Katalog

TÜRKİYE'DE ÇAGDAŞ DÜSÜNCE TARİHİ Yazan: Prof. H. Ziya ÜLKEN Tanzimattan bugüne kadarki ideolojik ceryanları inceleyen ve her aydının mutlaka okuması gereken muhtegem eser. FİATI : Tamamı iki cilt, 22 Lira. DAĞITIM: SELÇ17K YAÎINLAKL Tuzcular içi KONYA Tel: 2290 Reklâmcılık 4184/12557 umhuriyet 43. yı! sayı 15174 KÜRUCÜSÜ: YUNUS NADİ Telgrai v e mektup adresh Cumhuriyet İstanbul Posta Kutusu: İstanbul No. 246 Telefonlar: 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 9 8 22 42 99 Perşembe 27 Ekim 1966 Yüksek Plânlama İKTİSADİ DEVLET TEŞEKKÜLLERI 967 PROGRAMINDAKİ BAZI RAKAMLARI HATALI BULDU Kurulu nihayet Johnson toplanıyor ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) evlet Plânlama Teşkilâtı ilgililerinden alınan bilgiye göre, Yüksek Plânlama Kurulu bugün saat 15'de Başbakan Süleyman Demirel'in Başkanlığında toplanacak ve 2 milyar 700 railyon lira açığı bulunan 1967 programını görüşecektir. D Güç Görev amamlanan görev bölüşümü işleminden sonra CHP'nin yeni ;önetim kadrosu artık kolları sıvayıp işe Koyulma dnrumuna gelmiştir. Büyük bır heves ve başarı azmi ile çalışmaja başlıyacağım umdugumn* «ortanın solu» ekibi, onünde çetin engeUer bulunduğunu herhalde bilmektedir. Bunlan birer birer aşarken sa*dan soldan, aşağıdan yukarıdan yoneltılecek saldmlara da karşı koymak, belki aynı zamanda birçok cephelerde savaşlar vermek gerekecektir. Bunon kolay l)ir is olmadığı ortadadır. Güçlüğü ağırlaştıran bir husus da, bunca engeli aşroak •orunda kalan CHP. ekibinln kendinden başka jüvenecek hemen hemen hiçbir yardımeısı olmadıgı, hattâ kendi içinden çv kabileeek bir takım olnmsn» akımlan da şimdiden besaba katmak lorunda bulunduğu gerceğidir. Rakip güçleri teker teker karşısına alarak verUecek savaşı plânlamak, birileri ile dövüşürken öbürleri ile «banş içınde beraber yaşamak» şüphesiz akıllıca bir taktiktir. Bunu AP. 1965 seçimlerinden önce CHP'ye kar. şı başarı ile denemiştir. Fakat bngünkü koşullar altmda CHP hesabına böyle bir taktik geçerli değildir. Ortanın soln politikasını benimseyen CHP ye bngün her yandan saldırılmaktadır. Sagdakiler şimdi daha büyük bir hırsla «dinsiz, komünist!» diye onun üstüne üstüne yürümekte, soldakiler ise onu yalancılıkla, idarei maslahateılıkla suçlamaktadırlar. CHP. yöneticileri ne denli yumnsak bir yol tntarlarsa tntsunlar, parti programında ve seçim bildirgesinde yer alan köklü reformlarla ilgiii husnslar üzerinde duruldukça yarın içeriden dışarıdan CHP'ye saldıranlar sayıca daha da artacaklardır. Işinin bozulmasından korkan çakarcılar, havadan para kazanmaya alışmış güçlü toplnm parazitleri, statükocu toprak açaları, Julıkkıyafet Atatürk'çüleri hep birden şahlanacak ve kimi yabancı dostlarımızın da destegi ile CHP'ye ver yansın edeceklerdir. Bu saldınlann CHP. saflan içinde hatın sayılır bir gücü olan tavizciler takımmı da cesaretlendirmesi ve yeni ekip üıerinde baskı denemelerine heveslendirmesi beklenebilir. Son Knrnltayda büyük bir ıaler kazanan ortanın solu şampiyonlan bütün bu baskılara basan ile karşı koyabilecek midir? Bizce CHP. hesabına oldugu kadar, 27 Mayıs devrimi ve onun getirdiği demokratik düzen hesabına da, meselenin olumlu çözümü, bn sornya olumlu bir cevap verilebilmesine baflıdır. Ne yazık kl, yirmi yılbk çok partili hayatımız boyunca CHP. taviz politikasına lüznmundan fazla bel bağlamıs. büyük zararlara uğradığı halde bn politikada ısrar etmis, hattâ 27 Mayıstan sonra bile üç bnçuk yıl kendine bir çeki düzen vermek gereğini duymamıştır. Ortanın soln bareketi, hızını yitiren ve yönünü saşıran bir devrimi yörüngesine otnrtmak üzere göze alındıfını sandığımız olumlu bir davranıştır. Ve CHP'nin lâyık olduğa gücü kazanraasını sağlamak bakımından bn artık belki de son şanstır. Şimdi genç, heyecanlı ve inançlı bir ekip iş başındadır. TâvizciliŞe kesin olarak sırt eevirir. her yandan gelecek saldırılara, yalnız kendi ınancımn gücü ile karşı koymasım ve savundsğu Ukeleri halka ulaştırmayı basanrsa bn ekip CHP'ye de. ynrdumnza da olumlu hizmetlerde bnlunabilir. £n ivi dileklerimi7İc.. T 1967 programı, Devlet Plânlama Teşkilâtı tarafından iki ay önce hazırlanarak Başbakan'a gönderilmiş, ancak Süleyman Demirel bugüne kadar Yüksek Plânlama Kurulunun «ne xaman> toplanacağı hakkında bir karara varamamıştı. Yüksek Plânlama Kurulu toplantısına Başbakan Süleyman Demirel, Maliye Bakanı thsan Gürsan, Maliye Bakanhği Müsteşan Zeyyat Baykara, ilgili Bakanlar, Devlet Plânlama Teşkilâtı Müsteşarhğına vekâlet eden Orhan Çapçı ile ilgili daire başkan vekilleri katılacaktır. Maliye Bakanhğı çevrelerinden alınan bilgiye göre 1967 yılı program açığımn kapatılması amaciyle, Maliye Bakanı thsan Gürsan yeni vergi kaynaklarına başvurulmasını istiyecektir. Vergi kaynaklarının artınlması teklifinin özellikle tarım kesimindeki vergi gelirlerinin artınlmasını öngöreceği belirtilmektedir. Aynca vergi kayıplannı önleyici tedbirlerin de gözden geifade olunmaktadır. Vietnam'da savaş alanını 1,5 saat gezdi DIŞ HABERLER SERVİSİ İSLETME ACIKLİRI TAJtTISILIYOR ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) azı İktisadî Devlet Teşekküllerinin işletme açıklannm 1967 yılında büyük ölçiide artacağını tahminî rakamlara dayanarak belirten 1967 programının bu bölümü, bazı İktisadî Devlet Teşekkülleri yöneticileri tarafmdan «hatalı» olarak nitelendirilmektedir. 4500 kömür işçisi 17 saat grev yaptı ZONGÜLDAK VE KOZLU 3IUHABİRLERİMİZDEN reğli Kömürlerı Işletmesınin Kozlu üretim bölgesinde çalışan maden işçileri önceki gece saat 23'ten itibaren kanunsuz bir greve başlamışlarsa da, «taleplerinin yerine getınleceğine» söz verilmesi karşısında dün saat 16'da tekrar ocaklanna gırmişlerdir. 17 saatlik grev sonunda 5500 ton kömür istihsali tamamen durmuştur. E B Yatırım ağırlığı kamu sektöründe 1967 yılı programmdakı yatırım bölüşümünden kamu sektörü yatırımlanna daha önceki yıllarda olduğu gibi ağırhk tanındığı anlaşılmaktadır. Programda 9 milyar 450 milyon lira olarak öngörülen kamu yatırımlannın karşılanacağı kaynaklar itibariyle bölüşülmesi şöyledir : M iktar Karsılanacak (Milyon TL.) kaynak 5.010 680 320 3.440 9.450 Bütçeden Mahalli Idarelerden Döner sermayeli müesseselerden Iktisadi Devlet Teşekküllerinden T o p 1a m AYGON Fılipinlerin güney ucundaki Correigidor'u ziyaret ettikten sonra, öğleye doğru birdenbire ortadan kay bolan Başkan Johnson'un dün geç vakitlerde, büyük bir gizlilik havası içinde Vietnama geldiği resml bir kaynaktan öğrenılmıstır. Johnson Kam Ran körfezindeki büyük Amerikan üssüne inmiştir Savaş alanını ziyaretl 1,5 saat süren Johnson tekrar Manilaya tlönmüştür. Güvenlik mülâhazalanyla herşey büyük gizlilik için de cereyan etmiştir. Muhabirler Johnson'un Kam Ran'a sürpriz ziyaretini Manilada yapması bek lenen bir konuşmanın «başka işler» yüzünden iptâl edildiğinin açıklanması üzerine farketmişlerdir. Johnson'un, Saygonun 300 kilometr» Kuzey Doğusuna düşen bu üsse gelmesinden az önce, Saygondan da Nang'a kadar, bü(Arkası Sa. 7, Sü. 2 de) S Programda Sümerbank'ın 1967 yılında 114 milyon lira işletme açığı vereceğinin belirtılmesı uzerıne Kendilerıyle konuştuğumuz Sümerbank Genel Mudurlük yetkilileri su bılgiyi vermışlerdir: «1964 • 1966 yılları arasında Sümerbank gelirlerinde görülen azalma, yatınmlar dolayısiyle ödenen borçlanmızla ılçilidir.Müessesenin işletme açığı olarak nitelendirilen bir aı,ı*ı yoktnr. 1967 yılında 68 milyon liralık yatırım borcumuzu ödedikten sonra ayrıca 17 milyon liralık da bir kaynak yaratılacaktır. Bu bakımdan programda öngörülen açık, işletme acığı ile ilçili değildir, yatınm maddeleri borç taksitlerinden do^maktadır.» Maden ocaklannda çalışan 4500 grevci ışçi 24 08 ile 08 16 vardiyalannda bütün ocakların kapılannı tutarak ıçerıye kıraseyı bırakmamışlardır. lşçiler bu arada Kozlu bölgesımn Mekanık atelyesinı de basarak burada çalışan arkadaşlarını kovrauşlardır. îşçiler, ocağa gırmeyişlerine sebep olarak ücretlerınden birer yevmiyelerin grev fonu olarak kesilmesinı göstermışlerdir îşçiler aynca şu ısteklerde bulunmuşlardır: (î) Yevmiyelerınin ve primlerinin artınlması, @ Deprem bölgesıne kesilen yardımlann ıadesı. (5) Bayram ve hafta tatilı yaptırılmamasım, (3) Başçavuş ve mühendıslere verilen pnmlerın kendilerıne de verılmesı. îsçilenn ocağa gırmemesı üzerine sıkı emniyet tedbirlerı alınmıştır. Saat 16 da EKİ müessese yöneticilerının grevci ışçilere isteklerinın yerine getinleceğinin vaadedilraesı üzerine işçiler ocaklara girmışlerdır. Bu arada ışyerlerındeki kahvehanelerde işçileri tahrık ettiği ileri sürülen Türkıye Maden İşçileri Sendıkası Başkanı Mehmet Alpdündar, yönetıcılerden Haydar Bayer ve Yılmaz Engıner ile sendıka uyesı Zekı Kandemiroğlu hakkında Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununa muhalefetten soruşturma açılmıştır. BAKANLAR KURULUNUN TOPLANTISI GECE YARISINA KADAR SÜRDÜ ANKARA, (Çumhuriyet Bürosu) Bakanlar Kurulu dün saat 20 de Başbakan Süleyman Demirel'in Başkanlığında 4 saat süren bir toplantı yapmış ve Hükumet programı ile Bakanlıklann şimdiye kadar yaptığı işler ve bundan son ra yapacağı işler uzerinde durmuştur. Toplantıdan sonra resml bir açıklama yapılmamış, ancak, kabine üyeleri Bakanlar Kurulunun aynı konu üzerinde birkaç gün da ha çahşacağını söylemişlerdır. Bu arada Hükumetin bir yıldır iktidarda olması dolayısiyle Hükmet çalışmalannm bir yıllık «icmali»nin yapıldığı belirtilmıştir. Toplantıda aynca Meclis çalışmalarının başlaması dolayısiyle her Bakanhğın öncelik vermek ıstediği kanun tasansı ve teklifleri üzerinde de durulmuştur. "Maliyet yükseldi,, Turk Şeker Fabrıkalan Ano • nim Şirketi yetkilileri ise programda belirtilen işletme açığımn maliyetin yükselmesinden doğduğunu ifade ile soyle demislerdir: < Uygun giden hava şartlan dolayısiyle 1965 yılında şekerin maliyeti 155 kuruş iken, üretimin azalması sebebiyle geçen yıl ancak 190 kuruşa mal edebildik. Diğer bir deyimle şeker üreti minde randıman azalması vardır. Bu yıl iyi mahsul idrak e dileceğini tahmin ettiğimizden isletme açığımızı bir miktar kapatabileceğiz.» Müessif bir olay yok ANKARA (a.a.) Türkiye Kömur Işletmeleri Kurumu Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Demir Yüce, işçilerin öne sürdükleri hususlarda anlaşmanın sağlandığını, Arkası Sa. 7. Sü. 3 te Basbakan, Universite rektörlerine yemek verdi ANKARA, (Cumhuriyet Bürosn) Başbakan Süleyman Demirel dün Universite Rektörlerine bir yemek vermistir. Yemekte, Ankara Üniversıtesi Rektörü Cumhur Ferman. îstanbul Üniverşitesi Rektörü Ekrem Şerif Egeli, tstanbul Teknik Üniverşitesi Rektörü Bedri Karafakıoğlu, Ege Üniversitesi Rektörü Vehbi Göksel, Orta Doğu Teknik Oniversitesi Rektörü Kemal Kürdaş, îçişleri Ba (Arkası Sa. 7. Sü. 3 de) «Angola'nın Hürriyeti için çarpışan savaşçı yı gösteriyor. Angola Portekizıtı Afrikadaki bir sömürgesidir ve bu topraklar üzerinde istiklâl içinde yaşamak istiyen halkın arzularının eıı insanlık dışı usullerle bastırıldığı bilinmektedir. Resimdeki hürriyet savaşçısı bu usullere kurban giden bir Angola vatandaşıdır. Birleşmiş Milletler tarafmdan defalarca takbih edilen Angola mezalimi devam ettikçe, Afrika hürdür» demeye imkân yoktur. Fakültelerde 1474 öğrencilik kontenjan açığı var İstanbul üniversitelerine bağtı fakültelerde 196667 yılı için birinci sınıflara aynlan kontenjanların bugüne kadar ancak D'o66 sı kullanılmış ve açıkta kalacak öğrenci sayısmın çok az olacağı anlaşılmıj ür. Hâlen çeşitli fakültelere kaydolan öğrencilerin toplamı 2223, kon tenjan açığı ise 1474 tür. Birçok fakültelerde üçüncü yedek listeler asıldığı halde 1474 kışilik kontenjan açığımn mevcudi(Arkası Sa. 7. Sü. 3 de» ItUnnlYkl UÎÎDDIVCT l y l f l rinci ödülü kazanan yukandaki fotoğraf, II^IM "Interpress Photo 66» Yarışmasuıda bi Tekniker öğrencileri 1 Kasımda Meclis önünde buluşacak Turk Tekniker Talebe Birliği Başkanı Onursal Tolga'nın açıkladığına göre, tekniker öğrencileri, 1 Kasım 1966 günü Meclis onünde buluşmak uzere çeşitli illerden üç koldan Ankarava yürüyüşe çeçeceklerdır. Ölüm orucu tutan Eyüp Ünal ile Tuncay Tezel, dün orucun be(Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) Sanayi bakanı: Bekle gör İktisadî devlet teşekküllerinin işletme açıklarımn 1967'de büyük ölçüde artaoağı yolunda programda öngörülen hususlar hakkında bilgi vennekten çekinen Sanayi Bakanı Mehmet Tur gut «Hükumetin, iktisadî devlet teşekküllerinin yönetimi ile ilgili 440 sayılı kanuna aykırı o • larak bu kuruluşlann işlerine müdahale edilmesi sonucunda işletme açıklannm arttığı iddia ediliyor» sorusuna cevap vermemiştir. Bakan şunlan söylemiştir: «Rakamlar her seyi gösterir. Şimdiden bir şey söyleyemeyiz. tki ay sonra iktisadî devlet te • şekküllerinin gelir dnrnmlan ile ilgili kesin sonuçlar alınacaktır. İki ay bakledikten sonra gerçek durnmn plâneılar da görür, basında, şimdiden tahmine dayanan rakamlara dayanarak münakaşaya girmek istemem.» Özel sektörün yatırımları Programda özel sektör yatırımlarının ağırlık noktasının daha önceki yıllarda olduğu gibi konut yatırımları teşkil ettiği belirtilmektedir. Özel sektör yatınmlannın toplam tutarınm 7 milyar lira olacağı öngörülmektedir. Bu yatınmların 3 milyar lırasının konut inşası olarak aynldığı belirtilmektedir. Programda ayrıca t a n m kesiminin 750 milyon, maden sanayii için ise 270 milyon liralık yatırım yapacağı tahmin olunmaktadır. 11 milyon liralık banka yolsuzluğu dâvası NATO Siyasî karargâhının BrükseVe nakli kararlaştı PARÎS (AP) / NATO siyasî karargâhının Paris'ten Brüksel'e nakledilmesi dün NATO Konseyindeki 15 Büyükelçi tarafmdan oybirliğiyle kararlaştırılmıştır. Reisicumhur Charles de Gaulle Fransız kuvvetlerini NATO Askeri Kumandanlığından çekmiş ve müttefik kuvvetleriyle karargâhlarınm 1 Nisan 1967 tarihine kadar Fransız topraklarından çıkarılmasını istemiştir. MİLYONER HAYRi YAZAR DöN TEVKİF OLUNDU Öğretmenler Bankasındaki «11 milyon liralık yolsuzluk» la ilgili olarak 15 aydanberi yurdun dört bir tarafında aranan, Türkiyenin en büyük hayvan ihracatçılanndan milyoner Hayri Yazar, dün ansızın duruşmanın yapılmakta olduğu mahkemeye gelmiş ve ilk sorgusunu mütaakıp tevkif edilerek, cezaevine gönderilmiştir. Daha önceden hakkında iki «gıyabî tevkif karan» verilmiş bulunan milyoner Hayri Yazar'ın, 15 aydanberi nerede olduğu, öğrenilememıştir. Banka yolsuzluğu ile ilgili dâvanın görülmekte olduğu 5. Ağır Ceza Mahkemesine gelen milyoner tüccar sorgusu sırasında «sahtc evrak düzenlemek suretiyle bankanın Pangaltı şubesinden 11 milyon lira almak» iddialannı kabul etnıemiş ve yapılan bütün muamelenin bankaeıhk mevzuaiına uygun olduğunu, kendisinin, 280 milyon liralık bir cırosunun bulunduğunu söylemiştir. Sanık, bu arada, Öğretmenler Bankasının altıda bir hissesine sahip olduğunu da ifade ederek, son olayla büyük zarara uğradığını iddia etmi§ ve «Eğer bankanın bu iste 5 milyon lira zararı varsa, benim de 25 milyon lira zararım vardır» demiştir. Sanığın bu derece yüksek rakamlarla konuşması üzerine, MAHKEMEı Mahkeme Başkanı Hâkim Güran, Ki/BRA •Ne kadar da para bolmuş meğer!.» demekten kendLsini alamamıştır. (Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) Gizliyi ilân Devlet bizim çavdarlan, dış piyasalara «kaçak» olarak, satmaya karar vermiş. Çünkü, efendim, herhangi habubat satışı için Amerikahlardan «izin» almak Iâznnmış. Zannederim, bu yalnız, Amerikahlarla ikili anlaşma meselesi değil. Memlekette o kadar çok kaçak iş görülüyor ki, nihayet, devlet de bu zevkli (!) yola sapmaktan kendini alamadı. Ama, devlet kaçağı açık açık yazılıyor da gazetelerde. diyeceksiniz. Eh, artık, özel kaçakla resmi kaçak arasında ba kadarcık fark da bulunmalı, zaar! D. N. ANKARA Devlet Operası sanatkârlarından Nedim Kavlakoğlu na dün öğleden sonra prova sırasında fenalık gelmiş ve kaldınldığı Nümune Hastanesinde beyin kanamasından ölmüştür. İSTANBUL İstanbul Senatörü Dr. Rifat Öztürkçine, dün Cumhuriyet Senatosu Başkanlığma, tstanbul Ühiversitesinin bazı fakültelerindekl eylemsiz 72 profesör ve 34 eylemsiz doçent için bir kadro kanunu teklifi vermistir. # Sirkeci ile Eminönü arasında Denizyollarına ait binaların yı kımı dört ay içinde tamamlanacaktır. Buradan çıkacak malzemenin demir kısmı Belediyeye, radyatör ve kalorifer kazanları Darülâcezeye verilecek, diğer malzeme yıkım işini üzerine alan müteahhide kalacaktır. Müteahhit aynca Belediyeye 349 bin lira ödeyecektir. 1967 yılı bütçesi 20 milyar Öte yandan programda belirtildiğine göre bu programa dayanan 1967 yılı bütçesi 19 milyar 953 milyon lira olacaktır. Yapılan hesaplara göre, 1967 yılı bütçesi 2 milyar 700 milyon lira açık verecektir. Düzeltme yapılacak Öte yandan devlet plânlama teşkilâtı ilgililerı, iktisadî devlet teşekküllerinin 1967 yılında büyük ölçüde işletme açığı vereceklerini öngören 1967 programındakı rakamlann yeniden gozden geçirilmekte olduğunu ve bazı düzeltmelerin yapılacağını ifade etmişlerdir. Dış finansman açığı Programda ayrıca dış finansman açığımn 312 milyon dolâr olduğu ifade olunmaktadır. Ancak bunun 172 milyon lirası proje kredisi ve özel yabancı sermaye ile karşılanacaktır. Bu duruma göre önümüzdeki günlerde üst seviyede yapılacak toplantıda dış finansman ihtiyacımız olarak Konsorsiyum heyetinden 200 milyon dolâr fcredi talebinde bulunulacaktır. Plânlama ve Devlet Plânlama Teşkilâtı Yazan: Dr. BARAN TUNCER DPT tktisadi Plânlama Dairesi eskj Baskanı (î. SATTADA) KOSİGİN İLE RffiRIS VE VİETNAM KONULARI ELE ALINACAK ANKARA (Cnmhırivet Büronı) Sovyetler Birliği Başbakanı Kosigin'in 19 aralıkta Tfirkiveve vapacağı zîyaretle ilfili hazırlıklar ilerlemistir. Turk Sovyet ilişkilerini İyi komşuluk ve dostluk ilkeleri cer |g çevesinde gelistirmek» amaciyle ^ yapılacak göriismelerin sivasi kıs fe mında, iki hiıkumet başkanı çe •;', (Arkaaı Sa. 7, Su. 1 de)«ti NADIR NADİ Y A Z I S I Z Orduya kaydolan birbirinden guzel kizlar, yazlık üniformalarıyla savaş meydanını doldurdular. Makineli tüfekler çalışıyordu. Yerlere serilen erler, bu yaylım ateşine dayanamıyorlardı. Pinewood stüdyolannda, cîVJuhteşem Çift» filmi çevriliyordn. Kameralar çalıştıkça, ordnya gönüllü yazılmak isteyenlerin sayıları da artıyordu. Eller Yukarı!