Katalog

18 MAYIS 1983 EKONOMİ Cumhuriyet EKDNOMİDE GÜNÜNAYNASI laşmıştı. Daha sonra plyasa dakl para miktan büyük ölçüde geri çekllmiş ve emisyon hacmi 29 nisan'da 528.5 milyar liraya geriletilmişH. Bu arada, yılbaşında 542,7 milyar lira olan emisyon hacmindeki genişleme orani ise 6 mayıs tarihi itibariyle yüzde 2 olarak Ivsaplandı. Geçen yılın cşdöneminde ise emisyon hacmi ytlzde 7 oranmda büyüme kaydetmişti. Otomotiv sanayiindeki canlanma ithalatı etklledi Pîyasaya bir haftada 22,5 milyar lira sürüldü ANKARA, (ANKA) Piya saya 29 nisan • 6 tnayıs tarihleri arasmdaki bir haftaIık sürede 22.5 milyar lira siiriildü. Sözkonusu genislemeyle emlsyon hacml 551 milyar lira yükselmiş bulunuyor. Mart ayının son hsftasında 487.2 milyar lira olan emisyon hacmi bu tarih ten sonra hızla fjsnişleyerek 15 nisan'da 646,9 milyar lira gibi rekor bir düzeye u Ham madde ve ham petrol ithalindeki artıs hızlandı Ithalat ilk üç ayda yüzde 20 artarken, tüketim mallan ithalatmda kayda değer bir artıs olmadı. Ekonomi Servisl Türkiye'nin lthalâtı bu yılın İlk üç ayında geçen yılın ay nı dönemine oranla %20 ar tarken özellikle hammaddelerle ham petrol ithalatındakl artışın giderek hızlan ması dikkati cekiyor. Buna karşılık tüketim mf'ları ithalâtında kayda değer bir artış •îörülmüyor. Mart ayının tthalat rakamlan geçen yılm mart ithalatıyla karşılaştırıldıgmda bu eğilim daha bplirgin olarak kendisin) gös teriyor. Bu yılın mart aym da hammadde ithalatı % 47 oranında artarak 314 milyon dolara varırken ham petrol ithalatı da <&28 artarak 312 milyon dolara varmış bulunuyor. Buna karşılık yatırım maddeleri ithalatmdaki artış yalnızca %3. Tüketim malları it halatı ise geçen yıla oran Ia %10 dolaymda gerileyerek 17 milyoM dolarda kalıyor. îthalattakl bu artma eği liminin otomotiv ve dayanıklı tükettm malı sektörle rinde gözlenen kıpırdar.may la yakmdan ilgill oldugu sa nılıyor. özellikle otomotiv sanaylinin yan sanayi girdileı1 de hesaba katıldıgın da büyük ölçüde dış girdilere bağımlı olması, bu sek tördeki bir canlanmanm he men hammadde ve ara ma lı ithalatmdakl artiKİara yansımasına yol açıyor. öte yandan üretimdeki kıpır damalarla petrol talebl arasındaki yakın illşki de ham petrol alımlarmın giderek artmasına neden olu yor îhracat cephesinde tse sanayi ürünlerindeki artış sürerken madencilik ürünlerlnde bir önceki yılkl ge rilemenln aksine artış göz leniyor Buna karşılık tanm ürünlerl ihracatında büyük oranlı gerileme görü lüyor. Kondakçı: Sunî olarak artan ihracatın azalması sürpriz değil fSTANBVL (THA) îstanbul İhraoetçı Birlikleri dönem Başkanı Lokman Kondakçı, son üç yıldır suni olarak »Ttan ihracatın azalmasınm sürp nz olmadığını belirterek «Sa. nayicilerimizin kısa dönemtle finans sıkıntılanm çözmek için ilıracata jönelmcleri bugünkii lhracat azalmasımn nedenitlir.» dedt. Kondakç; yaptığı açıklama da, ihracatçılara sağlanan özen dirici önlemlerin hazineye pahalıya mal olan hayali ihracat geroakleştiren ihracatçıları ortaya çıkardığını söyledi. thraoatın kısa dönemli sorunlara çözüm olmasını eleştiren Kondakçı açıklamasını, şöyle sürdürdü: «Türkiye.'ılp aanayi mamulIert ihracatımn son üç yılda yüzde 40 oranından yüzde 65'e yükselmesi sanayicüerimlzin para sıkıntılarını çözümlemek için ihracata baş\Tirmalanndan kavnaklandı. Özeilikle konfeksiyon ıribl diğer kalemlere oranla daha faz Ia özendirilen kalemlerde hayali Îhracat pündeme geldl.u Kondakçı, ihracatta özendirici önlemlerin kısıtlanmssıvla ihracatın da azaldığını kaydederek, «işletmeler bir rnalı dış alıcı için üretiyor ve pazarîı. yorsa cizendirilse de özendirilmese de ihracatı devam ettirir» dedi. SSK üyesi kamu iscilerinin ücretleri •* özel kesimden yüzde 27 fazla 1982'de kamu kesimindeki ortalama günlük üc. retler 806,5 lira olarak gerçekleşirken, özel ke. simde 634,6 lirada kaldı. ANKARA (ANKA) 1982 yılında kamu kesimindeki slgortahlarm ortalama ticretleri. özel kesime göre yüzde 27 oranında daha faz Ia oldu. Sosyal Slgortalar Kurumu'nca derlenen verilere göre, geçen yıl kamudaki ortalama günlük ücretler 806,5 lira düzeyinde gerçek leşirken. özel kesim slgortalılarının ücretleri ortala ma 634.6 lirada kaldı. 1982 yılmda 85 işkolundan sadece l'lnde öze! kesim ücretlerinln, kamu kesiminden daha yüksek olduğu, diğer 84 iskolunda İse kamunun önde gittiğl belirlendl. Yapılan hesaplamalara Röre. özellikle gıda maddeleri. giyecek ve hazjr dokuma, mobilya, inşaat, deri, matbaacılık. elektrik ve ha vagazı ile ısıtma Işkollarm da özel kesim lşyerlerindeki ortalama sigortah ücret ler. kamudaki ücretlerin çok altmda kaldı. Her iki kesimdeki ücret farkhlaşmasmın yüzde 30 ila yüzde 66 arasmda değişen oranlarda gercekleştiği hesaplandı. Geçen yıl, ortalama sigor tah günlük ücretlerin en yüksek düzeytne, 835,5 lira ile tütün sanayiinde ulaştıftı gözlendl. Bu işkolu, 1981 yılmda da 670 lira ile ilk sırada yer alıyordu. Tütün sanayiini 1982'de 828,5 lira ile petrol ve kömüş müştakları sanayli, 827.7 lira İle hampetrol ve tabii gaz sanayü. 816,5 lira ile kömür madenciliği iz ledi. îşkoüan arasmda ortalsma brüt kazançlann en düşük düzeylnin ise mobilya sanayiinde. şahsl hizmetler de ve giyecekdokuma sana ylinde olduğu saptandı. Ge çen yıl sigortalı iscilerin günlük brüt kazançlan mo bllya iskolunda 511 Ura, şahsl hizmetlerde 533.5 lira, giyecekdokuma sanayiînde 569,7 lira oiarab gercek leşti. Büfçeye 280 milyar lira ek ödenek konulacak ANKARA, (a.a.) 1983 raall yılı bütce kanununa bağlı <A) işaretli cetvele 280 milyar 250 milyon liralık ek ödenek eklenmesini içeren kanun tasansi Danışma Meclisi Baskanlığına sunuldu. BütçePlan Komisyonu'nda ele alınacak olan kanun tasansına göre. 1983 maiî yjlı bütçesine 280 milyar 250 milyon liralık ödenek eklenecek. Tasarıda ödenegin 3 milyar 500 milyon lirasının yatırimların hızlandın'masına, 10 milvar 750 milyon Urasının ypdpk ödeneklerp 25 milyar lirasmm sosyal transferlere. 240 milyar IIrasmm iç ve dı3 borc ödemelerine. bir milvar lirasının da Afgan mültecilerinin iskân hizmetlerine ayrılacağı belirtildl. 1982 ve 1983 Mart ayı ithalatının dağıhmı (1000 DOLAR OLARAK) 1982 1983 Ana Gruplar 684.848 859.564 GENEL TOPLAM 210.897 217.819 Yatırım Maddeleri 17.174 15.514 Tüketim Maddeleri 313.794 212.972 Hammaddeler 312.437 243 805 Ham Petrol Fark 25.5 33 . 97 , 47.3 28,2 MEBAN'alarm basvuru süresi bir ay uzaiıldı ANKARA. (ANKA) Kısa adı MEBAN olan Menkul Değerler Bankerlik ve Fınansman Anomm Şirketı taahhütlerînin, Anadolu Bankası mevduat hes<ır>!an He değistirilmesintîe 31 mayıs olarak belirlpnen son bnKvu ru tarihi 30 bazira'i'a kadar Uzatıldı. Konuya ilisk'n olarak Maüve Bnkan'ıtı'nra dünkii Resmı Gazete'de vavmlanan tebliğde, 30 hazıran tarihinden sonra yapı'.acak başvurnlarda. hak samplerinin Anadolu Bankast'nda mevduat hesabı ile değiştirilmesi hakkmdan vararlana mayacaklan hatırlatılarak, en eeç bu tarihe kadar ilşriliîerin mtt>acaatlanni, Anadolu B«r)cpsı taraf'nrlan ilan pdil^cpk tarihlerde vap maları istendi. Ana Gruplar GENEL TOPLAM T a n m Ürünleri Madencilik Sanayi Ürünleri 1982 ve 1983 yılları Mart ayı ihracatımn dağıhmı (1090 dolar olarak) 1982 447.271 183.376 13.690 250.205 1983 476.497 120 304 15.765 340 428 Fark 6.5 34.4 15.2 36,1 KİK'ler hakkında AAGK'ya bilgi verüdi «Tarımsal makinelesmede henüz istenen düzeye ulaşıîamadı» TZOB Genel Başkan Vekili Reşit Kurşun tarım. sa! mekanizasyonda rakamsal gelişme olmasına rağmen bu düzeyin modern tarım uy^ulamasma elverişlj olmadığını sövledi. , (Cumhııriyet Effe Biirosu) Türkiye Ziraat O daları Birlıği Genel Başkan Ve kili Rsşit Kurşuıı, «tanmsal mekanlzasvonda rakamsal bir gelişme sağlanmış olmasına fcarçın, bu sevlye modern tarını teknİBİn'n uygıılanınasına elverişU değil.» dedi. Rcşit Kurşun 1980 yıh ıstatistiklerine göre ülkemızde traktör sayısmın 400 hini aştıgını belirterek şunları söylsdi: «Mekanizasyon lçin eerekli olan her düzeyde yetişkln insan eğitimi ile mckanizüsvon araçlannm üretimindc ortak bir planlaına vapilmadığından ölçüsüz bir mekanizasyon araç ları üretimî ve gcl'şmesî t>\ Banka mevduatları bir haftada 111 milyar arftı ANKARA. (ANKA) Servet ath blokajı sırasında bankalardan çekilen mevduat fazlauyla qeri döndü. 815 Nisan tarihlerl arasmda bankalardaki vadeh. vadesiz ve vadesiz ticari mevduat hesaDİan toolam 90 2 milyar lira azalmasına karşın 22 Nisan tarihi itibariyle sözkonusu mevduat türlerinde toplam 110.9 milyar liralık artıs kaydedildi Son hafta tçinde vadesiz ticari mevduat 47.4 milyar lirahk artışla 476,2 milyar liraya ulaşırhen, vadesiz tasarruf mevduatı 41.7 milyar lira artarak 389.1 milyar liraya, vadeli tasarruf mevduatı ise 21.8 milyar lira artarak 1.01 trilyon liraya yükseldi. Bu arada. bir haftahk sürede kaydedilen artışın 82 milynr lirahh bölümünün ilh sekiz özel bankanm mevduatından kaynahlandığı b» lirlendi t!k sekiz öteı bankalardaki vadesiz ticari mevduat 35,7 milyar lira artarak Z84.7 milvar liraya. vadesfz tasarruf mevduatı ise 16,6 milyar lira artarak 536,9 milvar liraya çıktı. Bunun yanısıra, artışın 18.6 milyar lirahk bölumu kamu banhalarımn mevduatından 6,4 mil yar lirilık bölümü diğer özel bankaların mevduatmdan. 3.9 milyar lirahk bölümü yabancı bankaların mevduatından kaynaklandı. AET tarım fiyatları bu yıl yüzde 4 artırılacak BRÜKSEL (ANKA) Avrupa Ekonomik Toplulugu (AET) Tanm Bakanları, tarım t'iyatlarının bu yıl yapılacak artış oranı konusunda anlaşmaya vardüar. Brüksel'de yapılan toplantıda AET tanm nyaüarınm bu yıl yüzde 4 oranında artırılması kararlaşunldı. Bunun, geçen yıl yapılan artıştan yüzde elli oranında daha az olduğu belirtiliyor. Bilindiği gibi, AET Tanm Bakanları toplantısı öncesinde, tanm ürünleri için ytiksek fiyat arUşlan isteyen Fransız çiftçileri, Fransa'ya çeşitli Avrupa ülketertnden lhraç edilen tarım ürünlerini taşıyan kamyonlara karşı ülke çapında eylem başlatnuşlardı. rau? bunun sonunda cleagesiz bir mckanizasyünla karşı karşı ya kalınmıştır. Mekanizasyon seviyemiz modern tarım lekııiğinin u^gulanmasına elverişli olmaktan uzak olup, hayvan gücüne dayanan maklneleşme devresinin kapatılarak motor gücünden yararlanılan geçiş devresine Rirrais ve bu devrenin son aşamasına gelniiştir. Tanmsal araç ve gereçierin çıttçilere ulaştınlması ıçin çıft çılerın elverişli kredilerle desteklenmesi, traktör ve diğer ta rımsal araçlar konusunda eğıtilmeleri gerektiğinl belirten Reşit Kursun birim sahadan alınan verimı arttırmak tçin gereklı önlemler alınmasını söyledi ve söyle dedi: «Birtm sahadan elde edilen verimi arttırmak için geüşmiş Ulkelerin uysulariıklan ileri teknolo.tilerl uygiılamak zonındayıs. Birim sahadan elde edl len verimi arttırmada tanmda temel sirdller olan sulama, şriib releme. ivi tohum ve fidan kullanma, llaçlama, tarımssl kredi, tanmsal mekaırizasyon ve kallfiye 1? gticü kullaıumı en önemll amHİerdir.» Celikel: Ekonomiyi canlandırıcı karar alınmalı tSTANBUL, (THA) Istan, buı Sanayi Odası (ISO) Baş. kan Vekîli Murtaza Çelikel «24 Ocak kararlarını parti programı haline getlrmek is. teyenler bir kenara bırakılarak ekonomiyi kararsızhk, yatırunsızlık ve küçüinıeden kur taracak yenl ilke kararlan almanın zamant geldl» dedi. Çelikel yaptığı açıklamada, siyasi parti faaliyetlerine izin verilmesiyle 24 Ocak kararlan nın ekonomik tahribatm ve başansızlığını 12 Eylül hareka tına bağlamak isteyen politik kadrolarm ortaya çıktıgını süy ledi. Çelikel bu tutumun 34 Ocak'la başlayan yıkıntılardakl başansızlıklarm tartışması. nı önleme olduğunu öne sürdU. ANK.VRA, (Cutnhuriyet Börosu) Dört bakan ve teknisyenlsrdrn oluşan bir grup dün Milli Güvenlik Konseyi'ne Karnu İktısadi Kuruluşları'nm (KÎK'ler) yeniden düzenlenme sine lüşkin tasan hakkında bilgi verdi. Siyasal partilerin yeniden Itu. rulmaya başlandığı vo bazı 3iderlerle, Iider adaylanıun Çankaya'ya çıktıkları bugünlerde, hükümetten dört oakanın «Çankaya'ya çıktıklan» haberl dün başkentte bomba gibi patladı. Dört bakandan önce, Cumhurbaşkanı Kenan Evren"jn Halkçı perti'nin Hder adayı Necdet Calp'i kabul etmiş olması, bakanlarm kabulüne de bir başka anlam kazandırdığı ve başka geüşmelere yol açabî. leceğl cîoğrultusunda değerlendirmelere neden oldu. BağKur Daire Ancak, daha sonra sağlanan bilgilere göre, Çankaya'ya ÇJ> Başkanlıpı'na kan bakanlar ve teknisyenlerin Bahadır Taş KtK'Ierin yeniden dilzenlenmesine ilişkin hazırlanmış olan atandı karamame hakkında MGK'ne ANKARA (ANKA) Bag • açıklamalarda bulunduklan be Kur Genel Müdürlüğü Sigorta lirlendi. KÎK toplantısmda dun lılar Dairesi BaskanUğı'na Ba Başbakan yardımcısı Zeyyat Baykara, Maliye Bakanı Adnan badır Taş atandı. Resmi Gazete'de yeralan ftta Baser Kafaoğlu, Enerji ve Tama kararlanna göre, Prof. Ha bli Kavnaklar Bakanı Fahlr tlkel, Claştırma Bakanı Musta* va Tabip Albay Hasan Ovit Alın'da. Gülhane Askeri Tsp A (a Aysan ile Hazlne Gene] Sekkademisl ve Tıp Fakültesi Gö retert Tevflk Altmok ve Hazi. ğüs Hastalıklan Kürsü Profe ne Genel Mfldürtt ökmen Atamyıldız katıldı. sörlüğü'ne atandı. AET, Fransa'ya 2,7 milyar dolar yardım karan aldı BKÜKSKL, (THA) Fransa'nın ödemeler dengesindeUi açıgının giderilmesi lçin Avrupa Ekonomik Toplulugu 3 milyar 700 milyon dolar yardım verilmesmi kararlaştırdı. Topluluga öye 10 ülkenin Mallye Bakanlarmın katılüığt toplantıda yardım lçin herhangi bir koşul aranmazken Fransanın 1982 yılında oluşturduğu ekonomik programm sürdürülmesl tstendl. Oturum Başkanı Federal Alman Maliye Bakanı Gerhard Stoltenberg. Fransa'nm istikrar programına önemll bir destek olduğunu blldirerek yardım prog ramının ileride saptanacağını söyledi. îtalya ve ! r landa da AET yardım fonundan daha önce 6 milyon Ecu (bir birim Ecu 0,92 ABD Dolanna eşlt) yardım almışlardt. Compugratic şirketi, Türkiye mümessiline birincilik verdi Kkonomi Servisi Türkiye'deki gazeteler ile basın, basım ve vayım kuruluşları na özellikle elPktronık ve bügmyar kontrollü cıhazİ3 konusunda hızmef veren Met.ro Mümessillik Anonim Şirketi, temsil ettiŞi Compusraphie Corporation fîrması taraîmdan diinvatJa vıhn en başanli mümessili SP çildi Firmanm Paris'te yap tığı mümessiller topiantısma dünyadaki bütün Compugraphic temsilcîlerı katıldı ve topiantı sonunda törenle M«tro yetkililerlne bir plaket verildi. Merkezi Amerika'nm Boston kentl yakınlanndaki Wilmington'ds olan Commiîjraphic Corporation, dünyanın en bUyük, bilgisayar kontrollü dizgi siı temleri üreten firms«ıdır. Bankanızı nasıl denetlersiniz? Bankaların yıl sonu bilânçolarını açıklamalan, yasal bir zorunluluktur. Böylece müdilerin, müşterilerin ve kamuoyunun bankaların durumu konusunda bilgilenmelerı amaçlanmıştır. Siz de bankanızı seçerken, bilânçosunu değerlendirebilecek bilgiye sahip olmalısmız. Çünkü, bilânçolar yalan söylemez. Yeter ki, bilânço okuma tekniği iyi bilinsin. Bir bankanm # Kâr rnı, yoksa zarar mı ettiği, # Bankacılık faaliyetlerinde ne kadar başarılı olabildiğî, # Kaynaklarını ne ölçüde doğru kullandığı, # Yapısınm sağlam olup olmadığı bilânçosunda açıkça görülür. Uluslararası, bankalara gerçek anlamda güvenin sağlanabilmesi için, bilânçolardaki can alıcı kalemlerin neler olduğunu, yorumlarıyla birlikte anlatacak," açıklayacaktır. özel ve tüzel kişilerin daha sağlıklı bilgilere dayanarak bankalarmı seçebilmeleri için... :### BÜMÜŞ r\v\\ L A n l : * %» AUf M.150 24.000 3.500 3.185 83 ••.... •• •• •• 24.200 25.000 8.510 Satif Cumhuriy«t Reşat 24 Ayaı 22 Ayar bileaiK Gümüa 93» 85 »DCVİZKLIRLAR^ Dövta 1 ABD dolan 1 Avustralya dolsn 1 Avusturya şilini 1 Batı Alman markı 1 Belcika frangı 1 Danimarka kronu 1 Fransız frangı 1 Hollanda florinl 1 îsveç kronu 1 îsviçre frangı 100 îtalyan lireti 100 Japon yerrf 1 Kanada dolan l KııvtytdtoMi 1 S7orvt9 lvoısu ı s. AnbMu »nM Dövlı 214.66 189.31 12.37 87.01 4.36 24.45 28.96 77.34 28.63 Etekttf 210.45 176.32 12.13 85.30 EfektK AU? 210.45 185.60 12.13 85.30 4.37 23.97 2R.39 75.82 28.07 Sstış 4.06 23.97 28.39 102.71 13.62 85.53 162.71 «87.85 28.07 934,93 7S.?3 28.07 102.71 14.34 90.03 1T1.28 724.0S 39M 896,83 «1J)1 104.7S 14.63 91.83 174.70 7S8.58 80.14 333,5T 216.76 191.16 12.49 87.86 4.40 24.69 2924 78.10 28.91 105.79 14.77 92.73 745.77 30.4S 3R6.63 62.84 178.42 ULUSL\RARASI bir dünya bankasıdır. 87.86