Katalog

Dış ticaret işlemlerinde bilgi ve Hgi 6 ESBANK «tedblrli ve kararlı" Cu m h u r i yet 61. Yıl; Sayı: 21657 Kurucusu: Vunus Nadi 50 TL. 12 Arahk 1984 Çarşamba BEN ATATÜRKÇÜ DEĞİLİM , $' NADİR NADI 5. Bası 400 Lira Çağdaş Yaymlan, Turkocağı Cad 39/41 CağaloğluISTANBUL Kıbrıs'ta zirveye doğru son adımlar Perez de Cuellar iki toplum lideri ile dün ayrı ayrı iki kez görüştü. Maraş konusunda 'son sözler' zirve karannda etken olacak. Denktaş "Bu karar yüzde 99 ahnacak" dedi. TANJU AKERSON ÎZZET RIZA YALIN NEW YORK / LEFKOŞE BM Genel Sekreteri Perez de Cuellar'ın Kıbrıs konusunda 14 gündür yüruttüğü temaslar, Denktaş ve Kipriyanu'yu zirveye yaklaştırdı. 1979'dan bu yana gerçekleşecek ilk zirve kararının, görüşmelerin "olumlu" geçmesi üzerine bugun açıklanması bekleniyor. BM Genel Sekreteri Perez de mı?" sorusuna, "Yüzde 99 diyebüirim" yanıtını verdi. Kipriyanu ise De Cuellar ile göruşmesinden aynkrken bu konuda sorulan sorulan yanıtsız bıraktı ve "Bu aşamada hiçbir şey Cuellar dün Kipriyanu ve Denk söyleyemem. Görüşmeler taş ile ayn ayrı iki kez görüştü. süriiyor" demekle yetindi. Denktaş, Cuellar ile TSİ Rum tarafının elle tutulur bir 00.30'da yaptığı görüşmeden ödun almadan masa başına oturçıktıktan sonra "Tutumumuz mak istemediği, Türk tarafının bdli, aynı şeyteri Genel Sekretere ise Maraş konusunda verebilecebir kez daha tekrarladık. Bizim ği tavizleri ancak zirve görüşmeaçımızdan sorun yoktur. Genel leri sırasında masaya getirmek Sekreter zirve ile ilgili olarak istediği belirtiliyor. açıklama yapma hazırlığı icindeKKTC Cumhurbaşkanı, zirvedir. Yann (bugün) açıklama ya nin gerçekleşmesi halinde hemen pacagını sanıyorum" dedi. çalışma gruplannın oluşturulaDenktaş ise "İki toplum arasınrak anayasa ve toprak konularıda yiiksek düzeyde görüşmelere nın gorüşulmesine başlanacağıbaşlama kanın mutlaka alınacak nı söyledi • BM Genel Sekreteri'nin taraflara sunduğu on plana göre, Türklerin adada sahip bulunduğu toprağın oranı % 37'den " % 29'a düşüyor. Planda iki meclisli bir parlamentonun oluşturulması, üst mecliste her iki toplumun eşit düzeyde temsil edilmesi, alt mecliste ise nüfus çoğunluğuna sahip bulunan Rumlann % 70, Türklerin ise % 30 oranında temsil edilmesi öngorülüyor. BM kaynaklarına göre, Bakanlar Kurulu 10 üyeden oluşacak ve bakanlıkların 7'si Rumlara, 3'u de Turklere verilecek. Başkanlık ise dönüşumlü olmayacak. Yani başkan Rumlardan, başkan yardımcısı ise Turklerden seçilecek. ABD'de bulunan arkadaşımız Ufuk Güldemir'in haberine göre, Kıbrıs sorununda ilerleme kaydedilmesi Washington'da yönetim çevrelerinde de memnunlukla karşılandı. Konuya ilişkin sorularımızı yanıtlayan Dışişleri Bakanlığı'nın ust duzeydeki bir yetkilisi, çözümü kolaylaştıracak esnekli(Arkası Sa. 8. Sü. 3'te) Eee... daha ne olsun, iyilik sağlık! BM Genel Sekreteri, Denktaş üe Kipriyanu'yu uzlaştırıyor Mala hücum.., KDV öncesi taksitle satış yapan mağazalar, peşine yetişemez oldu TUREY KOSE İZMİR Her yeni yıla doğru yoğunlaşan çerez, Milli Piyango, çam ağacı ve hindi satışlarına 1985'eyaklaşırken yenileri eklendi. Buzdolabı, çamasır makinesi, renkli televizyon... Hem de peşin parayla... Dayanıklı tuketim malları satıcılarının "katma deger alışverişi" adını verdikleri "mala hücum" beklenenin üzerinde olunca taksitle satış yapan pek çok iş yeri ahşveriş biçimini peşin paraya dönüştürdü. "Yangından mal kaçırır" gibi KDY'den mal kaçırma" telaşı yoğunlaşınca dayanıklı tüketim malları satan mağazalarda yurttaşlar ku>Tuk oldu. İzmir'in ahşveriş merkezi, tarihi Kemeraltı Çarşısı'nda işportacılar her zaman olduğu gibi bağırıyorlar. "Bedava bunlar, bedava. Ydbaşı için çocuğunu sevindir" çığhklan satışlan pek etkilemiyor. Bu yılbaşı öncesinde rağbet dayanıklı tüketim mallanna, özellikfe de renkli televizyona. Önünde1 yığılı etekleri, gömlekleri, kazaklan satmak için bağıran çığırtkan Cengiz Albayrak, "Büyük malların satlşı arttı. Millet KDV diye onlara gidiyor. Bizim satışlar bu kadar bagınşa, çağınşa karşın kötü" diyor. Bu çığırtkanın sözlerini hakh çıkarırcasına özellikle yılbaşını renkli geçirmek isteyen "ortadirek" dayanıklı tüketim maddeleri satılan dükkânlan dolduruyor. Satış yerlerinde bir telaş, bir Elindeki malları peşin olarak satmaya çalışan büyük toptancı ve perakendeciler mal yetiştiremediklerini, peşin satışları bile sıraya koyduklarını söylüyorlar. Özellikle renkli televizyon satışlannda büyük artış olduğunu belirten tsmail Çalışan adlı satıcı şunları söyledi: "KDV çok etkiledi. Zara da soz konusu, şu anda da 10 bin lira dolayında zam geldi zaten. Yılbaşından sonra da zam gelir. Aynca yüzde 10 eklenecek. Vatandaş bu bir taksidim olur diye şimdiden alıyor. Talep çok arttı. Karşılayamıyoruz. Taksitle satış da kalmadı." Öner Tekkora adlı satıcı KDV ve yılbaşının yaklaşması nedeniyle satışlann arttığını, çoğu yerde taksitle satışlann kalktığını söylerken, Ahmet Uslu adlı satıcı da şöyle konuştu: "Şu anda peşine döndük. Mal yok, tüketim çok fazla arttı. Bu nedenle taksitli satışlar durdu. Mal yok diye, peşin satıslan bile sıraya koyduk. Satışlann böyle artmasında KDV'nin etkisi var elbette." Dayanıklı tüketim malları (Arkası Sa. 8. Sü. 3'te) Büyükelçi Selçuk İncesu'nun evinin önünde bulunan tahrip gücü çok yüksek bomba, polis tarafından etkisiz hale getirildi. Belçika'da dün pallayan 6 bomba ile NATO'nun petrol boru hattı büyük hasar gördü. BRÜKSEL, (Cumhuriyet) Brüksel Başkonsolosumuz Selçuk İncesu'nun konutu önunde patlamaya hazır durumda ve tahrip gücü çok yüksek bir bomba bulunurken, Belçika'nın diğer 6 bölgesinde patlayan bombalarla da NATO yakıt ikmal hattı kundaklandı. Kundaklama olaylarını "Savaşkan Komünist Hücreler (CCC)" orgütü üstlenirken, Turk Başkonsolosu'nun evi önünde bulunan bombayı ise şimdiye dek Ustlenen çıkmadı. Polis yetkililerine göre kundaklama olayları ile İncesu'nun evi önünde bulunan bomba arasında bir ilişki olup olmadığı patlayıcı maddelerin inclenmesinden sonra belirlenecek. (Arkası Sa. 8. Sü. 5'te) Brüksel Elçimizin evinin öü önüne bomba konuldu ECONOMISTİN ÎDDİASIl ANKARVDAN ATİNVYA YANIT: lurkıyeyı Kıbrıs için ABD yumuşattı Dış Haberler Servisi İngiliz The Economist dergisinde Kıbns'taki son gelişmelere ilişkin bir yorum çıktı. Yorumda Türkiye'nin Kıbrıs konusunda esnek tutum takınmasında ABD'nin baskısmın da rol oynadığı ileri sürulüyor. The Economist'in yazısı şöyle devam ediyor: "Tttrkiye Kıbrıs konusunda birden bire neden bu kadar esnek tutuma girdi? ABD'nin baskısmın bu konuda rol oynayan etkenlerden biri olduğu açık. Kasımda Başkan Reagan, Cumhurbaşkanı Kenan Evren'e gönderdigi mesajda Türkiye'nin Kıbns konusunda daha esnek tutuma girmesini rica etti. Rauf Denktaş ise 21 kasımda Ankara'ya giderek Kenan Evren ve Başbakan Turgut Özal'la görüştü.. Büyük bir olasılıkla yeni öneriler bu loplantıda kararlaştırıldı. Rum tarafı ise Türklerin tutumunu büyük bir şüphe ile karşıladı. Rumlann ilk tepkisi 'Türkler size bir armağan sunduklarında dikkatli olun' şeklinde özetlenebilirdi." 12 mil için hesap hatası yapılmasın Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Yalım Eralp:"Tevfik Rüştü Aras'ın beyanatı 2. Dünya Savaşı öncesi koşullan içinde yapılmıştır, çok taraflı bir anlaşmayı değiştirmesi sözkonusu olamaz." ANKARA (ANKA) Yunanistan Hükümet Sözcusü Dimitri Marudas'ın, "Dışişleri Bakanı Vahit Halefoğlu'nun/'Diyalog için Yunanistan taviz istiyor, sözüyle neyi kastettigini anlayamadık" demesi üzerine, Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Yalım Eralp, Marudas'ı yanıtladı. Eralp, Yunanistan Başbakanı Papandreu'nun Brüksel'de verdiği demeçlerin Türkiye'den taviz istemek aniamına geldiğini hatırlatarak, özellikle Ege'de 12 mil konu(Arkası Sa.ll, Sü.7'de) KKTC'de 4 saatlik genel grev Hayat pahalılığı ve hükümetin uyguladığı ekonomi politikasını protesto için yapılan greve, 30 bine yakın memur ve işçi katıldı. LEFKOŞE, (Cumhuriyet) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde dün hayat pahalılığı ve hükümetin uyguladığı ekonomi politikası dört saatlik genel grevle protesto edildi. Genel grevin sürdüğü saatlerde Maliye ve Gümrük Bakanı Salih Coşar "1985 yılında çalışanlar lehine hükiimetçe alınacak önlemleri" açıkladı. Saat 0913 arasında uygulanan genel greve kamu kesiminde çalışan 30 bine yakın memur ve işçi katıldı. Sendikaların bir kısmı grevlerini 4 saat surdürürken, bazılan ise 8 saat olarak uyguladılar. Tüm devlet daireleri ile kamu iktisadi teşebbusleri ve yarı resmi kuruluşları etkileyen grev, hava ve deniz ulaşımmın aksamasına yol açtı. Bayrak Radyosu, ara haberleri dışında yayın yapmadı. KKTC'de ilk kez genel grev uygulayan çeşitli gorüşlere sahip 32 sendika isteklerinin yerine genrilmemesi karşısında yeni eylemlere gireceklerini duyurdular. Genel grevi muhalefet partileri (Arkası Sa. 8. Sü. 4'te) Bu yılbaşı öncesi giyim eşyası rağbet görmüyor, tüketici KDV'den önce dayanıklı tüketim malı, özellikle renkli TV alma telaşında. kalabalık, kimsenin kimseye baktığı yok. Emekli memur Ahmet Subaşı, "Kardeşim, sanki bedava verecekler, bir televizyon alacağız. Kimse yüzümüze bakmıjor" diyordu. Ayşe Keser, "Taksitle vermiyorlar, televizyon alacaktık, nerde bizde 200 • 300 bin lira" sözleriyle dükkândan eli boş donüyordu. ORLY DAVASI Ermeni terörist, cinayetleri savundu Sanıklardan Katanasyan, yargıan bir sorusu üzerine "Silahlı mücadeleden, Türk devletinin temsilcilerine karşı yapılan saldırılan anlıyorum" dedi. SABETAY VAROL PARİS Orly katliamından tutuklu ASALA militanı 6 Ermeninin yargılanmasına dün Paris'te başlandı. Mahkeme katliamda ölen ve yaralananların yakınlarının avukatlannın davaya müdahil olarak katılmasım kabul etti. Sanıklardan Avedis Katanasyan, "Bizim için silahlı mücadele, Türk devletinin temsilcilerine karşı yapılan saldırılardır" dedi. Creteil 13. Asliye Ceza Mahkemesi'nde dün başlayan dunıs.mada savunma avukatlan tarafından Orly katliamında ölen 8 kişiyle, yaralanan 50 kişinin ya(Arkası Sa. 8. Sü. 5'te) TÜRKİYE, DENİZ HUKUKU SÖZLEŞMESİNİ tMZALAMADI Haberi 11. Sayfada Katma deöer kime, ne getiriyor? Stoklar ^şimdilik' vergi dışı Jjlaliye ve Gümrük eski Bakanı Vural Ankan, "Katma Değer Vergisi'yle birlikte defter sisteminde değişiklik olmayacak. Sadece bir süîun daha açaeaklar, o kadar" diyor. wural Ankan, Katma Değer Vergisi'nin kimlere, nasıl uygulanacağına açıklık getirirken, "Vergi, götürü usulde vergiye tabi olanlara faturalan üzerinden uygulanacak" diyor. VURAL ARIKAN'IN KDV İLE ÎLGİLİ AÇIKLAMALARI 6. Sayfada 39 MİLYON MÜKELLEFE 1600 DENETÇİ ABD KONGRE ÜYELERİNE "TERÖR" KONUSUNDA BtLGÎ VERİLDİ Vergji kaçııxın,45 yılda yukalanıyor düşuk vergi kaçakçıhğmın Gider Vergisi'Maliye Bakanlığı'ndan ndeEnolduğu belirlendi. 1981 yılında yüzde 42 oranındaki bu vergide kaçakçıhk oraru 1982'de yıızson 10 yılda 307 de 34'e, 1983'de de yüzde 4'e düştü. Şirketlerde son 25 yüksek kaçakçılığı yüzde 311'le yılında 56'ya hesap uzmanı ayrıldı düştü. 1981 yılın en oldu. 1982'de yüzde sürekGelir Vergisi'ndeki kaçakçıhk ise ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Yıldan yıla artan vergi kaçırma olayına, incelemelerin "yok denilecek düzeye" inmesinin onemli bir etken olduğu belirtiliyor. Maliye ve Gümrük Bakanlığı'nca hazırlanan araştırmada 39 milyon vergi mükellefinin 1600 inceleme elemanı tarafından denetlendiği belirtilerek, son 10 yılda 307 hesap uzmanının bakanhktan aynldığı ve şu anda Maliye Bakanlığı'ndaki hesap uzmanı sayısının 312 civarında olduğuna dikkat çekiliyor. 25 yıl önce vergi kaçırma oranının yüzde 50 civarında olduğu, son 6 yılda ise bu oranın yüzde 200'ün altına indirilemediği belirtilen araştırmada vergi kaçağının 45 yılda yakalanabildiği, bu kaçağa yapılan itiraz ve yargılamaların da 45 yıl sürdüğu belirtiliyor. li yüksek oranda seyrederek 1980'de yuzde 281'le rekor düzeye ulaştı. 1983 yılında ise yüzde 241 oldu. Uzmanlar sık sık çıkartılan af yasaları nedeniyle mukelleflerin vergi kaçakçılığı eğiliminin arttığını beliniyorlar. 1981'den bu yana üç kez vergi affı çıktığı hatırlatılıyor. Servet beyanının kaldırılmasından sonra bina, arazi, arsa, otomobil, hisse senedi, tahvil ve bunun gibi menkul ve gayri menkullerin ne şekilde alındığının sorulmamasının Hazine aleyhine cereyan ettiği belirtiliyor. Vergi Dairesi mensuplarının yüzde 47'sinin Emlâk Vergisi ile uğraşmaları Nİaliye'nin 1983 yılı kırtasiye giderlerinin yüzde 65'inin yüzde birlik gelir getiren Emlâk Vergisi'ne harcandığı tespit edildi. Haberi 12. Sayfada Halefoğlu, MHP davasmda tanıklık yapacak Dışişleri Bakanı Halefoğlu, Bonn Büyükelçiliği'ndeki gö'revi sırasında Başbakanlıkla yapılan bir yazışma nedeniyle tanık olarak dinlenecek ANKARA, (ANKA) Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 1 Numaralı Askeri Mahkemesi'nde görülmekte olan 111 'i tutuklu toplam 365 sanıkh MHP ve ülkücü kuruluşlar davasında Dışişleri Bakanı Vahit Halefoğlu' EMEKLİ SANDIĞI İMDADA KOŞUYOR jnUIHUl^ JlliyHV ± Wl n nümünükutlayacak olanMannAET Komisyonu'nda bir heim Ulusal Tiyatrosu, Almanya'da yaşayan Türkleri konu alan bir bale gösterisini 28 kasım gününden bu yana sahneliyor. Shakespeare'in ünlü oyunundan uyarlanan "Romeo ve Jülyet" balesi, bir üst du'zey yönetici, Türk kızıyla bir Alman gencinm aşkını anlatıyor, Dekor, Mannheim 'daki bir Türk mahallesi evlerinin Cheysson'un Türkiye'yi sevmediğini, AET ile cephelerinden oluşmuş. Bale, ölümle değil, ama ikigencin ayrıhğıyla son buluyor. "Romeo ve Jülyet''in yönetmen, koregrafve dramaturgu Joachim Gerster. Çaykovski'nin yam sıra Barcley James Har Türkiye arasında iyi vesfpop grubuyla Zülfü Livaneli'nin müziği kullamhyor. Jülyet rolünde Türk balerini Canan Seyrek, olmayan ilişkilerin, şimdi kuzeni Tibalt rolündeyse kocaşı Uğur Seyrek oynuyorlar. Romeo'yu Alman balet Robert Weber can daha da gerileyeceğini öne landınyor. (Fotoğraf: JOCHİM SİPOS) sürdü. A lmn n lii lxv>t 1 ıi r k °"yd soma 20°kuruluşyıldö~ AET'de Türkiye sorumlusu Cheysson (ArkastSa. 8. Sü. 4'te) TİKKO3 DA VASI BUGÜN BAŞLIYOR Haberi 12. Sayfada 550 bin nıenıur borçlu Geçen yıl 22 milyar dağıtan Emekli Sandığı'ndan bu yıl 550 bin memur 33 milyar borç aldı. ANKARA (THA) Emekli Sandığı 1984 yılında 550 bin memura 33 milyar 259 milyon 610 bin lira borç para verdi. Bu arada memurlara uç maaşa kadar borç para verilmesi için çalışma yapılıyor. THA muhabirinin Emekli Sandığı verilerinden derledıği bilgiye gore, Emekli Sa/ıdığına kesenek odeyen vc 5 yıltnı dolduran her memur borç alabılıyor. Memurlar derecelerine gore aldıkları borçları 12, 18 ve 24 ayda öduyorlar. Emekli Sandığı yetkilileri, 1984 yılında Emekli" Sandığı'ndan borç alan memur sayısının bir önceki yıla oranla buyuk artış gosterdiğini soylediler. 1983 yılında memurlara verılen hı>K miktannın 22 milyar olduğunu belirten vetkililer 1984 yılında bu rakamın 33 milyar liraya ulaştığını bildirdiler. 1984 yılı başından arahk ayına kadar 550 bin memur Emekli Sandığı'ndan 33 milyar 259 milyon 610 bin lira borç para aldı, bunun 17 milyar 327 milyon 367 bin lirası tahsil edilirken, memurlar, halen İ6 mil>ar 283 miKon 261 bin lira borçlu. Emekli Sandığı, memurlara verdiği borç paradan I milvar 804 milyon 563 bin lira l'ai/ gcliri cldo ctti. HADİ ÜLUENGİN BRLKSEL Ortak Pazar Komisyonu'nun en yüksek düzeydeki yeni Türkiye sonımlusu, eski Fransa Dışişleri Bakanı Claude Cheysson oldu. Brüksel'deki guvenilir diplomatik kaynaklardan edinilen bilgilere gore, AET'nin yürütme organı durumundaki Ortak Pazar Komisyonu bundan uç hafta önce yeni bir gorev bölüşumu yaptı. Bu yeni işleyiş mekanizmasına gore, Necatigil Şiir Ödülü Oktay Rifat'ın Kultür Servisi 1979 yılında vitirdiğimiz değerli ozan Behçet Necatigil'in anısına ailesi tarafından düzenlenen "Necatigil Şiir Ödülu". bu yıl ozan, yazar Oktay Rifat'a verildi. Adalet Ağaoğlu, Edip Cansever, Doğan Hızlan, Rauf Mutluay. Fethi Naci ve Hilmi Yavuz'dan oluşan .eçici kurul, bu yıl içinde yayımlanan şiir kitapları arasında yaptığı değerlendirme sonucu, "DilOktay Rifat (Arkası Sa. 8. Sü. 3'te) UĞUR MUMCU GOZLEM Bütün Yollar Roma'ya... (Arkası Sa.ll Sü. S'de) CUMHURİYET SÖZLEŞMESİNDE ANLAŞMA SAĞLASD1 Haberi 8. Sayiada ROMA "Bütün yollar Roma'ya çıkar" derler. Niçin çıkar, nasıl çıkar bilinmez, ama gerçekten de yollar sonunda Roma'ya çıkıveriyor. Roma'da RAİ Televizyonu'nun birinci kanalında bir araya gelenlerin yolları hem Sofya'dan, hem de Ankara'dan geliyordu. Bulgar Haber Ajansı Müdürü Bayan Trajkov ile aynı te(Arkosı Sa. 8. Su. l'de)