Katalog

29 TEMMUZ 1983 DIŞ HABERLER CÜMHURİYET/3 Ozetle Butto'nun kızı Sovyet gemileıi Nikaragua yolunda ABD Savunma Bakanlığı, gemilerin silah yüklü olduğunu bildirdi "abluka manevrası" yapacak olan Amerikan savaş gemilerinin bulunduğu bölgeden geçmek zorunda olması bölgede gerilimin daha da tırmanacağı biçiminde yorumlanıyor. ABD Savunma Bakanhğı'na göre Nikaragua'ya taşınan silah sayısı bu yıl olağanüstü arttı. Geçtiğimiz yıl Nikaragua'ya sadece 5 gemi dolusu silah ulaşırken, bu yıhn ilk yarısında dokuz gemi bu ülkeye silah taşıdı. Yoldaki diğer 12 gemiyle birlikte, Nikaragua'ya giden silahlarda dört kat artış olduğu belirtiliyor. Bu yolla Nikaragua'ya tank, \ top, roket, askeri kamyon, savaş helikopteri ve çeşitli elektronik teçhizat taşındığı belirtiliyor. Reagan yönetimi Nikaragua'nın iki kıyısma da 19 gemilvk bir savaş filosu göndererek gerginliği artmrken, Nikaragua'ya silah taşıyan 12 Sovyet gemisi, ABD'nin deneümindeki Panama kanalından geçiyor. Başkan Reagan 1976 ve 1980 seçim kampanyalarında Panama kanalı üzerindeki egemenlik hakkının Panama'ya verilmesi konusundaki anlaşmaya karşı çıkmıştı. 1999'da devredilecek olan kanal hakkında Reagan "biz yaptık, parasını biz ödedik, o halde bizimdir" diyordu. Başkan Reagan, önceki günkü basın toplantısında Panama kanalının tümüyle ABD'nin elinde olmasına rağmen, silah yüklü Sovyet gemisini durdurmadıklarına dikkat çekerek bunun "ABD'nin ılımlı politikasının kanıtı olduğunu" belirtti. Birleşmiş Milletler içindeki Bağlantısız Ülkeler grubu bir bildiri yayınlayarak ABD'yi Amerika'daki deniz manevralarını iptal etmeye çağırdı. Bildiride "Nikaragua halkına karşı tiim tehditler, saldmlar ve diişmanca eylemler" kınandı. Pakistan eski Başbakanı Zülfikar Ali Butto 'nun kızı, ameliyat Dış Haberler ServLi Nikaiçin hastaneye kaldırıldı. Bayan Butto, babası Zülflkar Ali But ragua'nın batı kıyılarına göndeto'nun 1979 yılında idamından rilen 8 ABD savaş gemisi Nikasonra, parti başkanlığı görevini ragua açıklarına yerleşirken, üstlenmiş ve 1981 martında üç ABD Savunma Bakanlığı kayparti üyesi ile birlikte uçakla Pa nakları, silah yüklü 12 Sovyet ~*istan 'dan Afganistan 'a kaçar gemisinin Nikaragua yolunda ol.rken yakalanmış ve evinde göz duğunu bildirdi. Kaynaklara göre gemilerden ilki Panama kanahapsine ahnmıştı. lını geçti ve Nikaragua'nın batısındaki Corinto limanına yarın Italya'da yangın ulaşması bekleniyor. ŞilVde Pinochefnin bu kez aile skandalları gündemde General Pinochet'nin damatlan, 200 milyon liralık yolsuzluğa karıştılar; küçük kızı, yüksek sosyetenin gözdesi oldu; iki oğlu ise ordudaki görevlerinden aynlarak, iyi birer işle ABD'ye yerleştiler. Dış Haberler Servisi Şili'de, muhalefetin Devlet Başkanı General Augusto Pinochet'ye karşı yeni protesto gösterileri düzenlemeye hazırlandığı bir sırada, diktatörün yakın akrabalarının adları skandallara karışıyor. Ingiltere'de yayınlanan "The Observer" gazetesinin haberine göre, son günlerde ard arda meydana gelen skandallar dalgası, Pinochet'nin damadı Julio Ponce'nin, Devlet Sanayi Kalkınma Kuruluşu CORFO'dan istifasıyla başladı. Damat, kuruluştaki başkan yardımcıhğı görevinden "kişisel nedenlerle" aynldığını açıkladı, ancak daha sonra bu sözlerini reddetti ve aynlmasma yol açan nedenleri yalnızca kayınpederinin açıklayabileceğini belirtti. Julio Ponce, görevinden ayrılmadan önce CORFO'nun topraklarını ve elemanlarını kendi sığuiarını yetiştirmekte kullandığı için suçlanıyordu. Ponce, Pinochet'nin üç kızından ortancası olan Maria Veronica ile evliydi. Maria Veronica'nın büyük kızkardeşi tnes Lucia ise benzer bir skandala karışmıştı. Lucia'nin birinci kocası diktatörlüğün ilk yıllannda, devlet televizyonunda önemli bir göreve getirilmişti. İkinci kocası ise, Metropolis adlı bir sigorta şirketinin müdürüydü, ve şirketi devletin kontrolündeki başka bir sigorta şirketi olan ISE'yla birlikte büyük bir yolsuzluğa karışmıştı. Şili Başkenti Santiago'da yayınlanan haftahk "Hoy" dergisine göre, iki şirket toplam 200 milyon liraya yakın rüşvet yemişlerdi. ISE'nın müdür yardımcısı ise Pinochet'in kuzeni Mario Guttiernez'di. Pinochet'nin en küçük kızı Jacgueline Maria, kocasından aynldıktan sonra sosyetenin gözdesi oldu. Pinochet'nin iki oğlu önce orduya girdiler. Ancak her ikisi de ordudaki görevlerinden istifa edip büyük şirketlerin başına geldi. Büyük oğlu Augusto, Şili Merkez Bankası'nın New York'taki şubesinde çalışmaya başladı. Küçük oğlu Março Antonia, ise Hava Kuvvetleri'ndeki görevi sırasında "playboy" ünvanıyla şöhret oldu, daha sonra Şili güzellik kraliçelerinden Monica Salines ile evlendi ve ABD'nin Miami kentine yerleşti. Skandallar birbiri ardına patlak verirken, Pinochet'nin başkent Santiago'nun gözde semtlerinden Lo Curro'da yaptırdığı ve altı milyar liraya mal olacak "başkanlık evi"nin inşaatı sürüyor. '• • • •" " i ^ u i '• Sri Lanka'da etnik Angola''da 50 ölü Angola Haber Ajansı ANGOP, çatışmalar gerillalann salı sabahı Luena 'daki demiryoluna bomba yerleştir tüm ülkeye diklerini, tren geçerken patlayan bombamn, 50 kişinin ölümüne, yayılıyor 210 kişinin de yaralanmasına yol açtığını bildirdi. Ajans, saldırının Güney Afrika Cumhuriyeti'nin ırkçı yönetimi tarafından desteklenen hükümet karşıtı gerilla grubu UN1TA tarafından gerçekleştirildiğini söyledi. Azınlıktaki Tamillerden 17 tutuklu daha cezaevinde dövülerek öldürüldü. COLOMBO, (AP) Sri Lanka'nın başkenti Colombo'da geçtiğimiz cumartesi gününden beri devam eden etnik çatışmaların bütün ülke çapına yayıldığı bildirildi. Ülke nüfusunun çoğunluğunu .oluşturan Şınhaliz ve azınlıktaki Tamil toplumları arasmda meydana gelen çatışmalarda ölü sayısının 100'ü aştığı bildiriliyor. Bu arada 3 gün önce Colombo'daki bir cezaevinde 35 Tamil tutuklunun öldürülmesinden sonra dün 17 Tamil tutuklunun dövülerek öldürüldüğü bildirildi. öldürülen tutukluların Tamil gerilla hareketine üye oldukları kuşkusuyla göz altına alınmış oldukları belirtildi. Hükümet tarafından yayınlanan bildiride, hapishane yetkililerinin çatışmaları göz yaşartıcı bomba ile dağıttıkları ve düzen sağladıkları belirtildi. Sri Lanka hükümeti iki gün önce bütün ülkede 24 saat sokağa çıkma yasağı ilan etmişti. Çatışmalann yoğun olduğu başkent Colombo'da ordu birliklerinin devriye gezdikleri bildirildi. Yağma ve kundakçıhk olaylarının 50 bin TamiPin evsiz kalmasına yol açtığı bildirildi. Bazı Tamiller'in ttalya'da Sardunya ve SicilNikaragua'ya silah taşıyan 12 ya 'yı bir süredir etkisine alan ya gemiden ilki olan 140 metrelik kıcı sıcaklar, seri orman yangın Aleksander Ulyanov şilebinin larına neden oldu. Itfaiye ekip helikopter taşıdığı belirtiliyor. lerinin yangın söndürme işlemSovyet gemilerinin bölgede lerini uçak ve helikopterlerle sür' dürdüğü, yangınlardan hasar gören tarla ve meyve bahçelerinin, yaklaşık 75 bin hektara ulaştığı belirtildi. General PinochetMuhalifkre yeni kozlar \ Pakistan j Polonya kilisesi, Jaruzelski yönetimini sert şekilde uyardı Katolik kilisesinin parlamentoya verdiği dilekçede, yeni yasal düzenlemelerin iilkeyi Stalinizme döndürebileceği belirtildi. l e ri ç i n tacağı beiirtiien yeni duzeniemesık| neün " y° » »ıtmda yaederİm Şek İnde Cuşmu"? " ' Bu arada, Jaruzelski yönetimi bir yandan yeni yasal düzenlemeler önerirken, bir yandan da, tutukluların bazılarını affediyordu. Çıkartılan genel aftan dayanışma hareketi liderlerinin çoğu yararlanıyordu. Askeri yönetimin serbest bıraktıkları arasında Dayanışma hareketinin sözcülerinden Sonuzs OnyzVieviç de bulunuyor. Hindistan Atotn mayınları Stern Dergisi, Federal Alman hükümetinin isteğine karşın, ABD'nin ülkede depolanan atotn mayınlarım kaldırmayı reddettiğini bildirdi. Dergi, Savunma Bakanı Manfred Wörner 'in geçen hafta ABD 'ye yap•ğı ziyaret sırasmda mayınların .aldırılması isteğinde bulunduğunu söyledi. Dış Haberler Servisi Polonya Katoük Kilisesi Parlamentoya bir dilekçe göndererek onaylanan "yeni diizenlemeleri" protesto etti. AP ajansımn haberine göre, kilise yasal düzenlemelerin "1950'lerin Stalimiznüne £e ri dönülmesi tehlikesini taşıdığım" belirtti, Kilisenin iki sayfalık dilekçesi önceki gün Parlamentoya verildi. Kilise çevrelerine yakın kaynaklar dilekçenin "çok sert" olduğunu belirttiler. Bu kaynaklara göre kilise, dilekçede "diizenlemeler 1950'lerin Stalinist dönemine dönme tehlikesi taşıyor" şeklinde uyarıda bulundu. Otoriter yönetimiyle tanınan Sovyet lideri Josef Stalin 1953 yılında ölmüştü. Ancak otoriter yönetim biçimi 1956'lara kadar Polonya'da egemen olmuştu. Aynı kaynaklar dilekçede Stalin'in adının geçmediğini, ancak 1956 yılı öncesindeki baskı döneminden bahsedildiğini belirttiler. Polonya Katolik Kilisesi askeri yönetimi ilk kez Stalinizme geri dönme tehlikesi konusunda uyarıyor. Başbakan Jaruzelski hükümetinin hazırladığı yeni düzenlemeler, geçen hafta kaldırılan sıkıyönetimden sonra, baskı döneminin sürmesini sağlayacak yasal değişiklikler içeriyordu. Bu düzenlemelere göre, yapılan değişikliklerle hapis ve para cezalan ağırlaştırılıyor, sendikal haklar ortadan kaldırılıyor, örgütlenme hakkı kısıtlanıyordu. Yasal değişiklikler ayrıca basına yeni sansür uygulamaları da getiriyordu. Dayanışma lideri Lech Walesa, sıkıyönetimin kaldırılmasından sonra "sıkıyönetimsiz bir sıkıyönethn" dönemi başla Colombo. Sri Lanka Ç a y a ral fai s ıı*. ^ r ı T a n Kn av n e ^ı*i L n n k a giliz egemenligine girdikten sonra Batı Avrupa'nın çay ülkesi haline geldi. 15 milyon nüfuslu Sri Lanka'da çay hâlâ en önemli ekonomik ürün. Çayı Hindistan cevizi, pirinç ve kakao izliyor. 1948'de İngiliz uluslar topluluğu içinde kendisine bağımsızlık statüsii verilen Seylan, 1971'deki ayaklanmanın ardından 1972'de Sri Lanka Cumhuriyeti adını aldı. 1981'den bu yana ayrılıkçı Tamil hareketi ile çoğunlugu oluşturan Şınhalizler arasında çatışmalar sürüyor. Tamiller, nüfusun yüzde 19'unu oluşturuyor. Kişi başına ortalama yıllık gelirin topu topu 168 dolar (38.850 lira) olduğu ülkede okuma yazma bilmeyenlerin oranı sadece yüzde 19. çevredeki okul ve dinsel kurumlarda barmdırıldığı belirtildi. Hükümet olaylarla ilgili sansür uygulamasını sürdürüyor. Olaylara ilişkin hiçbir resmi bilginin elde edilemediği bildirildi. Öte yandan, Hindistan Kongre Partisi'nin Tamil etnik grubuna üye temsilcileri, Başbakan tndira Gandi'ye başvurarak, Sri Lanka'daki Tamiller'in katledilmesini önlemek için Hindistanın askeri müdahalede bulunmasını istcdiler. Hindistan'ın Tamil Nadu eyaletinde 50 milyon Tamil yaşıyor. Sri Lanka 1796 datn Arap ülkeleri Hebron katliamı için IsraiVi sorumlu tutuyor Dış Haberler Servisi İsrail işgali altındaki Batı Şeria'da, Hebron kenti üniversitesinde üç kişinin ölümü, 30'dan fazla kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan saldırıya tepkiler sürüyor. Arap ülkeleri olaydan tsrail'i sorumlu tutan bildiriler yayınlıyorlar. Çeşitli ajansların haberlerine göre, Ürdün hükümeti dün yayınladığı bir bildiride saldınnvn Begin hükümetince düzenlendiğini söyledi ve İsrail'v suçladı. Mısır hükümeti, olaydan lsrail'i sorumlu tutarken, ABD'nin müdahale etmesini ve Tel Aviv hükümeüne baskı uygulamasını istedi. Batı Şeria'da Hebron ve Nablus kentlerinde gerginlik sürüyor. İsrail birliklerinin tüm Batı Şeria'da hâlâ alarm halinde oldukları belirtiliyor. Bölgeye gelen takviye tsrail birlikleri güvenlik önlemlerini sürdürüyorlar. Hebron Üniversitesi'ne maskeli kişilerce girişilen kanlı saldırı Arap ülkelerinin diplomatik çabalarını yoğunlaştırdı. BM Arap grubunun, İsrail'in işgal ettiği topraklardaki durumun incelenmesi için Güvenlik Konseyi'nin derhal toplanmasını istc yecekleri bildirildi. FKÖ lideri Yaser Arafat, önceki gün gittiği Yugoslavya'nın başkenti Belgrad'da yaptığı konuşmada "bütün barışçı güçleri Lubnan ve Filistinlilere yönelik ABDtsrail ortak tehdidini bozmaya" çağırdı. Arafat, Yugoslavya Deylet Başkanı Mika Spiljak'ın verdiği yemekte "İsrail ve ABD Lübnan'ı bölmeye çalışıyor. Bu komplo aynı zamanda Arap vatanımızın diger bölgeleri için de bir tehdit oluşturuyor" şeklinde konuştu. Arafat, Hebron Üniversitesine yapılan saldırının "emperyalist, siyonist ve faşist güçlerce düzenlendiğini" söyledi. Eski adı Seylan olan , . Mekke sokakları Pershing2 deneme **« uçuşunda patladı İtalya'da Müssolini hortluyor mu? Faşist diktatörün 100. doğum yıldönümü nedeni ile kitaplar yazıldı, televizyon programlan hazırlandı ve röportajlar yapıldı. Dış Haberler Servisi İtalya'nın küçük kasabası Predappio en meşhur oğlunu 40 yıl hatırlamadı. Floransa'nın 108 kilometre kuzey doğusundaki içinde dünyaya geldiği çiftlik evinin yolunu gösteren hiçbir levha yok. Her yıl aile mezarlığını ziyarete gelen binlerce "hacı"ya yol gösteren hiçbir işaret bulunmuyor. Kasaba papazı belediye başkanının itirazlarına rağmen, İtalya'yı kısa bir zafere ve rezilce bir yenilgiye götüren adamın yüzüncü doğum yıldönümünü kutlamakta israr ediyor. Predappio'unun St. Antonio Kilisesi papazı Don Michelangelo "Benito Müssolini İtalya tarihinin 25 yılını yapmıştır, bunu gözardı edemezsiniz" diyor. Time dergisine göre milyonlarca İtalyan ansızın aynı görüşü savunmaya başladı. Onyıllarca süren (zorlama) unutulmuşluktan sonra faşist diktatör Müssolini yeniden İtalya sahnesinde. 100'üncü doğum yıldönümünün yaklaşmasıyla Duçe, özellikle İtalyan gençliğini cezbediyor. Geçen yıl boyunca kitaplar, röportajlar ve televizyon programlan Müssolini hakkındaki sessizliği ortadan kaldırdı. Yayıncılar, o döneme ait günlük ve anılan bastılar. Bunlar arasında Mussolini'nin otobiyografisi de bulunuyor. Ayrıca devlet televizyonu 5 bölümlük "Duçe'nin adamları" adlı bir televizyon dizisi yayınladı. Mussoli'nin metresi Clara Petacci'nin yaşamını konu alan bir filmin çekimine de bugünlerde başlanacak. Bunlar yetr mediği gibi solcu siyasal yorumcu Giorgio Bocca, Müssolini'nin sosyalist olduğunu ileri sürerek bu konuda uzun bir yazı yazdı. Faşist diktatörü aklama çabaları birçok îtalyanın sert tepkilerine yolaçtı. Cumhurbaşkanı Pertini'ye yüzlerce protesto mektubu geldi. Tarihçi Renzo de Felice "Faşizm geri gelemez" diyor. Ancak, İtalya'da herkes aynı fikirde değil. Parma kenti belediyesi faşizme karşı savaşan partizanlan anmak amacıyla bir sergi düzenledi. Predappio Belediye Başkanı, Duçe'nin 100'üncü yılını kutlayacak olanların olay çıkarmalarını önlemek için 100 kişilik yardımcı polis kuvveti istedi. Mussolini'yi anma töreni, hazirandaki seçimlerde oyların yüzde 7'sini toplayan neofaşist İtalyan Sosyal Hareketi (MSI) tarafından planlandı. MSI liderleri Mussolini'nin 66 yaşındaki oğlunun kendilerine katılmasını istiyorlar. Parti lideri Giorgio Almirante "Mafia'yı, terörizmi, çocuk suçlannı doğuran bu sistemi yıkacağız" diyor. MSI Suudi Arabistan, Mekke'nin Dış Haberler Servisi Perssokak temiztiğini denetlemeye hing2 füzesinin 16. deneme uçuhazır olan Ingilizlere, yılda 25 şunun da başarısızlıkla sonuçbin dolar (6 milyon lira) verecek. landığı, füzenin fırlatıldıktan 70 Mekke Belediyesi, İngiliz bası saniye sonra patladığı bildirildi. nında yer alan ilanlarla, kentin • Aralık ayından itibaren Fedetemizlik işlerini denetleyebilecek elemanlar anyor. Başvuranlarm ral Almanya'ya yerleştirilmesi Müslüman ve en az 7 yıllık de kararlaştırılan füzenin, 330 kiloneyim sahibi olmaları isteniyor. metre irtifada 1.425 kilometre uçması gerekiyordu. İngilizler serbest Yetkililer, patlamanın nedeninin incelemeler yapılmadan bilibırakıldı nemeyeceğini söylediler. Türkiye'de askeri tesislerin foBilindiği gibi, toplam 108 toğraflarını çekmelerinden şüphelenilen iki İngiliz, 18 gün göz Pershing ve 464 Cruise füzesi, NATO'nun nükleer modernizasaltında tutulduktan sonra dün ülkelerine döndüler. Meriç neh yon planı çerçevesinde, Batı Avri deltasında Beyaz Kuyruklu rupa'ya yerleştirilecek. Kartah incelediklerini söyleyen SOVYET KOMPLEKSİNE kuş uzmanlan Simon Albrecht (32) ve Denis Buisson (51) He GÖKTAŞ1 ÇARPTI Sovyetler Birliği resmi haber athrorv Havaalanında gazeteciajansı TASS, uzayda kurulan yölere, Türkiye'de kendilerine iyi riinge modül kompleksine küçük davranıldığım söylediler. oir göktaşının çarptığını ve dış camlardan birinin kırıldığını Çin bildirdi. Çin ordusu siyasi büro şefi Yu Yuili, nükleer silahlar alanında tekel bulunduğunu öne sürerek, bu tekeli kırmak için, Çin Halk Cumhuriyeti'nin nükleer silahlarım geliştirmek istediğini söyledi. Yu Yuili, Çin'deyayınlanan bir dergiye verdiği demeçte, Çin 'in nükleer alandaki gelişmesinin, Sovyetler Birliği ile Birleşik Amerika arasmdaki nükleer silahlanma yansına katılmak anlamına gelmediğini belirterek, "Çin süper güçlerin tersine, yalnızca ulusal güvenliği ile ilgilenmektedir" dedi. Ülkede toplurhun büyük 'Jİfa' kesimi çok zor koşuüar altında. yaşarken, Devlet Başkanının su gibi para harcaması büyük tepkilere yol açıyor. Başta orta sınıf olmak üzere toplumun hemen her kesiminden, hoşnutsuzluğu dile getiren sesler yükseliyor. Muhalefete sanayicilerin de katıldığma dikkat çekiliyor. Hürriyet Abidesi tepeden tırnağa yeniieniyor Duçe, ttalya'da yine sahnede. Müssolini döneminin karanlık günlerini bilmeyen gençliğe yöneliyor. 21 yaşındaki Romalı bir öğrenci olan Lidia Macioc, "faşist dönem hatırlanması hatta törenle anılması gereken bir zaman dilimidir" diyor. Akıntının dışında kalan en az bir İtalyan var: 1945'te Milano yakınlarında, genç bir patizan lideri olan Cumhurbaşkanı Pertini, Duçe'nin idam edilmesine karar verenler arasındaydı. 400 bin dolara yapılmıştı, tamiri için 30 milyon dolar gerekiyor. Dış Haberler Servisi ABD'de, Nevv York limanının girişindekidev "Hürriyet Abidesi" tepeden tırnağa yenilenıyor. 1886 yılında açılan ve 400 bin dolara mal olan abidenin yenilenmesi için tam 30 milyon dolar gerekiyor. "Newsweek" dergisinin haberine göre, "Hürriyet Abidesi'nin mimarı Augusto Bartholdi eserinin uzun yıllar boyunca ayakta kalacağını belirtmişti. Bartholdi, "gerekli bakımın yapılmasıyla" demişti, "Hürriyet Abidesi Mısırlılann abideleri kadar uzun ömürlü olacaktır". Ancak Bartholdi'nin 19. yüzyıhn sonlarında bilemeyeceği şeyler vardı: Hava kirliliği ve asit yağmurlannm eseri üzerindeki etkileri. Bugün bu ünlü eser 97 yıhn biriktirdiği pislikle ve hava koşullarının etkisiyle neredeyse mahvolmuş durumda. Abidenin 1986 temmuzunda, 100. yaşını doldurması nedeniyle yapılacak törenlere yetişebilmesi için, Amerikalı ve Fransız mimarlardan kurulu ortak bir ekip kolları sıvamış, Hürriyet Abidesini tacından ayak parmaklarına kadar yenilemek için hummalı bir faaliyet başlamış. "Hürriyet Abidesi"nin sağ elinde tuttuğu meşalenin yerinden sökülüp, olduğu gibi yeni baştan yapılması gerekiyor. Mühendisler çalışmalar sırasında meşaleyi tutan kolun yerine yanlış yerleştirilmiş ve bu kolun yana kaymış olduğunu farketmişler. Şimdi kolun olduğu yerde düzeltilmesine çahşılıyor. Yenileme çalışmaları arasında, heykeli tümüyle çevreleyen bakır kaplamanın da değiştirilmesi yer alıyor. Bu ince bakıı kaplama hava koşullarının etkisiyle yer yer çürümüş durumda Heykelin tabanında yer alar gözetleme platformunun demiı korkuluklan da yine hava koşul larının etkisiyle paslannuş halde Bunların da değiştirilmes gerekiyor. Yenileme çalışmaları tamam landıktan sonra, ziyaretçiler göz leme platformuna havalandıı m sistemli 168 merdiveni tırmana rak çıkabilecekler. Mühendisle ziyaretçilerin daha rahat edebil i icin bir de tümüyle caml uu^unuyoriar. İtalyan gençleri, geçmişe özlem duyuyorlar. Insanlık için utanç verici bir gelişme: Işkencelere katılan doktorların sayısı hızla çoğalıyor ilaç veriyorlar. İşkence sırasında yaşamlarmı yitirenler için sahte ölüm belgeleri imzalıyorlar. Çoğu zaman, işkence kurbanları en acılı dakikalarını doktor işkence odasına girdiğinde yaşıyorlar. Danimarka başkenti Kopenhag'da işkence kurbanlarının tedavi edildiği bir kliniğin başkanı Dr. Kemp Genefke şöyle diyor: "Bazı hastalarım bana, doktor içeri girdiğinde, işkencenin daha da dayanılmaz hale geldiğini söylediler. Doktoru gö manya'sında başlar. Nazi Doktoru Josej Mengele'nin, kurbanrünce, önce işkencenin bittiğini sanarak rahatlamışlar. Ama ları üzerinde yaptığı tüyler doktorlar işkencecilere, daha ürpertici "tıbbi"deneyler konufazla acı çektirmenin yollarını sunda bir çok gerçekler ortaya anlatmışlar. Örneğin kırılmış ke çıkarıldı. miği burmak, en fazla acı veren 1969 yılında Ingiltere'de bir yöntemlerden biri." parlamento heyeti bazı doktorNAZt ALMANYA'SI ların IRA militanlarına işkence İşkence gerçi, binlerce yıldır yapılırken hazır bulunduklarını uygulanan iğrenç bir yöntem. saptadı. Doktorlar işkencenin Ancak doktorların işkence işle "insancıl" biçimde yapılmasını minde önemli rol almaları 2. sağlamak için hazır bulunduklaDünya Savaşı sırasında Nazi Al rını ileri sürdüler. Bu skandaldan altı yıl sonra 1975'te Dünya Tıp Birliği, yayınladığı bir kararname ile doktorların işkencelere katılmalarını yasakladı. BM Genel Kurulu 1982 Aralık'ında aynı yönde bir karar tasansı kabul etti. Dünyada işkence uygulamalarının gerçek boyutları ve bunlara katılan doktorların tam sayısı bilinmiyor. Uluslararası Af Örgütüne göre 41 ülkede işkence el altından teşvik ediliyor. Ancak işkence yapanlann kimliklerini saptamak çok güç. Çünkü kurbanların gözleri bağlanıyor. Özellikle Uruguay ve Şili'de doktorların işkencelere sık sık katıldıkları tahmin ediliyor. PSİKOLO.1İK İŞKKNCI. Doktorlar sadece tizik işkence olaylarına katılmıyorlar: Kimi psikiatristler (ruh doktorları) kurbanlara psikolojik işkence uyguluyorlar. Tutukluyu tecrid etmek, düzmece idam mangalarının önüne götürmek günlerce uykusuz bırakmak, psikolojik işkence türleri arasında yer alıyor. Bazı olaylarda, doktorlar tutukluya, sağlığını ve davranışını etkileyen güçlü ilaçlar veriyorlar. Örneğin Sovyetler Birliği'nde akıl hastanesine yatırılan tutuklulara Haloperidol, Triftazin ve Aminazin ya da Sulfazin gibi ilaçlar veriliyor. Bu ilaçların aşırı dozlarda verilmesi tutuklunun sinir sistemini tahrip edebiliyor. 35 yaşındaki Sovyet muhalifi Vladimir Tsurikov, gönderildiği akıl hastanesinde başından gecenleri şöyle anlatıyor: "Triftazin yüzünden titriyordum. Bacaklarım ise gülünç bir şekilde bükülüyordu. Sonra Sulfazin verdiler. Yürüyemiyordum. Kalçalarıma bıçak gibi ağrılar girdi. Dilim sürekli dışarı sarkıyordu. Bu, bir hafta devam etti." Günümüzde işkence olaylarıvencı bir gelişme. oi kav Dış Haberler Servisi "Bayan Maria de los Angeles 31 mart 1982'de, Şili gizli polisi tarafından tutuklandı. Binlerce diğer tutuklu gibi, tutuklama emri olmadan bir arabaya bindirilerek gözleri bağlandı. Bayan Maria doğruca, başkent Santiago'nun 60 kilometre kadar uzağında bulunan gizli işkence evine götiirüldü. Bundan sonra sistematik işkence başladı. DayakAET yardımı tan sonra genç kadına radyo kuAvrupa Ekonomik Topluluğu laklıkları takılarak, radyo sonu(AET), gelişmekte olan bazı ül na kadar açıldı; viicudunda sigakelere, 45 milyon ECU (Avrupa ralar söndürüldii; çırılçıplak sokredi birimi) kalkınma yardımı yularak iizerinde öriimcekler doyaptı. Yardımın 19 milyonluk laştırıldı ve elektrik şoku uygubölümü Sudan 'a suni gübre alı landı. Fakat şok uygulaması bir mı için, diğer bölümü ise, Zim kaç saat sonra, orada hazır bubabve, Morüanya ve Yukarı lunan doktor tarafından durduVolta gibi gelişmekte olan ülke ruldu. Doktorun görevi, Bayan lere çeşitli projelerin gerçekleş Maria'nın ölmemesini sağlatirilmesi amacıyla verildi. 1 maktı. Maria, yaşamalıydı ki, ECU, 217 lira karşılığıdır. tekrar işkence yapılabilsin" Isviçre'de bomba lsviçre'nin Zürih kentinde, ülkenin en büyük silah tüccarı Dieter Buehrle'in de dairesinin bulunduğu bir apartman, dün sabaha karşı kimliği bilinmeyen kişilerce bombalandı. Polis olaydayaralanan olmadığını vepatlamaya, apartman girişine yerleştirilen bir bombamn neden olduğunu bildirdi. Newsweek dergisi, günümüzde giderek artan sayıda doktorun işkencelere yardımcı olduğunu yukarıdaki çarpıcı örnekle anlatıyor. Dergiye göre, her kıtada yüzlerce doktor işkence işlemlerinde yardımcı oluyor. Doktorlar, tutukluyu muayene ederek, işkenceye ne kadar dayanabileceklerini saptıyorlar. İşkence sırasında tutuklunun kalp sektesinden ölmemesi için ona tşkence sunrası tedavi: İşkenceye uğrayanlar kurtulduktan sonra, rehabilitasyon merkezlerinde çeşitli yöntemlerle tedavi ediliyorlar. Tedavi sırasında işkence görmüş kişinin, doktorlardan korktukları dikkati çekiyor. zuuden patıalı.