Katalog

12 ARALIK 1984 KÜLTÜR YAŞAM CUMHURİYET/5 ISMAÎL GÜLGEÇ AMAN 5eBEB ^ SEM ' / Ozetle Kültür ve Turizm Bakanı Mükerrem Taşçıoğlu, gelecek yıl özel tiyatrolara yapdacak devlet yardımmın yüz milyon liraya çıkanlacağını açıkladı. Bakan Taşçıoğlu, özel tiyatrolara daha fazla yardım yapılmayacağını vurgulayarak, "Özel tiyatrolar devlete guvenmesin. Ekonomık şartlarım kendileri iyileştirmek yoluna gitsinler. Bizim verdiğimiz sadece küçuk bir destektir," dedi. Bilindiği gibi, özel tiyatrolara 1983 yılında 50 milyon lira, bu yıl da 75 milyon lira devlet yardunı verümişti. (THA) Özel tiyatrolara 100 milyon Kc^ımhrıarnası gereken başanlı bir üstün yapım Keşanlı Ali Destanı / Yazan: Haldun Taner / Müzik: Yalçm Tura / Yöneterv Yucel Erten / Dekor: Hüseyin Mumcu / Orkestra ŞefL Naci Özgüç / Dans Düzeni: Nasuh Barın / Işık: Nuri Özakyol / Giysi: Gül Emre / Oynayanlar: Can Öztopçu, Değer İmsel, Halil İbrahim Kalayaoğlu, Tomris Çetinel, Özel Aydın, Münir Canar, Ayberk Çölok, Nurseli Çamlıbel, Tamer Levent, Bilal Güldere, Selçuk Yöntem, Abdullah Ceran, Tuncer Tercan, Mehmet Gürkan, Rüştü Asyalı, Oğuz Tunç, Turgut Okutman, Alev Buharalı, Ayşen Demırsoy, Yavuz İmsel, Gizem Kalender, Soner Ağm, Günaldın Yaltrak, Süheyla Zeren, Selma Kalender, Yıldıral Akıncı / Devlet Tiyatrolan, Ankara Yapımı. AYŞEGUL YÜKSEL "Keşanlı Ali Destanı" ilk kez yirmi yıl önce Giilriz SururiEngin Cezzar Topluluğu tarafından, Genco Erkal'ın sahne duzeniyle sunulduğunda, büyük olay yaratmıştı. Bu yapımın başansı henuz belleklerden silinmedi. Zilha'da Gulriz Sururi, Ali'de Engin Cezzar, Şerif Abla'da Semiha Berksoy, İzmarit Nuri ve Politikacı'da Genco Erkal, Sarhoş Rasih'te Mehmet Akan, bu rollere oyuncu kişıliklerinin damgasım vurmuşlardı... Oyunun ünii kısa sürede yurt sınırlarını astı. On bir ulkede yerli ve yabancı topluluklar tarafından sergilenen "Keşanlı Ali Destanı" len"in topiumda tutunabilmek için "ezen" konumuna geçme çabasının oluşturduğu "ezenlereziknler" âncirini, genç demokrasimiz içinde yaşanan politik oyunların bu zincirin bir halkasından ötekine nasıl ulaşıp, çeşitli boyutlarda nasıl yinelendığini gosteren ilk yerli oyundur. yatromuzun "açık biçim" ozelliklerinden yararlanılarak "gostermeci" bir anlatımla yoğrulduğu ilk yerli oyundur. İçerik ve biçim özellikleriyle yansıttığı yaklasımın Brecht Tiyatrosu'nun etkilerini taşıdığı yadssnamaz. Ancak Taner, içeriği belirlerken kullandığı insan malzemesi ve toplumumuza çok özgü durum ve olaylarla, biçimi oluştururken değerlendirdiği geleneksel tiyatromuzun göstermeci yöntemleriyle, baştan sona "nlusal" olan bir tiyatro bireşimi (sentezi) gerçekleştirmiştir. Aradan geçen yirmi yıl içinde, "Keşanlı Ali Destanı"nın 196O'l: yıllarda "çarpıcı" ve "yeni" olan içeriği ile biçimi, çeşitli sanatsal üretimlerde yeniden değerlendirilerek, sık sık kullanılageldi. Bu nedenle, "Keşanlı Ali Destanı"na bugünün gozuylc bakıldığında yapılması gereken oyunda "yeni ve çarpıcı" olan değü, "kalıcı" olanı değerlendir mek... HAYVANLAR SİZ.Ç BEfcSi fcöı ÇOK KUTS*1L BiR GÖREV OLPUGU/S(U \ V KIM KIME DUM DUMA /^Bab.arfıt hayafı bellı (jywrumayt ögrenmelisin. o 0 BEHIÇ AK işe dtualek+ik+en ş Şunu unurma, herşeu, değışım " ve f&fün herseym böfeeni e olaylar, külfurel teylec .grevier, muzik, hep ekonomi larafmdon bftlirlemr fotoğraf Uluslararası yarışmalarındakı başarılarımız Fransa'da düzenlenen 15. Macon Uluslararası Fotoğraf Yansması 'nda Merih A koğul ve tbrahim Akyiırek'in birer siyah beyaz baskısı sergiye kabul edildi. Isveç'teki4. Malmö Uluslararası Fotoğraf Yarısması'nda Sitha Göklu 'nün bir renkli baskısı sergiye ahmrken, Şakir Eczacıbaşı iki renkli baskısıyla iki mansiyon kazandı. Yansmanm siyah beyaz bölümünde Kadir Can'ın, bir, Mehmet Bayhan 'm üç yapttı sergiye kabul ediürken, Bayhan 'ın bir yapıtına da mansiyon verildi. Kahramanlık olgusunu alaya alan oyıın "Keşanlı Ali Destanı", başedilmez zorbalığa karşı en etkili savunma aracı olan "kumazlığın" oyunudur bir bakıma. Devletin sahip çıkmadığı bir kesim insanın, kurtuluşu bir koruyucu "kabraman" yaratmakta ara Bizden kişiler, gülerytizlti alaycılık Nedir kalıcı olan? Ustalıkla biçimlendirilmiş, sağlam bir oyun oyküsu; çok canlı, çok "bizden" oyun kişileri; Türk insanına ozgü tavır, hareket ve konuşma biçimierinde yansıyan yaLivaneli şama sevinciyle iç içe geçmiş huHemingınay'e zun; yazann, yarattığı kişilere karşı onu Brecbt'ten çok başka müzik yapıyor kılan sevecen yaklaşımı; oyuŞan Tiyatrosu'nda art arda vernun bütunünu sarıp sarmalayan diği on dört konseri tamamlayan güleç yuzlü, ince alaycılık; sahZülfu Livaneli, Paris'teki "Theneden seyirciye surekli olarak atre de Liberte"nin Ernest Heulaştırılan "oyun" duygusu... mingway'den sahneye uyarladıVe bugune dek ulkemizde yazılğı 'thtıyar Balıkçı"adh oyunun mış en başanlı tiyatro müziği... müziğmi haztrhyor. Öte yandan, Yirmi yıl önceki yapım, oyuîstanbul'da verdiği konserlerin nun "alaturka" özelliklerinin plağının yakında çıkacapm bedaha yoğun bir biçimde sergilenlirten Zülfu Livaneli, Türkiye'diği, "söz"e ağırlık veren bir yode üç kez basdan "Arafat'ta Bir rumu yansıtıyordu. Devlet TiÇocuk" adh öykü kitabıntn da yatrolan'nda izlediğimiz yeni yayakında dördüncü basımmm yapımın yönetmeni Yücel Erten'pılacağını açıkladı. (THA) in ise oyunun "müzikal" özelliklerini daha bir ön düzeye çıkarSanat dığı göruluyor. Erten, sahneye Kurumu'nda yerleştirdiği orkestrayı oyunun şiir gecesi ÖZENLİ OYUN Devlet Tiyatrolan'nın ilk tur oyunlan arasında temel devinim oğelerınden biri olarak görsel ve işitsel boyutlarAnkara Sanat Kurumu bugün yer alan "Keşanlı Ali Destanı" ozenle hazırlanmış, bizden kişileri, da tam verimle değerlendirmiş. insanımıza özgü, yaşama sevinciyle izlenmesi gereken bir müzikal saat 18.00'de Özdemir Ince'nin Ağırlık verdiği bir başka öğe de yöneteceği ve sekiz ozanuı katımalannın, kendi yarattıkları "dans." Böylece hareket ve mülacağı bir şiir gecesi düzenliyor. uluslararası düzeyde de sevildi, "destan"a gerçekmişçesine ziğin "söz"e eşit değerde olduŞiir gecesine Ahmet Erhan, Beh tutuldu, târtışıldı. "Keşanlı Ali Destanı" pek inanmalarının oyunudur. "Ke ğu, özellikle bol şarkılı ve dansçet Aysan, Adnan özer, Hitseyin Ferhat, Hüseyin Atabaş, çok bağlamda "ilk"lerin oyunu şanlı Ali Destanı", erkek kişile lı "toplu" sahnelerde "Batılı" Murtaza Vural, Salih Bolat ve dur. TanerTura ikilisinin ulke rin bebekliklerinden bu yana ko anla>ışın urunu olan "müzikal" mizin ilk gerçek anlamda "mü şullandırıldıkları "yiğitlik", geleneğinin başanlı bır örneği Şukran Moral katılıyor. zikli oyun"u içerik ve bicim açı "gözupeklik" değerlerinin ge oluşturuluyor. sından tiyatromuzda onemlı bir çerliliğini tartışan, "kahramanRobert Johnson çığır açmıştır. "Keşanlı Ali Des lık" olgusunu ince bir alayla di Başanlı bir oyuncu Unı" ile politika tiyatrosuna yö dikleyen oyundur. Türk tiyatroresitalleri kadrosu 8 aralık cumartesi günü Çekir nelen Taner, aynı kentte yasayan sunun ilk dört dortluk karşıayrı kesimlerden insan topluluk kahramanı Keşanlı Ali'dir. "KeErten, oyuncuları yoğun bir dek Sanatevi'nde bir resital ve"tipleme" çalışması içinde tam ren Robert Johnson resitaüerini larının yaşantıları, duygu ve du şanlı Ali Destanı", devletin baş15, 16, 22 ve 23 aralık günleri de şünceleri, konuşma ve davranma tan sona sahip çıktığı bir toplum verimle değerlendirmiş. Rüştü biçimleri arasındaki çelişkiyi ilk düzenine "vatandaş" olmanın Asyalı, goruntusüyle ve sesiyle sürdürecek. Öte yandan, yine Çekirdek Sanatevi'nde Margret kez sahneye çıkaran, "gecekon getirmesi gereken "güvence"ye Taner'in karşıkahramanını en Johnson'ın "Türkiye Gö'rünüm du" olgusunu bireysel, toplum duyulan sımrsız ozlemin alaycı sevimli boyutlarıyla dile getiriyor. Birkaç yıldır sergilediği baleri" konulu resim sergisi de 23 sal, politik boyutlarıyla ilk kez dokunaklı anlatımıdır... "Keşanlı Ali Destanı", top şarılı oyunculukla her tur rolün aralık gününe kadar izlenebile sahnede tartışan yazarımızdır. "Keşanlı Ali Destanı", "ezi lumsal bir içeriğin geleneksel ti ustesinden kolayhkla gelebilececek. ğini kanıtlayan Nurseli Çamlıbel, Zilha'yı çok doğal, çok gerçekçi bir yaklaşımla değerlendiriyor. (Gülriz Sururi'nin Zilha'daki 'teatral' dişiliğini, 'kocaman" gozlerini anımsamadan edemıyorsunuz yine de!). Halil İbrahim Kalayaoğlu. İzmarit Nuri'yi ">eniden" yaratarak, "Keşanlı Ali Destanı" yapımlarınının "unutulmazlan" arasına katılıyor. Şerıf Abla'da Değer İmsel abartısız, kişilikli bir oyun sergiliyor. Hafıze'de Tomris Çetinel, belki de sanat yaşamının en iyi oyununu veriyor. Münir Canar'h, Ayberk Çölok'lu, Tamer Levent'li gecekondu kişileri kadrosu, hemen hemen tuAnkara'da müyle başanlı. Kent kişilerinin Kâinat Barkan Pajonk canlandırıldığı tablolarda ise, "Resim" sergisi. Madam Olga'da Ayşen Demir(5Aralık21Aralık) soy, Ahsen'de Selçuk Yöntem öne çıkıyorlar. iş Sanat Galerisi: Yapımda iki temel sorun var. Mesrutiyet Cad. 10, Bakanlıklar, Tel 25 08 52 İlki, müzik ve dansın ön duzeye Îstanbul'da çıkmasıyla "soz"un yer yer önemini ve anlamını yitirmesi. SözRemzi Töremen geiimi, Günaldın Yaltrak'm sunNejat Tuğbay duğu polikıtacının "yaşam öy"Resim" sergisi. küsü"nde dansçılar "soz"le baş(4 Aralık 21 Aralık) tan sona yanş ediyorlar ve ne yatşSanat Galerisi (Parmakkapı): zık ki, yarışı kazanıyorlar. Dütstiklâl Cad. Yürekli Han, Kat 2, Beyoğlu, Tel: 144 20 21 ğun tablosundaki "Biz Sıfırdan Başladık" şarkısının sözleri de NerminPura dansçılara ve orkestraya yenik NumanPura düşuyor... Rnnadırn. Kazagımın renginin mavı olması, kcşların öfmesi Rnnemın baria k.\zmc6i gibi.. i çarpıtıyonurıS Rrlıaclaşım. ) P İ K I N İ K PtYALE MADR4 ÎUZU GAZETECI \ECDET ŞEN ÖKumSiZ ttaa muraap gbrurscnız SAKIK1M ESKIPEN TOPLUM SAL ROLLEBİA.UZ CUUA 1 BlE BEUBGİNKEN, HEE 'KESYEBİNİN NEBES1 OIDUĞUNUCO BILIB ı OMAGOCE TOZ DUAÜSN VENİ DO«â3U Ne diyorduk *. Etza AMMA MıLLETIN BENDEN ÖDÛ Ama $imdr n« babatar cskıst gıb(, n<z de avtatlar... ' 6Eİ.DİSI OÖOJM, E.VLeNSeNE AOT1K YAUU SU?AK İFFET'fN NEBEyE UVUZ ETA^E AOâMi . . . AMA BUKILÛKIN İPFET'LE NE İLGİSİ BUVUC.'.. MEOIF S(MOI DE OMiLEKTtk: CESMEYE BuÇLADI ...AMAAA O E Ğ\ŞT\K UAA. ONCE.SEN âİ Mİ6İM , ONA tOMJAH VSL > ^ 'ŞıABAN"lZ TA8fi Kİ... UEM OE EN SATrfClV'LE RfKIPEN • ÖyLE OLMASA.OI. L A â M l (SOSTEBMEK >ÇlM ELİMİ BâCAĞLMIN ARASN Galerilermde yeni seraıler. HEC LJE DDÜLEKTİK BİB KINDEDÎB. TARIHTE BUGUN MÜMTAZ 12 Arahk SAVAŞ UISERTURU.. 1937'PE BUGÜN, JAPON S*VA$ UÇAtCiAft1,ÇİN'O£Kİ YANGTZE NBHRl ÜZ£RINO€ SİH AMERIKAN 6EMİSİNl BATIRDI. Ç/AJ'/Aİ KARIpK B'tR OURUMDA VE DEV. RİU SANOLAR! İÇJNOB OLOUÖJ S/RAIARDA,JAPOH YA *HAKXD/CMljXDüHYANIfit'SEKJZ KQŞE£İ AYNl~ ÇATt ALTINDA) PÛşti GÖRÛYORPU. MAHÇuRYA'DA BAŞLATTIĞI İŞGALt, PEK.İU V£ ÇEVBESİNOE SÜRDÜ, KÜtOR, BATIU ÜUCELERl DE rEDıRGİN EOİYORDU~ BU StRADA, YANGTZE NEMZINDE AMER.İKAN ÇtKARLARINI KOÜUMAK. IÇÎN OEVRtYE GÖIIEVİ YA. PAN ABu SlLAHLI GEMISl PANAY, BOMBALANARAK BAriRlLDI. GÛNEŞLİ 8lR UAVADA V£ TÛM UYARILAKA KARŞIN GERÇEKLSŞTİRİLBN EYLEM, ABPJAPONYA ÇftTIÇMASlNIN İLK OLAYLAR/NDAN (4 Aralık21 Aralık) İş • Sanat Galerisi (Erenköy): Bağdat Cad. 296, 4, Erenkoy, Tel: 356 0168 Izmir'de NevinMengü "Resim" sergisi. Selâhattin Soyer "Resim" sergisi. (4 Aralık21 Aralık) İşSanat Galerisi: Mimar Kemalettin Cad 2, Tel: 14 12 50/376 Ankara ve Istanbul İş • Sanat Galerileri, bayram tatilleri ve pazar gunleri dışında her gun 12.001900 arasi; lzmır tş Sanat Galerisi bayram tatilleri. cumartesi ve pazar gunleri dışında her gün 9.0018.00 arası açıktır. TÜRKİYE $ BANKASI B i r k a ç küçtik a k s a k l ı k İkinci sorun ise, "müzikal" özelliği bövlesıne \urguldnmis bir yapımda seslerin genellikle yeterli olmayışı. Bu nedenle, oyunun güzelduyusal (estetik) duzeyi yer yer duştüğü gibi, >apımın devinim dizgesi içinde boşluklar oluşuyor. Hüseyin Mumcu'nun dekor çalışması son bolümlerde sahnenin dekor düzenlemesi için oyunu yavaşlatacak denli sık karartılması dışında işlevsel ve başanlı. Gül Emre'nin gecekondu giysilerine ilişkin çalışması neredeyse kusursuz; Nevvare ve Zılha'nm "kentsoylu" giysileri ise gerektiğince "teatral" ve çarpıcı değil. "Keşanlı Aii Destanı", Devlet Tiyatrolan'nın ilk tur oyun!arı arasında sunduğu en ozenli, başarılı bir ustunyapım. Kaçınlmamalı... Not: "Keşann Ali Destanı", 13, 14, 15 ve 16 aralık gunleri îstanbul'da Atatürk Kültür Merkezi büyük salonunda gosterilecek. 5 0 YIL ÖNCE Cumhuriyet n Arahk 1934 bılhassa takdiri kıymet işlerı lazım gelmektedır. Bu plan Fotogrametride ile tatbık edılmekte olan fotogrametri usulıle istikşafı kıymet, tran formülleri yapıldıktan sonra son usuller Bu ayın 15 inde Pariste toplanacak olan uluslararası İstereo fotogrameıri sergı ve kongresıne iştirak~ etmek uzere kadastro baş fen müfettişi Halid Ziyanın Ankaradan şehhmıze geldiğım yazmıştık. Bu kongrede 800 bilgin bulunacaktır. Parıs kongresinden sonra Halid Ziya, maltye telkık bürosu şefı Cezmi ile birlıkte Almanyaya oradan da Isviçreye geçecektır. Almanya ve Isvıçrede uzerinde tetkikat yapılacaktır. Malıye Bakanlığı tahriri arazi ve müsakkafaı ışlerinin suratle ve katiyetle yapılmasını temin için Avrupada tatbık edilmekte olan usulleri ehemmiyetle telkik ettirmektedır. İktisat Bakanlığı Zonguldak komür havzasmdan elektrik kudreti alarak Ankaraya pek ucuz fiatle venlmesı lasavvurundadır. Bunun için evvela Ankaradan Zonguldağa kadar olan mıntıkamn şumüllü bir planını yapmak hazırlanacaktır. Halid Ziya A vrupa gezmtısınde bilhassa bu usul uzerinde de tetkikat yapacaktır. 19341984 etmıştır. Bugunden sonra bunları giyenler Belediye cezasına çarpılacaklardır. Fethiyenin kent kuruhayı da aynı karan almıştır. Bu çok iyi iki kıpırdanış heryerde büyük sevınç uyandırmıştır. Bodrumda çarşaf giymek yasak Muğla 11 (a.a.) Bodrum kent kuruhayı kadınların 1935 yılı ılkinden sonra çarşaf, fıta, peçe gıymelerıni bır söz kesımile kaldırmış ve yasak HAZIM B. Y V ' '3 1 (ASRİ KARÂOOI) MAJ.T B.y • nj.n ÇiFTE SAGIRLAR