Katalog

DÜŞÜNÜYORUM ÖYLEYSE VURUN İlhan Selçuk 7. Bası 600 lira. Çağdas Yaymları Türkocağı Cad. 39/41 Cağaloğlu/lstanbul Cu m h u r i yet 62. Yıl; Sayı: 21964 Kurucusu: Yunus Nadi 100 TL. 20 Ekim 1985 Pazar DERSANESÎ Üniversiteye hazırlamada iddialıyız Lise sonlar 2 Kasım Beklemeliler 28 Ekim (Sabah) 4 Kasım (Akşam) Laleli 528 64 37, Şehzudebaşı 522 75 74 Inönü ve Gürkan'dan Evren'e yanıt: SODEP lideri Inönü: Hatırlarsımz, Fransa'da de Gaulle bir konuda referanduma gitmiş, 'Onaylayın, aksi takdirde bırakmm' demişti. Halk bunu benimsemedi ve de Gaulle de , görevini bırakmıştı o zaman... HP lideri Gürhan: Halkçı Parti olarak anayasa ile ilgili çok ciddi sıkıntımız vardır. Bugünkü anayasal çerçeve içinde Batı A vrupa tipi bir scüyal demokrat partiyi kurmak ve yürütmek mümkün değildir. Anayasa, muhafazakâr ve liberal düşünce karşısında, sosyal demokrat partilere karşı îaraftır. Değiştirilmesini istememiz doğal hakkımızdır. BÜYÜK A1SKET ERHAN AKYILDIZ ın inceleme röportajları ve Cumhuriyet/Verı Araştırma işbiriiği ile gerçekleşen sonuçlar. UVashington'dan Anayasa cleğismeli! HASAN UYSAL BİLECİK/İZMÎT/tSTANBUL HP ve SODEP Genel Başkanları Aydın Güven Gürkan ve Erdal İnönü, yurt içi gezilerinin ikınci gününde Bilecik, Kocaeli ve Istanbul'da lconuştular. Anayasa değişikliği yapıldığı takdirde görevinden aynlacağıru önceki gün Kastamonu konuşmasında belirten Cumhurbaşkanı Kenan Evren'e karşılık olarak, anayasanın değişmesi konusunda ısrarlı olduklannı ve bunun en doğal hakları olduğunu savundular. Inönü ve Gürkan, Kocaeli'den sonra geldikleri Istanbul'da, Bostancı'ya 100 kilometre hızla giren araçlarımn lastiği patlayınca, büyük bir tehlike atlattılar. Dün sabah Bursa'dan ayrılan HPSODEP genel bakanları, yaptıkları konuşmalarda sosyal demokratlann birliğinin gerçekleşeceğini ve bu birliğin sosyal demokratlann güçlü iktidanna yol açacağını anlattılar. Gürkan ve İnönü, Bursa'dan yola çıkuktan sonra, otobüste basın mensuplannın sorularını yanıtladılar. Cumhurbaşkanı Evren'in Kastamonu konuşmasını değerlendiren SODEP Genel Başkanı İnönü, Cumhurbaşkanının zaman zaman aklından geçenleri içtenükle anlattığını, son konuşmasında Türkıye'de demokratik düzeni bozabilecek tehlikelerden söz ettiğini ve endişelerini dile getirdiğini, bunu doğal karşıladığını söyledi. İnönü, "Cumhurfoaşkanının demokratik düzeni konıyan güçlerin arkasında olmasını olumlu karşıladım" dedi. Cumhurbaşkanının anayasa dcğişiküğine Uişkin sözlerini ise, "Bunu, Sayıa Cumhurbaşkanının kolay gerçekleşmeyecek bir yol olduğunu hatuiatmak istediği biçiminde algüadım. Ben de anayasa degişikliğini ciddi bir konu olarak alryonım" biçiminde yonımlayan inönü, ŞODEP olarak temel konularda, anayasa değişikliği istediklerini, özellikle demokratik hak ve özgürlükleri gerçekleştirecek maddeleri için değişiklik yapılmasını istediklerini vurguladı. Cumhurbaşkanı Evren'in, "Çeker, giderim" sözlerini yorumlayan İnönü, "Niçin bu ifadeyi kullandıgını bilmiyorum. Anayasa değişikliği inanmadtğım konularda olursa o zaman böyle bir yol (Arkası Sa. 10, Sü. 3'te) Çelişkiler ülkesine ilk adım V «s/ ŞÜKRAN KETENCİ Bir arkadaşıma borcumu ödemek üzere sokakta çantamı açmaya kalkınca, bir diğeri acele kapatıp, kolunun altına sıkı sıkıya aldı, koşmamız için uyardı. KADIN DOKTOR GÖZÜYLE YILDIRIM AKTUNA Her insanın yaşammda çatışma ve çelişkiler vardır. Önemli olan bu çelişkilerin yarattığı kaygıyı güç olarak kullanabilmektir. Eğer bunu yapamıyorsa güvensizlik, korku, endişe, gerginlik ortaya çıkar. Bazı kişilerde bu duygu öfke, kin, kıskançlık ve düşmanlığa dönüşebilir. Bunlann sonucu ruhsal hastalıklar başlar kişide... " gözüyle ERKEK Bonn'dan İşte Alman erkeği ULYA ÜÇER Geçenlerde yapılan bir araştırmaya göre, Alman erkeklerinin yüzde 61 'i çocuklu kadının çalışmasına karşı. Alman erkeklerinin yüzde 92'si, "Matkap kullanırım, ama elime elektrik süpürgesi almam" diyor. Bütün bu sayılara bakılırsa, gelişmiş Alman toplumu, pederşahi yapısını pek yitirmemiş. İZMİrten YALÇIN DOfiAM Sessiz Çoğunluğu Sahiplenmek İZMİT Pahalüık ve kadrolaşma Geçim sıkmttsımn her geçen gün artmasu bunun hemen yanı sıra, özal hükümetinin herhangi bir ayırınt yapmadan merkezde ve taşrada bütün devlet kuruluşlannda çok ciddi bir kadrolaşmaya gitmesi. Hatta bu kadrolaşmada eski milııan kadroları kullanması. tşte bu iki olay, pahahlık ve kadrolaşma, halkın elini ve gönlünü son aylarda yakan iki temel sorun haiine dönüşmüş. İki gündür {Arkası Sa. 10, Sü. l'de) New York'tan PEDAGOG GÖZÜYLE ŞİMA BELİK Bugün iki tip kadın oluştu topiumumuzda. Ya susan kadınlar, ya da gereğinden fazla boş konuşan kadınlar. Baba baskısından, çaresiz anne tipi ortaya çıktı. Italyan usulü yürüyüş TANJU AKERSON York'ta yaşayan 80 bin Italyan Amerikalı, Kristof Kolomb 'un Amerika'yı keşif günü nedeniyle büyük bir yürüyüş yaptı. Binlerce insan, polis barikatlannın arkasından, el çırparak, coşkuyla izledi yürüyüşü. Bandolar çaldı, Kolomb'un gemilerinin maketleri çekildi... Kent, bir günlük neşeyi yaşadı. KENDtLERlNt OKUDULAR HP lideri Aydın Güven Gürkan ve SODEP lideri Erdal Inönü HP Beyoğlu tlçe örgütü'nün Tepebaşı 'ndaki gecesinde, birlikte çıktıkları iki günlük gezi ile ilgili haberleri gazetemizden okudular. (Fotoğraf: YALÇM ÇAKIR) Evren, Çankırı'da uyanlarını sürdürdü: Halefoğlu açıkladı: Ihtilal iyi bir şey değildir Bir mi?... Eksik... mi ? EVREN'EN KOJNUŞMASIISDA1N: Komünizm, faşizm ve irtica tehlikesine karşı uyaran Evren, "Bir milleti parçalayıp bölmek ve yok etmenin yolları vardır. Bunun bir yolu da vatandaşlar arasmdaki fıkir ayrıhklarını gittikçe kuvvetlendirmektir" dedi ve "Tencereyi kirletmek isteyenlere fırsat vermeyin" tavsiyesinde bulundu. şiler olsaydtk, çekip gilmezdik, demokraük düzene dönmezdik" dedi. Çankırı konuşmasında da "komünizm tehlikesi" üzerinde duran Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Milli Eğitim Bakanhğı'nın kontrolü dışında düzenlenen gizli kurslara değinerek, "Sakın ola ki çocuklarınızı oralara göndermeyin. Çünkü orada çocuklannıza o genç beyinlere zehir aşılanmaktadır. Boyle yerleri ilgili makamlara haber verin, işte devlet millet işbiriiği budur" diye konuştu. 12 Eylül'den önce bazı siyasilerin sıkıyönetim komutanlıkla CUNEYT ARCAYUREK ANKARA Başkalarmı bilemem, ama ben çekip gidemeHAKKI ERDEM dim. Radyonun ve TVnin başından ÇANKIRI Cumhurbaşkaayrılamadım. Cumhurbaşkanı nı Kenan Evren burada yaptığı nın söylevini radyoda kendi se konuşmada bazı politikacılann, sinden, gece TV'de görüntülu "İhtilal iyi bîr şey değildir" sözolarak izledim. Dinlediğim, izle lerine değinerek, "Sanki biz 12 diğim söylevle basındaki metni Eylül'den sonra millete ihtilal iyi kıyasladım, kıl payı fark yoktu. demişiz gibi, millet de ihtilalin iyi Yanılgı söz konusu değildi. olduğuna inanmış gibi (ihtilal iyi Bunu karşın Cumhurbaşkam'mn değildir) diye bir şey tutturmuşsöylevinde eksik kalan, duyuru j lar. Elbette iyi değildir. Onun all lamayan bir yan olduğunda di tında 12 Eylül'e karşı olmak varreniyorum. dır. Çunkü onu ihtilal kabul eder Anayasa degişikliğini ancak onlar. Halbuki bizim yaptığımız Millet Meclisi'nin yapabileceği ihtilal değil. bu milleti uçurumun kenanndan kurtarmaktır" dedi. (Arkası Sa. 10, Sü. l'de) Evren "Eğer biz ihtilaJle gelen ki rına etki yaptıklarını, anarşi ve terörün bu nedenie önlenemediğini bildiren Cumhurbaşkanı Evren, "tencere kirlenmesi" deyimini yeniden gündeme getirerek, "Tencereyi kirlelmeyiniz, tencere kirlenmesin. Şimdi olduğu gibi tertemiz kalsın. Teacereyi kirletmek isteyealere bu fırsaü vermeyin" dedi. Bugün Türkiye'de komünizm tehlikesi olduğunu, bütün vatandaşların milletçe bilinçli olması durumunda bu tehlikenin farkedilebileceğini anlatan Cumhurbaşkanı Evren, şunları söyledi: "Bir milleti parçalayıp bölmek ve yok etmenin yolları vardır. Bunun bir yolu da vatandaşlar arasmdaki fikir ayrılıklar.nı gittikçe kuvvetlendirmek ve nihayet kavgaya dönüştürmektir. Elbet(Arkası Sa. 10, Sü. S'de) ERMENt VE AYRILIKÇI TERÖRfSTLER YENİ SALDIRI HAZIRLIYOR & Sayfada Nükleer politikamız savunmaya yönelik Dışişleri Bakanlığı, ABD'de yayımlanan Wall Street Journal gazetesinde yer alan "ABD'U komandoların Incirlik'e gelebüecekleri" yotundaki haberin kesinlikle doğru olmadığını bildirdi. ANKARA, (Cumhuriyet Burosu) Dışişleri Bakanı Vahit Halefoğlu, Türkiye'nin nükleer poliükasının NATO'nun caydırıcılık ve savunma stratejisi çerçevesinde ülkemizin kendisine özgü koşulları da gözününde bulundurularak milletimizin varlığını, bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü korumaya yönelik olduğunu söyledi. HP'li Fikri Saglar'ın bu konu Yartn Cumhuriyet te SIYASET 85 g Londra'dan Haberi nasıl atladık? RAGIP DURAN Bir muhabir, özel nedenie birisinden dayajc yediğinde "Ermeni teröristler bana saldırdı" diye yaygara koparmışsa, Türkiye'den 4 bin kilometre ötedeki bir ülkeden sınır dışı edilen Rus diplomatları, hiçbir kanıt göstermeden "Türkiye aleyhine casusluk yaptı" diye tanıtmışsa, o muhabirin hepimizi en rutin işlerde bile atlatması çok doğal. Biz de böyle atladık. m BM mmmmmm Parasız ekimiz bugün Cumhuriyet'le birlikte Madrid'den da verdiği soru önergesini yazılı olarak yanıtlayan Halefoğlu, (Arkası Sa. 8. Sü. 3'te) DEMİREL, TÜRKSOVYETİLİŞKÎLERİNİ ANLATTI Türkiye'ye yapılacak askeri yardım Kongre önünde SEMİHA BERKSOY'un A N I L A R I S O P R A NO Ozgürlüğün modacıları NİLGÜN CERRAHOĞLÎT Yeni tspanyol modacıları, Paris'te 'sürgün'yaşayan Paco Rabanne'dan çok farklı bir "kadın" ve "çizgi" anlayışına sahip. Hemen hemen tümünün hedef aldığı kadınlar, "süs bebek"lerinden çok, çalışan ya da en azından işlevsel giyinen kadınlar. Bol bol doğal kumaşiar, uzun tüyler bu yeni modaalarm kuİlandığı başlıca motifler. Ihrdanda "kırpuıü" kesinleşti için Kongre'nin iki ayrı kanadı olan Temsilciler Meclisi ve Senatonun onayından geçmesi bekleniyor. Geçen şubat ayında AJBÖ Dışişleri Bakanlığı, "Merak etmeyin, sizin yönetimi tarafından 755Reagan miliçin ek yardım talebinde bulunuruz" şeklinde yon dolar tutarmda önerilen yargüvence verdi. dımpaketi'nin ilk aşamada Yunanıstana yapdan yardımlardaki neden böyle bir sonucun ortaya 7/10 dengesini korumak üzere SEDAT ERGİN çıktığını açıklayabilmek için öy bir miktar "lurpıldıktan" ve geWASHINGTON Reagan künün en başından almak gere ride bıraktığımız 8 ay boyunca yönetimi tarafından 1986 yılında kiyor. ABD yasalanna göre özel Kongre'nin "dolambaçlı" yollaTürkiye'ye yapılacak askeri yar likle para tahsisatı öngören her rından geçtikten sonra vardığı dımlara ilişkin yardım paketi hangi bir yasa tasarısının Kong son durum şöyle özetlenebilir: Kongre'de son ve kesin suıavını re'nin onayından geçmesi çoğunveriyor. Bu sınavın sonucu luk insan zihinlerini kanştıran Önce yetki yasasıyla başlayaTürkiye için çıkacak yardım mik son derece kannaşık bir süreç iz lım. Yetki tasarısı Temsilciler tannın beklenen düzeyin yüzde liyor. Meclisi'nden 711.4 milyon dolar, 10 kadar altında gerçekleşmesi az Bu durumda Türkiye'ye yapı Senatodan 715 milyon dolar olaçok kesinleşmiş gibi. lacak yardımlann ilk aşamada rak geçtikten sonra ortaya iki Türkiye'ye askeri yardımlarda hem yetki, hem de tahsisat izni farklı metin çıktı. Bunun sonu S. Sayfada DEMİRE BU YIL 8. ZAM 16. Sayfada Türkiye'ye yapılacak yardımlarda yüzde 10'luk bir kesinti yapılmasına muilak gözüyle bakılıyor. cu Temsilciler Meclisi ve senatonun üyelerinin bir araya geldiği konferans komitesi toplanarak bu iki farkh metni uzlaştırmak amacı ile bir formül geliştirdi. Bulunan formülde yetki yasası için Senatonun kabul ettiği metin esas alındı. Bu yapıürken Yunanistan'a askeri yardımlar 500 milyon dolar düzeyinde korunarak 7/10 dengesinin gözetilmesi ihmal edilmedi. Ancak iş, yetki tasarısının Kongre'den çıkması ile bitmiyordu. Daha önemlisi yönetime yetki verilen yardımların serbest bırakılması için Kongre'den bu kez "tahsisat" izni alınması gerekiyordu. Üstelik tahsisat izninin (Arkası Sa. 8. Sü. 6'da) • Nobel Barış Odülü'nü kazanan hekimler. 2. Sayfada • Güney Afrika patladı. 3. Sayfada • Osman Ulagay Nurullah Gezginle konuştu. Ekonomide • Futbolda aflara sınır kondu I4L Sayfada • //* renkli Türk filmi tavan arasında bulundu. 16. Savfada Bugün herkes sayılıyor Yasak kalkmadan sokağa çıkanlara 100 Iiradan 1500 liraya kadar para cezası verilecek. Haber Merkezi 12. genel nüfus sayımı bugün yapılacnk ve tüm yurtta saat 07.00'den başlamak üzere sokağa çıkma yasağı uygulanacak. Sokağa çıkma yasağının bitişi, bölgelere göre yet(Arkası Sa. 10, Sü. l'de) Nazım Hikmet ve Fikret Mualla ile mektuplaşmaları Yabancı gözüyle FÜSUN ÖZBİLGEN yazdı 13. Sayfada Istanbul ve insanlar JAN NYSTROM İsvey Radyosu kultur Servisi Endüstrileşme yolunda insan unsurunu gözden kaçıran biz îsveçliler, neden böyle insan ağırlıklı manzaralarla karşılaşnğımızda bu kadar şaşırıyorduk. Ya atalarımız Vikinglerin "İnsan, insanın neşesidir" özdeyişine çck uzak düşmüştük, ya da Türkler Vikinglere bizden daha yakındı. OLAYLAREN ARDENDAKI TV'den Yansıyan Gerilim... GERÇEK Cumhurbaşkanı tvren, Kastamonu'dan sonra Çankırı'da da konuştu. Bu gezilerin ve konuşmaların aüzenlenmesi devlet protokolüne göre ayarlanıyor. Gidilen ilin en başta valisi olmak üzere, resmi görevlileri etkindirler. Cumhurbaşkanı partilerüstü olduğundan, konuşmaların yapılacağı meydanlarm düzenlenmesi, seslendiritmesi, halkın çağnlması, resmi kurumların ilgilendirilmesi de devlet görevlilerinin hizmeıleri arasına giriyor. TRT her akşam haberler saatinde Evren'in konuşmalannı uzun uzun veriyor. Televizyon, haber programmda konuşmayı kesintisiz ve görüntülu olarak yan sıtıyor. Bu durumda Sayın Cumhurbaşkanının konuşmaları yurt düzeyinde dikkatle izieniyor, etkiter ve tepkiier yaratıyor. Bütün yurttaslann ve kurumların Evren'm bütün fikirlerine katılmalan olanaksızdır. Nitekim basın ve siyasal partiler kesiminde eleşıiriler görülmektedtr. Otayın bu yönü doğal akışt içinde gelişmekıedir. Biz bu yazımızda konuşmuia rın içeriğine değinecek dcğıiiz; bir başka noktaya parmak bas* * • (Arkası Sa. 8. Sü. 3'te) Türkiye nüfusunun özellikleri Cumhuriyet ve VeriAraştırma A. Ş. işbiriiği ile gerçekleştirilen incelemenin sonuçları. SA YIM GÜNÜNDE, ACtL DURUMLARDA BAŞVURACAĞ1NIZ TELEFON NUMARALARI UĞUR MUMCU GOZLEM Sayılmak... Bugun dışarıya çıkmak yasak!.. Yasak olmasa belki yine dışarı çıkmayacaktınız. ama yasak olunca iş değişiyor. İnsan dışarıya çıkıp şöyle rahat bir nefes almak istiyor. Ama yasak... Bugün lülfen. düşünce ve ınançlarından dolayı hapis yatanları düşünün. Sizlere. evinizde eşjnizle, çoluğunuzla çocuğunuzla on saat kapalı kalmak bile güç geliyor Biliyorsunuz bırkac saal sonra yasak bitecek sokağa çıkacaksınız. Bir de siyasal tutuklutan ve nukümlüleri düşunun. Şöyle bir dakika için (Arkası Sa. 8. Sü. l'de) 6. Sayfada MİLLİ PIYANGO ÇEK'LDr.50 MİL YON ÇEYREK BİLETLERE 7. Sayfada \ j ! | ÇlKJl 8. Sayfada