Katalog

Bugün: 2 nci sahifede: Siyasî îcmal 3 üncü sahifede: Yurddan yazılar îsmail Habib 5 înci sahifede: Tarih araştırmalan Ahmed Refik. 6 ncı sahifede: Spor haberleri ...S3]fl! 4216 u m h u riyet ' ÎSTANBUL CAĞALOĞLÜ TeIgrafTemektubadresl:Cumhurlyet>lstanbuI.Postakutnısa:İstanbuIlNo248 , , . . , , •.««« uUIlHinBSI 0 $UD3I IÎKJO Hayat Ansiklopedis nci cüzü çıkt 97 Telefon: Başmnharrtr ve evl: 22366 Tahrir beyetl: 24298. İdaıe ve matbaa lasmile Matbaacınfc ve Neşriyat Şirketi 24299 24290 Memleket tdaresinde genel Müfettişliklerin rolü vvelki gün Bay Tahsin Uzer idaresini deruhde ettigi üçüncü müfettişlik vazifelerini görmek üzere Trabzona hareket etti. Trabzon üçüncü müfettişlik mmtakası içinde bulunan vilâyetlerHendir. Bay Tahsin Uzerin asıl teftiş merkezi olan Erzuruma gitmeden bir müddet Trabzon taraflarında duracağı ve oralara aid işleri yoluna koyduktan sonra ileri gideceği anlaşılıyor. Tahsin Uzerin müfettişlik sahası sekiz vilâyeti ihtiva etmektedir: Erzurum, Erzincan, Gümüşane, Trabzon, Rize, Kars, Ağn, Artvin. Merkezi Diyarbekir olan birinci müfettişlikten sonra Trakya havalisinin ikinci umumî müfettişlik olarak teşkil ve idaresinin kıymetli faaliyetleri cümlece bilinen General Kâzım Diriğe tevdi edilmiş olduğu malumdur. îç İşleri Bakanlığına bağlı vilâyetler varken bir de böyle umumî müfettişlikler teşkilinin neden icab ettigi üzerinde tevakkuf ve tereddüd u r a s ı edenler var mıdır bilmeyiz. 5 muhakkaktır ki millî hükumetin Ankarada kurulmuş olmasmdan itibaren uzak vilâyetlerin yakından idaresi hesabına bu şekilde bir idare tarzıhın takibi büyük bir ihtiyaç olarak takdir edilmişti. Buna göre umumî müfettişliklerin teşkil ve ihdası biraz geç kalmıştır bile diyebiliriz. Ancak ünutmamalıdır ki Istiklâl Harbi bitetek memleketin binbir ihtiyacına ceyab verecek idarenin kendi yolunda en imkânlı süratlerle kendi merhalelerini takib etmeğe başlaması üzerinHen henüz ve ancak on sene kadar bir zaman geçmiş olduğunu hesaba katmak ve bu arada başarılan işlerin büyüklüğünü ve çokluğunu gözör»ünd«* tutmak lâzımdır, tîeçen "yaz" rwjuaı£«rr ismer tnonünün memleket içinde yaptığı uzunca bir tetkik seyahati sonunda bil"hassa şark vilâyetlerimizin iki yeni umumî müfettişlikle daha faal bir kalkınma yoluna sevkedilmesi lüzumu, artık daha ziyade geciktirilmiyecek bir iş olarak kesin belirmiş ve kararlaşmış oldu. Bu iki yeni müfettişlikten biri şimdiki adı Tunceli olan Dersim vilâyeti işlerile uğraşacaktır, diğeri de başma Tahsin Uzerin memur edildiği üçüncü müfettişliktir. Her iki teşkil vücude getirilmiş bulunuyor. Umumî müfettişler kâfi salâhiyetlerle teçhiz edilmiş olduklarından başka kâfi çalışma unsurlarile de takviye edilmişlerdir. Umumî müfettişler devlet idaresini terkib eden bütün vekâletlerin azamî yardımlarından emin bulunuyorlar. Kendilerinden beklenilen iş ise emirleri altına verilen vilâyetleri devlet merkezine en yakm yerler gibi, meselâ tamamen gözönünde ve el altmda bulunan Ankaraya benzer bir vaziyette hergünlük alâkalarla idare etmeleri, yürütmeleridir. Filân yere yapılacak yolu ve o yol üzerinde vücude getirilecek köprüleri, hele o yer uzakça bir vilâyet olursa, valinin ve hatta valilerin yazıp çizerek yaptırmağa imkân elde etmeleri başka birşeydir, bütün vekâletlerin teşvik ve muavenetlerine mazhar bir umumî müfettişin o ihtiyacları takdir ederek anlatması ve yaptırması başka şeydir. Uzakça yerlerin idaresini merkezden sanki o yerler merkezin yanıbaşında imiş gibi yürütmek hernedense kendi haline bırakıldıkça pek mümkün olmuyor, olamıyor. Bilmiyoruz gözden ırak olan gönülden de mi ırak oluyor, hulâsa işler kendi hallerine bırakıldıkça uzakça yerlerin vaziyetleri azçok ihmale uğramaktan hâli kalamıyor. Bu dikkat olunmuş bir hakikattir. Bu hakikatin bir de öbür ucu var: Uzak yerlerdeki memurların hali. Bunlann içinde çok gayretli vatandaşlar bulunduğunu kabul etmekle beraber birçoklarının uzaklıkla mütenasib bir mefturiyet, gelişjgüzel bir gidiş yoluna dökülmeleri de filen müşahede olunmuş vakıalardandır. Ânkarada, İstanbulda, Izmirde temiz yakalıksız sokağa çıkmıyan memur Karaköseye veya Harput taraflarma gittiğinde yavaş yavaş kendisini yakalık kay Almanya sesini yükseltti! Paristeki konuşmalar Müspet neticeye bağlanamamış! Uzakşarkta harb patlıyor Küçük Antant ve Balkan Yarı resmî olarak M. Hitleri ziyaret eden Lord Antantile Fransa arasmLondonderiye bunun Almanya için hukukî ol da tam bir anlaşma var duğu kadar şeref meselesi de teşkil ettigi söylendi Londra 7 (Hususî) Pariste muhtelif Londra 7 (A.A.) Berlinden bildiril diğine göre M. Hitlerle M. Rıbben trop, İngilterenin eski Hava İşleri Bakanı Lord Lon donderrynin ken dilerini y a n resmî olarak ziyaroti es nasında A1 m a n müstemlekeleri meselesini ileri sür müşlerdir. Lord London derry, son günlerde Berline gehnişti ve dün oradan Olim Lord Londonderi ve M. Ribentrop piyad oyunlarımn küşad merasiminde pun Almanyanm metalibatına esas olahazır bulunmak üzere Garmische git rak <hukuk müsavatı» ileri sürmüş olduğunu istihbar etmişlerdir. mek niyetinde idi. Salâhiyettar mehafil, M. Ribbentro(Arkan 2 nci sahifede) Eski müstemlekelerin iadesi lâzımdır Japonya, Mongolistana yürümeğe karar verdi r Tahşidat ve hâdiseler devam ediyor, hududda yeni bir musademe oldu devlet adamlan arasında yapılan ko nuşmalar bitmiştir. Bu konuşmalar bilhassa Avusturya ile Bulgaristanın va ziyetleri etrafmda cereyan etmiştir. Salâhiyettar mehafilde temin edildiğine göre Küçük Antant, Balkan An tantı ve Fransa arasında tam bir itilâf hâsıl olduğu bir defa daha müşahede edilmiştir. Avusturya ile Macaristamn Küçük Antanta, Bulgaristanın da Balkan An tantma karşı aldıkları vaziyet etraflıca tetkik edilmiştir. Bu konuşmalar esnasmda Bulgaristanın Balkan Misakına iştirake davet edildiği teyid edilmektedir. îngiliz gazetelerinin aldtğı haberler Londra 7 (A.A.) İngiliz gazeteleri, (Arkast 6 ncı sahifede) Her italyan neferine karşı 2 Habeş cengâveri Köyleri su bastı, mahsuller harab oldu Habeşistana 500 sahra topu geldi; iki ecnebi müşahid, Habeşlerin Tigrede bir Y ( ) noyter Dildıriyor:: y yo Şimal cephesindeki Habeş ve İtalyan hatlarının vaziyeti son günler zarfında değişmemiş gibidir. Eğer bir taraf ve yahud öbür taraf muvaffakiyet kazanmışsa, bu muvaffakiyetler boş ve ne ticesiz muvaffakiyetler olmuştur. Şim diki halde cephedeki hâdiseler her zarnan vâki olan ufak musademelere in hisar etmekte ve ayrıca îtalyan tayyareleri bombardımanlanna devam eylemektedir. Cenub cephesinde General Graziani, Negelli mıntakasında hatlarım takviye etmektedir. Bu mıntakanın sağında ileri hareketi bildirilen İtalyan kolu da hareketlerine devam etmektedir. Izmirde şiddetli yağmurlar çok zarar yaptı Mançuri hududunda Japon kıt'aları Dairen 7 (A.A.) Röyter.ajan meğe karar vermişlerdir. Yarıresmî bir beyannamede deniliyor ki: sından: Japon ve Mançuri ordulan, haricî • Haricî Mongolistan ile Sovyetîer, (Arkast 6 ncı sahifede) Mongolistan hududuna doğru ilerle zafer kazandıklarmı soyİT?yorl?.r îzmir 7 (Hususî) Bol yağmur ha linde kar yağmaktadır. Küçük ve Bü yük Menderes nehirleri kabarmış, Cellâdgölü taşmıştır. Torbalı Tire hudu Hunda al*t köyüru etrafinı snlar sarmıştır. Kaza kaymaRamları ve jandarma müfrezeleri halkm imdadma gitmişler dir. Fakat sular yükselmekte, tehlike büyümektedir. Ovalar küçük bir de niz halini almıştır. (Arkast 6 ncı sahifede) Bir sual ve cevabı İtalya sordu: Cevab ver Jik: «Haksız tecavüzü nasıl «İlk kurşunu atan bizce mütecavizdir!» tayin edeceksiniz?» nın imzasından sonfaTaymis gazetesinin ki tarihlere tesadüf etİstanbul hususî muha mesi itibarile bu tarıhbiri 3 şubat tarihile gaten evvel akdedilen bilzetesine yazıyor: cümle hususî anlaşmaİngilterenin Akde ların Cemiyeti Akvam nizin emniyeti hakkınahidleri karşısmda ken daki sorgusuna Türki dılığinden hükümden yenin vermiş olduğu düşeceğine işaret olunmüspet cevabın, 1928 maktadır. yılında imza edilen Ayni zamanda mev Türk İtalyan dostluk zuubahs İngiliz istiza misakile kabili telif olup hmın farazî tedbirlere olmadığına dair İtalya müteallik bulunduğu tarafından verilen no ve bu tedbirlerin de taya Türkiye cevab ver «haksız bir tecavüz h a miştir. reketi> karşısında Ce Cevabda evvelâ İtalmiyeti Akvam ahidle yaya karşı beslenen İtalyanın Ankara elçisı rine uygun olarak alı dostça hissiyatla 1923 M. Karlo Galli nacak kararlarm tatbi misakma sadakat duy gulan teyid edilmiştir. Bundan sonra kından doğabileceği de ilâve olunmafc Türkiyenin Mılletler Cemiyeti azalı tadır. (Arkası 6 ncı sahifede) ğına kabulü tarihinin, dostluk misakı Beyrut ve Humusta kanlı çarpışmalar Talebe askere hücum etti, ölenler var Yeni bir vazife ıle cenub cephesıne gonderılen Ras Havaryat YUNUS NAD1 '(Arkast 6 ncı sahifede) Beyrut 7 (A.A.) Hama camilerinden birinde verilen şiddetli bir nutuk yayılarak Bir resmî Habeş tebliğine göre, İ*al mişlerdir. Bir kişi ölmüş ve 10 ev yan tan sonra, talebe sokaklara cam ve camekânları kırmışlardır. Po yanlar evvelki gün Bali eyaletinin mer mış^ır. İtalyan tayyareleri bombalarını lıs ve asker müdahale etmiştir. Asker, kezi olan Magaloyu bombardıman et (Arkası 6 ncı sahifede) mutad ihtarlardan sonra ateş açtığm '""" ııııııımııııımmıııııı ıııııııııımiMiıııı.nııtııtnııiMt t ııı ıımııııııiıııııııııiHmınııııııiıııııımınııııııııııııııııııııiHiııı dan birçok kişiler yaralanmış, üç kişi de ölmüştür. Bunlarla birlikte ölülerin sayısı yediye baliğ olmaktadır. Galeyan, Humusa sirayet ettiğinden orada da karışıklıklar zuhur etmiştir. Askerî kıt'alar, nümayişçileri tutmaktadır. lllll llllllllllllllllllllllllllllllllltlllllllll lllllll IIIIIIIIIIIIHIIII llllllllllllllllllllllllllllllllllllll IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIII Paris 7 (A.A.) Paris Suar gazetesinin aldığı malumata göre, Suriye karışıklıklarında yaralananlardan üçü Paris 7 (A.A.) f ölmüş ve bu suretle ölenlerin adedı Deyli Meyl gaze ' yediye çıkmıştır. Hamada büjnik bir tesinin Paris tab'ı, galeyan vardır. Hama camisinde yapı Venizelos taraftarı lan bir toplantı üzerine yeni karışık Yunan zabitleri lıklar çıkmıştır. Talebe, birçok vitrin nin tekrar orduya kırmıştır. Müteakıben talebeye bazı alınması meselesini şüpheli unsurlar da katılmış ve talebe halletmek için Yufaalij'etini burjuva mahallelerine siranan Kralınuı kabiyet ettirmiştir. Bu sırada kıtaat müdaneye bir kararna hale ederek ateş açmıştır. Humusta da me tanzim ettirmiş karışıklıklar olmuştur. Sokaklarda müfolduğunu bildir rezeler dolaşmaktadır. mektedir. Bu kararname, Krala ordumın âli kontrolu salâhiye tini ve zabitleri nasb ve tayin et mek hakkını ver mektedir. Deyli Meyl, ilâve Ankara Ceza mahkemesinde, ev ediyor: velki günkü celsede Müddeiumumî Atina mehafiii, Baha Arıkan tarafından okunan id Kralm hükumetin dıanamenin tam metnini, tarihî ebir kararı gibi göshemmiyetine binaen, bugün neşrediterilen bu hareketiKral Corcun bir tetkik seyahatinde alınmıs resimi yoruz. 7 nci sahifemizden itibaren ni bir Kral diktatörlüğü tesisine doğru lerden büyük rütbede bulunanların va bulacaksınız. Denizaltı gemilerimizden Sakarya atılmış bir adım saymaktadırlar. ziyeti nazırlar heyetince ve küçük zaMuhakemeye bugün Pariste çıkan İnformation gazetesi, mehafil, halihazırdaki arsmlusal duru bitler hakkmda da nazırlar heyetimn Zabitler için yapılacak miting devam edilecek Londra muhabirinden aldığı şu telgrafı mun donanmanuı arttırılmasmı ve veni Atina 7 (Hususî) Başvekil Demir tayin edeceği askerî bir komisyonun Ankara 7 (Telefonla) Yarm Ateşkilât yapılmasmı zarurî kıldığını cis Kralm siyasî kalem direktörile dün tetkikat yaparak vereceği karar daire ğırcezada suikasd maznunlan hak neşrediyor: Ankaradan Royter ajansuıa bildiril ifade etmektedir. Bu meyanda, Türk kmdaki muhakemeye devam edile yaptığı konuşmada matrud zabitleıin sinde tesbit edilecektir. orduya avdeti için hazırlamakta bulunMart isyanmdan dolayı mahkum e cek suçlular mudafaalarım yapacak dığine göre, Büyük Millet Meclisi, de hükumetinin, az zaman zarfında, beş duğu krarnâmenin esaslarını tesbit et dilerek sonradan affedilenlerin tekrar lardır. Celse saat 10 da başhyacaktır. niz bütçesine 2,100,000 Turk liralık tah yeni denizaltı gemisi inşa ettirmek tasisat ilâvesini kabul etmiştir. Resmî savvurunda olduğu söylenmektedir miştir. Bu esaslara göre matrud zabit(Arkan 2 nci sahifede) Kral diktatörlüğü mü? Venizelos, Krala matrud zabitlere dair bir kararname hazırlatmış Beş Denizaltı gemisi yaptıracak mışız Bir Fransız gazetesi, son 2,100,000 liralık tahsisatın bunun için alındığını söylüyor Suikasd davası Iddianamenin tam metnini neşrediyoruz