Katalog

10 EKİM 1985 KÜLTÜRYAŞAM ÇUMHURİYET/5 YAYIN DtmASENDA SANAT EDEBİYAT HAYVANLAR iSMAtL GIJLGEÇ Kayııaktaıı gelen sesler nımız azdır. (s. 8) Çok çok divan, halk, tekke şiirini, ortaçağdan bu yana Avrupa şiirini, bir de Yunan Latin klasiklerini tanır ilgilenenlerimiz de. Kırgız, Tatar, özbek, Yakut, Hitit, Tibet, Eski Hint, Mısır, Sümer, Asur, Babil, Inka, Aztek, Maya, Eskimo şiirini ya Ttaanın kilden lambası, nükleer giiç kar da söylencelerini pek az okur tanır, pek az Çısında, amacına yetecek midir? Evet, in ozan yararlanır insanlığın bu ulu şiir ırmaşanoğlu kili anımsarsa." (s.19) SainJohn ğından. (s. 8) İşte "Şiir Tapınağı" bu zenİPerse'in bu sözleriyle uğurluyor bizleri Sait gin gömüden kesitler sunuyor Türk okuruMaden, şiir tapınağının eşiğinden içeri: Sö nun kafasına, duyarlığına. zün yüce tapınağının. Çağımızda yaşamın Sayısız örnek gitgide artan özdekçi niteliği, tekdüze kuralhlığı, düşten yoksunluğu, insanoğhınu başBunca geniş bir alandan, değişik çağlardan, toplumlardan derlenmiş sayısız örneği langıçtaki doğal yaşam görgüsünden uzaksabırla inceleyip çevirirken, Sait Maden laştırmıştır. Yaşamın her alaruna uygulanan Türkçenin gelmiş geçmiş şiir söylemindeki şonuçlanyla bütün bir bilimsel teknik gelişme, evrenin doğal akışıyla insan varhğı arasına bir perde gibi inmiş durumdadır. Baş"Bugünün insamnı biçimleyen, langıçtaki öze böylesine yabancılaşmaktan onun gelecekteki yaratılarının nasıl kurtulabilir insan? Kili anımsayarak. gizilgücünü bağrında taşıyan Başka bir deyimle, sözün başlangıçtaki güsöz tapınağı" diye niteliyor cüne, somut, nesnel, diri, topraksı niteliğine dönerek. Güç iştir bu dönüşü gerçekleşSait Maden derlemesini. "Şiir tirmek, Tann'nın günü radyoda, televizyonTapınağı, Kırgız, Tatar, da, boyalı gazetelerde, dergilerde, birtakım özbek, Yakut, Hitit, Tibet, kaypak ağızlar, sürekli posasım çıkarırken Eski Hint, Mısır, Sümer, Asur, sözün. Çoğumuz da tepkisiz bir edilgenlik içinde gevelerken bu posayı. Babil, tnka, Aztek, Maya, Şiir Tapınağı / Derleyen: Sait Maden / 349 sayfa / Adam Yayıncıhk. AKŞtT GÖKTÜRK "ŞiirTapınağı"ndaki örnekler, "Yaratılış Şürieri", "Kutsamalar", "Bilgelikler", "Söylenceler, Destanlar", "Yakanlar, Kargımalar, Biiyüler" olmak üzere beş bölümde sunulmuş. Her şiir türünün kendine özgü söylemi özenle araştırılmış, Türkçede etkili çözümlerle yansıtılmış. Her ozanı her şiiri birbirine benzer deyişlerle çeviren, işin kolaymı almış çevirmenlerden değil Sait Maden. İ ö 2000'den bir Hint şiirinde, sevdiği kızm gönlünü büyüyle bağlarnak isteyen ozamn sesine kulak verin örneğin: "Nasıl sarar sarmaşık ağacı ber yanından öyle sar beni; sevgilim ol, benden aynlma. Kartal nasıl vurur kanatlannı yere havalanmak üzereyken, öyle vuruyorum ruhuna; sevgilim ol, benden aynlma. Nasıl dolanır güneş yeri göğü tek bir günde öyle dolanıyomm nıhunu; sevgilim ol, benden aynlma." (s. 280) Bir Eskimo ozan da ölümü şu sözlerle savmaya çalışıyor: "Görürüm yaklaşıyor, tanyerinin ak köpekleri; geri dunın, geri! Yoksa kızagıma koşarım sizi." (s. 305) Türkçeye Cendrars, Paz, Lorca, Aragon, Baudelaire. Neruda. EJuard gibi ozanlan başarıyla çevirmiş olan Sait Maden, "Şiir Tapınağı"nda yıllarca emek verilmiş titiz, özenli, zengin bir çalışmayla ustalığını pekiştiriyor, dilin ses, sözcük, söz dizimi olanaklannı, anlam aynmcıklannı her çevirmeni imrendirecek bir yetkinlikle kullanıyor. Gönül ister ki, yayınevince kırpılarak ancak üçte biri yayımlanmış olan "Şiir Tapınağı"nın, sevgi şürleri, av şiirleri, oyun havaları, ninniler, ağıtlar içeren basılmamış bölümü de kısa süre içinde okurlara ulaştınlsın. TT~ 3 ıı . ıı ıı r KİM KİME DUM DUMA ?0X\$ T£ BEHU; AK 5000 ydlık sertiven Sait Maden, "Şiir Tapınağı"nda çetin bir görev yükleniyor. lnsanoğlunun izlenebilen beş bin yıllık şiir serüveninden derlediği örneklerle, sözün çağımızda yiten büyüsünü geri getirmeye, ışığı körelmiş o kilden lambayı canlandırmaya çalışıyor. Eski Anadolu, Mezopotamya, Akdeniz, Afrika, Sibirya, Kuzey Avrupa, Eskimo, Colombus öncesi Amerika, Kızılderili, Okyanusya şiirinden sesler getiriyor Türkçeye "Şiir Tapınağı". Sözün söz olduğu çağlardan, toplumlardan, yörelerden. "Bugünün insanını biçimleyen, onun gelecekteki yaratılannın gizil gücüntt bağrında taşıyan söz tapınağı" diye niteliyor Sait Maden derlemesinin alanını. (s. 9) Biz şiir okurları genellikle günceli izleriz de kendi yazınımızuı, başka yazınların geçmiş dönemlerine ilgi duya Eskimo şiirinden kesitler sunuyor Türk okurunun kafasına, duyarlığına. aruz, hece, özgür koşuk gibi değişik uygulamalardan tatlar getiriyor, kimi özgün metinlerin işlevsel ses yapısmı da çeviride ustaca yankılandınyor. llk hecelerdeki ünsüzlerle, dize içi ünlü ya da ünsüz uyumlarıyla etki kazanan Nibelungen destanında ya da şu Viking dizelerinde görüldüğü gibi örneğin: "Garm ulur kudunıp sarp kaya önünde, parçalanır rincir, dahi sıçrar hayvan. Çok öykü bilirim, göriinürler bana korkunç yazgılarla yengi tannlan." (s. 47) PİKNİK PİYALE MADRA Yayın raporu EVLİLtK RAPORU Yazan: Doç. Dr. Kurban Özugurlu/448 sayfa /Altın Kitaplar Yayınevi Uzun yıllar pratisyen hekim olarak çahşan, ardından psikoloji öğrenimi gören ve psikiyatri alanında uzmanlaşıp doçent olan Ozuğuriu, 8 yıllık bir uygulama ve inceleme ürünü olduğunu belirttiği "Evlilik Raporu"nun 1000*1 aşkın çift arasında seçilen 150 çiftin iki yıllık klinik izlenmesi sonucu hazırlandığını belirtiyor. Ozuğuriu, "Evli kadınlann yakınmalarından yola çıkarak kankoca sorunlannın kaynaklanna inmeye çalıştığını" belirttiği kitabında, özellikle evli kadınlara bunalım ve sorunlarının, özetle mutsuzluklannın bir yazgı olmadığını kanıtlama amacı güttüğünü de vurguluyor. TABTHTE VE ÇAĞIMIZDA EPtK TtYATRO Yazan: Marianne Kesting / Çeviren: Ydnuu Onay / 200 tayfa / Adam Yayıacılık yüın önemli tiyatro yazarlan inceleniyor. la resmin, sanatın sorunlarını tartıştı. İşte kitap, biri fotoğraf sanatının, öteki resim sanatının en büyüklerinden iki sanatçının bu konuşmalarını içeriyor. Ayrıca, Ara Giiler'in Picasso'yla röportajı ve fotoğrafları, Brassai üstüne değerlendirme yazısı ve fotoğrafları kitabı daha da zengin kılıyor. TAOCULUK, ZEN VE BATI KÜLTÜRÜ Alan Watts'ın denemeleri/Türkçesi: İlhan Güngören 158 sayfa/Yol Yayınlan ^ 19161973 yıllan arasında yaşayan fılozof Alan W. Watts'ın denemelerinden bazıları "Taoculuk, Zen ve Batı Kültürü" adlı kitapta toplandı. Yayımcısının da belirttiği gibi, kitaptaki denemelerden "Seks Yogası", yazann "Nature, Man and VVoman" adla yayımlandı. llk kitabı 1978'de çıkan Çolak, bu beşinci kitabındaki "Kalbimi Bağışlamam" adı^ı verdiği şiirinin son bolümüBde şöyle diyor: "Frenleri kopmuş bir otobüsteyim/Seyredilen bir adamım/tsteyemem gelmeni ellerim bağlı şimdi.../Dışanya çıkarken geceyi kuşatmasam/Her şey bir yanda kalır Kalbimi bağıslamam/Kendimi lanelleyen sloganlar yazanm.../Sana bıraktıklanm çiiriiyüp gidici olsa/Önemsemeseydim eger bir papatyayı /Bu kadar sevmeseydim ölmezdim/Böylesine öderken seni." GÖÇ TEMİZLİĞİ Adalet Ağaoğlu'nun anıromanı/254 sayfa/Remzi Kitabevi Adalet Ağaoğlu'nun "anıroman" diye tanımladığı, bir bölümü Cumhuriyet'te yayımlanan anıları kitap halinde çıktı. Yazar, "Göç Temizliği" adını verdiği bu kitabında yaşamının çeşitli dönemlerinden çarpıcı bulduğu kendisinde yer eden "an"ları dile getiriyor. Ağaoğlu, kitabına yazdığı önsözde bu tür kitapların başlıca güçlüğünü şöyle dile getiriyor: "Geçmişte yaşanan günler, olaylanyla ölü. Ama o olayların geride bıraktıkları, bu tatlar ve acılar birikimi hep bizimle. Bir olayın bizde neden tat bıraktığını, bize niçin acı verdiğini gerçekte o duygulan, düşünceleri yaşadığımız ân'daki biz olarak bilebilseydik, bugünkü bizi "anlatmak" dediğimiz şey gerçekleşebilirdi. H1ZU GAZETECİ NECDET Pİ TaRİ KİAALB? E AKDEMIZ'İN O y u Z I , K6RAYEU. <E$İ$L£VIE5/YLE... FİÜSTİMDEN, AİI5IC'WN RODO6TAN AVAÇA EDEN GEMILER. , 5İVRİ D İ P Ü AMFOKALAR İCİMDE "C4UIL, ZEyTİMtfSöl, 5ABÛP, /İLTIM, ME VÜCâu SÖTÜCÜP SETİRPİ ROAV4 PCAT0RLU6UNM Halen Ruhr Üniversitesi'nde öğretim üycsi olarak çalışan Mariaane Kesting'in kitabı, çevirmeni Yümaz Onay'ın önsözünde "Kısaca epik tiyatro ekseninde, fakat çok yönliüök taşıytn bir eüdUbı" olarak tanıtıhyor. "Aristotetesçi Dram ve Aristo«eJesçJ Olmayan Dram", "Yalun Dönem Estetiginde Görnş Aynhklan", "Tür Sonınu', "Aristotelesçi Olmayan Yapı ve Bi PİCASSO İLE çimler", Modern Epik Tiyat KONUŞMALAR royn Ha&rlayanlar", kitabm gi Yazan: Brassai/Çeviren: Yakup riş bölumünü oluşturuyor. Esas Şahan/326 »yfa/De Yaymevi bölümde ise, Bertolt Brecht'in Çağımız fotoğraf sanatının usepik tiyatrosunun yanı sıra, Pa ta adlanndan Brassai, 19391962 •I Claodel, Thornton VVilder, yıllan arasında Pablo Picasso'yla TenBessee Williams, Lorca ve sürekli bir araya geldi. Hem PiGeorges Shehade, Beckett, lo casso'nun yapıtlannın fotoğrafco ve Adamov gibi 20. vüzlarını çekti, hem de ünlü ressam YOL BtTMEDEN Sıtkı Salih Gör'un öyküleri / 70 sayfa / Dayanışma Yayınlan 1972 yıbndan bu yana Federal Almanya'da yaşayan Sıtkı Salih Gör, şimdiye kadar daha çok şiirleriyle tanınıyordu. llk şiiri 1956 yılında çıkan Gör, "VarUk", "Yedilepe", "Yelken", "Dost", "Tttrk DUi", "Paxar Postas", "Soyııt" gibi dergilerde şiirlerini, öykülerini ve yaalanm yayımlattı. Şiirleri "Dıımanlı E*ik", "Kuslak ötesi", "Boston'da Bir Harputlu" ve "Agıt" adh kitaplarda toplandı. "YoJ Bitmeden", Gör'ün on öyküsünü bir araya getiriyor. Bu on öykünün ortak yanı da, Federal Almanya'da yaşayan Türk işçilerin yazgısuu, genellikle acı olan serüvenlerini dile getirmesi. "Gurbetçi"nin geleceğe kalacak tanıklıkları arasında en ilginç olanlardan birini de, Gör'ün öyküleri oluşturacak kuşkusuz. , PU5UM5IZ , U5TURLÛ&SIZ . ya TSOZÜ&ENİU YOL </YI K Y // DOLuSTILuR 4NA00LUYU .... ^ ÇİZGİLİK KÂMÎL MASARACl lı kitabırun "Consummation" adlı son bölümünün çevrisi. Kitapta yer alan öteki denemeler, ünlü düşünürün "This is tt" adlı yapıtında yer alanlar. Konuyla ilg^lenenlerin vazgeçemeyecekleri bir kitap "Taoculuk, Zen ve Batı Kültürü." FOTOĞRAF ARKALKLARI Veysel Çolak'ın şürleri / Çmar Yayınian / 80 sayfa. 1984 Rifat Dgaz Cide Edebiyat ödülü ikincisi Veysel Çolak'ın bu yanşmada derece alan şiirleri, "Fotoğraf Arkahklan" adıy AGAÇ YAŞKEN EGILIR KEU4LGÖKHA\ Kuşak" ve Çağdaş Türk Şiiri Actli Kuşak / Yazan: Mehmed Kemal / 334 sayfa / De Yayınlan ÜNERUMAR Edebiyatımızda 1940 Kuşağı diye adlandınlan şair ve yazarlann durumu, Memet Fuafın çıkardığı "Ça^daş Tnrk Şiir Aatotojişl" ve Menmed EemaTin yeni ve genişletümiş bir baskısı daha yapdan "Acüı Kaşak" adb kitabıyla yeniden gündeme geldi. Memet Fuat'a göre, 1940'larda baskı akında tutulan, kovuşturmaya uğrayan toplıuncu şairier, siyasal alanda eyleme girmeleri gerekıiği karasında olmaian ve şiirleştirme yöntemleri açtsmdan kendilerine özgö bir yol izlediler. Memet Fuat bu konuda şöyle diyor: da fırsat buldskca yeoideB parti çahsmal: katümışjar, kiaıileri de baslular karsısnda eykntden de, sJnrâen de bâtönayfc azaUasmtşiardır." Serbest Nazpu da, Garip Hareketi'ni de izlemeyen bu şairier, değişik bir yolda örnekler verdiler. tşte bu şair ve yazarlann yaşayışlan, sanat alanına çıkışiarı, aralanndaki sürtüsme, çatışma ve dayanışmaları Mehmed Kemal'in "Acdı Kuşak" adh kitabında sergileniyor. Bu kitabın her yeni baskısında Mekmed Kemai, "Acttı Koşak"tan saydığı yeni şairleri yazmaktan geri durmamıştır. Gerçi kitabm adı "Acüı Knsafc"tır ama, bu kuşaktan sonra gelenkr daha çok acı çekmislerdir. Ancak Mefaned Kemal'in kitabı daha yaygın bir Une kavuştuğundan, her acı çeken kuşak bu kitabı bir sığınak gibi görmüştür. De Yayınları tarafından yayımlanan "Aah Kuşak"ın yeni baskısı edebiyatımızın ilginç bir dönemini aniatuğıadan okunmalıdu. ÇARPIK HÜZÜNLER KANTATI Ali Gnnvar'm şiirleri / 45 sayfa / Üç Çiçek Yayınlan. Genç kuşak ozanlannın kurdukları bir yayınevi Üç Çiçek. Erdal Alova, Adnan Özer, Osman Konuk, Süteyman Yagız, Tügrul Tanyol, Mehmet Müfit gibi ozanların kitaplannı da yayımladı daha önce, Bu arada Hilmi Yavuz, Cemal Süreya gibi ozanların da yeni basımlarına yer verdi. Üç Çiçek'in, genç kuşak denebilecek ozanlann kitaplarını yayımlama politikası Ali Günvar'ın "Çarpık Hüzünler Kantaü"yla sürüyor. Üç bölümden oluşuyor Günvar'ın kitabı: 20. Yüzyü Şarkılan, Çarpık Hüzünler Kantatı ve Kantata. SİNEMA DtYE DİYE... Yazan: Mahmut Tali Öngören/128 sayfa/Kalem Yayıncıhk Sinema konusunda 1958'den bu yana dunıp dinlenmeden yazan Mahmul Tali Öngören'in sinemamızın sorunlarıyla ilgili çeşitli yazılarını bir araya getiriyor "Sinema Diye Diye." Milliyet Sanat Dergisi'nde, Yeni Sinema'da, Bilim ve Sanat'ta, Varlık'ta, Kurgu'da, Somut'ta, YAZKO Ortak Kitap'ta, Videosinema'da yayımlanan ve bukitapta toplanan yazılarından Öngören, sinemasmın yıllardır sürüp gıden sorunlarını, önceki ve yeni yasa tasarılarını, sinema olaylarını, yakılan filmleri ele alarak gözlemlerini, çözümlemelerini ve çözüm önerilerini getiriyor. TARİHTE BUGÜN MLMTAZ ARIKA\ 10 Ekim f9Oi'PE SU6ÜN, ÛMLÛ tSVİÇRELİ HEYKELCİ VE JSESSAU AL8ESTO &ACOMFTTt (jAKOMETTi) PO6PU. GENÇUe/NPE BİRKAÇ YTL İTAI.YA V£ FHANSA 'DA KAL4CAK. OLAN GlACOMETTI, MIStB, i , eÖA/£ŞAA£ VE SAÜCK SAHATIA i . eu AEAPA ÜNLÜ HEYKELCİ BBANCÜSl' KELLER. YAPACAtC,AMA 1924'TE AMİDefJ Bü AKJMI TEe/cEDeeezrig. GIACOMETTI, e/esü. RE SOU&* MOPELPEM ÇAU$K*4yA KOYULAovcne. OMUN *:/ps£t TARZIUI EN ivi <aeTAVA ÇlKARACAK OLAN BU HEYKELU&Z, UZUN, CILIZ VÜCUTLU, İŞK£A/C£ ÇE&U'Z <Sİ6Î ACILI, ÇA&U HA#E/C£TSİZ Fİ6Ü(ZLEISC><IZ.. HEYKELCl GtACOMETTI g aa nke , siyasal ria y«yni otaa,y y eyie •aiçi,toptatnraklamalarbı cezaevae daşmiîş«L Bnükri a a u ZSBM eylem dışı kabaâar CUMHURÎYET KİTAP KULÜBÜ'NDEN HABERLER Genel katalog eki yayımlandı Cumhuriyet Kitap Kulübü'iıün ekim ayı kataloğu Genel Katalog eki olarak yayımlandı. Bilindiği gibi 4 ayda bir bildirilen fiyat değişiklikleri bu ay tüm üyelere gönderiliyor. öteymdan, taksitli satışlar yeni dizilerle devam ediyor. Yeni başlayan üç diziye iüşkin aynntıh açıklamanın yer aldığı Genel Katalog ekinde, geçen ay aramtzdan aynlan Ruhi Su'nun sanatı ve yaşanum Memet Fuat ve Refik Durbaş birer yau ile yansıtıyorlar. Avın en çok satan kitapları ROMAN/ÖYKÜ 11.9.19857.10.1985 Sıra Kod: 021228 002067 021211 021175 002220 002224 001006 002087 104019 004015 Kitabm adı ve yazan Sudaki lz/Ahmet Altan Sevgili Arsız Ölüm/Latife Tekin Tütün/Dimitir Dimov Yüzyılltk Yalmzlık/G.G.Marquez Yetmiş Yaşım Merhaba/Aziz Nesin Berci Kristin Çöp Masalları Latife Tekin Hakkâri'de Bir Mevsim/Ferid Edgü Gün Doğarken Bülbül Susar/Elsa Triolet Diriliş/Tolstoy K.Blum'un Çiğnenen Onuru/H.Böll Fiyatı lOSOr 681r 24S0r 1650r 545r 545r 600r 409, 1800r 300r 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 50 YIL ONCE Cumhuriyet Yeni Kodıköy iskelesinin Haliçteki tersanelerde inşaattna başlanmıştır. Hükümet deniz fabrikalan tarafından yapılmakta olan yeni iskelenin demir iskeleti kurulmuştur. İskelenin üzerine inşa edileceği yeni dubalar haztrlandıktan sonra demir iskelet bu dubalar Kadıköy İskelesi dubalar üzerinde seyyar • olacak ve motorla yeni yerine konacaktır. Şimdiki iskele Floryaya götürülerek orada plajlar arasında yaz aylanna mahsus bir vapıır iskelesi kurulacakıır. 10 Ekim 1935 Uzerine tesbil edilecek, ondan İran Efgan »ıııır sonra beton kısımn inşaatına ihtilaj'ı başlanacaktır. Yeni iskele bu Tahran 9 (a.a.) Saylavlarkıtrulu, tran Efgan sının hakkında Turkiye'nin verdiği hakem kararını onaylaınıştır. Bir tran komisyonu sının lesbit edecek işaretleri koyınuk ıızere lıarcket eımiştir. 1935/1985 Amerikada büYİik bir grev Şikago 9 (a.a.) Şiınali İlinuadaki sülçüler grevinde vahim hadiseler olmuştur. Grevciler bir demiryolu köprüsiinü atnuşlar ve münakalaıı dıırdurtnak için diğer bir kopriiye de ateş vermişlerdir.