Catalog

Baharatın “R”sinde... Çetin YİĞENOĞLU orosların "r"lerine takılıp kaldığımda Adonis lir çalardı; doludizgin geçip giderdi sonra o düş ülkesinden; o sıra cinler çiftetelli oynardı katran ormanlarında... Bizse çoktan kanıksadığımız bu görüngelere aldırmaz, çığlık çığlığa yaşayıp giderdik... Ruhumuz çırılçıplak gezinirdik yüreğimizin ışık yurdunda... Gündüzleri sadece güneş giyinirdik; geceleri ise ayışığı... Heybemize yıldız doldurmak için çıkardık doruklara... Karanlıklar bizi görünce mavilerini giyerdi ayın gülümsediği gecelerde; yıldız bahçelerinde gezinen ateş böceklerine nispet ettiklerini sanırlardı böylece... Şahinlerle atmacalar kınalı kekliklerle oynaşırdı; kırlangıçlarsa doğanlara akrobasi gösterisi yapardı; kurbağa koroları ağustos böcekleriyle yarışırdı inadına... Her zaman bir Kilikya rüzgârı eserdi; T kıvılcımlar saçan, at nalı şakırtılarını taşırdı sırtında... Böyle zamanlarda o güne dek hiç kanamamış gönlümü en çok baharın "r"si ayartırdı... Bahası yeter diye düşünürdüm bu kez; baharistanın bile bahası yeterdi bilene... Sihir bu "r"lerdeydi belki de; Toros'u Toros, baharı bahar, sihiri sihir yapan bu "r"ler mi, diye düşünmekten deli olurdum... Çoğu sözcüğe "r" egemendi nedense; yemeklerin sosunda da vurgu "r"deydi; "avcar" derdi kadınlar sosa... Avcarın hasını yapamayan kadınlar "r"li bir övgü sıfatıyla anılmazdı; "av'r'at"tan sayılmazdı... Avradın hasının dili bile avcarlı olurdu; sözüne kekiği, karabiberi kararında atmasını, limonu kararında sıkmasını bilirdi; saçı tarçın, soluğu karanfil kokardı... Sanırım bu nedenle herkes bilirdi, genizlerdeki yangıya enfiyenin yol açmadığını... Buna karşın Toros'un ya da baharın ıtırlı havasına verilirdi ruhların esrimesi... Itırlı kokuların, kucak kucak kurutulan naneler, kekikler, fesleğenlerle süsbiberlerinden geldiği sanılırdı nedense... O ıtırlı kokuların etkisiyle yankılandığına inanılırdı seslerin kekiklerin kucakladığı kayalıklardan; kulaklar yürek çarpıntılarının tınılarıyla çınlardı... Ne Toros'un, ne baharın, ne sihirin, ne ıtırın ne de baharatın "r"sine takılırdı çoğu insan... Kimbilir, belki de bu umursamazlık bozdu ıtırlı baharla baharatı, sihiri... Böylece, kırmızı toz bibere kiremit tozu, kahveye nohut unu, karabibere bamya tohumu, kimyona kişniş tohumu, sumağa da kepek karıştırılmaya başlandı... Belki de bunun üzerine kağşamaya başladı ebem kuşağının kamaştırdığı gözlerdeki düşler... Oysa o rengarenk düşlerin kucakladığı dünyadaki ormanlar, dağlar küskünlük nedir bilmezdi... Çoban ateşleri alev alev yanar, kasvetli havaya geçit verilmezdi... Orada herkes mutluydu; kimse yolunu gösteremese de herkes nerede olduğunu çok iyi bilirdi o düş ülkesinin; kimse merak da etmezdi, internette adresi var mı, yok mu diye... İpekyolu "highway"lerin neresine düşer ya da kervan yüklerinin ne kadarı baharat, türünden sorular da gelmezdi kimsenin aklına... Kimine göre internet satışları başlayınca, kimine göre tılsım bozulunca kına derdine düştü kınalı keklikler... Bu nedenle önce onlar uçup gitmişti... Onlar gidince, ören yerlerine yarasalar tünemişti... Böyle böyle kervanlar kalkıp göçeylemez olmuştu zamanla... Son kervan bu nedenle dönmemişti bir türlü... Neden sonra anlaşılmıştı develerin bir yerlerde ıhıp kaldığı... İzmirli firmanın, Türkiye'de yetişmeyen ürünlerde dünya çapında söz sahibi olmak için ortaklıklar ya da satın almalara yöneldiği bildirildi. Kütaş dünyada büyüyecek ZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu)Baharat sektörünün İzmirli şirketlerinden Kütaş, Çin, Belçika ve Arnavutluk'tan sonra İsrail'de dünyanın en büyük ve en fazla üretim yapan baharat şirketlerinden Negev Spice'nin yüzde 51'nini satın aldı. Kütaş Yönetim Kurulu Başkanı İlhan Gürel, "Üretimde dünya baharat sektörünen en iyisiyiz. Hedefimiz tüm baharat ürünlerinde söz sahibi olmak. Beş ülkede daha farklı baharat ürünlerinde yatırım yapmaya yönelik görüşmelerimiz sürüyor" dedi. İzmir'de baharat sektörüne 28 yıl önce defne yaprağı üreterek giren Kütaş, sektörde dünyanın en büyük firmalarından biri olma hedefine ulaşmak için çalışıyor. Çin, Arnavutluk ve Belçika'da üretim ve depolama tesisleri bulunan Kütaş, son olarak İsrail'in tanınan baharat firmalarından Negev Spice'ın yüzde 51 hissesini aldı. Kütaş Grubu Yönetim Kurulu Başkanı İlhan Gürel, yılda 6 bin ton paprika ve 300 ton kurutulmuş maydonoz üreten Negev Spice'ın baharat dünyasında iyi bilinen ve ayrı yeri olan bir firma olduğunu açıkladı. Gürel, Türkiye'de üretilmeyen baharat ürünlerinde de dünyada söz sahibi olmayı hedeflediklerini vurguladı. Gürel, bunu baharat sektörünün aranan ürünlerinin yetiştiği ülkelerde ortaklık kurma veya satın almaya yönelik stratejilerle gerçekleştireceklerini belirterek, şunları söyledi: İ "Biz Kütaş olarak Türkiye kökenli ürünlerde dünya çapında söz sahibiyiz. Şimdi Türkiye'de yetişmeyen baharat ürünlerinde de dünyada söz sahibi olmak istiyoruz. Önemli baharat ürünlerinin yetiştiği ülkelere gidip ya şirket alarak ya da ortaklık yaparak bu ürünlerin üretimini kendi kalite süzgecimizden geçirerek gelişmiş pazarlardaki kendi dağıtım kanallarımız aracılığıyla müşterilerimize satmak istiyoruz. Bu stratejinin bir parçası olarak İsrail'de paprika ve kuru maydanoz işleyen, Arnavutluk'ta adaçayı ve tıbbi bitki işleyen, Çin'de sarımsak tozu işleyen bir fabrikamız var. Tüm Avrupa pazarına dağıtımı sağlamak için Belçika'da bir dağıtım şirketi kurduk ve büyük bir depo inşa ettik. 5 ülkede daha farklı baharat ürünlerinde yatırım yapmaya yönelik görüşmelerimiz devam ediyor. Türkiye'de yetişen ve farklı ülkelerden topladıkları baharat ürünlerini 45 ülkedeki 168 firmaya sattıklarını söyleyen Kütaş Grup Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Kazım Gürel de, Kütaş Dış Ticaret şirketinin 2007 ihracatının 40 milyon dolar Kütaş Grup'un ihracatının ise 100 milyon dolar olduğunu kaydetti. Gürel, Ege Serbest Bölgesi'nde faaliyet gösteren Safe Spice buharla sterilizasyon ve steril öğütme işlemi ile baharatlarda hijyeni sağladıkları bilgisini verdi. Gürel, Negev Spice'ın dünyanın en kaliteli paprikasını ürettiğini belirterek şunları söyledi; "En kaliteli ürünü üretmesinin sebebi İsrail'in yüksek tarım teknolojisidir. Çok az işgücüyle verimli çalışmalar yapıyorlar. Firma paprikayı tohum olarak sözleşmeli tarım yapacak çiftçilere veriyor, tarlada kontrol ediyor, hasadını kendisi yaptıktan sonra hızla işleyip soğuk hava depolarına alıyor. Bütün bunları bir zincir içinde kontrol ettiği için üründe tam izlenebilirlik güvencesini verebiliyor. Böylece müşteri her çuvaldaki ürünün nereden geldiğini istediği takdirde görebiliyor." Kütaş Yönetim Kurulu Başkanı İlhan Gürel, "Üretimde dünya baharat sektörünün en iyisiyiz" diyor. 9