Katalog

CUMHURİYET/10 HABERLER 13 EKİM 1985 IstanbııTa metro projesi yarılandı ' Raylı sistem' projesi, 'hızlı tramvay', 'metro' ve 'ıslah edilecek mevcut tren yoüan'ndan oluşuyor. Metronun önündeki iki sorun, Îstanbul'un tarihi yeraltı zenginlikleri ve metrodan çıkacak kalabalığm nasıl dağıtılacağı. KEMAL KÜÇÜK îstanbul'un günden güne büyüyen ulaşım sorununu çözecek olan " m e t r o " ve "tiip demiryolu geçidi"nin fizibilite ve proje çalışmaları hızla sürdurüluyor. Bayındırlık ve tskân Bakanuğı'nca 1985 yılı başında fizibilite etütlerini ve projeleri haarlamak için görevlendirilen " m ü şavir finnalar konsorsiyumu", metro ve tüp geçit proje çalışmalannı yarılamış durumda. Hazırlanan projelerde öncelikle "raylı sistem'Mn ön değerlendirme koridorlanrun belirlenmesine çabşılıyor. Îstanbul'un toplu taşım yükünü otobüslerden alarak "hızlı tramvay", "metro" ve "ıslah edilecek mevcut tren yollarına" vermeyi amaçlayan projede, ön değerlendirmelere göre büyük koridorlar şöyle belirlendi: Avrupa yakasında: HalkalıSirkeci demiryolu, BakırköySirkeci doğubatı metrosu, EsenlerSirkeci 7 km'Iik hızlı tramvay hattı ve Yenikapı4. Levent arasında kalan kuzeygüney metrosu. Avrupa yakasında tüm raylı sistemin birleştiği ana istasyonlar, Yenikapı, Aksaray ve Sirkeci olarak belirleniyor. Anadolu yakasında: GebzeHaydarpaşa demiryolu, ÜsküdarSamandra doğubatı metrosu, ÜsküdarKanlıca kuzeygüney metrosu. ABD'nin tanınmış ve en eski toplu taşımacılık şirketi Persons Brinckerton Inlernational başkanlığında Kaiser Encineers International. U. Tunçata Teknik Servisler Biirosu, Temel Muhendislik AŞ. ve Tiimaş Muhendislik AŞ. firmalarının oluşturduğu "müşavir şirketler konsorsiyumu "nun yaptığı çalışmalarda. büyük koridorlar, saatlere göre yoğunluk, koridorlara yakın oturan nufus ve işyeri sayısı, kentin iki yakasındaki nufus ve işyerlerinin artış oranları gibi çahşmalar sonucunda belirleniyor. Hazırlanan projelerde îstanbul Metrosu için, dünyada geçerli olan iki teknikten en uygunu için henüz karar verilemedı. "Yeraltında delme" ve "iistii açık tünel" olarak bilinen iki tekniğin özellikleri şöyle UYGUN DELME TEKNİGt "Delme tünel", toprağın kaya bölumü içinde ve çok derinde yapıldığı için bıraz daha uzun sürede yapılabiliyor. Bu tuneldeki istasyonlar da ötekine göre epeyce asağıda bulunuyor. "Üstü açık" (açkapa) adı verilen tünel tipi ise, geniş caddelerin kazılması ile meydana geliyor. Üstü açık olarak yüzeyden kazılan tünelin üzeri daha sonra kapatıhyor. Tünelin bir üst katından telefonelektrik gibi yeraltı tesisatlarının geçmesi sağlanıyor. En üst bölum özel yöntemlerle kapatılarak asfalt kaplı cadde olarak kullanılıyor. Ancak bu sistemin çalışmaları sırasında cadde trafiğinin uzun süre aksaması nedeniyle çahşmaların çabuk bitirilmesi gerekliliği, yetkilileri düşündürüyor. Y'apılan jeolojik araştırmalarda, İstanbul toprağının, "Trakya tipi ve çalışmayı kolaylaştıran yumuşakyeni toprak" olduğu belirlenirken, inühendisleri düşündüren ikinci konu, İstanbul'un yerüstu trafiğinin çok sıkişık olması. Sokakların dar ve ana caddelerin de şimdiden tıkanık olması, metro sistemi ile bütünlük sağlanmasını iyice güçleştiriyor. "Önemli olan metro sistemini yapmak değil, islasyonlardan yenistüne çıkan kalabalıklann nasıl dagılacağı" dıyen yetkililer, Taksim'deki bir istasyondan çıkan kalabalığm otobüslerle taşınmasının artık zor olduğunu belirtiyorlar. TÜP GEÇtT Îstanbul'un iki yakası arasında tren ulaşımını sağlamak yanında, İstanbul Metrosu'nun iki yaka arasındaki bağlantısını da sağlayacak olan "raylı tüp geçit projesi" çalışmaları da ilerliyor. Çalışmalarda, yıne metroda olduğu gibi iki teknik tartışıhyor. Delme tünel ve tüp tünel... Tünel'in Sirkeci ile Anadolu yakasında KadıköyÜsküdar arasında bulunan lnadiye arasına yapımı planlanırken, Proje Müdürü Walter Grandz, Anadolu yakasındaki istasyonun Üsküdar ya da Haydarpaşa'da düşünülebileceğini, kesin kararın yakında verileceğini söylüyor. Yenikapı'dan Inadiye'ye kadar toplam 7 kilometrelik bir uzunluğu olan tren yolu ve tüp geçit projesinin 2 kilometresi, Boğaz altından geçecek tüp geçidi kapsıyor. 1985 yılı içinde bitirilmesi planlanan projenin incelenmesinden sonra Bayındırlık ve tskân Bakanhğı "başlayın" derse, Istanbul, 430 yıldır gündeminde olan metroya 10 yıl içinde kavuşabilecek. POIJTÎKA VE OTESI MEHMED KEMAL Mehtapta Kitap Ay, bir daire çizerek gökte dolgun, parlak göründü mü buna 'dolunay' diyorlar. Arapçası ise 'bedir' oluyor. Halk şairi ne diyor: 'Ay doğar bedır Allah / Bu sevda nedir Allah'. Osmanlı şairinin dilinde ise 'dolunay'ın adı 'mehtap'tır. Göğe çıkışından sonra bir uçtan öteki uca doğru donattığında şair hemen söylenir: Kandilli yüzerken uykularda Mehtabı surükledik sularda Mehtabı türlü türlü şeylere benzetir şairler. Onlann benzetmelerine kimse karşı duramaz. Mehtap irı güller ve senin en güzel aksin Velhasıl o rüya duruyor yerli yerinde. Şairler mehtap, bedir, dolunay demekle de yetinmezler, buna ayın dördü de derler. 'Bugün ayın ondördü / Kız saçını kim ördü? 'Büyük şair ayın ondördüne bir çok dizeler dizmiş, ayın ondördünü kent kent gezdirmiştir. 'Ayın ondördü. Ayın ondördünü Paris'te aç gezen gördü, dedi ki: Bu gece ay, dibı kalay, bir tencere gibi. Ayın ondördünü Fatihli bir hırsıi gördü, dedi ki: Bu gece ay gökte açık kalan bir pencere gibi. Atlasak içeriye, aşırsak, be imanım, Meryem ananın gümüştakımlannı. Ayın ondördünü şair Salih Zeki gördü: benzetti kendi eserine beğendi.' Ay gökte kızarmış, bakır bir tepsi gibiydi, bizler de gördük. Bizler diyorum, yani TÜYAP'ın (Tüm Fuarcılık Yapım A.Ş.'nin) geleneksel yemeğine katılanlar. Boğaziçi'nde birtekne gezisine çıkanlar da gördüler kızarmış bakır bir tepsi gibiydi ay... Daha küçük teknelerde böyle birkaç kez 'mehtap gezi'sine çıkmıştım. Ama bu biraz daha kalabalık, btraz daha özellikle bu türlü şölenler için yapılmış bir tekneydi. Kabataş'ta üst geçitin genişletilmek için tehlikeli bir duruma getirilen taşlarını atladıkt^n sonra Zeynep Oral'la Akal Attla'ya rasladım. "Tekneye mi?" diye sordum. "Tekneye..." dediler. Taşların üstünden atlayarak, onarılan kaldırım taşlarına tökezleyerek Cami'nin yanındaki tekneyi bulduk. Hava eylül sonlarında biraz ısırıyordu. İçime ısıtacak bir şeyler giymiştim. "Tekne açılınca soğuk geçer" dediler. Kitap fuarı için yapılan geleneksel yemekler hep ayrı ayrı yerlerde düzenleniyordu. Geçen yılki Bebek Süreyya'da idi. Bu yılki Boğaz'ı çaprazlama geçecek olan bir teknedeydi. Yazar, çizer ve sanatçıların çağrılı olduğu şölende kimler yoktu ki... Ânkara'dan Mümtaz Soysal'la Teoman Erel özel olarak gelmişlerdi. "Uçakla geldik" diyordu Teoman Erel. "Yarın da döneceğiz. Ama öğleyin Kumkapı'da Melih Aşık, sen, ben bir öğle rakısı kaptınrız." "Bu geceyi selametle bitırelim de, Kumkapı da olur." Nehar Tüblek dostumuzun çevresine toplaşmış olanlann şen kahkahaları Boğaz'ı çınlatıyordu. Refik Erduran, Orhan Duru, Emre Kongar, Necatı Doğru ilk bakışta gözüme çarpanlardı. Gazetecı arkadaşlardan gençlerı pek seçemiyordum ama, her gazeteden biri ordaydı. Günaydın'dan göz kamaştıran Hülya Oztuna, "Necati Bey de gelecek mi? Aman beni görmesin..." diye tedırgındi. Neden bilemem! Şirket yönetıcileri çifte Bülentler gönderdikleri çağrıda 'bırer kadeh bir şey içmek' diyorlardı. Böyle bir teknede, böyle dolunayda birer kadehle yetinilir miydi? Kadehler kadehleri izledi. Baktım rakı su gibi akıyordu, herkes rakıyı yeğliyordu demek!.. Viski meraklısına gözüm ilişmedı. Bir de konuklara kim daha önce sarhoş olacak diye yukardan bakan yazarlar vardı. Kimse onlara aldırmıyordu. Konu kitaptı, 210 Kasım 1985'te açılacak olan fuar. kitap fuanydı. Kitap, son birkaç yıldır ülkemızde silahtan daha tehlikeli bir araç olmuştu. Korkuyorlardı. Konusundan, basımından, okunmasından korkuyorlardı. Kitabı yeniden sevdirmek için gençler bir kampanya başlatmışlardı, bilmem, ne derece başarı sağladılar. Kâğıdın, basımın, dağıtımın bunca pahalı olduğu bir toplumda bir de korku vardı. Kitap fuarı bu korkuyu giderecek, eski sevgileri getirecek miydi? Demırtaş Ceyhun, kitap fuarına denk düşürerek 'Can Çekişen Kitap' adlı yapıtını yayımlamıştı. Kitap, gerçekten can çekişiyordu. Yazan da, okuyacak olan da kıvranıyordu. Bu kitaptan birer tane dağıttılar. Parababalarınm dilediklerı zaman kiraladıkları iki katlı şölen teknesinde dostlarla birer kadeh içkimizi yudumlar, mehtabı sularda sürüklerken bir yandan da cepte tabanca imiş gibi korkulan kitaplardan söz ediyorduk. Bir Işe yarıyor muydu, ışitmesi gerekenlerin kulağına erişiyor muydu? / Metro yapımmda kullanılacak (açkapa) tünel tekniği. Ana caddelerin altı kazılıyor, inşaatın tamamlanmasından sonra üzeri kapatıhyor. 2 Metro için (delme tünel) tekniği. Toprağın alt bölümlerindeki kaya tabakalanna gidişgeliş olarak iki tünel oyuluyor. 3 Istanbul Boğazı 'nın dibinden geçecek olan tüptünelin bir bölümü suyun altında buhınuyor. Boğazın derinüği Csküdar'a doğru azaldıkça, tüp tünel toprağa giderek metro istasyonuna ulaşıyor. 4 Tüp tünel gibi, delme tünel de düşünülen bir yöntem. Delme tünel, tüp tünelden daha derinde ve Boğaz zemininin altında kayalara oyularak yapüıyor. Diplomatik çıkmaz (Baştarafı 1. Sayfada) nella'daki NATO üssünde tutulurlarken, Boeing 737 tipi Mısır ucağı, önceki gece yarısına doğru Roma Havaalanı'na getirildi. Uçakta Mısırh görevlilerden başka geminin teslim olmasmı sağlayan, müzakereleri yurüten FKÖ lideri Yaser Arafat'ın danışmanı Hani El Hassan ile FKC lideri Abu Abbas da bulunuyor. Gelişmeler şu sırada tam anlamıyla bir diplomatik çıkmaza dönüştü. ABD tarafından kendisini budala yerine konmuş hisseden Mısır Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek, Sigonella üssünde tutulan 4 Filistinli iade edilene dek Achille Lauro gemisine Port Said'de el konulacağını açıkladı. Bunun yanı sıra ABD yetkilileri, ltalyan hükümetini 4 Filistinliyi yargılanmak üzere iade ettirtmek için sıkıştırıyor. ABD görüşüne göre 4 Filistinli, gemiyi kaçırmaktan ttalya'da, adam öldürmekten ABD'de yargılanabilir. ttalyan yasaları, ölüm cezası bulunan ülkelere suçlu iade edilmesini engelliyor. ltalyan Dışişleri Bakanı Giulio Andreotti, meslektaşı George Shultz'u ikna etmekte güçlük çektiğini açıkladı. Ve "Amerikalılara ttalyan bukukunun Amerikan hııkukundan çok daha eski olduğunu anlatmakta güçlük çektik" dedi. ttalya.sadece Mısır ve ABD tazyiki altında değil. FKÖ de suçlulann kendisine iadesini Mısır'la anlaşması uyannca ttalya'dan istedi. İtalyan kamuoyundaki havaya bakılırsa, eğer ltalya 4 Filistinliyi Achille Lauro'nun serbest bırakılmasını sağlayan anlaşma gereğince FKÖ'ye iade etmezse, ABD olduğu kadar, ttalyan hedeflerinin de Filistinlilerin saldın tehdidi altına gireceğinden korkuluyor. Başbakan Bettino Craxi, bir yandan son olayda ABD ile işbirliği yapmış görünüyor, ancak Savunma Bakanı Giovanni Spadolini'nin tazyikine rağmen, FKÖ lideri Yaser Arafat'tan desteğini çekmeyeceğini ilan ederek, dengeli bir yol izlemeye çalışıyor. Roma'da genel kanı, tarafların Italya'nın rolüne rıza göstererek bu diplomatik ve hukuki kaostan sıyrılmarun tek geçerli yol olduğu. Bununla birlikte ltalya'nın savas sonrası en uzun ömürlü koalisyon hükümetlerinden biri olan Craxi hükümeti, CraxiAndreotti ikilisi ile Spadolini arasında son olaylarla tırmanan ihtilaf nedeni ile çatlamak üzere. Eğer Craxi hükümeti dağılırsa,. olaylann nereye doğru seyredeceğini kestirmek de guçleşecek. Dünkü ltalyan gazeteleri ll Messagero, ll Tempo, Corriera Della Sera ve Paese Sera ile L'Unita, ABD'nin Akdeniz'de giriştiği hava tutuklamasını sekiz sütun manşetten verdiler. Torino'da basılan La Stampa gazetesi, haberi, önceki akşam vermişti. ltalyan gazetelerine, Arap çevrelerinin ABD'yi hava korsanlığı ile suçlayan tutumu kadar sert değilse bile, bir süper devletin kendi yonımuna göre suçluları adalete sevk etmek için böylesine bir rol oynamasından da pek hoşnut kalmadıkları izlenimini veren bir üslup egemen. ttalyan basını, bununla birlikte ltalya'nın olayın tüm seyri sırasında "açık oynamadığı" görüşünü savunuyor. Şu sırada şimşekleri en çok üzerine çeken, daha iki gün önce olayla yıldızı çok parlamış görülen Dışişleri Bakanı Andreotti. Batı çevrelerine egemen, FKÖ'nün ve lideri Yaser Arafat'ın gemi olayının başmdan beri ikîli oynadığı izlenimi, ltalyan basınına da yansıdığı için, İtalyan gazeteciler, Andreotti'yi basın toplantısında özellikle bu noktada sıkıştırdılar. Ancak ltalyan Dışişleri Bakanı, Yaser Arafat'ı savunan tutumundan vazgeçmedi. Kalbinizi kontrol ettiriniz Muayene ve kontrol için Tel: 148 58 66 Türk Kalp Vakfı Asiye nasıl kurtuldu? (Baştarafı 1. Sayfada) laşık bir saat kadar bekledikten sonra Kaymakamlıktan alınan yazılı izin polislere verildi ve oyunun gösterimine devam edildi. Geçen tiyatro sezonu boyunca tstanbul Tünel'deki Dostlar Tiyatrosu'nda "Vasıf Öngören'i Anma EtkinliklerT kapsamında sahnelenen "Asiye Nasıl Kurtulur" yaz aylannda da Edirne, Bandırma, Bursa, Zonguldak, Kayseri, Samsun, Ordu, Sinop ve Ayancık'ta olmak üzere bugüne dek 175 kez sergilenmişti. Genco Erkal, Zeliha Berksoy, Avni Yalçın, Zihni Küçümen, Meral Niron ve Macit Koper'in başlıca rolleri o>Tiadıklan "Asiye Nasıl Kuıiulur"un 121319 ve 20 ekim tarihlerinde de Kadıköy Moda Sineması'nda sahneleneceği duyurulmuştu. Ancak önceki gün Kadıköy Emniyet Amirliği Kadıköy Kaymakamlığı'nm da onayladığı bir kararla oyunu yasakladı. Dostlar Tiyatrosu oyunculanna yapılan resmi tebligatta şöyle deniyordu: "Avni Yalçın, Zihni Küçümen ve Macit Koper için Emniyet Müdürlüğu arşivlerinde bazı suçlanndan dolayı ilişik kayıtları bulunduğundan, oyunun bu oyuncularla sahneye konması sakıncalı göruldugunden Polis Vazife ve Selahiyetleri Kanunu'na göre bakanlık ve vilayet emirleri çerçevesinde Kavmakamlık Makamı'nın 11.10.İ985 tarihli onayıyla uygun görülmemişlir." KAYTVIAKA.M NE DİYOR? Konuyla ilgili görüşlerini almak için aradığımız Kadıköy Kaymakamı Ergun Gökçay'ı nufus sayımı çalışmalan yaparken bulduk Gökçay'la telefonla yaptığımız görüşme şöyle oldu: tyi günler efendim, Cumhuriyet Gazetesi'nden anyoruz. Ergun Gökçay Bey'le konuşabilir miyiz? Buyrun benim. Ergun Bey... Ergun Bey değil, Kaymakam... Özür dilerim adınız Ergun Gökcay değil mi? Evet, adım bu. Peki, Ergun Bey size... Ergun değii efendim Kaymakam. Peki efendim. "Asiye Nasıl Kurtulur" adlı oyunun Kadıköy1 deki sahnelenmesini yasaklamışsınız. Nedenini öğrenebilir miyiz? lçişleri Bakanhğı ve vilayetin emirleri çerçevesinde oyuncular hakkında tahkikat yapılıyor. Bazı oyuncular sakıncah görüldüğunden böyle bir yasak oldu. Şu anda hangi suçtan dolayı olduğunu bilmiyorum, hatırlamıyorum. Hangi oyuncular olduğunu da.. Ben size oyunda rol alan sanatçıların adlarını saysam.. Saysanız da hatırlayamam. Gunlerdir nüfus sayımıyla ilgili çalışıyorum. Yarın da çalışacağım. Şu anda hatırlayamam. Yazı da onemde değil. Bu oyun daha önce tstanbul'da ve Anadolu'da sahnelenmişti.. Zannederim, bilmiyorum. lstanbul'da da sahnelenmiş olabilir, Türkiye'de de. Biz bazı oyuncuları sakıncah gördüğümüz için oyunu yasakladık. Bu konuşmalardan yaklaşık yarım saat sonra Moda Sineması Kultür Merkezi'ne Emniyetten gelen bir telefonla "Asiye Nasıl Kurtulur"un sahnelenmesine izin verildi. Moda Sineması Kültur Merkezi yetkilileri, "Vilayetin uvarısıyla ve Kadıköy Kaymakamı'nın dosyayı yeniden incelemesi sonucu oyunun sahnelenmesine izin verildigini" söylediler. tzin gelmesinden sonra, saat 15.00'te başlayacağı duyurulan oyurı 15.15'te oynanmaya başlandı. Ancak bu kez de sinemanın bağlı olduğu Kızıltoprak Karakolu'ndan gelen polisler sahnelenme izninin kendilerine bildirilmediğini söyleyerek ikinci sahnesi oynanmakta olan oyunu durdurdular. Genco Erkal'ın olayı açıklamasıyla salonu terketmeyen seyirciler ve sahnedeki oyuncular yaklaşık bir saat kadar Kadıköy Emniyet Müdurlüğü'nden yazılı iznin gelmesini beklediler. Daha sonra yazıh izin geldi ve oyunun kaldığı yerden sahnelenmesi sağlandı. ANADOLU BANKASI 'nındegeriikatkılanile... a utfak "Bir evkadını için mutfakvebanyo adeta günün yansı'dır, bu nedenle de ömrün yansı'dır. Ve insanın mutfağı, banyosu gönlüne göre güzeise, ömrünün yansı da güzel demektir. İşteMutfak/Banyo'85, yaşadığı yerin en önemli yansına tümü ile önem veren çağdaş kişiler için "ideaTdir. Çünkü Mutfak/Banyo'85 her yönü ile görülmeğe değer. Komple mutfak ve bariyonun yanısıra; mutfak ve banyo düzenlenmesinde kullanılan dekoratif malzeme, eşya, aksesuar, cihaz, araç ve gereçlerin hepsi Mutfak/Banyo 85'de birarada. Yaşamı ciddiye alın. "Ömrün yansı" için birkaç saatten kaçınmayın." 4.İSTANBUL MUTFAK.BANYOve AKSESUARLAFU FUARI 1519 EKİM 1985 İSTANBUL SHERATON OTEÜ ZiyaretSaatleri: SahCumartesi tUOO 2100 inflerteks AAD