Catalog

C S önemin ABD Başkanı Clinton’a yazdıkları mektup D ile Afganistan ve Irak’a girilmesi, İran’ın ve Suriye’nin de çeşitli yaptırımlar ile susturulmasını isteyen, yeni muhafazakarlar, ABD’nin dünya hakimiyetini nasıl olursa olsun koruması gerektiğini savunuyorlar. palı bütün alanlara ve girişine kapalı bütün coğrafyalara gerektiğinde zorla gireceği, işgal edeceği, siyasi müdahalede bulunacağı ve rejimleri değiştirmek için operasyonlar yapabileceği’’ resmen kabul edilmiştir. Bu felsefeye göre, ABD kendisini iyi ve doğrunun temsilcisi olarak görmektedir. Çıkarlarına aykırı bulduğu, küresel mali sermayenin serbest dolaşımının önünde engel olarak gördüğü ya da enerji yatakları üzerindeki egemenliğini gelecekte engelleyeceğini düşündüğü ülkeleri kolaylıkla ‘‘şer ekseni’’ olarak tanımlamaktadır.4 Yeni muhafazakar anlayışa göre, bugün ordunun görevi yeni bir büyük gücün rakip olarak gelişmesini önlemek, Avrupa, Doğu Asya ve Orta Doğu’nun kilit bölgelerini savunmak ve savaşın yeni teknolojilerle mümkün olacak dönüşümü boyunca Amerikan üstünlüğü korumak üzere ‘‘demokratik barış kuşaklarını’’ güvenlik altına almak ve geliştirmektir. Onlara göre, bugünkü savaşlar, her biri kendine özgü ve farklı hedeflere sahip başka başka ve bağımsız düşmanlara karşı farklı bölgelerde gerçekleşecek savaşlardır. Neocon’lar tarafından ABD’ye atfedilen dört temel görev navatanın savunulması, eş zamanlı büyük ölçekli savaşların gerçekleştirilmesi, asayiş görevleri ve The Guardian 18 Ağustos TRATEJİ 5 jiyi 1997’den itibaren uygulamaya koymuştur. Niyetinden şüphelendiği bölgeye ya da ülkelere ‘‘önleyici operasyon’’ yapabilecek şekilde askeri konumlandırmaya başlamıştır. Dolayısıyla, Soğuk Savaş sonrasında dış politikasını, emperyalizmin girdiği yeni aşamanın (yeni klasik sömürgecilikyeni emperyalizm) ihtiyaçlarına göre şekillendiren ABD’nin, yeni emperyal siyasetini sadece Bush yönetimine ve bu yönetimin pilot kabinini oluşturan yeni muhafazakar ekibe bağlamak doğru değildir3. Savunma Değerlendirme Raporu ve yeni muhafazakar düşünce sistemi NAC ekibi 2000 seçimleri öncesinde de, başkan adayı Bush’a ‘‘Present Dangers’’ adlı bir rapor sunmuştur. Bu rapordaki bazı başlıkları; Irak ve Kuzey Kore’nin etkisizleştirilmesi, İran’da rejim değişikliğine gidilmesi, savunma harcamalarının araştırılması, milli füze savunma sistemi kurulması ve Amerikan liderliğinin korunması oluşturmaktadır. Bu çerçevede, ABD birçok cephede aynı anda sürdürülebilecek bir savaş yeteneğini dünya egemenliği için gerekli görmüştür. 1997’deki 4 yıllık ‘‘Savunma Değerlendirme Raporu’’ 11 Eylül eylemlerinden sonra Bush yönetimi tarafından 2001’de yeniden güncelleştirilerek düzenlenmiştir. Bush yönetimi tarafından hazırlanan yeni doktrinin esasını, ABD’nin küresel egemenliği önündeki engelleri gerekirse zor kullanarak kaldırma siyaseti oluşturmaktadır. Ayrıca yeni savunma anlayışı, ‘‘belirsizlik ve sürpriz öğesiyle birlikte’’ ele alınmıştır. Tehdidin, belirli bir düşman devlet ya da devletlerin yanı sıra, ‘‘sistem içi çatışmalardan’’ ve sisteme yönelik felsefi temelli saldırılardan da kaynaklanabileceği öngörülmüştür. Yeni muhafazakarlar tarafından geliştirilen aktüel ABD savunma doktrini, Batı ve kapitalizm karşıtı siyasi hareketlere ve güçlere önem vermektedir. Bu durumda, sistem muhaliflerinin neredeyse tamamı ‘‘düşman’’ ilan edilmektedir. ABD’nin, ‘‘erişimine ka mümkün olduğunca hızlı ve sonuç alıcı ABD Silahlı Kuvvetleri’nin Dönüştürülşekilde savaşan ve bu savaşları kazanan mesi yapılması gereken dört temel görev muharebe kuvvetleri bulundurulması iholarak sıralanmıştır. Bu çerçevede, yeni tiyacının kabulü olmuştur5. muhafazakarlar, ABD’nin küresel liderliği ile bir süper güç olarak barışı koruma rolünün, ABD topraklarının güvenli1 Merdan Yanardağ ed., Yeni Muhafağine; Avrupa, Orta Doğu ve çevresindezakarlar (Neocons), Chiviyazıları Yayıki enerji üretim bölgeleri ve Doğu Asnevi, 2004, s. 3542. ya’daki güçlerin elverişli dengesinin ko2 Yanardağ, a.g.e., s. 47. runmasına ve ulus devletlerden oluşan 3 Yanardağ, a.g.e., s. 49. uluslararası sistemin terörizm, organize 4 Yanardağ, a.g.e., s. 5051 suçlar ve diğer ‘‘devlet dışı’’aktörler kar5 Geçen on yılda hazırlanan diğer hiçşısındaki genel istikrarına bağlı olduğubir güvenlik raporu ABD’nin küresel bir na inanmışlardır. Bununla birlikte, önülider olarak gereksinim duyduğu hedefmüzdeki birkaç on yıl içinde, ABD küleri yansıtmamaktadır. resel bir füze savunma sistemi kurmalı, uzaydaki ve siber uzaydaki yeni uluslararası ‘‘ortak alanları’’denetlemenin etkin yollarını bulmalı, çeşitli stratejik rakiplere karşı yeni konvansiyonel güçler oluşturmalı, yeni bir teknolojik ortam yaratmalıdır. Ayrıca, eğer ABD hem etkili hem de güvenli bir nükleer caydırıcılığa sahip olmak istiyorsa, nükleer denemeler yapması gerekmektedir. Büyük cephe savaşları yapabilecek kuvvetlere ihtiyacı vardır. Zira, geçen on yıl boyunca Pentagon’un kuvvet yapılanmasında değişmeyen tek şey, aynı zamanda birden çok büyük cephe savaşında International Herald Tribune 23 Ağustos P A International Herald Tribune 18 Ağustos Cındy Sheehan adlı bir annenin Irak’ta ölen çocuğu için, Bush’a ve savaşa karşı tek başına başlattığı direniş eylemi ABD’de beklenmedik, yönetimi zora sokan savaş karşıtı örgütlenmeyi başlattı. Önce protesto eylemi yapan annenin etrafında toplanan insanlar Bush’un evinden giriş çıkışını zorlar, tatilini zehir ederken hemen ardından bütün ülkede gerçekleştirilmeye başlanan protesto eylemlerine yol açtı. John Bayez, Rolling Stone gibi ünlü, savaş karşıtı sanatçıların katılımları, konserleriyle desteklenen eylemlerde ABD’nin Irak’tan işgal ettiği tüm ülkelerden hemen askerlerini çekmesi isteniyor. Daha doğrusu terörle savaşım adına dünyaya egemen olma emperyal politikalarına karşı çıkılıyor. Bush büyüyen protestolar, Vietnam sendromunu anımsatan gelişmeler karşısında sessiz kalamadı, Amerikan çıkarlarının Irak’tan çekilmeye engel oluşturduğu yolunda bir savunma yaptı.