Katalog

HİROŞİMALAR OLMASIN Oktay Akbal Yeni Basısı Çıktı: 770 lira, Kelebek Yaytnları Ankara Cad. 99lstanbul Cumhuriyet 62. Yıl; Sayı: 21968 Kurucusu: Yunus Nadi u yıl, ülkemizde kırsal kesim için sancılı bir dönem oldu. Kuraklık, tüm yurtta tarım üretimini olumsuz bir biçimde etkitedi. Birçok üriinde geçmiş yıllara oranla rekolte düşüklüğü oldu. Bu gerçeğe karşın Tarım Orman ve Köyişleri Bakanı Hüsnü Doğan'm tanmsal üreüme ilişkin "müjdeli" açıklamaları, bakanlığın resmi istatistikleriyle bile uyuşmuyor. Rakamlar, Bakan Hüsnü Doğan' ın söylediklehni yalanlıyor. Buğdaydan şekerpancarına, zeytinden üzüme, ayçiçeğinden çeltiğe kadar geçen yıllara göre görülen verim noksanlığı, üreticiyi tam bir darboğaza soktu. Bakanı, ithal tohum da kurtaramadı. Ancak bu yıl ekim alanlarının NUH PEYGAMBER'in SEYİR DEFTERİ Yalçın Pekşen İkinci basısı çıktr. 500 lira Çağdaş Yayınları Turkocağı Cad. 39/41 Cağaloğluhtanbul Tarııııcla büyük sancı Tohumlukta devlerin savaşı \merikan yönetimi, Türkiye'de kullanımı giderek yaygınlaşan Sovyet tohumluğundan rahatsız. Bu nedenle ABD Büyükelçisi Tarım Bakanı Hüsnü Doğan'a 3'lü Amehkan yardımı paketi önerdi. 100 TL.iKDVdahw24 Ekim 1985 Perşembe E artmasıyla "mısır"da yüzü güldü. Ayçiçeğinin yanması, yağ açığımızı arttırırken, zeytin üretiminin düşüklüğü zeytinyağı ithalatını zorunlu kıldı. Pancar üretimindeki düşuş şeker ihraç eden ülkemizde ithalatı gündeme getirdi. Komşuianmıza buğday saımamıza karşılık bu yıl, rekolte düşüklüğünden daha çok "buğday ithalciliğini" sürdüreceğiz. Yani ekmeğimize yine ithal buğdayı katık olacak. Çayda özel sektör devreye girdi, ithalat ve ıhracat hükümetin aldığı bir kararla serbest bırakıldı. Tarım girdilerinin yükselen dolara koşut artması, laban fıyatlarının yetersizliği, üreticilerin ürünterini yok pahasına satmaları, 20 milyon insanı mağdur durumda bıraktı. Çiftçi yine zararda MJretici, sattığı 1 kilo buğdaym parasıyla ancak 244 gram ekmek satın alabiüyor. Buğday: Ithale devam Üreticiler: Kuraklık ürünlerimizi mahvetti. Taban fıyat düşük açıklandı. Ofis para vermez. Akaryakıt, gübre fiyatları her geçen gün artıyor. TZMO Genel Başkanı Sami Doğan: Devlet buğday üreüminde en fazla faydayı sağlayabilmek için buğdaya özgü yeni bir tekel sistemi gelişîirmelidir. HİKMET ÇETİNKAYA KONYA Uçsuz bucaksız Konya Ovası. Kerpiçten üstü kiremitsiz dam evler. Çocuklar her geçen otomobile el sallayıp "gazete" diye bağırıyorlar... Ovada yeni bir telaş, yeni bir heyecan göze çarpıyor. Toprak sürülmüş, yeni ürün ekilmiş. Köy kahvelerinde kimsenin ağzını bıçak açmıyor. Bir yandan tahıl ekimi yapıuyor, öte yandan pancar toplanıyor. Buğday arpa üreticileri nedense konuşmak istemiyorlar. Bir kez alınyazılanna inanmış bu insanlar. Hepsi ağız birliği etmişçesine zorla konuşuyorlar: Allah su vermedi, ne yapalım... Türkiye'nin buğday amban olan Konya'da kuraklık tahıl üretimini olumsuz yönde etkiledi bu yıl. Geçen yıl 17 milyon ton olarak gerçekleşen buğday rekoltesinin bu yıl tüm Türkiye'de kötü hava koşullanndan ötüru 15 milyon tonun altına düşeceği bildiriliyor. Trakya yöresinde buğday dekarda 400 kilo olarak gerçekleşirken Çukurova, Konya, Eskişehir, Ankara, Güney Karadeniz bölgelerinde >1izde lO'lere varan üretim düşüklüğü gözlendi. Dolayısıyla geçen yıl yapılan ithalat bu yıl da yinelenmek zorunda kahndı. Ilgıliler Türkiye'nin yılda 10,5 milyon ton ekmeklik buğdaya gereksinimi olduğunu söylüyorlar. Türkiye Ziraat Odaları (Arkası Sa. 13, Sü. 6'da) Biormal ve süper benzin fıyatı, litre başına 10 TL. arttırıldı. Zam oranı yiix.de 3'ü geçtiği için, bayiler stok bildiriminde bulunacak. OzaVdan petrote 15.zam Eski ve yeni fiyatlar Süper benzin Normal benzin Gazyağı Motorin 6 nolu fueloil 12 kg'lik tüp Cinsi w w ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Özal hükümeti, işbasına geldiğinden bugüne kadar 15., yeni yılın da 4. zammını dün yaptı. Bununla petrol ürünlerinin fiyatı ortalama 7.8 ile 5.1 oranında zam gördü. Normal benzinin litresi 261, süper benzinin 280 lira oldu. Zam bugun yürürlüğe girecek. Zam oranı yüzde 3'ün üzerinde olduğu için bayiler stok bildiriminde bulunacaklar. Yeni petrol ürünleri zammı ile gazyağı, motorin 184, 6 numaralı fueloil 120, 12 kilogramlık tüp 2600 lira oldu. (Arkası Sa. 13, Sü. Vde) Tarım ithalinde milyar sınırındayız Mürkiye, tarım ürünleri ithalinde milyar dolar sınınnı aşmak üzere. Tarım ürünlerinin toplam ithalat içindeki payı yiizde 8'e yükseldi. 6. Sayfada Eski (TL) 270 251 175 175 . U5 2500 Yeni (TL) 280 261 184 184 124 2600 Artış oranı (viizde) 3.7 4 5.1 5.1 7.8 4 Avrupa Parlamentosu'nda kabul edilen "Balfe Raporu"na göre Ankara ile resmi ilişki kurulmayacak AEVden Türkiye'ye kırmızı ışık su karar, Avrupa Topluluğunun genel kapsamı ile Ankara'ya karşı izlediği siyaseti de önümüzdeki dönemde olumsuz yonde etkileyecek. İngiliz Işçi Partisi milletvekili Richard Balfe tarafından hazırlanan ve Türkiye'de insan hakları konusunu irdeleyen raporun dün akşam Strasbourg'da oylanması tartışmalı geçti. 12 Eylül mudahalesinden beri işlerliğini yitiren TürkiyeAET Karma Parlamento Komisyonu'nun "bugünkü şartlarda" kurulmamasını onaylayan ancak bunıın yerine TBMM ile yarı resmi nitelikte bir karma tıeyetin çalıştırılmasını isteyen "orta yol" formülü, dünkü tartışmanın odak noktasını oluşturdu. Parlamentodaki Sosyal Hıristiyan grup tarafından verilen bu değişiklik önergesi, sosyalist, komünist ve çevreci milletvekillerinin oylarıyla reddedildi. Bunun üzerine liberal grup başkanı Simone Weil bir konuşma yaptı. Weil bu konuşmada, "Türkiye'de belki gerçek anlamda bir demokrasi yok, ama demokrasiye geçiş süreci >ar. Biz, hiçbir demokrasinin olmadıgı ülkelerle bile yarı resmi parlamento heyetleri kurarken. Türkiye ile bunu bile kurmayı reddedijoruz. Bu olacak iş degil. Bu yüzden liberal grup olarak, Balfe tasarısını şimdiye kadar desteklemiş olmamıza rağmen, "orta>ol formülü' de reddedildigi için tasannın tümüne aleyhte oy vereceğiz" dedi. Sağ grup sözculeri de VV'eil doğrultusunda konuşarak oturumda mevcut sosyalist çoğunluğun İngiliz İşçi Partisi milleîvekili Richard Balfe'nin, "Türkiye'de henüz tam anlamıyla demokrasiye geçilmediği için, TBMM ile ilişki kurulmamasını" içeren raporu, Avrupa Parlamentosu'nda 118'e karşı 159 oyla kabul edildi. HADİ LLUENGİN STRASBOURG Ortak Pazaı Danışma Organı Avrupa Parlamentosu, dün Strasbourg'da aldığı kararla Ankara'ya değil yeşil ışık yakmak, ışığı kırmızıdan sanya döndürmeyi bile reddetti. TürkiyeAET ilişkilerinin geleceği açısından büyük önem taşıyan "Balfe Raporu" esnekleştirilmeden ve olduğu gibi kabul edildi. Buna göre, Türkiye'de "henüz tam aıtlamı ile demokrasiye geçilmediği için" Avrupa Parlamentosu ile TBMM arasında ne resmi, ne de yarı resmi bir ilişki kurulamayacak. Bir gösterge niteliğindeki söz konu "diktatörlük" uyguladığını ıddia ettiler ve tasarıya hayır diyeceklerini bildirdiler. Sol kanada mensup parlamenterler ise Türkiye'nin AET'ye tam üyeliği amaçlayan bir ülke olduğunu, bu >üzden de Batılı standartlarda bir demokrasi gerçekleşmeden TBMM ile de resmi ilişki kurulamayacağını ifade ettiler. Bu arada, İtalyan Sosyalist Partisi uyesi, ama kendisi bir papaz olan Buzzo, TurkLrin Ermenilere soykınm uyguladığını, Kıbrıs'ı işgal ettiğini, Afganistan'dan gelen Türkmen mültecileri Van'a yerleştirerek, Kürt'leri ezdiğini iddia etti ve sağ kanada "Hıristivanca davranma" çağrısı yaparak, onların da rapora olumlu oy vermesini istedi. Oylamada 280 milletvekili oy kullandı. 159 üye evet derken, 118 parlamenter de hayır düğmesine (Arkası Sa. 13, Sü. »'de) Emekli Tümgeneral CELİL GÜRKAN 12 Mart öncesi ve sonrasını anlattı UĞUR MUMCU yazdı ABD'ye uyam: Üs pazarlığına Çevik Kuvvet'i getirmeyin Ankara'dan Washinqton'a: Mürkiye, ABD ile Ortadoğu 'da herhangi bir şekilde ikili angajmana girmek niyetinde değildir. "Alan dışı güvenlik" konusunda işbirliği, ancak NATO içinde yürütülürse Türkiye katüabilir. SEDAT ERGİN WASHINGTON Türkiye, önümüzdeki günlerde açılacak üsler pazarlığı öncesinde anlaşma yeni bir çerçeveye oturtulurken, "çevik kuvvet" konusunda herhangi bir yükümlülük almak istemediğini Reagan yönetimine duyurdu. Yetkili çevrelerden alınan bilgilere göre, diplomatik kanallardan yapılan bu bildirimle, Türkiye müzakereler sonucunda ortaya çıkacak değiştirilmiş anlaşmada üstlendiği sorumlulukları NATO yükümlülükleri ile sınırlı tutmak yolundaki kararını Washingıon'a açık bir dille duyurdu. Türkiye'nin bu girişimini ABD'nin üsler anlaşması pazarlığına "çevik kuvvef'e kolayhklar sağlanması yolunda bir karşı öneriyle gelmesini kesmek amacıyla yaptığı tahmin ediliyor. Sağlanan bilgilere göre, Türkiye girişiminde ABD ile Ortadoğu'da herhangi bir şekilde ikili bir "angajman "a girmek niyetinde olmadığını, böyle bir tutumun bölgede izlediği barışçı ve dengeli politikayı olumsuz yönde etkileyebileceğini kaydetti. Türkiye'nin Ortadoğu'da bir "itidal" faktörü olduğu da vurgulanarak, geleneksel politikanın terk edilmesinin Türkiye'nin oynadığı rolu engelleyebileceği, bunun ABD(Arkası Sa. 10, Sü. Vde) BM'de bildiri yayımladılar Bulgaristan: Ozal, hayali azmlıktan söz edîyor NEW YORK. (Cumhuriyet) Bulgaristan, Başbakan Turgut Özal'ın BM Genel Kurulu'nda yaptığı konuşma karşısında cevap hakkını kullanmadı. Ancak bir basın bıldirisini yayımlayarak Türkiye'nin suçlamaları (Arkası Sa. 10, Sü. 7'de) Yunanistan duruhnuyor mapandreu 'nun kemer sıkma politikasma karşı gösteriler sürerken, ülkede PASOK dışındaki sol partiler, ekonomik önlemlerin ilk meyvelerini yemeye başladılar bile. Yunan Komünist Partisi KKE, İç Komünist Partisi dahil tüm sol partilere hükümete karşı birleşme çağrısı yaptı. STELYO BERBERAKİS ATİNA Yunanistan'da Başbakan Andreas Papandreu'nun PASOK hükümetine protesto eylemleri surerken başkent Atina'da düzenlenen bir mitingte ülkede uygulanan ekonomik politika sert bir dille eleştirildi. Ana muhalefet YDP'nin çağrısı üzerine yapılan ve 40 bin kişinin katıldığı mitingten sonra parlamento binasına yürüyüş düzenlendi. Mitinge katılanlar hükümetin drahmiyi devalüe etmesini, ücret artışlarının sınırlandırılmasını ve diğer ekonomik önlemleri kınadılar. YDP Lideri Konstantin Vfitsotakis mitingte yaptığı konuşmada hükümeti seçmenleri aldatmakla suçladı ve ekonomik önlemlerin başarısızlığa mahkum olduğunu söyledi. Mitsotakis, vatandaşın hükümete olan güvenini kaybettiğini, yerli ve yabancı yatırımların da giderek azaldığını bildirdi. Dün de Pire kentinde bütün mağazalar 24 saatliğine kapanırken Atina ile Pire arasında otobüs ve tren seferleri durdu. Tütün sanayii işçileri ise 24 saatlik bir greve gittiler. Bugün telefon ve elektrik kurumlarının personeli bir günlük grev yapıyor. Tarım kooperatifleri çalışanları da 24 saatliğine işi bırakacaklar. Yarın vergi memurları, 30 ekimde de devlet memurları, 31 ekim gunü ise Metal İşçileri Sendikası bütün ülkede 24 saatlik grev ilan etti. Bu grevlerin nedeni, PASOK'u 4 yıl içinde ikinci kez iktidara getiren Yunan halkının ekonomik bunalıma gösterdiği tepkiden kaynaklanıyor. Işçi Sendikaları Konfederasyonu'nun da bir genel grev kararı alması bekleniyor. PASOK, 4 yıl içinde devlet dairelerinde büyük temizlik yapıp hep kendi yanlısı yöneticileri göreve getirmesine karşın Devlet Memurları Sendikası da greve gidiyor. İşçi Sendikala(Arkası Sa. 10, Sü. Vde) CÜNEYT ARCAYÜREK yazıyor Eski Masallardan Bir Deklarasyon ANKARA "Yeter artıkl.r 1. Calp deklarasyonu bir yerde aynen böyle diyor. 2. Calp deklarasyonu da dün sabah çıktı. Renksiz. 3. Calp deklarasyonu yolda. Bekleniyor. 4. Calp deklarasyonu herhalde Feridun Şakir Öğünçün kuliste basına söylediği gibi, "partiden tüymek" olacak. (Arkası Sa. 13, Sü. Vde) 9 Mart 1971 bir ihtilal girişimi miydi? Askerlerle işbirliği Ordu, sorUsn uygtılanıaazsa ycceiime yapan siviller ri koycatrytı kcrttth oJİDğıuıı; btldudi kimlerdi? "Toprak omutaniann iHtimatum reformu değil, Denvd tsttfa ett toprak devrimi istiyorum" diye haykıran ihtilalci şimdi neredeydi? 3 Mart 1971 günü askerler ve siviller kimin evinde toplanıp neler konuşmuşlardı? Yakında Cumhuriyet 'te Dünyada ve Türkiye'de 12 MART'a beş kala... Evren, gazete yüneticÜeriyle görüşecek ANKARA (Cumhuriyet Burosu) Cumhurbaşkanı Kenan Evren 26 ekim cumartesi günü gazete yöneticileri ile görüşecek. Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in Çankaya Köşkü'nde ka(Arkası Sa. 13, Sü. Vde) ÖZAL NEW YORK'TA: DIŞ TÜRKLERLE YAKINDAN ALAKADARIZ SOVYET UÇAK GEMİSİ TÜRKİYE'YE DERT OLACAK DİE WELT: SURÎYE, TÜRKİYE İÇİN YENİ BİR TEHDİT 10. Sayfada DEMOKRASİYE GEÇİŞ SORUNLARI Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyelerinden Doçent Doktor İLKAY SUNAR hazırladı. CALPÇİLERİN İSTİFA TEHDİDİ 7. Sayfada Yakında Cumhuriyet 'te Bir Belge.. ANKARA Yıl, 1974: Kıbrıs Barış Harekâtı. Yunanistan NATO'nun askeri kanadından ayrılır. VVashington'a göre harekât, "kural dışı" bir davranıştır; Türkiye'ye "ambargo" uygulanmaya başlanır... Ecevit hükümeti ayrılır görevden; Birinci MC hükümeti kurulur Demirel'in başkanlığında... VVashington iki konuda ısrarlıdır: Kıbrıs'ta taviz ve Yunanistan'ın NATO'ya dönüşü. Bu talepleri karşılıksız kalır. Ambargo sürer. Ve Demirel, Amerikan üslerinin faaliyetini askıya alır... Yıl, 1977. Yeni Asır'a ateş eden, Dündar Kıhç'ın yeğeni İstanbul Haber Servisi Yeni Asır ve Sabah gazetelerinin 21 ekim pazartesi günü sabaha karşı saat 05.10 sulannda kurşunlanması olayıyla ilgili olarak gözaltına alınan 8 kişiden 4'Unün olayla ilgileri olmadıgı saptanarak salıverildikleri, silahı kullananın Dündar Kılıç'ın (Arkası Sa. 13, Sü. Vde) UĞUR MUMCU GÖZLEM "Siyasi İrtica"... Eski HP Genel Başkanı Sayın Calp ve arkadaşları, partinin yeni yönetimine karşı sert bir çıkış yaptılar Yaparlar; haklarıdır. Ancak, parti içi savaşımda nelerin kullanılacağını, nelerin kullanılmayacağını iyi saptamak gerekir. Söz gelişi, Sayın Cumhurbaşkanı, bu savaşımda"s/pe' alınmaz. Alınırsa, bu savaşım cumhurbaşkanlığı kurumunu yıpratır. Çün Başkan Carter, özel danışmanı Prof. Alexandridis'i Kıbrıs Rum yönetimine gönderir. Bu arada, Batı Alman Dışişleri Bakanı Genscher'in danışmanı Dr Horst Ehmke de Kıbrıs Rum kesimindedir. Carter'in özel danışmanı ile görüşür ve 20 Ocak 1977 tarihli bir rapor hazırlayıp Genscher'e sunar. (Arkası Sa. 10, Sü. 2'de) Ali Rızıa Yılmaz, Kenan Bora ve Dündar Kılıç'ın yeğeni Vedat Ali Kılıç, olayın sarhoşluktan kaynaklandığını öne sürdüler. HASAN CEMAL (Arkası Sa. 10. Sü. 7'de)