Katalog

3 KASIM 1985 VEHBÎ BELGJL KÜLTÜRYAŞAM HAYVANLAR ISMAÎL GÜLGEÇ CANIM BU GJDİ&L6 OLA CUMHURİYET/5 BİLİMTEKNİK DUNY4SINDAN Pervanelî uçaklardan jedere JfMasrafların artması yüzunden, uçak işletmecileri önlemler alma gereği duydular. Motor, pervane ve kanat yeniden gözden geçirildi. Motor paletleri ile silindir gömleği arasmdaki aralık en aza indirilerek yakıtın tam yanması sağlandı. Kanatlar hava sürtünmesini en aza indirecek biçimde yapıldı. Başka bir önlem, uçağı çok yukseklerden uçurmak, rüzgân arkaya almak biçiminde oldu. Bu yolla, az miktarda da olsa, rüzgâr gucu yakıt gücüne eklenmiş oluyordu. Bütün bu önlemler etkilerini göstermekte gecikmedi. Ancak, yakıt harcamalarında yine de istenen düşüş sağlanamamıştı. Uçak işletmeciliğinde yenilikler: KİM KİME DUM DUMA BEHlç AK Motorlar, pervaneler ve kanatlar Asü düşüş motor, pervane ve kanat yapımında yepyeni yöntemlerle sağlanabilirdi. önce motor üzerinde duruldu. Motor daha küçük, daha hafif, fakat daha güçlü yapılamaz mıydı? Yapıldı. Yakıta bazı maddeler kanştınlması ile ideale yakın yanış YENİPERVANELER Propfar adındaki yeni pervaneler, eskisağlandı. Bu arada, motor paletlerine göre daha kısa, daha ince, daha hafif. Her palet, dönüş yöleri ile silindir gömleği arasındaki nüne göre hafif arkaya kıvnk. tlk denemeleri yapılan pervanelerin aralık en aza indirfldi. Bu önlem taşımacılığa 19901ı yıllarda başlamalan planlamyor. de yakıtın daha tam yanmasınyakıt harcayan dizel motorları ğin, 747 turünden bir jet, kalkışda rol oynuyordu. Yanmamış ta, dakikada 700 küsur litre yagündeme geldi. benzin hemen hiç kalmıyordu. kıt kullanıyordu. Yakıt masrafı, Kanatlar da hava sürtünmesiVe uçaklar işletme giderlerinin yüzde 30'unu ni en aza indirecek biçimde yeFakat, Fikret'in, "Bazen felaniden yapıldı. Ikinci Dünya Savaşı sonrasın buluyordu. Zamanla yüzde 50 ketin de olurmuş hayırlısı" dediolacaktı bu. Oysa, uçak işletenda taşımacıhkta en çok geli&me Sıra jet motorlanna gelmişti. ği gibi, petrol bunalımının da haler mevcut müşterilerini kaçıruçak işletmeciliğinde oldu. Tren, Evet, bu motorlar uçağın daha yırh yanı, dünyaya yakıt savurhatta otomobil, antik çağ kalın mak istemedikleri gibi yeni müşhızh gitmesini sağlıyordu. Fakat ganlığını önleme yollannı gösterteriler edinme zorunda idiler. Bu tılan gözüyle görülmeye başlançok benzin yakıyordu. Bu nasıl mesi oldu. Evler, odaJar, fabrida işletme masraflarını azalıdı. Petrol fiyatlanndaki artışa önlenecekti? Tekrar pervaneye kalar için daha az yakıtla daha makla olabilirdi. rağmen uçak taşımacılığı bugun dönülerek... Böylece, eskilerin çok ısınma yollan bulundu. tlk önlem, uçak kilolannı yine de baş sıradadır. Bunda, 'Her şey aslına dönecektir' (kulli azaJtma biçiminde oldu: ŞişmaNükleer yakıt önem kazandı. SO'li yıllardan sonra pervaneli şey'i yerciu ilâ aslihî) sözüne mi nın zayıflamak istemesi gibi bir Fransa, enerji gereksinmesinin uçaktan jet uçaklanna geçişin geliniyor. jeydi bu. yansına yakınını nükleer santralrolü oldu. Jet daha hızlı gidiyorEvet, öyle olacaktı. Ama yeni önce, yeni maddeler sayesinlerden uretiyor. Kömür, Ortak du, ve insanlar hıza doyamıyorpervane büsbütun başka bir kimde, daha hafif koltuklar, hahlar, Pazar'ın knrulmasında ilk adımı du. Konkord uçaklan, (sesten likle ortaya çıkacaktı. "Propoluşturmuştu; sonra bu kara yahızh uçaklar) bu hız sarhoşluğu yastıklar yapıldı. Sonra, uçuş sıf«n" adı veriien yeni pervane dakıttan petrole geçilmiş, mevcut rasuıda yolcuları eğlendirmek na yanıt biçiminde ortava çıktı. ha kısa, daha ince, daha hafif kömür madenleri kapatılmaya için dağıtılan dergilerde gazeteolacak, her palet, dönüş yönüne başlanmıştı. Fakat, 73 bunalılerde azaltmaya gidildi. Bu araAncak, petrol masraflan yagöre hafif arkaya kıvrık yapılamından sonra kömür yine baş ta nında genel masrafların da artda iç duvar kaplamalarında yicaktı. Böyle bir pervane daha a edildi. Ülkemizde, mazotlu kane hafif maddeler kullanıldı. Bu ması uçak işletmecilerini, düşünhızlı dönecek, daha az yakıt kulloriferler, yerlerini hızla kömürarada, bir fırma, uçağın dış bomeye götürdü. Uçuş fîyatlannda lanacaktı. Kısaca, jet uçağından lü kalorifere bırakıyor. Daha az indirim yapılamaz mıydı? örneyasını da kaldırdı. pervaneye yeniden dönüş jetin hızıru azaltmayacağı gibi büyüfc yakıt tasarrufu getirecekti. Bir jetin saatte 1.000 kilometrelik bir daha tazedir. Orneğin tavuktan çıktıktan bir iki yol yapabilmesi için pervane uçsaat sonraki yumurtalar bu durumdadır. Yumurİarının sesten hızb dönmesi geta bir süre oda sıcaklığında bırakılırsa, bir iki sarekiyor. Propfan bunu da at sonra bulanıklık gider. Esasen bulanık aklı yusağlıyor. Uzay Araşttrmalan Ulusai Merkezi adh Fransız murtalar sağlığa zararlı değildir. Yeni motorlu, yeni kanath, yekuruluşu, uzaya gidecek ilk astronot adaylannı ni pervaneli uçakların geliştirilseçü: Biri kadın olmak üzere 7kişL Bunlann yaşmesi için milyarlarca dolar harları ile meslekleri şöyle: Kadın aday (28) romatizDünyanm tarihi, toprak tabakalarında, deniz dipcanmış, ilk denemeleri yapılmışma uzmanı; fizik uzmanı (37); biyoftzik uzmanı tır. Bunlar, taşımacılığa lS>90'dan (27); veteriner ve tanm araştırmacısı (34). Bu dör lerinde, kayalarda, buzullarda, buz tabakalan altında yazıbdır. Insan, dünyamtzın yaradıhşı ve eski sonra başlayacaklardır. Belki dadünden başka 3 kişi de taşıt görevlisL Bunlar, iklimleri hakkmdaki bügileri bunlan inceleyerek ha da önce... öpürlerinin yapacaklan araşttrmalan denetleyeöğreniyor. Ağaç gövdelerinin kesitleri nasıl yağRahmetli Fuat Köpnilü, "Bicekler, deneme araçlannm iyi işletilebilmesinden lim tezyin'i zat ve sıfat için sorumlu olacaklar, belki de uzay yurüyüşlerine ka murtu ve kurak mevsimler ile ağacın yaşı hakkmdeğildir" (Bilim, kişiliği ve nitetüacaklar. tlk uçuşlan Amerikan veya Sovyet uzay da bttgi veriyorlarsa, eski buz tabakalan da aynı şeyi yapıyorlar. Geçenlerde, Güney Amerika 'mn liği süslemek için değildir) deraraçlannda olacak, Bu staj döneminden sonra, AndDağlan'nın doruğundaki dip buz tabakalan di. Üstat bu sözunde haklı idi. 1990'dan önce olmamak üzere, insanlı ilk Fransız incelenmek üzere çıkarılmıştır. Peru 'da 163 metre Çünkü, bihm bizde hep gösteriş uzay aracı Hermes (Hermes) ile uzaya açılacakderinlikteki buz tabakasmdan parça çıkanlmış, buiçin kullamlmıştır. Nedeni, çağlar. Bizdeki uzay kuruluşu ne zaman faaü'yete genun 1.500yıl önceye aif olduğu saptanmıştır. Araş daş bilimin bizde hiçbir zaman çecek acaba? ttrmayı Ohio Devlet Üniversitesi'nden bilim adam geüşmemiş olmasıdır. Kısaca, biları yapmıştır. Buna göre, tsa'dan sonra 570610 lim, birtakım bilgileri kafaya ve 12501310ytlları arasında kuraklık hüküm sürdoldurup caka satmak için değildüğü sonucuna vanlmıştır. Amerikan Bilim der dir. Amaç, bilimsel gerçekleri ingisinde yaymlanan araştırmaya göre, 15001720 ta sarun hizmetine sunmaktır. Uçak Yumurtanın akı ak, sansı sandır. Normal olarak bu böyledir. Fakat ak biraz bulanık olursa, buhıtrihleri arasında ise bol yağışlar olmuştur. tnşallah, işletmeciliğindeki yenilikler bulu gibi olursa yumurta bozulmuş mudur acaba? bizim bilim adamlanmız da Ağn, Erdyes gibi dağnun yeni bir örneğidir. UygulaNew York Devlet Tanm ve Yaşam Bilimleri Okulanmızda hem buz, hem de başka tür araştırmamasız bilim, bilimsel mastürbasuı uzmanlarına göre, böyle yumurtalar normalden lar yaparlar. yondur. Bu yü 47'nci yüını dolduran Arapîsrai] savaşında baa devletkrin Israil'i tuttuklan gerekçesıyle 1973 sonunda petrol fîyatının birden dört kat yükseltilmesi yaşadığımız ekonomik bunalıma yol açmıştı. Sonraki zamlar durumu daha da kötüleştirdi. Bundan çok etkilenen Ulkelerden biri de Türkiye oldu: Almanya birden işçi alımını kesti; kesmek şöyle dursun, mevcut işçileri geri çevirmeye de başladı. •'h PİKNİK PİYALE MADRA Kısa... Kısa... Geleceğin Fransız astronotları Buzda dünya tarihi HIZU GAZETECI SECDET ŞE\ Bulanık beynzlı yumurtalar ÇİZGİLİK KÂMİL MASAH4C1 TtYATROGÖSTERİ ORTADIREGIN ACIKLI GULDURUSU 528 66 29526 10 00/412 HY04LU ORTAOYUNCULAR SANKDE TK: 143 M 17 144 43 27 DOSTUR TfYATROSU KENDİ SAUMUNDA ASİYE NASIL KURTULUR'a VtDA EDIYOR EN SON ÛÇ GÜN Ctınane$ 15 0018 00 Pıaı 15 0018 00 Td 144 81 37 CUTO • 18 30 ÇIPLAK VATANDAŞ Sener $en VazanYoneten: Basar Sabuncu BU HAFTA İSTANBUL SİNEMALARINDA EŞEK ARILARI f u a n : Aristsimts B«un: Ftrtıan $ensoy 1U0 b r n ttJN ftear: 1U0UJ» Nöbetçi Tiyatro Feriun Şensoy'ın Afitap'ın Kocası İstanbul Pazanesı 18 30 e2vis, $EHİR TİYATROLARI KÖÇÖK ADAM irOLDU SANA? HAKS FALLADA Yoneten: Rutka> Azız WUk/nifUR SZI^UK • ttensDcmiALTAYTHCOİ QW D O L O^K / RAZ HUYÛA ALICEM KCBÛÛUJ ' bizım ^ tivatro Ûskudar 333 06 18 müzikli çocuk oyunu AĞAÇ YAŞKEN ECİLİR KEMAL GÖKHAS 28 EKİM • 3 KASIM 1985 Tarihlerinde Ytatn hakkı özkanın AVBUPA TURUNDAKi DUNYANIN EN UNLU JAMAİKAL/ POPREGGAE TOPLULUGU Yoneten Engın ULUDAĞ FOTİH (526 53 80) ANTONIUS BIRŞEHNAZ VE OYUN Yön. Engin Gurmen KLEOPATRA Müzikli Çocuk Oyunu Harbfyette Ortıan Asena W. SHAKESPEARE TURGUT ÖZAKMAN PİLLİ BEBEK yoneten zafer diper müzik reyman eray c.tesioazar 11.30 MODA SINEMASI 337 01 28 F. TRAFFAUT'rmn 10 SEZAR ÖDÛLLÜ Yuan: Mufcarrem Bahara 2 Kas*m Cles 1 Gl«c : 140 (7 92 YA DEVLET BAŞA YA KUZGUN LEŞE Yöneten: Nedret Denizhan KUKLACI Yöneten: Deni2 Uyfuner Oyun QHni£nı Cmnarteti Paıar 11.00'de tiyatrosunda RAHMI SALTUK SEVDATÜRKÜLERİ RESİTAÜ Genel IstekÜzerine 82223 KASIM SON METRO TARIHTE BUGUN fkHr Hiimaynn 'un baf kıSmı. MVMTAZ ARIKA* 3 Kasım 6ULHANE MTTf HUMAYUNU 1839'DA BUGÜH, ÜMLÜ 'eÜLHANE HATTI HÛMAYUNU', HARİOYE NAZtei(C»ŞİŞLEBl SAICANl) MUSTAFA eŞf/r PAŞA TAHAFINDAN OKUNDU. SULTAN A&PÜLMEClT'iH ONAYIMDAM SONRA UAUCIH gİL£İSı'UE SUNULAU FERAAAMLA, TANZlMAT PEVRİ P£ &4ŞL/YO&DU. MUSTAFA G£Şİr fHf* BAŞKAHU6IN0A BlR TAAJ2IMATÇ/IA& GGUBU RAPtNCAN HAZIRlAHAN FERA4AM, SAZI ÖNBMÜ A4App£t£/e/ /çee/yoeaj. TEBAAJIN CAN, NAMUS VB MALI GÜVEN ALTf. NA ALINIYOe ; VEgGlL£KJN SİSTEMU OLABAK TOPLANMAŞI (/£ ADALETİ SAĞiAA//YO/e • A£t£B UK /Şl£& PÜ2ENL£MİP SÜeeSİ StUieiANCU RIUYOR; MüSLUMAMLAISiJ) DiĞEfS £>W UYELERlARAS.INPA AYeiCALIk ÖNL£UlYORPU.. Oyun gunterı Salı 1830' Caısamba 15.00 PersembeCuma: 20.30 C tesı 15.0020.30 / Pa/ar:i5 00 1830 m^tnms iviıi nviııı ORTAKÖY KÜLTUR MERKEZİ «179 43 çoMmânBu ' AH!... [j|2de s a n s 0|sa Töınteıı M Bato«J« Dckvr M Ucan ^ ^ M u l k E c tMiPaı» 11.M * I K I U UTUH O.tt Dizenr NtsaMnta OJK Sshnnc K<y2fl Ertvşnıl EtBHdıoçiB ^ ^ Maıık Cikat Olhan SMEtM G. DEPAROIEUC. DENEUVE Yalnu tw fllm için seansla/ 49 MSM ONÜÇÜNCÛ ADAM Ort*.,. I n k n C 4 tsJptotatnI M K a 11.00 13.30 16.00 18.45 21.15 İSTANBUL'DA YALNIZ SİNEMAMIZDA KENT OYUNCULARI BESYOL m Şn«9ztr 18.0021.00 C.teSİ15.OOia.O0 P « a ı 15.0018.00 Halide 50 YIL ÖNCE Cumhuriyet Tarihi telgrafçı Türkiye Büyük Millet Meciisi Telgra/çısı Ali, Sıvas vilayeti posta ve telgraf başmüdür muavınliğine tayin olmuş ve yeni memuriyeti başına giderek işine de başlamıştır. Bay Alı tarihi bir telgra/çımızdır. Istanbul'un müttefikler tarafından işgali 3 Kasım 1935 Tifo vak'aları Son günlerde şehrımizde tifonun fazlalaşttğı göriilmektedir. Bunun ıçın gerek Uray ve gerekse Sağlık Direktörlüğü tedabir almaktadır. Ağustos, eylül aylarında tesbıt edilen tifo vak'alan 280 kadardı. 1935/1985 Gişetel 1406792 KENTER TİYATROSU T1: 14C35tS1473«34 »LNIZ 3 HAFT* IÇIN 1482606 üzerine kendisi strtında seyyar bir telgraf makinesile Kocaeli Yarımadası'na dalmış ve telgraf hattı boyunda tellere çengel takarak ahvalin cereyanmdan mütemadiyen Ankara'yı haberdar etmiş ve o zaman Ankara'ya gıtmek için bu yotu takib edenlerin muhaberelerini temin eylemişti.