserek, Lıberal kö>lu Partısı'ne katılarak ve Turkıye Koylu Partısı'nı oluşturdular DP kuruculan ıle anlaşmazlığa duşen "Ozdemokral Partı" adıyla partı kuranlarla 46 Demokratları 1950 oncesı Mıllet Partısı'nı kurdular Bunlann arasında Ahmel Tahlakılıç, Fuat Ama, Fevzı Çakmak da vardı Hürrıyet Partısı DP'den "ıspat hakkı" gerekçesıvle 1957 seçımlen öncesı aynldı Mechs'te muhalefet olarak 1954'ten sonra CHP, Cumhunyetçı Mıllet Partısı ve Hürrıyet Partısı vardı Cumhurıveıçı Mıllet Partısı'run lıderlığını Osman Bolukbaşı vunnuvordu Hurnveı Partısı'nın başında Feva Lutfu Karaosmanoglu bulunuvordu CHP, CMP ve Hurnyet Partısı, 195"1 seçımlerınde de DP ıktıdarına karşı bır sonuç alamadıklarmı görünce bırleşme konusunu hızlandırdılar Yasa ların partılenn birleşmesi olayını engelleven hukumlerıne karşı tek formül vardı "Bır partimn kendını feshedıp bır başkasına katılması". Hurnyet Partısı kendısını feshetme kararı almak uzerevdı ^ n cak Emin Paksut, Turan Guneş, Fendun Elgın, İbrahım Oktem, Ekrem Alican gıbı kışılenn yer aldığı partıde bır alınganlık ve huzur suzluk vardı Bır gun Turan Guneş partılerı bırleştırmek ıçın oldukça >oğun gınşımlerde bulunan Prof Muammer Aksoj'a telefon ettı "Aman kardesım, cok kotu bır şe> duvdum. Metın Toker, "\kıs" de, "Avaklannu suva devdı mı?" dıve bır yaa yazacakmtş. Amajı Paşa'ya sö>le damadına sovlesin, bu yazı çıkmasın, >oksa her şe> bıter." Prof Muammer Aksoy, İsmet Paşa'nın evıne gıderek, Inönu ve durumu anlattı Inönu, Aksov'a "Canıra Metın'e senın sozun daha çok geçtr. Sen on«n avukaüsın, sen so>le" vanıtmı verdı Prof Aksovun, "Aman Paşam, ber şe> suya duşujor, sız sojkjıa" rıcası uzerıne Inönu, ozel arabasını Muammer Aksoy'a verdı ve "Melın'e benden de selam so>le, Paşa'nın ncası var de, Hurnjet Partılı'ler çok du>gusal durumdalar, (Avaklan suva devdı mı 0 ) yazısını vazmasın" dedı Muammer ^ksov, ismet Paşa'nın arabasıyla Akıs Dergısı'ne geldı Metın Toker ona, "Bu senın rıcan mı, Paşa'nın ncası mı?" dıye sor du. Toker boyle bır baskıdan çok kızrmştı Aksov'a, "pekı pekı, çıkmaz yazı" dedı \azı çıkmadı ama daha kotu oldu guç bırlığınden sonra Metın Toker, Akıs'te Muammer Akso> ıçın oldukça a£ır yazılar yazarak Aksoy u 'istenmeyen a n a " ılan ettı Muammer Aksoy'a gore, Paşa'nın damadı Metın Toker, bu guç bırlığını ıstemıvordu Hurnyet Partısı'nın CHP ye kanlmasından sonra, Hürrıyet Partısı'nı destekleyen bazı kışıler CHP ye gıtmedıler Bunlann arasında Ekrem Alican, Aydın Yalçin gıbı kışıler vardı Bunlar 1960 sonrasında YTP'yı oluşturacaklardı Guç bırlığı amacıyla CHP'ye gırenlerden bazılan, bu arada Turan Guneş, Îbrahım Oktem, CHP Partı Meclısı'nde kontenjandan uve oldular ve sıyasal vaşamlanru CHP'de sur durduler Bu arada bır onemlı olay, "Goç birtıgi" göruşmelerıne katılmasına karşın CHP ıle bırleşmeye karşı çıkan Cumhurıyetçı Mıllet Partısı'nın lıderı Osman Bolukbaşı'nın durumuvdu "Paşa bızı peyk yapmak ıstıyor" duşuncesınden ayrılmayan Bolukbaşı ılepanısı CHP'nın bu guç bırlığıne karşı, jnınık bır guç bırhğını gerçekleştırdı, "Koylu Partısı" ıle bırleşerek, Cumhurıvetçı Koylu Mıllet Partısı ortaya çıktı O da DP karşısında, fakat kendı başına bır guç bırhğını gerçekleştırmış oluyordu Sosyalıstlere gelınce 194650 arasında sosyahstler hem boluk pörçuk hem de dağınıktılar Sosyalıstlerın de 194650 arasında Demokrat Panı'yı destekledıklerı, onun ıktıdara gelmesıne katkıda bulundukları bılınır Umversıtede öğretım uyesı olan Mehmet Alı A>bar'ın Izmır'de "Zıncırli Humyel"ı çıkardıktan sonra Demokratlar'dan adaylık ıçın teklıfler aldığı bıhnmektedır 19501960 arasında sosyahstler, çoğu cezaevınde olduğundan, bır varlık gösıeremedıler 1960'tan sonra kurulan TIP, sosyalıst oylan toplayarak, 1965 seçımlennde Meclıs'e 15 milletvekili soktu ve grup kurdu 1969 se«,ımlerınde ıse, bu 2'ye duştu 12 Mart dönemınden sonra TtP yanında Turkıye Sosyalıst lşçı Panısı (TSlP), Turkıye Işçı Köylu Partısı (T1KP), Türkıve Emekçı Pamsı (TEP) gıbı partıler de polıtıka sahnesındeydıler Bun lardan güç bırlığı yapmak amacıyla Behıce Boran'ın başında bulunduğu TlP ıle Ahmet Kaçmaz'ın başında bulunduğu TSÎP, çeşıtlı açıklamalar ve yazışmalarla bırleşme yolları aradılar \ncak bırleşme gerçekleşmedı, yazışmalarda, açıklamalarda kaldı