Katalog

25 Haziran 1971! rCUMHURİYET: :SAYFA ÜÇ DIŞ Durgunluk enflasyondan öüemlidir aliye Bakanı Sait Naci Erpn'in Ankara televizyonuna verdiği mülâkat, bizi Türkiyenin ekonomik açıdan dünyadaki yerini yenlden düfunmeye zorlamıştır. Maliye Bakanı, Türkiyeniıı çok büyük problemini enflâsyon olarak nitelemiş, dengeli bir malî nisam kurulmasından yana olduğnnn söylemis ve vatacdaşlara kuŞak Slkmaya h*Tirlanınalar| gereğinl hatırlatmıştır. Ergin'e göre vatandaşlann izlemeleri gereken yol, şu noktalara uyulmasını zonınlu küıyor: # Halk satın almalarda dlkkatli davranmah, lüzumsuz hiç bir şey almamalıdır. # Ele geçen paralar daha riyade tasarruf edilmeli, biriktirilmeli; bisse senetlerine ve tabvile yatırılmalıdır. # Aynca, her halukarda, hükfimetin yapacağı bazı zamlardan »ikâyetci olmamaya ve kemerlerl •ıkmaya hazırlanılmabdır... Maliye Bakanının bu demeci, iater istemez insana kalkınma ham lesine ve plân tatbikatına yenl başlanmış bir filkede bulunduğumuz intibaını vermektedir. Bu filke öyle bir yer olmahdır ki, geçmişinde değil piyasa, hattâ modern devlete ait kunımlarla ilgili uygulamalar bile bulunma* nn. Bırakın arztalep knralını, e» konomi içinde hiç bir sektörün devletten izin almadan parmafım oynatmaya imkânı olmasın... Halbuki Türklye, dunyadaki dlğer gelişmekte otan ülkelere oranla, bu başlangıç safhasından çok ileridedir. Gerçi Türkiyenin, hızlı nüfus artışı, ihracat diişüklüğü gibi evrensel az gelişmişliklerle malul bir ekonomisi vardır. Ama bu ekonomi, sıfırdan baslanıp, tüketiml ve iç talebi resmî fcararnamelerle düzenliyebileceginiz türde bir ekonomi de degildir. Biz Rostow*un «Takeoff» teori•ini, üzerindeki tartışmalann çokfugu yüzünden bir kenara bıratnyoruz. Fakat Galbraight'in sözfl ile şu gerçeği kabul etmeyi de hatâlı bulmayu: «Dünyayı gelişmi? ve gelişmemiş ülkeier diye ikiye ayırmaktansa, kalkınnıanın muayyen «afhalarında bulunan ülkelerin çizgisini çizmek, ilgili sorunlann daha kolay görülmesini sağlar.» lşte Türkiye, bu çizgi fizerinde, artık kendine özgü piyasa kurallarının işler hale geldiği, ekonomik sıkıntılar içinde bulunan bir filkedir. 1960 larda uygulanmasvns baslanılan plân İle de, «ksrma ekonomi» diye tanımlanan bir sistemin yaratılması hızlandınlmış, gecmişte de v«r olan bu düzen, 1960 tan sonra resmen müesseseleştirilmiştir. Yanlıs ya da doğru, seçtiğimiz •istem budur ve geçmişteki gibi 1960 tan sonra da Iiberal bir anlayış içinde bu yolda ilerlenilmiştir. Ve gelişme de, seçilen sistem çerçevesi İçinde vardır. Çogu tüketim maddelerine olsa da, özel sektör kesimı yatırunda buhmmuş, geniş iş sahalan açılmıştır. Ama yine de gizll ve açık Isaizlik, Türkiyeyi enflasyondan daha ciddi şekilde tehdit etmekte, dış ülkelerde iş bulmak için bekleyenler kuyruğu 1 milyona eıkmaktadır. Sosyal buhranunızı en ciddi şekilde aksettiren olaylardan birisi gençiik hareketleriydi. Aeaba kim çıkıp gençliğin problemi enflâsyondu diyebilir? Halbuki gençliğin yanna güvenle bakamamasvnın önde gelen sebeplerinden birisinin işsizlik olduğunu künse Inkâr edemez. Bu çerçeve içinde bulunan ve artık Afrikanın kabile devletlerinden çok daha ileride, daha kanşık bir devlet ve ekonomi yapısına sahip olduğn bilinen Türkiyede, «sll baştan» ise başlayıp, kuşak sıkarak yatırımı arttırmayı ümit etmek, sosyal buhranlan fazlalaştırmaktan başka hiç bir sonuç vermiyecektir. Bu bir yandan işsizliği arttırarak beklenilen faydayı azaltacak, difer yandan da seçilen karma ekonomi sisteminin temel felsefesi ile çelişen tüketim özgürlüğünün kısıtlanmasına dayanacaktır. Başta da söylediğimiz gibi yatınm ve tüketim, merkezi plânlama ile bsılabilir ya da arttınlır. Fakat bunnn uygulanabileceği ülkeler karmaekonomiler deffl, daha çok sosyalist filkelerdir. Türkiye ise ne bir sosyalist ülkedir, ne de gelişmenin zirvesindeki bir Uberal filke... Bu bakımdan bir tedbir alınrrken, hem ilkelere, henr de pratiğe dikkat etmek lâzımdır. Çfinkfl bir adım atahm derken, Snümüzdeki yıllara daha geriden ve eskisinden daha şiddetli huzursusluklarla girebiUriz. Dunyadaki yerimizin sadece eofrafyaya dayanmadığım unutmamalıyız. H AB E R L E R M Çu En Lay: "K. ÇinABD ilişkileri Formozo'ya baâlı,, Irak fle Sovyetler, bir işbiıliği pıotokolü imzaladılar BETRUT, (THA) rak ve Sovyetler Bırliğimn bir ışbırlığı protokolu itnzaladıkları Bağdat Radyosu tarafmdan açıklanmıştır. Bu, Mısır ve Sovyetler Birliğıyle geçtiğımiz Mayıs ayında imzalanan 15 yıllık dostluk ve işbirliği anlaşmasından beri, Moskova'nm bir Arap Clkesiyle yaptığı ilk anlaşmadır. Bağdat Radyosu, protokolün Çarşamba gecesi Irak Devlet Baskanı Yardlmcısı Salih Mehdı Ammaş ve Irak'ı zıyaret et. mekte olan Sovyetler Birliği heyeti başkanı Vladımir Novikov tarafından imzalandığını bıldirmiştir. Radyo, protokolün aynntıları hakkında hiç bir açıklama yapmamıştır. NEW YORK (aa.) in TTaiir Cuznhuriveti Başbakajoı Çu En Lay, pazartesl akşazm Uç AmenkaİJ gazeteci ile eşlerıne verdiği yemekte, «ÇSn • Amerikan ilişkilerinln normallesttrilebUınesi İçin ferekll anabtarm, Formoza sorununda olduğunu» soylemiştir. «New Tork Tîmes» tan Seymour Topplng'e, «Newsd«y» dan Wflliam Sttwood'a ve «Wall Street Jonrnal» den Robert Keatley'e verdiği demecinde Çu En Lay, şu noktalar Uzerinde durmustur: O Amerikan kuvvetlerinin For moza (Milliyetçi Çin) adası çevresinde meydana getirdikleri koruyucu perde, Çin ile A.B.D. arasında diplomatik ilişki trurulmasına en büyük engeli teşkil et mektedir. Çin Halk Cumhuriyetl Formoza halkı Pekin yönetimini kabul ettiği takdirde ada halkına karşı herhangi bir misiUemeye girişmiyecektir. Ote yandan Pekin, adaauı iktisadî kalkmmasına yardım edecek ve MOSKOVA, (aji) Halen Sal halkın daha önce elde ettiği ay. yut Uzay tstasyonunda dilnya etrafında dönmekte olan üç Sov ncahklan tümfiyle koruyacaktır. O Çu En Lay, kendi adına yet kozmonotu, önceki gece üzayda en uzun sUre kalma rekoru konuştuğunu belirterek, «Beş ulkenin katılacağı bir nükleer sikırmışlardır. l&hsızlanma konferansı toplan» Bundan önceki rekor geçen Ha zlran ayında Soyuz 1 aracı ile ması yolundaki Sovyet teklifine uzayda 17 gün 16 saat 59 dakika pek taraftar ounadıfını» soylekalan Andrian Nikolayef ve Vi miş ve şöyle devam etmiştin «Çin büyük bir nükleer devtali Svatsiyanofuııdu. Amerikan uzay adamlarmm u let değildir. Pekinin nükleer zayda kalma rekoru 13 gün 18 landaki siyaseti, büyük devletlerin bu alandatd tekeline ve küsaat ve 35 dakıkadır. Yeni rekoru kıran Georgi Dob çük devletlere santajda bulunrovolski, Vladıslav Volkof ve malarına son vermek, böylelikle Viktor Paçayef'in uzayda ne ka de, bu konuda tam bir çözflme dar kalacaklan bılinmemektedir. nlaşmaktır.* O Çu En Lay, A.BJ). Ue Çm arasında kültürel. bilimsel ve sportif heyet mübadelesine taraftar olduğunu, fakat bu mflbadele için bir hazırlık çabşmasının gerekli tralunduğunu belirtmiştir. Ticaret alanında ise, A' merikan iş adamlannın önümfizdeki Kanton fuarına katılmak 1 çin yaptıklan vize müracaatian dikkate alınacaktır. O A.BD. Başkanı Rlchard Nucon'un Çlnl zıyaret ihtimall konusunda da Çu En Lay, «Ziyareti çevreleyen koşullar açık seçik olduğu takdirde Başkan NUon Çine hoş geldi» demiş, bu sözleriyle «Çinin tek başkenti bulunduğunu ve bu başkentin de Pekin olduğunn» tma etmiştir. dıs basında Kıbrıs Sorunu K ıbrıs basınında. gerekirse Makarios'u devirerek Türkierle Vunan'lılar arasında 1963'ten beri anlaşmazlığa sebep olan Kıbns çıkmazmı çözumlemeyi öngoren bir komplo hakkında yazılar çıkmıştır. Bu yazılar ise Kıbns siyasi çevrelerinde huzursuzluk yaratmıştır. Kıbns Rum basuıı, Atlantik Konseyinin son Lizbon toplantısından sonra orta>a çıkan söylentilerden bahsetmektedir. Bu konferans sırasında Türkiye ve Yunanistan Dışişieri Bakanlan başbaşa bir göruşme yapmışlardır. Kısa sure sonra da «Milhyet. gazetesinde Başbakan Papadopulos'un bir demeci ^ayınlanmıştır. Yunanistan lideri, demecinde Kıbns buhranmın iki toplum arasındaki «basit bir psıkolojik kriz» yüzünden doğduğunu ve her iki toplumur. da «anavatanları» olan Yunanistan ve Türkiyenin otorite ve iradesini kabul etmeleri gerektiğini ifade etmiştir. Lefkose'deki siyasî cevreler gerçi şimdiye değin bn konuda hie bir >orum yapmamışlardır. Fakat <yabancı Bakanlıklarda hazırlanan plânlar» ve «Makarios'un dışmda bulunan çözüm yolları» hakkuıdaki söylentiler artmaktadır. .Phileleftheros» gazetesi. Makarios'un bile .seytani tfüçlerin» kurbanı olacağuıdan soz etmiştir. Fakat gazete bu şeytanî güçlerin kim olduğunu açıklamamıştır. Bizim Lefkose'deki muhabirimizden aldığımtz habere göre, 4tina ile Anknra'ya atfedilen plân. Kıbns'in hağımsizlığuıı ve Ada Türklerinc gecici bir mnhtariyeti caranti edecekti. Türkler de buna karşılık aynlma, ya da Türkiye ile birleşme taleplerinden vazgeçeceklerdi. Bu plânm aslmda yenl biç bir yönü yoktur ve taraflar tarafmdan birçok kez teklif edilip. tartısılmıstır. Bu arada taraflann başka bir formül kabul etmiş ohnalan da mümkündür. Papadopulos ve Erim Hükümetlerinin, çaresizllkten. himaye ettikleri toplumlann başlaruım dışmda bir anlaşmaya karar verdikleri düşünülebilir. Şurası gerçektir ki. gerek Türkiye ve gerekse Yunanistan'm. dtfer NATO müttefikleri gibi, aralanndaki ilişkileri zehirleyen Kıbns eıbanmı bosaltmakta büyük menraatlan vardır. Sonuç olarak NATO'nun doğu kanadmm güçlenmesi'nin yolu Kıbns buhranına bir çözüm bnlnnmasına bağhdır. Ayni mantığa göre. bunun için de Jurçınlığı ve faıatçılığı ile tanmmıı olan Makarios'un siyaset sahnesinden uzaklaştınlması gereklidir. Fakat bu arada şu noktayı da bellrtmeliyiz ki, Kibnstı yönettcilerin bu endişelerinin haklı olduğuna dair ortada bir emare da yoktur. Atina ya da Ankara'dan gelen bir tesebbüs veya verilen bir beyanattan sonra Kıbns'ta daha evvel de bu gibi söylentiler çok kez çıknııstı. Her hal ve kârda. tecrübeler, İki hükümetin de görüs. lerini zorlayacak yeterll araçlara sahip olmadıklannı göstermiştir. Makarios ise, politikasmdaki dalgalanmalara rağmen, hâlâ halkı üxerinde büyük bir otoriteye sahiptir. öte yandan Makarios'un uluslararası sahnede de güçlü dostlan vardır. Bu ayın başmda Sovyetler Birliğine yaptığı seyahat, kendisi için bu açıdan yararlı olmuştur. Kremlm'in liderlçri Doğu Akdeniz'dekl gelişimi dlkkatle izledikleri bir sırada, Makarios'u desteklediklermi belirtmi5lerdir. C I Salyot kozmonotları, •zayda kalma rekorunu kırdılar Birleşmiş Milletler Multeciler Komisyonu Başkanı Saclrettin Han Hindistan'da bulunan altı milyon ruültecinin ülkelerine kendi istekleriyle dönebilmeleri için Pakistan hükümetlnin siyasî bir çozüm yolu bulması gerektiğinl bildirmiştir. Resimde; Agartala'da bir saray harabesine sığınan multeciler görülüyor. Hind milletvekilleri ABD Elçiliğine protesto yuröyüşü yaptı YENÎ DELHÎ, (aj» THA) Yenı Delhi'de 30 kadar Hındıstan parlamento üyesı Amerikan Eiçüığıne bir gösten yüruyuşü japarak Pakıstan'a silâh taşıdığını ıddıa ettıklerj iki Amerikan gemısuıın genye çevrilmesını ıstemişlerdır. TTinriist^n parlamento üyeleri aynca Yeni Delhı'dekı Amerikan Elçisı Kenneth Keating'e bir de protesto notası vermışlerdır. öteyandan Amerika'dan Pakistan'a sılâh göndenldığı yolundaki haberler uzerıne asî Bengal Deş Devlet Başkanı Seyıd Nazrul îslâm'ın Başkan Nixon'a bir mesaj gondererek «Son derece üzüldüğunü ve yaralandığını» bellrttıgı açıklanmıştır. Gerçekten, sılâh ve yedek parça yüklü Pakistan gemilennın 8 ve 22 Haziran günlennde New York lımamnıiftn aynldıklan haberi Yeni Delhi'de bir bomba gibi patlanus ve hUkümet ve siyaset çevrelerinde, büyük bir öfke ve hayâl kınkhğı uyandınmstır. CİDDE • YASA tslâm Ülkeleri Konferansına katılmakta olan 22 ülkenin temsilcileri dünkü son top. lantılarmda bir «tslâm Dayanışma Yasası» hazırlamak üzere 15 iiyeli bir alt komisyon seçmişlerdlr. Islanbullu 3 Türk, Yunanistan'da esrar kaçakçılığından mahkum oldu YEMCE (Yunonistan), (a.a.) Yenice Ağır Ceza Mahkemesi, Yunanistan'a uyuşturucu madde kaçırma suçundan 3 Turk'u 12 ilâ 15 yıl arasında değışen ağır hapıs cezalanna çarptırmıştır. Hepsi tstanbullu olduğu bıldirilen üç Türk, 7 Nisan tarihinde TürkYunan sınınnı geçtikten sonra otomobillerinde 37 kilo esrar la yakalanmışlardı. 50 yaşmdakl şofor Mehmet tnan ile 43 yaşındaki işçi Sedat Göksü 12'şer yıla, 39 yaşındaki işçi Fuat tçkisiz ise 15 yıla mahkum olmuştur. Üç Türk aynca 200.000 drahmi (Takriben 100.000 Türk lirası) para cezasına çarptınlmışlardır. tfç Türk, âuruşmalannda, otomobillerinde esrar bulunduğunu bilmedikleıini söylemişlerdir. •* LE MONDE YAPI ve KREDI . BANKASI 8 0 . Sergi Kültür ve Sanat Hizmetleri Serisinden »» m~. >•«(• 9 DOĞURAN ANNE, TABURCU OLDU •i İS Hazlran'da 9 bebeğt bir batında doğnrup; sonrm bunlann ölümüne şahlt olan Avustralyab genç anne Geraldine; geldiği giinkü gibl vminu; hastahaneden tabarcu edilmiştlr. İngiMz Hükümeti, Ortak Pazar'a kamu oyunu ikna etmek için kampanva açıyor LONDRA, (THA . a*.) l n . gılız Hukumeti, Ingıltere'nin Ortak Pazar'a girişı konusunda parlamentonun ve halkın onayını almak için geniş çapb bir kampanyaya girişmiştir. Önumuzdeki guz aylannda parlamento, Ortak Pazar'ın one surduğu şartlan kabul ettiği takdirde, îngütere resmen 1 Ocak 1973 günü Ortak Pazar'a girecektır. îngıltere'mn Ortak Pazar g8rüşmelerindeki başdelegesi Geoffrey Rippon, Lüksemburg'da yaptığı son oturumu Avam Kamarasına ayrıntılarıyla anlatacaktır. llgilı kaynaklar, henüz hiç kimsenin Avam Kamarasının ileride bu konuda nasıl oy vereceği konusunda kesin bir tahminde bulunamıyacağını söy lemektedir. Siyasî kaynaklann bildirdiklerine göre, şu anda bir oylama yapıldığı takdirde, Ortak Pazar'a girmenin geri çevrilmesi muhtemeldir. Bazı siyasi gözlemciler, Heath' m oylamada Işçi Partisi'nin de oylanna ıhtiyacı olduğunu ve oylamada yenilgiye uğradlğı takdirde bunun, hükümetin istifa edip yenı genel seçimlere gidileceği anlamına geleceğinl bildirmişlerdir. VVELLÎNGTON Yeni Zelanda Başbakanı Sir Keith Hol. yoake, parlamentodaki konuşması sırasında, Ortak Pazar'ın bu ülkeden süt ve süt ürünleri ıhracatım özel sartlara bağlama kararının «bir felâketi Snlediğini» belirtmiştir. Ancak, Başbakana göre, Yeni Zelanda'nm bütün istekleri ka. bul edilmemiştir ve îngiltere ile Ortak Pazar ârasındaki anlaşma bu ülkenin ihracat geliri. nin %12,5'unu kaybetmesine »e. bep olacaktır. Lüksemburg'da bulunan Başbakan Yardımcısı John Mar. shall ise, Yeni Zelanda'nın bundan sonra îngiltere'nin Ortak Pazara üyeliğı için bir engel Olmaktan çıkacağım belirtmiştir. WASHtNGTON, <a.a.) Cohımbıa Istınaf Mahkemesi, «Wagbington Post» gazetesıni Vietnam Ue llgili gizU belgeleri yayımlamasında serbest bırakmıştır. 9 üyeli mahkemenin oybiıliği ile aldığı kararda, gazetenin yanndan itıbaren belgeleri yayımlayabüecegi belirtümektedir. Hü kümetin, bu karan Yüksek Mahkeme nezdınde temyiz etmesi beklenmektedır. öte yandan, New York Istinaf Mahkemesi, «New York Times» gazetesinin, gizli belgeleri bugun den itibaren yayımlayabılecegine, ancak, belgelerde, hükümetin millî güvenliğı zedeleyıci saydığı kısımlann yayımlananuyacağına karar vermiştir. Mahkeme, «Post»n gizli belgeleri yayımlamasında serbest bıraktı S. Arabistan petrollerinin fiyatı arttırıldı BEYRÜT «Suudi Arabistan Haber Ajansı» Cidde hükümeti ile «Arabian American» petrol şirkeünin (Aramco), petrol Iıatının arttırılması konusunda anlaşmaya vardıklannı açıklamıştır. Ajansa göre, dün halka açıklanan anlaşmayla Lübnan'ın Sayda limanından yabancı Ülkelere gonderilen Suudi Arabistan petrollerinin fiatında Süveyş'in batısındaki öbür Arap ülkeleri petroUerine yapılan zamlara uygun bir artış sağlanmıştır. Ajans, petrol fiatının ne kadar arttınldığını açıklamamıştır. Türktslâm Mimarîsincle SÜSLEME ELEMANLARI YAPI ve KREDI BANKASI Sanat Galerisi Galatasaray 9 Haziran • 3 Temmuz 1971 Pazardan başka her gün 919 arası açıktır. 17 aylık bebek pipo liryakisi MtDDLESBOROÜGH, (THA) ee Goult adında 17 aylık Ingiliz bebeğı pipo tiryakisidir ve her gece yatmadan önce babasının piposunu içmektedir. Çocuğun annesi Bayan Goult ise «Lee'nin pipo içmesinden hoşlanmıyorum. Fakat bnna en. gel olacak değilim» demiştir. I YAZIN "Kannca Ue Ağustoa BSceğl " nl habrlarsmız. Kannca yaz boyunca topladı ve kışı huzur Içinda geçlpdi. Agustos bficeğl ise.» TEŞEKKÜR 23 Haziran 1971 gunu Hakkın rahmetine kavuşan ailemizin kıymetli büyOğü; iyi insan bizleri acılar içinde bırakarak aramızdan ebediyyen aynlması üzerine; cenazesine istirak eden; çelenk gönderen; telefon ve telgrafla veya bizzat gelerek teessürumüze katılan kıymetli dost; akraba ve arkadaslanmıza minnet ve çukranlannuzı sunanz. AİLESt AU OZGElEN'in TEŞEKKÜR .1 Bu yaz biriktireceğiniz paralan 8 Temmuza kadar tş Bankasmda toplayarak değerlendiriniz. ''Sürpriz Çekilişte"çe§itli ve zengin para ikramiyeleri sizleri bekliyor. KISA GUVENLE GİR Cumhuriyet 8325 MEHMET BARLAS Başsağlığı Bankamız Zirai Krediler Mudürü tsmet Alver, 20 Haziran 1971 tarihinde Afyon civarında vukubulan müessil trafik kazasmda kıymetU eşi Vefai ve Teşekkür Kıymetli varUğımız Elim bir trafik kazasmda ve çok sevgili varlıklanmız kaybettiğimiz kıymetli ŞERİFE İFFET DANIŞMAN'ın 21 Haziran tanhınde vefaü dolayısıyle evımize gelen, telefon, telgraf ve raektupla acımızı paylaşan, ebedi istırahatgâhına kadar gelen vs çelenk gonderen bütun akraba, dost, arkadaş ve koraşulanmıza teşekkur edenz. Danışman, Baysoy, ökmen, Sapanlı AUeleri (Reklâmcılık: 1325) 5316 YILDIZ ALVER'i, 21 Haziran 1971 günü de Ankara'da elîm olayın etkisıyle saygıdeğer babası, OSMAN ALVER'İ kaybetmış bulunmaktadır. Kederli arkadaşımıza, evlâtlarına ve ailesine başsağlığı, merhumeye ve merhuma Tanrıdan rahmet dılerlz T. C. Ziraat Bankası Müfettişleri Sendikan (Cumhuriyet . 5318) cenaze törenini tertip eden îsparta Devlet Hastanesi kıymetli başhekimi; doktorları ve diğer mesaî arkadaşlanna ve cenazeye bizzat iştirak eden; telgraf ve telefonla acımızı paylaşan başta hemşehrimiz Sayın Suleyman Demirel'e; Sayın Sağlık Bakanı Dr. Turkân Akyol'a ve Bakanlık mensuplarına; Sayın Senatör Mustafa Gulcügü'e ve Sayın Milletveküi Ali İhsan Bahm'a; sayın İsparta Valisine mulki ve askerî erkâna; Burdur Devlet; Eğridir Kemik Veremi Hastaneleri kıymetli mensuplarına; akraba ve dostlanmıza; kadirşinas İspartalılara gösterdikleri yakın alâkadan dolayı minnet ve «ukranlanmızı sunanz. AtLELEEİ Dr. Fahri Badur ^ ^ Sadiye Badsr'Hn HME paranızın... istikbalinizin emniyetidir î « n l Alanc 2025/530* Cumhuriyrt « 68M