Katalog

// KASIM 1985 EKONOMt CUMHURİYET/J1 TURKIYE'den Kamıı Ortaklığı Fonu'ndan barajlara para akıyor ANKARA, (a.a.) Kamu Ortaklığı Fonu ndan barajlara ve otovollara para akıyor Başbakanlık Toplu Konut ve Kamu Ortakhğı Fonu'ndan fınanse edılen 14 baraja toplam 63 mılyar 646 mılyon 522 bın lıra verıldı Fondan sağlananfinansmanın39 mılyar 175 mılyon lırahk bolumu hakedış olarak, 24 mılyar 471 mılyon lırahk bolumu de avans olarak venldı 6 kasım tanhıne kadar Kamu Ortaklığı Fonu'ndan 4 otoyol ıçın de 5 mılyar 998 mılyon lıra odendı. Kamu Ortaklığı Fonu kapsamına alınarak tamamlanması ongorulen barajlar arastnda en buyuk payı, Karakaya Barajı aldı Karakaya Barajı'na sağlanan fınansman 24 mılyar 793 mılyon hra>a ulaştı Altınka>a Barajı'na 7 mılyar 717 mılyon lıra, Çatalan Barajı'na da 6 mılvar 107 mılvon lıra verıldı Bu yıl Kamu Ortaklığı Fonu'ndan 20 mılyar lıra fınansman sağlanması kararlaştırılan Ataturk Barajı ıçın bugune kadar 5 mılyar lırahk odeme yapıldı. Japonlar 'fermuarla geliyor Ekonomi Servisi ABD'nm, Japonya uzennde gıderek artan baskısı karşısında Japon hukumetının boyun eğmeye başlamasından endışe duyan Japon ışadamlarmın yatırım yapmak uzere ıhracat teşvıklerımn yuksek olduğu ulkelere yonelmeye başladığı, Turkıye'nın de bu ulkeler arasında sayıldığı öğrenıldı Dunyamn bır numaralı fermuar uretıcısı Yoshida Kogyo Kaisha (YKK) fırmasımn Turkıye'de fermuar uretmek uzere yatınm yapmayı kararlaştırdığını, bunu tunzm alanmda yatınmlann öncelıkle ızleyeceğı belırtıldı. Türkıye'dekı yatınm ortamını ıncelemek uzere ulkemızde bulunan Japon araştırma heyetı, temaslarını surdurüyor Heyetın bazı uyelen Cumhunyet'e yaptıklan açıklamada Japon ışadamlarının stratejılerını anlattılar Edınılen bılgılere göre, Japon ışadamları şu anda ıkıye aynlmış durumdalar Bırıncı gruba göre, bazı rısklerı olmasına karşın, rekabetın çetınleşmesı ıle dezavantajlı duruma duşmemek ıçın bır an önce Turkıye'de yatınm yapmak 'fırsatçı'lığı temsıl edıyor Ancak dıger ıkmcı gruba gore ıse, gerek Ozal'ın Japonya gensı sırasmda gerekse heyetın Ankara'dakı temasları sırasında kendılerıne verılen bılgı ve sözlenn tutulup tutulmavacağmı ıyıce araştırmak ve emın ol Dünyanın 1 numaralı fermuar üreticisi YKK fırması yatırım karan aldı OSMAN ULAGAY EKONOMİ NOTLARI Çamaşır nıakinesi ve reçele standart ANKARA, (a.a.) lurk Standartlan Enstıtusu tarafından hazırlanan çilek, avva ve kayısı reçelı standartları, bugun zorunlu olarak uygulamaya gırecek Sanayı ve Tıcaret Bakanlığı'nın 11 Kasım 1984 tanhınde yayımladığı teblığlerle, reçel standartlarımn 1 yıl sonra yururlüğe gıreceğı belırtılerek, uretım ve satış aşamalannda zorunlu olarak uygulamaya konulacağı açıklanmıştı. Uygulamaya konulacak reçel standartlarına gore, ayva, kayısı ve çılek reçellerınde meyve ağırlığı oranı en az yuzde 40 olacak Standart uyannca, kabın doldurulma oranı da yuzde 90'dan aşağı olmayacak. TSE'nın daha once uygulamaya konma tarıhının ertelendığını açıkladığı, ancak daha sonra sadece teknık deneylerının ertelendığını bıldırdığı çamaşır makinesi standardı da, bugun zorunlu olarak yururluğe gırecek Çamaşır makınelerı bugunden ıtıbaren standarda uygun olarak uretılebılecek Japon heyetinde yer alan bir yetkilı, Türk ekonomisini havalanmaya çalışan bir uçağa benzeterek, "Sorun yere çakılıp çakılmayacağıdır. Ancak yere çakılmayacağına inanan Japon işadamlarmın sayısı giderek artıyor" şeklınde konuştu. ABD'nm Japonya uzerinde gıderek artan baskısı karşısında Japon hukumstinin boyun eğmesinden endışe duyan işadamlarmın, ihracatı teşvik eden ulkelerde yatırım yapma arzusunda olduklan, Turkiye'yi de bu ülkeler arasında gorduklerı öğrenildı. mak, geleneksel Japon temkınlılığıne de uygun olarak, daha doğru Heyette bulunan ust duzeyde bır yetkıh, Turk ekonomısını havalanmaya hazırlanan bır uçağa benzeterek. "Yere çakılıp çakılmayacagını gormek gerekir" şeklınde konuştu Havalanan uçağın yoluna devam edeceğıne inanan Japon ışadamlarının sayısının gıderek arttığına ışaret eden aynı yetkıh, daha sonra şunları söyledı "Bız Amenkalüardan farkbyız. Bır Amerikan fırmasımn >onetim kurulu başkanı, bır ulkeye »atınm >apmak nıyeünde olduğu zaman getır, ıncekmede bulunur ve karannı verir. Oysa bir Japon firraası once inceleme yapar, daha sonra ulkesine dondugunde, rapor hazırlar. Buna gore firmanın tum hammadde, ulaştırma ve benzeri alanlanndaki ust duzey yetkilileri, o ulkeye gelıp inceleme yapar ve yatınm karan ortaklaşa alınır. Siz de bu yatınm hevetınin gelişinden hemen sonuç beklemeyin. Bu bir araştırma gezisidir. Bizim hazırlayacağıınız rapora gore, vatırım yapmak isteyecek firmalardan heyetler, daha geniş kapsamlı ıncelemeler yapmak uzere ulkenize gelecektir. Ancak Turk ekonomisi hızla buyuyen bir ekonomidir. Turklerin kultur sevıvesı vuksek olduğu ıçın tuketım mallanna talep hızla buyumektedır. Dolavısıyla Turkiye buyuk bır pazardır." Kubalı: Türkiye, EUREKA'da aktif rol üstlenmeli Ekonomi Servısi EUREKA projesı ıle ılgılı olarak Av rupalı özel sektor, sanayıcı ve bankacıların toplantısma Turkıye'yı temsılen katılan Yaşar Holdıng Başkan Vekılı Alı Naıl Kubalı, Turkıye'nın EUREKA projesmde aktıf rol ustlenebıleceğım ve ustlenmesı gerekuğuu söyledı Ekonomide Diyalog dergısının Bağdat Fuan'nda dağıtılmak uzere hazırladığı özel sayısında bır göruşmesı yer alan Kubalı, Turkıye'nın El/REKA projesı ıle ılgılı olarak özel sektor ve hukumetın >er alacakları bır hareket planı olması gerektığıne de ışaret ettı İnısyatıfi ele alıp Turkıye'de hangı araştırma projelerının özel sektör tarafından geTçekleştırılebıleceğıne ılışkın araştırma yapmak gerektığıne ışaret eden Kubalı, "Avrupa arenasında teknolojik değerlere neden bir katkunız olmasm" dedı Bır başka Japon yetkıh ıse, Japon işadamlarmın geleceğe donuk stratejı değışıklıklennı anlattı ABD'nm Japonya uzennde gıderek artan baskılanna ve Japon hukumetımn de boyun eğışıne dıkkat çekerek, "Şimdi biz de ihracat teşviklerinın rlverişlı olduğu ulkelerde yatınm olanaklan araştınyoruz. Her zaman Japonya'da uretim yapmak esas olarak daha ucuz ve kârlıdır. Ancak değişen ekonomık şartlar goz onune alınırsa, Japonya dışı yaünmlara da ağırlık vermek zonındayız. Turkıye, Suudi Arabıstan'dan sonra çok buyuk pazar olan tran ve Irak'a yakınlıgı ve ihracat teşvikleri nedeniyle yatırım içın elverişli bir ulke durumunda. Ancak biz Japonlar, dostumuzu dener, bir daha dener ondan sonra ona guveniriz." Halen Turkıye'de bulunan Japon araştırma heyetınde bır temsılcıyle yer alan YKK fırmasımn, Turkıye'de fermuar uretımı ıçın yatınm yapmak uzere cıddı planlar yaptığı, bu firmanın yanı sıra başka firmaların da tunzm alanmda daha fazla gecıkmemek ıçın kısa surede yatınm planladıklan kaydedıldı Bu tur firmaların geçen gunlerde açılan ChemıcalMıtsuı Bank'ın, Japon ortağı Mıtsuı Bank Ltd gıbı rekabette geç kalmamak ıçın bır an önce yatırım yanhsı oldukları kavdedıldı 1985 (ocakağustos) Üretim Tuketim 3305 2723 1328 1164 2016 1416 1232 1183 1962 1948 499 496 915 »96 İktidarın Hatalan Felakete Dönüşmeden Bır iktidarın hatalan ne zaman felakete donuşur? Bu soruya cevap ararken, hemen akla gelıveren uc nokta var Bır ıktıdar (1) Hatalannı görup bu hataların gercekçı ve durust bır analızını yapamıyorsa (2) Bu yuzden hatalarının sorumluluğunu aslında bu hatalarla ılgısı olmayan kısılere ve olaylara bağlama eğılımıne kapılıyürsa ve (3) Hatalarmı ortaya koyanların, ıcraatını elestırenlerın neden boyle yaptıklarını kavrayamayarak, bu kımselerı kendıne duşman gıbı gormeye başlıyorsa o zaman boyle bır iktidarın hatalarına hatalar eklemesı kacınıtmaz oluyor Dahası bu hatalar ztncınnın bır felaketle noktalanması olasılığı da artıyor galıba Anavatan hukumetımn programında, "Ilk hedefımız asırı enflasyonu kontrol altına alarak dar gelırlının belını büken pahalılığı onlemek ıcın fıyat artışlannı yavaşlatmaktır' denıyor Eğer bu ve bunu tamamlayan bölumler Anavatan Partısı'mn programına secmene sırın gorünmek ıçın konmuş ve sonra unutulmussa bu tabıı baslı başına buyuk bır hatadır Yok eğer Ozal ıktıdarı, bu hedefını ve vaadını unutmamıssa ve ıkı yıldan berı bu hedefe varmak ıcın çaba gösterdığı halde bunu başaramıyorsa o zaman uyguladığı enflasyonla mucadele polıtıkası hatalıdır, yanlıştır Bır an ıçın ıkıncı olasılığın geçerlı olduğunu, yanı Ozal hükumetının enflasyonu onlemeye calıştığı halde bunu başaramadığını varsayarak tartışmayı surdurelım ve yukarıda sıraladığımız uç kıstası uygulayarak bır değerlendırme yapmaya çalışalım Ozal yönetımının, enflasyona karşı uyguladığı hatalı polıtıkanın doğru analızını yaparak, nerelerde hata yaptığını kavraması son derece zor gorunmektedır Sayın Ozal'ın ekım ayı ITO endeksının yuzde 74'luk hızlı bır fıyat artışını ortaya koymasından sonra yaptığı açıklamalar da konuya ne kadar sığ bakıldığını gostermektedır Sayın Ozal'a göre enflasyonun hızlanmasının nedenlerı, ağustos sonundakı on gunluk bayram tatılınde memurların avans alarak tatıle çıkmaları, bu on gun suresınce KDV'nın toplanamaması, sebze meyve fiyatlan ve ITO endeksının yanlışlığıdır Turkıye'de kronıkieşmıs bır hastalık halını almış bulunan enflasyonun kontrole alınamamasını, bu gıbı arızı ve aslında geçersız nedenlere bağlamakla, orneğın vereme yakalanmış bırıne, "Hafta sonunda havalarkotu gıttığı ıçın hastalığınız azmış" demek arasında pek fark yoktur Bu gıbı "parfak" teşhıslerlo hastalığın tedavı edılemeyeceğı de açıktır Sayın Ozal ve ekıbının artık anlaması gereken şey şudur Turkıye'de gelır dağılımını duzeltecek radıkal onlemler almadan ve devletın kendı gelır harcama açığını kapatmadan enflasyonu kontrol altına almaya olanak yoktur Enflasyonun asıl nedenı, ışçı ve memur maaşları değıldır Bu temel gerceklerı kavramadan sebze meyve fıyatlarındakı dalgalanmalara, kısa donemlı para hareketlerıne, mevsımlık fıyat oynamalarına bakarak, "enflasyonu dızgınledık" demek de, "enflasyon gene kontrolden çıktı" demek de anlamsızdır Temelde hastalığa yanlış teşhıs konduğu ıçın yanlış tedavı uygulanmakta, bır an ıçın lyıleşır gıbı gorunen hasta, ılk ruzgârda daha kotu bır nobetın pençesıne duşmektedır Ozal hukumetımn bu konudakı cıkmazını anlamak zor değıldır Bu yapıdakı ve felsefedekı bır hukumetın ne gelır dağılımını daha adaletlı hale getırecek önlemlerı alması ne savunma harcamaları dahıl, butçe ıçı ve dışı kamu harcamalarını dıdık dıdık ederek, cıddı bır tasarrufa yonelmesi, ne de vergı gelırlerını hızla arttıracak önlemlerı tavızsız uygulaması mumkundur Bu gıbı nedenlerle enflasyonu onleyecek önlemlerı alamayan hukumet, kusuru kendınde değıl başkalarmda aramaya başladığında hataiarı felakete dönuşturecek ıkıncı adımı da atmış olmaktadır Ozal ve çevresının zaman zaman ılerı sürduğu ıddıaya gore, enflasyonu korukleyen temel unsur, zam haberlerının uzerıne fazla gıden basındır Kendı uyguladığı tutarsız ve yanlış polrtıkalarla toplumdakı, pıyasadakı enflasyon beklentısım kıramayan, peşpeşe zamları onleyemeyenlerın bunun suçunu başına yıkmaya çalışmalan, çaresızlığın tıpık bır örnegıdır Ozal yönetımının bu gıbı gerceklerı dıle getırenlere ve hatalan gostermeye çalışanlara karşı takındığı tavır da gıderek tırmanan bır ofkeye donuşmekte, hukumetı elestırenlerın, "ozel bıramaca hızmet ettıkten" ya da onyargılı olduklan ılerı surulmektedır Hukumetı eleştırenler arasında onyargılı olanlar belkı vardır Ama bugun ıkı yıl oncesıne oranla çok daha genış bır yelpazede Özal yonetımı eleştırılıyorsa. bunun nedenlerı (1) Toplumdakı tepkılerı yansıtma çabası ve (2) Israrla yapılan yanlışları gorenlerın uyarı gorevlerını yapma arzusudur Yapılan yanlışların bazen akıl almayacak kadar saçma açıklama ve savunmalarla geçıştırılmeye çalışılması da aklı başında ınsanların tepesını attırmakta, "Ûlkeyı yoneten bır ekıp, nasıl bu kadar sığ olabılır?" dedırtmektedır Anavatan ıktıdarının bu tavrını surdurmesı halınde, yapılan hataların felakete donuşmesı olasılığı maaiesef gundemde kalacaktır TÜSİAD Istişare Konseyi Başkan Vekili Ertan: Bölgelere göre çimento uretimi ve tüketimi fbin tonj Botgeler Marmara Ege Akdeniz Karadeniz tç Anadolu Doğu Anadolu Güneydoğu 1984 Uretım Tuketim 4762 3574 J895 1694 2479 1029 1771 1773 2755 2711 1157 919 Onlem ahnmazsa çimento ithal ederiz Üiarmara bolgesının onumuzdekı yıl çimento sıkmtısı ıle karşı karşıya kalabıleceğını vurgulayan Şınası Ertan, "Ege'de sıkıntı 1988'de başlayacak" dedı. BARIŞ KUDAR İZMİR Çimento sanayıcılerı alarm verıyor 1985 yılının ılk 9 aymda görülen talep artışının "patlama" noktasında olduğunu belırten çimento sanayıcısı Şinasi Ertan, önumuzdekı yıl Marmara Bolgesı'nde, 1988'de Ege Bolgesı'nde çimento sıkıntısının baş göstereceğıne ışaret ederek, "Onlem alınmazsa çimento ithal etmek zorunda kalacagız" dedı Teşvik gören vatırımlar lıstesınde ıkına sırayı alan Ege Bolgesı, çimento tuketim artış oranı sıralamasında sondan \kıncı sırada yer alıyor Batı Anadolu Çimento Fırması Yönetım Kurulu Üyesı ve TUSİAD tstaşare Konseyi Başkan Vekılı Şinasi Ertan, çimento sanayıı konusunda Cumhuriyel'ın sorularını yanıtlarken, "Çimento da arz talep dengesi konusunda endışelerım var" dedı Devletın elınde bulunan çimento fabnkalannı, "ozdleştirme" gınşımınde bulunduğunu anımsatan Ertan, "Yeni kapasiteler oluşturuimazsa onumuzdeki yıl Marmara Bolgesı'nın talebini karşılamak ıçın çimento ithal etmek zorunda kalacagız" bıçımınde konuştu Çimento tuketımmde sanayıcıler olarak beklemedıklerı bır patlama ıle karşı karşıya kaldıklarım belırten Ertan, sözlerını şöyle surdürdu. "Arz talep dengesi konusunda buyuk endişelerim var. Bugun Turkiye'de ilk 9 ayda tuketim artışı 1984'e gore yuzde 16.2'dir. Bu buyuk bir rakam, bunu hıç beklemıvorduk. Çun/•ku 1984'te 2 aylık artış yuzde 17 idi. Bizdeki trendler yuzde 810 olarak gozukuvordu. konut Fonu'ndan gelen para ve bıraz da devlet harcamalarının yalırıma yonelmesi çimentoda bir talep patlamasına yol açtı. Ornegın Marmara Bolğesi'nde talep artışı yuzde 35'tir. Onumuzdeki yıl yuzde 35 değil yuzde 15'lık yeni bir talep artışı olsa, bu bolgede kurulu fabnkalann kurulu kapasiteleri bunu karşılamaya musait degildir. Izmir'den de Marmara "ya çimento gidemeyecektir. Çunku Turkiye fivatları dunya fîyatlannın çok ustundedir. buna bir de taşıma masrafı binince dışandan getırtmek daha akılcı olacaktır. Bu yuzden Marmara Bolgesı'nde acıl tedbırlere ıhtiyaç vardır. Arz yetersızliğı once Marmara Bolgesı'nde başlayacaktır. 2. olarak Ege Bolgesi geliyor. Denızli'de kurulan 1130 920 Tekstil kota savaşında müttefik ANKARÂ, (a.a.) Turkıye, tekstil urunlen ıhracatında karşılaştığı kota sorunlarına karşı verdığı mucadelede bundan böyle yalnız kalmayacak Turkıye'nın kuruluş anlaşmasına taraf olduğu ve kurucu uye statusünu kazandığı "Uluslararası Tekstil ve Giyim Burosu", uluslararası tekstil tıcaretınde lıberalleşmeyı savunacak Buro aynı zamanda, tekstil uretıcısı olan gelışme yolundakı ulkeler arasında koordınasyonu da sağlayacak 12 Ocak 1985'te yururluğe gıren anlaşmaya şımdıye kadar Turkıye ıle bırhkte dunya tekstil ıhracatının yuzde 70'ını elınde bulunduran 27 ulke ımza kovdu SEMİNEH, SER6İ, KONFERANS ANKARA SANAYİ ODASI ıle Sanayı ve Tıcaret Bakanlığı'nın ortaklaşa duzenledıklerı "Turkiye Makine tmalat Sanayıi" konulu sempozyum ve sergı bugun Bakanltk sergı salonlarında başlayacak ARMAGAV85 5 Istanbul El Sanatları, Hedıyelık Eşya, Saat, Mucevherat, Değerh Aksesuar ve Oyuncak Fuarı çarşamba gunu açıhyor. Interteks tarafından duzenlenen fuar, Sheraton Otelı salonlarında saat 11 OO'de açılacak KALİTE KONTROL Semınerı 1115 kasım tarıhlerı arasında Istanbul Unıversıtesı Işletme Fakultesı Uygulama Merkezı'nde yapılacak DUNYA'dan 1986 petrolde 'fiyat savaşı' yıh olacak Ekonomi Servisi Suudı Arabıstan Petrol Bakanı Şe>h Zekı \amanı, gelecek yıl petrolde fıyat savaşı yaşanmasının mumkun olduğunu ve fiyatlann varıl başına 20 doların altına ınebıleceğını söyledı Yamanı, boylesıne bır savaşın ancak OPEC ve OPEC'e bağlı olroayan petrol uretıcılerının önumuzdekı bahar ve >az aylarından once uretım mıktarlannı kısmalan halınde onlenebıleceğını ancak OPfcC'e bağlı olmayan Norvec,îngıltereve Sovvetlerın buna vanaşmadığına dıkkat cektı Bu ulkelenn onumuzdekı yaz aylarında bu uyanyı cıddıye almayıp fıyat savaşına gıreceklerını tahmın ettığını ancak 1987 yazında hayatın gerçeklerını anlamaya başlayacaklarını soyleyen Yamanı, Norveç, Ingıltere ve Sovyetler Bırlığfnın OPEC'ın uyarılarını kulak arkasına atmava devam etmelerı halınde çok cıddı bır fivat savaşı yaşanacağı Yamani Fnatlar \arıl başına dıkkat çektı na 20 doların altına ınebüır. Çekilmiş hahve 6500 lirayu çıktı IZMİR, (a.a.) Kurukahve fıyatiarına >uzde 40 oranında zam yapıldı Ithalatçılar, "Gumruk Vergısı kaldırılmazsa. her a> venı fiyat avarlaması vapılması kaçımlmazdır" dedıler Izmır Kurukahvecıler Derneğı Başkanı Hasan Gonen, kahve fıyatlannın bır ay ıçınde ıkmcı kez avarlandığını behrterek, "İthalatçüar, 15 gunde bir fiyat ayarlaması vapıyor. Boyle giderse bır kılo kahve, yıl sonunda 8 bın lıraya kadar tırmanacak" şeklınde konuştu Bu arada ıthalatçılar da, zamların yuzde 3 oranındakı Gumruk Vergısı ıle dış pıyasadakı arz ta4 çimento fabrikası 1986 sonunda devreye gıremezse Ege'de de 1988'de sıkıntı baş gosterecektir." Turkıye'de çimento tuketımı açısından Marmara Bolgesı'nın ılk sırayı aldığını anımsatan Şinasi Ertan, teşvik gören vatınmlarda ıkmcı sırayı alan Ege Bolgesı'nın ıse tüketım artış oranı açısından sondan ıkıncı sırada bulunduğunu söyledı Ertan, konuya ılışkın şu bılgılerı verdr "En buyuk tuketim artışı yuzde 35 ıle Marmara Bolğesi'nde. tkincı sırayı yuzde 25'lerın uzerinde Orta Anadolu alıyor. Daha sonra juzde 20'lena uzerinde Adana, yani Guney bolgesı geliyor. Karadeniz Bolğesi'nde artış oranı yuzde 15, Doğu Anadolu Bolğesi'nde yuzde 6, Ege'de ıse yuzde 12.5. Duşunebiliyor musunuz, Marmara'da artış oranı yuzde 35, Ege'de yuzde 12.5. Çok ilginc birşey. Ege Bolğesi'nde Turkıve'dekı çimento tuke timine uygun bir tuketim trendi yok. Nedenini ben de bulamıyorum." KtT'lere bağlı çimento fabrikalannın, "ozelleştırilmeleri" ıçın çalışmalann başlatıldığını bıldıren Şınası Ertan, konunun planda yer aldığını anımsatarak şunları söyledı "Turkiye, çimento sanayünde bır çatala gelmiştır. Bir tercih yapacaktır. Çunku devlet (bundan sonra kesınlıkle çimento fabnkası kurmayacağım Kesınlıkle çimento sanayune gırmeyeceğım, fabrıkalan özel sektöre devredeceğım) diyor. Tamam da nasıl? Hangi parayla bu yatınmlar yapılacak? Eldekı fabnkalar Ege Bolğesi'nde Soke, Balıkesir ve Afyon'da kurulu. Bunları ozel sektor alabilir, ama Doğu'da Van'da bulunan fabrikayı herhangi bir kışinin alacağını sanmıyorum. Çunku her sey hesap meselesi. Ozel sektor kazanmadıktan sonra fabrika almaz." lep dengesızlığınden kaynaklandığını belırterek şunları sovjedıler "Kahve fiyatlan, Avrupa kahve pıvasasına gore belirlenir. Şu anda dış piyasada talep fazla, ancak mal arzı yok. Bu dengesizlik, fıyat yukselmelenne neden olabiliyor. Bunun yanı sıra. ithalattan alınan yuzde 3 oranındakı Gumruk V ergısı de bu fıyat tırmanışını koruklemektedır. Bu nedenle, yeni fiyat ayarlaması kaçınılmazdır." Yapılan ayarlamaya gore, dunden ıtıbaren çığ kahve KDV dahıl 5 bın 200, daha once 5 bın hradan satılan çekilmiş kahve ıse 6 bın 500 lıradan ışlem gorecek Fruko'dan Doğu'ya fabrika SERMAYE PIY4SASENDAN ABD, faizleri yükseltmeyi düşünmüyor Ekonomi Senisi Amerıkan Merkez Bankasi, Federal Reserve Board Başkanı Paul Volcker, ABD'de para arzının, hedeflerı uzerınde artmasına karşın, faız hadlerını önumuzdekı haf talarda yukseltmeyı duşunmedıklerını açıkladı Temsılcüer Meclısı alt komıtesıne bır mektup yollayan Volcker, dar anlamdakı para arzı Ml'dekı buyumeyı baskı altına almak ıçın kaynak arznı da raltmava yonelık "saldırgan" bır tutum ızlemeyeceklennı sovle dı Volcker, Ml artışının hedeflenn uzennde olmakla bırlıkte kabul edılebılır olduğunu da kaydettı Para arzındakı artışın kontrol altına alınmasına vonelık onlemlerın faız hadlerının yukselmesıne vol açacağı, bunun da ağır aksak gıden ekonomık ıyıleşmeyı baltalayabıleceğı ıfade edıyor ANKARA, (a.a.) Doğuya ılk meşrubat ve konserve fabrıkasını Elazığ'da FrukoTamek kuracak 2 5 mılyar lıraya mal olacak fabrika, 1988 yüında hızmete gırecek DPT'ce fızıbıhte raporu onaylanan fabrika teşvığe bağlandı FrukoTamek Genel Muduru Selçuk Maruflu, Elazığ'a kuru lacak fabrıkanın^yıllık 48 mılyon şışe meşrubaı ve meyve suyu uretecek kapasıtede olacağını ve 70 bın metrekare alanın kullanılacağını söyledı Ozellıkle Malatya bolgesındekı meyve potansıyelının değerlendırıleceğını kaydeden Maruflu, "Fabrikanın kurulması ıle bu bolgedekı birçok sektor harekete geçecektir. Avrıca fabrikanın kuruluşu ile 195ı kadrolu. 300'u de geçici olmak uzere toplam 495 kışıye ış ımkânı yaraülacaktır" dedı K1SA... KISA... ~" tKTİSAT B^NKASI Menkul Değerler Merkezı, bugunden ıtıbaren Pemko ve Turktelekom tahvılierım satışa sunacak Toplam 1 mılyar lıra olan tahvıller, 2 yıl vadell ve yuzde 56 faizli olarak satılacak SHELL, Derın Barbeş kuyusunda bulunan rezervle ılgılı ılk testın uzerınden henuz bır yıl geçmeden, Diyarbakır'ın kuzeyındekı BektaşI kuyusunda da petrol buldu Shell, cıvardabenzer rezervlerın bulunup bulunmadığını saptamak amacıyla, Derın BarbeşI'ın uzantısı olan Doğu ÇobantepeI kuyusunu da delecek Shell, bu yılın hazıran aymda da Mardın'de >enı petrol rezervı bulmuştu Halen Mardin Kurkan sahasındakı bır kuyudan gunde yaklaşık 400 varıl petrol elde edılıvor Dünya borsakırında geçen hafta YORK Oncekı haftavı rekor kırarak kapatan Do* Jones endusınyel ortalaması, geçen haftay ı da yeni rekorlar kırarak geçırdı ve 1400 sınırını aştı Dow Jones endusınyel or talaması hafta sonunda 1406 puana kadar çıktı. Vakıfhan direniyor Yaklaşık 35 asıl uyesı bulunmasına rağmen, yalnız uçbeş tanesımn sermaye pıyasasının temel enstrumanı olan hısse senedı ahmsatımını yaptığı tstanbul Menkul Kıymetler Borsası'na karşı eskı borsacılar pasıf dırenışlennı surduruyorlar Aslında çoğunun yasal hıçbır hakkı kalmamasına rağmen gerek muşterı potansıyelı, gerek hısse ışmı çok ıvı bılmelerı ve gerekse de piyasada "fiyat yapma" gıbı önemlı özellıklen bulunan eskı acenteler yeni duzenlemelere karşı pasıf dırenışlerını sürdurmekte kararlı görunuyorlar Yeni yönetmelık şartlarının borsamn ışletılmesmde bır engei olduğunu duşunen bu şartlar altıhda bu asıl uyeler kompozısyonu ıçınde borsa korbeyının ışlemesıne ımkânsız gozuyle bakan eskı acenteler geçen hafta da Vakıfhan kondorlannda geleceklerının tahhlını yaptılar Vakıfhan sakınlen, "Bir masa, bır kasa" ıle yapılagelen tusse senedı ahmsatımının bundan boylede sureceğıne olan ınançlannı vurgular1 ken, Sermaye Pıyasası Kurulu nun alacağı polısıye tedbırlerın kendılerı ıçın herhangı bır engel teşkıl etmeyeceğını savunuyorlar Sermaye Pıyasası Kurulu'nun teknık yonetmelıkte sozu edılen ve salt eskı borsa acentelennı kapsayan "ıntıbak suresınden" sonra genel olarak tum hısse satıcılarına ozel olarak da 4 Vakıfhan sakınlen uzennde polısıye tedbır alınacağı haberını yonımlayan eskı bır borsacı şunlan söyledı "Bilindigı gibı, ozellikle 24 Ocak Kararları'ndan sonra Turkıye ekonomısının vonencıleri hiçbir taviz vermeden lıberal sistemin yurutulmesi içın eUennden gelenıyapıyorlar.Aynıortam içinde dovız aıimsaümı artık sokak başlarına kadar duşmuş. Ama, gel gor ki tum bu koşullar içinde hisse senedi alımsatımının en sıkı bir şekilde (gerekirse polisiye yollardan; takibi yapılacagı belırtilıvor. tşte biz, eski borsacılar boyle bir uygulamanın mantıgına karşıyız." HİSSE FhATLARINDA GENEL BlR ARTIŞ VAR Geçen haftanın ügınç bır gelışmesı de hısse senedı pıyasasında oldu Dıkkat edılırse şımdıye değın yazılanmızda sureklı fıyat alan hısselerın yalmz favorı kâğıtlar olduğuna değınıyorduk Ancak, bu hafta ılk kez 20'ye yakın hısse senedı hem fıyat aldı, hem de bu hısselere karşı talepte bır yoğunlaşma gozlendı. Yaptığımız araşurmalara göre borsanın yakın geçmışınde bu turden eylemler, hedef şaşırtmak ve bunun sonucunda da fıyatı artan hısselerden bır veya bırkaçının uzerınde spekulasyon yapmak amacıyla gerçekleştırılıyor. Hısse senedı pıyasasında oynayan kuçuk tasarruf sahıplerını bugunlerde pıyasayı vakından ızlemelennı salık verır ve ozellıkle şırket ıç yonetımlerınden alabıleceklerı "tuyolan" değerlendumelennı oğutlerız HAZIRLAYAN YE>ER KAYA Boeing'e dev sipariş Ekonomi Servısı Batı dunvasının en buyjk havayolu şırketı olan Unıted Aırhnes, Boemg uçak şırketıne son yılların en bu yuk uçak sıparışlerınden bırını verdı Ozellıkle ABD ıçın seferlerde buyuk pavı olan ve yılda 41 mılvondan fazla yolcu taşyan Unıted Aırlınes, Boeıng'den 110 adet Boeıng 737200 kısaorta menzıllı uçak ıle 6 adet uzun menzıllı Boeıng 7 47 tıpı uçak ala cak Boeıng'ın Unıted Aırhnes'dan aldığı bu dev sıparışın malı portıeMnın 3 mılyar doları aşacağı tahmın edılıyor. AET'de KDV birincisi İrlanda BRLKSEL, (ANKA) Avrupa Ekonomık Topluluğu ulkelerı arasında Katma Değer Vergısı oranlanna ılışkın sıralamada, İrlanda en yuksek orana sahıp ulke durumunda Irlanda'nın yuzde 35 olarak uvguladığı Katma Değer Vergısını, vuzde 22 ıle Da nımarka ızlıyor Belçıka ve Hollanda da yuzde 19'luk KDV oranları ıle AET ıçınde yuksek vergı uygulavan ulkelerı oluşturuyor Ingıltere'de >uzde 15, Italya'da vuzde 18, Fransada yuzde 18 6 olarak uygulanmakta olan Katma Değer Vergısı konusunda, en "şansh" tuketıcıler ıse Batı Almanva'da bulunuyor AET ıçınde, yuzde 14'luk Katma Değer Vergısı oranıvla, Batı Almanva en son sıravı alıvor LONDRA Financıal Tımes100 endeksı haftanın ılk gunlerınde surekıl yukselerek salı ve çarşamba gunlerı rekor kırdı Perşembe gunu akşam saatlerıne kadar tırmanışını surdurerek 1396 6 puanla rekor duzeye ulaşan FT100 endeksı, Royal DutchSnell'ın yılın 9 ayına aıt sonuçlarının beklenenden duşuk çıkması uzerıne duşmeye başlayarak 1385 put28 14 an dolayına genledu TOKYO Pazartesı gununu ulusal tatıl nedenıyle kapaKasım ayının ılk haftasında 1 1269 2 6 lı geçıren borsada, endekslerde DB40 Endeksı 1 60 puan alarak ılk gunlerde gorulen yukselış, 128 14'e ulaştı Gozlemlerımıze yenın ve kısa vadelı faızlerın gore doğal bır artış olarak nıte yukselmesının doğurduğu kaylendırılmesı gereken 1 60 puan gılarla yerını duşuşe bıraktı lık sıçrama geçen hafta ıçınde Hafta ıçınde 12892 puana ka ozel bır anlam taşıyordu Çunku, dar çıkan SıkkeıDow endekavlardan berı ılk kez DB40 Hıs sı, daha sonra 12850 puana ge se Senedı Fıyat Endeksıne dahıl rıtedı 40 şırketten 18'ı 15 lıra ıle 500 lıFRANKFURT Pazarten ra arasında artış gosterdı DB40 gunu 17614 puanla rekor kıran Endeksının doğruluğu ve objektıvıtesının bozulmaması açısınCommerzbank endeksı, dığer Kasım gunlerı dalgalanmalarla geçır dan hısse veşıtlenmesındekı olavın olumlu \eya olumiuz bır vorumunu yapmak ıstemıvoruz Ne var dı 9 aylık sonuçlan tyı olan otomobıl şırketlen ve sermaye kı, hısse senedı pıyasasının yakın geçnıışıne baktığımızda şırket hıs sını artıracağı soylentısı çıkan selerındekı genel artış ve yoğun talep elastıkıyetı, beraberınde speVolkswagen hısselerı değer ka kulasyonlar getırmıştır Bu durumda kuçuk tasarruf sahıplerını uyarırı/.. zandı DB40 Endeksi 128.4'e çıktı DBHisse Senedi Fiyat Endeksinin Haftalık « Gelişimi: ! ANKARA, (ANKA) Ozal hukumetımn tuketıme yonelik malların ıthalatını serbest buakması, bu mallara ödenen dövız tutannın geçen yıla göre yuzde 78 7 oranında artmasına neden oldu DÎE verılenne gore, yılın ılk 9 aylık donemınde tuketim mallan ıthalatına 574 mılyon 174 bın dolar dövız ödendı Bu mıktar, geçen yıhn aynı donemınde 321 mılyon 281 bm dolar duzeyınde bulunuyordu. Tuketim mallan ıthalatında artış olurken, yatınma yönelık mal ve malzeme ıthalatı 1 mılyar 769 1 mılyon dolardan 1 mılyar 614.5 mılyon dolara ınerek yuzde 8 7 oranında azalma gosterdı Ocakeylul donemınde gerçekleştınlen 5 mılyar 728 mılyon 847 bın dolaruk ihracat gelırının yuzde 44 l'ı ham petrole ödendı DİE verılenne gore, yılın ılk 9 ayında 2 mılyar 528 mılyon dolarlık ham petrol ithal edıldı. Geçen yılın aym donemıne göre ham petrole odenen dovız mıktan, 16 2 mılyon dolar azalma gosterdı Ote yandan yılın ılk 9 aymda 82 mılyon dolar tutannda canlı hayvan, 65 8 mılyon dolar tutannda da et ihracatı gerçekleştırıldı Geçen yılın aynı donemınde canlı hayvan ihracatı 156 4 mılyon dolar, et ihracatı da 92 mılyon dolar duzeyındeydı Buna gore, canlı hayvan ihracatı yuzde 47 5 oranında 74 3 mılyon dolar, et ihracatı da yuzde 28 5 oranında 26 2 mılyon dolar azalma gosterdı. Tuketim molları dışohmı % 79 artu