Katalog

24 EKİM 1985 KÜLTÜRYAŞAM CUMHURÎYET/5 Y\YIN DU1\Y\SINDA SANAT EDEBIMT HA1TANLAR tsmiL GÜLGEÇ UAYVAN Kafka'yı dîncîlerden kıırtarmak ¥ranz Kafka / Ernst Fischer / Çeviren: Ahmeî Cemal / BFS Yayınları / 105 sayfa. AKŞtT GÖKTÜRK "Yapılması gereken şey, Franz Kafka'yı aziz ilan edilmekten konımak: en azından bunun kadar önemli bir iş de, Kafka'yı dogmatik aşınhklara kayanlar karştsında savunmak. Bir aziz defildi Kafka, aziz olmanın çok ötesindeydi: Bir büyük yazardı. Yapıtian da, bir çağın son modası olmanın çok otesindedir, dofrudan doğruya diınya yazınıdır" (s. 15). Ernsl Fischer'in "Franz Kafka" incelemesinin hemen başında yer alan bu sözler önemli bir saptamayı dik getiriyor. Fischer'in Kafka yazarlığını irdeleyişinde başhca çıkıs noktası oluyor bu görüş. Gerçekten de Kafka, birçok dilde olduğu gibi Türkçede de, özellikle ilk çeyirileri sunulurken, bir ermiş, bir dinci yazar diye tanıtılmıştır. Bu yanılgının kaynaklanndan biri, yakın arkadaşı Max Brod'un Kafka'yı bu yönde yorumlayan görüşler ileri sürmüş olması, ikincisi de Kafka'nın, kendi yazma edimini, yaratıcı etkinliğini bir tur tapınma gibi görmesidir. İnsanı nesneye indirgeyen maddeci bir düzenin sağlıksız sonuçlarıyla hesaplaşır Kafka. Dinsel değil, yazınsal bir tutkuyla yapar bunu. îçinde yaşadığı çağ ile toplum göz önünde tutulursa, "Yazın dışında her şey usanç veriyor" sözü daha çok anlam kazanır. Ona usanç veren şeyler arasında hiç kuşkusuz din de vardır. rak etkinlik" zayıflıktaki güçlüluk, kısırhktaki verimlilik izleklerinin, sonsuz görünumlerle yansıtılmasıdır (s. 48). lnsanı nesneye indirgeyen maddeci bir düzenin, kapitalist çürüme sürecinin sağbksız sonuçlarıyla hesaplaşır Kafka. Dinsel degil, yazınsal bir tutkuyla yapar bunu. Içinde yaşadığı çağ ile toplum göz önünde tutulursa, "Yazm dışında her şey usanç veriyor b»na" sözü daha çok anlam kazanır. Ona usanç veren şeyler arasında hiç kuşkusuz din de vardır. Kafka yapıtlannda betimlenen dış dünyanın alıştığımız gerçekHkten kopuk olarak verilmesi, gerçeğin daha karmaşık bir anlamlar düzeyinde, daha yoğun olarak sunulabilmesi içindir (s. $6). Bu noktada Kafka'nın dinle kendinden geçmiş bir gizemci değil (s. 94), us ile araştıran bir mantıkçı, çok ince anlamda bir gülmece ustaşı olduğunu unutmamalıyız. Bir bakıma Batı gülmece yazınının Rabelais'den, Orrontes'ten, Swift'ten gecerek gelen büyük bir geleneğinde yer alır Kafka. Nesnenin insanı aşması, insan dünyasının bir nesneler, maddeler dünyası olarak tekdüzeleşip donması, on dokuzuncu yüzyılda romantik yazarlann da karşı çıktıkları bir durumdur. Ancak romantikler, yaşamın nesne kabuğunu sezgi ya da coşku yoluyla kırarak bir butunleşmeye varmayı deniyorlardı. Kafka ise çarpıcı bir somutluktan yola çıkarak, romantiklerin bu uçan umudunun saplandığı açmazı yazar. Gerçeğin özüne yönelik bir çabadır bu (s. 52). tnsanm insanlığmı yitirmesini, nesneye dönüşumünü, gunluk akışta donuşunu bütün korkunç sonuçlarıyla kavrayan ilk yazardır Kafka, Fischer'e göre (s. 52). Nasırlaşmış bir bürokrasinin eninde sonunda azılı bir faşizme dönüşeceğini, birçokları gibi lkinci Dunya Savaşı yıkımından sonra değil, daha 1910'larda sezerek dile getirmiştir o (s. 105). Ernst Fıscher'in özgün, aydınlatıa incelemesıni Ahmet Cemal dunı, akıa, kolay okunur bir dille çcvirmiş. Çevirinin başma yazdığı beş sayfalık önsözde, Fischer'in Kafka yorumunu ean alıcı yönleriyle belirliyor, Türkçede Kafka geleneğindeki yerine oturtuyor. Kafka tutkunlannın kesinlikle okuması gereken bir inceleme. •U,*r KİM KEV1E DUM DUMA BEHiç AK 1T ^şp M ^ ^ Çürüme süreci Oysa Kafka'nın çabası, kendi yazarlık konumunda olsun, yapıtlannda dile getirdiği insanlık durumunda olsun, kişinin Tann karşısındaki hiçliğini, insan Tann anlaşmazlığımn bireyi ezici sonuçlarını betimlemek değildir. Kafka yapıtlannda, işler görünen bir toplumdaki çürumeyi, saldırgan bürokratla acımasız celladın elindeki kör yetkenin gelecekteki yıkımını dile getirir. Onun yaratıcılığı, kendi gününde gözle görülmez bir tohumdan için için sünnekte olan bu yıkımı sezebilmesinde, nesnel aynntıyı da dışlamayan bir söylemle, evrensel düzeyde çarpıcı soyuüamalan gerçekleştirmiş olmasındadır. Anlamı sürekli büyuyen, içerdiği soruyanıt eytişimi ile hep yenilenen türden bir soyutlamadır bu konum. Gerçekte Kafka'nın yapıtı "Aa çekme ola Yayın raporu AMBLEM DÜNYASI Hazıriavan: L'nal Devir / I. cilt 296 şayfa / II. cilt 264 sayfa / Ünal Grafik Yayınları (Odemeli istetne adresi: Ünal Grafik, Gazi Bulvarı 1338.Sokak 5/30 Izmir) Şimdilik üç sayısı yayımlanmış bulunan ve Batı'daki örneklerini aratmayan bir grafik dergisinden başka, grafik sanatlarla ilgili yayımlara pek raslanmayan ülkemizde, hayli hacimli bir "Arablemler Seçkisi" çıktı. Izmir'de yayımlanan ve Batı'daki çeşitli amblem kitaplarından seçilmiş, kişisel araştırmalarla çeşitli ülkelerden derlenmiş "Amblem Dünyası" ikı ciltten oluşuyor. Grafikerler ve grafik sanatİara ilgi duyanlar için, her çeşit amblem tasanmında üretici ve yararlı bir kaynak niteliğinde, doyurucu bir kitap "Amblem Dünyası". Ne var ki, "Amblem Dünyası"nda sunulan amblemlerin kimin tarafından yapıldığı, neyi temsil ettiği, ülkesi, vb. gibi özellikler de belirtilseydi, daha kusursuz bir "kaynak kitap" ortaya konmuş olurdu. AKİRA KUROSAVVA Yazan: Aldo Tassone / Çeviren: Ahmet T. Şensday / 264 sayfa / AFA Yayınlan. "Carlos Sanra" ve Erden Kıral'ın "Ayna"sından sonra, AFA Yayınlan Sinema Kitaplan'nm üçüncüsünü yayımladı. Japon Sineması'nın en büyüğü Akira Kurosavva'nın yaşamının ve filmleriyle ilgili serüvenlerinin anlatıldığı kitap, bir roman gibi soluk soluğa okunuyor. Tassone, Kurosawa'nın fılmlerini bir "teşrih masası"na yatırmışcasına tek tek ve ayrıntılı biçimde izliyor. Kivaba, Kurosawv'nın çeşitli filmlerinden birinci hamura basılmış fotoğraflar eklenmiş. Sonunda ise, ünlü Japon yönetmeninin filmografisi yer alıyor. Sinemaseverlerin mutlaka edinmek zorunda olduklan bir kitap. TEK AT TEK MIZRAK 3 Nimet Arzık'ın anıları / 168 sayfa / Kaynak Yayınlan Daha önce ilk iki cildi yayımlanmış olan Nimet Arzık'ın anılarınm üçüncu cildi de çıktı. 27 Mayıs 1960'la noktalanan ve Arzık'ın devamını \azmayacagini açıkladığı bu bölümde, Adnan Menderes ve yakın çevresi üzerıne ilgjnç gözlemler ve tanıkhklar yer alıyor. Nimet Arzık bu arada, bir dönem Turk haberalma örgütünun başmdaki bir hukuk profesörü üzerine ilginç açıklamalarda bulunuyor, Turhan Feyzioğlu ile Bülent Ecevit'in epe>r öznel bulunabılecek, ancak başarılı portrelerini çiziyor. Arzıkın amlarırun son cildi ilk ikisi kadar surükleyici ve ilginç bulunmayabilir, ama yine de okuru kendine bağlamayı başarıyor. PİKNtK p m ı ı : MADRA 5 E N İ M E UlkWET /İCA9KC4A CUMHURtYET KtTAP KULÜBLHVDEN HABERLER AYIN EN ÇOK SATAN KtTAPLARIŞIIR 25.9.198523.10.1985 Sıra: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Kod: 002.255 152.316 002.029 102.053 102.048 032.023 032.036 031.002 022.057 010.005 Kitttbm Adt/Yazaru Ezgili Yürek (1. hamur) / Ruhi Su Kandan Ktna Yakılmaı/Hasan Huseyin Bütün Şiirleri (1. hamur)/Cahit Kulebi Halkın Ekmeği/Bertold Brecht Bugunün Diliyle Hayyam/A.Kadir Rubailer/Nâzım Hikmet Red Türküleri/EluardAragonDesnos Şürler/P. Neruda Bütün Şürleri/Sabahattin Ali Yaşamı ve Bütun Şiirleri/Enver Gökçe Fiyatu 909.650.1273.500.400.150.450.450.750.318. Yazan: John Dos Passos / Çeviren: Oya Dalgıç / 464 sayfa / Adam Yayıncılık. Birinci Dünya Savaşı sonrasının Yitik Kuşağı'nın en önemli yazarlarından John Dos Passosun "USA" üçlusünün ikinci kitabı. "1919"u da "42. EnlenTi olduğu gibi Oya Dalgıç çevirmiş. 1925'te yayımlanan "Manhattan Transfer" adlı romanıyla ünlenen Dos Passos, 19301936 yıllan arasında yazdığı "USA" üçlüsüyle çağdaş Amerikan edebiyatının doruklarından birini oluşturdu. Birinci Dünya Savaşı yıllarının anlatıldığı "1919"da yine "42. Enlem"deki kişileri sergüeyen Dos Passos, savaşın yıkıntıları üzerinde yükselen bir kuşağın >"azgısını dile getiriyor. HIZU GAZETECI VECDET şsv GALERİLER İŞ SANAT GALERİSİ ERENKOY 528 66 29526 10 00/412 12 EKİM2 KASIM 143CM900 40 NÜ URART SAP»AT GALtPISI ÇİZGİLİK KÂMİL MASARACl R^ &AKIM . IfVTÎCA VAR M l ? SALİH ACAR ftesinı Scrs^i 11 EUn 30 EkİM 1M5 Husrev Gerede Cad 126 Tesvıkıve MeydanılST T d 141 27 11 SEVİMCE 24. SULUBOYA RESİM SERGİSİ 21 EKİM 8 KASIM 1986 296/4 ERENKÖV Te 356016S Şenol YOROZLU Reslm Sergisi 1030 Ekim 33« 63 28 RESİM SATIN ALtNlR BM Isıl Anpek i cad 98J 1 Teı 146 93 21 "~ 3 iSiclllSUL 9aTiK ^ Fikret Kolverdi Resım Sergisi 24 Ekim 12 Kasım Ahmet Lutfü Oran KSçik beykel «c takı tct|isı" 24 Ekian • 2 b o ı 1MS MUM BATİK KURS KAYITLARIMIZ DEVAM ET/VVEKTEDİR. Baslama tanhı Z kasım 1985 cumartest KucuKayasofya Cad No 35 SultanahmetISTANBUL .Tel 527 47 09 ^ Endonezya Kalıp kalem ELİŞİ AGAÇ 1AŞKEN EGILIR KEMAL GÖKHA.S Kış Dönemi Yeni Koleksıyon FasbinderGodard BETAVHS Valikonagı Cad 98/1 146 93 21 Rumelı Caddest, Bakara Apartmanı Kat 2 Vepa Magazaa ;/,s/«. Osmatıbtv 146 4ti 59 SERAMİK Moda ve Stilistlik Resim Vitrav çocuklarla Resim Atelyelerine Kayıtlar Devam Ediyor Bağdat Cad Nihat Kızıltan Sok. Çımen Apt 1/1 Tel 358 03 25 GALERİVEPA Jfobi s Resta Serglsi 146 72 81 Zehra Say < Bd* • 7 b » TARİHTE BUGUN MIMTAZ ARIKAK İLG/NÇ BİRK/ŞJ: J£AN LAF/7TE.. 1780 '06 SU6OU, UNLU SeZUVENO JEAU LAFfTTB (lAFff) , ^FgANSA'MN 80RP£AüX(gOKPo) KENrrHPE OOGPO A3VSft PieKKE ll£ AMEKIKA'rA SÖÇ £UP HAISANT116A SAfLAMŞKEN,KDRSANLIK V£ KAÇAKÇILIK YAPMAYA K4GAR V£e&CEK, 8UHU DA UyGuiA#KAKnK. AHSSlSlPPt NEHRİ P£L YEBL£Ş£N IAFJTTE, gf/S Suü£ SOM64 AMeEllCA'YA 6UN£YD£N SAL&/&IH İAfGİÜZLEIZ'E K4t?Ç/ AMEJZtKAULAR'lH Y»NINM YEfZ /U/)OVCT/K(i812).A/ew OKLBAHS SAYAÇI Kft2ANILINCA OA BAŞKAN MAPiSON TAKADAN ESKİ KÛKSANUiaAH/ İÇW Aff£PİLE 24 Ekim LafiUc'tH üs olarak kju/land,ğı MiSSrSippi CaÂktasim ATÖLYESİ ve GALERİSİ İCÛL OKUTURLAR YÖNETİMİNDE GALERI 8ARAZ OfSTM ttlMT GAIEMSI u Selim Turan p 130 Kasım 1985 Kurtuluş Cau 191 Istanbul 1404783 Gunünriiz nstalanııdaıt GELENEKSEL TURK SÛSLEME SANATLARI SER6ISI 7 Ekim 9 Kasım MkkatKMt IstaM Seçen Mustafa Duzgunman CaMde KeskiDer SemlhlrtBS FalkKınrab Hueyta ftnri Baykal ifcSMGMM Adres Abdı Ipekçı Cad No 75 Macka Tel 146 03 54 Nurullah Berk RESÎM SERGİSİ 21fc.kim13Kasım 1985 Çaltşmalan sürmektedir. Bagda! Ca« No 256 3588^98 RESIM ŞERAMIK TAŞYONTAR GÜZEILSANMIaARGALERİSÎ ŞADAN BEZEYİŞ Resim Sergisi 1231 Ektan Tel 160 89 13 161 62 06 160 71 30 Husrev Gerede Cad 80/1 Tesvıkıy« BERK . . SANAT GALERİSİ Şan Tı>atrosu No 6 Cumhumet Cad Elmada£ C&OİR. YA2AR /üemu£ STANLEY'e GÖtiB, DAHA SON&UARI KOMÜNİZME MeBAIC SAHACAK, BU NBPENL£ AV&UPA'YA 6İPİP MBL AMRX VE FfÜED&CH EMGElS'CE GÖfiÛ^eC£ia'lfi.. ONUN MASALSI YAŞAMUIN SONU OA &ÜNMİYECBKTİR.. 50 Y1L ÖNCE Cumhıırivet 24 Ekim 1935 hoparlörler konmuş ve aynca radyo vasıtasile nutuklar memieketin her tarafına işittirilmiştir. Söylevler bittikten sonra miting komıtesi Taksim amtına gıderek ulus adına bir çelenk koymuş ve topianan 100 binden fazla halkın bağlılıklarmı Aıaturke bir telyazısile iletmıştır. istasyon sanat evi 1935/1985 ATİLLA ŞOFÖR OKULÜ Turkiye"de tek. Eğitim ve öğretimde tek. Uzman bayan kadrosuyla tek. Disiplin ve ciddiyetiyle tek. Ucrette çok ucuzlufuyla tek. Eğitmen olarak emekli subay veya öğretmen aranmaktadır. Fındıkzade/tst. 523 79 11 A H S A B I SÜNUYORUZ MITTFAGINIZA.SOFRANIZA.BÜRONUZ/V SECKÎN,SICM:1SEVİMLİ. Ylımurtaa AbdıbeyCad Gul Sk No 1 Kat4 Tfel 356 81 53 Merdıvenkoy/Goztepe/IST İstanbuVun hainlere nefreti Ulu Şefimiz Ataturke uzanmak isteyen katil ellerin uyandırdığı nefret ve kin duyguları buyuk Turk milletini hergün yeni bir lezahure sevkedıyor. Muazzıant tnitingler yapılıyor, bir taraftan da on bınlerce telgraf Aıaturke bağlılık duygularmı QCCİ©ri ıletıyor. Dün tstanbullular da Beyazıd ve Üsküdarda çok büyuk iki toplantı ile melunlara karşı nefretlerini haykırmağa fırsat buldular. Dün saat 12'den itibaren Beyazıd meydanı dolmağa başlamıştı. Mitıng zamanı geldiği zaman Cumhuriyet alanı belki 100 bin kişiye yakın halkla dolup taşıyordu. Meydanın muhtelif yerlerine