Katalog

BELGELERLE KURTULUŞ SAVAŞI ANILARI 300 Lıra, Çağdaş Yavmları Turkocaiı Cad. 39/41 Coiâloilu/klanbul Ebubekir Hazım Tepeyran Cumhuri 62. Yıl; Sayı: 21994 Kurucusu: Yunus Nadi KAVRAM DERSANESİ Üniversıteye iddıalıyız nelüer: 28 Kifsıln (Satföh) 5 Aralık (Akşam) 'Lalelı 528 64'37, Şçtızadebaşı 522 75 74 / 100 T L . <KDI <IUM> 19 Kasım 1985 Salı Süper pazarlık Yunanistan ZİRVE NASIL ETKİLEYECEK? ABD ve Sovyet liderleri 6 yıl aradan sonra Cenevre'de masaya oturuyor Politeknik olaylan yıldönümünde kanh^gösteriler. Bombalar, yangınlar birbirini izliyor * Ortadoğu ve Türkiye CENGİZ ÇANDAR Cumhurbaşkam Kenan Evren, BAE ve Pakistan'a yaptığı geziden dönerken Akabe'de Ürdün Kralı Hüseyin ile de bir görüşme yaptı ve Ankara'ya varır varmaz havaalamnda yaptığı açıklamada, "Türkiye bir Ortadoğu ülkesidir ve Ortadoğu 'da cereyan eden olaylara bigane kalamaz" dedi. ABD Dışişleri Bakanlığı Müsteşan Wüüam Schneider hafta başmda Istanbul'da şunlan söylemiştv "Türkiye Batı Ittifakı'nın bir üyesidir, ama tarihi ve coğrafi açıdan Ortadoğu 'nun da bir parçasıdır. Bu açıdan Batı ile Ortadoğu arasında köprü islevi görmektedir. Fakat Türkiye'nin bütün rolü bundan ibartt değildir. tranIrak savaşı ne gösterecektir? Türkiye nerede devreye girebiür? tsrail ile ilişkileri hangi düzeydedir? Burüar hep cevabı hemen verümekte güçlük çekilen sorulardır, ama Türkiye'nin rolünü krizin durumu belirleyecektir. Ortadoğu 'da kriz genişlerse, Türkiye'nin rolü de değişir." Boylece, bugün Cenevre'de gerçekleşecek olan ReaganGorbaçov, başka bir deyimle süper devletler buluşması dünyanın tüm köşelerini ilgilendirdiğine göre, özellikle Ortadoğu'yu da ve (Arkası Sa.6. Sü. 2'de) UZLAŞMAYA EN YAKIN KONU Körfez savaşı bitecek mi? üzerinde enfazla uzlaşma olasılığı bulunan maddesi olduğunu NEW YORK Bugün başla belirtiyorlar. Yine ABD Dışişleyacak olan Cenevre zirvesinde ri yetkilileri, zirve sonunda Renükleer silahlar pazarlığımn ya agan ve Gorbaçov'un tranIrak nı sıra, bölgesel sorunlar ele alı savaşının görüşmeler yoluyla so REAGAN En yaşlı ve en katı antikomünist ABD Başkanı. nırken, ABD Başkanı Ronald na erdirilmesini isteyen bir açıkReagan'm Sovyet lideri Mihail lamada bulunmalarının planlanGorbaçov'a IranIrak savaşım dığını da ifade ediyorlar. sona erdirme konusunda birlikABD yetkililerine göre, Reate nüfuzlannı kullanma önerısin gan ile Gorbaçov arasında zirvede bulunacağı bildiriliyor. ABD de bu sorunun ağırlıklı olarak ele Dışişleri kaynaklan, zirvede alınmasında Arap ülkelerinin tranIrak savaşının sona erdiril hem Sovyetler hem ABD üzerinmesi için Washington ile Mosko de taleplerinin yoğunlaşmasının va'nın ortak çaba göstermesi ko rolü bulunuyor. ABD yetkilileri, nusunun ele alınacağını, bu so Arap ülkelerinin ikisüper gücün runun zirvede görüşülecek böl BM Güvenlik Konseyi kanalıyla gesel çatışmalar gündeminin. (Arkası Sa.6. Sü. 2'de) TANJU AKERSON WE1>BERGERİN REAGAN'A MEKTLBIM > TAM METM Reagan ile Gorbaçov bugün Leman Gölü kıyısındaki 19. yüzyıldan kalma bir şatoda önce 15 dakika baş başa görüşecekler, daha sonra heyetler halinde görüşmelere geçilecek. Cenevre'ye gelen Gorbaçov'u Isviçre Cumhurbaşkam Kurt Fugler karşıladı. Sovyet lideri, Reagan 'a silahsızlanma çağrısında bulundu. Reagan bu çağrıya yanıt olarak "Eğer kendisi de benim kadar bu görüşe bağlıysa, bir sonuca ulaşırız" dedi. Dış Haberler Servisi Insanlığın kaderini etkileyen iki süper devletin, ABD'nin ve Sovyetler Birliği'nin liderleri, bugünx altı yıldır ilk kez Isviçre'nin Cenevre kentinde bir araya geliyorlar. Leman Gölü kıyısında 19. yüzyıldan kalma bir şatoda buluşacak olan ABD Başkanı Ronald Reagan ile Sovyetler Birliği Komunist Partisi Genel Sekreteri Mihail Gorbaçov önce 15 dakika baş başa görüşecekler. Daha sonra görüşmenin yapılacağı küçük (Arkası Sa.6. Sü. 4'de) kaynıyor Atina'da Politeknik olaylannın yıldönümünde polisin ateş açması sonucu bir gencin ölmesi üzerine çıkan çatışmalar Selanik ve Iskeçe'ye de yayıldı. Olayların gelişmesi ve 15 yaşındaki bir gencin öldürülmesi üzerine Içişleri Bakanı ile Kamu Düzeni Bakanı istifa etti. Ancak Papandreu istifaları kabul etmedi. Göslericiler, Yunanistan'ın üç büyük gazetesinin binalanna saldırdılar. Politeknik avlusunu işgal ettiler. Üniversite senatosu, polise kampusa giriş izni vermedi. Olaylarda birçok bankaya yangın bombası atıldı, arabalar yakıldı. Cankurtaranların hastanelere yaralı taşıdıklan bildirildi. Yunan Öğrenciler Birliği bugün Atina'da bir gösterı yürüyüşu düzenliyor. 3. Sayfada Atina 'da polis göstericüerden birini götürürken Istaıi bu] artık sıkıyönetimsiz Bugün saat 17.00'den itibaren îstanbul, Adana, Adıyaman, Ağrı, Erzurum, Gaziantep, Hatay ve Kars'ta sıkıyönetim kaldırılarak 4 ay süreyle olağanüstü hal uygulamasına başlanacak. Bingöl, Diyarbakır, Elazığ, Hakkâri.Mordin, Siirt, Tunceli, Şanlıurfa ve Van'da sıkıyönetim 4 ay daha uzatılacak. 1 Uyunda neler var? NEW YORK, (Cıımhuriyet) ABD Savunma Bakanı Caspar Weinberger'in, ReaganGorbaçov zirvesinin arifesinde Başkan Reagan'a gönderdiği bildirilen "tavsiye mektubu"nun metni New York Times gazetesinde yayımlandı. Mektupta VVeinberger, Reagan'a zirvede karşılaşacağı Sovyet talepleriyle ilgili uyanlarda bulunuyor ve başkaru yönlendirmeye çalışıyor. New York Times gazetesinde yayımlanan biçimiyle mektubun metni aynen şöyle: bir çözümleme ve rapor hazıriamamızı istemiştiniz. Benden, 10 Haziran 1985'te ABD'nin Sovyetler'i davranışlanm düzeltSovyetler Birliği'ne antlaşmala meleri için teşvik etmemizi isterı ihlallerinden geri dönüşyapa miş, bunu kendilerine nasıl yabilmesi için zaman tanıyacağını pabileceğimiz konusunda da fiaçıkladığmızda bizden de silah kir danışarak Sovyetler'in hareların kontrolü ve diğer antlaşma ketlerini düzeltmemeleri karşılar konusundaki ihlalleriyle ilgili (Arkası Sa.6. Sü. 4'de) GORBAÇOV En genç ve en Batılı tavırlı Sovyet lideri. Sayın Başkan, Dünyanın gözii Cenevre9de Kohl •MUIİH: İki liderin tarihi fırsau değerlendirerek DoğuBatı ilişkilerini geliştireceklerini umut ediyorum. Carter karamsar: İki lider propaganda amacı için Cenevre'de. Kuveyt: tki liderin Ortadoğu bunalımı ve Körfez savaşma öncelikli yer vereceklerini umut ediyoruz. Dogu Avrupa: Varşova Paktı ulkeleri zirvenin yumuşamaya yol açmasını temenni ediyorlar. S uygulamasına devam edılen ıller OIağanustJ hal uvgulamasına d I Sıkıyönetımm devam ' etöğı ıller Estanbul Valiliği, olağanüstü hal uygulamasına geçilmesi nedeniyle 2 bildiri yayımladı. 1 No'lu bildiride, Istanbulluların huzur ve güveni bozucu her türlü davranıştan kaçınacaklarına ilişkin kesin inanç belirtilirken, 2 No'lu bildiride, meşru müdafaa durumuna düşen polisin doğruca ve duraksamadan hedefe ateş edeceği duyurulau. Haber Merkezi Kahramanmaraş olaylan nedeniyle 26 Aralık 1978'de 13 ılde, 26 \isan 1979'da 6 ilde ilan edilen ve 12 Eylül 1980'de tüm yurdu kapsamına alan sıkıyönetim uygulaması, bugün saat 17.00'den itibaren aralarında Istanbul'un da bulunduğu 8 ilde sona eriyor. Bugün sıkıyönetimin kalkacağı İstanbul, Adana, Adıyaman, Ağn, Erzurum, Gaziantep, Hatay ve Kars'ta 4 ay süreyle olağanüstü hal uygulamasına başlanacak, Ankara, Artvin, Bursa, Içel, İzmir, Malatya, Ordu ve Sıvas'ta uygulanan olağanüstü hal 4 ay daha uzatılacak. Edirne, Kahramanmaraş, Erzincan ve Kocaeli'de olağanüstü hal uygulaması sona erecek. Bingöl, Diyarbakır, Elazığ, Hakkâri, Mardin, Siirt, Tunceli, Şanlıurfa ve Vanda ise sıkıyönetim 4 ay daha uzatılacak. Bugün saat 17.00'den itibaren sıkıyönetim uygulanan ilk sayısı 9'a inerken, olağanustü hal uygulanan il sayısı 16'ya yükselecek, normal yönetime geçen il sayısı ise 42 olacak. Milli Güvenlik Kurulu, 31 ekimde yaptığı toplantıda 8 ilde sıkıyönetimin kaldırılmasmı hukümete biidirmiş, Bakanlar Kurulu, bu kararı benimseyerek 6 kasımda söz konusu illerde sıkıyönetimin kaldırılmasmı kararlaştırmış ve TBMM Genel Kurulu'nda 12 kasımda ele alınan konuya ilişkin Başbakanlık tezkeresi kabul edilmişti. (Arkası Sa. 8. Su. 6'da) m 6. Sayfada HETUe ammızda Atina var* ANKARA, (Cumburiyet Biirosıı) Dışişleri Bakanı Vahit Halefoğlu, TBMM Bütçe Plan AET'ye engel: Bize gelen bilgilerden eüindiğimiz izlenim, Komisyonu'nda bakanlığının AET'nin içindeki oybirliği mekanizmasından yararlanan bütçesinin görüşülmesi sırasında Yunanistan'ın Türkiye ile lopluluk arasındaki ilişkilerin yaptığı konuşmada, Yunaniscanladınlmasım engelieyici bir rol oynadığı yolundadır. tan'ı ciddi bir şekilde uyararak, tpotek: Türkiye, AET ile ilişkilerinin Yunanistan'ın ipoteği Yunanistan Başbakanı Andreas altma konulmasım asla kabul edemez. Papandreu'ya, "Birimle iyi getlişkiler: Yunan hükümeti, ilişkileri yumuşatıcı yönde tek bir çinmek menfaatinedir" mesajıönlem almış değildir. Biz, Yunan vatandaşlarını vizesiz kabul . nı gönderdi. Halefoğlu, Türkiederken, vize almadan Yunanistan'a girebilen Türk vatandaşları, ye'nin Ege'deki dengenin bozulsadece kanun kaçaklan ve teröristlerdir. masına izin vermeyeceğini vurguladı. Kıbrıs konusunda da, tjs pazarlıgı: ABD devlet adamlanmn ve yüksek düzeydeki yetkililerının, Türkiye'nin göruşlerini anlayışla karşılamalarını ve "Kıbns Türklerini Runüann insafına terk etmeye niyetimiz mevcut güçluklerin giderilmesi için meseleye yapıcı bir yok" ifadesini kullandı. yaklaşımla eğilmelerini bekliyoruz. DIŞİŞLERİ BAKANPNDAN Dışişleri Bakanı Halefoğlu, konuşmasında Yunanistan'la ilgili yeni bir unsur da getirerek, bu ülkenin Türkiye'yi Avrupa'dan dışlama siyaseti izlediğini bildirdi. Bakan. "Bize gelen bilgilerden edindiğimiz izlenim, AET'nin içindeki oybirliği mekanizmasından yararlanan Yıınanistan'ın. Türkiye ile topluluk arasmdaki ilişkilerin canlandınlmasını engelieyici bir rol oynadığı yolundadır" dedi. Halefoğlu, Yunan hükümetinin bu yöndeki girişimlerinin parti farkı gozetmeksizin Yu(Arkası Sa. 8. Su. 5'te) Vahit Halefoğlu, BütçePlan Komisyonu'nda konuştu Ozal: O adam Demirel değil Cindoruk'tur Yiiregi geniş: Beni kızdırmak için ellerinden geleni yapıyorlar, ama benim yüreğim geniş, gülüp geçiyorum. "O adam": Ben adama cevap versem ne olacak vermesem ne olacak? Basın istediği kadar ikinci, üçüncü sayfalardan geriye düşürmesin, millet onu siler. Dış geziler: Yabancı ülkelerin bütün davetlerini kabul etsem Türkiye'de durmamam lazım. Cepheleşme: Vaktiyle cepheleşmeye karşı çıkanlar kendileri cepheleşiyorlar. Koyun kaçıranlar: Doğuda eskiden koyun kaçıranlar şimdi güçlü ihracatçılar oldular. Kokuk kavgannz ohnaz MMU güç görevde ben Sayın Inönü'nün varlığından destek ahyorum. İnönü ile yarışmak değil, dayanışmak isüyorum. Bizi bazılarının özlediği gibi kısır bir yarışmaya itmek mümkün olmayacak. Mi. endi başbakanlığım için hiçbir şey söyleyemem, ancak Sayın İnönü 'nün cumhurbaşkaniığı, başbakanlık gibi devlet yaşamında yükleneceği her önemli görevde İnönü'den çok Türkiye yarar görür. başbakanlık veya cumhurbaşHASAN UYSAL kaniığı görevi Sayın İnönü'den ANKARA SHP'nin içinde çok Türkiye'nin yarannadır" yave dışında merak konusu olan nıtını verdi. "Gürkanİnönii" çekişmesi koSarayköy secimleri için yapılan nusuna SHP Genel Başkanı Ay açık hava toplantısından donerdın Güven Gürkan açıklık getir ken otobüste Cumhuriyet'in sodi. Aydın Güven Gürkan gelecek rulannı yanıtlayan SHP Genel kurultayda "makam için" İnönü Başkanı Aydın Güven Gürkan, r ile karşı karşıya gelme> ecekleri İnönüGurkan çekişmesinin yani açıkladı. "inönü cumhurbaş ratılmaya çalışıldığını, bu çekişkam, Gürkan başbakan" fonnu menin yapay, içi boş ve anlamlüne ise, "Kendi başbakanlığım sız bir yarışma olduğunu beliriçin hiçbir şey söyleyemem. ama terek, "Sayın tnönü ile bu konuSayın tnönü'nün yükleneceği da tek kelime bile konuşmadık, aramızda şakası bile y^pılraadı" dedi. Özellikle son bir buçuk yıldır sadece 20 gün tatil yaptığını, bur nun da çoğunluğunun, "Hastalanmasından kaynaiclanan zorunlu tatil" olduğunu anlatan Gürkan, aşırı yorgunluk, stres ve politika gibi konulardan sosyal yaşam, kültür, sinema vb. etkinliklerden uzak kaldığını vurguladığında kendisine önce, "Yoksa politikadan ya da parti yöneticiliğinden pişmanlık mı başladı" sorusunu yönelttik. Gürkan'm yanıtı "Öyle bir şey demedim" oldu. Şimdiye kadar konuşmaktan sakındığı ya da doyurucu yanıt vermediği "Gürkanİnönü" çekişmesi konusundaki sorulanmıza Gürkan şu yanıtı verdi: "Sayın İnönü de ben de sanıyorum siyaseti genel başkanlık gibi güç noklalarına varmak, belli güç odaklanna ulaşmak için yapmıyoıiız. Her ikimiz için de (Arkası Sa. 8. Su. 3'te) Gürkan, İnönü ile ilişkilerini anlattı: 5 Avrupa ülkesi af sözü' bekliyor HADİ ULUENGİN SEVtLLA Avrupa Konseyi İnsan Haklan Komisyonu'nda Türkiye aleyhinde dava açan beş ülkenin temsilcileriyle Ankara sözcüleri 22 kasım cuma günü Paris'te bir araya gelerek "dostane çöziim" formülü üzerinde anlaşmaya varmaya çalışacaklar. Güvenilir diplomatik kaynaklardan edinilen bilgilere göre, davacı lsveç, Fransa, Danimarka, Norveç ve Hollanda'nın temsilcileriyle, Avrupa Konseyi Insan Haklan Komisyonu'ndan bir heyet cuma günü Türk temsilcilerle Paris'te "gayri resmi" bir toplantıda buluşacaklar. İyi haber alan kaynaklardan sızan bilgilere göre, bu topjantıda, beş ülkenin Türkiye'de insan haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle açrnış oldukları davadan vazgeçmeleri için bir "uzlaşma metni" üzerinde çalışılacak. "Dostane çöziim" adı da verilen bu metnin hem Ankara hem de şikâyetçi başkentler tarafmdan "kabul edilebilir" bir nitelik taşıması gerekiyor. Yine bu kaynaklardan edinilen bilgilere göre en "netameli" konu Türkiyede bir af çıkartılması. Davacı ülkeler şikâyetlerini geri almak için Ankara'nın af konusunda "mümkiin mertebe giivence vermesini" talep ediyorlar. Eğer, (Arkası Sa. 8. Sü. 6'da) İSVEÇ DE, TÜRKİYE RAPORU HAZIRLA TTI Türkiye ile uzlaşma toplantısı cuma günü Paris'te yapılacak 6 8. Sayfada 6. Sayfada Cenevre Zirvesi Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyetler Birliği arasındaki her zirveden önce yorumlar yapılır, beklentiler dile getirilir ve özellikle küçük ülkeler "benim sırtımdan pazarlık yapılacak mı?" tedirginliği içinde bekleşirler. Amerika Başkanı Ronald Reagan'la Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Mihail Gorbaçov'un bugün Cenevre'deki buluşması da aynı ortamda gerçekleşiyor. Önce şu notkayı belırtmek gerekir. Doruk toplantısının sonuçları ne olursa olsun, korkunç nükleer silah stokları ile bir anlamda ınsanlığın yazgısını ellerinde tutan iki süper gücün diyalog yolunu hiç olmazsa aramaya karar vermesi önemli bir olaydır. Ancak bu arayışın temel sorunlarda ne derece yaklaşım sağlayabileceği ayrı bir konudur. ABD ile Sovyetler Birliği arasında yılların birikimi olan (Arkası Sa. 8. Su. i'ıe) Videosever soyguncular Geceyi soydukları videocuda geçiren hırsızlar, 5 televizyon, 2 video ve 380 video kasetiyle kayıplara kanştılar. tstanbul Haber Servisi Bir süredir bankalara dadanan ve geceleri girerek ortalığı soyup soğana çeviren kasa hırsızları, bu (Arkası Sa. 8. Sü. l'de) GOZLEM UGUR MUMCU TL RKİ^ BAŞKAM Hİ KinVlETİ UYARDI Bir Belge... Federal Almanya'da "Markus Verlag GMBH Hohzollerin 85/87, Postfach 190308,500 Köln 1" adresinden Ankara'daki çok ama çok ünlü bir parti başkanına bir mektup postalanıyordu. Mektup, Helmut Bohn adlı Federal Almanyalı bir işadamından gelıyordu ve 15 Mayıs 1978 tarihini taşıyordu. (Arkası Sa. 8. Sü. l'Je) Yılmaz: Hak arama yılı 1986, olaylara gebedir ANKARA, (Cumhuriyet Burosu) Türkİş Genel Başkanı Sevket Yılmaz, 1986 yılının büyuk olaylara gebe olduğunu beİirterek, "1986 haklarımızın alınacağı yıldır Türk Silahlı Kuvvetleri'nden sonra en büyük organize güç olan Türkİş'in sesini dikkate almayanlar. mutlaka bir gun bu anlayışlannı değiştirmek zorunda kalacaklardır" dedi. TürkJş'in 58 il, 8 bölge temsilcisi ve teşkilatlandırma sekreterlerinin bir araya gelmesiyle dün Ankara'da yapılan toplantıda konuşan Şe\ ket Yılmaz sesle(Arkası Sa.t. Sıı. S'de) HASAN CEMAL