Katalog

CUMHURİYET 2 feinciteşrîn 1937 Büyük Şef millete, hükumete yeni direktifler verdi "Biz Türk milletinin hâdimiyiz. Kuvvet birdir ve milletindir „ l tnct sahifede) tavsiyelerimin, iyi karşılanacağına şüphe etmem; çünkü, her sahada olduğu gibi, adlî usuller ve kanunlar sahasında da, Türk Cumhuriyetinin ve onun yüksek, değerli Kamutayımn anlayışı, ileri anlayıştır. Millî ekonomi Şimdi arkadaşlar, ekonomi hayatımızı gözden geçireceğim. Derhal bildirmeliyim ki, ben, ekonomik hayat denince; ziraat, ticaret, sanayi faaliyetlerini ve bütün nafıa işlerini, birbirinden ayrı düşü nülmesi doğru olmıyan bir kül sayanm. Bu vesile ile şunu da hatırlatmahyım ki, bir millete müstakil hüviyet ve kıymet veren siyasî varlık makinesinde, devlet, fikir ve ekonomi hayat mekanizmalan, birbirlerine bağh ve birbirlerine tâbidirler; o kadar ki, bu cihazlar birbirine uyarak ayni ahenkle çalıştınlmazsa, hüku met makinasının motris kuvveti israf edilmiş olur, ondan beklenen tam verim elde edilemez. Onun içindir ki, bir milletin kültür seviyesi, üç sahada; devlet, fikir ve ekonomi sahalarındaki faaliyet ve başarılan neticelerinin hasılasile ölçüliir. Ciddi tetkiklere dayanan ziraat rejimi Saym Millet Vekilleri. Millî ekonominin temeli ziraattir. Bunun içindir ki, ziraatte kalkınmıya bü yük önem vermekteyiz. Köylere kadar yayılacak programh ve pratik çalışmalar, bu maksada erişmeyi kolaylaştıracaktır. Fakat, bu hayatî îşi, isabetle amacına ulaştırabilmek için, ilkönce, ciddî etüdlere dayalı bir ziraat siyaseti tespit etmek ve onun içinde, her köylünün ve bütün vatandaşların kolayca kavnyabileceği ve severek tatbik edebileceği bir ziraat rejimi kurmak lâzımdır. Bu siyaset ve rejimde, önemli yer alabilecek noktalar başlıca şunlar olabilir: Toprak, hayvan ve makine meseleleri Bir defa, memlekette topraksız çiftçi bırakılmamalıdır. Bundan daha önemli olanı ise, bir ciftçi ailesini geçindirebilen Toprağın, hiçbir sebeb ve suretle, bölüjıemez bir mahiyet alması.. Büyük çiftçi ve çiftlik sahiblerinin işletebilecekleri arazi Satış kooperatifleri genişliği, arazinin bulunduğu memleket bölgelerinin nüfur kesafetine ve toprak İhracat mallarımızın, hükumdetin ya verim derecesine göre sınırlanmak lâ kın kontrolü altında, satışlannm teşkilâtzımdır. landırılması mühimdir. Bunu gözönünde Küçük, büyük bütün çiftçilerin iş vası tutan Ekonomi Vekâleti, geçen yıl içintalannı artırmak, yenileştirmek ve koru de: Iğdırda, Ege, Trakya bölgelerinde mak tedbirleri, vakit geçirilmeden alın türlü mevzulara aid satış kooperatifleri malıdır. Herhalde, en küçük bir çiftçi teşkil etmiş ve onlan faaliyete geçirmiş ailesi, bir çift hayvan sahibi kılınmalıdır; tir. Önümüzdeki yıl içinde, başta fındık bunda, ideal olan öküz değil, beygir ol olmak üzere, diğer bellibaslı mahsullerimalıdır. Öküz, ancak bazı şartlann he mizi de, alâkalandıran birlikleri vücude nüz temini güç bölgelerde hoş görülebilir. getirmelidir. Köylüler için, umumiyetle pulluğu pratik Endüstrileşmek bir zarurettir ve faydah bulurum. Traktörler, büyük Saym arkadaşlar, çiftçilere tavsiye olunabilir. Köyde ve Endüstrileşmek, en büyük millî davayakın köylerde, müşterek harman maki larımız arasmda yer almaktadır. Çalış neleri kullandırmak, köylülerin aynlamıması ve yaşaması için ekonomik elemanyacağı bir âdet haline getirilmelidir. lan memleketimizde mevcud olan büyük, Ziraat merkezleri ve ziraat küçük her çeşid sanayii kuracağız ve işlesanayi kurumlan teceğiz. En başta vatan müdafaası olmak Memleketi; iklim, su ve toprak veri üzere, mahsullerimizi kıymetlendirmek mi bakımından, ziraat bölgelerine ayır ve en kısa yoldan, en ileri ve refahlı Türmak icab eder. Bu bölgelerin her birin kiye idealine ulaşabilmek için, bu bir zade, köylülerin, gözlerile görebilecekleri, rurettir. Bu kanaatle, beş yıllık ilk sanayi plâçalışmalan için örnek tutacaklan verimli, modern, pratik ziraat merkezleri kurul nının geri kalan ve bütün hazırlıkları mak gerektir. bitirilmiş olan birkaç fabrikasını da, süBugün, devlet idaresinde bulunan ratle başarmak ve yeni plân için hazırçiftliklerin ve bunların içindeki türlü zi lanmak icab eder. Endüstrileşme karar ve hareketimize raat sanayi kurumlarının bir kısmı; ziraat hayat ve faaliyetinin bütün sahala mütenazır olarak bugünkü mevzuatımızrında, her türlü teknik ve modern tecrii da düşünülecek tadiller ve ilâve edilecek belerini ikmal etmiş olarak bulundukları bazı yeni hükümler vardır. Bunların başbölgelerde en faydalı ziraat usul ve san lıcalannı şöyle hulâsa edebiliriz: atlarını yaymıya hazır bulunmaktadırlar. Sermayesinin tamamı veya büyük kısBu, Vekâlet için, büyük kolaylıklar te mı devlete aid ticarî sınaî kurumlann min edecektir. Ancak, gerek mevcud olan malî kontrol şeklini; bu kurumlann bünve gerek bütün memleket ziraat bölgeleri yelerine \e kendilerinden istediğimiz ve için yeniden kurulacak ziraat merkezleri istiyeceğimiz ticar; usul ve zihniyetle çanin, sekteye uğramadan tam verimli faa lışma icablanna süratle tevfik etmek.. Bu liyetlerini; şimdiye kadar olduğu gibi, gibi kurumlann bugünkü usullerle çalışadevlet bütçesine ağırlık vermeksizin ken bilmelerine ve inkişaf etmelerine imkân di gelirlerile kend; varlıklarınm idare ve yoktur. inkişafını temin edebilmeleri için, bütün Mevcud gümrük tarifeleri kanununda bu kurumlar birleştirilerek geniş bir işlet da, bugünkü politika ve temayülümüze me kurumu teşkil olunmalıdır. uygun tedbirleri yapmak lâzımdır. ucuzca verecek bir teşekkül vücude getirmek ve kredinin, normal şartlar altında, ucuzlatılmasına çalışmak da çok lâzım Orman servetimizin korunması lüzu muna ayrıca işaret etmek isterim. Ancak, dır. bunda mühim olan, koruma esaslarını; Madenlerimiz için üç yıllık plân memleketin türlü ağac ihtiyaclarını de Türkiyede devlet madenciliği, millî vamlı olarak karşılaması icab eden or kalkınma hareketile yakmdan alâkalı, manlanmızı muvazaneli ve teknik bir mühim mevzulardan biridir. surette işleterek istifade etmek esasile Umumî endüstrileşme telâkkimizden makul bir surette telif etmek mecburiyeti başka, maden arama ve işletme işine, her vardır. Buna, büyük Kamutayın, lâyık seyden önce, haricî tediye vasıtalarımızı, olduğu ehemmiyeti vereceğine şüphe döviz gelirimizi artırabilmek için, deva yoktur. iıa ve hususî bir ehemmiyet vermeğe mecDış ticaret politikamız buruz. Maden Tetkik ve Arama Dairesinin Sayın Millet Vekilleri, Dış ticarette takib ettiğimiz ana pren ralışmalarına azamî inkişaf vermesini ve sip, ticaret muvazenemizin aktif karak bulunacak madenlerin, rantabilite hesabterini muhafaza etmektir. Çünkü, Türki lan yapıldıktan sonra, plânlı şekilde ye tediye muvazenesinin en mühim esası hemen isletmiye konulmasını temin etmemiz lâzımdır. EAdc bulunan madenlerin nı, bu teşkil eder. Son yıllann rakamlan ve geçirdiğimiz en mür"'mleri için, üç yıllık bir plân yasenenin bugüne kadar gösterdiği seyir ve pılmalıdır. Ereğli Şirketı'ni satm aldığımızı ve istikamet, takib ettiğimiz prensipin elde Ereğli kömür havzasında rasyonal bir edilmiş müspet neticelerini göstçrmekte istihsal plânının, eünün mesel^si olduŞudir. Kontenjan usulü, muayyen anlaşma nu biliyorsunuz. Bunun ikmaM çabnklaşşartlarımızı kabul etmiş memleketler için tırılarak, kömür istih«alâtımız kısa bır zabüsbütün kaldınlmıştır. Bu memleketler manda en az bir mısli artırılmalıdır. Divriki demir madeni süratle den piyasanın kayıdsız, sartsız ithalât yaişletilmelidir pabilmesi temin edilmiştir. Dıs ticaret politikamızın hususiyeti şuDi?er taraftan Maden Tetkik ve Adur: îç ve dış vaziyet icablannı daima rama Dairesinin, Divriki sahasında bul karşılamak suretile seyirlerine intibak et dusu ve cevher nisbeti itibarile ehemmi mek. yetli olan demir madeninin süratle işletilmesine gecilmeli ve Karabük demir çeİç ticarette rasyonel lik sanayiimiz ihtiyac plânı dışındaki çaltşmalıyız kısmının ihracatına ba«lanılmalıdır. Iç ticarete gelince, bunda, en önde Liman işlerinde modern ve plânlı cagördüğümüz esas, teşkilâtlandırma ve lısma ve tarifelerdeki tenzilâtm uyandırmuayyen tipler üzerinde işleme ve rasyodığı memnuniyetin verimli neticeleri, ti nel çalışmadır. carette dikkati celbetmiştir. Bu volda deKesin zaruret olmadıkça, piyasalara vam edilmesinde kabet olacaktır. kanşılmaz; bununla beraber hiçbir piDeniz ticaret filomuz artmalt, yasa da başı boş değildir. Sırası gelmiş tersanemiz yeni gem't yapmalıdır ken, Cumhuriyetin tüccar telâkkisini de kısaca ifade edeyim: Tüccar, milletin Ekonomik bünyemizdeki inkişaf, deemeği ve üretimi kıymetlendirilmek için, niz nakliye vasıtaları ihtiyaclarını hergün eline ve zekâsına emniyet edilen ve bu artırmaktadır. Yeni sipariş edilen gemi emniyete liyakat göstermesi gereken a lerden bir kısmı, önümüzdeki ilkbaharda damdır. Bu bakımdan, ihracatçılar hak gelmiş bulunacaktır. Fakat bunlar, bu kındaki kanun, murakabe hakkındaki kS günden görülmekte olan ihtiyac hffcmme nun, teşkilâtlandırma hakkındaki hüküm cevab verecek aded ve nisbette de&ildir. ler, müspet neticelerini vermektedir. Yeni gemiler înşa ettirmek ve bilhassa Ormanlartmız teknik bir surette işletilmeli duğunu bilirsiniz. Cenubda Nusaybine lerin, istihsalin teşviki bakımından, vatan hiyettedir. giden hattan maada, yurd içinde bütün daş ve memleket için müspet ve hayırlı Tarih ve Dil Kurumlan demiryollarmın idare ve işletilmeleri, neticeler verdiğini görmekteyiz. Türk Tarih ve Dil Kurumlarının, Cumhuriyet hükumetinin ehndedır. Hayvan, buhran ve muvazene Türk millî varlığını aydınlatan çok kıyYollar ve köprüler . metli ve önemli birer ilim kurumu mahiye* vergileri hafifletilmelidir Demiryollar ınşaatımızm inkişafı, İran Hayvan vergisi ve buhran ve mu tini aldığını görmek, hepimizi sevindiritransit yolunun inkişafma ve motörize e vazene vergileri üzerinde tetkikler ci bir hâdisedir. dilmesine de hizmet etmiştir. Tarih Kurumu; yaptığı kongre, kuryapılarak bütçe muvazenesi esasını İstanbuldan itibaren başlıyan Avru bozmıyacak surette tedricen tahfif duğu sergi, yurd içindeki hafirler, ortaya, çıkardığı eserlerle, şimdiden, bütün ilim pa turist yolunun asfalt olarak inşasına çareleri düşünülmelidir. devam olunmaktadır. Bundan başka, memleketimizde yetiş dünyasına kültürel vazifesini ifaya başlaBu tarz inşaatın, bir plân dahilinde, miyen iptidaî maddeler, ve istihsal mali mış bulunuyor. Güzel san'atlar memleketin diğer sahalarına da teşmili, yeti üzerinde tesir yaparak, dış memleketler mamulâtile rekabeti güçleştiren her beklediğimiz millî başarılardandır. İlk resim galerimizi de, bu yıl açmij nevi vergi ve resimler kaldırılmak lâzım bulunuyoruz. Şose ve köprüler inşaatı inkişaf etmektedir. Demiryollan inşa siyasetimizin tat dır. Geçen yıl, Ankarada kurulan Devlet bikı yılları içinde, (78) köprii, geçişe aGerek bu mevzular üzerinde çalışır Konservatuarı; müzikte, sahnede, kendi» çılmış bulunuyor. (23) köprü de, inşa ken, gerek herhangi bir malî karar alır sinden beklediğimiz teknik elemanları sühalindedir. Bu köprüler, her biri başlıba ken, ilk gözönüne getireceğimiz şey, mil ratle verebilecek hale getirilmesi için, şma birer fen ve san'at eseri olarak, yeni lî faaliyet ve millî istihsal, yani verginin daha fazla gayret ve fedakârlık yerinde nesillere, Cumhuriyetin armağan abidele bizzat ana membaı üzerinde yapacağı olur. Her çeşid spor faaliyetlerini, Türk ri olacaktır. Demıryol hatlarımızı iç sa tesirler olmalıdır. Maliye memurlan da, gencliğinin millî terbiyesinin ana unsurt halara bağhyacak ve bu hatların biran Iç îşleri memurlan gibi, halkla daimî te larından saymak lâzımdır. Bu işte, hükuevvel millî ekonomik kalkınmıya azamî ması olan teşkilâttır. Bunlann da, halk metin şimdiye kadar olduğundan daha hizmetini temin edecek olan kara yolu a temaslarında, halk için çalışan bir halk çok ciddî ve dikkatli davranması, Türk ınşaatı, önümüzdeki devrelerde teksif ve hükumetinin tabiî vasfı olan azamî dik gencliğini, spor bakımından da, millî bir plân dahilinde tevsi edilmek lâzımdır. kat ve ihtimam göstermek vt azamî emni heyecan içinde itina ile yetiştirmesi, ö Her bölgenin ihtiyacma göre, istas yet ve inan vermek şiarlarının inkişafına, nemli tutulmalıdır. yonlarda tamamlayıcı tesisat da yapıl bilhassa itina etmeleri lâzımdır. Türk Ordum mak ve muhtelif malların lâzımı gibi sev Cumhuriyet devrinde nef'i hazine Sevgili arkadaşlarım, kini temin edecek teknik şartlan haiz vaOrdu, Türk Ordusu!.. İşte bütün milnedir? gon mevcudunu artırmak zaruridir. BunCumhuriyet rejiminde, nef'i hazi letin göğsünü itimad, gurur duygularile da da, büyük himmetlerin esirgenmemene demek; kanunun hazine lehine kabartan şanlı ad! Onu, bu yıl içinde, kısini dilerim. sa fasılalarla iki defa, büyük kütleler ha şehirler arasındaki telefon muhabereleri İnhisarlar mevzuunda itina edilmesi işinın biran evvel tamamlanmasına çalışılicab eden esas, bu kurumlann malî monomahdır. pol, ticarî teşekkül ve millî valörizasyon Ankarada yeni bir radyo istasyonunun kurumu karakterlerinin dikkatle telifidir. inşasına başlanmış olduğunu memnuni Harice, tütün satışlan ve ihracat mevyetle kaydederım. zuu, daha yakından meşgul olmıya değer Hava yollarımız mahiyettedir. Sivil Hava Yollan İdaresi, Devlet Gümrüklere gelince; bunda, tesisata, teşkilâtı arasında, modern bir idare ha çalışma usullerine ve kanunî mevzular linde yer almıştır. bakımından gerekli ıslah tedbirlerine hız ~ Bütün teknik şartlar ve emniyet icab verilmek icab etmektedir. ları içinde çalışmaku, olan bu idarenin,, înhisar mamulârının fiatlan üzerinde büyük şehirlerimizm hepsi arasında, en' yapılan fenzilât, sarısları artırmıştır. Bu usulün daima dikkatte bulunduruleski tersaneyi, ticaret filomuz için, hem modern muvasala yolu rolünü biran evvel ifaya başlaması, ve arsıulusal hatlarla da, ması faydalı olur. tamir, hem yeni insaat merkezi olarak faaliyete getirmek esbabını temin etmek lâ kendi vasıtalarile, irtibat tesis eylemesi Dinamik idealimiz nedir? imkânı, az zamanda teminini beklediği zımdır. Arkadaşlar, Şu günlerde, yüksek Meclise, Su miz önemli işlerdendir. Büyük davamız, en medenî ve en müBütçemiz açıkla değil fazla ile Mahsulleri ve Deniz Bank hakkında bir reffeh millet olarak varlığımızı yükselt lâyiha gelecektir Mevzuunun, yüksek kapanıyor mektir. alâkanızı çekeceğinden şüphe etmiyo Arkadaşlar, Bu, yalnız kurumlarında değil, rum. Bütün devlet cihazlannın canlılığı, düşüncelerinde temelli bir inkılâb Denizcilik Türk mUetinin üîküsü gürbüzlülüğü, işlemesi bakımından bü yapmış olan büyük Türk milletinin yük dikkatle üzerinde durulması gerekli dinamik idealidir. Bu ideali en kısa olmalıdır olan malî hayatımıza temas ediyorum. Arkadaşlar, bir zaaıanda başarmak için, fikir ve haCumhuriyet bütçelerinin taayyün eden reketi, beraber yürütmek mecburiyetin En güzel coğrafî vaziyette ve üç tarafı denizle çevrili olan Türkiye; endüstri ve daima kuvvetlenmesi gereken müşte deyiz. Bu teşebbüste başarı, ancak, türeli si, ticareti ve sporu ile, en ileri denizci rek hususiyetleri, yalnız denkli oluşlan bir plânla ve en rasyonel tarzda çalış millet yetiştirmek kabiliyetindedir. değil, ayni zamanda koruyucu, kurucu ve makla mümkün olabilir. Bu sebeble, oBu kabiliyetten istifadeyi bilmeliyiz; verici işlere, her defasında daha fazla kuyup yazma bilmiyen tek vatandaş bıdenizciliği, Türkiin büyük millî ülkü pay ayırmakta olmalardır. rakmamak; memleketin büyük kalkınma sü olarak düşünmeli, ve onu az zaBu politikamızın, millî faaliyet üzerin savaşının ve yeni çatısınm istediği teknik manda başarmalıyız. de derhal yaratmıya başladığı tesir iledir elemanları yetiştirmek; memleket dava ki, bütçe tahmin rakamlaıımız, yalEkonomik kalkınma; Türkiyenin, hür, nız tahakkuk etmekle kalmıyor, damüstakil, daima daha kuvvetli, daima ima fazla ile de kapanmağa başlamışdaha refahlı Türkiye idealınin, belkemi tır. 1936 senesi bütçesi, tahmine ve 1935 ğidir. Türkiye zu kalkınmada, iki büyük yılı varidat tahahkuklarına göre, 22 milkuvvet serisine dayanmaktadır: .. Toprağının iklimleri, zenginlikleri yon fazla ile kapanmıştı. 1937 bütçesinin ve başlıbaşma bir servet olan coğra de, bugüne kadar gösterdiği seyir, ayni fî vaziyeti; ve bir de, Türk milleti ümidi, fazlasile verecek mahiyettedir. nin, silâh kadar, makine de tutmıya Bu netice; memleket ekonomisinin in yaraşan kudretli eli ve millî olduğu kişafını, halkın refaha ulaşmakta olduğuna inand'ğı işlerde ve zamanlarda, nu ifade ettiği gibi, ayni zamanda, halk tarihin akışmı değiştirir celâdetle te için çahşan bir hükumetin, halkın menfacelli eden, yüksek sosyal benlik duy atine olarak aldığı tedbirlerdeki isabeti gusu.. de teyid etmektedir. tespit ettiği hakla, kanunun mükellefi karşılaştırdığı vazifeyi gayet denk Su ve imar işlerine, dikkatle devam e bir halde elde tutmak demek olduğudümektedir. nu bir an hatırdan uzak tutmamak Posta Telgraf Telefon işlerimizde önemli prensipimizdir. esaslı bir inkişaf vardır. Bununla beraber, tnhisarlar ve gümrükler Şehirler arası telefonu ve radyo linde, yakmdan gördüm. Trakya ve Ega büyük manevralannda.. Disiplinini, ener« jisini, subaylannm vukuflu gayretini, bü* yük komutan ve generallarımızın yüksek sevk ve idare kabiliyetlerini gördüm; derin iftihar duydum, takdir ettim. Ordumuz, Türk birliğinin, Türk? kudret ve kabiliyetinin, Türk vatanseverliğinin çelikleşmis bir ifadesidir. Ordumuz; Türk topraklannın, ve Türkiye idealini tahakkuk ettirmek için sarfetmekte olduğumuz sistemli çalışmaların, yenilmesi imkânsız teminatıdır. Teslihat ve teçhizat prngramımızın tatbikatı, muvaffakiyetle ilerliyor. Bunlan memleketimizde yapmak emelimiz, ta hakkuk yolundadır. Harb sanayii tesisatımızı, daha ziyade inkişaf ve tevsi için alınan tedbirlere devam edilmeli ve endüstrileşme mesaimizde de ordu ihtiyacı ayi rıca gözönünde tutulmalıdır. Bu yıl içinde, denizaltı gemilerini memleketimizde yapmağa başladık. üç yıllık hava programımız , cn başarılmısttr Hava kuvvetlerimiz için yapılmış olan üç yillık program, büyük milletimizin yakın ve şuurlu alâkasile, şimdiden başarılmış sayılabilir. Bundan sonrası için, bütün tayyarelerimizin ve motörlerinin memle ketimizde yapılması ve harb hava sanayümizin de, bu esasa göre inkişaf ettirilmesi iktıza eder. Hava kuvvetlerinin aldığı ehemmiyeti gözönünde tutarak, bu mesaiyi plânlaştırmak ve bu mevzuu lâyık olduğu ehemmiyetle milletin nazarında canlı tutmak lâzımdır, Büyük millî disiplin okulu olan ordunun; ekonomik, kültürel, sosyal savaşldrımızda bize ayni zamanda en lüzumlu elemanları da yetiştiren büyük bir okul haline getirilmesine, aynca itina ve hinj' met edileceğine, şüphem yoktur. Ekonomik kalkınma larının ideolojisini anlıyacak, anlatacak, nesilden nesile yaşatacak ferd ve kurumları yaratmak; işte bu önemli umdeleri en kısa zamanda temin etmek, Kültür Vekâletinin üzerine aldığı büyük ve ağır mecburiyetlerdir. Demiryollarımızın inkişaft Ziraat mahsullerimizi artırmak ve iyileştirmek Bir de, başta buğday olmak üzere, bütün gıda ihtiyaclarımızla endüstrimizin dayandığı türlü iptidaî maddeleri temin ve haricî ticaretimizin esasını teşkil eden çeşidli mahsullerimizin ayn ayn her birinde, miktarını artırmak, kalitesini yükseltmek, istihsal masraflarını azaltmak, hastalık ve düşmanlarile uğraşmak için gereken teknik ve kanunî her tedbir, vageçirilmeden alınmahdır. Hayat pahaltlığile mücadele edilmelidir Diğer mühim nokta, daha evvel de işaret ettiğim gibi, memlekette, hususile bazı bölgelerde, göze çarpacak ehemmiyet alan hayat pahalılığı mevzuu ile uğraşmak. Bunun için ilmî bir tetkik yaptırılmalı ve tespit edilecek sebeblerile radika! ve plânlı şekilde mücadele edilmelidir. Küçük esnafa ve küçük sanayi erbabına muhtac oldukları kredileri kolayca ve Saym Millet Vekileri, Demiryolları bir ülkeyi medeniyet ve Samimî bir bütçeye ve harefah nurlarile aydınlatan kutsal bir me kikî bir tediye muvazenesişaledir. ne dayanan paramızın filî Cumhuriyetin ilk senelerindenberi, dikkatle, ısrarla üzerinde durduğumuz istikrar vaziyetini kesin sudemiryolları inşaat siyaseti, hedeflerine rette muhafaza edeceğiz. ulaşmak için, durmadan başarı ile tatbik Her nevi mal" taahhüdlerimizi, günü olunmaktadır. gününe yerine getirmek suretile, devlet Şark ve cenubda, Sıvas, Diyarbekir itibarını ve malî sermaye ve eshamı mugibi, büyük menzillere varan hatlar, ge hafaza ve takviye hususunda bütün tedçen yıl içinde, Sıvas Malatya iltisakile birleri almak ve bu mevzuda dikkatli bubirbirine bağlanmıştır. Zonguldağa var lunmak umdemizdir. mış olan hat dahi, bu zengin kömür havDevlet varidatının inkişafını, yeni verzasını, iç vatana bağlamış bulunuyor. giler ihdasından ziyade, devamlı bir proSıvastan sonra, şarka doğru uzayıp gramla mevcud vergilerin tarh ve cibayet gitmekte olan hat da, ilk menzili, Divri usullerinin ıslahmda aramak lâzımdır. ke varmıştır. Bu kol, önümüzdeki yıl, Son iki sene zarfında hayvanlar, tuz, Erzincana ulaşmış bulunacaktır. Diyar şeker, çimento, petrol ve benzin, elektrik bekirden şarka uzanacak hattın da inşa iptidaî maddeler resim ve vergilerinde sına başlanmıştır. yapılan ve her biri % 3050 nisbetinde 3ark demiryollarmın satm alınmış ol bir vergi indirilme«ini ifade eden tahfif Paramızın istikrarı muhafaza edilecektir Büyük Kamutay, İşaret ettiğim umdeleri, Türk gencliDış siyasetimiz, geçen yıl içinde de, ğinin dimağında ve Türk milletinin şu sulh ve arsıulusal emek birliği yolunda inurunda daima canlı bir halde tutmak, kişaf etmiş ve yürüdüğümüz yönün de « Universitelerimize ve yüksek okullarımıza ğişmez olduğunu bir daha belirtmiştir. düşen başlıca vazifedir. Milletler Cemiyetinin geçirmekte olduBunun için, memleketi şimdilik üç bü ğu çetin safhalarda, Cumhuriyet hüku * yük kültür bölgesi halinde mütalea ede meti, bu arsıulusal kuruma olan bağlılırek; garb bölgesi için İstanbul Üniversi ğmı, her sahada göstermek suretile, sulh tesinde başlanmış olan ıslahat programmı idealine en uygun yoldan ayrılmamı$ daha radikal bir tarzda tatbik ederek tır. Cumhuriyete cidden modern bir ÜniverHatay davamız site kazandırmak; merkez bölgesi için, Büyük bir millî davamu olan Hatay Ankara Universitesini az zamanda kur işinin geçirdiği safhalar malumunuzdur. mak lâzımdır; ve Doğu bölgesi için Milletler Cemiyeti yüksek idaresi alVan gölü sahillerinin en güzel bir ye tında cereyan etmiş olan müzakereler, rinde, her şubeden ilk okullarile ve Hatay halkının lâyık olduğu mes'ud ve nihayet Universitesile modern bir müstakil idareye kavuşması yolunda a kültür şehri yaratmak yolunda, şim maçladığımız gayeyi temin edecek vesididen filiyata geçilmelidir. kalarm kabul ve imzasile neticelennıiş •* Bu hayırlı teşebbüsün, Doğu vilâyet tir. lerimiz gencliğine bahşedeceği feyiz, Yeni Hatay rejiminin mer'iyete girCumhuriyet hükumeti için ne mutlu bir mesine, kısa bir zaman kaldı. eser olacaktır. Bu rejimi, kendilerile en dostane biı Tavsiye ettiğim bu yeni teşebbüslerin, zihniyetle emek birliği yapmış olduğu eğitmen ve öğretmen ihtiyacını ziyadeleş muz Fransızlann, iyi niyetle ve amaçlatireceği şüphesizdir. Fakat bu cihet, hiçbiı nan gayeyi temin edebilecek şekilde tat vakit, işe başlama cesaretini kırmamalıdır. bika başlıyacaklanna şöphe edilmemeliVekâletin, geçen yıl içinde, bu yönden dir. "apt'Sı tecrübeler, çok ümid verici maYarınki Türk Fransız münasebetleri Universitemizin ve yüksek okullarımızın vazifesi Doğu Universitesi Dıs siyasetimiz daima sulh yolundadır