Katalog

8 ŞuKat 1936 şunlan söylemektedir: Suikasd işini kül riyeye gitmiş. oradan Amana geçmiş ve liyen inkâr ederek, hududdan ceçmiş ol sonunda Üzeyrin akrabasmdan Mahmud duğunu söylemek suretile ilk aefa yalan ve onun vasıtasile Hamidle temasa geç ifade verdiğini anlatmağa başlamıştır ve miş demektir. Ateş Mehmedin Şamda Fransızlann idaYahyanm Suriyeye 932 senesi sonla resindeki «Nebik» bölüğü namile maruf nnda geçmiş olduğunu şu suretle tesbi} bölükte asker olduğunu, silâh meselesinin ettikten sonra Yahyanm ne zaman Tür yalan bulunduğunu beyan etmistir. Yah kiyeye dönmüş olduğunu aramak lâzım yanın bu ifadesinde en şayanı dikkat olan dır. Yahyayı tarih tesbit etmek suretile cihet aynen yukanda telhis ettiğimiz ifa 19 temmuz 935 tarihinde Ayıntabda gödesinin ayni olup Etmle mülâkah ve sui rüyoruz. Aymtaba Kilistan gelmiş oldukasd tertibatını bu ifadeden çıkarmış ol ğu gerek kendisinin ve gerekse evinne masıdır. Hududdan geçerek Haleb, Ku kaldığmı söylediği adamlann ifadelerinneytre tarikini takib etmek suretile Amana den anlaşılmaktadır. Gerek bu tesbit ke^ gittiği ve orada Çerkes Etemin tanıdığı fiyeti, gerekse ifadeler dosya meyanında bu rücua mütedair ifadesinde de mulıar mevcuddur. Yahya Ayıntabdan, polis rerdir. raporlanna nazaran doğruca Karameza Yahyanm mahkeme Huzurundaki ifa ra gitmek üzere hareket etmistir. Karamedesine de bir göz atmak lâzımdır. Yahya zarda ise 25 veya 26 gün kaldığı, oradabu ifadesinde de Suriyeye niçin geçtiğini ki heyeti ihtiyariyenin dosyada mevcud iHalebde Musa isminde bir adama rasgel fadelerinden anlaşılmaktadır. Yahyanm diğini, Mercisultana akrabalannı bulmak Ayıntabdan Karamezar köyüne kadar icin gittiğini, oradan Kuneytraya geçtiğini, yaya olarak üç veya dört günde yürü Kuneytrada kalmıyarak Amana gittiğini. müş olduğunu farzedersek temmuzun Amanda arabacı Hamid ve Üzeyrin ak 24 ünde Karamezara gitmiş demektir. rabası Mabmudla temas ederek Manol Kendi ifadesine nazaran yirmi beş heyeti nammda bir Bulgarın yanına girdiğini, on ihtiyariyeden bazılannm ifadesine nazabeş gün kadar orada çalıştıktan sonra ken ran Karamezarda yirmi yedi gün kalan disine ihtiyacı olan parayı altı İngiliz lira Yahyanm iki gün kadar da yolda geçirsı olarak kazandığını, hatta by paranın diğini farzedersek ağustosun yirmi birin kazanma bir para olmayıp Mafımud ta de Kümbetir köyüne gelmiş olması lâ • rafından verilmiş bir para olduğunu, on zımdır ki hakikaten Yahya o gün gelmiş beş gün sonra Şama döndüğünü, maksa ve Üzeyir tarafından o gün karakol ku dınm memlekete dönmek olduğunu, bu mandanına teslim edilmiştir. parayı bozdururken çaldırdığını, tekrar Yahya hududu ne zaman geçti? Amana döndüğünü, Amanda bir gün kalYahya Suriyeden hududu ne zaman dıktan sonra Hayfaya gittiğini, Orada gecmiştir? David isminde bir Yahudinin yanında Kiliste iki gün kaldığına (ki bu cihet beton işlerinde altı ay çahştığmı ve oradan evrak meyanında mevcud şahidlerin şe Yafaya giderek orada çalıştığını, Amanhadetine ve polis raporuna göre bir hada iken Çerkes Etemle temas ettiğini, karkikartir.) ve azamî bir veya iki günde hudeşi Reşidi tanır olduğunu ve temmuz orduddan Kilise kadar olan mesafeyi (çüntalanna doğru gene kaçak olarak Türkü Yahya kaçak geliyor. Gizlenerek gel kiyeye döndüğünü, doğru Karamezara mek mecburiyetindedir) tahmin etmemize gittiğini, sevdiği kızm Akifiyede olduğu nazaran Yahya temmuzun 14 veya 15 inci nu görünce oraya gitmek üzere Kümbe günü hududdan içeri girmiş demektir. tire giderek yakalandığını, ve yolda kaBinaenaleyh su ifademizle Yahyanm ratol kumandanmm kendisini merkeze götürürken, kendisine altı ay ceza göreceğini 932 senesinde Suriyeye geçtiği, Haleb, söylediğini ve Şamda iken Hasso namın Şam, Kuneytre ve Aman yolunu takib e da birisinin yanına gelerek, nereli oldu derek Amana gittiğini ve 935 senesi temğunu sorması üzerine, Ceyhanlı olduğunu muzu evasıtında gene kaçak olarak Tüısöyleyince Andrin taraflannı tanıyrp ta kiye hududlanna girdiğini, iki kere iki dört nımadığmı sorduğunu, ve evet cevabı üze edercesine tesbit ediyoruz demektir. Şimdi Yahyanm Suriyeye kaçtığı günrine, müdürü tanıdığını sorduğunu ve bu den avdet ettiği güne kadar itirafatında nun üzerine gönderdiği mektubu aldım. çok memnun oldum, diye söylemesini ten mevzuu bahsolan hâdiseleri takib etmek bih ettiğini ve o zaman cezadan kurtula sırası gelmiştir. Evvelemirde şu hususu yüksek heyeticağını, karakol kumandanmm kendisine niz huzurunuzda ifade etmek istiyorum: söylediğini, böyle söylerse • cezadan kurtulacağını ilâve ettiğini ve bütün itirafa Yahyanm bütün itirafah beşerî ve insanlık tını gördüğü işkence üzerine söylediğini duygularının tahtı tesirinde vukua gelmiş ve tabiî bir seyir takib etmistir. Yani Yahya İlk. vakalandığı glin damdan dUşer gibi Yahyanm ifadeierinin tahlili itirafa başlamamıştır. Evvelâ inkâr etmiş, Yahyanm ifadelerinin tahliline, Su sonra hakikate biraz yaklaşmış, tekrar o nyeye geçip geçmediği meselesinden baş söylediği sözlere rücu etmiş ve her ifade lıyacağız. alınışmda bir parça vere vere son haddine Yahyanm her ne sebeble olursa olsun kadar vâsıl olmuştur. 932 senesi sonlannda Suriyeye gectiği geYahyanın ilk ifadesî olan Kümbetir rek kendisinin zabıta, istintak tahkikatla K. de tutulmuş 21/8/935 tarihli, dosya rile muhakeme zabrtnamesinde vaki iti meyanında mevcut, zabıt varakasını tet rafatmdan ve gerekse Karamezar heyeti kik ettiğimiz zaman Yahyanın her suç ihtiyariyesinin dosya meyanında mevcud üzerinde yakalanan şahıs gibi kendisini şehadetlerinden anlamaktayız. Buracıkta masum göstermeğe çalışbğını ve yalnız küçük bir noktaya isaret etmemiz lâzım asker firarisi olduğunu söylemekle iktifa dır. Üzeyir zabıtadaki itirafahndan istin ettiğini görüyoruz. Andirinde biraz datak dairesinde rücu ettiği zaman, Yahya ha tavzih ettirilince Yahya malumahnnm kat'iyyen Suriyeye geçmemiş olduğu dan biraz daha vermek lüzumunu hissenu iddia etmiş ve bunun icin bir takım şa diyor. Ve Çerkeslere para toplamak için hidler göstermisti. Bu sahidler dinlenmiş, Hamdi Yakup, Ateş Mehmetle geçti Yahyayı hiç tanımadıklan anlasılmıştır. ğini seylüyor. Ifadeleri dosya meyanındadır. Binaena Ankaraya getirilen Yahya fazla açılleyh 932 senesi sonlarına doğru Yahyamış olduğunu işin ciddiyet kesbettiğini nm kaçak olarak Suriyeye girdiği şüphe görerek Andirindeki ifadesîni tamamen den azade bir keyfiyettir. Nitekim maz inkâr ediyor. Ve yine masum bir tavır nun olup men'i muhakeme kararile tahliye takınıyor. Ondan sonra yukanda söyleedilmiş bulunan Harbi de tarih söylemek diğim gibi her isticvabında malumatınsuretile bu hakikati ifade etmiş ve Yahyadan bir safha vererek itirafata başlıyor. yı Amanda gördüğünü, hatta kendisinin Bu itiraftan en kuvvetlisi Ali Saib hakyanına anasınm akrabası sıfatile gelerek kındaki delilleri tahlil ederken söyliyekendisinden bir Suriye lirası aldıiını ifaceğimiz gibi Ali Saib ismini ortaya atde eylemiştir. Dosva mevanmda bulunan mış olmasıdır. Yahya, Polis müdürünün Arifin akrabası Mahmuddan Arif Suriyesehadetinden de anlaşılacağı veçhile bu cîe şoförken kendisine yazılan 23 haziran ismi en sonra ve (en son sırrım) diverek 933 tarihli mektub da bu ciheti ispat et ortaya atmış ve ifade alanlan dahi şaşmektedir. Mektubdaki cümle aynen şöy kın bir vaziyete sokmuştur. ledir: (Birkaç gün evvel îzmirli Yahya Bir müddeiumuminin vazifesi meyanammda bir Çerkes Türkiyeden Amana nında bulunan işlerden birisi de maznungelmişse de bize çok memnun olunacak Iann itirafah karşısmdaki psikoloiiyi dühavadisler getirmiştir. Esbabı bu geçen sünmektir. Yahyanm bu itirafah yaparkışta köyümüz olan Kümbetirde bulunken almıs olduğu psikolojik hal nedir. du ve hem de kardesimiz Üzevir EfendiBir kerede buna göz atalım: nin evinde bulundu. Hepsi Kümbetirde Yahya gerçi cahil bir adamdır. Muhbulunanlar bilir.) telif sualler karşısında bunalınca itiraf Gerek bu vesika gerek Yahyanm itira yoluna sapmış ve burada kendisine fatı ve gerek diğer söylediğim deliller (muhbir) olmak sıfatım vermek istemişYahyanm dediği tarihte hududu gecerek tir. Burada cîenilebilir ki Yahva <ribi ^ Amana gitmiş olduğunu ispat etmekte sîgır çobanı iken muhbir vaziyetine geçHir. fy menin cezaî akibetini nasıl idrak edebilir. Yahya ifadesinde kendisine arabacı Bunu istidlâl etmiyecek, düsünmivecek Hamid tarafından tavassut edildiğini söybir fert mütasavver değildir. Küçük bir Iemekteydi. Bunun icin de gene yukarıda çocuk bile hizmetçi ile birlikte yapmış tarihini söylediğim Mahmuddan Arife olduklan hatayı daha evvel annesine yazılmış mektubun diğer cümlelerine söylerse cezadan kurtulacağını ümid ebakmak lâzımdır. Amanda Belediye müdebilir. Işte Yahya da bu beşerî hissîn fettişi olan Mahmud bu mektubunun bir tahtı tesirinde kalmiş ve kendisinin muhaz aşağılannda: ».. o mezkur Çerkesm bir olacağı kanaatiyle bu itirafata başlaahvalleri düşkün olduğu için verdim bir lira Filistin ve eski elbiseler verdim ve a rabacı Hamid de bir lira verdi. Mezkur Yahyanm birbirini tamamlayan ifadeleri Çerkese altı yedi lira kadar bir para topladık...) Şu Izahata göre Yahyanın KümbetirŞu hale nazaran YaKya, Üzeyrin ya de alınan ifadesinden Ankara zabıtasınnmda bir kış kaldıkjan sonra Idrise mü daki ve istintak dairesindeki ifadelerindc racaat etmek suretile kaçak olarak Su mevcut mübayenetler kolaylıkla halledi CUMHURnFET lebilir. Bu noktaya ilâve etmek istediği ve ederek kanaatimiz elle tutulur, gözle miz bir nokta daha vardır ki o da şudur: görülür bir hakikat vaziyetine girmi$ oEğer Yahya bütün itiraflannda yekdiğe lur. Yahya Kuneytrada niçin kalmadığını rine tamamen aykın sözler söylemiş olsaydı bu mübayenetleri masumiyeti için bize bir türlü söylememiştir. Amana gebir delil addedebilirdik. Kalbuki o, ted çen Yahyayı arabacı Hamid Manol is ricen yükselen itiraflannda bugün unut minde birisinin yanına yerleşmiştir. Matuğu noktayı yann ikmal etmek suretile nolun kim olduğundan yukanda bahset bir kül cüvude getirmiş bu suretle itirafa miştik. Arabacı Hamid ise Mahmudla otınm samimiyetini ortaya atmışhr. Şimdi olan münasebeti ve Mahmudun da ÜzeYahyanm Suriye hududuna geçtiği gün yirle olan karabeti dosya meyanında mevdenberi takip ettiği hâdiseleri tahhlile cud mektub münderecatmdan anlaşılmaktadır. geçebiliriz. Yahyanın itirafatını tetkik ve tahlile Yukanda demiş idik ki Yahya Suriveye geçmeden evvel altı ay müddetle devam edelim. Yahya ilk ifadelerinde Üzeyirin yanında yanaşmalık yapmış ve Çerkes Etem ismini ağzına bile almak isbundan sonra îdrise müracaat ederek pa temiyor, hatta o kadar ki Çerkes Ete ra istemiş parayı bulamayınca Suriyeye min Amanda olduğunu dahi inkâra yelgeçmiştir. Halepte Çerkes kahvesinde tenmiştir. Amanda iki ihtiyar Çerkes görMusaya tesadüf eden Yahya hayır sahi düğünü ve onlardan Çerkes Etemin A bi Musadan 125 kuruş alarak Şama git manda olmadığını anladığını söylemektemiş orada iki Çerkesten akrabalannı öğ tedir. Bilâhare itirafına başlıyan Yahya renerek Mercisultana gitmiş akrabalannı Çerkes Etemi Hamdanın kahvesinde tabulmuş oradan Kuneytraya ve oradan da nıdığını söylemekle işe başlamıştır. Amana geçmiştir. Şuracıkta küçük bir Şimdi Yahyanın bize bu söylediklerinot olarak gördüeünüz maznunlardan nin hakikat olup olmadığını araştırmak lâîsmailin Halepte Musa isminde bir akra zımdır. Amana kadar takib ettiğimiz bası olduğunu kaydetmek istiyoruz. Şim Yahyanın dediklerinin hakikat olduğu di tahlilimize devam edelim. bugün dahi kendi itirafındadır. Anlat Üzeyirin evinde bir kışı geçiren Yah tığı itirafın yalnız suikasde mütedair olan va Idrise müracaat etmiş para istemiş kısımlarını çıkarmıştır. 1 Arabacı Hamid ve Manol isminbulamayınca Suriyeye geçmiş ve orada Musa isminde bir havırperverle karsıla de iki şahsm Amanda mevcud olduklan sarak Musa tarafından kendisine 125 dosya meyanında mevcud vesikadan anlakuruş verilmek suretivle Sama gönderil şılmaktadır. miştir. Bu bir tesadüf olabilir. Musanın 2 Manolun Etemle sıkı görüşür kim olduğunu bilmediğimiz için bunu te zengin ecnebi bir teşkilâta mensub olmasadüf olarak kabul edeceğiz. Yahyayı sı ihtimalinden bahseden vesika gene dosŞama giden otobüsten indirdikten sonra yada mevcuddur. yine takİD edelim: iki Çerkes görüyor liYahya Etemle neler konuşmuştur? Esanlanndan bunların Çerkes olduğunu tem Yahyaya Türkiye kuvvetlerinden anlıyor. Ve kendisinin akrabalannı bu bahsetmiş, sözü Kürd isyanına getirmiştir. Çerkeslere sorarak kabile ismiyle bu ak Ve orada (bugünkü kuvvetim bende olrabalarmın Merci sultanda ikamet ettik saydı Kürd davası kazamlırdı) demiştir. lerini anlıvarak oraya gidip akrabalannı Yahya basit ve cahil bir adamdır. Euribuluyor. Bu iki Çerkesi tanımadığımız yeye para kazanmak için giden Yahyanm için bunu da bir tesadüf olarak kabul Şeyh Said isyanına Çerkes Etemin müzaediyoruz. Yahya Merci sultanda kalmı hir olduğunu nereden kestirebilir. Yahyayor Çünkü akrabalan fakir imis. Olura nm bu sözü uydurabilmesi için kendisinin herkesir »krabası zengin olmaz. Bunu da bizzat Etem olması iktıza ederdi. kabul ecVHm. Yahya oradan Kuneytraya Etem Yahyaya: (Andirin kazasına geciyor. Çerkes cemiyetinin reisi yani bu bağlı Kümbedir K. de şoför Arif vardır, suikasfa tertip eden elemanlardan birisi bu Arif geçenelrde Amanda îngiliz gaz Kuneytrada oturmaktadır. Kuneytrada kumpanyasmda şoförlük yapıyordu. Bu Çerkes cemiyetinin reisi Eminin ohırması çocuk Amanda çalışırken Çerkes cemiyetbaşka kimselerin oraya girmemesi için ne 35 lira para verirdi. Bu çocuğun yabir müeyyede değildir. Bu da bir tesa pılacak suikasd işinden haberi vardır) düf. Yalnız iş bulmak icin gezen Yahya dediğini Yahya itiraf ediyor. Bu sözler nm Kuneytrada niçin kalmadığını bir doğru mudur, evet doğrudur. Çünkü türlü anlayamıyoruz. Yahya Amana Yahyanm bu sözleri uydurmuş olmasma yani Çerkes Etemin bulunduğu yere ga imkân yoktur. Bakınız niçin. (Yahya rîvor? Orada ilk temasa Reçtiği adamlar nın bu sözleri söylediği tarih 149935 Üzeyirin akrabası belediye müfettisi, tarihidir. O zaman ne Üzeyir, ne de AMahmut ile arabacı Hamittir. Onlardır rif tutulmamış, köylerinde rahatça otur ki Yahyavı Etemle tanıştmvor. Ve bir makta idiler. Bundan başka Yahyanm ecnebi te^küâhna mensup olduğu dosya söylediği gibi hakikaten Arif 89 ay evmeyanmdaki vesikadan anlasılan Ete vel Amandan gelmiştir. Şu vaziyet karmin çok sık konuştuğu Manolun yanına şısında bu sözlerin doğru olmaması için imkân var mıdır? Kaldı ki ileride Ariften veriyorlar. Yukarıdanberi îzah ettiğim tesadüfle bahsederken söyliyeceğimiz veçhile Arif re iki nokta daha ilâve etmek istiyorum. Amandan gelirken Etemin kardeşi Re Idrise ait bahiste anlatacaeım vechile şidden talimat almış bulunuyordu. Binaenaleyh Yahyadan sonra tutulan Arifle dosya meyanında Şamm Merci sultan Yahyanm ifadeleri arasındaki bu tam karyesinde îbrahim nammda birisi taramutabakat ne suretle izah edilebilir? fından ldrisin oğullanna yazılmış bir Yahya itirafatında çok samimî olduğumektup vardır ki o mektupta mekhrp dosya içindedir amucam îdris efendi nu daha başka muhtelif delillerle göstermektedir. Çerkes Etemin kendisine buradive yazılmaktadır. da Yakub isminde bir Türk hafiyesi var, Tdris bu akrabasını tanımıyor. ilâve etmek istediğim ikinci nokta yük seni takib etmesi ihtimali mevcuddur, sek heyetinize takdim etmis olduğum Hayfaya Davidin yanına göndereceğim, Fransa fevkalâde komiserliğinin bir kıta demiş olmasını da bir hakikat olarak kakat'iyesindeyiz. muhtırasıdır. 16. T . sani 1935 tarihini bul etmek mecburiyeti Bu mecburiyeti kat'iyeye iki sebeble bağtaşıyan bu muhtırada Yakubun takriben beş ay evvel ki Yahyanın Havfadan hyız: Amana geldiği tarihe isabet ediyor 1 Hayfada David isminde bir adaYakubun Yahya ile beraber Merci sul mm bulunduğu ve Yahyanm oraya git tanda Ibrahimin yanında bulunduğunu miş olduğunu bugün dahi söylemesi. 2 Hakikaten Türk emniyeti umufesbit etmektedir. miyesine o tarihlerde ajanlık eden Yakub Binaenaleyh: A Yahyanm bütün bir kış Üzeyi isminde birisinin mevcudiyeti noktasıdır. rin vanında bulunması. Yahyanın iddianamenin baş tarafında B Bilâhare Idrise giderek para is zikrettiğim tarihçede isimleri geçen bütün eşhastan malumatı vardır. Şöyle ki: temesî. C Yahyanın bu nara îsteyîş keyfiEtemin varidat membalannı, Mısırdan yardım gördüğünü, Kuşçubaşı Eşrefi, yehnden sonra derhal Suriyeye gecişi. D Halepte Musa isminde bir ha Abdülkadir Kemaliyi, Haydar Hocayı, yîr sahibine tesadüf ederek 125 ktmış boks kulübü reisi Edibi bize bütün tafsilâtile tanıtmaktadır, ki bu isimler bize anotobüs parası alarak Sama gidîsi. E Samda Otobüs durağında iki cak Yahyanın ifadesinden 34 ay sonra Çerkesten ta 20 sene evvel babasından Fransız sefareti tarafından verilmiş isimlerdir. Aşağıda uzunuzadıya izah edeceisith'ği akrabalannm adresini alması. F Akrabalannm yanında bir müd ğim şekilde eğer bu sözler bir tazyik mahdet kaldıktan sonra Kuneytraya ve ora sulü olarak almmış olsaydı ecnebi teşki lâtlann Türk teşkilâtlarile birleşerek dan da Amana geçişi. G ldrisin mektuplarî meyanında Yahya gibi bir adamı ezmek için hakikî Merci sultanda îbrahim nammda bir bir tertibat aldıklannı kabul etmek zaruakrabası tarafından gelmiş bir mektup retine düşmüş olacakhk. Yahyanm itirafatını takib edelim. bulunması ve îdrisin bu akrabayı katYahya Hayfaya gidip geldikten sonra iyyen tanımadığını söylemesi. H Yahyanm Amana gider gkmez Çerkes Etemin arkadaşlannı alıp getir mesi için kendisini Şama gönderdiğini ve Üzeyirin akrabasını bulmuş olması. I Bu adam tarafından Çerkes E arkadaşlannı alarak geldiğini itiraf et mektedir. Yahya bu itirafmdan yüksek teme takdim edilmiş bulunması: Bütün bunlar insan aklının duracagı heyetiniz huzurunda dahi nükul etmiş havsalanm alamıyacağı birbirine girift değildir. Yalnız sebebi değiştirmiş, paratesadüflerdir. Bütün bu tesadüfler bize sını bozdururken çaldırdığı için tekrar Yahyanın bir aşıktaşlık macerasından Amana döndüğünü söylemiştir. Şamdan arkadaşlarile beraber Amana ziyade bir hususî tertip altında Suriyeye gelen Yahya ve arkadaşlan Etemle Regitmiş olduğu kanaatini vermektedir. Bu delillere bir de Fransa sefaretinden şidin de dahil olduğu bir içtimada istasyon alınan Yahyanm Yakubla beraber merci müdürü Izzetin evinde (yapacakları işin sultanda bulunduğu ve bu hususu Yah icrası sırasında ölümden kaçmıyacaklanyaojn sarahaten inkâr etmis olduğunu ilâ na ve herhangi birisi yakalandığı takdirBinaenaleyh şu noktaya kadar ispat > de bu işi idare edecek olan Ali Saib ve İdrisi meydana vermiyeceklerine meşru miş olduğumuz hususlar: hile yollarına sapmıyacaklanna ve bu iş1 Yahyanın Suriyeye gitmesi. ten asla geri dönmiyeceklerine) dairyemin 2 Kendisinin Üzeyrin evinde kal i etmistir. Bu yemin keyfiyeti bugün elle ması, İdrisle konuşması, Halebde Mus tutulur* gözle görüülr gibi bir hakikat isminde bir adamın yardımma uğrama şeklini almışhr. Ajan Izzetle bugün din Kuneytraya gitmesi, oradan Amana ge lediğiniz diğer iki şahidin ifadeleri bu mesi, îdrisin Mercisultandaki akrabasıı hususta hiçbir tereddüde mahal verme tanımaması, Yahyanm resmî vesikalar mektedir. Şu halde Yahyanın Şama gi rağmen Mercisultanda Yakubla berar. derek arkadaşlannı getirdiği ve yemin et bulunduğunu inkâr etmesi gibi tesadüfle tiği sö'zünü de şu canlı delillerle ispat et3 Yahyanın Manol ile tanışma miş bulunuyoruz. Bundan sonra Yahya Etemle görüşmesi. nın Receb kaptana gittiklerini oradan si4 Yemin sahnesinin mevcudiyeti. lâh alarak Türkiyeye geçtikleri ve Yah5 Silâhlann mevcud olduğu. yanın Karamezar K. ne geldiği bahisle6 Yahyanın bütün itiraflannın ha rini tetkik etmemiz lâzımdır. Şimdiye kakikate tamamen mukarin bulunduğu ke dar tetkik ettiğimiz itiraflar hakikî vakıfiyetleridir. alar olduğu sabit olmuş bir keyfiyettir. Yahya Ali Saibin ismini nasd Receb kaptana giderek oradan silâh alortaya attt malan kayfiyetinde elimizde mevcud deliller yalnız Yahyanın itirafıdır. YahyaŞimdi Yahyanın ortaya atmış olduğl nm şimdiye kadar tahlil ettiğimiz ifadele isimler meselesine nakli kelâm edebiliriı rinin doğruluğunu ispat ettikten sonra bu Attığı isimler Üzeyir, Şemsettin, îc itirafının sıhhatine inanmamak için bir se Şaban, îsmail, Ali Saibdir. Üzeyirle beb kalmaz. Kaldı ki Receb kaptan de rif hakkındaki görüşlerimizi onlara aıc nilen bu zat Çerkes cemiyetinin de ileri bahiste anlatacağız. Ali Saib ismini Şe gelen liderlerinden ve Çerkes alayının settin ve ldris isimlerini nasıl atmışt bölük kumandanlarındandır. Yahya iti Bunun için Yahyanm istintak dairesinc rafatında öyle bir seyri mantıkî takib et ki rücua dair ifadesini tahlil edersek ] mektedir ki Receb kaptanın bize üç ay kikate vasıl olmuş oluruz. Ali Saib ismi*] evvel verdiği ismini üç ay sonra Fransız nin itirafta ne suretle ortaya atıldığını Suriye fevkalâde komiserliği bildirmiştir. lis müdürü Sadri şahid sıfatile huzuru Hududu geçen Yahyayı ilkönce Kiliste nuzda sarahaten anlattı. Yahya rücuun»1 görüyoruz. Yahya arkadaşlarından aynl da bu ismi büyük adam ismi istenilmesinj mıştır. Sebeb olarak Karamezardaki kızı den usanarak aklına gelen ilk isim oldu « görmek olduğunu söylüyor. Hakikî mak ğu için ortaya attığını söylemektedir. Wsadın bu olup olmadığını bilmiyoruz. ris ve Şemsettin isimlerini de bu suretld] Yalnız şuracıkta ilâve etmek istediğimiz attığını ifade eylemektedir. Büyük vic nokta Yahyanm tekbaşına Kilis, Ayıntab danlarınıza hitab ediyorum. Kuşçuba§i yolunu takib etmesindeki suhuletle beş Eşreften bahseden, Çerkes cemiyetinmf kişinin kaçak olarak ayni yolları takib et bütün teşkilâtını bilen, Gazinin şans eserij melerindeki suubettir. Çok muhtemeldir olarak muvaffak olduğunu Etemden nafcki bu beş kişi rahatça yürüyebilmek için eden teşkilâtın uzuvlan olan Emin, Edibj rahatça saklanabilmek için böyle aynl Haydar hoca gibi şahsiyetlerden dem vm mış olsunlar. Nitekim Yahyanın Kara ran, Çerkes cemiyetinin varidatmın mezar K. ne kadar en ufak bir sorguya erden geldiğini bilen Yahyanm Türkw] bile maruz kalmaksızın gitmiş olması bu yede büyük adam olarak tanıdığı yegân^j plâmn doğruluğunu gösterir. şahsiyet Ali Saib olduğunu kabul edebilir Yahya hakkmdaki maddî delillerden misiniz ? Bir an için bunu kabul edelim* birisi de rakı şişesidir. Yahya Karamezar Çokak nahiye müdürü Şemsettin neredea j dan Kümbedir köyüne gelirken Kümbe khna geldi. Kendisi Karamezar köylüp dir köyünün başında silâhlarile rakı şişe dür, yani Ceyhan kazasına merbuttu^ sini ayn ayn kovuğa sakladığını ifade et ^ k a k ise Andirindedir. Muhakkak Hdf mistir. Rakı şişesi Üzeyirle Arif tutul söylediği isimler meyanında bir nahijtej; duktan sonra aranılmış ve aynen aranıldı müdürünün bulunması kendisine cebrecbl^ ğı yerde bulunmuştur. Rakı şişesinde dise bu müdürün Çokak değil, herhaldd Yahya o kadar kat'î olarak ileri gitmiştir kendi köyünün merbut olduğu nahiye ki cinsini, aldığı yeri ve fiahnı tamamen müdürü olması lâzımgelir. doğru olarak söylemiştir. Burada akla bir Haydi diyelim ki Ali Saib ismini söynokta gelebilir. Rakı şişesi bulunduk edikten sonra diğer isimleri de o havalitan sonra kovukta bir rakı şişesi bulun den söylemek istedi. Adana ve havalisinmuştur. Bunu Yahyaya izafe etmek ve de tanınmış olarak başka adamlar yolc kendisinin söylediği gibi bu ciheti tazyikmuydu. Uydurmuş olan Yahya bu isim * e kabul ettirmek. Yalnız Yahya rakı şieri uyduramaz mıydı? Ne diye bir A • şesinden ve kovuğa sakladığından 25 gün danadan, bir Maraştan isimler ortaya atievvel bahsetmiş, rakı şişesi ancak 25 gün yor. Şu cihete de nazan dikkatinizi celsonra, dediği kovuğun bulunması için yabederim. Farzedelim ki Yahya büyük apılan birçok taharriyattan sonra elde edildam kim vardır, sualinden bıkarak A13 miştir. Yahyanın ifadesi tarihile rakı şiSaib ismini ortaya atmış olsun. Ali SaiK şesinin bulunduğunu gösteren zabıt va smi 80 küsur sahifelik zabıta evrakımnrakası tarihi bunu güzelce ispat edebilir. 24 üncü sahifesinde muharrerdir. Ondan sonra zabıtada kendisine mütemadiyen başka büyük adam kim var sualleri sorulRakı şişesi bulunduktan sonra silâhlar muştur. Uydurmak kabiliyetinde olan niçin bulunmamıştır. Evvelemirde §unu Yahya bir başka ismi daha niye ortaya söyliyelim ki Yahya itirafabnı başlangı atmamışhr?. cından sonuna kadar kemmiyette en ufak Kaldı ki Yahyanm Amana gittiği, ye « bir hayata düşmeksizin silâhlann kendi « min ettiği maddî delillerle tesbit edildiksında bulunduğunu itiraf etmiştir. 30 şarjör, bir tabanca ve iki portakal şeklindeki tensonra bu husustaki itiraflannı doğru bombadan ısrarla bahseden Yahya her addedip Saib ismi üzerindeki itirafım kakasabaya, her köye girdikçe bu silâhlan bul etmemek için hiçbir sebeb de mevcud itinalı bir surette sakladığını ifade etmiş değildir. Yahyanın itirafatına aid kısmı şu su«. tir. Hatta zabıtada hazırlık tahkikatile retle tahlil ettikten sonra Yahyanın mahbizzat meşgul olduğum sıralarda kendisine 30 şarjörü nasıl taşıdığmı sormuştum. keme huzurundaki ifadesi üzerinde de bir bana cevaben, getirin nasıl taşıdığımı nebze meşgul olmaklığımız lâzımdır. Bugöstereyim, taşınmıyacak şey midir? di nun için evvelemirde kısa hatlarla tekrar tirafına rücu etmek iktıza ediyor. Yahyaye cevab vermiştir. nın itirafı umumî hatlarla şöyle idi: KaYahyanın Kilis ve Aymtabdaki vaziyetleri de şayanı dikkattir. Orada evle çak olarak Suriyeye gitmiş, Haleb, Şam, rinde kaldığı adamlara kendisinin îngiliz Kuneytra tarikile Amana gitmiş, Amanmemuru olduğunu söylemiş ve hatta o a da Etemle tanışmış, badehu Etem kendidamlann anlıyamadığı birer vesika da sini Türk ajanından vikaye maksadile göstermiştir. Yahya bununla da iktifa et Hayfaya göndermiş, oradan tekrar çağırmemiş, Ayıntabdan Karamezara hareket mış ve malum olan yemini yaptırdıktan ederken Diyarbekire gittiğini resmen po sonra suikasd için Türkiyeye göndermiş. lise söylemek suretile izini kaybetmeğe Şu itirafı kısa hatlarla tesbit ettikten sonçalışmıştır. Ayıntab polisinin bu resmî ve ra mahkemedeki ifadesine nakli kelâm sikası dosya meyanında mevcuddur. Şu edelim. halde silâhlar meselesine tekrar rücu ederek niçin bulunmadıklan noktası üzerinde biran tevakkuf etmekliğimiz lâzımdır. Yahya silâhlan Arife gösterdiğini ve ondan sonra j'andarmaya teslim edildiğini söylemiş, ondan sonra silâhlardan malumatı olmadığını beyan etmiştir. Yahya 21 ağustosta yakalanarak Ankaraya ge tirilmiş, Arifle kardeşi Üzeyir ise 20 eylulde tevkif edilmişlerdir. Arada geçen şu bir aylık müddeti zikrettikten sonra siâhların ne suretle kaybedildiğini şek götürmez bir surette ispat etmiş olabiliriz. Burada bir sual varid olabilir. Mademki silâhlan kaybeden eller mevcuddur, şu halde cürmün maddî delillerinden birisini teşkil eden rakı şişesi neye imha edilmemiştir. Çünkü rakı şişesi silâhlann yanında başka bir kovuğa konulmuş ve bu nazan dikkati celbetmemiştir. Aşağıda U zeyir bahsinde bu mevzua tekrar temas edeceğimiz için bu vadide fazla söz söylemeğe şimdilik lüzum görmüyorum. Yahyanın Suriyeye geçiş tarzı Amana gittiği zamana kadar ayni suretle hikâye edilmektedir. Yalnız buracıkta Yahya, bütün zekâsile bir nokta bulmuş, Suriyeye gitmeden evvel İdrisle görüştüğü noktasını inkâr etmiştir. Buna sebeb de bizim istintaktaki iddianamemizde bu nokta ya temas etmiş olmaklığımızdır. Amana kadar olan seyahatte Yahyanın itirafile mahkemedeki beyanatı arasında müba yin görülen nokta yalnız İdrisle görüş mediği cihetidir. Diğer noktalar tamamen mutabıktır. Yahya mahkeme huzurunda Amana gittikten sonra Manolun yanında işe girdiğini söylemiş ve beş altı gün sonra kendisine beş altı lira toplanarak memlekete dönmek üzere Şama hareket etti * ğini ve Şamda bu beş altı lirayı bozdu rurken parası çalındığı için tekrar Amana döndüğünü, Amanda bir gece kalarak Hayfaya gittiğini ifade etmiştir. îtirafındaki mantıkî teselsül gözönünde tutulursa mahkemedeki ifadesinde düş Yahyanm taşıdığı silah ve bombalar