Katalog

12 mekliğımiz iktıza etmektedır. Ali Saıb, 18 teşrinievvel tarihinde tevkif olunmustur. Tevkifinin ertesi günü ise refikas) Fehime derhal Adanaya hareket ederek kocasının kendisine vermiş olduğu tali mat dairesinde işlerini tedvire gitmiştir. Büyük bir itham altında tevkif altına alınmıs olan bir adamın tevkifinin ertesi günü ilk iş olarak kansını Adanaya göndermek mi olmuştur? Burada kansının bu tarihler meselesinde telkin vermediğini kirn iddia edebilir? Kaldı ki Ali Saibin ortağıdır. Onun ciftliğinde yatıp yatmadığını en ziyade bilecek şahıs Alidir. Ali, evet yattı, derken Ömerin yatmadı demesi üzerine ifadesinden rücuuna ne mana ve rilir? Binaenaleyh Alinin rücuunun bir kıymeti mevcud olmadığı kanaatindeyiz. CUMHUBİYET 8 Şubat 1930 Bu, bize şunu gösteriyor ki Şemseddin yavere telefon ettim. O gece şehir bah bilir. Binaenaleyh Ali Saibin kendi işi i dinlediğiniz diğer iki şahid de bu ifadeyi larla hiçbir suretle kabilitelif olamaz. Ali Saibin söylediği ikinci ihtimale ge daima kirli işler peşinden koşmakta ve a *\ çesindeydim. Saat 21 de köşkten beni çin malumat alacağı Çolak Azizden da ayni samimiyetle beyan ediyorlardı. Is rasıra da vuku bulacak pusularla alâka •! istediklerini söylediler. Kalktım, gittim, ha mükemmel bir adam bulunamaz. Onun tasyon içtimaının Ali Saib için büyük bir lince: \ içindir ki Ali Saib doğrudan doğruya Ço kıymeti mevcuddur. Çünkü Yahya bu is Atatürkün en yakın dostu Ali Saib mi dar görünmektedir. Maarif Vekili Saffet Ankan, Kütahya lak Azizin peşine düşmüştür. Kendi ifa tasyon içtimaındaki yemininde bilhassa dir ki Çerkes Etem bu ismi atması için Şimdi Şemseddinin en mühim olan ikj meb'usu Nuri Conker, General Ali Hikmet, Muallim Afet yanlannda idi. Sa desine göre de Çolak Aiziz, Ali Saibin Ali Saib isminin verilmiyeceğine dair ye Yahyaya talimat vermiş olsun ve gene o delili üzerinde biraz fazlaca tevakkuf et «j bahın altısına kadar hep birlikte Ata samirriî bir dostu değildir. Belki senede bir min ettiklerini söylemiştir. Şu halde bu iç Çerkes Etem bilmez mi ki Atatürke yani mek lâzımdır. Evrak arasmda mevcud! türkün yanında bulunduk. Ayrılacağı defa kendisini ya görür ya görmez. Ada timam vüsuku Ali Saibi itham eden bü en başta söylediğim gibi Türkiyeye ihanet jandarma kumandanı tarafından kazaya ma beş dakika kala bana nedir bu, geç nadan geldiği 3 teşrinievvel tarihinden 9 yük ve canlı bir delildir. Ajan lzzetin i eden kimse cezasız kalamaz. Binaenaleyh yazılmış bir mektub mevcuddur. 13/8/ miş olsun, dedi. Siz sağ olun cevabını ver teşrinievvel tarihine kadar yani altı günde fadesi Ali Saibi ikinci bir noktadan daha müdafaalar bu noktalardan sakat olduk 935 tarihini taşıyan bu mektubda, temımn alâkadar etmektedir ki o da şudur: Ajan tan maada kanaat tevlid edecek mahiyette zun 2930 gecesi Şemseddinin gizli bir su* dim ve telgrafma teşekkür ettim. Atatürk beş defa temasına ne mana verilebilir. Ali Saib, Çolak Azizle Cumhuriyet o Izzet Emin Buroski ile görüstüğünü söy değildirler. rette Kümbedir köyüne giderek Üzeyriö bana bu tahkikatı sen yapacaktın, dedi. Ali Saibin kendisine atfolunan müda evinde bir müddet kalarak konuştuğu merBuna karşı kendisine ismimi söylememiş telinde iki saatlik bir mülâkatta bulunmuş lemektedir. Emin Buroski, Izzeti havadis olan Yahya bana verilmiş olsaydı kara ve bu mülâkatın Fikriye namında bir ka vermek için çağırmış hatta vesika da ve faasını da bu suretle tahlil ettikten sonra kezindedir. Yukarıda Üzeyre aid fasılda koldan alarak yanıma iki emniyet memuru dını elde etmek ve onunla temas etmek ol receğini söylemiş, fakat îzzet Amana git Ali Saib hakkında söylediklerimizi ve isti uzun uzadıya izah etmiş olduğumuz veçalır, ve kendisine söylediği gibi bütün iş duğunu söylemiştir. Hatta bu hususta mu tikten sonra Etemle görüserek îzzetin ya nad ettiğimiz noktaları kısaca hulâsa et hile suikasdcilerin Kümbedire gelmiş ol • duklan tarih temmuzun sonu ile ağustos ipleri yapmağa muktedir olduğumu işaret galâtalara kalkarak bizim kendisinin ho nına gelmiştir. Etemle mülâkattan sonra meliyiz: 1 Ali Saib suikasdcilerden Üzeyrin tidalandır. Şemseddinin bu tarihte oraya ederek kendisini kurtaracağımı söyler, vardalıklarile de mi alâkadar olacağımızı lzzetin yanına gelen Emin Buroski kendisine verecek hirbir havadis ve hiçbir ve yanına gelmiş olduğu tarihte yani 26 tem gitmiş olduğunu tesbit edince Şemseddin Tarih meselesine gelince: Ali ifadesin ve bu işin bütün tafsilâtını öğrenirdim, i^rab etmek istemiştir. dedim. Ve maahaza vakit geçmemiştir, Ali Saib, senin hovarjdaltklarınla sikası bulunmadığım söylemiş, ancak bu a muzdan 4 ağustosa kadar çiftliğinde kal hakkındaki en büyük delili tesbit etmiş ode takriben demiştir. Şu halde daha yu rada kendisini tutamıyarak Ali Saib ismini mıştır. meşgul olmadık luyoruz. Yalnız burada halli icab eden bir karıya çıkabiliriz. Maahaza Alinin ıfa diye ilâve ettim. Uzeyrin kendisine verilde Yahya mı söyledi demek suretile söy diği takdirde ailem evde bulunduğu ci 2 Üzeyre aid faşılda uzun uzadıya nckta vardır. O da kumandanı bu izaha Hayır Ali Saib, biz senin hovardalık desindeki tarihte de ısrar edecek deği liyemezdi amma nasıl söylettiniz tarzı da izah ettiğimiz şekilde Üzeyrin Ali Saibe tın altınbuğa köyünden yukarıda ismini liz, Ali, çiftliğe geldiği tarihin 2510 hetle evime götürüp beraberimde buluna lannla meşgul olmadık ve bu hâdiseyi secak olan iki emniyet memuru huzurunda nin hovardalığını, zamparalığını göstermek muammalı bir rehre takınmıştır ki yüksek karşı atfı hiçbir suretle tahlil edilemiyen bir zikrettiğimiz Harun tarafından verilmiş 935 tarihinde 70 gün olduğunu söylenıişheyetiniz aian Izzetten bu hususu lâzım hakikat şeklindedir. Imasıdır. Harun ifadesinde bu ciheti in •• tir. Binaenaleyh yetmiş gün evveline ge keyfiyeti tahkik edeceğimi söyledim. O için ortaya atmadık. Biz bu hususta efkârı geldiği kadar tavzih ettirmiş bulunmak kâr etmiştir. Yalnız yukarıda da izah et * 3 Ali Saibi hiç tanımıyan ve Ali Salinciye kadar Ali yoktur, iddiasında bu radan ayrıldım. Vali Tandoğana müra millete şunu söylemek istiyoruz: Adanada caat etıim. Mumaileyh Iç Bakanına mü çiftliği aranmış, Atatürke suikasd maz tadır. ib tarafından da tanınmıyan Yahyanın Ali miş olduğumuz veçhile Harun Çerkestir ve lunamayız. Alinin temmuz 26 tarihinde erkeslerin tehlike karşısmda birleştikleri, orada bulunduğunu bizzat Ali Saib söy racaat etmemi söyledi. Telefonla îç Ba nunu olarak adı çıkmış, bugün yann Ad Şimdi bir an için Yahyanın ifadesine Saib ismini ortaya atması için bir sebeb kanı Şükrü Kakayı gördüm. Hulâsa Ü liyenin eline düşmesi intizar edilen ve bü rücu edelim: Yahya ne demişti, Ali Saibin yoktur. Bunu talil edecek bir sebeb bula elbirliği yapmış olduklan izahtan müstağni lüyor. Zira İstanbulda iken ortağı Ali den almış olduğu telsraf üzerine çiftliğe zeyirle konuşamadım..» demektedir. AH tün bu vaziyetleri çok iyi bilen bir adam ismini, başımızı ipe vereceğiz, fakat ver mayınca Ali Saib hakkındaki atfı bir bir keyfiyettir. Jandarma kumandanı' ZeSaibin Ankaraya geldiğindenberi harekâ masum dahi olsa huzuzatın peşinde koşa miyece'Hz. Su halde Yahyanın ifadesile hakikat olarak kabul etmek mecburiyetin ki bu ciheti istintaknamedeki ifadesinde de gittiği söylenilmektedir. söylediği halde Harun gene red ve inkâr tını tetkik ve tahlil için bu noktadan bilir mi? Emin Buroskinin ifadesi arasındaki mu deyim. Mecburiyetindesiniz. Suraya kadar yapmış olduğumuz müişe başlamaklığımız lâzımdır. tabakat ta baslıbasma Ali Saibi mahkum 4 Üzeyrin kardesi Arifle ta Aman etmiştir. Nitekim yukanda da söylemiş olHâkimler: Hepiniz çoluk çocuk sahi nakaşa ve taMilleri hulâsa edersek şu nedanberi Ali Saibin suikasdcileri idare e duğumuz veçhile Harun maznunlardan bisiniz. Evinizde çocuğunuzun başı ağrısa etmeğe kâfi bir vesikadır. ticeve varırız: Atatürkün yüce huzurunda geçen bu Şemseddine söylemiş olduğu Hamdi ile Ali Saib hakkındaki diğer delillere ge deceğini bilmektedir. Sınkasdcilerin Üzeyrin yanına ağustos mükâleme hakkında bizim Ali Saibin o gün herhangi bir kahvede huzur ve süçelim: 5 Ali Saibin çiftliği hakkındaki dos bir arkadaşmın Gebenbeli mevkiine geç iptid'larında geldiğini yukarıda tesbit et verdiği ifadeden başka bir malumatımız kunla bir kahve içebilir misiniz? Elbette ikleri sözünü de inkâr etmiştir. Onun içinAli Saibe Suriyeden gelmiş mektublar yada mevcud vesika şayanı dikattir. miştik. Suıkasdcılerin geldiği tarıhi 1 a yoktur. Vali Nevzad Tandoğanın mek hayır. Şu halde dünyada en büyük bir suüzerinde durmak istiyorum. 6 Ali Saibin suikasdcilerin gelmiş dir ki tahkikatla hiçbir alâkası olmıyan ğustos olarak kabul edersek 3 ağustjs tubu üzerine bu işi incelemek istediğim çun zannı altında bulunan Ali Saib tevAli Saibe 931 senesindenberi dört a ılduğu tarihte ortağı Ali Bevden telgraf andarma kumandanının söeüne inanma tarihinde Uzeyir çiftliğe gitmiş demek halde yüce heyetiniz bu talebimi reddet kifine takaddüm eden beş altı gün evvel mak için bir sebeb görmüyor ve bunu bir tir ki o tarihte de Ali Saibin Adanada bu ti. Niçin olduğunu bilmiyorum ve üzerin nasıl zamparalığa gidebilir. Buna kim ina ded taahhüdlü mektub geldiği postanenin alarak îstanbuldaki tatil müddetini bıra hakikat olarak kabul ediyoruz. lıınduğu ve'ikalarla sabit olmasına ve A de de tevakkuf etmek istemiyorum. Bina nır. Ben inanmıyorum, on yedi milyon resmî kayidlarile sabit bir vaziyettedir. kıp Adanava koşması şayanı dikkattir. 7 Adanaya çiftlik işi için ortağı taIstintaknamenin 61, 62, 63 üncü sahilinin, Ali Saibin çiftlikte yatmış olduğu enaleyh bu mükâleme hakkında Ali Sa Türkün içinde inanacak bir tek kimse çı li Saib bu mektublardan Bevruttan ge leni eski Irak sefirin'n kansı Nezihe Ha rafından çağırılan Ali Saibin çiftliğe git felerinde Yusuf namındaki bir adamın ifanu söylemesıne nazaran mumaıleyhin ibin bizzat kendi ifade^ne istinaden tah karsa onu hürmetle selâmlanm. » Katdı ki bu iki saatlik mülâkatın bir nımdan olduğunu, Ittihad markalı 6/7/ medim dive ısrar etmesi hakikat ve mantı desi mevcuddur. Şahid sıfatile ifadesi a • çiftlikte bulunmaması için bir sebeb ta lillerimize devam edelim. man Yusuf, Yahyanın tutulmasını mü zamparalık hâdisesi olmadığı da aşikâr 931 tarihli, kendisine gelen mektubun ise ğa muvafık değildir. savvur edilemez. Kaldı kı Ali Saıb de Ali Saib ne divor: «Ben Atatürke 8 Adanada gördügü ve ismini ha eakıb Şemseddinin kendi köyüne geldiği bu ciheti müevvel bir şekilde ikrar etmiş dedim ki, benim kudret ve kuvvetimden dır. Çolak Azizin ve Fikriyenkı istintak Basrada kendisine alcrabalık iddia eden birisinden bulundusu ve Halebden ise ırlıyamadığı bir Haleb avukatmdan Ali ve söz arasmda Hamdinin büyük bir adam tır. 26 temmuzdan 4 ağustosa kadar A bahseden Yahyayı o zaman bana te?hm namedeki ifadeleri bunun bir bürhanıdır. danada bulunduğunu ve kat'iyyen çiftliğe etmiş olsaydınız yamma iki emniyet me Çolak Aziz ifadesinde otele gittiklerini, iki defa mektub değil. kitab almış oldu Saibin Refik Halidin kitablannı istemesi olacağını ve ancak bu sözü Hamdiyi aramıyorum, yanında bir arkadaşı vardır o u^ramadığını söylemektedir. Ortağı Ali muru alır ve kendisini işte ben nüfuzlu bir Fikriyeye haber gönderdiklerini, Fikriye ğunu ifade etmiştir. Bu kitablar meselesj istiğraba sayandır. 9 Istanbulda tutmuş olduğu evde nu arıyorum mealinde olduğunu söyle nin gelemedi"ini haber ald'klannı sövle üzerinde biraz tevakkuf etmek iktıza e den »Idığı te'^raf üzerine iş için Adana adamım, seni kurtarıyorum, demek suretiya çıden Ali Saibin çiftliğe uğramamdsı le ikna ederek ağzından lâzım gelen söz mekte ve Ali Saibin işi hakkında malumat diyor. Adanada ismini tammadı<*ı bir Ha hüviyetini saklıyarak kendisini Damuk tüc Aiekfedir. Şemseddin, Hamdi ve Yakubu almak için kendisini tazyik eyledieini ifa leb avukatına tesadüf ediyor. Atatürkün can olduğunu isaa etmesi Ali Saibin hüs aramak için eşhas yanında tahkikata mena '~>kân mevcud mudur? leri alırdım.» mur bir zat değildir. Bunun için Yusuf nade evlemektedir. Fikriye de ayni ifadeyi sofrasında Refik Halidin iki kitabmdan nüniveti olmadığına bir delildir. Ali Saibin Atatürke böyle bir söz söyÛ7eyrin çiftliğe gitmiş olduğunu söyteyid eylemekte ve garsonun kendisine bahsedilmis olduğu için bu kitablan ken 10 Adana istasyonunda Şevkiye ras mındaki adamın yanında Hamdinin bü lrcliği tarihte Ali Saibin çiftlikte oldu lediği. tamamen hilâfı vakidir. Eğer vamektub getirerek red cevabını verdiğini disine göndermesini rica ediyor ve bu a gelerek istidlâat ta var demesi Ali Saibin vüklüğünden bahsetmesine lüzum yoktur. r'jnu k\bul ettikten sonra Ali Saib hak kidir diye kendisi ısrar ederse mücrimiye> vukat iki defada olmak üzere bu kitabları kuskulanmakta olduğunu gösterir. Bsasen Şemseddin bu ciheti yapılan yüz k"^ki dyer delillerin tahliline geçebili ti hakkında en büyük delili kendisi ver vlem''kt> dir. F'kriyenin, Ali Saibin de kendisine gönderiyor. Mantıkan ben bu 11 Atatürkün huzurunda Yahya eştirmede de tamamile inkâr etmiş bir vadiği o tarihteki adresi Meclis binasına yamiş olur. Şöyle ki: riz. kın bir yerdir. Cumhuriyet otelile arasm na imkân vermiyorum. Çünkü Ali Saib dan bahsettim demesi hakikat ve mantığa ziyettedir. Yahya, Ali Saib hakkındaki itirafını AAi Saibin esrarengiz çiftliği daki mesafe bir çeyrek tahmin edilebilir. gibi bir adamın ismini bile tanımadığı bir muvafık değildir. Şemseddin hakkında da Yahyanın or « Evvelâ Ali Saibin çiftliği nasıl bir burada eylul ortalarına doğru ortaya at12 Ankaraya geldiği gündenberi aya ismini atması keyfiyetini ileri sürebi Garsonun giderek cevabı red getirmesi de avukattan kitab istemesine ihtimal vermek yerdir? Bunu Adana valisinin 23 10 mıştır. Ali Saib bu ifadeyi nereden duymeV ki vanm saatin icindedir. Ali Saib gülünc bir vaziyet ihdas eder. Ali Saib Şevketle Çolak Azizin peşine düşmesi raa Iiriz. Yukanda bilvesile söylemiş ol * 935 tarıhli şifresinden anhyoruz. Çiftlik muştur. Çünkü Yahya azamî bir ketu rn adamlardaki huzım» kalhln AJi S»le Çolak Aziz ise orada başbafa iki ta esasen edebiyatla uğraşmış, edebiyat â evvelce eşkıya tahassüngâhı olan bir yer miyet içerisinde ifadesi alınmıs. ve bu cimüdürüdür. Yahyanın köyü ise Karame • at kalmışlardır. Bundan başka Ali Saib, leminde yer etmiş t î r sima deŞîTdîr Vî cfa ibcfe buîunmacTipmı gösterir. mıs. Uç tarafı su ile çevrili imiş. Yollar het hiç kimseye sezdirilmemiştir. Bina 13 Ajan Izzetle gizli celsede din ar köyüdür. Binaenaleyh Yahyanın du • Colak Azizin peşini bırakmamıştır. Va ha ismini dahi tanımadığı adamı görür dan birisi yalnız Ali Saib ve refikasına enaleyh teşrinievvelin 3 üncü sabahı Anliye giden Ali Saibi koridorda bekliyen görmez sarılarak aman bana Ref'k Hali lediğiniz diser sahidlerin ifadeleri baslı rup dururken ortaya Çokak nahiye müdüaıdmış. Hulâsa bu §ıfre bize çıfthğın es karaya gelmiş olan Ali Saibin bunu bilÇolak Azizdir. Şehir bahçesinde başbaşa din kitablannı gönder, desin. Maahaza başına Ali Saibi mahkum etmek için kâfi riinün ismini atmasında mana var mıdır? miş olması için iki ihtimal mevcuddur: rarengiz bir yer olduğu hissini vermekte Kaldı ki zabıta evrakının tetkikinden de oturduklan adam Çolak Azizdir. işte bü kitablann iki defada geldiğini nazan iti sebeblerdir. 1 Ya Ali Saib Emnivet dairesile dir. O kadar ki vali dahi çiftliğin içerisinbara alırsak kendisine bes mektub geldiği 14 Müdafaasındaki sakatlık ken anlaşılacağı veçhile Yahya Şemseddinin tün bunlar içindir ki ben mahkemede Yahde olup bitenler bilmeğe imkân olmadığını hali temasa «ecerek bunu öğrenmiştir ve ya, sözlerinden rücu edecektir, ifadesile halde ancak dördünün geldiği yerleri söy disini müdafaa edemiyecek bir vaziyete ismini dahi vehleten söylememiş, bir müd » beyan etmektedir. Gene bu şifreden *n yahud da Ali Saib Ankaraya gelmeden det hatırladıktan sonra söylemiştir. Eğer bir irtibat görmüştüm ve bu irtibatta bugün üvebilmis. diğer birisini hatırlıyamamıştır. düsmüş oldngu rn'<<ı«ini verir. ladığımıza göre haricden çiftliğe gelen bir evvel Andirinde bulunan Uzeyir ve karMaamafih bu hatırlıyamamak keyfivetini 15 Tevkifinden birkaç gün evvel Yahya aklına gelen bir ismi atmıs olsaydi hâlâ musırnm. adamın kolaylıkla haber alınmasına da desile temasa geçmiştir. Aksi takdirde 3 aleyhinde bir delil addedmiyoruz. Yalnız bütün hâdisata vâkıf olduğu halde kadm ismini dahi unuttuğu bir adamı değil belkî Ali Sa'b hakkındaki diğer delillere geçimkân mevcud olmadığını görmekteyız. teşrinievvel sabahı Ankaraya gelen Ali nazan dikkati caüb bir nokta olarak kay peşinde koşmasmı mantığî addermeğe im ismi zihnine menkus bir adamı ortaya at, s meden evvel Ali Saibin, Atatürkün ve Şu hal bize Uzeyrın çiftliğe geldiği za Saibin Yfhvanın itirafatını ve Ali Saib detmekle iktifa ediyoruz. kân yoktur. mış olması iktıza ederdi. Sükrü Kayanın telgrafları üzerinde ısrar man kimse tarafından görülmemesi esba için, Ali Saib kuvvetli bir adamdır, in Şimdi Ali Saib hakkındaki vaziyeti şu Bütün bunlar Aîi Saibin masum bir a îdrisin vaziyetine gecelim: îdris halc * etmesi noktasında biraz tevakkuf etmek sanı hem ipe verir, hem ipten alır, dedibmı çok kolaylıkla anlatmış olmaktadır. suretle tetkik ettikten sonra mumailevhin dam olmaktan cok uzakta bulunduğunu kındaki en kuvvetli delilimiz kendisinin i?tiyorum. Ali Saib, Uzeyir ve arkadaşlannın Ada Şini bilmesine imkân yoktur. Şu halde Mercisultan köyünde hiçbir akrabası ol « Yalnız şunu bidayeten bildirmek iste müdafaasından da bir nebze bahsedebi gösterir canlı delillerdir. na istasyonundan geçerken haber alması AH Saib ya Atatürk huzurundaki mü Ali Saib hakkındaki düşüncelerimîzi madığını red ve inkâr ettiği halde Merci rim ki AH Saibin maznuniyeti hakkında fi Iiriz: üzerine Adana istasvonunda taharri me kâlemeyi tahrif ederek sövlemiş ve yaAli Saibin bütün müdafaası meselenîn de şu suretle kaydettikten sonra Şemsed sultan köyünden kendisine mektub gelmiş kirlerin tebellür etmesi tıpkı bir ehramın muru Şevkiye rasgelmiş ve Şevkiye «bir hud da hakikaten maznun Yahya ile ve bir iftira mahiyetinde bulunduğu merke dine geçebiliriz: olmasıdır. istintaknamede kâtib Abdülkaarkada«larile daha evvelden temasa geç zirvesinden kaidesine doğru inen tenazürî zindedir. Ali Saib bu iftiralan istintakna istitlâat mı var?» diye sormuştur. dirin ifadesi tetkik olunduğu zaman görii Şemseddin hakkında deliller miştir. Bu iki sıktan hangisini kabul eder şekli göstermiştir. Yani Ali Saib çiftliği menin 30 ve 32 nci sahifelerinde şu suretŞimdi bu meseleyi tahlil edelim: Aiı lecektir ki Idris esasen bugünkü rejime muŞemseddin şüpheli bir adam olduğu sek edelim Ali Saibin masum bir adam arandığı gün herkes nazannda, Atatürk le anlatmaktadır: Saibin ötedenberi tanımış olduğu Şevkiye halif ve bugünkü rejimi beğenmiyen bir anazannda da masum bir vatandaştı. A jandarma muhaberelerinden ve dosya meolmadığı neticesine varmış oluruz. Sanbahçeli Ahmedle ismini bilmediğim bu sualı sorması niçindir? Çiftliği aran damdır. Idris hakkında serdedeceğimiz didana istasyonuna geldiği ve Şevketle koyanındaki zabıt varakalarından anlaşıl Atatürk huzurundaki mü'âkatı şu suret nuştuğu gün bu masumiyet hafif bir bu bir arkadaşı vardı. Bunlar şahsî menfa mış ve aleyhinde dedikodu çıkmış olan ğer bir mütalea da kendisinin Şama kadar maktadır. Dosya meyanında mevcud 26/ Ali Saibin bu suretle sual sorması, kendi le telhis ettikten sonra Ali Saibin Anka lutla örtülmüştü. Ankarada Uzeyir ve A atleri haleldar olduğu için benden intikam seyahat etmiş olması keyfiyetidir. Şama 12/934 tarihli jandarma kumandanı ta sinin masumiyetınden ziyade maznuniye r?^=<ki di^er harpketlerine geçebiliriz. rifin itiraflanndan Ali Saibin Çolak Azizle almak sevdasına düşmüşlerdir. Hatta bir rafından verilen emrin ( E ) fıkrası Şem kadar giden ve eşraftan geçinen Idris, ÇerAli Saib kendi hakkındaki tahki olan temasmdan sonra tenazürî hat zirve defasında da Karamezardan aldığım bir tini göstermez mi? kes Etemi tanımamaktadır. Buna gülmekseddinin Uzeyirle olan münasebatından katı öğrenmek merakında • Mahkemede bu zatın şahid sıfatile den kaideye doçğru daha ziyade büyü atın hırsızhk olduğunu söyliyerek A d şüphelenilmekte olduğunu ve binaenaleyh ten başka ne denebilir. Yukarıda uzun u • dinlenmesini istemiştim. Reddettiniz. E Ali Saib Ankaraya gelerek Atatür müş oluyordu. istintak tahkikatı sona e liyeyi harekete getirmişlerdi, demekte ve takib dilmesi lâzım geldiğini söylüyor. zadıya izah etmiş olduğumuz veçhile Yahğer dinlemiş olsaydınız Şevkinin Ali Sa kün huzuruna kabul edildikten sonra ye rerken AH Saib, benim olduğu kadar on bu iftiranm tarzı icrası hakkında da iki Gerçi buradaki emirde suikasd işi için bir yanın Idn'se müracaat ederek para istemesini dahi Idris red ve inkâr etmektedir. ibin kendisine bu suali sorduğu zaman gâne bir meraka düşmüştür. O da Emni yedi milyonun nazannda da hakikî bir ihtimal gözetmektedir: süphe mevcud değildir. Ancak jandarma ki haleti ruhiyesini anlamış olacaktınız. yetin yapmış olduğu kendi hakkındaki tah maznun seklini almış, binaenaleyh Ali Sa1 Yahyanın bu adamlar tarafından kumandanının zihninde bir şüphe yer tut Yahya bu fclrisle olan temasmdan sonra dır ki Suriyeye kaçmış ve tesadüfen îdrisin Ali Saib Uzeyir ve arkadaşlannın A kikattan malumat almak cihetidir. ibin üzerine henüz maznunluk gölgesi si ikna edilmesi. muştur. Nitekim karakol kumandanına da danadan geçtikleri treni takib eden Toros rayet etmeden Atatürkün ve Şükrü Ka 2 Çerkes Etemin, Yahyayı hakika siyasî bir vaziyet olup olmadığını sormak akrabası olan Mercisultandaki Ibrahimin Ali Saib bunun için evvelâ Şevkiye başyanına gitmiştir. Idris hakkındaki deliller ekspresile onlann Ankaraya muvasala vurmuştur. Şevkiden bir malumat alama yanın samimî bir lisanla yazmış olduklan ten bu fikirle gönderip yakalandığı tak tadır ki bu cihet cidden calibi dikkattir. meyanında Yahyanın ifadesini de zikrettından bir gün sonra Ankaraya gelıniş mıştır. Yalnız Şevkiye olan bu müracaat teleraflarda bir manayı masumiyet ara dirde Atatürke çok yakm bir adam olması Gene dosya meyanında mevcud 3/2/ tikten sonra îdrisin bu komplo işinde alâ * tir. Ankaraya gelen Ali Saibi adım a larında şayanı dikkat bir nokta mevcud nabilir mi? Ali Saib hâlâ kendisini Ata itibarile Ali Saib ismini ortaya atmasını 935 tarihli rapor da dikkate sayandır. Bu kası olduğu hakkındaki kanaatimiz kuv dım takib etmekliğimiz bizim için çok dur eğer heyeti âliyeniz talebimi kabul e türkün masum zannetrt'Si kanaatindedır. tenbihtir. raporda Çokak karakol kumandanı Üzey vetlenmiş oluyor. faydalı olacaktır. derek Sevkiyi çağırmış olsaydınız bu hu Şimdi bu müdafaayı kısaca tahlil edeAldanıyorsun Ali Saib. Sunu bil ve şurin iki ay evvelsi bazı direktifler verilerek Ali Saib Ankaraya geldiği ilk gün susta daha ziyade tenevvür etmiş olacak na iman et ki seni bueün bu kürsüden yal lim: Şabanla Ismailin vaziyetleri yukarıda • Maraşa gönderildiğini tesbit ettim diyor. sabahından itibaren ne yapmış olduğunu tık. Ali Saib Şevkiye İdristen, Üzeyrden, nız ben değil, on vedi milyon ithamla Bir kere bütün tahkikat bize, Sanbah îdrisin Maraşta bulunması keyfiyeti de ki fasıllarda bilmünasebe etraflıca anla » mahkeme huzurunda kendisi ifade eyle îstiklâl mahkemesinde Üzyrle karsılastı mahkum etmektedir. Ne hacet bunu sen çeli Ahmedle arkadaşmın böyle bir ha nazan dikkate alınacalc olursa bu tesbitin tılmış oldusu için burada tekrar lüzum görmiştir. Binaenaleyh tahlillerimize devam ğından bahsetmiştir. Halbuki Ali Saib de mahkeme huzurunda sövlemiş ve «beni reketi hakkında hiçbir iz vermemiş ve hatbüyük bir kıymeti olduğu derhal tebarüz müyoruz. Sabanın Üzeyre mektub vermiş edebilmek için bu ifadeye bir kere goz evvel ve ahir olan ifadelerinde îdrisi kat' on yedi milyon maznun ad^ediyor. Ma ta bu adamlann isimleri dahi tahkikatta bir eder. Gene ayni rapor nahiye müdürünün olduğuve Ismailin de gözcülük yapmış olr atmaklmımız lâzımdır. iyyen tanımadığını söylemektedir. Şu hale <um oMuğuma yalnız bir adam kanidir: kereceik olsun geçmemiştir. iki üç gün müddetle nahiyeden aynlarak duğu Üzeyrin ifadesile sabittir. Yalnız bunazaran Ali Saib daima kaçamaklı yolla Atatürk» Ali Saib Ankaraya Yahyanın düşmanları tarafından gön meçhul yerlere gitmiş olduğunu gösteriyor. rada Ismailin ve Şabanın Musa isminde ra girmiş, adalet huzurunda yüzü yerde geldikten tonra... Ali Saib, on yedi milyonun mahkum et derilmesine gelince: Şemseddinin Uzeyirle temasmı Arif te Suriyede bir akrabalan bulunması ve Yahadamlar gibi kendini hile yollarile masum tiği insanm adı farzımuhal olarak Ata Ali Saib bu ifadesinde diyor ki: Bu müdafaaya hiç ihtimal verememek söylüyor. Buna mukabil Şemseddin zabı yayı Halebden Şama sevkeden şahsm istürk dahi olsa kendini kurtaramaz. Buna teyiz. Bir şahsın diğerine iftira etmiş ol tada ve istintaknamede vermiş olduğu ifa minin de tesadüfen îsmail olması cihetle «Çiftliğim arandıktan sonra Atatürke göstermeğe çahsmıştır. Ali Saib Şevkiden birşey alamıyacağmı sen de, bütün cihan efkân umumiyesi de ması için, en iptidaî bir tedbirle kendisini dede Uzeyirle temasımn ancak alelâde rini bilmünasebe tekrar etmek faydadan ve Şükrü Kayaya telgraf çekerek cevablannı aldım. Atatürk bu işin tahkikat; hissedince Çolak Azize müracaat etmiş iman etmis olmalıdır. hali olmıyacaktır. ekarte etmiş olması lâzım gelir. Yani Ah bir şekilde olduğundan bahsetmektedir. Su kücük istitradı da kaydettikten son met, Mehmede iftira etmiştir. Fakat bu ifkendisine verilmek icab ederken yanlış tir. Iddialanmızı, delillerimîzî şu suretle Şahid Hakkı onbaşının (Çokak kara f a diğer delillerin tahliline devam edebi tirada Ahmed muhakkak hâdiseden kenÇolak Aziz kimdir: lık olduğunu ve Iç Bakanı da telgrafmda tahlil ettikten sonra şimdi hulâsa olarak bir kol kumandanı) ifadeleri şayanı dikkattir. ayni kayidleri ilâve etmiştir. Teşriniev Zabıtanın raporlanna nazaran bu a Iiriz. disini sıyırması iktıza ederdi. Bilfarz Yah Istintaknamenin 43 üncü sahifesinde bu daha yüce heyetiniz huzurunda arzetmeği velin birinci günü Meclis açılması hase dam hiç te şayanı itimad olmıyan bir a Ali Saib hakkında mahkeme huzurun ya muhbir sıfatile hiç yakalanmadan doğ lunan bu ifadede hakkı onbaşı 3 ay kadar münasib görüyorum. bile üçüncü günü sabahı Ankaraya gel damdır. Gerçi Ali Saib mahkemedeki i da cereyan etmis celselerden aldıqım intı rudan doğruya hükumete müracaat ede evvelisi nahiye müdürünün evine bir mi Yahyanın bütün söylediklerinîn clogni dim. Tesadüf ettiğim Istanbul saylavı fadesinde bu adamın halen Evkaf apartı ba ile ortaya attığım en büvük delil, şahid rek ben Amandan geliyorum. Orada işit safir geldiğini ve geleni tanımadığını, kenve samimî olduğunu kabul etmiş ve niçin Edib Servet Vali Tandoğan için kendi manı idare memuru olması hasebile şayanı ajan Izzetin beyanatıdır. Aian I7zetin be tiklerime nazaran Ali Saib tarafından A disinin o sırada istihbar ettiği kaçakçılar ikabul etmiş olduğumuzu da izah eylemişsini görmekliğimi ve Atatürk tarafından itimad olduğunu gösterecek şekilde idarei vanat' Ali Saibi iki noktadan alâkadar e tatürke suikasd hazırlanıyormuş, demiş ol çin pusu kuracağı ve müdürünün kendi â tik. Hatta o kadar ki Yahyanın mahkeme kabul edilmekliğimi Tandoğana söyle kelâm etmişse de ben bunu hiçbir zaman '<•'•. Birinci nokta »udur: saydı bu bir iftira olarak düşünülebilecek miri olması dolayısile pusuyu nereye kura huzurundaki inkânnda ne büyük tenakuzmeğliğimi söyledi. Valiyi gördüm. Ata da kabul etmiyorum. Çolak Aziz vaktile Izzet diyor ki, Istasyon müdürü lzzetin bir veçhe arzedebilirdi. Fakat Yahyanın cagını müdüre söylemiş olduğunu ifade et lar bulunduğunu da ayrıca izah etmiştik. türkün az rahatsız olduğunu anladım. ooliste bulunmuş ve bilâhare polisten alâ evinde yemin edildiğini, istasyon müdü kendisini de cezaya ve belki de ölüme gö mektedir. Gece vakti müdürün evinden haBinaenaleyh Yahyayı kabul ettikten sonVali bana dedi ki, belki kabul etmezler, kas: kesilmis bir adamdır. Bütün polis me rüniin karısile ahbab olarak konuşan Nu türecek bir hâdiseyi üzerine alarak Al reket eden misafir, müteakıb kaçakçılann ra ve Üzeyrle Arifin de tahli! ettiğimiz ibir kere telefon edeceğimi söyledim. Ser murlarını eski kapıyoldaşlığı hissile tanır, ri Necann kansından işittiği hafi celsede Saibe de atfı cüriim etmesi beserî kanuu Dusu mahallinden aecmedikleri »nlasılıvor. fadelerbin Yahyanın ifadelerile mutabıK