Katalog

13 MAYÎS 1983 K ÜLT ö R Y A Ş AM Curnhunyet 5 Sinemanm en çok para getiren 10 fikni İSTANBUL, (UBA) 1982 yılı sonuna kadar çevrilen v e en büyuk geliri sağlayan 10 film açıklandı. ABD'do yayımlanan «Variety» dergisinin araştırmasına göro, 1982 yıh sonuna kadar gösterilen filmlerden «Star Wars. (Yıldız Savaşları) 193 milyon 500.000 dolarla (yakiaşık 41 milyar üra) ilk sırayı ahyor. Öbür filmler ve sağladıklan gelirler de şöy le: 2. «E.T.» 187 milyon dolar, 3. «The Empire Strikes Back» 140 milyon dolar, 4. «Jaws» (Denizin Dişlen) 133 milyon 435 btn dolar, 5. «Kııt sal Hazine Avcılan» 112 mil yon dolar, 6. «Grease» 93 milyon 300 bin dolar, 7. «The Exorcist (Şeytan) 88 milyon 600 bin dolar. 8. «Baba» H2 milyon 700 bin doîar, 9. «Superman» 82 milyon 700 bia dolar, 10. «Neşeli Gtinler» 73 milyon 848 bin dolar. Wajda'nın görevden alınması protesto edildî VARŞOVA, (AP) Geçtiğimiz günlerde Polonya Kültür Bakanhğı ve Polonya Birleşik îşçi Partisi'nin kararıyla Varşova Hlm Stüdyosu yöneticiliği görevinden uzaklaştırılan lilm yönetmeni Andrzej Wajda'nın yakın çahşma arkadaşlan, bir açık mektup kaleme alarak olayı protesto ettiler. Kültür Bakanı Kazlmîerz Zygulski'ye hitaben yazılan açık mektupta «Wajda'mn Varşova Film Stüdyosu'nun başından uzaklaştınlması, yalnızca rolonya da film yapunuia değU, aym zamanda Polonya kültürüne de inılirilen ağır bir darbedlr» denildi. Mektupta ay rıca, «devlet yöneticilerince ile ri süriilen Wajda v e ekibinin başvna buyruk bir kfiltür polit : kası izlediğl yolundaki Iddianın son derece saçma olduğu, çiinkii Kültür Bakanlığı'mn se naryoları tek başma kararlaştırdığı ve çekiml biten tiltn'.eri tek başma onayladığı» belir tildi. Hayvan öldürene ölüm cezass sağıda okuyaca ğmız haber 16 mayıs 1983 pazar tesi günü, saat 14.30'da teleksten bir aJansm haberl olarak tüm gazetelere geçiîdl. Haberl hiç değiştirmeden aynen yaymlıyo ruz: A Türk karikalürünün dısa tasan dalı: Selcuk Denürel Abidin DİNO EM'den Sedat Nuri'ye, Cemal Nadir'den Turhan Selçuk'a ve yeni ku?ağa kadar, no llginç bir insan dızisi! Cemal Nadir'i anımsıyOrum; Cüız bir beden, giyimi kuşarru çok düzgün, siyah <,3rçeveli gözlükler arkasmda genellikle güieç, (kimi zaman çok kederli), ürlak üri gözler, dostluk Bir «Çizgi dolu. Felsefesi»nden Onu «kıraathane ve meyhane lerde» pek göremezdiniz. Ce söz etmek mal Nedir'le çene çalmak isteyenler onu ancak Cumhuriyet Gazetesinde, o koca konakta uyuyor, yahut da düş seyredibulabüirlerdi v e bir şartla: yor gözleri içeriye dönük, belÇizmekte olduğu karikatürü bi ki de gözlerinin biri içeriye biri dışarıya bakıyor; demek istirmişse, karşılıklı bir kahve tediğim şu ki, faltaşı gibi dört iynıe saati gelmişse... Bir an kovanı gibi işlek, vızıltılı ve açıyor gözlerini gece gündüz, gitgel dOlu Cumhuriyet Gazete sonra da çiziyor. s nde, sayfanm boşluğunda bir Gülmeya ya da kızmaya hepçizgiye dengeyi yitirmeden ten hazır, ne var ki gülüş ya parendeler attırmak hiç de ko Ua luzıçınm özUnü eve saklıyor, lay değildi. Tümden zordu Ce besbelli'. Kalemi ele almoadır mal Nedir'in ve Türk Karika ki dananın kuyrugu kopuyor; türünün durumu, bir çok ne çıkmazlarla, tersliklerle, olumdonle... suzlüklarla, gülünçlüklerle he. saplaşıyor durmadan, sabahlara kadar. Cemal Nadir'i Somuttan kopmaksızın, «kavramsal» bir tepki ortaya anımsaınak çıkıyor, yeni dediğim karikatür kuşağmda. «Felsefe» sözSelçuk Demîrel'in çizgilerin cüğü bunoa ucuzlamasaydı, biı söz et> den söz edecekken Cemal Na «çizgi felsefesbnden dlr'i anımsamamj bağışlaym, mek yersiz değii bir bakıma. aslında bu iki sanatçı birbirleYeryüzündeki şamatanın ©r. rine hiç mi hiç benzemezler, tasında kimi zaman fısıldamak, açayrı kuşaktanjjambaşka m bagırmalctan daha etkili. Çok sanlar. Yanm yuzyıl ara ile eski bir Anadolu yöntemidir, belleğimde onlan yaklaştıran bozkırda yitik tekkelerde kentek özellik, ikisinin de çizgi de di kendine ilâfailer mmldana lisi olmaları. mırıldana ömür tüketmiş nice GÜNLÜK TUTUYOR «Selçuk Demirel'in îşl gücü bir bakuna îurekli bir günlük tutuıak... Sözcüklerdcn değil de çizgilerden oluşan btr günlük cinsi...» İSTANBUL Medeni yet Partisi (Hayvansever Tanm Partisi) kurucusu Istanbul Belediyesi cenaze memuru Ce vat Bitirgcn kuracaklan partinin hedefinin «Yeşiiler» ile aynı olduğunu söyledi. Karacaahmet Mezarlığında cenaze memu ru olarak 24 yıldır çalışan, «Hayvanlara Yardım Derneği» Başkanı Ccvat Bitirgen parti kur ma çalışmalarıyla ilgili olarak yaptığı açıklama da 300 sayfalık program ve tüzüklerinin hazır ol duğunu, basım çalışmalarınm sürdürüldügünü, 27 mayısta Içişleri Bakanlığma başvuracakla nnı belirtti. «Türkiye'de en az 500 bin hayvansever ve tarımla uğrraşan kişi var su anda VZ ilde örgütleş me durumundayız. Bun larm sayısı 40'a ulaşa cak. 20 milletvekili çıkartarak Millet M«c lisinde grup kuracağunı za inanıyorum» diyen Bitirgen, Anayasanın 46. maddesine dayanarak kuruldukiarını belirtti. Bitirgen, parlamentoya glrmeleri halinde ya pacaklan işleri şöyle özetledi. 1) Hayvanları Koruma Kanunu çıkartacağız; 2) Türk Ceza Kanunu'nun 521. maddesl ni değiştireceğiz; 3) Be lediyelerin silahh hayvan katliamını yasakla yacağız, 4) Tanm ve Hayvancılık Bakanhğı' nın yeniden kurulmasına çalışacağız; 5) Beledlye Başkanlarmın Veteriner Fakültes! mezunu olmasmı sağlayacağız: 6) Kuduz hastaneleri açacağız. T. Ceza Kanunu'nun hayvan öldürenlere ve rilecek cezalan belirleyen 521. maddesinin «gülünç» cezalar içerdiğinl belirten Bitirgen, seçillrlerse idama kadar varan ağır cezalar getireceklerinl açıkladı. Gülersoy, Turing Kurumu'nun calısmalarını actkladı Sültür Servisi Türkiya Turing ve Otomobil Kurumu Genel Müdürü Çelik Gülersoy, Çamlıca Tepesl'adeki Turing Işletmsleri'nde bir basın toplantısı düzenleyerek. yıl içinde yapılmttsı tasarianan çalışmaları açıkladı. Gülersoy'un açıklamasma göre, Çubuklu sırtlarındaki Abbas Hilmi Paşa'ya ait yazlık sarayın restorasyon îalışmaları 1984 yüı ortalarında tamamlanacak. Istanbul'da örneği pek az olan «Art Nouveau» stili yapılan sarayda konser ve toplantı salonlan bulunacak. Şu sırada Çadır Köşkü'nde kapalı bulunan Tanzimat Müzesi, Gülhane Parkı içinde yaptınlan yeni bir binaya taşınacak. İstanbul'da ılk kez bir «Konak Oteli» açılacağını da belirten Gülersoy, Suîtanâhmet'te bulunan konağın, Batı ölçülerine uygun hizmet vermesine karşılık, iç ve dış dekorasyonlannın eskiye dayalı olacağmı söyîedi. C nıağını ya da düğümünü «çöz ıneiüe» «yukaıuiııj'uz» sanki. Karşılıklı bir oyun oynanıyor Selçuk'la seyirciler arasında. Selçuk insanlara kızguıUkla, sevinçle, korku ile, güvenle, kırüdıkla, hayranlıkla, obur bir ilgi ile bakıyor. Hepsi birden... Durmadan bakıyor. Belki geceleri bile karanhkta, evinde, yatağında, gözleri açık Ama «çocuk kitabı» neyin nesi? Bence çocuk kitabı «büyüklerl» ilgilendiren bir kitap türü, nasü ki «büyüklerin» yüksek raflarda tuttuklan kitaplar, küçükleri en çok ilgilendiren kitaplarsa... Selçuk'un «çocuk kltaplan*, böylece Tokyo, Hamburg ya da Bologna'da elden ele geçiyor, okunuyor, seyredillyor, seviliyor. KarikatürUn kuşkusuz daha nice çeşitleri var ve bu çeşitl~r arasmda, iğne ile kuyu kazarcasına, Selçuk Demirel'in Afrika ormanlarından bin kez daha çetin olan Paris kentinde karikatür üretmssi, Türkiye' den başlayarak çizgilerini ülkeden ülkeye yayması, sözünü ettiğim yeni akmcılığm güçlü bir örneği. Benim gibi nerdeyse beşikten beri kariltatüre vurgun bir kişi için Türk Karikatürünün bahçe duvanm aşmış bu daîmm ta uzaklarda yeşsrdiğini görmek. büyük bir mutluluk. Yeni bir resim ekolü: Cobanizm BTJRSA (aa.) «Çoban res 9am» diye bilinen Süleyman Şahiıı, «Beni Türkiye'de anla maysnlar var,» diyerek kendine özgü olan ve «Çobanizm» admı verdiği ekolunü Pransa' da açıklayacağım bildirdi. «23 yıldır fizerinde uğraştığun ve gellştirmeye çaüştığun ekolüm le ilgili açıklamayı Fransa'da yapacağım,» diyen Şahin, ama cının «Cobanizm» adını verdiği bu ekolü dünyaya ciddi bir bi c.imde benimsetmek olduğunu söyledi. Süleyman Şahin, bu açıklamayı yurt dışında yapmasımn, Türk icsanma özgü bir ekolü Avrupa'da duyurmak olduğunu da sözlerine ekle. di. SungurlıTdan ses gelmiyor ahin Çeri'nin 28.9.1982 günü, Ankara'daki SSK Ulucanlar Doğumevi'nde bir oğlu dünyaya geldi. Kısa süre sonra, hastaneden aldığı belgeyte Çankaya Nüfus Memurluğu'na başvurdu ve himlik çıkarmah istediğini bildirdi. Orada görevli bir bayan, doldurulmus olan belgeleri Müdür Kamuran Ulus'a imzalatmasım istedi. İmza işlemi de tamamlcnPazar gunü yap> dı, bir başka memur 4.10.1982 gün ve 10893 sıra numa lan optimist yanşlarasıyla kaydedip zarf içinde, doğum yeri olan Sunrında onbir tekne gurlu'ya postalaması için kendisine verdi. Aynı gün batmış ve ancak biri Şahin Çeri zarfı pastaladı ve peh çoh yurttaşımız gibi yanşı bitirebilmiş. hayatı haydı. Çankaya Nüfus Memurluğu'nu komşu Du duruma bakınkapısı yaptı, Sungurlu Kaymakamlığı'na mektup üstüca, optimistler honune mektup yazdı. İkisinden de sonuç alamadı. Şimdi sunda optimistten çoh kara kara düşünüyor. Aradığı belgeler ya PTT'de tapesimist olmamak elkıldı, ya da Sungurlu Nüfus Memurluğu'nda bir düşde değil. y\<; manı var. Ş Histö Optimist GÜLGEC SÖYLEîvi GOLÜP, ... y O ...BUTuN YAZ. >s, N KAUOAN DALA . kTOMUP. GÎJMÜNU GÜN o Ünlü kameraman Rutfenberg öSdü Kültür Servisl Bir dönemin tanınmış kameraman larından Joseph Rutt nberg, Los Angeles'deki evinde öldü. Ruttenberg, doksan iiç yaşmdaydı. «The Great Waltz* (1938), •Mrs. Miniver» (1942), «Somebody Up There Likes Me» (1956) ve «Gigi. (1959) adlı filmlerdeki çekim başarısından fttürü dört Kez Oscar ödülü alan Ruttenberg, altı kez de Oscar'a aday gös teriknişti. Rusya'nm St. Petersburg .. (şimdi Leningrad) sentinde doğduktan sonra çocuk yaşta ailesiyle ABD'ye göç eden Joseph Ruttenberg, ilk başlarda Boston'da haber fotoğrafçısı olarak çalıştı. 1933' de Hollywood'a gelerek Met roGoldwynMayer $irketiyle sözleşme imzaladı ve öraıünün sonuna kadar bu şirkette çalıştı. Ruttenberg, ö•/.ellikle siyah beyaz îotoğrafm, sesli filmin ve renkli filmin gelişmesine yaptığı katkılarla ün kazandı. rdk KİM KİME Bu yakmlık bir yana, öncmli başkauklar var 1960'lardan önceki karikatürcülerle 1960'lardan sonra gelen karikatürcüler arasmda. Bana öyle geliyor ki, Cem'den Cemal Nadir'e kadar karikatür sanatı, topluma ve kişiye bakışta, önceliği dış görüntişa vermişti. Dışsal imge, abartmalı bir gözlem süzgeçinden geçerek gülmeceye, eleştiriye ulaşıyordu. Turhatı Selçuk'la birlikte ve ondan sonra gelen birçok çizgioide, bana öyle geliyor ki başka bir yönteme, başka bir boyuta erişildi. N'ola ki tau baş ka boyut? Kolay değil buna doğru ve kısa bir yanıt vermek ama, Selçuk Demirel'in ça lışmaları, bu alanda bir iki düşünce ileri sürmeme olanak veriyor samyorum. Selçuk Demirel'in işl gücü, bir bakıma sürekli bir günlük tutmak.. Sözcüklerden değil de çizgilerden oluşan bir günlük cinsi. Öyle çizgiler ki, sanatçmm duygu ve düşuncelerinin yumak laşmış ürünleıi bunlar. Bir io zorlayışın ya da zorunluğun dışlanması, dışa vurması belM de. Selçuk Demirel'in karikatür yönteminde, görmecelerin. de, seyredenin katkısı var; yudervişler var ki, yüzyıllar boyunca tüm bir halk tarafından duyulmayı becermişler, savaşlan, kırımlan, baskıları aşa aşa günümuze ulaşmışlar seasiz sedâsız. Yoksa topluma dönük olmanm etkin yollanndan biri, kendine dönük olmak mı? Belki şöyle demek daha doğru: Dış baskılarla bilenmiş bir kişilikgiderek kişisellikcinsi var M, doğalca toplumsala erişiveriyor; etkitepkl feuralı içinde genele kavuşuyor, topluma aç> lıyor bütünleşerek. Behic AK Arada bir de çocuk kitaplan 20. yüzyuın son çeyreginde, her alanda (ekonomi, teknoloji, düşünce vb.) yeıü sorunlar pat lak verdikçe, h a h bir değişün içinde bulunan değerlerle birlîkte karikatür sanatı, yabancüaşmış insan kavramı etrafmdasmıfsallık boyutunu unut madan eleştirilerini getiriyor. Selçuk'un çizgilerine bakarak söylüyorum: însan olmaik ne zor şey aslında! Evet, bir de «çocuk kitaplan» kanşıyor araya, örneğin «Mnmuk» var, o her ülkede benimsenen, cana yakm Mumuk» Mimar Gönül Bayiilgen'in ku. rutulmuş çiçek sergisi Yıldız Üniversitesi Mımarlık Fakültesi'nde açıldı. Saat 10.00 . 18.00 arası her gün görülebilecek olan sergi 23 Mayıs'a kadar açık kalacak. Gönül Bayülgen'in kuruîulmuş çlçekierî Ttarihtebugim JI93319S3 18 MAYIS 1933 18 MAYIS ÖZGÛRLOK MÜCADELESL. 1880'DE BueüHfMzA/3 ve POUTÎKACI ZÎYA PA. ANKARA', 17 (Telefonla) Paristen ge len son malumata göre Osmanlı Bankası ile itilâf kuvvei karibeye gelmiştir. Bir çok esaslar da anlaşılmıştır. Bankanm imtiyazı 1952 senesine kadaT temdit edilmektedir. Banka murahhaslan mevduatı koruma kanunu projesi hakkmda bazı itirazlarda bulunmuşlarciır. Cumartesi günü buraya gelecek olan Saraçoğlu Şükrü Beyin muvasalatından sonra bu mesBlenin de halli ve itilâmamenin imzası muhtemel görülmektedir. Eskiden Osmanlı Bankası hazineye 800. 000 tngilia lirası ve 50.000 dolar miktarında Osmanlı Bankası ile uyuşutuyor kredi açıyordu. Teni itilMnama ile bu kredinin miktan 2,5 milyon îngiliz lirasına ib lâğ edUmektedir. ANKARA 1 Cenevrede bulunan Hari ciye Vekili Tevfik Rüstü Beyin ay sonuna kadar avdeti tahmin olunmaktadır. Hariciye Vekilinin avdeti Yunan Başkanvekili sonbaharda gelecek ANEARA 17 (Telefonla) Aldığım malumata göre Yunan Başvekill VL Çaldaris ile Yunan Hariciye Nazırmm Londra konferansma iştirakleri dolayısile ancak sonbahara doğru Türkiyeye gelebilecekleri anlaşılmaktadır. $A ADANA'DA oU>Û' MEŞCUTİyETİH KUHULMA &t İÇİN CALtŞM&eAt AMA4/V KEMAL 'L£ VUBT O>$INA KAÇIP°UÛGRİY£T*GAZBTE£İUİ &*&£/*/$LAROt.TAMZİMAT OEVSİ YÖNETİCİI.ERİNOEM ÂÜ PA$A İLS KlBAtJ K/GAfiia KAÜCADELESS COK ÛMLÜDÜ1Z. KİŞİ ÖZGÜRUJKlEGİtJİ SAI/UMKM. Si ve ft£ffi Bîe VÖ'HETÎM ÇEKÜ OIA/J ÛJMUURİYÇTİ ONESKAESİ İLB DA/MA $İM$EI£l£a ÛZERİME ÇEACMİşri. YAZt VE $İi&LERİAfDE OE BASHI YÖHETİMİ İLE SAVA$I ve UAUitN SOSYAL HAkLAR/Nf KONU EDİMEM ZİyA SONKA P/t,JT. A8PÜLHAMİT 'İAI6ÖZÜNE 8AT. MAYA Ö İ ' ^ LJZAK