Katalog

cbMHURÎYET/12 Türkiye'de kadının işi zor" 7 AÇIKOTÜBLM KAT1LANL4R 20 EKİM 1985 şan ve çalışmayan 6 hanımla yaptığımız açıkoturumİa noktalıyoruz. MERAL TAMER Ulkemizde 4 çocuklu bir üniversite profesörü hanıma rastlamak sanırım pek kolay değil. Onun için once sizden başlayalım. 4 çocuk sahibi olmanızın "erkek çocuk sahibi olmak" gibi bir yönü var mı? PROF. ZEYNEP DAVRAN Hayır. Zaten ilk çocuğum erkekti. Hepsini isteyerek doğurdum. Çalışma hayatıyla birlikte çocuk lan büyütmenin bazı sorunlan oldu tabii, ama halam da bizie yaşıyor. Yani büyiik aile tipi bir ev yasantımız var. Ayrıca evde daima paralı bir yardımcı bulundu. Benim işim de tam gün üniversitede kalmamı gerektinniyordu. Evde çahşmam, sınav kâğnlanmı falan okumam rnümkündü. Gelecek yıl ernekliliğim gelecek. Ama emekliliği düşünmüyorum. çalışmaya devam edeceğim. PROF. GÜZİN DILŞEN Siz şanslı öğretim üyelerindensiniz. Benim gibi doktor olunca mesai 18 saate çıkıveriyor. Onun için bizim evde çocuğuma başlangıçtan beri anneannesi ve dedesi baktı. Tabii evde yardımcı kadın da vardı daima, ama çocuğumun konservatuvara gitmesi, spor faaliyetleri falan hep anneanne ve dede tarafından yürütüldü. Ben de akşam eve elimde bir hediyeyle gelip ah canımririm nasılsın diyerek fantazi bir anne gibi kaldım mesleğimden dolayı. Bu çok kötu bir olay aslında. MERAL TAMER MadenTTcFfantazi bir anne olmaktan şikâyetçisiniz. Hayatınızı yeniden planlama imkanınız olsa ne yapardınız? Beğitim ve gelir düzeyine sahip evli, bekar, çalırh haftadır sürdürdüğümüz kadın dizimizi, belli bir Prof. Güzin | Dilşen (Doktor) Türkiye'de kadın çok I eziliyor. Belki bizler gibi toplumda bir yere gelmiş kadınlar pek ezilmiyor, ama biz Türkiye'de yaşayan 25 milyonu aşkın kadının yüzde I'i bile değiliz.Biz Türk kadmını temsil etmiyoruz ki... PROF. GÜZİN DİLŞEN Yine de hekim olurdum. Çünkü hekimlikte toplumun o kadar farklı kesimlerinden çeşitli insanlar geliyorlar ki... Mesela gecekondulardan geliyorlar akın akın... Ya da siz dağ köylerine gidiyorsunuz. Ama kadın olmak zor Türkiye'de. Davranışlannız bazı kesimlerde yanlış anlaşılabiliyor. PROF. ZEYNEP DAVRAN Ben aynı görüşte değilim. Eşimin katılacağı bir seminer«nedeniyle onunla birlikte Almanya'ya gitmiştim. Bana kadın olduğum için ikinci sınıf insan muamelesi yaptılar. Toplantılara almadılar. Ben Türkiye'de hiçbir zaman böyle negatif bir muameleyle karşılaşmadım. Türkiye'de durum bizim lehimize. GÜZİN ALPAN Evet, Türkiye'de özeüikle belli bir noktaya gelmiş kadın, saygı görüyor. Türkiye'deki kadının durumu daha iyi. PROF. GÜZİN DİLŞEN Ama biz, Türkiye'deki kadınlann kaçta kaçını teşkil ediyoruz ki? Biz kendimize bakıp da, Türkiye'deki durumun kadının lehine olduğunu söyleyemeyiz. Belki bizim gibilerin durumu, Amerika'daki, Almanya'daki kadınlardan daha iyi olabilir. Ama genel olarak Türkiye'de kadın, Avrupa'daki sıradan kadından daha fazla eziliyor. Ayrıca bizim gibi iş hayatında bir yere gelmiş kadınlar da hiç ezilmiyor değil Türkiye'de, ama belki daha az eziliyor. Buna karşılık şöyle bir köylere uzanacak olsak, mesela genç kızlan ele alalım. O kızlann evlenme sorunu, seks sorunu, eğitim sorunu öyle akıl almaz ki.... Onlar öyle zor durumdalar ki... Ben dağ köylerini gördüm. Kadının suyu yok, tuvaleti yok, yemeği yok, pislik içinde... Gusul aptesti sorduk da, su yok ki gusul aptesti alsm, ama namaz kılıyor. Onun için biz Türk kadınını temsil etmiyoruz bence, 25 milyon kadın içinde yüzde 1 bile değiliz. Siz yazmaym beni. Ben mutlu azmhktan biriyim. Amerika'da kendi olanaklarımla eğitim görmüşüm. Oradan tngiltere'ye gidip yine okumuşum. Yılda 5 kere yurt dışına çıkıp dünyadaki gelişmeleri izlemişim. Yani ben ölçu olamarn. Ama genel olarak Türkiye'de kadın çok eziliyor ve Amerika'daki, Almanya'daki sıradan kadından çok daha fazla eziliyor. Üstelik Atatürk yarım asır önce Türk kadınına tüm dünya kadınlanndan daha ileri haklar tanıdığı halde... GÜNER ELVERDt O haklara rağmen herhalde geleneklerimiz ve alışkanlıklarımız nedeniyle kadın, erkeğin yanında ezik kalmış, hatta bu haklara sahip çıkmamız erkekler tarafından engellenmiş bile diyebiliriz. PROF. GÜZİN DİLŞEN Bu haklar bize verilmeseydi de, biz kenditniz savasıp alsaydık, belki bugün daha iyi bir noktada olurduk. Prof. Güzin Dilşen: İstanbul Üniversitesı Tıp Fakultesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümu öğretim üyesi. 53 yaşında, evli, bir çocuğu var. Güner Elverdi: Tasfıye edilen İstanbul Bankası'nın son genel mudurü. Emekli. Evli, 2 çocuğu var. JVesriM Tunçbilek: Günliik Ticaret ve Matbaacılık A.Ş. 'nin sahiplerinden, hiç e\lenmemiş, 41 yaşında. Prof. Zeynep Davran: Boğaziçi Üniversitesı Felsefe Bolümü öğretim üyesi. 43 yaşında, evli, 4 çocuğu var. Güzin Alpar: t.Ü. Yabancı Diller Yüksekokulu öğretim Ev hanımı Figen Tuzlacı, Meral Tamer.matbaa sahibi Sesrin Tunçbilek, İstanbul Bankasının son genel müdürü GunerElverdi, görevlisi. Hiç evlenmemiş. Çapa Tıp Fakultesi öğretim üyesi Prof. Dr. Güzin Dilşen, Yabancı Diller Fakültesi öğretim görevlisi Güzin Alpan ve Boğaziçi Figen Tuzlact: Ev Üniversitesı'nden Prof. Zeynep Davran (soldan sağa) açıkoturumda Türkiye'de kadının durumunu tartısıyorlar. hanımı. Evli, 1 çocuğu var. çevrelerinden de etkileniyorlar. Burada ortaiama erkek ev işlerine ne kadar katılır ki... MERAL TAMER Prof. Dilşen, demin sözlerinizin bir yerinde işim nedeniyle çocuğuma fantazi bir anne olabildim dediniz. Bir başka yerinde ise dünyaya yeniden gelsem yine hekim olurdum şeklinde konuştunuz. O halde hayatınızı yeniden planlamak elinizde olsa, fantazi bir anne olarak kalmamak için çocuk doğurmaktan vazgeçer miydiniz? PROF. GÜZtN DİLŞEN Hayır, aynı şartlarda olsam bile yine çocuk doğururdum. Hem bir tane de doğurmazdım. Bugünku aklım olsa çocuğun psikolojik sağlığı açısından en az iki tane doğururdum. FİGEN TUZLACI Ben sizinle aynı görüşte değilim. Benim bir çocuğum var ve ben tek çocuktan yanayım. Derler ki tek çocuk egoist olur, yalruz kendini düşunur. Bence yailnış. Ben diyorum ki tek çocuk yalnızlığından dolayı çevreye kendıni sevdirebilmek, toplumda kendine bir yer açabilmek için kendini daha sempatik gösterme çabası içindedir. Ben de tek çocuktum, annem de, anneannem de tek çocukmuşlar ve hiç birimiz de egoist olmamışızdır. Oğlum da tek çocuk olmanın kompleksini hiç duymadı ve hiç bir ayırım yapmadan, ister köy çocuğu, ister kapıa çocuğu, ister zengin çocuğu olsun, tümüyle güzel arkadaşlıklar kurdu. Ailenin tek çocuğuyum diye şımankhklar da yapmadı. MERAL TAMER Eşiniz de sizin gibi "tek çocuk en iyisi" görüşünde mi? bilir, ama ben kadınlan kayınnm. Matbaaya bir kadının yazdığı kitap gelse, bir erkeğinden daha hızlı yayımlanması için elimden geleni yapanm. MERAL TAMER Nesrin hanım, pekiyi siz şimdiden sonra yaşantınızı değiştirip evlenmeyi düşünür musünuz? NESRİN TUNÇBİLEK Hayır, şimdiden sonra da evliliği duşünmem. Ben kendimi geçiş dönemindeki bir kadın lider olarak görüyorum. MERAL TAMER Söz sırası bekarlardayken, şimdi biraz Güzin Alpan Hanım sizi dinleyelim. Siz de Nesrin hanım gibi, bekâr olmaktan memnun musunuz, yoksa evlenmediğinize pişman mısınız? GÜZİN ALPAN Nesrin hanım konuşurken, ben de kendi çocukluk yıllanmı hatırladım. 1112 yaşlanndayken taruk olduğum bazı olaylar nedeniyle evlenme fikrini surekli erteledim ben. Babamın subay oluşu nedeniyle yıllarca Anadolu'da dolaştık. Anadolu'daki kadının durumu o zamanlar benı çok etkilemişti. Mesela Konya'da oturduğumuz sıralarda anneme ev gezmesine gelen kadınlann hep kocalarından şikayet ederek ağlaştıklannı görurdüm. O gunlerdeki düşünceme göre evlilik demek, bir sürü sorumluluk, bir yığın çocuk, perişanlık eziyet, sıkıntı demekti. Kadınlar çocuk doğururken ölüyorlardı. Bunun bir çaresi yok muydu? Belki çaresi evlenmemekti... Sonra ben ailenin tek kız çocuğuydum. Babam da asık suratlı aksı bir adamdı ve hem babam, hem de 4 erkek kardeşim, her yaptığım şeye karışırlar, benim üzerimde yoğun baskı kurarlardı. Onların baskısını yaşadıkça, evlenmeye kalksam, kocam da bana aynı şekilde baskı yapar diye düşünürdüm. MERAL TAMER Şimdi de aynı kanıda mısınız? GÜZİN ALPAN Hayır, o günku düşüncelerim çok yanlışmış. Eğer şimdi 20 yaşında olsaydım, gözümü kapar evlenirdim. MERAL TAMER Söz evlenmeye gelmişken, biraz da Güner Elverdi'nin evliliğe ilişkin göruşlerini öğrenelim... GÜNER ELVERDİ Ben evliliğe bir ara 78 yıl kadar ara vermiştım. Bu ikinci evliliğim. Toplam 15 yılhk evlilik yaşantım var. MERAL TAMER Tekrar evlendiğinize göre bekârlık sultanlıktır demiyorsunuz herhalde... GUNER ELVERDİ Çok zor bir soru... Şimdi size bekârlık sultanlıktır desem, bu sefer neden tekrar evlendin diyeceksiniz Evliliğin de, bekârlığın da kendine göre güzel yanları var kuşkusuz. Ama kadımn yaşantısını evlilik ve bekârlık diye ikiye ayırırsak, her halde bekârlık daha güzel bir dönem. Ne var ki toplumun bir takım kuralları var ve özellikle bir kadın olarak bu kurallara uymak zorundasınız. MERAL TAMER Siz, uzun yıllar faal bir çalışma hayatı içinde oiduktan ve bir banka yönetiminin en üst noktasında bulunduktan sonra şimdi ev hanımı olarak sıkılmıyor musunuz? tici seviyesine gelen kadın saygı görüyor Türkiye'de ve Zeynep Hanımın dediği gibi belki Avrupa'daki benzerlerinden daha fazla haklara da sahip. Ama kadınlann durumuna genel olarak baktığımızda Avrupa'da en basit kadın bile çok daha kolay şartlar içinde yaşıyor. Bizde ise biraz alt seviyeye indiğınizde bütun kadınlann durumu perişan. MERAL TAMER Anketlerin DiliyleVeri Araştırma Kadınlar ne okuyor Ev kadınlanmn ve çalışan kadınlann bulunduklan toplumsal tabakalara göre kitap, dergi ve gazete okuma oranları (°/o olarak). ntaş 0 * 0 fiazeta k fc Ev kadınlan Alt toplumsal tabaka Orta toplumsal tabaka Üst toplumsal tabaka Çalışan kadmlar Alt toplumsal tabaka Orta toplumsal tabaka Üst toplumsal tabaka 38,2 33,1 41,7 42,9 32.2 16,3 27,1 16,8 29.9 63,6 28,0 35,9 46,2 81,3 67,2 90,5 95,5 78,5 58,9 86,4 94,2 37,7 7,3 48,1 Genellıkte kadınlar tarafından en az okunan dergı oluyor 8u kuralı tek bozan grup, üst toplumsal tabaka ev kadınlan Kitapdergi ve gazete okuma oranlan, kadınlann toplumsal tabakalan ıle birlikte yukselıyor Ev kadınlan kitap ve gazeteyı daha fazla okuduklarını söyterken. çaltsan kadınlar da dergı okumada öne gecıyorlar Prof. Zeynep Davran (Felsefeci) Ben Türkiye'de kadının | ezilmişliği konusunda tabloyu o kadar karanhk görmüyorum. * ^ Bir kere toplumda yeri olan kadın Avrupa'daki ve Amerika'daki benzerinden daha etkili, daha fazla saygı görüyor Türkiye'de. Diğer kesimlerdeki kadınlar her geçen gün loparlanıyor. PROF. ZEYNEP DAVRAN Ben kadınlar açısından tabloyu o kadar karanhk görmüyorum doğrusu. Mesela geçenlerde Avusturya'dan gelen bir avukat, İstanbul Barosu'na kayıtlı 78 bın avukattan 2200'unün kadın olduğunu duyunca çok şaşırdı. Üniversitelere bakın, sadece öğretim üyeleri duzeyınde değil, üniversite sınavlarına giren oğrenciler düzeyinde de kız öğrenci sayısı erkeklerden pek az değil. Üniversite sınavlarına girenler, belli bir gelir düzeyinin üzerindekiler de değil, Turkiye'nin dört bir yanından gelen gençler. Bugun Amerika'da, Ingiltere'de en kalburüstü universitelerde bile kız öğrenci sayısı kısıtlıdır, kotalar vardır. Mesala ABD'deki ünlü John Hopkins Üniversitesi'nde kız öğrencilerin sayısı, erkek öğrencilerin onda birını geçemez. MERAL TAMER Dış ülkelerde sadece universitelerde değil, sanırım iş hayatında da kadınlar aleyhine bazı uygulamalar var. Örneğin pek çok Avrupa ulkesinde bir şirkette erkekle aynı işi yapan kadın, erkekten daha az parâ alıyor. PROF. ZEYNEP DAV RAN Evet tabii. Türkiye'de ise özellikle kamu işyerlerinde, universitelerde kadın ve erkek, eşit işe eşit ücret alıyor. Belki özel sektörde farklıhklar olabilir bir ölçüde. Yani bence tablo o kadar karanhk değil. Ama tabii daha alınacak çok yol var. Ulkemizde eğitim düzeyi yükseldikçe ve kadınların ekonomik özgürlüğü arttıkça, tablo daha da aydınlanacak. Ev kadınlanmn ve çalışan kadınlann bulunduklan tabakalara göre okuduklan ilk üç gazete. 1. Gazate 2. Guete 3. Gazrte Ev kadınlan Alt toplumsal tabaka Orta toplumsal tabaka Üst toplumsal tabaka Çalışan kadınlar Alt toplumsal tabaka Orta toplumsal tabaka Üst toplumsal tabaka Hürnyet Hürnyet Hürnyet Hürnyet Hürnyet Hürnyet Günaydın Günaydın MıHiyet Sabah Milliyet Güneş Günaydın Sabah Milliyet Cumhunyet Milliyet Cumhunyet Netür dergiyi tercih ediyorlar? Ev kadınlanmn ve çalışan kadınlann tabakalara göre dergi türu tercihleri. 1. Terett 2. Terc» EvkatfNrian Alt toplumsal tabaka Orta toplumsal tabaka Üst toplumsal tabaka Çalışan kadınlar Alt toplumsal tabaka Orta toplumsal tabaka Üst toplumsal tabaka Magazın Kadın Kadın Kadın Polıtik Polınk Mızah Magazın Magazın Magazın Magazın Magazın 3. Terclh Kadın Polıttk Sanat Mızah Mızah Sanat [ Figen Tuzlact Tek çocuk egoist olur, I yalnız kendini düşünür I derler. Hayır, hiç te • öyle değil. Bence tek çocuk, yalnızlığından dolayı kendini çevreye sevdirebilmek ve toplumda kendine yer açabilmek için sürekli sempatik görünme çabası içindedir. FİGEN TUZLACI Havır, o çok çocuk isterdi. Ama ben ona hep bakamayacağımı, yapamayacağımı, beceremeyeceğimi söyledim. Hâlâ en çok kıskandığı şey, hamile ya da yeni doğurmuş bir kadındır. MERAL TAMER Çocuk konusu dışında eşinizle göruş aynlığı içinde olduğunuz konular var mı? FİGEN T İ Z L A C I Olmazolur mu, var tabü.. Ama ben hiçbir evlilikte tam bir uyuşmanın mümkun olabileceğini sanmıyorum. Belki öyle söyleyenler vardır, ama içyüzune girecek olsanız çatışma noktalannı bulursunuz. MERAL TAMER Şimdi biraz da aramızda bulunan bekar hanımların evlilik ve aile hayatına ilişkin göruşlerini öğrenehm. Evet Nesrin Tunçbilek, önce sizi dinleyelim. NESRİN TUNÇBİLEK Ben bugune kadar evlenmeyi hiç düşünmedim. Bunun bir sebebi, daha üniversite yıllanndayken annemin olmesi sonucu babamm, kardeşlerimin ve tüm bir evin sorumluluğunun benim üzerime kalmasıydı. O açıdan bakacak olursanız ben 20 yıldır bir evliliği yaşıyor sayılırım. Diğer bir nedeni ise babamın bize bakış açısının çok değişik oluşuydu. Babam bizi evlilik için değil de, kafa kadınlan olarak vetiştirmek istemiştir. Zaten ailede başta halam olmak uzere hiç evlenmemiş başka kadınlar da vardı. Onlara da aynı telkinde bulunulmuştur. Mesela ben hatırlarım, kalabalık bir yemek sofrasında kadehler havaya kalktığında biri "inşallah kızının nişanlandığı gıinü de göriiriız" diyecek olsa, babam kadehini yudumlamaz, masaya gerı bırakırdı, sanki kızının ölümünü gorelim denmiş gibi.. Bu bakış açısı bana evliliği sevdirmedi. Sadece bazı sorumluluklar gibi gördum evliliği ve onları da zaten kendi evimde yıllardır üstlenmiş durumdayım. MERAL TÂMER Böyle düşundüğunüz için bugün pişman mısınız? Ev kadınlanmn ve çalışan kadınların dergi tercihleri önemli oranda değişiyor. Tablonun ortaya koyduğu ilginç görününlerden birinin, üst toplumsal tabakalarda mizah dergilerine yönelişin ohnayışına karşıhk, alt toplumsal tabakalarda da politik dergilere yönelişin olmayışı. Ancak magazın dergileri, tüm toplumsal tabakalar tarafından yeğlenen bir türii oluşturuyor. Tablonun ortaya koyduğu ve üzerinde düşünülmesi gereken bir başka nokta da, orta ve üst toplumsal tabaka ev kadınlannın ilk tercihi olan kadın dergilerinin, aynı kısım çalışan kadınların tercihleri içinde ilk üç sırada yer alamaması. Kadınlar ve TV TV'de hangi tipleri beğeniyorlar? Kadınların konumlanna göre yerlı ve yabancı dizilerde en beğendikleri üç tip. 1. Tip Yert db) kadın Upi Ev kadınlan Alt toplumsal tabaka » Orta toplumsal tabaka Üst toplumsal tabaka Çafışan kadınlar Alt toplumsal tabaka Orta toplumsal tabaka 2. Tip 3. Vf Güzin Alpan (Üniversitede öğretim görevlisi) Babam asık suratlı bir subaydı. O ve 4 erkek kardeşim bana çok karışırlar, baskı yaparlardı. Evlenecek olsam kocamın da aynı şekilde davranacağını düşünürdüm. Ama şimdi 20 yaşında olsam, gözümü kapatır evlenirim. GÜZİN ALPAN Yok canım, o zaman haklarımızı hiç alamazdık. MERAL TAMER Demin iş hayatında belli bir noktaya gelmiş kadınlann da diğerlerine oranla az olmakla birlikte hâlâ Turkiye'de gerek aile içinde, gerekse toplumda ezildiğini dile getirdiniz. Siz kendinizi kadın olarak hangi yönlerden ezilmiş görüyorsunuz? PROF. GÜZİN DİLŞEN Mesela, ben de hastahanede eşim kadar çalıştığım halde evde bazı işleri yapmak sadece bana duşüyor. Gerçi ev işlerine yardımcı var, ama o işlerin organizasyonunu yapmak bile büyük sorumluluk, kadını yoruyor. Yani çalışsalar da, çalışmasalar da bütün evin mesuliyeti kadınlarda. Bu mesuliyeti erkekler paylaşmıyor. îsveç'te adam bulaşık yıkıyor. Soranm size, hanginizin kocası evde bulaşık yıkıyor? Evliliğimizin ilk yıllannda Amerika'da yaşarken, daha çolukçocuk ta olmadığı halde eşim bana ev işlerinde çok yardımcı olurdu. Ben yemek hazırlıyorsam, o etrafı toplardı. Bulaşıkları ise hep o yıkardı. Çünkü Amerika'da bir etrafına bakacak olsa, pek çok erkeğin aynı şekilde davrandığını göruyordu. GÜNER ELVERDI Tabii, bizim erkeklerimiz Güner Elverdi (Emekli Banka Genel Müdürü) Ben kadın olarak ezilmedim. Ama iş hayatında ezilmemek için çok direndim. . ^»^ Tesadüfen benim eşlerimin ikisi de kolay eşler değildi. Onun için evde de her zaman mücadele vermem gerekti. GÜNER ELVERDt Emeklilik benim için çok yeni bir olay. Buradaki arkadaşların hemen hepsinden daha uzun yıllar çalıştım ben. 25 yıllık bankacıyım. Bazen gunün 24 saati çalıştığım olmuştur. Çok sorumluluk gerektiren bir işti benimki. Ayrıca kadın olduğum için daha da fazla çahşmam gerekmiştir. Çünku en ufak bir açığım olacak olsa, bu kadındır, ancak bu kadarını yapabilir gözüyle bakılmıştır. Bence bugun ış hayatında başanya ulaşmış her kadın için durum böyledır. Hepsi aynı konumdaki erkeklerden daha fazla çalışmışlardır. Ben, o yoğun çalışma hayatım sırasında, bir de derneklerde faal uye olarak çalıştım. 8 derneğe birden uyeydim bir ara. Ev işleri ise her zaman vardı. Artık insan antrenmanh mı oluyor nedir... Bugün geriye dönüp baktığımda, o kadar işi nasıl olup ta bir arada yapabildiğime ben bile şaşıyorum. MERAL TAMER Güner Hanım, yuzlerce erkek memuru yöneten bir Genel Müdur olarak siz Prof. Güzin Dilşen'in Turkiye'de kadının ezılmişliğiyle ilgilı göruşlerine katılıyor musunuz? GÜNER ELVERDİ Ben şahsen ezilmedim. Ama ezilmemek için çok direndim. Benim eşlerimin ikisi de kolay eşler değildi. O yuzden her zaman bir de evde ezilmemek için mücadele vermem gerektı. MERAL TAMER Evdeki mücadelenizde başarılı olabildiniz mi bari? GÜNER ELVERDİ Ben olduğumu zannediyorum. Çunku evdeki mücadele hâlâ devam ediyor. Mucadeleyı bir bırakacak olsanız, erkek kadını hemen ezmeye başlıyor Çunkü bizim toplumumuzda yetişen bir erkek, mesleği ve kültüru ne olursa olsun, geçmişten gelen birikimiyle karşısındaki kadını zaman zaman annesi gibi gormek istiyor. Tabii sizin de onu her seferinde uyarmanız gerekiyor, bazen konuşarak bazen munakaşa ederek... Yani kadının işi bizim ülkemızde çok zor. Evet belki yöne BİTTİ İLKOKULLARDAKİ KADIN ÖĞRETME^ VE KIZ ÖĞ. SAYISI Öğretmenler | Kadın 192324 193031 194041 195051 196061 197071 198081 198182 1 217 4 814 5 981 9 157 14 032 45 868 87 796 87 233 Toplamda pay % 12 %30 % 29 % 26 %22 %34 *o41 %41 Öğrenciler Kız 62 954 174 227 294.678 599.711 1 066.475 2 098.618 2 585 799 2 698 931 Toplamda pay % 18 %36 %31 %37 % 37 % 43 % 45 %46 Senıha Oğretmen Hanım Ağa Zeynep Hanım Ağa Hurmüz Hanım Ağa Hurmüz Hanım Hurmüz Alev Taşkın Büyük anne Hurmüz Hacı Arrf Bey IV Murat Alış Seniha Oğretmen Hanım Ağa Seniha uğretmen Ust toplumsa! tabaka Hanım Ağa Alış Alış Çolak Saiıh Hacı An* Bey Terll dizi erkek Upi Ev kadınlan Alt toplumsal tabaka Orta toplumsal tabaka Üst toplumsal tabaka Çalışan kadınlar Alt toplumsal tabaka Orta toplumsal tabaka Üst toplumsal tabaka Yabanct dizi kadın tipi Ev kadınlan Alt toplumsal tabaka Orta toplumsal tabaka Yukandaki tablo, HkokuHardaki kadın oğretmen ve kız oğrenci sayısımn Cumhuhyelin kuruluşundan I9İO'a kadar ve 27 \1ayıs sonrasmda artıığını gosterivor. Cumhuriyetin kuruluştında ilkokul öğretmenleri içinde kadınlann oranı \uzde 12 iken. bu oran 1930'ların bafinda ro SO'a kadar çıklıktan sonra gerilemiş. 4sıl buyuk sıçrama 1960 sonrasmda baslamıs ve 1980'e dek surekli artarak kadın oğretmen oranını ° o 41 'e kadar yuksellmis. * Balıkçı Murat Balıkçı Murat Banazlı Ismaıl Banazlı Ismaıl Nesrin Tunçbilek (Matbaa sahibi) Babam bizleri evlilik için değil de, kafa kadınlan olarak yetiştirmek istemiştir. Bu bakış açısı bana evliliği sevdirmedi. Sadece bazı sorumluluklar olarak gördüm evliliği. Hâlâ da farklı düşünmüyorum. Ben kendimin, geçiş sürecindeki bir kadın lider olduğuna inanıyorum. NESRİN TUNÇBİLEK Ben hayata bambaşka biT açıdan bakarım. Kuçukluğumden beri hep Polyannacılık oynadım ve çevremde insanları severek, mutlu olarak yaşadım. Bu arada her yaptığım işte toplumumuzda kadın bir adım daha nasıl ileri gider diye düşundüm. Suya atılan taşın yayılarak dalga dalga genişleyeceğine inandım. Belki egoistçe ola KADINI K0NU ALAN KITAPLAR FEMÎNİZMLE İLGİU KİTAPLAR • FEMİMZM, SOSYALİZM, EYLEIÜDE BİRLÎK Derteme (tletışim Yayımlan) İngiltere'de kuçuk bir kasaba feıninıst harekeim protiğı. • KADIN VE EŞ/TLİK Yazan: Ann Oakley (Kaynak Yayınlan) Inceleme • KADISLIK DURUMU Yazan: J. Mitchel (Kadın Çevresı Yavınlan) İnceleme • N1ÇİN FEMlNtZM DEĞİL Yazan: Aytunç Altındal (Siıreç Yavınlan) • EVLİLİK MAHKÛMLAR1 Yazan: Lee Comer (Kadın Çevresı Yavınlar) Inceleme ÇOCUK BAK1MI VE CtSSEL EĞİTİMİ • BİR ÇOCUK BEKLlYORUM Yazan: L. Pernoud (E Yayınlan) • ÇOCUĞUMU BÜYÜTÜYORUM Yazan: D. Pernoud (E Yavınlan) • BİR ASNEYE MEKTUPLAR Yazan: W. Stekel (tnkılap Yavınevı) • ÇOCUĞUN CİNSEL EĞİTİMİ Yazan: L. Pernaud (E Yayınlan) • ÇOCUĞA CtNSEL KOSUDA NE SÖYLEMELl NASIL SÖYLEMELİ ? (Esin Yavınlan) • GENÇ K1ZLAR VE CİNSEL SORUNLARI Yazan: W. B. Potoeroy (Yaprak Yayınlan) Aliş Banazlı Ismaıl Alış Küçük Ağa Aliş Küçük Ağa Hacı Arrf Bey Su EUen Pam Pam Bayan Elly Üst toplumsal tabaka Pam Sue Ellen Çalışan Kadınlar Alt toplumsal tabaka Sue Ellen Pam Bayan Elly Orta toplumsal tabaka Pam Bayan Elly Shane 1 Breadlly Üst toplumsal tabaka Pam Sue Ellen Maggie / Bayan Elly Yafeancıfeierkek Upi Ev kadınlan Alt toplumsaJ tabaka Bobby Chase Paul Orta toplumsal tabaka Bobby Chase Paul Ust toplumsal tabaka Bobby J R Çalışan kadınlar MacMıllan Alt toplumsal tabaka Bobby J R MacMıllan Orta toplumsal tabaka Bobby Paul /Chase/ Cladıus Üst toplumsal tabaka Bobby Paul Cladıus /Chase Maggıe Angeıa / Maggıe Donna